QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM TOÁN TRONG GIAI ĐOẠN LẬP KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN

23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM
KHOA ĐÀO TẠO ĐẶC BIỆT

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài
QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM TỐN
TRONG GIAI ĐOẠN LẬP KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN

Giảng viên hướng dẫn

:

Ths. Đinh Thị Thu Hiền

Sinh viên thực hiện

:

Lê Đình Dạ Thi

Lớp

:

KT12DB02

MSSV

:

1254040413

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 3 năm 2016

about:blank

1/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

LỜI CẢM ƠN
Người viết cũng xin chân thành cảm ơn cô Đinh Thị Thu Hiền, giáo viên đã trực
tiếp hướng dẫn và tận tình giúp đỡ người viết hồn thành báo cáo tốt nghiệp này.
Đồng thời, người viết cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc và các anh, chị tại
Cơng ty TNHH Kiểm tốn AS đã tạo mọi điều kiện cũng như chia sẻ những kinh
nghiệm nghề nghiệp thực tế để người viết có thể hồn thành khóa luận của mình một
cách tốt nhất.
Tuy nhiên, do sự hạn chế về kiến thức chuyên môn cũng như thời gian thực hiện,
báo cáo thực tập khơng thể tránh khỏi có những thiếu sót. Vì vậy, người viết rất mong
nhận được những ý kiến đóng góp q báu của Q thầy cơ và các anh chị trong cơng
ty TNHH Kiểm tốn AS để khóa luận này càng được hồn thiện.
Một lần nữa xin chân thành cảm ơn!
TP. Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 03 năm 2015
Sinh viên thực hiện

Lê Đình Dạ Thi

i

about:blank

2/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

DANH SÁCH CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH SỬ
DỤNG TRONG BÀI BÁO CÁO

Sơ đồ 2.1 Tổ chức bộ máy công ty AS ........................................................................... 15
Sơ đồ 2.2 Biểu đồ khách hàng của cơng ty kiểm tốn AS ............................................ 17
Sơ đồ 2.3 Cơ cấu khách hàng của công ty AS trong các dịch vụ cung cấp ................. 18
Sơ đồ 3.1 Ma trận xác định rủi ro phát hiện ................................................................. 23
Bảng 3.2 Bảng đánh giá rủi ro hợp đồng thực tế tại khách hàng ABC ........................ 24
Bảng 3.3 Bảng phân tích biến động các chỉ tiêu trên BCTC ........................................ 38
Bảng 3.4 Bảng mô tả hệ thống KSNB của công ty TNHH ABC .................................... 41
Bảng 3.5 Bảng kết luận của KTV về hệ thống KSNB cấp độ toàn doanh nghiệp ......... 47
Bảng 3.6 Bảng rà soát các yếu tố dẫn đến gian lận thực tế tại công ty ABC ............... 54
Sơ đồ 3.7 Bảng phân công nhân sự của công ty AS ...................................................... 59
Bảng 3.8: Khái quát về khách hàng khảo sát. ............................................................... 60

iv

about:blank

3/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

CÁC TỪ VIẾT TẮT SỬ DỤNG
ASCO

Cơng ty TNHH Kiểm tốn AS

BCTC

Báo cáo tài chính

CSDL

Cơ sở dẫn liệu

KSNB

Kiểm sốt nội bộ

KTV

Kiểm tốn viên

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

VSA

Chuẩn mực kiểm tốn Việt Nam

SSTY

Sai sót trọng yếu

CSDL

Cơ sở dẫn liệu

BCĐKT

Bảng cân đối kế toán

KQKD

Kết quả kinh doanh

BQT

Ban quản trị

BGĐ

Ban giám đốc

HTK

Hàng tồn kho

DGRR

Đánh giá rủi ro

v

about:blank

4/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

MỤC LỤC

CHƯƠNG M ĐU ....................................................................................................... 1
Lý do chọn đề tài .......................................................................................................... 1
Mục tiêu ....................................................................................................................... 1
Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................. 1
Phạm vi giới hạn .......................................................................................................... 2
Kết cấu của báo cáo thực tập ........................................................................................ 2

CHƯƠNG 1: CƠ S LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG GIAI ĐOẠN LẬP
KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH ..................................................... 3
1.1

KHÁI QT VỀ KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH ............................3

1.2

MỤC TIÊU KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH ..................................... 3

1.3

QUY TRÌNH KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH ................................... 4

1.3.1

Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán...................................................................... 4

1.3.2

Giai đoạn thực hiện kiểm tốn .................................................................... 4

1.3.3

Giai đoạn hồn thành kiểm tốn..................................................................5

1.4 TỔNG QUAN VỀ ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM TOÁN TRONG KIỂM
TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH ...............................................................................5
1.4.1

Rủi ro kiểm tốn và đánh giá rủi ro ............................................................5

1.4.2

Các rủi ro dẫn đến rủi ro kiểm tốn ............................................................6

1.5

MƠ HÌNH RỦI RO KIỂM TỐN ................................................................. 8

1.6

TM QUAN TRỌNG CỦA RỦI RO KIỂM TOÁN ................................... 10

1.7 THỦ TỤC ĐÁNH GIÁ RỦI RO THEO CHUẨN MỰC KIỂM TOÁN
VIỆT NAM (VSA 315) .......................................................................................... 11
1.7.1

Thủ tục đánh giá rủi ro và các hoạt động liên quan .................................. 11

1.7.2 Những hiểu biết cần có về đơn vị được kiểm tốn và mơi trường của đơn
vị, trong đó có kiểm sốt nội bộ .............................................................................12
1.7.3

Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu ....................................... 13

CHƯƠNG 2:GIỚI THIỆU CƠNG TY TNHH KIỂM TOÁN AS. ............................... 14
vi

about:blank

5/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

2.1

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH............................................................................. 14

2.2

MỤC TIÊU VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG.........................................14

2.2.1
2.2.2
2.3

Mục tiêu hoạt động: ..................................................................................14
Nguyên tắc hoạt động. ...............................................................................15
CƠ CẤU TỔ CHỨC..................................................................................... 15

2.3.1

Sơ đồ bộ máy tổ chức của công ty ............................................................ 15

2.3.2

Bộ máy tổ chức .........................................................................................15

2.4

CÁC DỊCH VỤ CUNG CẤP ....................................................................... 16

2.5

KHÁCH HÀNG CHÍNH CỦA ASCO......................................................... 17

2.6

KHÁI QT QUY TRÌNH KIỂM TỐN CHUNG TẠI ASCO ............... 18

2.6.1

Chuẩn bị kiểm tốn ................................................................................... 18

2.6.2

Thực hiện kiểm tốn .................................................................................. 19

2.6.3

Hồn thành kiểm tốn ...............................................................................19

CHƯƠNG 3:QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG GIAI ĐOẠN LẬP KẾ
HOẠCH TẠI CƠNG TY TNHH AS ............................................................................ 20
3.1 QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM TỐN BCTC TẠI CƠNG TY
TNHH KIỂM TOÁN AS ........................................................................................ 20

3.1.1

Thủ tục đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch .............. 20

3.1.2

Đánh giá rủi ro và chấp nhận hợp đồng .................................................... 20

3.1.3

Đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trên BCTC và cơ sở dẫn liệu ...........21

3.1.4

Đánh giá rủi ro phát hiện ........................................................................... 23

3.1.5

Tổng hợp, kết luận .................................................................................... 24

3.2 HỒ SƠ KIỂM TỐN THỰC TẾ TẠI KHÁCH HÀNG ABC DO CƠNG
TY AS .....................................................................................................................24
3.2.1

Đánh giá rủi ro hợp đồng tại công ty ABC ............................................... 24

3.2.2

Đánh giá rủi ro có SSTY trên BCTC và CSDL của khách hàng ABC ..... 29

3.2.3

Đánh giá rủi ro phát hiện của khách hàng ABC .......................................57

3.2.4

Tổng hợp kế hoạch kiểm toán ................................................................... 57

vii

about:blank

6/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Suite du document ci-dessous
Découvre plus de :
quản trị kinh doanh 2017
999+ documents

Accéder au cours

trac nghiem marketing can ban chuong 2
5

quản trị kinh doanh

100% (19)

ĐỀ CƯƠNG ƠN THI KẾ TỐN QUẢN TRỊ ( Trắc nghiệm )
49

quản trị kinh doanh

94% (79)

NguyêN TẮC GIAO TIẾP ABC 5C 7C
9

4

quản trị kinh doanh

100% (11)

Anh/Chị phân tích các nội dung Nghệ thuật lấy nhỏ đánh
lớn, lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh; Nghệ thuật kết…
quản trị kinh doanh

94% (17)

tài liệu tham khảo môn kinh tế vi mô
20

quản trị kinh doanh

100% (11)

PHÂN TÍCH MA TRẬN SWOT CÀ PHÊ TRUNG NGUYÊN
1

about:blank

quản trị kinh doanh

100% (8)

7/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

3.3 KẾT QUẢ KHẢO SÁT TÍNH TUÂN THỦ CÁC THỦ TỤC ĐÁNH GIÁ
RỦI RO TRÊN MỘT SỐ HỢP ĐỒNG KIỂM TOÁN DO CÔNG TY AS THỰC
HIỆN ……………………………………………………………………………..59
CHƯƠNG 4:NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ VỀ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ RỦI RO
KIỂM TỐN TRONG GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ KIỂM TOÁN. ............................... 65
4.1

ƯU ĐIỂM ..................................................................................................... 65

4.2

NHƯỢC ĐIỂM .............................................................................................65

4.3

KẾT LUẬN ..................................................................................................66

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 67

viii

about:blank

8/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC

CHƯƠNG MỞ ĐU
Lý do chọn đề tài
Rủi ro tồn tại trong bất cứ ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh nào và kiểm tốn cũng
khơng ngoại lệ. Rủi ro trong kiểm tốn lại cịn đặc biệt hơn khi đối tượng phục
vụ chủ yếu là người sử dụng báo cáo tài chính. Kỹ thuật đánh giá rủi ro kiểm toán
là một kỹ thuật hiệu quả vừa giúp đảm bảo chất lượng kiểm tốn vừa tiết kiệm thời
gian và chi phí. Cùng với sự sụp đổ của cơng ty kiểm tốn Arthur Andersen trong sự
kiện Enron và Worldcom tuyên bố phá sản với số nợ khổng lồ đã nâng mức độ quan
trọng của rủi ro kiểm tốn lên một tầm mới và địi hỏi nâng cao chất lượng hoạt động
kiểm tốn. Do đó trong cơng tác kiểm tốn, nhằm góp phần đưa ra ý kiến đảm bảo ở

mức độ hợp lý cho độ tin cậy của báo cáo tài chính và đạt được tính hiệu quả của
cuộc kiểm tốn, các kiểm tốn viên và cơng ty kiểm tốn đã khơng ngừng phát triển
những kỹ năng cần thiết cho việc đánh giá rủi ro kiểm tốn trong giai đoạn lập kế
hoạch. Chính vì vậy, quy trình đánh giá rủi ro kiểm tốn trong giai đoạn chuẩn bị
kiểm tốn là một trong những cơng việc quan trọng nhất của một cuộc kiểm toán, liên
quan đến tồn bộ quy trình kiểm tốn.
Nhận thấy tầm quan trọng của việc đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn
chuẩn bị kiểm tốn kết hợp với q trình thực tập tại cơng ty TNHH Kiểm tốn AS
nên trong báo cáo thực tập của mình, người viết đã quyết định chọn đề tài: “Quy
trình đánh giá rủi ro kiểm tốn trong giai đoạn lập kế hoạch BCTC kiểm tốn tại
Cơng ty TNHH Kiểm toán AS”.

Mục tiêu
 Nhận xét, đánh giá về quy trình đán giá rủi ro tại AS Mơ tả qui trình kiểm tốn
BCTC tại cơng ty ABC.
 Minh họa đánh giá rủi ro kiểm toán giai đoạn lập kế hoạch.
 Nhận xét và kiến nghị nhằm hoàn thiện hơn nữa quy trình đánh giá rủi ro kiểm
tốn trong giai đoạn lập kế hoạch tại công ty TNHH Kiểm toán AS.

Phương pháp nghiên cứu
 Nghiên cứu hồ sơ kiểm tốn và chương trình kiểm tốn tại cơng ty TNHH
Kiểm tốn AS.
 Tìm hiểu qui trình thực tế thơng qua việc phỏng vấn một số kiểm tốn viên
trong cơng ty.
 Thu thập số liệu từ kiểm toán viên trực tiếp tại cơng ty khách hàng.
SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 1

9/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC

Phạm vi giới hạn
 Để đảm bảo tính bảo mật số liệu công ty nên báo cáo đã được làm trịn số
 Thời gian thực tập có hạn nên khơng thể nói hết được tất cả các trường hợp có
thể xảy ra tại công ty.
 Đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch thường ở các cơng ty có
quy mơ vừa và lớn cịn các cơng ty nhỏ thường khơng có cơng đoạn này hoặc
có mà không chi tiết.

Kết cấu của báo cáo thực tập
Chương 1: Cơ sở lý luận về đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán
BCTC
Chương 2: Giới thiệu cơng ty TNHH Kiểm tốn AS.
Chương 3: Quy trình đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch tại công
ty ABC
Chương 4: Nhận xét và kiến nghị

SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 2

10/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ
RỦI RO TRONG GIAI ĐOẠN LẬP KẾ HOẠCH
KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.1 KHÁI QT VỀ KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
“Kiểm tốn báo cáo tài chính là cuộc kiểm tra để đưa ra ý kiến nhận xét về sự trình
bày trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính của một đơn vị. Do báo cáo tài chính
bắt buộc phải được lập theo các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành, nên
chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán được sử dụng làm thước đo để nhận xét báo cáo
tài chính.”1
Ngồi ra, có thể hiểu kiểm tốn báo cáo tài chính là các giai đoạn, các bước lần lượt
được thực hiện trong quá trình kiểm toán để thu thập các bằng chứng kiểm toán đầy đủ
và có giá trị làm căn cứ cho kết luận của kiểm tốn viên về tính trung thực và hợp lý
của số liệu trên Báo cáo tài chính, từ đó nâng cao chất lượng, bảo đảm tính hữu hiệu
của từng cuộc kiểm toán.
Như vậy về thực tế, kiểm toán báo cáo tài chính của kiểm tốn độc lập là loại hình
hoạt động dịch vụ kiểm tốn và tư vấn do các kiểm toán viên chuyên nghiệp thuộc các
tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện theo yêu cầu của khách hàng.
Kết quả kiểm tốn báo cáo tài chính dùng để phục vụ cho đơn vị Nhà nước và các
bên thứ ba như nhà quản lý, ngân hàng và nhà đầu tư, cho người bán, người mua,

nhưng chủ yếu là phục vụ cho những bên thứ ba như các cổ đông, nhà đầu tư, ngân
hàng… để họ đưa ra những quyết định kinh tế như đầu tư, cho vay...

1.2 MỤC TIÊU KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Theo chuẩn mực kiểm tốn Việt Nam số 200: “Mục đích của kiểm tốn báo cáo tài
chính là làm tăng độ tin cậy của người sử dụng đối với báo cáo tài chính, thơng qua
việc kiểm toán viên đưa ra ý kiến về việc liệu báo cáo tài chính có được lập, trên các
khía cạnh trọng yếu, phù hợp với khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được
áp dụng hay khơng. Đối với hầu hết các khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài
chính cho mục đích chung, kiểm toán viên phải đưa ra ý kiến về việc liệu báo cáo tài
chính có được lập và trình bày trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, phù
hợp với khn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng hay khơng. Một
cuộc kiểm toán được thực hiện theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, chuẩn mực và
các quy định về đạo đức nghề nghiệp có liên quan sẽ giúp kiểm tốn viên hình thành ý
kiến kiểm tốn đó”.
1

Theo sách Kiểm tốn, Khoa Kế toán – Kiểm toán, Trường Đại học Kinh tế TP.HCM

SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 3

11/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
Như vậy, để có thể đưa ra ý kiến trên báo cáo kiểm toán, kiểm toán viên cần thực
hiện các thủ tục kiểm toán phù hợp và cần thiết để đảm bảo một cách hợp lý rằng báo
cáo tài chính khơng cịn chứa đựng các sai sót trọng yếu do gian lận hoặc nhầm lẫn
gây ra, đây chính là mục tiêu đầu tiên của kiểm tốn báo cáo tài chính. Ngồi ra, mục
tiêu kiểm tốn cịn là việc kiểm tốn viên phải cung cấp thông tin về các phát hiện của
mình cho Ban giám đốc, Ban quản trị của đơn vị được kiểm tốn.

1.3 QUY TRÌNH KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.3.1 Giai đoạn chuẩn bị kiểm tốn
Giai đoạn chuẩn bị kiểm tốn bao gồm 2 q trình tiền kế hoạch và lập kế hoạch:
Tiền kế hoạch là quá trình kiểm toán viên tiếp cận khách hàng để thu thập những
thông tin cần thiết nhằm giúp cho họ hiểu về các nhu cầu của khách hàng, đánh giá
khả năng phục vụ khách hàng… Trên cơ sở đó, hai bên sẽ ký hợp đồng kiểm toán.
Lập kế hoạch kiểm toán bao gồm việc thu thập thông tin về đặc điểm hoạt động
kinh doanh, tìm hiểu về hệ thống kiểm sốt nội bộ, xác lập mức trọng yếu, đánh giá rủi
ro có sai sót trọng yếu trên báo cáo tài chính để lập chiến lược và kế hoạch kiểm tốn,
nhờ đó sẽ nâng cao tính hữu hiệu và hiệu quả của cuộc kiểm toán.

1.3.2 Giai đoạn thực hiện kiểm toán
Giai đoạn thực hiện kiểm toán là thực hiện kế hoạch kiểm toán để thu thập những
bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp nhằm làm cơ sở cho ý kiến nhận xét của
kiểm toán viên.
Trong giai đoạn này, kiểm toán viên sẽ thực hiện thủ tục đánh giá rủi ro và các thủ
tục kiểm toán tiếp theo (thủ tục bổ sung). Thủ tục kiểm toán tiếp theo bao gồm:
Thử nghiệm kiểm soát (kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ) là loại thử nghiệm
để thu thập bằng chứng về tính hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ.
Thử nghiệm cơ bản bao gồm các thủ tục để thu thập bằng chứng nhằm phát hiện

các sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính. Có hai lo ại thử nghiệm cơ bản là thủ tục
phân tích cơ bản và thử nghiệm chi tiết.
Trong thủ tục phân tích cơ bản, kiểm tốn viên so sánh các thông tin và nghiên
cứu các xu hướng để phát hiện các biến động bất thường, thí dụ việc so sánh số dư đầu
kỳ và cuối kỳ của các khoản phải thu, hoặc tính số vịng quay nợ phải thu có thể tiết lộ
cho kiểm tốn viên biết về khả năng có sai sót trọng yếu trong số dư nợ phải thu cuối
kỳ.

SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 4

12/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
Thực hiện thử nghiệm chi tiết (kiểm tra chi tiết), kiểm toán viên đi sâu vào việc
kiểm tra các số dư hoặc nghiệp vụ bằng các phương pháp thích hợp, chẳng hạn gửi thư
xác nhận các khoản phải thu, chứng kiến kiểm kê hàng tồn kho, kiểm tra tài liệu…

1.3.3 Giai đoạn hồn thành kiểm tốn
Hồn thành kiểm tốn là giai đoạn tổng hợp và rà soát lại về những bằng chứng đã
thu thập được để kiểm tốn viên hình thành ý kiến nhận xét trên báo cáo kiểm toán.
Tùy theo sự đánh giá về mức độ trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính mà kiểm

tốn viên sẽ phát hành loại báo cáo kiểm toán tương ứng.
Khi nhận thấy báo cáo tài chính đã trình bày trung thực và hợp lý về tình hình tài
chính và kết quả hoạt động kinh doanh của đơn vị, kiểm toán viên sẽ phát hành báo
cáo kiểm tốn chấp nhận tồn phần.
Nếu báo cáo tài chính cịn sai sót trọng yếu, hay khi kiểm toán viên bị giới hạn
phạm vi kiểm toán, lúc này tùy theo mức độ trọng yếu và ảnh hưởng lan tỏa của các
sai sót đến báo cáo tài chính mà kiểm tốn viên có thể sẽ phát hành báo cáo loại ý kiến
ngoại trừ, hoặc ý kiến trái ngược, hay từ chối đưa ra ý kiến.
Trong các giai đoạn trên, kiểm tốn viên cịn phải tập hợp và lưu trữ tất cả tài liệu
về quá trình làm việc và những bằng chứng thu thập được trong hồ sơ kiểm toán. Hồ
sơ kiểm toán giúp cho việc tổ chức, kiểm tra, giám sát tồn bộ cuộc kiểm tốn, và khi
có tranh chấp đó là tài liệu rất có giá trị để chứng minh ý kiến của kiểm toán viên là
đúng đắn.

1.4 TỔNG QUAN VỀ ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM TỐN
TRONG KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.4.1 Rủi ro kiểm toán và đánh giá rủi ro
Khái niệm: Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 400 - đoạn 07 (VSA 400Đoạn 7) có nêu: “Rủi ro kiểm tốn là rủi ro mà kiểm tốn viên và cơng ty kiểm tốn
đưa ra ý kiến nhận xét khơng thích hợp khi BCTC đã được kiểm tốn cịn có những sai
sót trọng yếu”.
Rủi ro kiểm toán xuất phát từ những sai lệch tiềm ẩn trong BCTC, vượt qua hệ
thống kiểm soát nội bộ của đơn vị và không bị các thử nghiệm cơ bản trong q trình
kiểm tốn phát hiện. Do đó KTV phải xác định được những rủi ro này và kiểm soát
chúng. KTV cần phải đánh giá rủi ro kiểm tốn, đây là cơng việc quan trọng trong bất
cứ cuộc kiểm toán nào, từ khâu lập kế hoạch cho đến khâu thực hiện cuộc kiểm toán
Nguyên nhân gây ra rủi ro kiểm tốn:
Cuộc kiểm tốn ln có những hạn chế vốn có làm cho hầu hết các bằng chứng
kiểm tốn mà kiểm toán viên dựa vào để đưa ra kết luận và hình thành ý kiến kiểm
SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 5

13/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
tốn đều mang tính thuyết phục nhiều hơn là tính khẳng định chắc chắn. Những hạn
chế vốn có của cuộc kiểm toán bắt nguồn từ:
Bản chất của việc lập và trình bày báo cáo tài chính: Tuy có những văn bản
quy định về khn khổ lập và trình bày BCTC nhằm hướng dẫn chung, nhưng tùy vào
hoàn cảnh thực tế và xét đoán của BGĐ đơn vị mà báo cáo tài chính được lập và trình
bày khác nhau. Nhiều khoản mục trên báo cáo tài chính mang tính chất khơng chắc
chắn (ví dụ như lập dự phịng) phải dựa rất nhiều vào xét đoán của người lập BCTC.
Bản chất của các thủ tục kiểm toán;Khả năng thu thập bằng chứng kiểm toán
của kiểm toán viên chỉ đảm bảo một cách hợp lý vì:
Ban Giám đốc đơn vị được kiểm tốn hoặc đối tượng khác có thể cố ý hoặc vơ ý
không cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến việc lập và trình bày báo cáo tài chính
hoặc thơng tin mà kiểm toán viên yêu cầu. Kiểm toán viên khơng thể chắc chắn về tính
đầy đủ của thơng tin, ngay cả khi kiểm toán viên đã thực hiện các thủ tục kiểm toán để
đạt được sự đảm bảo hợp lý rằng các thơng tin có liên quan đã được thu thập đầy đủ.
Hành vi gian lận có thể được thực hiện tinh vi và kỹ lưỡng để che dấu. Các thủ
tục kiểm toán để thu thập bằng chứng kiểm tốn có thể khơng phát hiện hết sai sót cố ý
như việc thông đồng để làm giả chứng từ, làm cho kiểm tốn viên tin rằng bằng chứng
kiểm tốn đó là hợp lệ. Kiểm tốn viên khơng được đào tạo để làm chuyên gia xác

minh chứng từ giả mạo.
Mỗi cuộc kiểm tốn khơng phải là một cuộc điều tra hoặc thanh tra về các sai
phạm. Kiểm tốn viên khơng có quyền điều tra, thanh tra, xét hỏi, khám xét như cuộc
điều tra của cơ quan pháp luật
Sự cần thiết phải thực hiện cuộc kiểm toán với thời gian và giá phí hợp lý.Người
sử dụng báo cáo tài chính mong muốn kiểm toán viên đưa ra báo cáo kiểm toán trong
khoảng thời gian và giá phí hợp lý, do đó kiểm tốn viên khơng thể xem xét tất cả các
thơng tin, các vấn đề một cách thấu đáo, tường tận mà chỉ có thể chọn mẫu để kiểm
tra.

1.4.2 Các rủi ro dẫn đến rủi ro kiểm toán
1.4.2.1 Rủi ro tiềm tàng
Theo VSA 400, rủi ro tiềm tàng là “rủi ro tiềm ẩn, vốn có, do khả năng cơ sở dẫn
liệu của một nhóm giao dịch, số dư tài khoản hay thơng tin thuyết minh có thể chứa
đựng sai sót trọng yếu, khi xét riêng lẻ hay tổng hợp lại, trước khi xem xét đến bất kỳ
kiểm sốt nào có liên quan”.
Trên thực tế, rủi ro tiềm tàng đã hiện hữu trước khi KTV đến đơn vị để kiểm toán.
Điều này đồng nghĩa với việc rủi ro tiềm tàng tồn tại độc lập với hoạt động kiểm tốn.
Do đó, KTV khơng có khả năng tạo ra hay ảnh hưởng hay kiểm soát nó. Cơng việc của
SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 6

14/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
KTV là đánh giá nó ở mức độ cao hay thấp tùy vào tình hình thực tế tại mỗi doanh
nghiệp.
Có nhiều nhân tố tác động tạo nên rủi ro tiềm tàng, thí dụ như:
Tình trạng nền kinh tế: Chẳng hạn tình hình nền kinh tế suy thối dẫn đến các
khách hàng của doanh nghiệp khó khăn hơn trong việc trả nợ và do đó, việc lập dự
phịng phải thu khó đòi trở thành một thách thức với doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải
xem xét mức dự phòng phù hợp với thực tế của doanh nghiệp vì khi trích lập dự phịng
thf sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp, cụ thể như chi phí dự phịng có thể
đẩy giá vốn hàng bán lên cao, hay giảm xuống. Điều này vô tình tạo nên rủi ro tiềm
tàng khi lập BCTC
Các chính sách của Nhà nước: Chẳng hạn giá xăng đang có xu hướng giảm
mạnh, nhà nước ra các văn bản yêu cầu các doanh nghiệp vận tải phải thực hiện giảm
giá cước của mình. Vậy giảm bao nhiêu là phù hợp? Lúc này việc tính giá thành sẽ
phụ thuộc vào xét đoán của từng doanh nghiệp. Tùy vào việc đa phần các doanh
nghiệp đó chạy xe bằng xăng hay bằng dầu, chi phí xăng của họ chiếm bao nhiêu phần
trăm trong giá thành,…
Sự thay đổi kỹ thuật: Các công nghệ mới có thể đe dọa đến chất lượng hàng hóa
tiêu thụ. Việc này đặt ra thách thức về kiểm soát chi phí
1.4.2.2 Rủi ro kiểm sốt
Theo chuẩn mực kiểm tốn Việt Nam số 400 (VSA 400): “Rủi ro kiểm soát là rủi ro
sai sót trọng yếu trong từng nghiệp vụ, từng khoản mục trong BCTC khi tính riêng rẽ
hoặc tính gộp mà hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ không ngăn ngừa hết
hoặc không phát hiện và sửa chữa kịp thời”.
Hệ thống KSNB có những mặt hạn chế vốn có của nó nên KTV chỉ dựa vào hệ
thống KSNB của nó để giảm bớt cơng việc kiểm tra của mình chứ khơng thể đánh giá
tồn bộ về doanh nghiệp
Các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro kiểm sốt:

Mơi trường kiểm sốt: đó là sự trung thực và các giá trị đạo đức, năng lực của
nhân viên trong đơn vị, triết lí và cách điều hành của nhà quản lí. Mơi trường kiểm
sốt được xem như lớp nền của hệ thống KSNB, nền chắc thì hệ thống mới hoạt động
hiệu quả
Đánh giá rủi ro của đơn vị: xem xét việc cụ thể hóa mục tiêu của đơn vị, nhận
dạng và phân tích rủi ro
Hoạt động kiểm sốt: Phân chia trách nhiệm, kiểm sốt vật chất,…
Thơng tin truyền thơng: Việc nhận thơng tin của bên ngồi, cấp trên hay phản
hồi của cấp dưới có được thực hiện hữu hiệu khơng
SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 7

15/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
Giám sát: Nhà quản lí có thực hiện giám sát thường xuyên và giám sát định kỳ
hay không
Cũng giống như rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát cũng là rủi ro có sai sót trọng yếu
đến BCTC.
Việc đánh giá rủi ro kiểm soát cho từng cơ sở dẫn liệu của BCTC phải dựa trên
những bằng chứng thu thập được thơng qua tìm hiểu hệ thống kiểm sốt nội bộ.
Do đó, nếu KTV càng tin tưởng vào tính hữu hiệu, hiệu quả trong việc vận hành các

thủ tục kiểm soát thì càng phải thu thập bằng chứng kiểm tốn thích hợp hơn về hệ
thống KSNB.
1.4.2.3 Rủi ro phát hiện
Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 400 (VAS 400): “Rủi ro phát hiện là rủi ro
xảy ra sai sót trọng yếu trong từng nghiệp vụ, từng khoản mục trong BCTC khi tính
riêng rẽ hoặc tính gộp mà trong q trình kiểm tốn, KTV và cơng ty kiểm tốn khơng
phát hiện được”.
Như vậy rủi ro phát hiện là rủi ro khi KTV áp dụng các thủ tục kiểm tốn nhưng
khơng phát hiện được những sai sót trọng yếu trong BCTC. Đây là rủi ro do ý kiến chủ
quan của KTV, bắt nguồn trực tiếp từ nội dung, thời gian, phạm vi của các thử nghiệm
cơ bản đã được thực hiện. Mức rủi ro phát hiện sẽ giảm xuống khi KTV thực hiện tăng
các thử nghiệm cơ bản (bao gồm thủ tục phân tích và kiểm tra chi tiết nghiệp vụ).
Tuy nhiên rủi ro phát hiện vẫn xảy ra cho dù có kiểm tra 100% các số dư và các
nghiệp vụ vì KTV có thể lựa chọn những phương pháp kiểm tốn khơng phù hợp, áp
dụng sai các phương pháp kiểm tốn vì việc này phụ thuộc vào kinh nghiệm và trình
độ chun mơn của KTV.

1.5 MƠ HÌNH RỦI RO KIỂM TỐN
Mơ hình rủi ro kiểm tốn giúp KTV xác định được rủi ro phát hiện từ việc đánh giá
rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm sốt, từ đó đưa ra các thủ tục kiểm toán phù hợp. Rủi ro
phát hiện tỷ lệ nghịch với các bằng chứng kiểm toán thu thập được, muốn giảm rủi ro
phát hiện thì KTV cần thu thập nhiều hơn nữa các bằng chứng kiểm toán. Có 2 mơ
hình đánh giá rủi ro:
Mơ hình định lượng rủi ro kiểm toán (Quantified audit risk model)
AR= IR*CR*DR

𝐴𝑅
𝐼𝑅∗𝐶𝑅

Hay DR=

Trong đó:
SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 8

16/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
AR: Rủi ro kiểm toán
IR: Rủi ro tiềm tàng
CR: Rủi ro kiểm sốt
DR: Rủi ro phát hiện
Thí dụ 1: Sau khi tìm hiểu về những rủi ro kinh doanh và hệ thống kiểm soát nội bộ
của đơn vị, KTV đánh giá dự kiến IR=20%, CR=50%. Bên cạnh đó, chính sách của
cơng ty kiểm tốn (nơi KTV đang cơng tác) chấp nhận rủi ro kiểm tốn là 5%, khi đó:
0,05

0,5=

0,2∗0,5
KTV đánh giá rủi ro phát hiện ở mức 50%, từ đó, KTV sẽ lập kế hoạch, sắp xếp lịch
trình phù hợp
Thí dụ 2: Ban đầu, KTV đánh giá rủi ro kiểm sốt là 50%, tuy nhiên trong q trình

thu thập bằng chứng kiểm tốn, KTV có lịng tin hơn vào hệ thống KSNB của doanh
nghiệp, do đó mức rủi ro kiểm sốt giảm xuống CR=35%, khi đó
0,05
0,71=
0,2∗0,35
Lúc này mức rủi ro phát hiện tăng lên cao do KTV tin tưởng hơn vào kiểm soát nội
bộ (dựa vào hệ thống KSNB của đơn vị nhiều hơn để đánh giá). Để giảm rủi ro phát
hiện xuống, KTV cần thực hiện nhiều hơn các thử nghiệm kiểm soát hoặc thử nghiệm
cơ bản.
Hạn chế của mơ hình định lượng rủi ro kiểm tốn là khá cứng nhắc. Đơi lúc KTV
khơng thể xác định chính xác phần trăm rủi ro. Bên cạnh đó, vì được đánh giá bằng số
nên khi một trong các yếu tố trong mơ hình bằng 0 thì mơ hình trở nên vơ lý.
Mơ hình thứ 2: Mơ hình định tính rủi ro kiểm toán
Đánh giá của KTV về rủi ro kiểm soát

Đánh giá của KTV về Cao
rủi ro tiềm tàng
Trung bình
Thấp

Cao

Trung bình

Thấp

Thấp nhất

Thấp

Trung bình

Thấp

Trung bình

Cao

Trung bình

Cao

Cao nhất

Trong bảng trên:
SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 9

17/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
Rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát được chia thành ba mức độ: cao, thấp và

trung bình.
Rủi ro phát hiện sẽ được chia thành năm mức độ: thấp nhất, thấp, trung bình,
cao và cao nhất. Ứng với mỗi mức độ đánh giá về rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát,
KTV sẽ đánh giá về rủi ro phát hiện sao cho mức rủi ro kiểm toán mong muốn ở mức
thấp nhất.
Dựa vào bảng trên có thể thấy:
Rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát và rủi ro phát hiện có quan hệ tỷ lệ nghịch.
Khi rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát ở mức độ thấp thì rủi ro phát hiện được
đánh giá có mức độ cao. Và ngược lại, rủi ro tiềm tàng và rủi ro được đánh giá ở mức
độ cao thì rủi ro phát hiện lúc này sẽ được đánh giá ở mức độ thấp.
Những hạn chế chung trong việc sử dụng cả 2 mơ hình rủi ro kiểm tốn:
Dù KTV có nỗ lực cao nhất trong việc lập kế hoạch nhưng đánh giá của KTV về
rủi ro kiểm toán mong muốn, rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát vẫn có tính chủ quan
cao.
Mơ hình rủi ro kiểm tốn là mơ hình kế hoạch.Vì vậy, mơ hình sẽ bị hạn chế
trong việc sử dụng để đánh giá các kết quả kiểm tốn.

1.6 TM QUAN TRỌNG CỦA RỦI RO KIỂM TỐN
Một cuộc kiểm toán được thực hiện gồm ba giai đoạn: lập kế hoạch kiểm tốn, thực
hiện cuộc kiểm tốn, hồn thành kiểm tốn. Lập kế hoạch kiểm tốn có vai trò quan
trọng, chi phối tới chất lượng cũng như hiệu quả chung của tồn bộ cuộc kiểm tốn.
Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 300 (VSA300) cho thấy vai trị của việc
đánh giá rủi ro kiểm tốn trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán: “Kế hoạch kiểm
toán phải được lập một cách thích hợp nhằm đảm bảo phát hiện gian lận, rủi ro, những
vấn đề tiềm ẩn và đảm bảo cuộc kiểm tốn được hồn thành đúng thời hạn” và “ khi
xây dựng chương trình kiểm tốn, KTV phải xem xét các đánh giá về rủi ro tiềm tàng,
rủi ro kiểm soát cũng như mức độ đảm bảo phải đạt được thông qua các thử nghiệm cơ
bản”.
Trên thực tế, KTV không thể kiểm tra hết tất cả các nghiệp vụ tại doanh nghiệp mà
chỉ có thể chọn mẫu các nghiệp vụ đó. Do đó địi hỏi KTV cần phải có cái nhìn tổng

quan cũng như khả năng xét đốn rủi ro có thể có tại doanh nghiệp để đánh giá đúng
bản chất của đối tượng kiểm toán và đáp ứng kịp thời nhu cầu của người sử dụng
BCTC.
Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán: Đánh giá rủi ro giúp KTV có thể:
Giới hạn phạm vi cơng việc kiểm toán ở mức độ cần thiết để tiết kiệm thời gian,
chi phí mà vẫn đảm bảo được chất lượng của cuộc kiểm tốn
SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 10

18/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
Xác định khoản mục chứa đựng rủi ro cao từ đó tập trung nguồn lực để đạt mục
tiêu kiểm tốn
Giai đoạn thực hiện kiểm toán
Đánh giá rủi ro ở bước trước là cơ sở để thực hiện cuộc kiểm toán đạt mục tiêu
tốt nhất
Việc đánh giá rủi ro trong giai đoạn này giúp KTV đảm bảo hợp lí rằng các sai
sót đã khơng bị bỏ sót
Giai đoạn hồn thành kiểm toán
Làm cơ sở cho việc soát xét lại hồ sơ kiểm tốn và cơng việc đã hồn thành, qua
đó đảm bảo chất lượng hoạt động kiểm toán.

1.7

THỦ TỤC ĐÁNH GIÁ RỦI RO THEO CHUẨN MỰC
KIỂM TOÁN VIỆT NAM (VSA 315)

1.7.1 Thủ tục đánh giá rủi ro và các hoạt động liên quan
Kiểm toán viên phải thực hiện thủ tục đánh giá rủi ro để có cơ sở xác định và đánh
giá rủi ro có sai sót trọng yếu ở cấp độ báo cáo tài chính và cấp độ cơ sở dẫn liệu.
Thủ tục đánh giá rủi ro phải bao gồm các bước sau:
Phỏng vấn Ban Giám đốc và các cá nhân khác trong đơn vị mà theo xét đoán
của kiểm tốn viên có khả năng cung cấp thơng tin hỗ trợ cho việc xác định rủi ro có
sai sót trọng yếu do gian lận hoặc nhầm lẫn
Thực hiện thủ tục phân tích: Kiểm tốn viên thực hiện dự đốn số liệu trên
BCTC nhằm hình thành các k ỳ vọng, sau đó là thực hiện phân tích các dữ liệu
Quan sát và điều tra: cơng việc này giúp KTV có những thơng tin sơ bộ nhất về
khách hàng
Kiểm tốn viên phải xem xét liệu các thông tin thu thập được từ thủ tục đánh giá
chấp nhận hoặc duy trì khách hàng có liên quan đến việc xác định rủi ro có sai sót
trọng yếu hay khơng.
Trong trường hợp thành viên Ban Giám đốc phụ trách tổng thể cuộc kiểm toán đã
cung cấp các dịch vụ khác cho đơn vị được kiểm tốn thì thành viên Ban Giám đốc
phụ trách tổng thể cuộc kiểm tốn đó phải xem xét liệu thơng tin đã thu thập được
trước đây có phù hợp để xác định rủi ro có sai sót trọng yếu hay khơng.
Trường hợp dự định sử dụng các thông tin thu thập được từ kinh nghiệm làm việc
với đơn vị được kiểm toán và từ các thủ tục kiểm toán đã thực hiện trong các năm
trước hoặc kinh nghiệm từ các cuộc kiểm tốn trước, kiểm tốn viên phải cân nhắc liệu
có các thay đổi diễn ra trong thời gian từ cuộc kiểm tốn trước đến cuộc kiểm tốn
SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 11

19/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
hiện tại có thể ảnh hưởng tới sự phù hợp của các thơng tin đó đối với cuộc kiểm tốn
hiện tại hay không
Thành viên Ban Giám đốc phụ trách tổng thể cuộc kiểm tốn và các thành viên
chính trong nhóm kiểm toán phải thảo luận về khả năng báo cáo tài chính của đơn vị
có dễ xảy ra sai sót trọng yếu và việc áp dụng khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo
tài chính có phù hợp với điều kiện và hồn cảnh của đơn vị khơng. Thành viên Ban
Giám đốc phụ trách tổng thể cuộc kiểm toán phải quyết định những vấn đề cần thông
báo cho các thành viên nhóm kiểm tốn khơng tham gia thảo luận

1.7.2 Những hiểu biết cần có về đơn vị được kiểm tốn và mơi
trường của đơn vị, trong đó có kiểm sốt nội bộ
1.7.2.1 Đơn vị được kiểm tốn và mơi trường của đơn vị
Kiểm tốn viên phải tìm hiểu các thông tin sau:
Ngành nghề kinh doanh, các quy định pháp lý và các yếu tố bên ngoài khác, bao
gồm cả khn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng
Đặc điểm của đơn vị, bao gồm:
Lĩnh vực hoạt động;
Loại hình sở hữu và bộ máy quản trị;

Các hình thức đầu tư mà đơn vị đang và sẽ tham gia, kể cả đầu tư vào các đơn vị
có mục đích đặc biệt;
Cơ cấu tổ chức, sản xuất kinh doanh và quản lý và cơ cấu nguồn vốn của đơn vị.
Các thơng tin này giúp kiểm tốn viên hiểu được các nhóm giao dịch, số dư tài
khoản và thơng tin thuyết minh cần được trình bày trên báo cáo tài chính của đơn vị
Các chính sách kế tốn mà đơn vị lựa chọn áp dụng và lý do thay đổi (nếu có).
Kiểm tốn viên phải đánh giá các chính sách kế tốn mà đơn vị đang áp dụng có phù
hợp với lĩnh vực hoạt động kinh doanh của đơn vị, có nhất qn với khn khổ về lập
và trình bày báo cáo tài chính và các chính sách kế toán mà các đơn vị trong cùng lĩnh
vực hoạt động đang áp dụng hay không
Mục tiêu, chiến lược của đơn vị và những rủi ro kinh doanh có liên quan mà có
thể dẫn đến rủi ro có sai sót trọng yếu
Việc đo lường và đánh giá kết quả hoạt động của đơn vị
1.7.2.2 Kiểm soát nội bộ của đơn vị được kiểm tốn:
Khi thu thập thơng tin về các kiểm sốt có liên quan đến cuộc kiểm tốn, kiểm toán
viên phải đánh giá về mặt thiết kế của các kiểm soát và xác định xem các kiểm soát
này đã được thực hiện tại đơn vị hay chưa, bằng cách tiến hành thêm một số thủ tục
kiểm tốn ngồi việc phỏng vấn các nhân viên của đơn vị.
SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 12

20/101


23:35 06/09/2023

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC
Các thành phần của kiểm sốt nội bộ:
Mơi trường kiểm sốt: Kiểm tốn viên phải tìm hiểu về mơi trường kiểm sốt
của đơn vị. Trong q trình tìm hiểu, kiểm toán viên phải đánh giá liệu: Ban Giám
đốc, với sự giám sát của Ban quản trị, đã thiết kế và duy trì văn hóa trung thực và hành
vi đạo đức hay chưa; Các điểm mạnh của mơi trường kiểm sốt có kết hợp lại tạo
thành cơ sở vững chắc cho các thành phần khác của kiểm soát nội bộ hay khơng, và
các thành phần đó có bị suy yếu do các khiếm khuyết của mơi trường kiểm sốt hay
khơng.
Quy trình đánh giá rủi ro của đơn vị: Kiểm toán viên phải tìm hiểu liệu đơn vị
đã có một quy trình để: Xác định rủi ro kinh doanh liên quan tới mục tiêu lập và trình
bày báo cáo tài chính; Ước tính mức độ của rủi ro; Đánh giá khả năng xảy ra rủi ro;
Quyết định các hành động thích hợp đối với các rủi ro.
Các hoạt động kiểm soát liên quan đến cuộc kiểm tốn: Kiểm tốn viên phải
tìm hiểu những hoạt động kiểm soát liên quan đến cuộc kiểm toán mà theo xét đoán
của kiểm toán viên là cần thiết để có thể đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu ở cấp độ
cơ sở dẫn liệu và thiết kế các thủ tục kiểm toán tiếp theo đối với rủi ro đã đánh giá.
Đối với mỗi cuộc kiểm tốn, kiểm tốn viên khơng bắt buộc phải tìm hiểu hết tồn bộ
các hoạt động kiểm sốt liên quan đến từng nhóm giao dịch, số dư tài khoản, thơng tin
thuyết minh trên báo cáo tài chính hoặc tới từng cơ sở dẫn liệu có liên quan
Giám sát các kiểm sốt: Kiểm tốn viên phải tìm hiểu những phương thức chủ
yếu mà đơn vị sử dụng để giám sát kiểm soát nội bộ về lập và trình bày báo cáo tài
chính, gồm các hoạt động kiểm sốt có liên quan đến cuộc kiểm toán và cách thức đơn
vị khắc phục các khiếm khuyết trong các kiểm soát của đơn vị.

1.7.3 Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu
Để làm cơ sở cho việc thiết kế và thực hiện các thủ tục kiểm toán tiếp theo, kiểm
toán viên phải xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu ở các cấp độ sau:
 Cấp độ báo cáo tài chính

 Cấp độ cơ sở dẫn liệu của các nhóm giao dịch, số dư tài khoản và thơng
tin thuyết minh

SVTH: Lê Đình Dạ Thi

about:blank

Trang 13

21/101


23:35 06/09/2023

about:blank

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

22/101


23:35 06/09/2023

about:blank

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

23/101

23:35 06/09/2023

about:blank

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

24/101


23:35 06/09/2023

about:blank

2016 - Khoá luận - ĐH Mở Tp.HCM - Lê Đình Dạ Thi - QUY Trình ĐÁNH G…

25/101