Bệnh tay chân miệng: Cần phát hiện sớm các biến chứng nặng pdf

Bệnh tay chân miệng:
Cần phát hiện sớm các
biến chứng nặng
Tay chân miệng là bệnh thường gặp ở trẻ,
thời điểm bùng phát bệnh vào khoảng
thời gian xuân - hè (tháng 3, 4,5) và đầu
thu ( tháng 9, 10). Nếu nguyên nhân do vi
rút coxsackie A 16, bệnh thường lành tính
và khỏi hoàn toàn sau 7 - 10 ngày. Rất
hiếm khi có biến chứng nặng. Nếu nguyên
nhân do enterovirus 71, các biến chứng
nặng như viêm não, viêm màng não, viêm
cơ tim, tổn thương phổi cấp có thể xảy ra.
Đây là các biến chứng rất nguy hiểm, có
thể tử vong nhanh chóng. Do đó cần phải
nắm rõ các biểu hiện của bệnh cũng như
chú ý phát hiện sớm các dấu hiệu khi có
biến chứng để đưa trẻ đến cơ sở y tế cấp
cứu và điều trị kịp thời.
Bệnh biểu hiện sau nhiễm virút bao lâu?
Nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng hay
gặp nhất là do vi rút coxsackie A 16,
enterovirus 71 (EV 71) và một số
enterovirus khác. Sau 3 - 7 ngày bị nhiễm vi
rút, bệnh sẽ có biểu hiện, đầu tiên là sốt, sau
đó là nổi ban và phỏng nước. Cụ thể bệnh
nhân sốt cao, chán ăn, rất mệt và thường
kèm đau họng. Sau sốt 1- 2 ngày, đau miệng
tăng lên và trong miệng xuất hiện các chấm
đỏ sau đó phát triển thành các bọng nước và
vỡ ra tạo các vết loét chợt tại lưỡi, lợi, má

trong, hầu họng. Cũng sau 1 - 2 ngày kể từ
khi sốt, ngoài da nổi ban sau thành mụn
nước, vị trí thường ở lòng bàn tay, gan bàn
chân. Đôi khi, bệnh chỉ biểu hiện ở miệng
đơn thuần.
Chăm sóc
trẻ bị tay
chân miệng
biến chứng
nặng tại BV
nhi đồng I,
TP. Hồ Chí
Minh
Ảnh: H.Cát
Làm thế nào để phát hiện sớm dấu hiệu
khi có biến chứng?
Các biến chứng thường gặp là: viêm màng
não, viêm não màng não liệt mềm cấp, viêm
cơ tim, phù phổi cấp do thần kinh. Trên
cùng một bệnh nhân có thể phối hợp nhiều
biến chứng như: viêm não màng não, phù
phổi và viêm cơ tim.
Khi có biến chứng trẻ có các biểu hiện sau:
Sốt cao, li bì, quấy khóc, bỏ ăn. khó ngủ,
giật mình lúc thức hay lúc bắt đầu thiu thiu
ngủ; có biểu hiện hoảng hốt, nói lảm nhảm,
chới với, run chi, co giật,…
Nặng hơn trẻ có biểu hiện: co giật nhãn cầu,
nôn mửa liên tục, gáy cứng, méo miệng. Nổi
vân tím, lờ đờ, kích thích vật vã, yếu tứ chi,

hôn mê, mạch nhanh, huyết áp tụt. Các biểu
hiện suy hô hấp như thở khò khè, tím, cánh
mũi phập phồng.
Đặc biệt, các biểu hiện ban đầu khi trẻ bị
biến chứng viêm não màng não nếu không
chú ý rất khó nhận biết vì trẻ chỉ có các biểu
hiện như: quấy khóc, ngủ nhiều, hoảng hốt,
hay giật mình, run chi, đi đứng không vững,
loạng choạng,… Diễn tiến rất nhanh dẫn đến
co giật, khó thở, suy hô hấp, rối loạn vận
mạch, sốc thần kinh. Thậm chí khi các nốt
phỏng nước trên da đã khô và đóng vảy trẻ
vẫn có thể bị biến chứng viêm não màng
não.
Do đó, khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng,
ngoài các biện pháp chăm sóc, điều trị theo
đúng chỉ định của bác sĩ, cha mẹ, người thân
cần luôn chú ý theo dõi phát hiện sớm các
dấu hiệu trên để có biện pháp can thiệp kịp
thời, tránh diễn biến nặng có thể gây tử vong
cho trẻ hoặc nếu có chữa khỏi cũng để lại di
chứng nặng nề.