Bài giảng điện tử môn sinh học: đa dạng của bò sát pptx

Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Trình bày cấu tạo hệ tuần hoàn và hô hấp của thằn
lằn thích nghi với đời sống ở cạn?
Trả lời:
- Tuần hoàn:
+ Tim 3 ngăn ( 2 tâm nhĩ, 1 tâm thất) xuất hiện vách hụt
+ 2 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể ít bị pha hơn
-
Hô hấp:
+ Phổi có nhiều vách ngăn
+ Sự trao đổi khí nhờ sự co dãn cơ liên sườn

B i 40à
B i 40à
SỰ ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG
CỦA LỚP BÒ SÁT
I. Sự đa dạng của bò sát

Trên thế giới có khoảng 6500 loài bò sát. ở
Việt Nam đã phát hiện 271 loài, chúng có
da khô,vảy sừng bao bọc và sinh sản trên
cạn. Bò sát hiện nay được xếp 4 bộ: bộ đầu
mỏ, bộ có vảy( chủ yếu gồm những loài
sống ở cạn), bộ cá sấu( sống vừa ở nước
vừa ở cạn) và bộ rùa gồm một số loài rùa
cạn, mộ số loài rùa nước ngọt ( sống vừa ở

nước vừa ở cạn), baba sống chủ yếu ở
nước ngọt, rùa biển sống chủ yếu ở biển.

Lớp bò sát
Da khô, có vảy sừng, sinh sản trên cạn
Hàm có răng, không có mai và yếm
Hàm không
có răng, có
mai và yếm
Hàm ngắn, có
răng nhỏ mọc
trên hàm. Trứng
có màng dai
Hàm rất dài, có nhiều răng
lớn, nhọn sắc, mọc trong lỗ
chân răng .Trứng có vỏ đá
vôi bao bọc
Bộ có vảy
Bộ cá sấu
Bộ rùa
Có chi, màng
nhĩ rõ
Không có chi,
không có
màng nhĩ
Rùa núi vàng
Cá sấu xiêm
Thằn lằn bóng Rắn ráo

Rắn cạp nong

Thằn lằn bóng
Thạch sùn
Cá sấu xiêm
Ba ba
Cá sấu hoa cà
Cá sấu
Rùa hồ gươm
Bộ có vảy
Bộ cá sấu Bộ rùa
Rùa núi vàng

Bò sát nhông Tân Tây Lan thuộc bộ đầu mỏ

Hãy lựa chọn những thông tin thích
hợp ở hình 40.1 điền vào bảng sau:
Tên bộ
Mai và
yếm
Hàm và răng
Vỏ
trứng
Môi
trường
sống
Bộ
có vảy
Bộ
cá sấu
Bộ rùa
Không có

Không có
Có
Hàm ngắn, răng nhỏ
mọc trên hàm
Hàm dài, răng lớn mọc
trong lỗ chân răng
Hàm ngắn, không có
răng
Vỏ dai
Vỏ đá vôi
Vỏ đá vôi
Ở cạn
Vừa ở nước,
vừa ở cạn
Vừa ở nước,
vừa ở cạn
Qua bảng trên em hãy cho biết:
Nh ng c i m c u t o ngo i c tr ng phân bi t ba b th ng g p ữ đặ để ấ ạ à đặ ư ệ ộ ườ ặ ở
l p bò sát?ớ
Dựa vào đặc điểm của “ hàm” hoặc “răng” là có thể phân biệt được 3 bộ.
Dựa vào mai và yếm để phân biệt bộ rùa, hàm để phân biệt bộ cá sấu.
Thằn lằn giống cá sấu nhưng hàm ngắn hơn, kích thước nhỏ hơn.
N1,2: Câu 1; N3,4: Câu 2; N5,6: Câu 3

B i 40.à
B i 40.à
I.Sự đa dạng của bò sát
II Các loài khủng long
1. Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP BÒ SÁT





-
-
Lớp bò sát rất đa dạng, có khoảng 6500
Lớp bò sát rất đa dạng, có khoảng 6500
loài được chia làm bốn bộ: bộ đầu mỏ, bộ rùa,
loài được chia làm bốn bộ: bộ đầu mỏ, bộ rùa,
bộ cá sấu, bộ có vảy.
bộ cá sấu, bộ có vảy.
- Chúng có lối sống và môi trường sống phong
- Chúng có lối sống và môi trường sống phong
phú.
phú.

II. Các loài khủng long
1. Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
Tổ tiên của bò sát đã được hình thành cách đây
khoảng 280 – 230 triệu năm,. Sau đó do gặp những
điều kiện thuận lợi, bò sát cổ đã phát triển rất mạnh
mẽ. Đây là thời kỳ phồn thịnh nhất của bò sát, đựơc
gọi là Thời đại Bò sát hoặc Thời đại Khủng long.
Trong thời đại Khủng long có nhiều loài bò sát to lớn
hình thù kỳ lạ thích nghi với những môi trường sống
có nhiều điều kiện sống rất khác nhau.

Em hãy nêu những đặc điểm thích nghi của khủng long cánh,
khủng long bạo chúa và khủng long cá, khủng long cổ dài

thích nghi với môi trường sống của chúng bằng cách hoàn
thành bảng
Khủng
long cá
Khủng
long
cánh
Khủng
long
bạo
chúa
Khủng
long cổ
dài


Môi
trường
sống
Cổ Chi Đuôi Dinh
dưỡng
ý nghĩa
thích nghi
Khủng
long
bạo
chúa
Khủng
long
cánh

Khủng
long
cá
Khủng
long
cổ dài
Cạn
Trên
không
Bi nể
Ng nắ
Ng nắ
R t ấ
ng nắ
Bi n th nh ế à
vây b iơ
Hai chi
trước ngắn,
có vuốt sắc
nhọn, hai chi
sau to khoẻ
Hai chi
trước thành
cánh, hai chi
sau nhỏ yếu
uôi toĐ
uôi Đ
d i, à
m nhả
Khúc

vây
uôi tođ
Ăn thịt
động vật ở
trên cạn,
mõm ngắn
Ăn cá,
mõm rất
dài
Ăn cá,
mực,
mõm dài
Di
chuy n ể
nhanh,
linh
ho tạ
Bay
l nượ
B i l i ơ ộ
trong
n cướ
Rất
dài
Cạn
4 chi to,
khỏe
Dài,
rất to
Ăn thực

vật, mõm
ngắn
Di chuyển
chậm chạp

Qua bảng thông tin trên em hãy nêu sự ra đời và
thời đại phồn thịnh của khủng long?
-Sự ra đời: Từ loài bò sát cổ cách đây khoảng 280-
230 triệu năm
-Thời đại phồn thịnh của khủng long: thời đại Bò sát
hoặc thời đại khủng long
+Nguyên nhân:Do điều kiện sống thuận lợi,chưa có
kẻ thù=>Các loài khủng long rất đa dạng (Khủng
long sấm, khủng long bạo chúa, khủng long cổ dài,
khủng long cánh, khủng long cá

B i 40.à
B i 40.à
I.Sự đa dạng của bò sát
II Các loài khủng long
1. Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP BÒ SÁT
-Sự ra đời: Từ loài bò sát cổ cách đây khoảng 280-230 triệu
năm
-Thời đại phồn thịnh của khủng long: thời đại Bò sát
hoặc thời đại khủng long
+Nguyên nhân:Do điều kiện sống thuận lợi, chưa có kẻ
thù=>Các loài khủng long rất đa dạng (Khủng long sấm,
khủng long bạo chúa, khủng long cổ dài, khủng long cánh,
khủng long cá…

Cách đây khoảng 65 triệu năm, khi đó trên trái đất xuất hiện chim
và thú. Chim và thú có cỡ nhỏ hơn khủng long, song sức sống cao
và hoạt động mạnh mẽ hơn, có khả năng duy trì nhiệt độ cơ thể ổn
định không phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường ( động vật hằng
nhiệt). Chúng có số lượng đông và nhiều loài đã phá hoại trứng
khủng long. Thậm chí nhiều loài thú ăn thịt đã tấn công cả khủng
long ăn thực vật. Lúc đó khí hậu trái đất đang nóng bỗng trở nên
lạnh đột ngột, cùng với những thiên tai như núi lửa, khói bụi che
phủ bầu trời Trái Đất trong nhiều năm, ảnh hưởng tới sự quang hợp
của thực vật, thiên thạch va vào trái đất, khủng long có cỡ lớn thiếu
chỗ trú thích hợp để tránh rét, thiếu thức ăn đã bị tiêu diệt hàng
loạt. Chỉ còn một số loài cỡ nhỏ hơn nhiều so với khủng long như
thằn lằn, rắn, rùa, cá sấu… còn tồn tại cho đến ngày nay.
2. S di t vong c a kh ng longự ệ ủ ủ

Hai thiên thạch đâm vào nhau, một trong những mảnh văng ra bắn
thẳng vào trái đất (Ảnh: Sciam.com)

2- Sự diệt vong của khủng long
Qua thông tin SGK/ trang 132.
Em hãy cho biết tại sao khủng long cỡ lớn bị tiêu diệt?
- Do ảnh hưởng của khí hậu và thiên tai
- Do sự cạnh tranh với chim và thú
Em hãy cho biết tại sao khủng long cỡ nhỏ có thể tồn tại đến
ngày nay?
Bò sát cỡ nhỏ dễ tìm nơi
ẩn náo, nhu cầu thức ăn
không cao

BÀI 40
BÀI 40
ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA
LỚP BÒ SÁT
I-Sự đa dạng của bò sát
II-Các loài khủng long
1-Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
2-Sự diệt vong của khủng long
Khủng long bị diệt vong cách đây khoảng 65 triệu năm.
Nguyên nhân:
-
Do sự cạnh tranh của chim và thú
- Do sự thay đổi đột ngột của khí hậu và thiên tai

Sơ đồ khái quát sự xuất hiện và diệt vong
của khủng long
Ếch
nhái
cổ
Bò
sát
cổ
Khủng long bạo chúa
Khủng long cá
Khủng long cánh
Bò sát
cỡ nhỏ
Thằn lằn, cá sấu, rắn …
Khí hậu nóng ẩm
Điều kiện thuận lợi

Không b c nh tranhị ạ
Khí hậu nóng chuyển sang lạnh đột ngột
Sự xuất hiện của chim và thú

Chuyển sang khô hanh

BÀI 40: ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM
CHUNG CỦA LỚP BÒ SÁT
II. Các loài khủng long
I. Đa dạng của bò sát
1. Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
2. Sự diệt vong của khủng long
III. Đặc điểm chung

Quan sát
một số bò
sát và
hoàn thành
bảng sau

Trao đổi nhóm 2- 3 học sinh hoàn thành bảng bài tập sau
Môi
trường
sống
Vảy Cổ Vị trí
màng
nhĩ
Cơ
quan di
chuyển

Hệ
hô
hấp
Hệ
tuần
hoàn
Hệ
sinh
dục
Trứng
Sự
thụ
tinh
Nhiệt
độ cơ
thể
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Đặc
điểm
chung
của
lớp
bò
sát
Đa
dạng
Vảy
sừng
khô,
Da

khô
Dài
Nằm
trong
hốc
tai
Chi
yếu,
có
vuốt
sắc
nhọn
Hô
hấp
bằng
phổi
có
nhiều
vách
ngăn
Tim
có
vách
hụt
ngăn
tâm
thất
Máu
pha
đi

nuôi
cơ
thể
Có
cơ
quan
giao
phối
Có
màng
dai
hoặc
vỏ
đá
vôi
bao
bọc
Thụ
tinh
trong
Thay
đổi
theo
môi
trường

III- Đặc điểm chung của bò sát
Dựa vào bảng
thông tin vừa nêu
hãy nêu đặc điểm

chung của bò sát?

- Da khô, có vảy sừng
- Cổ dài, màng nhĩ nằm trong hốc tai
- Chi yếu, có vuốt sắc
- Thở hoàn toàn bằng phổi, phổi có nhiều vách ngăn
- Tim có vách hụt ngăn tâm thất, máu nuôi cơ thể
là máu pha
- Là động vật biến nhiệt
- Có cơ quan giao phối, thụ tinh trong
- Trứng có màng dai hoặc có vỏ đá vôi bao bọc,
giàu noãn hoàng
III- Đặc điểm chung của bò sát

BÀI 40:
BÀI 40:
ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA
LỚP BÒ SÁT
I- Sự đa dạng của bò sát
II- Các loài khủng long
1- Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
2- Sự diệt vong của khủng long
III- Đặc điểm chung của bò sát
IV- Vai trò của bò sát