Giáo án điện tử môn môn sinh học: thế giới của loài rắn potx

THẾ GIỚI LOÀI RẮN
THẾ GIỚI LOÀI RẮN
SINH SẢN
CÁCH DI CHUYỂN
CÁCH BẮT MỒI
HIỆN TƯNG LỘT XÁC
RẮN ĐỘC VÀ RẮN LÀNH
CÁCH TỰ VỆ CỦA RẮN
CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG
LI ÍCH VÀ TÁC HẠI
CÁCH PHÒNG CHỐNG KHI BỊ RẮN CẮN

Rắn có cấu tạo chuyển hoá với lối
sống bò bằng bụng và nuốt mồi
lớn. Rắn có cơ thể dài, tứ chi dai và
xương mỏ ác tiêu biến, cột sống
dài có nhiều đốt sống gồm phần
thân và đuôi. Có răng mọc trên
nhiều xương của bộ hàm. Rắn độc
có răng độc lớn thông với tuyến
độc mắt có mí dính liền và trong
suốt. Xoang tai giữa và màng nhó
tiêu biến. Lưỡi dài đầu chẻ đôi thò
ra khỏi miệng.

CẤU TẠO
CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG

Thường sống ở những nơi hoang dã, hẻo lánh như rừng già và
hoang mạc. Sống chui rúc luồn lách chỗ rậm rạp và tối tăm và

chủ yếu hoạt động về đêm, rắn ở khắp mọi nơi trên thế giới trừ
những vùng rất lạnh.

NƠI SỐNG
CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG

Rắn gồm khoảng 2700 loài, ở Việt Nam có 145 loài. Có
3 nhóm rắn là:

Nhóm rắn nguyên thuỷ: trăn nhiệt đới và trăn nam
mó.

Nhóm rắn mù: bao gồm các loài rắn sọc.

Nhóm rắn tiến hoá gồm rắn nanh độc, rắn hổ mang,
rắn biển và rắn Viper.

PHÂN LOẠI
CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG

CÁCH DI CHUYỂN

Vì không có chân, rắn phải
dùng da bụng phối hợp với
xương sườn để di động theo
kiểu bò sát. Luồn lách, chui
rúc, leo trèo và bơi lội.

CÁCH DI CHUYỂN
Rắn chui xuống cát theo phương

thẳng đứng ngọ nguậy và lắc lư
thân mình. Khi xuyên xuống được
rồi nó xúc cát lên qua lưng, các
lớp vảy dọc theo thân giúp nó
chuyển các hạt cát dọc thân. Lúc
này rắn hổ cát hầu như bò chôn
hoàn toàn trong cát. Nhờ vậy nó
tránh được cái nóng, kẻ thù cũng
như rình mồi.

Một con rắn hổ cát rúc vào trong cát đầu tiên cái đuôi
ngoe nguẩy. Khi nó bắt đầu chui mắt của nó không bò cát
lọt vào là nhờ một cửa sổ trong suốt che chắn cho mắt.

Rắn tấn công mồi bằng miệng, sau khi giữ chặt con mồi, rắn
dùng thân cuốn ép làm con mồi mất khả năng cử động và hô
hấp, sau đó mới tìm cách nuốt.Những rắn có nọc độc sau khi
cắn mồi, đợi mồi bò tê liệt hoàn toàn chúng mới nuốt chửng.
CÁCH BẮT MỒI


Rắn nuốt chửng được mồi là vì
nó có một hàm hai khớp nối và
những dây chằng đàn hồi nối các
xương hàm với nhau. Điều này
cho phép miệng con rắn mở ra
thật to để có thể nuốt chửng thức
ăn lớn hơn cái đầu của nó. Rắn
rất tham ăn có thể nuốt đựơc con
mồi lớn gấp 4 –5 lần cơ thể

chúng. Khả năng nhòn ăn của rắn
rất giỏi
CÁCH BẮT MỒI


Rắn biển có
15 loài (đẻn
vạch, đẻn chì,
đẻn lục,…)
RẮN ĐỘC VÀ RẮN LÀNH

RẮN ĐỘC

RẮN ĐỘC VÀ RẮN LÀNH

Rắn hổ có 9 loài (Hổ mang, Hổ chúa,…)

RẮN ĐỘC


Rắn lục có 11 loài (rắn lục
xanh, rắn lục núi,…)

RẮN ĐỘC
RẮN ĐỘC VÀ RẮN LÀNH


Tuyến độc của rắn thực chất do tuyến nước bọt biến
đổi thành. Mỗi loài rắn đọc đều có nọc độc riêng có tác
động sinh học khác nhau.


Nọc rắn hổ mang, hổ chúa tác động chủ yếu đến hệ
thần kinh.

Nọc rắn lục thì tác động đến hệ tuần hoàn và phá huỷ
hồng cầu.

Rắn đuôi kêu có nọc độc rất mạnh, 1g nọc độc của
chúng có thể giết được 50 con bò hoặc 200 người.
RẮN ĐỘC VÀ RẮN LÀNH

BÍ ẨN VỀ NỌC RẮN ĐỘC.

RẮN ĐỘC VÀ RẮN LÀNH

Không phải tất cả những
rắn hổ đều độc: hổ lành, hổ
mây, hổ xiên, … những loài
này không có nọc độc.

Rắn giun cỡ nhỏ sống trong
đất cũng không có nọc độc.

RẮN LÀNH


Chúng có nhiều cách tự vệ
khác nhau. Để tự vệ mình thì
rắn có cấu tạo khác thường trên
cơ thể hoặc màu sắc trên da:

rắn lục, rắn dây,… có màu xanh
lá cây. Hình dạng của rắn rất
quan trọng trong vấn đề ng
trang: như rắn bò có thân hình
mảnh tương tự như một phần
của cây.
CÁCH TỰ VỆ CỦA RẮN


Một số rắn không độc lại có màu sắc tương tự như rắn
độc để tránh được kẻ thù và được bảo vệ.
CÁCH TỰ VỆ CỦA RẮN


Rắn hổ mang, rắn hổ chúa
chúng tự chủ động bảo vệ
bằng cách cất cao cổ phù
mang, bạnh cổ để doạ nạt
hoặc phun nọc để làm mù
mắt kẻ thù.

Nhiều loài rắn chơi trò giả
chết khi bò đe doạ.
CÁCH TỰ VỆ CỦA RẮN


Vài ngày trước khi lột xác mắt nó mờ đi, trên da xuất hiện
những mảng đục, không màu. Nó mất cảm giác ngon miệng
và có thể trở nên hung dữ. Nhiều con rắn đi tìm kiếm nước
uống vì chúng mất đi nhiều chất lỏng cùng với da trong cơ thể.

HIỆN TƯNG LỘT XÁC

Rắn có khả năng trườn ra khỏi lớp
da cũ hoặc cọ mình vào đá, cành cây
để kéo lớp da cũ ra, làm lộ lớp da mới
hình thành. Chúng làm được điều này
vì chúng không có chân cản trở việc
lột xác. Con rắn con thay da khi mới
nở và thay 7 lần trong năm.


Rắn cái toả ra mùi quyến
rũ thu hút nhiều con đực mò
đến. Chúng lượn khúc và
xoắn lấy nhau cho đến khi
con mạnh nhất chiến thắng
và kết đôi với con cái.

Cách tìm bạn tình
SINH SẢN


Con đực tiến lại gần con
cái, kích thích bạn tình
tham gia vào việc giao
phối bằng cách cọ cái cằm
của nó dọc theo lưng con
cái. Trong lúc toàn thân và
đuôi 2 con xoắn vào nhau.
Mùa giao phối của rắn từ

tháng 2 đến tháng 6.

Cách tìm bạn
tình
SINH SẢN


Con cái đẻ từ 5 – 30
trứng, khi đẻ rắn mẹ
chọn nơi ấm áp, vừa hơi
ấm, con đực nằm bên
cạnh để canh giữ khi
con cái đẻ và ấp trứng.

ĐẺ TRỨNG
SINH SẢN


Trên vỏ trứng có một vết sẹo nhỏ còn lưu lại như cái cúc áo.
Khi con rắn non phát triển từ đầu hàm trên phát triển ra một
cái răng nhọn gọi là răng trứng. Con vật bé nhỏ dùng chiếc
răng đó để làm thủng vỏ, con rắn con nhìn ra thế giới qua vết
nứt mà nó tạo ra. Nó chưa vội vàng rời khỏi cái vỏ mà chỉ thò
đầu ra quan sát từ 1- 2 ngày. Sau đó nó rời khỏi trứng từ 7 –
15 tuần sau khi đẻ.

Rắn con mới nở ra có chiều dài lớn hơn rất nhiều so với quả
trứng, sở dó như vậy là khi phôi phát triển toàn bộ con rắn cuốn
lại trong trứng thành hình xoắn ốc.


TRỨNG NỞ
TRỨNG NỞ
SINH SẢN

LI ÍCH VÀ TÁC HẠI

Mỡ rắn bôi chữa các vết thương,
Gan rắn đắp chỗ rắn cắn.

Nọc rắn chữa bệnh động kinh. Nọc
rắn hổ mang dùng với liều lượng nhỏ
là chất gây tê tốt. Y học còn dùng
nọc rắn để điều trò các bệnh ung thư
ác tính.



LI ÍCH
LI ÍCH

Người Ai Cập ăn thòt rắn để chữa bệnh hủi.

Người Việt Nam ngâm rắn trong rượu uống để chữa bệnh
phong tê thấp.


Rắn lại là thức ăn của chim thú
và cả con người vì thòt rắn là loại

thức ăn cao cấp.

Da rắn được thuộc để làm ví,
thắt lưng, …

Rắn còn đóng vai tròn cân bằng
sinh thát trong thế giới tự nhiên,
rắn an thòt nhiều loại sâu bọ và
chuột.



LI ÍCH
LI ÍCH
LI ÍCH VÀ TÁC HẠI


Rắn gây nguy
hiểm cho người và
động vật



TÁC HẠI
TÁC HẠI
LI ÍCH VÀ TÁC HẠI


Khi bò rắn cắn đầu
tiên là phải khẩn trương

rửa sạch vết thương
bằng dung dòch thuốc
tim đặc để trung hoà nọc
độc. Cho bệnh nhân
uống cà phê đường hoặc
chè đặc. Lau sạch mồ
hôi, nằm chỗ ấm. Rồi
đưa đến bệnh viện gần
nhất.
CÁCH PHÒNG CHỐNG KHI BỊ RẮN CẮN