Bài giảng điện tử môn sinh học: hệ sinh thái pptx

GV
GV
:
:
PHẠM THỊ CÚC
PHẠM THỊ CÚC
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN THAM DỰ TIẾT DẠY
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MÔN SINH HỌC 9

KIỂM TRA BÀI CŨ :
1)Thế nào là một quần xã sinh vật? Cho thí dụ?
−
Quần xã sinh vật là tập hợp nhiều quần thể sinh vật
thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong một không
gian xác đònh và chúng có mối quan hệ mật thiết, gắn
bó với nhau như một thể thống nhất do đó quần xã có
cấu trúc tương đối ổn đònh.

Thí dụ:

Quần xã rừng mưa nhiệt đới

Quần xã rừng ngập mặn ven biển

Quần xã đầm

Quần xã đồng ruộng

Quần xã ao hồ

KIỂM TRA BÀI CŨ :
2)Hãy nêu những đặc điểm về số lượng và thành phần
loài của quần xã sinh vật?
Quần xã có các đặc điểm cơ bản về số lượng và thành
phần các loài sinh vật

Số lượng các loài được đánh giá qua những chỉ số về
độ đa dạng, độ nhiều, độ thường gặp.

Thành phần các loài sinh vật được thể hiện qua việc
xác đònh loài ưu thế, loài đặc trưng

3 ) Khi nào quần xã đạt được trạng thái cân
bằng sinh học ?
A. Khi môi trường sống ổn đònh.
B. Khi số lượng cá thể của mỗi quần thể dao
động trong một thế cân bằng.
C. Khi có sự hỗ trợ giữa các loài.
D. Khi số lượng cá thể của loài này bò số lượng
cá thể của loài kia kìm hãm.

Quần thể sinh vật
Quần xã sinh vật
Quần xã sinh vật
+ khu vực sống
= Hệ sinh thái
Trong một hệ sinh thái hoàn chỉnh có các thành phần
nào? Và giữa các sinh vật trong hệ sinh thái có mối
quan hệ như thế nào, chúng ta tìm hiểu những vấn đề

này trong bài học hôm nay

Baứi 50:
HE SINH THAI
I/ Heọ sinh thaựi:

Quan saùt hình

Trả lời các câu hỏi sau:
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong
hệ sinh thái rừng?
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật
nào?
3. Cây rừng có ý nghóa như thế nào đối với đời sống động
vật rừng?
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực
vật?
5. Nếu như rừng bò cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ
và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? 1
hệ sinh thái rừng nhiệt đới có những đặc đểm nào?
6. Thế nào là một hệ sinh thái?

Trả lời các câu hỏi sau:
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong
hệ sinh thái rừng?
−
Thành phần vô sinh: đất đá, lá rụng, mùn hữu cơ…
−
Thành phần hữu sinh: cây cỏ, cây gỗ, đòa y, hươu, hổ,
chuột, cầy, bọ ngựa, sâu…

Trả lời các câu hỏi sau:
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật
nào?
−
Lá và cành cây mục là thức ăn của các sinh vật phân
giải: vi khuẩn, giun đất, nấm…

Trả lời các câu hỏi sau:
3. Cây rừng có ý nghóa như thế nào đối với đời sống động
vật rừng?
−
Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí
hậu ôn hòa cho động vật sinh sống

Trả lời các câu hỏi sau:
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực
vật?
−
Động vật rừng có ảnh hưởng đối với thực vật: động vật
ăn thực vật nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và
phát tán cho thực vật, phân bón cho thực vật…

Trả lời các câu hỏi sau:
5. Nếu như rừng bò cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ
và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật?
−
Nếu như rừng bò cháy: động vật mất nơi ở, mất nguồn
thức ăn, nơi trú ẩn, nguồn nước, khí hậu khô cạn… nhiều
loài động vật ưa ẩm sẽ bò chết


1 hệ sinh thái rừng nhiệt đới có những đặc đểm nào?
−
Có nhân tố vô sinh, hữu sinh.
−
Có nguồn cung cấp thức ăn là thực vật
−
Giữa sinh vật có mối quan hệ dinh dưỡng tạo thành vòng
tròn khép kín vật chất.

Trả lời các câu hỏi sau:
6. Thế nào là một hệ sinh thái? Em hãy kể tên các HST mà
em biết.
−
Hệ sinh thái bao gồm: quần xã sinh vật và môi trường
sống của quần xã (sinh cảnh)
−
Các sinh vật luôn tác động qua lại với các nhân tố vô
sinh của môi trường tạo thành 1 hệ thống hoàn chỉnh
và tương đối ổn đònh.
−
Các thành phần vô sinh: đất đá, nước, thảm mục…
−
Sinh vật sản xuất là thực vật
−
Sinh vật tiêu thụ gồm có động vật ăn thực vật và động
vật ăn động vật.
−
Sinh vật phân giải như: vi khuẩn, nấm, giun đất…
Các HST : hoang mạc nhiệt đới, thảo nguyên…

Bài 50:
HỆ SINH THÁI
I/ Hệ sinh thái:
−
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường
sống của quần xã (sinh cảnh) tạo thành một hệ thống
hoàn chỉnh và tương đối ổn đònh.

Vd: Rừng nhiệt đới, thảo nguyên
−
Các thành phần của hệ sinh thái:

•Các thành phần vô sinh như đất đá, nước, thảm mục…

•Sinh vật sản xuất (thực vật)

•Sinh vật tiêu thụ (có động vật ăn thực vật và động vật
ăn động vật)

•Sinh vật phân giải (vi khuẩn, nấm, giun đất…)

Bài 50:
HỆ SINH THÁI
II/ Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
1/ Chuỗi thức ăn:

1. Thức ăn của
chuột là gì?
2. Động vật nào

ăn thòt chuột?

?
Chuoọt
Caõy coỷ
Raộn
?
?
?
Chuoọt
Caõy coỷ
Cay

?
Bọ ngựa
Sâu ăn lá cây
Rắn
?
?
Sâu ăn lá cây
Cây
Bọ ngựa
?
?
Cầy
Chuột
Đại bàng
?



Nhận xét về mối quan hệ giữa một mắc xích với mắc xích
phía trước và mắt xích phía sau trong chuỗi thức ăn?
−
Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắc
xích phía trước vừa là sinh vật bò mắt xích phía sau tiêu thụ
−
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ
dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là
sinh vật tiêu thụ mắc xích vừa là sinh vật
bò mắt xích tiêu thụ.phía sau
phía trước

−
Sinh vật sản xuất: trong chuỗi thức ăn thực vật nhờ có
chất diệp lục có thể hấp thụ năng lượng mặt trời để
tổng hợp các chất vô cơ thành chất hữu cơ
−
Sinh vật tiêu thụ: là những sinh vật dò dưỡng bao gồm

Sinh vật tiêu thụ bậc 1: động vật ăn thực vật (chuột
ăn cây cỏ, sâu ăn lá cây).

Sinh vật tiêu thụ bậc 2: động vật ăn thòt (bọ ngựa
ăn sâu, ăn lá, cây ăn chuột).
−
Sinh vật phân giải là thành phần cuối cùng của chuỗi thức
ăn, bao gồm chủ yếu là các vi sinh vật (vi khuẩn, nấm
hoại sinh…) động vật đất. Chúng ăn xác chết, phân… và
phân giải chúng từ chất hữu cơ dần dần thành chất vô cơ.


Trong chuỗi thức ăn mỗi loài là một mắc xích:

Bài 50:
HỆ SINH THÁI
II/ Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
1/ Chuỗi thức ăn:
−
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ
dinh dưỡng với nhau.
2/ Lưới thức ăn:
−
Mỗi loài là một mắc xích, vừa là sinh vật tiêu thụ mắc
xích phía trước vừa là sinh vật bò mắt xích phía sau tiêu
thụ.

Quan sát hình 50.2 xếp các sinh vật theo từng thành phần
chủ yếu của hệ sinh thái

Cây gỗ
Sâu ăn lá cây
Bọ ngựa
Cây gỗ
Cầy
Cây cỏ
Cây cỏ
Cây cỏ
Bọ ngựa
Chuột
Cầy
Sâu ăn lá cây

Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Cây gỗ
Chuột

Viết ra tất cả các chuỗi thức ăn có sâu ăn lá cây
tham gia:

+
Sinh vật sản xuất: cây gỗ, cây cỏ
+
Sinh vật tiêu thụ:

•Sinh vật tiêu thụ cấp 1: sâu ăn lá cây, chuột, hươu.

•Sinh vật tiêu thụ cấp 2: bọ ngựa, cầy, rắn.
+
Sinh vật phân giải: vi sinh vật, nấm, giun đất.

Sắp xếp vi sinh vật theo từng thành phần chủ yếu
của hệ sinh thái