Bài giảng điện tử môn sinh học: giun đất pptx

Bài 15:
GIUN ĐẤT
I. HÌNH DẠNG NGOÀI
II. DI CHUYỂN
III. CẤU TẠO TRONG
IV. DINH DƯỠNG
V. SINH SẢN
NGÀNH GIUN ĐỐT
NGÀNH GIUN ĐỐT
Người hướng dẫn: TS. Dương Tiến Sỹ
Học viên: Nguyễn Thị Ái Minh
MSHV: 148K16
Kí hiệu (?) ở đầu dòng là câu hỏi
mà các em phải trả lời
Kí hiệu bàn tay cầm bút () là nội dung
bắt buộc các em phải ghi vào vở.
Kí hiệu bàn tay cầm bút () là nội dung
bắt buộc các em phải ghi vào vở.


I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá

I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
(?) Các em thường thấy giun đất ở những nơi
nào? Chúng xuất hiện vào thời gian nào trong
ngày?
Thường thấy giun đất trong đất ẩm ở ruộng,
vườn, nương, rẫy, đất rừng. Giun đất thường chui
lên mặt đất vào ban đêm.
Giun đất là đại diện của ngành giun đốt. Đặc điểm
chung của ngành là cơ thể phân đốt, mỗi đốt đều
có đôi chân bên, có xoang cơ thể chính thức.
VI. Kiểm tra
Đánh giá

NGÀNH GIUN ĐỐT
Giun đốt có cơ thể phân đốt, mỗi đốt đều
có đôi chân bên, có xoang cơ thể chính
thức. Các đại diện là giun đất, rươi, đỉa.

NGÀNH GIUN ĐỐT
Giun đốt có cơ thể phân đốt, mỗi đốt đều
có đôi chân bên, có xoang cơ thể chính
thức. Các đại diện là giun đất, rươi, đỉa.

I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá
(?) Quan sát hình 15.1,2 và mô tả hình dạng, cấu tạo ngoài của giun đất.
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển

III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý

I. Hình dạng ngoài.
- Cơ thể dài, thuôn 2 đầu.
- Phân đốt , mỗi đốt có vòng tơ.
- Phần đầu có miệng, thành cơ
phát triển.
- Đai sinh dục chiếm 3 đốt, gồm lỗ sinh
dục cái ở mặt bụng và lỗ sinh dục đực
ở dưới lỗ sinh dục cái.
- Phần đuôi có hậu môn.

I. Hình dạng ngoài.
- Cơ thể dài, thuôn 2 đầu.
- Phân đốt , mỗi đốt có vòng tơ.
- Phần đầu có miệng, thành cơ
phát triển.
- Đai sinh dục chiếm 3 đốt, gồm lỗ sinh
dục cái ở mặt bụng và lỗ sinh dục đực
ở dưới lỗ sinh dục cái.
- Phần đuôi có hậu môn.
VI. Kiểm tra
Đánh giá
(?) Quan sát hình vẽ quá trình di chuyển (bò) của giun đất sau:
Thu mình làm phồng đoạn đầu làm tơ ở đoạn này neo
vào đất. Đoạn thân ngay sau đoạn đầu thun lại, tơ ở

đoạn này nhấc khỏi mặt đất.
Đoạn thân ngay sau đoạn đầu phồng lên làm tơ ở
đoạn này neo vào đất, đoạn đầu vươn về phía trước.
Thu mình làm phồng đoạn đầu làm tơ ở đoạn này neo vào đất ở vị trí
mới. Đoạn thân ở phía sau thun lại, tơ ở đoạn này nhấc khỏi mặt đất và
đoạn thân bị kéo về phía trước.
(?) Mô tả quá trình di chuyển của giun.
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá
(?) Quan sát hình 15.3 và đánh số thứ tự vào ô trống cho đúng các
động tác di chuyển của giun:
Thu mình làm phồng đoạn đầu và thun đoạn đuôi
Giun chuẩn bị bò
Thu mình làm phồng đoạn đầu và thun đoạn đuôi
Dùng toàn thân và vòng tơ làm chỗ dựa, vươn đầu về phía
trước





Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá
(?)Nhờ đặc điểm nào mà giun đất có thể di chuyển được?
Nhờ sự chun dãn cơ thể kết hợp với các vòng tơ mà giun
đất di chuyển được.
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá

II. Di chuyển.


II. Di chuyển.
Nhờ sự chun dãn cơ thể kết hợp với các
vòng tơ mà giun đất di chuyển được theo
các bước sau:
- Giun chuẩn bị bò.
- Thu mình làm phồng đoạn đầu và thun
đoạn đuôi.
- Dùng toàn thân và vòng tơ làm chỗ dựa,
vươn đầu về phía trước.
- Thu mình làm phồng đoạn đầu và thun
đoạn đuôi.
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá
(?) Quan sát hình 15.4, kể tên các phần của hệ tiêu hoá từ trước ra sau.
Lỗ miệng  hầu  thực quản  diều  dạ dày cơ  ruột tịt  ruột.
(?) Hệ tiêu hóa của giun đốt có đặc điểm gì tiến hóa hơn giun tròn?
So với giun tròn, hệ tiêu hóa của giun đốt tiến hóa hơn vì đã phân hóa.
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng

ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá

.

.
(?) Quan sát hình 15.5, mô tả hệ tuần hoàn và hệ thần kinh của giun đất.
Hệ tuần hoàn kín, máu có sắc tố đỏ, gồm mạch lưng, mạch
bụng, mạch vòng hầu có vai trò như tim.
Hệ thần kinh kiểu chuỗi hạch, gồm hạch não, vòng hầu, chuỗi
thần kinh bụng.
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá

Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
(?) So với hệ thần kinh của thủy tức (ngành ruột khoang) thì
hệ thần kinh của giun đất có đặc điểm gì tiến hoá hơn?
Hệ thần kinh tập trung thành hạch.
VI. Kiểm tra
Đánh giá

IV. Dinh dưỡng.

IV. Dinh dưỡng.
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
- Giun đất ăn vụn thực vật và mùn

đất. Hệ tiêu hóa chia làm nhiều phần,
thức ăn lấy từ miệng, chứa ở diều,
nghiền nhỏ ở dạ dày cơ, được tiêu
hóa nhờ enzim tiết ra từ ruột tịt và
hấp thụ qua thành ruột.
- Sự trao đổi khí được thực hiện qua
da.
VI. Kiểm tra
Đánh giá
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
(?) Dựa vào thông tin về dinh dưỡng và cấu tạo trong
của giun đất, hãy giải thích các hiện tượng sau đây ở
giun đất:
1. Vì sao mưa nhiều giun đất lại chui lên mặt đất?
Cuốc phải giun đất thấy chất có màu đỏ chảy ra vì giun đất
bắt đầu có hệ tuần hoàn kín, máu mang sắc tố chứa sắt
nên có màu đỏ.
2. Cuốc phải giun đất thấy có chất lỏng màu đỏ chảy
ra. Đó là chất gì và tại sao có màu đỏ?
Mưa nhiều giun chui lên mặt đất vì nước ngập cơ thể
khiến chúng ngạt thở vì giun đất hô hấp qua da.

VI. Kiểm tra
Đánh giá

V. Sinh sản.

V. Sinh sản.
- Giun đất lưỡng tính, khi sinh sản
chúng ghép đôi.
- Trứng được thụ tinh phát triển trong
kén để thành giun non.
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng

V. Sinh sản
Chú ý
2. Củng cố:
1. Đặc điểm hình dạng ngoài của giun đất thích
nghi với lối sống chui rúc trong đất như thế nào?
VI. Kiểm tra
Đánh giá
Cơ thể hình giun, thuôn 2 đầu, các đốt phần
đầu có thành cơ phát triển, xung quanh mỗi
đốt có vòng tơ để làm chỗ dựa khi chui rúc
trong đất.
2. Đặc điểm để phân biệt giun đất với giun tròn là:
d) Cả a và b đều đúng.
c) Cơ thể phân đốt, ống tiêu hoá phân hoá
a) Có khoang cơ thể chính thức
b) Có khoang cơ thể chưa chính thức
e) Cả a và c đều đúng.
050403020100
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá

Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
Đọc mục Em có biết? (SGK tr.55) và cho biết quan
niệm giun đất chỉ là những sinh vật yếu ớt, vô dụng là
đúng hay sai? Tại sao?
-
Sai vì giun đất có vai trò rất lớn đối với đất trồng trọt và
thực vật: Giun ăn hỗn độn nhiều thức đất, cát, xác động
thực vật. Các thức ăn này được nghiền nát và được phân
hủy một phần bởi các dịch tiêu hóa trong ruột giun. Một
phần chất dinh dưỡng được giun hấp thụ. Phần còn lại sẽ
thải ra ngoài dưới dạng các viên phân làm tăng độ màu cho
đất. Giun còn liên tục đào xới đất làm tơi, xốp đất, tạo điều
kiện cho không khí thấm vào đất, vừa dễ dàng cho cây
phát triển, vừa giữ được nước làm đất luôn ẩm.
VI. Kiểm tra
Đánh giá
Trong khi sản xuất nông nghiệp, con người sử
dụng nhiều thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ. Các chất
này thấm xuống đất làm giun bị tiêu diệt.
Hoạt động sản xuất nông nghiệp có ảnh hưởng gì
đến giun đất?

Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá
Muốn bảo vệ giun đất, chúng ta phải làm gì?
Bài 15: GIUN ĐẤT
Bài 15: GIUN ĐẤT
I. Hình dạng
ngoài
II. Di chuyển
III. Cấu tạo
trong
IV. Dinh dưỡng
V. Sinh sản
Chú ý
VI. Kiểm tra
Đánh giá