Luận văn: Vấn đề đổi mới lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam ppt

Luận văn

Vấn đề đổi mới lực lượng
sản xuất và quan hệ sản
xuất trong quá trình công
nghiệp hóa, hiện đại hóa ở
Việt Nam


1
A-
ĐẶT

VẤN

ĐỀ

I- L
ý
do ch
ọ
n
đề
tài
S
ự
nghi
ệ
p công nghi

ệ
p hóa x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
ở
n
ướ
c ta
đượ
c b
ắ
t
đầ
u t
ừ
cu
ố
i
năm 1960.
Đạ
i h
ộ
i
đạ

i bi
ể
u toàn qu
ố
c l
ầ
n th
ứ
III( 9- 1960) c
ủ
a
Đả
ng lao
độ
ng Vi
ệ
t
Nam
đã
quy
ế
t ngh
ị
“ Nhi
ệ
m v
ụ
trung tâm c
ủ
a th

ờ
i k
ỳ
quá
độ

ở
mi
ề
n B
ắ
c n
ướ
c ta
là công nghi
ệ
p hóa x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a, mà m
ấ
u ch
ố
t là ưu tiên phát tri
ể

n công
nghi
ệ
p n
ặ
ng”. S
ự
nghi
ệ
p đó
đế
n nay v
ẫ
n c
ò
n ti
ế
p t
ụ
c.
Công nghi
ệ
p hóa x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ

a
ở
n
ướ
c ta ti
ế
n hành trong hoàn c
ả
nh và
đi
ề
u ki
ệ
n:
- Trong su
ố
t th
ờ
i gian ti
ế
n hành công nghi
ệ
p hóa, t
ì
nh h
ì
nh trong n
ướ
c và
qu

ố
c t
ế
luôn di
ễ
n bi
ế
n r
ấ
t sôi
độ
ng, ph
ứ
c t
ạ
p và không thu
ậ
n chi
ề
u. B
ắ
t
đầ
u công
nghi
ệ
p hóa
đượ
c b
ố

n năm th
ì

đế
qu
ố
c M
ỹ
m
ở
r
ộ
ng chi
ế
n tranh phá ho
ạ
i mi
ề
n B
ắ
c.
Đấ
t n
ướ
c ph
ả
i th
ự
c hi
ệ

n
đồ
ng th
ờ
i hai nhi
ệ
m v
ụ
chi
ế
n l
ượ
c: Mi
ề
n B
ắ
c v
ừ
a chi
ế
n
đấ
u ch
ố
ng chi
ế
n tranh phá ho
ạ
i, v
ừ

a xây d
ự
ng; mi
ề
n Nam th
ự
c hi
ệ
n cách m
ạ
ng
gi
ả
i phóng dân t
ộ
c.
Đấ
t n
ướ
c th
ố
ng nh
ấ
t, c
ả
n
ướ
c đi lên ch
ủ
ngh

ĩ
a x
ã
h
ộ
i
đượ
c vài
năm th
ì
k
ẻ
thù gây ra chi
ế
n tranh biên gi
ớ
i. Chi
ế
n tranh biên gi
ớ
i k
ế
t thúc l
ạ
i kéo
theo c
ấ
m v
ậ
n c

ủ
a M
ỹ
.
- N
ế
u nh
ữ
ng năm 60, h
ệ
th
ố
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a l
ớ
n m
ạ
nh, phát tri
ể
n nhanh
không thua kém nhi
ề
u so v

ớ
i các n
ướ
c tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a phát tri
ể
n, có uy tín trên
th
ế
gi
ớ
i
đã
t
ạ
o ra hoàn c
ả
nh qu
ố
c t
ế
thu
ậ
n l
ợ

i cho công nghi
ệ
p hóa
ở
n
ướ
c ta, th
ì

sang nh
ữ
ng năm 70, 80 hoàn c
ả
nh qu
ố
c t
ế
l
ạ
i gây b
ấ
t l
ợ
i cho quá tr
ì
nh công
nghi
ệ
p hóa
ở

n
ướ
c ta. Sau cu
ộ
c kh
ủ
ng ho
ả
ng d
ầ
u l
ử
a c
ủ
a th
ế
gi
ớ
i( 1973) các n
ướ
c
x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a do chuy

ể
n d
ị
ch cơ c
ấ
u và
đổ
i m
ớ
i công ngh
ệ
ch
ậ
m hơn so v
ớ
i
các n
ướ
c tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a, hi
ệ
u qu
ả
th
ấ

p, uy tín trên th
ị
tr
ườ
ng qu
ố
c t
ế
gi
ả
m, c
ộ
ng
các sai l
ầ
m khác
đã
d
ẫ
n
đế
n s
ự
s
ụ
p
đổ
c
ủ
a Liên Xô và các n

ướ
c Đông Âu, làm m
ấ
t
đi th
ị
tr
ườ
ng l
ớ
n và s
ự
giúp
đỡ
không nh
ỏ
t
ừ
các n
ướ
c này(
ướ
c tính 1 năm 1 t
ỷ
đô
la, chi
ế
m 7% GDP ).

2
Công nghi
ệ
p hóa
ở
n
ướ
c ta xu
ấ
t phát t
ừ
đi
ể
m r
ấ
t th
ấ
p v
ề
phát tri
ể
n kinh t
ế
-
x
ã
h
ộ
i, v
ề

phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và t
ừ
tr
ạ
ng thái không phù h
ợ
p gi
ữ
a quan
h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tr
ì
nh

độ
và tính ch
ấ
t phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
Năm 1960 công nghi
ệ
p chi
ế
m 18,2% thu nh
ậ
p qu
ố
c dân s
ả
n xu
ấ
t, 7% lao
độ

ng x
ã
h
ộ
i trong các ngành kinh t
ế
qu
ố
c dân; nông nghi
ệ
p chi
ế
m t
ỷ
l
ệ
tương
ứ
ng
là 42,35 và 83%; s
ả
n l
ượ
ng lương th
ự
c b
ì
nh quân
đầ
u ng

ườ
i d
ướ
i 300 kg; GDP
b
ì
nh quân
đầ
u ng
ườ
i kho
ả
ng d
ướ
i 100 đô la. Trong khi phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i
chưa phát tri
ể
n và l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t
ở
tr
ì
nh
độ
th
ấ
p th
ì
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
đã

đượ
c
đẩ
y lên tr
ì
nh
độ
t
ậ
p th

ể
hóa và qu
ố
c doanh hóa là ch
ủ
y
ế
u.
Đế
n năm 1960: 85,8%
t
ổ
ng s
ố
h
ộ
nông dân vào h
ợ
p tác x
ã
; 100% h
ộ
tư s
ả
n
đượ
c c
ả
i t
ạ

o trong t
ổ
ng s
ố
tư
s
ả
n công thương nghi
ệ
p thu
ộ
c di
ệ
n c
ả
i t
ạ
o, g
ầ
n 80% th
ợ
th
ủ
công cá th
ể
vào h
ợ
p
tác x
ã

ti
ể
u th
ủ
công nghi
ệ
p

Đứ
ng tr
ướ
c th
ự
c tr
ạ
ng này
Đả
ng ta
đã
quy
ế
t
đị
nh xóa b
ỏ
cơ ch
ế
hành chính,
quan liêu, bao c
ấ

p, và xây d
ự
ng m
ộ
t quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và
tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ượ
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay
để
thúc
đẩ
y quá tr
ì
nh công
nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa , nhanh chóng đi lên ch
ủ
ngh
ĩ
a c
ộ
ng s
ả
n.
Chính v

ì
nh
ữ
ng l
ý
do trên mà em quy
ế
t
đị
nh ch
ọ
n
đề
tài: “V
ấ
n
đề

đổ
i m
ớ
i
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa
ở
Vi
ệ
t Nam”. Em ngh
ĩ
r
ằ
ng vi
ệ
c nghiên c
ứ
u
đề
tài này s
ẽ

giúp em và các
b
ạ
n t
ì
m hi
ể
u v
ề
v
ấ
n
đề

đổ
i m
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu

ấ
t trong quá
tr
ì
nh công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa
ở
Vi
ệ
t Nam li
ệ
u có ph
ả
i là t
ấ
t y
ế
u và li
ệ
u nó
có tuân theo m
ộ
t quy lu
ậ
t nào c

ủ
a t
ự
nhiên hay không?.
Em xin chân thành c
ả
m ơn th
ầ
y giáo Ph
ạ
m Duy Anh, ng
ườ
i
đã
h
ướ
ng d
ẫ
n
và giúp
đỡ
em trong su
ố
t quá tr
ì
nh h
ọ
c t
ậ
p c

ũ
ng như trong vi
ệ
c hoàn thành bài ti
ể
u
lu
ậ
n
đầ
u tay này.






3

B- N
ỘI
DUNG
I- Cơ s
ở
tri
ế
t h
ọ
c c
ủ

a
đề
tài
1- Phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t
V
ớ
i tính cách là ph
ạ
m trù c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a duy v
ậ
t l
ị
ch s
ử
, phương th
ứ
c s
ả

n
xu
ấ
t bi
ể
u th
ị
cách th
ứ
c con ng
ườ
i th
ự
c hi
ệ
n quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t ch
ấ
t
ở
nh
ữ
ng

giai đo
ạ
n l
ị
ch s
ử
nh
ấ
t
đị
nh c
ủ
a x
ã
h
ộ
i loài ng
ườ
i. V
ớ
i m
ộ
t cách th
ứ
c nh
ấ
t
đị
nh c
ủ

a
s
ự
s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i, trong
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i s
ẽ
xu
ấ
t hi
ệ
n nh
ữ
ng tính ch
ấ
t, k

ế
t c
ấ
u và
nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m tương
ứ
ng v
ề
m
ặ
t x
ã
h
ộ
i.

Đố
i v
ớ
i s
ự
v
ậ
n

độ
ng c
ủ
a l
ị
ch s
ử
loài ng
ườ
i, c
ũ
ng như s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a m
ỗ
i
x
ã
h
ộ
i c
ụ
th
ể

, s
ự
thay
đổ
i phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t bao gi
ờ
c
ũ
ng là s
ự
thay
đổ
i có tính
ch
ấ
t cách m
ạ
ng. Trong s
ự
thay
đổ
i đó, các quá tr
ì
nh kinh t

ế
, x
ã
h
ộ
i
đượ
c chuy
ể
n
sang m
ộ
t ch
ấ
t m
ớ
i. Phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t là cái mà nh
ờ
nó ng
ườ
i ta có th
ể
phân
bi

ệ
t
đượ
c s
ự
khác nhau c
ủ
a nh
ữ
ng th
ờ
i
đạ
i kinh t
ế
khác nhau. D
ự
a vào phương
th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t
đặ
c trưng c
ủ
a m
ỗ

i th
ờ
i
đạ
i l
ị
ch s
ử
, ng
ườ
i ta hi
ể
u th
ờ
i
đạ
i l
ị
ch s
ử
đó
thu
ộ
c v
ề
h
ì
nh thái kinh t
ế
x

ã
h
ộ
i nào. C. Mác vi
ế
t: “ Nh
ữ
ng th
ờ
i
đạ
i kinh t
ế
khác
nhau không ph
ả
i
ở
ch
ỗ
chúng s
ả
n xu
ấ
t ra cái g
ì
mà là
ở
ch
ỗ

chúng s
ả
n xu
ấ
t b
ằ
ng
cách nào, v
ớ
i nh
ữ
ng tư li
ệ
u lao
độ
ng nào”
(1).
Phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t, cách th
ứ
c mà con ng
ườ
i ta ti
ế
n hành s

ả
n xu
ấ
t chính
là s
ự
th
ố
ng nh
ấ
t gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
ở
m
ộ
t tr
ì
nh
độ
nh
ấ

t
đị
nh và quan h
ệ
s
ả
n
xu
ấ
t tương
ứ
ng.








4

2- L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t
Trong h
ệ
th
ố
ng các khái ni
ệ
m c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a duy v
ậ
t l
ị
ch s
ử
, l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n
xu
ấ
t và quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t là các khái ni
ệ
m dùng
để
ch
ỉ
quan h
ệ
mà C. Mác g
ọ
i là “
quan h
ệ
song trùng” c
ủ
a b
ả
n thân s
ự
s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h

ộ
i: quan h
ệ
c
ủ
a ng
ườ
i v
ớ
i t
ự

nhiên và quan h
ệ
c
ủ
a con ng
ườ
i v
ớ
i nhau.
L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t bi

ể
u hi
ệ
n m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a ng
ườ
i v
ớ
i gi
ớ
i t
ự
nhiên.
Ngh
ĩ
a là trong quá tr
ì
nh th
ự
c hi
ệ
n s
ự
s
ả

n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i, con ng
ườ
i chinh ph
ụ
c gi
ớ
i t
ự

nhiên b
ằ
ng t
ổ
ng h
ợ
p các s
ứ
c m
ạ
nh hi
ệ
n th
ự
c c

ủ
a m
ì
nh, s
ứ
c m
ạ
nh đó
đượ
c ch
ủ

ngh
ĩ
a duy v
ậ
t l
ị
ch s
ử
khái quát trong khái ni
ệ
m l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n
xu
ấ
t nói lên năng l
ự
c th
ự
c th
ự
c t
ế
c
ủ
a con ng
ườ
i trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t t
ạ
o ra

c
ủ
a c
ả
i x
ã
h
ộ
i. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t bao g
ồ
m ng
ườ
i lao
độ
ng v
ớ
i kinh nghi
ệ
m s
ả
n
xu

ấ
t, k
ỹ
năng lao
độ
ng, bi
ế
t s
ử
d
ụ
ng tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t
để
t
ạ
o ra c
ủ
a c
ả
i v
ậ
t
ch
ấ

t.Trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t, lao
độ
ng c
ủ
a con ng
ườ
i và tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, tr
ướ
c
h
ế
t là công c
ụ
lao
độ
ng k
ế
t h

ợ
p v
ớ
i nhau t
ạ
o thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Trong đó, “
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hàng
đầ
u c
ủ
a toàn th
ể
nhân lo
ạ

i là công nhân, là ng
ườ
i lao
độ
ng”( 2).
Do
đặ
c trưng sinh h
ọ
c- x
ã
g
ộ
i riêng có c
ủ
a m
ì
nh, cong ng
ườ
i, trong n
ề
n s
ả
n
xu
ấ
t có s
ứ
c m
ạ

nh và k
ỹ
năng lao
độ
ng th
ầ
n kinh cơ- b
ắ
p. Trong lao
độ
ng s
ứ
c
m
ạ
nh và k
ỹ
năng
ấ
y
đã

đượ
c nhân lên g
ấ
p nhi
ề
u l
ầ
n. Hơn n

ữ
a, lao
độ
ng c
ủ
a con
ng
ườ
i ngày càng tr
ở
thành lao
độ
ng có trí tu
ệ
và lao
độ
ng trí tu
ệ
. Trí tu
ệ
con
ng
ườ
i không ph
ả
i là cái g
ì
siêu t
ự
nhiên,mà là s

ả
n ph
ẩ
m c
ủ
a t
ự
nhiên và c
ủ
a lao
độ
ng. Nhưng trong quá tr
ì
nh l
ị
ch s
ử
lâu dài c
ủ
a x
ã
h
ộ
i loài ng
ườ
i, trí tu
ệ
h
ì
nh

thành phát tri
ể
n cùng v
ớ
i lao
độ
ng làm cho lao
độ
ng ngày càng có hàm l
ượ
ng trí
tu
ệ
cao hơn. Hàm l
ượ
ng trí tu
ệ
trong lao
độ
ng,
đặ
c bi
ệ
t là trong đi
ề
u ki
ệ
n c
ủ
a khoa

h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n nay,
đã
làm cho con ng
ườ
i tr
ở
thành m
ộ
t ngu
ồ
n k
ự
c
đặ
c bi
ệ
t
c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t, là ngu

ồ
n l
ự
c cơ b
ả
n, ngu
ồ
n l
ự
c vô t
ậ
n.
Tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t bao g
ồ
m
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng và tư li
ệ
u lao
độ

ng.


5
Trong tư li
ệ
u lao
độ
ng có công c
ụ
lao
độ
ng và nh
ữ
ng tư li
ệ
u lao
độ
ng khác
c
ầ
n thi
ế
t cho vi
ệ
c v
ậ
n chuy
ể
n b

ả
o qu
ả
n s
ả
n ph
ẩ
m

Đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng là nh
ữ
ng v
ậ
t mà lao
độ
ng c
ủ
a con ng
ườ
i tác
độ
ng vào
nh
ằ
m bi

ế
n
đổ
i nó theo m
ụ
c đích c
ủ
a m
ì
nh.
Đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng không ph
ả
i là toàn
b
ộ
gi
ớ
i t
ự
nhiên mà ch
ỉ
có m
ộ
t b
ộ

ph
ậ
n c
ủ
a gi
ớ
i t
ự
nhiên
đượ
c đưa vào s
ả
n xu
ấ
t.
Con ng
ườ
i không ch
ỉ
t
ì
m trong gi
ớ
i t
ự
nhiên nh
ữ
ng
đố
i t

ượ
ng lao
độ
ng s
ẵ
n có, mà
c
ò
n sáng t
ạ
o ra b
ả
n thân
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng. S
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t có liên
quan

đế
n vi
ệ
c đưa nh
ữ
ng
đố
i t
ượ
ng ngày càng m
ớ
i hơn vào quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t.
Đi
ề
u đó hoàn toàn có tính quy lu
ậ
t b
ở
i chính nh
ữ
ng v
ậ
t li
ệ

u m
ớ
i m
ở
r
ộ
ng kh
ả

năng s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a con ng
ườ
i.
Đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng chính là y
ế
u t
ố
v
ậ
t ch

ấ
t c
ủ
a s
ả
n
ph
ẩ
m tương lai.
Đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng g
ồ
m các lo
ạ
i:
+ Lo
ạ
i có s
ẵ
n trong t
ự
nhiên. Lo
ạ
i này th
ườ
ng là

đố
i t
ượ
ng c
ủ
a các ngành
công nghi
ệ
p khai thác.
+ Lo
ạ
i
đã
qua ch
ế
bi
ế
n, ngh
ĩ
a là
đã
có s
ự
tác
độ
ng c
ủ
a lao
độ
ng g

ọ
i là
nguyên li
ệ
u. Lo
ạ
i này th
ườ
ng là đói t
ượ
ng c
ủ
a các ngành công nghi
ệ
p ch
ế
bi
ế
n.
V
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a Cách m
ạ
ng khoa h

ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ
n
đạ
i, vai tr
ò
c
ủ
a
nhi
ề
u
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng d
ầ
n d
ầ
n thay
đổ
i,
đồ

ng th
ờ
i lo
ạ
i
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng có
ch
ấ
t l
ượ
ng m
ớ
i
đượ
c t
ạ
o ra. Nhưng cơ s
ở
c
ủ
a m
ọ
i
đố
i t

ượ
ng lao
độ
ng v
ẫ
n là
đấ
t
đai, t
ự
nhiên: “ lao
độ
ng là cha, c
ò
n
đấ
t là m
ẹ
c
ủ
a m
ọ
i c
ủ
a c
ả
i v
ậ
t ch
ấ

t”( 3).
Tư li
ệ
u lao
độ
ng: là m
ộ
t v
ậ
t hay h
ệ
th
ố
ng nh
ữ
ng v
ậ
t làm nhi
ệ
m v
ụ
truy
ề
n
d
ẫ
n s
ự
tác
độ

ng c
ủ
a con ng
ườ
i lên
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng, nh
ằ
m bi
ế
n
đổ
i
đố
i t
ượ
ng
lao
độ
ng theo m
ụ
c đích c
ủ
a m
ì
nh.

Tư li
ệ
u lao
độ
ng bao g
ồ
m công c
ụ
lao
độ
ng, h
ệ
th
ố
ng các y
ế
u t
ố
v
ậ
t ch
ấ
t
ph
ụ
c v
ụ
tr
ự
c ti

ế
p ho
ặ
c gián ti
ế
p quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t( nhà x
ưở
ng, kho tàng, b
ế
n b
ã
i,
ố
ng d
ẫ
n, băng chuy
ề
n,
đườ
ng sá, các phương ti
ệ
n giao thông v
ậ
n t

ả
i, thông tin liên
l
ạ
c ).
Trong các y
ế
u t
ố
h
ợ
p thành tư li
ệ
u lao
độ
ng th
ì
công c
ụ
lao
độ
ng có
ý
ngh
ĩ
a
quy
ế
t
đị

nh nh
ấ
t, là m
ộ
t thành t
ố
cơ b
ả
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Công c
ụ
lao
độ
ng,
theo Ph. Ăngghen là “ khí quan c
ủ
a b
ộ
óc con ng
ườ
i”, là “ s

ứ
c m
ạ
nh c
ủ
a tri th
ứ
c


6
đã

đượ
c v
ậ
t th
ể
hóa” có tác d
ụ
ng “ n
ố
i dài bàn tay” và nhân lên s
ứ
c m
ạ
nh trí tu
ệ

c

ủ
a con ng
ườ
i. C
ò
n Mác g
ọ
i là h
ệ
th
ố
ng xương c
ố
t và cơ b
ắ
p c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t
Công c
ụ
lao
độ
ng là v
ậ

t th
ể
hay ph
ứ
c h
ợ
p v
ậ
t th
ể
mà con ng
ườ
i
đặ
t gi
ữ
a m
ì
nh v
ớ
i
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng. Trong quá tr
ì
nh s
ả

n xu
ấ
t, công c
ụ
lao
độ
ng luôn luôn
đượ
c c
ả
i
ti
ế
n, tinh x
ả
o hơn
để
lao
độ
ng b
ớ
t n
ặ
ng nh
ọ
c và
đạ
t hi
ệ
u qu

ả
cao hơn. Nó là y
ế
u t
ố

độ
ng nh
ấ
t và cách m
ạ
ng nh
ấ
t trong l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Cùng v
ớ
i s
ự
bi
ế
n
đổ
i vá

phát tri
ể
n c
ủ
a công c
ụ
lao
độ
ng th
ì
kinh nghi
ệ
m s
ả
n xu
ấ
t, k
ỹ
năng s
ả
n xu
ấ
t, ki
ế
n
th
ứ
c khoa h
ọ
c c

ủ
a con ng
ườ
i c
ũ
ng ti
ế
n b
ộ
, phong phú thêm, nh
ữ
ng ngành s
ả
n xu
ấ
t
m
ớ
i xu
ấ
t hi
ệ
n, s
ự
phân công lao
độ
ng phát tri
ể
n. Chính s
ự

chuy
ể
n
đổ
i, c
ả
i ti
ế
n và
hoàn thi
ệ
n không ng
ừ
ng c
ủ
a nó
đã
gây ra nh
ữ
ng bi
ế
n
đổ
i sâu s
ắ
c trong toàn b
ộ
tư
li
ệ

u s
ả
n xu
ấ
t. Xét cho cùng chính đó là nguyên nhân sâu xa xa c
ủ
a m
ọ
i bi
ế
n c
ả
i x
ã

h
ộ
i. Tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a công c
ụ
lao
độ
ng là th

ướ
c đo tr
ì
nh
độ
chinh ph
ụ
c t
ự

nhiên c
ủ
a con ng
ườ
i, là cơ s
ở
xác
đị
nh tr
ì
nh d
ộ
phát tri
ể
n c
ủ
a s
ả
n xu
ấ

t, là tiêu
chu
ẩ
n
để
phân bi
ệ
t s
ự
khác nhau gi
ữ
a các th
ờ
i
đạ
i kinh t
ế
.
Đố
i v
ớ
i m
ỗ
i th
ế
h
ệ
m
ớ
i,

nh
ữ
ng tư li
ệ
u lao
độ
ng do th
ế
h
ệ
tr
ướ
c
để
l
ạ
i tr
ở
thành đi
ể
m xu
ấ
t phát c
ủ
a s
ự
phát
tri
ể
n tương lai. V

ì
v
ậ
y nh
ữ
ng tư li
ệ
u đó là cơ s
ở
k
ế
t
ụ
c c
ủ
a l
ị
ch s
ử
.
Tư li
ệ
u lao
độ
ng ch
ỉ
tr
ở
thành l
ự

c l
ượ
ng tích c
ự
c c
ả
i bi
ế
n
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng, khi chúng k
ế
t h
ợ
p v
ớ
i lao
độ
ng s
ố
ng. Chính con ng
ườ
i v
ớ
i trí tu
ệ

và kinh
nghi
ệ
m c
ủ
a m
ì
nh
đã
ch
ế
t
ạ
o ra tư li
ệ
u lao
độ
ng. Tư li
ệ
u lao
độ
ng dù có
ý
ngh
ĩ
a
đế
n đâu, nhưng n
ế
u tách kh

ỏ
i ng
ườ
i lao
độ
ng th
ì
c
ũ
ng không th
ể
phát huy
đượ
c
tác d
ụ
ng, không th
ể
tr
ở
thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t c
ủ

a x
ã
h
ộ
i.
Trong tác ph
ẩ
m S
ự
kh
ố
n cùng c
ủ
a tri
ế
t h
ọ
c, C. Mác
đã
nêu m
ộ
t tư t
ưở
ng
quan tr
ọ
ng v
ề
vai tr
ò

c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
đố
i v
ớ
i vi
ệ
c thay
đổ
i các quan h
ệ
x
ã

h
ộ
i. C. Mác vi
ế
t: “ Nh
ữ
ng quan h

ệ
x
ã
h
ộ
i
đề
u g
ắ
n li
ề
n m
ậ
t thi
ế
t v
ớ
i nh
ữ
ng l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Do có
đượ

c nh
ữ
ng l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i, loài ng
ườ
i thay
đổ
i
phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a m
ì
nh, và do thay
đổ
i phương th

ứ
c s
ả
n xu
ấ
t, cách ki
ế
m
s
ố
ng c
ủ
a m
ì
nh, loài ng
ườ
i thay
đổ
i t
ấ
t c
ả
quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i c
ủ

a m
ì
nh. Cái c
ố
i xay
quay b
ằ
ng tay đưa l
ạ
i x
ã
h
ộ
i có l
ã
nh chúa, cái c
ố
i xay ch
ạ
y b
ằ
ng hơi n
ướ
c đưa l
ạ
i
x
ã
h
ộ

i nhà tư b
ả
n công nghi
ệ
p”( 4).


7
3- Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
Trong h
ệ
th
ố
ng các khái ni
ệ
m c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a duy v
ậ
t l

ị
ch s
ử
, khái ni
ệ
m l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t bi
ể
u th
ị
m
ặ
t th
ứ
nh
ấ
t c
ủ
a m
ố
i “ quan h
ệ

song trùng” c
ủ
a b
ả
n thân
s
ự
s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i- quan h
ệ
c
ủ
a con ng
ườ
i v
ớ
i t
ự
nhiên; c
ò
n khía ni
ệ
m quan h

ệ

s
ả
n xu
ấ
t bi
ể
u th
ị
m
ặ
t th
ứ
hai c
ủ
a quan h
ệ
đó- quan h
ệ
c
ủ
a con ng
ườ
i v
ớ
i con ng
ườ
i
trong s

ả
n xu
ấ
t. S
ở
d
ĩ
qúa tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i có th
ể
di
ễ
n ra b
ì
nh th
ườ
ng, chính là
v
ì
trong s
ự

s
ả
n xu
ấ
t đó, m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a con ng
ườ
i v
ớ
i con ng
ườ
i t
ồ
n t
ạ
i th
ố
ng
nh
ấ
t v
ớ
i m
ố
i quan h

ệ
gi
ữ
a con ng
ườ
i v
ớ
i gi
ớ
i t
ự
nhiên. Trong s
ả
n xu
ấ
t, m
ố
i quan
h
ệ
gi
ữ
a con ng
ườ
i v
ớ
i t
ự
nhiên th
ể

hi
ệ
n thành nh
ữ
ng tr
ì
nh
độ
khác nhau c
ủ
a l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Tuy nhiên, m
ố
i quan h
ệ
đó
đượ
c xây d
ự
ng trong và thông qua
nh
ữ

ng quan h
ệ
khác nhau gi
ữ
a ng
ườ
i v
ớ
i ng
ườ
i, t
ứ
c là nh
ữ
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t.
Trong tác ph
ẩ
m Lao
độ
ng làm thuê và tư b
ả
n, C. Mác vi
ế
t: “ Trong s

ả
n xu
ấ
t,
ng
ườ
i ta không ch
ỉ
quan h
ệ
v
ớ
i gi
ớ
i t
ự
nhiên. Ng
ườ
i ta không th
ể
s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c
n
ế
u không k

ế
t h
ợ
p v
ớ
i nhau theo m
ộ
t cách nào đó
để
ho
ạ
t
độ
ng chung và
để
trao
đổ
i ho
ạ
t
độ
ng v
ớ
i nhau. Mu
ố
n s
ả
n xu
ấ
t

đượ
c ng
ườ
i ta ph
ả
i có nh
ữ
ng m
ố
i liên h
ệ

và quan h
ệ
nh
ấ
t
đị
nh v
ớ
i nhau; và quan h
ệ
c
ủ
a h
ọ
v
ớ
i gi
ớ

i t
ự
nhiên, t
ứ
c là vi
ệ
c s
ả
n
xu
ấ
t”( 5).
Như v
ậ
y, trong s
ự
s
ả
n xu
ấ
t ra
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i c
ủ

a m
ì
nh, con ng
ườ
i ta, dù
mu
ố
n hay không c
ũ
ng bu
ộ
c ph
ả
i duy tr
ì
và th
ự
c hi
ệ
n nh
ữ
ng quan h
ệ
nh
ấ
t
đị
nh v
ớ
i

nhau. nh
ữ
ng quan h
ệ
này mang tính t
ấ
t y
ế
u và không ph
ụ
thu
ộ
c vào
ý
mu
ố
n c
ủ
a ai
c
ả
. Đó chính là nh
ữ
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t( 6). C

ố
nhiên, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là do con
ng
ườ
i t
ạ
o ra, song nó tuân theo nh
ữ
ng quy lu
ậ
t t
ấ
t y
ế
u, khách quan s
ự
v
ậ
n
độ
ng
c
ủ
a

đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i.
Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t bao g
ồ
m nh
ữ
ng m
ặ
t cơ b
ả
n sau đây:
+ Quan h
ệ
gi
ữ
a ng
ườ
i v

ớ
i ng
ườ
i
đố
i v
ớ
i vi
ệ
c s
ở
h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t.
+ Quan h
ệ
gi
ữ
a ng
ườ
i và ng
ườ

i
đố
i v
ớ
i vi
ệ
c t
ổ
ch
ứ
c qu
ả
n l
ý
.
+ Quan h
ệ
gi
ữ
a ng
ườ
i và ng
ườ
i
đố
i v
ớ
i vi
ệ
c phân ph

ố
i s
ả
n ph
ẩ
m lao
độ
ng.


8
V
ớ
i tính cách là nh
ữ
ng quan h
ệ
kinh t
ế
khách quan, không ph
ụ
thu
ộ
c vào
ý

mu
ố
n c
ủ

a con ng
ườ
i, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là nh
ữ
ng quan h
ệ
mang tính v
ậ
t ch
ấ
t thu
ộ
c
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i. Quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t là h
ì
nh th
ứ
c x
ã
h
ộ
i c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và là
cơ s
ở
sâu xa c
ủ
a
đờ
i s
ố
ng tinh th

ầ
n x
ã
h
ộ
i. Ba m
ặ
t quan h
ệ
đó trong quá tr
ì
nh s
ả
n
xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i luôn g
ắ
n bó v
ớ
i nhau, t
ạ
o thành m
ộ
t h
ệ

th
ố
ng mang tính
ổ
n
đị
nh tương
đố
i so v
ớ
i s
ự
v
ậ
n
độ
ng không ng
ừ
ng c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Các quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t
c
ủ
a m
ộ
t phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t là m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng bao g
ồ
m nhi
ề
u m
ố
i quan h
ệ
phong

phú và đa d
ạ
ng bi
ể
u hi
ệ
n d
ướ
i nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c. M
ỗ
i m
ặ
t quan h
ệ
c
ủ
a h
ệ
th
ố
ng
quan h
ệ
s

ả
n xu
ấ
t có vai tr
ò
và
ý
ngh
ĩ
a riêng bi
ệ
t, xác
đị
nh, khi nó tác
độ
ng t
ớ
i n
ề
n
s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i nói riêng và t
ớ

i toàn b
ộ
ti
ế
n tr
ì
nh l
ị
ch s
ử
nói chung.
Tính ch
ấ
t c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t tr
ướ
c h
ế
t
đượ
c quy
đị
nh b

ở
i quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u
đố
i v
ớ
i tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t- bi
ể
u hi
ệ
n thành ch
ế

độ
s
ở
h
ữ
u- là

đặ
c trưng cơ b
ả
n c
ủ
a
phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t. Trong h
ệ
th
ố
ng các quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a m
ỗ
i n
ề
n kinh t
ế

-
x
ã
h
ộ
i xác
đị
nh, quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t luôn luôn có vai tr
ò
quy
ế
t
đị
nh
đố
i v

ớ
i t
ấ
t c
ả
các quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i khác . Quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u là quan h
ệ
xu
ấ
t phát, quan
h
ệ
cơ b
ả
n, quan h
ệ
trung tâm c
ủ

a các quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t. Chính quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u-
quan h
ệ
gi
ữ
a các t
ậ
p đoàn ng
ườ
i trong vi
ệ
c chi
ế
m h
ữ
u các tư li
ệ
u s

ả
n xu
ấ
t
đã
quy
đị
nh
đị
a v
ị
c
ủ
a t
ừ
ng t
ậ
p đoàn trong h
ệ
th
ố
ng s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i.

Đế
n l
ượ
t m
ì
nh,
đị
a v
ị

c
ủ
a t
ừ
ng t
ậ
p đoàn ng
ườ
i trong h
ệ
th
ố
ng s
ả
n xu
ấ
t l
ạ
i quy
đị

nh cách th
ứ
c mà các t
ậ
p
đoàn trao
đổ
i ho
ạ
t
độ
ng cho nhau, quy
đị
nh cách th
ứ
c mà các t
ậ
p đoàn t
ổ
ch
ứ
c
qu
ả
n l
ý
quá tr
ì
nh s
ả

n xu
ấ
t. Cu
ố
i cùng, chính quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u là cái quy
ế
t
đị
nh
phương th
ứ
c phân ph
ố
i s
ả
n ph
ẩ
m cho các t
ậ
p đoàn ng
ườ
i theo
đị
a v

ị
c
ủ
a h
ọ

đố
i
v
ớ
i h
ệ
th
ố
ng s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i. “
Đị
nh ngh
ĩ
a quy
ề
n s
ở

h
ữ
u tư s
ả
n không ph
ả
i là g
ì

khác mà là tr
ì
nh bày t
ấ
t c
ả
nh
ữ
ng quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t tư s

ả
n”.( 7).
Trong các h
ì
nh thái kinh t
ế
- x
ã
h
ộ
i mà loài ng
ườ
i
đã
t
ừ
ng tr
ả
i qua, l
ị
ch s
ử

đã

ch
ứ
ng ki
ế
n s

ự
t
ồ
n t
ạ
i c
ủ
a hai lo
ạ
i h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u cơ b
ả
n
đố
i v
ớ
i tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t:

s
ở
h
ữ
tư nhân và s
ở
h
ữ
u công c
ộ
ng. S
ở
h
ữ
u công c
ộ
ng là lo
ạ
i h
ì
nh mà trong đó tư
li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t thu
ộ
c v

ề
m
ọ
i thành viên c
ủ
a m
ỗ
i c
ộ
ng
đồ
ng. Nh
ờ
cơ s
ở
đó nên v
ề

m
ặ
t nguyên t
ắ
c, các thành viên c
ủ
a m
ỗ
i c
ộ
ng
đồ

ng b
ì
nh
đẳ
ng v
ớ
i nhau trong t
ổ



9
ch
ứ
c lao
độ
ng và trong phân ph
ố
i s
ả
n ph
ẩ
m. Do tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t là tài s
ả

n chung
c
ủ
a c
ả
c
ộ
ng
đố
ng nên các quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i trong s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t ch
ấ
t và trong
đờ
i s
ố
ng
x
ã

h
ộ
i nói chung, tr
ở
thành quan h
ệ
h
ợ
p tác, tương tr
ợ
giúp
đỡ
l
ẫ
n nhau. Ng
ượ
c
l
ạ
i, trong các ch
ế

độ
tư h
ữ
u, do tư li
ệ
u ch
ỉ
n

ằ
m trong tay m
ộ
t s
ố
ít ng
ườ
i nên c
ủ
a
c
ả
i x
ã
h
ộ
i không thu
ộ
c v
ề
s
ố
đông mà thu
ộ
c v
ề
s
ố
ít ng
ườ

i đó. Các quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i,
do v
ậ
y, tr
ở
thành b
ấ
t b
ì
nh
đẳ
ng, quan h
ệ
th
ố
ng tr
ị
và b
ị
tr
ị
.
Đố
i kháng x

ã
h
ộ
i trong
các x
ã
h
ộ
i t
ồ
n t
ạ
i ch
ế

độ
tư h
ữ
u ti
ề
m tàng kh
ả
năng tr
ở
thành
đố
i kháng gay g
ắ
t.
Các nhà kinh đi

ể
n c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a Mác- Lê nin
đã
ch
ỉ
r
õ
trong các ch
ế

độ
s
ở
h
ữ
u tư
nhân c
ủ
a các x
ã
h
ộ
i đi
ể

n h
ì
nh trong l
ị
ch s
ử
( s
ở
h
ữ
u tư nhân c
ủ
a x
ã
h
ộ
i chi
ế
m h
ữ
u
nô l
ệ
, s
ở
h
ữ
u tư nhân trong ch
ế

độ
phong ki
ế
n và s
ở
h
ữ
u tư nhân trong ch
ế

độ
tư
b
ả
n) th
ì
ch
ế

độ
s
ở
h
ữ
u tư nhân tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ

a là
đỉ
nh cao c
ủ
a lo
ạ
i s
ở
h
ữ
u này.
C. Mác và Ph. Ăngghen
đã
ch
ứ
ng minh r
ằ
ng ch
ế

đọ
tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a không
ph
ả

i là h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u cu
ố
i cùng trong l
ị
ch s
ử
x
ã
h
ộ
i loài ng
ườ
i. Ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã

h
ộ
i d

ự
a trên ch
ế

độ
công h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, dù s
ớ
m hay mu
ộ
n c
ũ
ng s
ẽ
đóng
vai tr
ò
ph
ủ

đị

nh
đố
i v
ớ
i ch
ế

độ
tư h
ữ
u.
Trong h
ệ
th
ố
ng các quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, các quan h
ệ
v
ề
m
ặ
t t
ổ
ch

ứ
c, qu
ả
n l
ý

s
ả
n xu
ấ
t là các quan h
ệ
có kh
ả
năng quy
ế
t
đị
nh m
ộ
t cách tr
ự
c ti
ế
p quy mô, t
ố
c
độ
,
hi

ệ
u qu
ả
và xu h
ướ
ng c
ủ
a m
ỗ
i n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t c
ụ
th
ể
. B
ằ
ng cách n
ắ
m b
ắ
t các nhân t
ố

xác
đị

nh c
ủ
a m
ộ
t n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t, đi
ề
u khi
ể
n và t
ổ
ch
ứ
c cách th
ứ
c v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a các
nhân t
ố
đó, các quan h

ệ
t
ổ
ch
ứ
c và qu
ả
n l
ý
s
ả
n xu
ấ
t có kh
ả
năng
đẩ
y nhanh ho
ặ
c
k
ì
m h
ã
m các quá tr
ì
nh khách quan c
ủ
a s
ả

n xu
ấ
t.
Các quan h
ệ
v
ề
m
ặ
t t
ổ
ch
ứ
c và qu
ả
n l
ý
s
ả
n xu
ấ
t luôn luôn có xu h
ướ
ng thích
ứ
ng v
ớ
i ki
ể
u quan h

ệ
s
ở
h
ữ
u th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a m
ỗ
i n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t c
ụ
th
ể
. Do v
ậ
y, vi
ệ
c s
ử

d
ụ
ng h
ợ
p l
ý
các quan h
ệ
t
ổ
ch
ứ
c và qu
ả
n l
ý
s
ả
n xu
ấ
t s
ẽ
cho phép toàn b
ộ
h
ệ
th
ố
ng
quan h

ệ
s
ả
n xu
ấ
t có kh
ả
năng vươn t
ớ
i t
ố
i ưu. Trong tr
ườ
ng h
ợ
p ng
ượ
c l
ạ
i, các
quan h
ệ
qu
ả
n l
ý
và t
ổ
ch
ứ

c có th
ể
làm bi
ế
n d
ạ
ng quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u,
ả
nh h
ưở
ng tiêu
c
ự
c
đế
n s
ự
phát tri
ể
n kinh t
ế
- x
ã
h

ộ
i.
Hi
ệ
n nay, nh
ờ

ứ
ng d
ụ
ng nh
ữ
ng thành t
ự
u to l
ớ
n c
ủ
a khoa h
ọ
c qu
ả
n l
ý
hi
ệ
n
đạ
i nên vai tr
ò

c
ủ
a các quan h
ệ
t
ổ
ch
ứ
c và qu
ả
n l
ý

đố
i v
ớ
i s
ả
n xu
ấ
t,
đặ
c bi
ệ
t
đố
i


10

v
ớ
i vi
ệ
c đi
ề
u hành s
ả
n xu
ấ
t,
đặ
c bi
ệ
t
đố
i v
ớ
i vi
ệ
c đi
ề
u hành s
ả
n xu
ấ
t
ở
t
ầ

m v
ĩ
mô,
trên th
ự
c t
ế

đã
tăng lên g
ấ
p b
ộ
i so v
ớ
i vài th
ậ
p k
ỷ
tr
ướ
c đây. Đây là đi
ề
u r
ấ
t đáng
lưu
ý
trong vi
ệ

c phân tích và đánh giá vai tr
ò
c
ủ
a các quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i.
Bên c
ạ
nh các quan h
ệ
v
ề
m
ặ
t t
ổ
ch
ứ
c- qu
ả
n l

ý
, trong h
ệ
th
ố
ng các quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t, các quan h
ệ
v
ề
m
ặ
t phân ph
ố
i s
ả
n ph
ẩ
m lao
độ
ng c
ũ
ng là nh
ữ

ng nhân t
ố

có
ý
ngh
ĩ
a h
ế
t s
ứ
c to l
ớ
n
đố
i v
ớ
i s
ự
vân
độ
ng c
ủ
a toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
- x

ã
h
ộ
i.
M
ặ
c dù b
ị
ph
ụ
thu
ộ
c vào các quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u và vào tr
ì
nh
độ
t
ổ
ch
ứ
c qu
ả
n l
ý

s
ả
n xu
ấ
t, song do có kh
ả
năng kích thích tr
ự
c ti
ế
p vào l
ợ
i ích c
ủ
a con ng
ườ
i, nên
các quan h
ệ
phân ph
ố
i là “ ch
ấ
t xúc tác” c
ủ
a các quá tr
ì
nh kinh t
ế

- x
ã
h
ộ
i. Quan h
ệ

phân ph
ố
i có th
ể
thúc
đẩ
y t
ố
c
độ
và nh
ị
p đi
ệ
u c
ủ
a s
ự
s
ả
n xu
ấ
t, làm năng

độ
ng toàn
b
ộ

đờ
i s
ố
ng kinh t
ế
- x
ã
h
ộ
i; ho
ặ
c trong tr
ườ
ng h
ợ
p ng
ượ
c l
ạ
i, nó có kh
ả
năng k
ì
m
h

ã
m s
ả
n xu
ấ
t, k
ì
m h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a x
ã
h
ộ
i.

4- Quy lu
ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p c

ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tính
ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
L
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, chúng t
ồ
n t
ạ
i không tách r
ờ
i nhau
mà tác
độ
ng bi
ệ
n ch
ứ
ng l
ẫ
n nhau h
ì
nh thành quy lu
ậ

t ph
ổ
bi
ế
n c
ủ
a toàn b
ộ
l
ị
ch s
ử

loài ng
ườ
i- Quy lu
ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v

ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Quy lu
ậ
t này v
ạ
ch ra tính ch
ấ
t ph
ụ
thu
ộ
c khách quan c
ủ

a quan
h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t vào s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
Đế
n l
ượ
t m
ì
nh, quan h
ệ
s

ả
n
xu
ấ
t tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i
đố
i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
Tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c

ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
Khuynh h
ướ
ng c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i là không ng
ừ
ng bi
ế
n
đổ
i theo chi
ề

u
h
ướ
ng ti
ế
n b
ộ
. S
ự
bi
ế
n
đổ
i đó, xét
đế
n cùng, bao gi
ờ
c
ũ
ng b
ắ
t đâù t
ừ
s
ự
bi
ế
n
đổ
i

và phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, tr
ướ
c h
ế
t là c
ủ
a công c
ụ
lao
độ
ng. Do v
ậ
y,
l
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t là y
ế
u t
ố
có tác d
ụ
ng quy
ế
t
đị
nh
đố
i v
ớ
i s
ự
bi
ế
n
đổ
i c
ủ
a phương
th
ứ
c s
ả

n xu
ấ
t: Tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t trong t
ừ
ng giai đo
ạ
n c
ủ
a l
ị
ch s
ử

loài ng
ườ
i th

ể
hi
ệ
n tr
ì
nh
độ
chinh ph
ụ
c t
ự
nhiên c
ủ
a con ng
ườ
i trong giai đo
ạ
n l
ị
ch


11
s
ử
đó. Khái ni
ệ
m tr
ì
nh

độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t nói lên kh
ả
năng c
ủ
a con ng
ườ
i
thông qua vi
ệ
c s
ử
d
ụ
ng công c
ụ
lao
độ
ng th
ự

c hi
ệ
n quá tr
ì
nh c
ả
i bi
ế
n gi
ớ
i t
ự
nhiên
nh
ằ
m
đả
m b
ả
o cho s
ự
sinh t
ồ
n và phát tri
ể
n c
ủ
a m
ì
nh. Tr

ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n
xu
ấ
t th
ể
hi
ệ
n
ở
:
+ Tr
ì
nh
độ
t
ổ
ch
ứ
c lao

độ
ng x
ã
h
ộ
i.
+ Tr
ì
nh
độ

ứ
ng d
ụ
ng khoa h
ọ
c vào s
ả
n xu
ấ
t.
+ Kinh nghi
ệ
m và k
ỹ
năng lao
độ
ng c
ủ
a con ng

ườ
i.
+ Tr
ì
nh
độ
phân công lao
độ
ng.
Tr
ì
nh
độ
c
ủ
a phân công lao
độ
ng th
ể
hi
ệ
n r
õ
ràng nh
ấ
t tr
ì
nh
độ
c

ủ
a l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
Bên c
ạ
nh khái ni
ệ
m tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, c

ò
n có khái ni
ệ
m tính
ch
ấ
t c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Chính Ph. Ăngghen
đã
s
ử
d
ụ
ng khái ni
ệ
m này
để

phân tích l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t trong các phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t khác nhau. Tính ch
ấ
t
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là tính ch
ấ
t c
ủ
a quá tr
ì

nh s
ả
n xu
ấ
t ra s
ả
n ph
ẩ
m. Quá tr
ì
nh
này ph
ụ
thu
ộ
c vào tính ch
ấ
t c
ủ
a tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t và lao
độ
ng. L
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
có tính ch
ấ
t cá nhân th
ể
hi
ệ
n tính ch
ấ
t c
ủ
a tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t là s
ử
d
ụ
ng công c
ụ
th
ủ

công và tính ch
ấ
t c
ủ
a lao
độ
ng là lao
độ
ng riêng l
ẻ
. Nh
ữ
ng công c
ụ
s
ả
n xu
ấ
t như
búa, r
ì
u, cày b
ừ
a, xa quay s
ợ
i do m
ộ
t ng
ườ

i s
ử
d
ụ
ng
để
s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t dùng, không
c
ầ
n t
ớ
i lao
độ
ng t
ậ
p th
ể
, l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t cóa tính ch
ấ
t cá nhân. Khi máy móc ra
đờ
i
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i có nhi
ề
u ng
ườ
i m
ớ
i s
ử
d
ụ
ng
đượ
c,
để
làm ra m
ộ
t s
ả
n ph

ẩ
m c
ầ
n
ph
ả
i có s
ự
h
ợ
p tác c
ủ
a nhi
ề
u ng
ườ
i. M
ỗ
i ng
ườ
i làm m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n công vi
ệ
c m
ớ

i
hoàn thành
đượ
c s
ả
n ph
ẩ
m
ấ
y cho nên l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t mang tính ch
ấ
t x
ã
h
ộ
i
hóa. Ph. Ăngghen
đã
nh
ậ
n
đị

nh giai c
ấ
p tư s
ả
n “ không th
ể
bi
ế
n nh
ữ
ng tư li
ệ
u s
ả
n
xu
ấ
t có h
ạ
m
ấ
y thành nh
ữ
ng l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t hùng m
ạ
nh mà l
ạ
i không bi
ế
n
chúng t
ừ
ch
ỗ
là tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t do cá nhân s
ử
d
ụ
ng thành nh
ữ
ng tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ

t
x
ã
h
ộ
i, ch
ỉ
có th
ể

đượ
c s
ử
d
ụ
ng chung b
ở
i m
ộ
t s
ố
đông ng
ườ
i”( 8). Trên th
ự
c t
ế
,
tính ch
ấ

t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t không tách bi
ệ
t v
ớ
i nhau.
Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c h
ì
nh thành, bi

ế
n
đổ
i, phát tri
ể
n do l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n
xu
ấ
t quy
ế
t
đị
nh.


12
Trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t
để

lao
độ
ng b
ớ
t n
ặ
ng nh
ọ
c và
đạ
t hi
ệ
u qu
ả
cao
hơn, con ng
ườ
i luôn luôn t
ì
m cách c
ả
i ti
ế
n, hoàn thi
ệ
n công c
ụ
lao
độ
ng và ch

ế
t
ạ
o
ra nh
ữ
ng công v
ụ
lao
độ
ng m
ớ
i, tinh x
ả
o hơn. Cùng v
ớ
i s
ự
bi
ế
n
đổ
i và phát tri
ể
n
c
ủ
a công c
ụ
lao

độ
ng th
ì
kinh nghi
ệ
m s
ả
n xu
ấ
t, thói quen lao
độ
ng, k
ỹ
năng s
ả
n
xu
ấ
t, ki
ế
n th
ứ
c khoa h
ọ
c c
ủ
a con ng
ườ
i c
ũ

ng ti
ế
n b
ộ
. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ở
thành
y
ế
u t
ố
ho
ạ
t
độ
ng nh
ấ
t, cách m
ạ
ng nh
ấ
t. C

ò
n quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là y
ế
u t
ố
tương
đố
i
ổ
n
đị
nh, có khuynh h
ướ
ng l
ạ
c h
ậ
u hơn s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l

ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. L
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là n
ộ
i dung c
ủ
a phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t, c
ò
n quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t là h
ì
nh
th
ứ
c x
ã
h
ộ
i c
ủ
a nó. Trong m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a n
ộ
i dung và h
ì
nh th
ứ
c th
ì
n

ộ
i dung
quy
ế
t
đị
nh h
ì
nh th
ứ
c; h
ì
nh th
ứ
c ph
ụ
thu
ộ
c vào n
ộ
i dung; n
ộ
i dung thay
đổ
i tr
ướ
c,
sau đó h
ì
nh th

ứ
c m
ớ
i bi
ế
n
đổ
i theo. T
ấ
t nhiên, trong quan h
ệ
v
ớ
i n
ộ
i dung , h
ì
nh
th
ứ
c không ph
ả
i là m
ặ
t th
ụ

độ
ng, nó c
ũ

ng tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i
đố
i v
ớ
i vi
ệ
c phát tri
ể
n
c
ủ
a n
ộ
i dung.
Cùng v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
ng h
ì
nh
thành, bi
ế
n
đổ
i cho phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh

độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. S
ự

phù h
ợ
p đó là
độ
ng l
ự
c cho l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t pats tri
ể

n m
ạ
nh m
ẽ
. Nhưng, l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t luôn phát tri
ể
n c
ò
n quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t có xu h
ướ
ng tương
đố
i
ổ
n

đị
nh. Khi l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n lên m
ộ
t tr
ì
nh
độ
m
ớ
i, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
không c
ò
n phù h
ợ

p v
ớ
i nó n
ữ
a, tr
ở
thành ch
ướ
ng ng
ạ
i
đố
i v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a nó,
s
ẽ
n
ả
y sinh mâu thu
ẫ
n gay g
ắ
t gi

ữ
a hai m
ặ
t c
ủ
a phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t. S
ự
phát
tri
ể
n khách quan đó t
ấ
t y
ế
u d
ẫ
n
đế
n vi
ệ
c xóa b
ỏ
quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
, thay th
ế
b
ằ
ng
m
ộ
t ki
ể
u quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr

ì
nh
độ
m
ớ
i c
ủ
a l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, m
ở

đườ
ng cho l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể

n.
Vi
ệ
c xóa b
ỏ
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
, thay th
ế
nó b
ằ
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i
c
ũ
ng có ngh
ĩ

a là s
ự
di
ệ
t vong c
ủ
a m
ộ
t phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t
đã
l
ỗ
i th
ờ
i và s
ự
ra
đờ
i c
ủ
a m
ộ
t phương th
ứ

c m
ớ
i. Trong x
ã
h
ộ
i có giai c
ấ
p
đố
i kháng, mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i và quan h
ệ
s
ả
n xu

ấ
t l
ỗ
i th
ờ
i là cơ s
ở
khách quan c
ủ
a các
cu
ộ
c
đấ
u tranh giai c
ấ
p,
đồ
ng th
ờ
i c
ũ
ng là ti
ề
n
đề
t
ấ
t y
ế

u c
ủ
a các cu
ộ
c cách m
ạ
ng
x
ã
h
ộ
i. C. Mác
đã
nh
ậ
n
đị
nh: “ T
ớ
i m
ộ
t giai đo
ạ
n phát tri
ể
n nào đó c
ủ
a chúng, các

13
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t ch
ấ
t c
ủ
a x
ã
h
ộ
i mâu thu
ẫ
n v
ớ
i nh
ữ
ng quan h
ệ
s
ả
n xu

ấ
t hi
ệ
n
có trong đó t
ừ
tr
ướ
c
đế
n nay các l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ẫ
n phát tri
ể
n. T
ừ
ch
ỗ
là
nh
ữ
ng h

ì
nh th
ứ
c phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, nh
ữ
ng quan h
ệ

ấ
y tr
ở
thành
nh
ữ
ng xi
ề
ng xích c
ủ

a các l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Khi đó b
ắ
t
đầ
u th
ờ
i
đạ
i m
ộ
t cu
ộ
c
cách m
ạ
ng x
ã
h
ộ
i”( 9). đó là n
ộ
i dung quy lu

ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
v
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n nh
ấ
t
đị
nh c
ủ

a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
Ch
ủ
ngh
ĩ
a duy v
ậ
t l
ị
ch s
ử
ch
ứ
ng minh vai tr
ò
quy
ế
t
đị
nh c
ủ
a l

ự
c l
ượ
ng s
ả
n
xu
ấ
t
đố
i v
ớ
i quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t song c
ũ
ng ch
ỉ
r
õ
r
ằ
ng quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t bao gi
ờ
c
ũ
ng
th
ể
hi
ệ
n tính
độ
c l
ậ
p tương
đố
i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Quan h
ệ
s

ả
n xu
ấ
t là h
ì
nh
th
ứ
c x
ã
h
ộ
i mà l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t d
ự
a vào đó đó
để
phát tri
ể
n, nó tác
độ
ng tr
ở

l
ạ
i
đố
i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t: có th
ể
thúc
đẩ
y ho
ặ
c l
ì
m h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ

a l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
tr
ở
thành
độ
ng l
ự
c cơ b
ả
n thúc
đẩ
y m
ở

đườ
ng cho l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri

ể
n.
Ng
ượ
c l
ạ
i, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t l
ỗ
i th
ờ
i không c
ò
n phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ

c

ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, b
ộ
c l
ộ
mâu thu
ẫ
n gay g
ắ
t v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t th
ì
tr

ở

thành “ xi
ề
ng xích trói bu
ộ
c” k
ì
m h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Song
tác d
ụ
ng k
ì
m h

ã
m đó ch
ỉ
là t
ạ
m th
ờ
i, theo tính t
ấ
t y
ế
u khách quan, cu
ố
i cùng nó s
ẽ

b
ị
thay th
ế
b
ằ
ng ki
ể
u quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ

t m
ớ
i phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
S
ở
d
ĩ
quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t có th
ể
tác
độ
ng m
ạ
nh m
ẽ
tr
ở
l
ạ
i
đố
i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t( thúc

đẩ
y ho
ặ
c k
ì
m h
ã
m), v
ì
nó quy
đị
nh m
ụ
c đích c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t, quy
đị
nh
h
ệ
th
ố
ng t
ổ
ch
ứ

c qu
ả
n l
ý
s
ả
n xu
ấ
t và qu
ả
n l
ý
x
ã
h
ộ
i, quy
đị
nh phương th
ứ
c phân
ph
ố
i ph
ầ
n c
ủ
a c
ả
i ít hay nhi

ề
u mà ng
ườ
i lao
độ
ng
đượ
c h
ưở
ng. Do đó
ả
nh h
ưở
ng
đế
n thái
độ
c
ủ
a qu
ả
ng
đạ
i qu
ầ
n chúng lao
độ
ng- l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a x
ã

h
ộ
i; nó t
ạ
o ra nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n ho
ặ
c kích thích ho
ặ
c h
ạ

n ch
ế
vi
ệ
c c
ả
i ti
ế
n công c
ụ

lao
độ
ng, áp d
ụ
ng nh
ữ
ng thành t
ự
u khoa h
ọ
c và k
ỹ
thu
ậ
t vào s
ả
n xu
ấ
t, h

ợ
p tác và
phân công lao
độ
ng


14
Tuy nhiên, không
đượ
c hi
ể
u m
ộ
t cách gi
ả
n đơn tính tích c
ự
c c
ủ
a quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t ch
ỉ
là vai tr

ò
c
ủ
a nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u. M
ỗ
i ki
ể
u quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là
m
ộ
t h
ệ
th
ố

ng, m
ộ
t ch
ỉ
nh th
ể
h
ữ
u cơ g
ồ
m c
ả
ba m
ặ
t: quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u, quan h
ệ
qu
ả
n
l
ý
và quan h
ệ
phân ph

ố
i. Ch
ỉ
trong ch
ỉ
nh th
ể
đó, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i tr
ở
thành
độ
ng l
ự
c thúc
đẩ
y con ng
ườ
i hành
độ
ng nh
ằ
m phát tri

ể
n s
ả
n xu
ấ
t.
Quy lu
ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ

c
ủ
a
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là quy lu
ậ
t chung nh
ấ
t c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n x
ã
h
ộ
i. S
ự
tác
độ
ng c

ủ
a
quy lu
ậ
t này
đã
đưa x
ã
h
ộ
i loài ng
ườ
i tr
ả
i qua các phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t: công x
ã

nguyên th
ủ
y, chi
ế
m h
ữ
u nô l

ệ
, phong ki
ế
n, tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a và phương th
ứ
c s
ả
n
xu
ấ
t c
ộ
ng s
ả
n tương lai.
Quy lu
ậ
t v
ề
s
ự
phù h
ợ
p c

ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là quy lu
ậ
t v
ậ

n
độ
ng, phát tri
ể
n c
ủ
a x
ã
h
ộ
i qua s
ự
thay th
ế
k
ế

ti
ế
p nhau t
ừ
th
ấ
p lên cao c
ủ
a các phương th
ứ
c s
ả
n xu

ấ
t. Nhưng không ph
ả
i b
ấ
t c
ứ

n
ướ
c nào c
ũ
ng ph
ả
i nh
ấ
t thi
ế
t, tu
ầ
n t
ự
tr
ả
i qua t
ấ
t c
ả
các phương th
ứ

c s
ả
n xu
ấ
t mà
loài ng
ườ
i
đã
bi
ế
t
đế
n. Th
ự
t
ế
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ị
ch s
ử
nhân lo
ạ
i cho th
ấ
y, tùy theo

đi
ề
u ki
ệ
n l
ị
ch s
ử
- c
ụ
th
ể
, m
ộ
t s
ố
n
ướ
c có th
ể
b
ỏ
qua m
ộ
t ho
ặ
c m
ộ
t s
ố

phương th
ứ
c
s
ả
n xu
ấ
t
để
ti
ế
n lên phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i cao hơn. Đó chính là s
ự
bi
ể
u hi
ệ
n
c
ủ
a quy lu
ậ

t chung trong đi
ề
u ki
ệ
n c
ụ
th
ể
c
ủ
a m
ỗ
i n
ướ
c. Quy lu
ậ
t chung chi ph
ố
i
s
ự
v
ậ
n
độ
ng phát tri
ể
n c
ủ
a t

ấ
t c
ả
các n
ướ
c; c
ò
n h
ì
nh th
ứ
c, b
ướ
c đi c
ụ
th
ể
l
ạ
i tùy
thu
ộ
c vào đi
ề
u ki
ệ
n c
ụ
th
ể

c
ủ
a m
ỗ
i n
ướ
c.











15

II- Cơ s
ở
l
ý
lu
ậ
n c
ủ
a quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hóa- hi
ệ
n
đạ
i
hóa
1-Khái ni
ệ
m công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa
Công nghi

ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa là quá tr
ì
nh chuy
ể
n
đổ
i căn b
ả
n, toàn di
ệ
n
các ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t, kinh doanh, d
ị
ch v
ụ
và qu
ả

n l
ý
kinh t
ế
, x
ã
h
ộ
i t
ừ
s
ử
d
ụ
ng
lao
độ
ng th
ủ
công là chính, sang s
ử
d
ụ
ng m
ộ
t cách ph
ổ
bi
ế
n s

ứ
c lao
độ
ng cùng v
ớ
i
công ngh
ệ
, phương ti
ệ
n và phương pháp tiên ti
ế
n, hi
ệ
n
đạ
i, d
ự
a trên s
ự
phát tri
ể
n
và ti
ế
n b
ộ
khoa h
ọ
c- công ngh

ệ
, t
ạ
o ra năng su
ấ
t lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i cao.

2- Tính t
ấ
t y
ế
u khách quan c
ủ
a công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa
M
ỗ
i phương th
ứ

c s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i nh
ấ
t
đị
nh có m
ộ
t cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t- k
ỹ
thu
ậ
t
tương
ứ
ng.

16
Cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t c
ủ
a m
ộ
t x
ã
h
ộ
i là toàn b
ộ
h
ệ
th
ố
ng các y
ế
u t
ố
v
ậ
t ch
ấ
t c

ủ
a
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i phù h
ợ
p v
ớ
i tr
ì
nh
độ
k
ỹ
thu
ậ
t( công ngh
ệ
) tương
ứ

ng mà
l
ự
c l
ượ
ng lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i s
ử
d
ụ
ng, tác
độ
ng vào
để
s
ả
n xu
ấ
t ra c
ủ
a c
ả
i v
ậ
t ch

ấ
t
đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u x
ã
h
ộ
i.
Ch
ỗ
d
ự
a
để
xem xét s
ự
bi
ế
n
đổ
i c
ủ
a cơ s
ở
v
ậ
t ch

ấ
t- k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a m
ộ
t x
ã
h
ộ
i
là: s
ự
bi
ế
n
đổ
i và phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả

n xu
ấ
t; s
ự
phát tri
ể
n khoa h
ọ
c- k
ỹ

thu
ậ
t; tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a các quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i,
đặ
c bi

ệ
t là quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
th
ố
ng tr
ị
.
Nói cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t- k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a m
ộ
t phương th
ứ
c s

ả
n xu
ấ
t nào đó là nói cơ
s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t- k
ỹ
thu
ậ
t đó
đạ
t
đế
n m
ộ
t tr
ì
nh
độ
nh
ấ
t
đị
nh làm
đặ

c trưng cho phương
th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t đó
đượ
c kh
ẳ
ng
đị
nh s
ự
thay th
ế
phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
và
đượ
c
phát tri
ể

n đúng trên cơ s
ở
b
ả
n thân nó.

Đặ
c trưng c
ủ
a cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t- k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a các phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t tr
ướ
c

ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n là d
ự
a vào công c
ụ
th
ủ
công, nh
ỏ
bé, l
ạ
c h
ậ
u. Cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t- k
ỹ

thu
ậ
t c

ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n,
đặ
c trưng c
ủ
a nó là n
ề
n
đạ
i công nghi
ệ
p cơ khí hóa và
ch
ỉ
khi xây d
ự
ng xong cơ s
ở
đó, phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ

t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a m
ớ
i tr
ở

thành phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t th
ố
ng tr
ị
.
Ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ

i- giai do
ạ
n th
ấ
p c
ủ
a phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i cao hơn ch
ủ

ngh
ĩ
a tư b
ả
n-
đò
i h
ỏ
i m
ộ
t cơ s
ở
v

ậ
t ch
ấ
t- k
ỹ
thu
ậ
t cao hơn trên c
ả
hai m
ặ
t: tr
ì
nh
độ

k
ỹ
thu
ậ
t và cơ c
ấ
u s
ả
n xu
ấ
t, g
ắ
n v
ớ

i thành t
ự
u c
ủ
a cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t
hi
ệ
n
đạ
i.
Do v
ậ
y có th
ể
hi
ể
u: Cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ

t- k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i s
ẽ
là n
ề
n
công nghi
ệ
p l
ớ
n hi
ệ
n
đạ
i, có cơ c
ấ
u kinh t

ế
h
ợ
p l
ý
, có tr
ì
nh
độ
x
ã
h
ộ
i hóa cao d
ự
a
trên tr
ì
nh
độ
khoa h
ọ
c- công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i
đượ

c h
ì
nh thành m
ộ
t cách có k
ế
ho
ạ
ch
và th
ố
ng tr
ị
trong toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân.
T
ừ
ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả

n hay t
ừ
tr
ướ
c ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n quá
độ
lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã

h
ộ
i, xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t- k

ỹ
thu
ậ
t cho ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i là m
ộ
t t
ấ
t y
ế
u khách
quan và
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n thông qua công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ

i hóa. Đó là v
ì
: cơ s
ở

v
ậ
t ch
ấ
t- k
ỹ
thu
ậ
t là đi
ề
u ki
ệ
n tr
ọ
ng y
ế
u nh
ấ
t, quy
ế
t
đị
nh nh
ấ
t có liên quan

đế
n s
ự



17
phát tri
ể
n v
ề
ch
ấ
t
đố
i v
ớ
i l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, và năng su
ấ
t lao
độ
ng;
đố
i v

ớ
i vi
ệ
c đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u ngày càng tăng c
ủ
a m
ọ
i thành viên trong x
ã
h
ộ
i và
đố
i v
ớ
i s
ự
th
ắ
ng
l
ợ
i cu
ố
i cùng c
ủ

a ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i.
Có hai lo
ạ
i n
ướ
c quá
độ
lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i: các n
ướ
c quá
độ
lên ch
ủ

ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i
đã
qua giai đo
ạ
n phát tri
ể
n tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a, các n
ướ
c quá
độ
lên ch
ủ

ngh
ĩ
a x
ã
h

ộ
i chưa qua giai đo
ạ
n phát tri
ể
n tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a( các n
ướ
c có n
ề
n kinh
t
ế
kém phát tri
ể
n).

Đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng n
ướ
c phát tri

ể
n quá
độ
lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i, nh
ữ
ng n
ướ
c này
đã
có s
ẵ
n n
ề
n
đạ
i công nghi
ệ
p c
ủ
a ch
ủ
ngh

ĩ
a tư b
ả
n
để
l
ạ
i cho nên ch
ỉ
c
ầ
n đi
ề
u
ch
ỉ
nh n
ề
n
đạ
i công nghi
ệ
p đó theo yêu c
ầ
u c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ

a x
ã
h
ộ
i th
ì
v
ề
cơ b
ả
n
đã

có cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t- k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a x
ã
h
ộ
i m

ớ
i. Do đó, v
ấ
n
đề
công nghi
ệ
p hóa không
c
ầ
n ph
ả
i
đặ
t ra. S
ở
d
ĩ
chúng ta ph
ả
i đi
ề
u ch
ỉ
nh n
ề
n
đạ
i công nghi
ệ

p cơ khí c
ủ
a ch
ủ

ngh
ĩ
a tư b
ả
n theo yêu c
ầ
u c
ủ
a x
ã
h
ộ
i v
ì
n
ề
n
đạ
i công nghi
ệ
p cơ khí c
ủ
a ch
ủ
ngh

ĩ
a
tư b
ả
n dù hi
ệ
n
đạ
i
đế
n đâu ch
ỉ
là ti
ề
n
đề
v
ậ
t ch
ấ
t cho x
ã
h
ộ
i m
ớ
i ch
ứ
chưa ph
ả

i là
cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t cho ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i v
ì
nó d
ự
a trên ch
ế

độ
tư h
ữ
u tư b
ả
n ch
ủ
ngh

ĩ
a,
phân b
ố
không
đề
u gi
ữ
a xá ngành, vùng do đó t
ấ
t y
ế
u ph
ả
i đi
ề
u ch
ỉ
nh nó.

Đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng n
ướ
c có n
ề
n kinh t

ế
kém phát tri
ể
n quá
độ
lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã

h
ộ
i chưa qua giai đo
ạ
n phát tri
ể
n tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a, nh
ữ
ng n
ướ
c này n
ề

n kinh t
ế
l
ạ
c
h
ậ
u ch
ủ
y
ế
u d
ự
a vào s
ả
n xu
ấ
t nông nghi
ệ
p. V
ì
v
ậ
y, mu
ố
n có cơ s
ở
v
ậ
t ch

ấ
t- k
ỹ

thu
ậ
t c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t l
ớ
n, hi
ệ
n
đạ
i th
ì
ph
ả
i t
ấ
t y
ế
u ti
ế

n hành công nghi
ệ
p hóa,
hi
ệ
n
đạ
i hóa. Công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa là t
ấ
t y
ế
u khách quan v
ì
:
+ Nó là con
đườ
ng duy nh
ấ
t
để
t
ạ
o ra s
ự

phát tri
ể
n v
ề
ch
ấ
t
đố
i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t và năng su
ấ
t lao
độ
ng. Ch
ấ
t c
ủ
a l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là h
ệ
th
ố
ng công c
ụ

lao
độ
ng hi
ệ
n
đạ
i v
ớ
i tr
ì
nh
độ
công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ

i.
+ Công nghi
ệ
p hóa t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
để
đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u v
ậ
t ch
ấ
t và tinh th
ầ
n
ngày càng tăng c
ủ
a m
ọ
i thành viên trong x
ã
h
ộ

i b
ở
i v
ì
công nghi
ệ
p hóa s
ẽ
làm cho
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n, năng su
ấ
t lao
độ
ng tăng, kh
ố
i k
ượ
ng c
ủ
a c

ả
i s
ả
n xu
ấ
t
ra ngày càng nhi
ề
u tù đó m
ớ
i có th
ể
đáp
ứ
ng
đượ
c nhu c
ầ
u ngày càng cao c
ủ
a x
ã

h
ộ
i nói chung và c
ủ
a con ng
ườ
i nói riêng.

18
+ Là con
đườ
ng duy nh
ấ
t
để

đả
m b
ả
o s
ự
th
ắ
ng l
ợ
i cu
ố
i cùng v
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a
x
ã

h
ộ
i.
Như v
ậ
y, công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa không nh
ữ
ng là t
ấ
t y
ế
u mà c
ò
n là
đi
ề
u ki
ệ
n s
ố
ng c
ò
n c
ủ

a ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i. Công nghi
ệ
p hóa là t
ấ
t y
ế
u khách quan
đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng n
ướ
c quá
độ
lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã

h
ộ
i trong đó có n
ướ
c ta.

3- Tác d
ụ
ng c
ủ
a công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa
- T
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n bi
ế
n
đổ
i v
ề
ch

ấ
t l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, tăng năng su
ấ
t lao
độ
ng,
tăng s
ứ
c ch
ế
ng
ự
c
ủ
a con ng
ườ
i
đố
i v
ớ
i t
ự
nhiên, tăng tr
ưở

ng kinh t
ế
và phát tri
ể
n
kinh t
ế
; do đó góp ph
ầ
n
ổ
n
đị
nh và nâng cao
đờ
i s
ố
ng c
ủ
a nhân dân; góp ph
ầ
n
quy
ế
t
đị
nh s
ự
th
ắ

ng l
ợ
i c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i.
- T
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n v
ậ
t ch
ấ
t cho vi
ệ
c c
ủ
ng c
ố
tăng c

ườ
ng vai tr
ò
kinh t
ế
c
ủ
a Nhà
n
ướ
c; nâng cao năng l
ự
c tích l
ũ
y, tăng công ăn vi
ệ
c làm, nh
ờ
đó làm tăng s
ự
phát
tri
ể
n t
ự
do và toàn di
ệ
n trong m
ọ
i ho

ạ
t
độ
ng kinh t
ế
c
ủ
a con ng
ườ
i- nhân t
ố
trung
tâm c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i.
- T
ạ
o đi
ề
u ki

ệ
n v
ậ
t ch
ấ
t cho tăng c
ườ
ng c
ủ
ng c
ố
an ninh và qu
ố
c ph
ò
ng.
- T
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n v
ậ
t ch
ấ
t cho vi
ệ
c xây d
ự

ng n
ề
n kinh t
ế
dân t
ộ
c t
ự
ch
ủ
,
đủ

s
ứ
c th
ự
c hi
ệ
n s
ự
phân công và h
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
.
S
ự

phân tích trên cho th
ấ
y m
ố
i quan h
ệ
g
ắ
n bó tr
ự
c ti
ế
p gi
ữ
a công nghi
ệ
p
hóa v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Công nghi
ệ
p hóa là

để
th
ự
c hi
ệ
n x
ã
h
ộ
i hóa v
ề
m
ặ
t
kinh t
ế
, k
ỹ
thu
ậ
t theo
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ

ngh
ĩ
a. Nó có tác d
ụ
ng có
ý
ngh
ĩ
a c
ự
c
k
ỳ
quan tr
ọ
ng và toàn di
ệ
n; do v
ậ
y,
Đả
ng ta cho r
ằ
ng: “ Phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ
ng s

ả
n
xu
ấ
t, công nghi
ệ
p hóa
đấ
t n
ướ
c là nhi
ệ
m v
ụ
trung tâm”( 10) c
ủ
a th
ờ
i k
ỳ
quá
độ

ti
ế
n lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x

ã
h
ộ
i
ở
n
ướ
c ta.

4- N
ộ
i dung cơ b
ả
n c
ủ
a công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ
i hóa
a- Trang b
ị
k
ỹ
thu
ậ
t và công ngh
ệ

theo h
ướ
ng hi
ệ
n
đạ
i
trong các ngành c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân


19
N
ộ
i dung này
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n qua hai cách:
* Ti
ế

n hành cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t, xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t- k
ỹ
thu
ậ
t
để
t
ự
trang b
ị

Th
ế
gi

ớ
i
đã
tr
ả
i qua hai cu
ộ
c cách m
ạ
ng k
ỹ
thu
ậ
t: cu
ộ
c cách m
ạ
ng k
ỹ
thu
ậ
t
mà n
ộ
i dung ch
ủ
y
ế
u c
ủ

a nó là cơ khí hóa xu
ấ
t hi
ệ
n
đầ
u tiên
ở
n
ướ
c Anh vào ba
mươi năm cu
ố
i th
ế
k
ỷ
XVIII và hoàn thành vào nh
ữ
ng năm 50
đầ
u th
ế
k
ỷ
X
ĩ
.
Đế
n

kho
ả
ng gi
ữ
a th
ế
k
ỷ
XX xu
ấ
t hi
ệ
n cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c- công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i.
M
ờ
y th
ậ
p niên

đã
qua, nh
ấ
t là th
ậ
p niên g
ầ
n đây loài ng
ườ
i đang ch
ứ
ng ki
ế
n
nh
ữ
ng thay
đổ
i r
ấ
t to l
ớ
n, trên nhi
ề
u l
ĩ
nh v
ự
c c
ủ

a
đờ
i s
ố
ng kinh t
ế
, chính tr
ị
và x
ã

h
ộ
i. Cu
ộ
c cách m
ạ
ng này có nhi
ề
u n
ộ
i dung, song có 5 n
ộ
i dung ch
ủ
y
ế
u sau
- V
ề

t
ự

độ
ng hóa: Máy t
ự

độ
ng quá tr
ì
nh, máy công c
ụ
đi
ề
u khi
ể
n b
ằ
ng s
ố
,
rô b
ố
t.
- V
ề
năng l
ượ
ng: Ngoài nh
ữ

ng d
ạ
ng năng l
ượ
ng truy
ề
n th
ố
ng( nhi
ệ
t đi
ệ
n,
th
ủ
y đi
ệ
n) ngày nay
đã
và đang chuy
ể
n sang l
ấ
y d
ạ
ng năng l
ượ
ng nguên t
ử
là ch

ủ

y
ế
u.
- V
ề
v
ậ
t li
ệ
u m
ớ
i: ch
ỉ
trong kho
ả
ng chưa
đầ
y 40 năm l
ạ
i đây các v
ậ
t li
ệ
u
m
ớ
i
đã

xu
ấ
t hi
ệ
n v
ớ
i ch
ủ
ng lo
ạ
i r
ấ
t phong phú và có nhi
ề
u tính ch
ấ
t
đặ
c bi
ệ
t mà
v
ậ
t li
ệ
u t
ự
nhiên không có
đượ
c. Thí d

ụ
: v
ậ
t li
ệ
u t
ổ
h
ợ
p hay c
ò
n g
ọ
i là composit
v
ớ
i các tính ch
ấ
t mong mu
ố
n; g
ố
m zin côn ho
ặ
c các- bua- si- lích ch
ị
u nhi
ệ
t cao
- V

ề
công ngh
ệ
sinh h
ọ
c: công ngh
ệ
vi sinh, k
ỹ
thu
ậ
t cuzin, k
ỹ
thu
ậ
t gen và
nuôi c
ấ
y t
ế
bào
đượ
c
ứ
ng d
ụ
ng ngày càng nhi
ề
u trong công nghi
ệ

p, nông nghi
ệ
p, y
t
ế
, hóa ch
ấ
t, b
ả
o v
ệ
môi tr
ườ
ng
Vào kho
ả
ng nh
ữ
ng năm 80, cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t( hay công
ngh

ệ
) hi
ệ
n
đạ
i chuy
ể
n sang giai đo
ạ
n th
ứ
ba- giai đo
ạ
n có nhi
ề
u quan đi
ể
m khác
nhau
đặ
t tên g
ọ
i cho nó. Tương
ứ
ng v
ớ
i giai đo
ạ
n th
ứ

ba cu
ộ
c cách m
ạ
ng này c
ò
n
có m
ộ
t n
ộ
i dung m
ớ
i: đi
ệ
n t
ử
và tin h
ọ
c.
- V
ề
đi
ệ
n t
ử
và tin h
ọ
c: m
ộ

t l
ĩ
nh v
ự
c vô cùng r
ộ
ng l
ớ
n và h
ấ
p d
ẫ
n, nh
ấ
t là
l
ĩ
nh v
ự
c máy tính, di
ễ
n ra theo 4 h
ướ
ng nhanh( máy siêu tính); nh
ỏ
( vi tính); máy
tính có x
ử
l
ý

ki
ế
n th
ứ
c( trí tu
ệ
nhân t
ạ
o); máy tính nói t
ừ
xa( vi
ễ
n tin h
ọ
c).


20
Cu
ộ
c cách m
ạ
ng này có hai
đặ
c trưng ch
ủ
y
ế
u:
M

ộ
t là, khoa h
ọ
c
đã
tr
ở
thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ự
c ti
ế
p. Cách đây hơn
100 năm C. Mác
đã
t
ừ
ng d
ự
đoán v
ề
m
ố

i quan h
ệ
và s
ự
phát tri
ể
n gi
ữ
a khoa h
ọ
c
và l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Ng
ườ
i vi
ế
t “ Thiên nhiên không t
ạ
o ra máy móc,
đầ
u xe l
ử
a

đi
ệ
n báo t
ấ
t c
ả
các th
ứ
đó là thành qu
ả
c
ủ
a b
ộ
óc con ng
ườ
i,
đượ
c bàn tay con
ng
ườ
i t
ạ
o ra là s
ứ
c m
ạ
nh tri th
ứ
c

đã

đượ
c v
ậ
t hóa. S
ự
phát tri
ể
n v
ố
n c
ố

đị
nh là ch
ỉ

tiêu cho th
ấ
y r
ằ
ng tri th
ứ
c x
ã
h
ộ
i chung
đã

bi
ế
n thành l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i m
ứ
c
độ

cao, và do đó c
ũ
ng là ch
ỉ
tiêu nói lên m
ứ
c
độ
ph
ụ
thu
ộ
c và bi
ế
n

đổ
i c
ủ
a chính
nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n ho
ạ
t
độ
ng x
ã
h
ộ
i v
ớ
i trí tu
ệ
chung”( 11).
Nói khoa h
ọ
c tr
ở
thành l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ự
c ti
ế
p là nó bao g
ồ
m c
ả
khoa
h
ọ
c t
ự
nhiên- k
ỹ
thu
ậ
t l
ẫ
n khoa h
ọ
c- x
ã
h
ộ

i, nh
ấ
t là khoa h
ọ
c kinh té; nó do con
ng
ườ
i t
ạ
o ra thông qua con ng
ườ
i- nhân t
ố
trung tâm- nhân t
ố
ch
ủ
th
ể
-
đế
n l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t. Nó
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i có chính sách
đầ
u tư đúng
đắ
n cho khoa h
ọ
c k
ỹ

thu
ậ
t. Ngày nay, b
ấ
t c
ứ
s
ự
ti
ế
n b
ộ
nào c
ủ
a k

ỹ
thu
ậ
t( công ngh
ệ
) s
ả
n xu
ấ
t
đề
u ph
ả
i
d
ự
a trên nh
ữ
ng thành t
ự
u c
ủ
a khoa h
ọ
c làm cơ s
ở
l
ý
thuy
ế

t cho nó.
Hai là, th
ờ
i gian cho m
ộ
t phát minh m
ớ
i c
ủ
a khoa h
ọ
c rút ng
ắ
n l
ạ
i và ph
ạ
m
vi
ứ
ng d
ụ
ng c
ủ
a m
ộ
t thành t
ự
u khoa h
ọ

c vào s
ả
n xu
ấ
t và
đờ
i s
ố
ng ngày càng m
ở

r
ộ
ng.

ở
n
ướ
c ta, m
ộ
t n
ướ
c b
ỏ
qua ch
ế

độ
tư b
ả

n đi lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i, công
nghi
ệ
p hóa và hi
ệ
n
đạ
i hóa
đượ
c ti
ế
n hành trong đi
ề
u kieej th
ế
gi
ớ
i
đã
tr
ả
i qua hai

cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t di
ễ
n ra trong xu h
ướ
ng toàn c
ầ
u hóa, khu v
ự
c
hóa. Trong hoàn c
ả
nh đó cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu

ậ
t
ở
n
ướ
c ta ph
ả
i bao
g
ồ
m cơ khí hóa và hi
ệ
n
đạ
i hóa, coi nó là “ then ch
ố
t” và coi khoa h
ọ
c- công ngh
ệ

“
độ
ng l
ự
c” cho s
ự
tăng tr
ưở
ng và phát tri

ể
n b
ề
n v
ữ
ng.
* Vi
ệ
c trang b
ị
k
ỹ
thu
ậ
t và công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i c
ò
n
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n thông qua
nh

ậ
n chuy
ể
n giao công ngh
ệ
m
ớ
i t
ừ
các n
ướ
c tiên ti
ế
n
- Nh
ậ
n chuy
ể
n giao công ngh
ệ
m
ớ
i là cách đi s
ớ
m đưa nhanh n
ướ
c ta lên
hi
ệ
n

đạ
i g
ắ
n v
ớ
i con
đườ
ng rút ng
ắ
n con
đườ
ng phát tri
ể
n hi
ệ
n
đạ
i.


21
- Th
ự
c ch
ấ
t c
ủ
a vi
ệ
c chuy

ể
n giao công ngh
ệ
m
ớ
i là s
ự
chuy
ể
n
đổ
i quy
ề
n s
ở

h
ữ
u và quy
ề
n s
ử
d
ụ
ng hàng hóa k
ỹ
thu
ậ
t công ngh
ệ

t
ừ
các n
ướ
c công nghi
ệ
p tiên
ti
ế
n sang các n
ướ
c có n
ề
n kinh t
ế
kém ho
ặ
c đang phát tri
ể
n.
- N
ế
u như hàng hóa thông th
ườ
ng th
ì
s
ự
v
ậ

n
độ
ng c
ủ
a ló đi t
ừ
nơi có giá
th
ấ
p
đế
n nơi có giá cao, th
ì
trái l
ạ
i hàng hóa k
ỹ
thu
ậ
t công ngh
ệ
l
ạ
i có
đặ
c đi
ể
m đi
t
ừ

nơi có tr
ì
nh
độ
cao
đế
n nơi có tr
ì
nh
độ
th
ấ
p.
-
Để
hi
ệ
n th
ự
c hóa vi
ệ
c chuy
ể
n giao c
ầ
n coi tr
ọ
ng các đi
ề
u ki

ệ
n v
ề
v
ố
n và
độ
i ng
ũ
làm công tác nh
ậ
n chuy
ể
n giao

b- Xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t
ế
h
ợ
p l
ý
và phân công l
ạ
i lao
độ
ng x

ã
h
ộ
i
T
ừ
s
ả
n xu
ấ
t nh
ỏ
lên s
ả
n xu
ấ
t l
ớ
n x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a không qua giai đo
ạ
n phát
tri

ể
n tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hóa t
ấ
t y
ế
u ph
ả
i phân công l
ạ
i
lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i. Phân công lao
độ
ng x
ã

h
ộ
i là s
ự
chuyên môn hóa lao
độ
ng, t
ứ
c là
s
ự
chuyên môn hóa gi
ữ
a các ngành trong n
ộ
i b
ộ
t
ừ
ng ngành và gi
ữ
a t
ừ
ng vùng
trong n
ề
n kinh t
ế
qu
ố

c dân. Phân công lao
độ
ng có tác d
ụ
ng r
ấ
t to l
ớ
n: nó là
đò
n
b
ẩ
y c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n công ngh
ệ
và năng su
ấ
t lao
độ
ng; cùng v
ớ
i cách m
ạ
ng khoa

h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t nó góp ph
ầ
n h
ì
nh thành và phát tri
ể
n cơ c
ấ
u kinh t
ế
h
ợ
p l
ý
. S
ự
phân
công l
ạ
i lao
độ
ng x
ã
h

ộ
i trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hóa tuân th
ủ
các quá tr
ì
nh có
tính quy lu
ậ
t sau:
- T
ỷ
tr
ọ
ng và tuy
ệ
t
đố
i lao
độ
ng nông nghi
ệ
p gi
ả
m d
ầ
n; t

ỷ
tr
ọ
ng và s
ố
tuy
ệ
t
đố
i lao
độ
ng công nghi
ệ
p ngày m
ộ
t tăng lên.
- T
ỷ
tr
ọ
ng lao
độ
ng trí tu
ệ
ngày m
ộ
t tăng và chi
ế
m ưu th
ế

so v
ớ
i lao
độ
ng
gi
ả
n đơn trong t
ổ
ng lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i.
- T
ố
c
độ
tăng lao
độ
ng trong các ngành phi s
ả
n xu
ấ
t ch
ấ
t( d
ị

ch v
ụ
) tăng
nhanh hơn t
ố
c
độ
tăng lao
độ
ng trong các ngành s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t ch
ấ
t.


22

ở
n
ướ
c ta, phương h
ướ
ng phân công l
ạ
i lao

độ
ng x
ã
h
ộ
i hi
ệ
n nay c
ầ
n tri
ể
n
khai trên c
ả
hai
đị
a bàn: tai ch
ỗ
và nơi khác
để
phát tri
ể
n v
ề
chi
ề
u r
ộ
ng k
ế

t h
ợ
p
phát tri
ể
n theo chi
ề
u sâu.
Trong hai
đị
a bàn này c
ầ
n ưu tiên
đị
a bàn t
ạ
i ch
ỗ
; n
ế
u c
ầ
n chuy
ể
n sang
đị
a
bàn khác( đi vùng kinh t
ế
m

ớ
i) ph
ả
i có s
ự
chu
ẩ
n b
ị
chu đáo.
V
ấ
n
đề
phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i có liên quan ch
ặ
t ch
ẽ
v
ớ
i vi
ệ
c xây d
ự

ng
cơ c
ấ
u kinh t
ế
h
ợ
p l
ý
.
Cơ c
ấ
u kinh t
ế
hi
ể
u theo ngh
ĩ
a r
ộ
ng bao g
ồ
m: cơ c
ấ
u ngành và l
ĩ
nh v
ự
c
kinh t

ế
, cơ c
ấ
u thành ph
ầ
n kinh t
ế
và h
ướ
ng phát tri
ể
n tên các vùng kinh t
ế
.
Cơ c
ấ
u kinh t
ế
hi
ể
u theo ngh
ĩ
a h
ẹ
p là t
ổ
ng th
ể
quan h
ệ

kinh t
ế
gi
ữ
a các
ngành, các l
ĩ
nh v
ự
c kinh t
ế
, gi
ữ
a các vùng kinh t
ế
trong đó, quan h
ệ
gi
ữ
a công
nghi
ệ
p, nông nghi
ệ
p và d
ị
ch v
ụ
là ba b
ộ

ph
ậ
n có t
ầ
m quan tr
ọ
ng- “ b
ộ
xương” c
ủ
a
cơ c
ấ
u kinh t
ế
. Các quan h
ệ
này
đượ
c xem xét d
ướ
i các khía c
ạ
nh: tr
ì
nh
độ
công
ngh
ệ

, quy mô, nh
ị
p đi
ệ
u phát tri
ể
n gi
ữ
a chúng.
Xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t
ế
là yêu c
ầ
u c
ầ
n thi
ế
t khách quan c
ủ
a m
ỗ
i n
ướ
c
trong th
ờ

i k
ỳ
công nghi
ệ
p hóa. V
ấ
n
đề
quan tr
ọ
ng là t
ạ
o ra m
ộ
t cơ c
ấ
u kinh t
ế
t
ố
i
ưu( h
ợ
p l
ý
). Xây d
ự
ng m
ộ
t cơ c

ấ
u kinh t
ế

đượ
c g
ọ
i là t
ố
i ưu khi nó đáp
ứ
ng
đượ
c
các yêu c
ầ
u sau:
- Ph
ả
n ánh
đượ
c và đúng các quy lu
ậ
t khách quan, nh
ấ
t là các quy lu
ậ
t kinh
t
ế

.
- Phù h
ợ
p v
ớ
i xu h
ướ
ng c
ủ
a s
ự
ti
ế
n b
ộ
c
ủ
a khoa h
ọ
c và công ngh
ệ

đã
và
đang di
ễ
n ra như v
ũ
b
ã

o trên th
ế
gi
ớ
i.
- Cho phép khai thác t
ố
i đa m
ọ
i ti
ề
m năng c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c, ngành, xí nghi
ệ
p,
c
ả
v
ề
chi
ề
u r
ộ
ng l
ẫ

n chi
ề
u sâu.
- Th
ự
c hi
ệ
n s
ự
phân công và h
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
theo xu h
ướ
ng s
ả
n xu
ấ
t và
đờ
i
s
ố
ng ngày càng
đượ
c qu
ố

c t
ế
hóa, do v
ậ
y, cơ c
ấ
u kinh t
ế

đượ
c t
ạ
o d
ự
ng ph
ả
i là “
cơ c
ấ
u m
ở
”.


23
- Xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t

ế
là m
ộ
t quá tr
ì
nh tr
ả
i qua nh
ữ
ng ch
ặ
ng
đườ
ng nh
ấ
t
đị
nh, do v
ậ
y xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t
ế
c
ủ
a ch
ặ
ng

đườ
ng tr
ướ
c ph
ả
i sao cho t
ạ
o
đượ
c đà cho ch
ặ
ng
đườ
ng sau.

ở
n
ướ
c ta qua hàng ch
ụ
c năm xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t
ế

đã
đem l
ạ

i nh
ữ
ng
thành công nh
ấ
t
đị
nh, t
ạ
o d
ự
ng
đượ
c m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t, công ngh
ệ
nh
ấ
t

đị
nh. Song trong vi
ệ
c b
ố
trí cơ c
ấ
u kinh t
ế
có nh
ữ
ng sai l
ầ
m không nh
ỏ
v
ề
cơ c
ấ
u
ngành, ch
ạ
y theo công nghi
ệ
p n
ặ
ng, cơ khí quá nhi
ề
u, xem nh
ẹ

công nghi
ệ
p và k
ế
t
c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng; ch
ạ
y theo quy mô l
ớ
n; công ngh
ệ
l
ạ
c h
ậ
u Qua nhi
ề
u l
ầ
n
đạ
i h
ộ
i,

Nhưng k
ể
t
ừ

Đạ
i h
ộ
i
Đả
ng toàn qu
ố
c l
ầ
n th
ứ
VI
đế
n nay, d
ướ
i ánh sáng c
ủ
a s
ự

đổ
i
m
ớ
i nói chung, trong đó có

đổ
i m
ớ
i vi
ệ
c xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t
ế
,
đế
n nay
đã
đưa
l
ạ
i chuy
ể
n
độ
ng b
ướ
c
đầ
u quan tr
ọ
ng.
Thông qua cách m

ạ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t và phân công l
ạ
i lao
độ
ng v
ớ
i
nh
ữ
ng tính quy lu
ậ
t v
ố
n có c
ủ
a nó, thích
ứ
ng v
ớ
i đi
ề
u ki
ệ

n n
ướ
c ta,
Đả
ng ta
đã

xây d
ự
ng m
ộ
t cơ c
ấ
u kinh t
ế
h
ợ
p l
ý
: cơ c
ấ
u kinh t
ế
công- nông nghi
ệ
p- d
ị
ch v
ụ

g
ắ
n v
ớ
i phân công và h
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
sâu r
ộ
ng.
Cơ c
ấ
u nói trên
ở
n
ướ
c ta trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ

đượ
c th
ự
c hi

ệ
n theo phương
châm: k
ế
t h
ợ
p công ngh
ệ
v
ớ
i nhi
ề
u tr
ì
nh
độ
, tranh th
ủ
công ngh
ệ
m
ũ
i nh
ọ
n- tiên
ti
ế
n v
ừ
a t

ậ
n d
ụ
ng
đượ
c ngu
ồ
n nhân l
ự
c d
ồ
i dào, v
ừ
a cho phép rút ng
ắ
n kho
ả
ng
cách l
ạ
c h
ậ
u, v
ừ
a phù h
ợ
p v
ớ
i ngu
ồ

n v
ố
n có h
ạ
n
ở
trong n
ướ
c; l
ấ
y quy mô v
ừ
a và
nh
ỏ
là ch
ủ
y
ế
u, có tính
đế
n quy mô l
ớ
n nhưng ph
ả
i là quy mô h
ợ
p l
ý
và có đi

ề
u
ki
ệ
n; gi
ữ

đượ
c nh
ị
p
độ
( t
ố
c
độ
) phát tri
ể
n h
ợ
p l
ý
, t
ạ
o ra s
ự
cân
đố
i gi
ữ

a các ngành,
các l
ĩ
nh v
ự
c kinh t
ế
và các vùng trong n
ề
n kinh t
ế


III- V
ấ
n
đề

đổ
i m
ớ
i quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t d
ẫ
n

đế
n phát tri
ể
n l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hóa- hi
ệ
n
đạ
i
hóa
ở
Vi
ệ
t Nam

ở
n
ướ

c ta trong cơ ch
ế
t
ậ
p trung, quan liêu, bao c
ấ
p tr
ướ
c đây,
đã
có lúc
chúng ta t
ưở
ng r
ằ
ng có th
ể
thi
ế
t l
ậ
p
đượ
c m
ộ
t quan h
ệ
s
ả
n xu

ấ
t cao hơn, đi tr
ướ
c


24
để
m
ở

đườ
ng cho l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n. Song k
ế
t qu
ả
l
ạ
i di
ễ

n ra trái v
ớ
i
mong mu
ố
n c
ủ
a chúng ta. đó là l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t không phát tri
ể
n, t
ì
nh tr
ạ
ng tr
ì

tr
ệ
kéo dài, hàng hóa s
ả
n xu
ấ

t rra kém ch
ấ
t l
ượ
ng, giá thành cao không th
ể
c
ạ
nh
tranh v
ớ
i hàng ngo
ạ
i, l
ạ
i khan hi
ế
m không
đủ

để
th
ỏ
a m
ã
n nhu c
ầ
u c
ủ
a ng

ườ
i tiêu
dùng,
đờ
i s
ố
ng nhân dân r
ấ
t khó khăn.
T
ì
nh h
ì
nh trên do nhi
ề
u nguyên nhân ch
ủ
quan và khách quan khác nhau.
Song, m
ộ
t trong nh
ữ
ng nguyên nhân quan tr
ọ
ng là do chúng ta
đã
áp
đặ
t ch
ủ

quan
m
ộ
t quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t không phù h
ợ
p v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t . Trong đi
ề
u ki
ệ
n l
ự
c
l
ượ

ng s
ả
n xu
ấ
t c
ò
n
ở
tr
ì
nh
độ
th
ấ
p kém, ph
ổ
bi
ế
n là s
ả
n xu
ấ
t nh
ỏ
nhưng v
ì
mu
ố
n
ti

ế
n nhanh lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i, nên chúng ta
đã
nh
ấ
n m
ạ
nh quá m
ứ
c quan h
ệ
s
ở

h
ữ
u mà chưa chú
ý
đúng m
ứ
c t
ớ

i quan h
ệ
t
ổ
ch
ứ
c, qu
ả
n l
ý
và quan h
ệ
phân ph
ố
i,
trao
đổ
i. T
ừ
đó
đã
d
ẫ
n
đế
n vi
ệ
c m
ở
r

ộ
ng
ồ

ạ
t hai h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u toàn dân và t
ậ
p
th
ể
, các thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác b
ị
ngăn c
ấ
m ho
ặ
c
xóa b

ỏ

để
chuy
ể
n sang kinh t
ế
qu
ố
c doanh và t
ậ
p th
ể
qua các
đợ
t c
ả
i t
ạ
o công
thương nghi
ệ
p tư b
ả
n tư doanh. Bên c
ạ
nh đó, vi
ệ
c duy tr
ì

quá lâu cơ ch
ế
hành
chính, t
ậ
p trung, quan liêu, bao c
ấ
p và kèm theo nó là s
ự
phân ph
ố
i b
ì
nh quân, l
ợ
i
ích cá nhân chưa
đượ
c quan tâm đúng m
ứ
c
đã
k
ì
m h
ã
m s
ứ
c s
ả

n xu
ấ
t c
ủ
a x
ã
h
ộ
i.
Các thành ph
ầ
n kinh t
ế
tư nhân, tư b
ả
n nhà n
ướ
c chưa
đượ
c phát huy tác d
ụ
ng.
Độ
ng l
ự
c s
ả
n xu
ấ
t b

ị
gi
ả
m, ng
ườ
i lao
độ
ng xa lánh tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, th
ờ
ơ v
ớ
i các
k
ế
ho
ạ
ch c
ủ
a t
ậ
p th
ể
và Nhà n
ướ

c.
Th
ự
c t
ế
phát tri
ể
n kinh t
ế

ở
n
ướ
c ta g
ầ
n 40 năm qua
đã
ch
ứ
ng minh r
ằ
ng:
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t k
ì

m h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t không ch
ỉ
khi nó
tr
ở
nên l
ạ
c h
ậ
u, mà c
ả
khi nó
đượ
c áp

đặ
t m
ộ
t h
ì
nh th
ứ
c đi tr
ướ
c quá xa so v
ớ
i l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, m
ộ
t l
ầ
n n
ữ
a quy lu
ậ
t quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t ph
ả
i phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t
và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t l

ạ
i th
ể
hi
ệ
n r
õ
tính t
ấ
t y
ế
u và tính ph
ổ

bi
ế
n m
ạ
nh m
ẽ
c
ủ
a nó b
ấ
t ch
ấ
p c
ả

ý

mu
ố
n ch
ủ
quan c
ủ
a con ng
ườ
i. Dù mong mu
ố
n
đẩ
y m
ạ
nh phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t, nhanh chóng th
ự
c hi
ệ
n công nghi
ệ
p hóa, hi
ệ
n
đạ

i
hóa n
ề
n kinh t
ế
, chúng ta c
ũ
ng không th
ể
b
ấ
t ch
ấ
p quy lu
ậ
t, mà trái l
ạ
i ph
ả
i tôn