Bài giảng điện tử môn sinh học: tập tính của sâu bọ docx

Đời sống và tập tính
Đời sống và tập tính
của sâu bọ
của sâu bọ
Trương Đình Cư
Trương Đình Cư
Trường THCS Trần Quang Khải, Ninh Hoà.
Trường THCS Trần Quang Khải, Ninh Hoà.

Sâu bọ thuộc ngành chân khớp. Đây là động vật vô cùng phong
Sâu bọ thuộc ngành chân khớp. Đây là động vật vô cùng phong
phú với hơn một triệu loài , chúng giữ một vai trò quan trọng trong
phú với hơn một triệu loài , chúng giữ một vai trò quan trọng trong
giới tự nhiên .
giới tự nhiên .

Sâu bọ có đủ 5 giác quan . Xúc giác biểu thò dưới dạng các lông và
Sâu bọ có đủ 5 giác quan . Xúc giác biểu thò dưới dạng các lông và
các râu của chúng , đặc biệt là hai râu dài phía trước .
các râu của chúng , đặc biệt là hai râu dài phía trước .

•
Khứu giác ở dạng các hố trên râu . Khứu giác của loài ruồi rất
nhạy .

Khứu giác ở dạng các hố trên râu . Ở vài loài bướm , chúng có thể
Khứu giác ở dạng các hố trên râu . Ở vài loài bướm , chúng có thể

nhận ra các mùi ( hocmôn ) của nhau cách xa hàng km .
nhận ra các mùi ( hocmôn ) của nhau cách xa hàng km .

•
Vò giác là các nhú lồi ở tua miệng hay ở bàn chân . Sâu bọ là
những nhà vô đòch nhận ra các vò dù nồng độ pha rất loãng .

•
Thò giác của sâu bọ rất đặc biệt . Một số loài có mắt kép , có
thể điều chỉnh để nhìn thấy tia tử ngoại . Một số loại vừ có mắt
đơn vừa có mắt kép . Chúng có thể nhìn với góc nhìn rất rộng .

•
Thính giác là các râu và các lông của sâu bọ rất nhạy với dao
động âm , giúp chúng đònh hướng được nguồn âm phát ra ,
thậm chí loài muỗi còn nghe được siêu âm ( nên người ta chế ra
các máy phát siêu âm để đuổi muỗi ) .

Về thần kinh , não sâu bọ phát triển có 3 phần : Não trước , não
Về thần kinh , não sâu bọ phát triển có 3 phần : Não trước , não
giữa , não sau . Đây chính là cơ sở lưu giữ , di truyền những tập
giữa , não sau . Đây chính là cơ sở lưu giữ , di truyền những tập
tính bản năng của sâu bọ .
tính bản năng của sâu bọ .
•


Về đặc điểm tập tính : Phần lớn các sâu bọ trải qua nhiều biến
Về đặc điểm tập tính : Phần lớn các sâu bọ trải qua nhiều biến
thái trong một vòng đời . Bướm trưởng thành , giao phối đẻ ra

thái trong một vòng đời . Bướm trưởng thành , giao phối đẻ ra
trứng , trứng nở ra sâu .Sâu phát triển thành ấu trùng , ấu trùng
trứng , trứng nở ra sâu .Sâu phát triển thành ấu trùng , ấu trùng
biến thái thành con trưởng thành . .
biến thái thành con trưởng thành . .




Cào cào , châu chấu biến thái không hoàn toàn : Trứng nở ra cào
Cào cào , châu chấu biến thái không hoàn toàn : Trứng nở ra cào
cào convaf lột xác nhiều lần ra cào cào trưởng thành . Con trưởng
cào convaf lột xác nhiều lần ra cào cào trưởng thành . Con trưởng
thành bao giờ cũng có 3 đôi chân , đầu có 2 râu , hô hâpf bằng hệ
thành bao giờ cũng có 3 đôi chân , đầu có 2 râu , hô hâpf bằng hệ
thống ống khì .
thống ống khì .


Nhiều loài như ve , bọ cánh cứng … có giai đoạn sâu , ấu trùng kéo
Nhiều loài như ve , bọ cánh cứng … có giai đoạn sâu , ấu trùng kéo
dài tời 3 năm , còn trong giai đoạn trưởng thành ngắn , hầu như chỉ
dài tời 3 năm , còn trong giai đoạn trưởng thành ngắn , hầu như chỉ
làm nhiệm vụ duy trì giống loài .
làm nhiệm vụ duy trì giống loài .

Môi trường sống của các giai đoạn cũng khác : Con bà mụ , ấu
Môi trường sống của các giai đoạn cũng khác : Con bà mụ , ấu
trùng của chuồn chuồn sống dưới nước
trùng của chuồn chuồn sống dưới nước

Sâu bọ sống thích nghi với môi trường . Trong điều kiện thuận lợi
Sâu bọ sống thích nghi với môi trường . Trong điều kiện thuận lợi
chung sinh sôi nảy nở rất nhiều gây ra đại dòch châu chấu , rầy
chung sinh sôi nảy nở rất nhiều gây ra đại dòch châu chấu , rầy
nâu …
nâu …

Một số loài như mối , muỗi … Gây hại cho con người . Nhưng ở góc
Một số loài như mối , muỗi … Gây hại cho con người . Nhưng ở góc
độ môi trường thiên nhiên không thể thiếu chúng .
độ môi trường thiên nhiên không thể thiếu chúng .

Nhiều loài sâu bọ có khả năng ng trang tránh kẻ thù , chúng
Nhiều loài sâu bọ có khả năng ng trang tránh kẻ thù , chúng
thay đổi dáng vẻ bề ngoài như cảnh vật môi trường quanh nó .
thay đổi dáng vẻ bề ngoài như cảnh vật môi trường quanh nó .

Nhiều loài như ong , mối , kiến … Sống tập trung thành đàn có tổ
Nhiều loài như ong , mối , kiến … Sống tập trung thành đàn có tổ
chức chặt chẽ như một “xã hội” . Tất nhiên đây chỉ là bản năng .
chức chặt chẽ như một “xã hội” . Tất nhiên đây chỉ là bản năng .

Sâu bọ xuất hiện rất sớm trong lòch sử tự nhiên . Nhiều triệu năm
Sâu bọ xuất hiện rất sớm trong lòch sử tự nhiên . Nhiều triệu năm
về trước con gián vẫn như bây giờ . Sâu bọ sống khắp mọi nơi trên
về trước con gián vẫn như bây giờ . Sâu bọ sống khắp mọi nơi trên
trái đất .
trái đất .

Sâu bọ nhiều loài có ích cho nhà nông như loài ong giúp thụ phấn
Sâu bọ nhiều loài có ích cho nhà nông như loài ong giúp thụ phấn
cho hoa … Một số được khai thác làm dược liệu , thực phẩm .
cho hoa … Một số được khai thác làm dược liệu , thực phẩm .

Sâu bọ nhiều loài là thiên đòch của nhau . Nhà nông lợi dụng
Sâu bọ nhiều loài là thiên đòch của nhau . Nhà nông lợi dụng
những con có ích để tiêu diệt những con có hại : Bọ ăn sâu , ong
những con có ích để tiêu diệt những con có hại : Bọ ăn sâu , ong
mắt đỏ …
mắt đỏ …

Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu
Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu
hết được .
hết được .

Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu
Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu
hết được .
hết được .

Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu
Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu
hết được .
hết được .