Trẻ em sốt: Chớ chủ quan potx

Trẻ em sốt: Chớ chủ quan
Sốt có thể là dấu hiệu chỉ điểm cho một tình trạng
bệnh nặng nhưng nhiều khi chỉ là biểu hiện của
một tình trạng nhiễm khuẩn thông thường. Sốt ở
trẻ em luôn là biểu hiện được các bậc cha mẹ
quan tâm, là một trong những lý do chủ yếu
khiến cha mẹ hay người chăm sóc đưa trẻ đi
khám, cấp cứu. Hiểu biết đúng về sốt có thể giúp
cho chúng ta yên tâm chăm sóc trẻ tại nhà hoặc
cho trẻ đến khám sớm tại các cơ sở y tế để được
phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
Theo y văn, một trẻ được gọi là có sốt khi nhiệt độ
đo được ở bên trong hậu môn cao hơn 38
o
C. Nhiệt
độ đo được ở các vị trí khác trên cơ thể thường thấp
hơn nhiệt độ trong hậu môn. Vì vậy nếu cặp nhiệt độ
ở nách đo được từ 37,5
o
C trở lên lúc đó được gọi là
trẻ có sốt.
Sốt không phải là một bệnh, sốt chỉ là một triệu
chứng của nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau.
Thông thường người ta chia căn nguyên của sốt làm
hai loại: sốt do các căn nguyên nhiễm khuẩn và sốt
do các căn nguyên không phải nhiễm khuẩn. Sốt do
các căn nguyên nhiễm khuẩn thông thường là biểu
hiện của tình trạng nhiễm virut hoặc vi khuẩn. Sốt
do các căn nguyên không nhiễm khuẩn có thể gặp
trong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau ví dụ khi tế
bào máu bị phá hủy; khi quá trình viêm bị rối loạn;

khi quá trình thở gặp trục trặc; do tác dụng phụ của
thuốc; do mất nước; do say nắng, say nóng; sốt sau
khi tiêm vaccin; có khi do chính trung tâm điều nhiệt
(vùng dưới đồi) bị trục trặc
Quan tâm đến việc trẻ có được dùng thuốc trước khi
xuất hiện sốt sẽ giúp cho việc có thêm thông tin để
xác định căn nguyên gây sốt. Khi phát hiện được các
dấu hiệu về tiền sử cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để
được tư vấn, khám cũng như xác định thông tin và
chẩn đoán, điều trị.

Các biểu hiện thường đi kèm với sốt
Khi trẻ bị sốt, đi cùng với tình trạng nhiệt độ cơ thể
tăng cao là một số biểu hiện thường gặp khác như
mệt mỏi, quấy khóc, đỏ mặt, vã mồ hôi, rùng mình
hay run, trẻ lớn có thể kêu đau đầu Cần phải để ý,
theo dõi diễn biến các dấu hiệu trên tuy nhiên không
nên quá lo lắng, căng thẳng mà nghĩ rằng trẻ có tình
trạng bệnh nặng hoặc biến chứng.
Một số trẻ nằm trong nhóm tuổi từ 6 tháng đến 6
tuổi khi nhiệt độ tăng cao đột ngột có thể làm xuất
hiện cơn giật lúc đó gọi là trẻ có sốt cao co giật. Khi
trẻ co giật có thể nhìn thấy chân, tay và một số bộ
phận của cơ thể (miệng) co giật, mắt trợn ngược.
Mặc dù chỉ là sốt cao co giật đơn thuần nhưng nếu
được chứng kiến cơn giật cũng thấy rất sợ hãi (nhất
là cha mẹ và những người trực tiếp chăm sóc trẻ) tuy
nhiên cơn giật thường không quá 15 phút và trẻ phục
hồi hoàn toàn trong vòng 1 giờ.
Làm gì khi trẻ bị sốt?

Trong hầu hết các trường hợp, căn nguyên gây sốt ở
trẻ là do nhiễm virut vì vậy trẻ sẽ tự hết sốt, trở lại
bình thường sau một vài ngày. Hầu hết các bậc cha
mẹ hoặc người chăm sóc trẻ thường cố gắng tìm mọi
cách để hạ sốt cho trẻ nhằm mong muốn tránh tình
trạng sốt cao co giật có thể xảy ra. Điều này không
sai về mặt lý thuyết, tuy nhiên theo kinh nghiệm của
nhiều chuyên gia cho rằng chính bản thân tình trạng
sốt cũng có nhiều tác dụng tốt với tình trạng của đứa
trẻ cho nên nhiều khi cũng nên để cho cơn sốt làm
nhiệm vụ của nó.
Mặc dù vậy cũng cần thiết phải hạ sốt cho trẻ khi trẻ
sốt cao trên 38,5
o
C. Có thể dùng nước ấm để lau cho
trẻ nhưng cũng có thể làm trẻ run hoặc giật mình
hoảng hốt. Vì vậy cũng không nên lau nước ấm toàn
thân cho trẻ khi trẻ bị sốt mà chỉ cần lau ở một vài
nơi như trán, nách Việc dùng thuốc hạ sốt cho trẻ
vẫn có nhiều quan điểm trái ngược nhưng nhiều
chuyên gia cho rằng nên bắt đầu dùng thuốc hạ sốt
cho trẻ khi nhiệt độ đo được ở nách trên 38,5
o
C.
Thuốc hạ sốt thường được sử dụng là paracetamol
với liều dùng theo chỉ dẫn và không quá 6 lần/24
giờ.
Khi trẻ bị sốt thường mất nhiều nước (qua đường mồ
hôi, hô hấp ) vì vậy điều quan trọng là phải động
viên khuyến khích cho trẻ uống đủ nước, không cho

trẻ ăn kiêng khi ốm. Một điều còn quan trọng hơn cả
việc cố gắng tìm mọi cách hạ sốt cho trẻ thậm chí
hơn cả thuốc hạ sốt là việc phải theo dõi chặt chẽ
tình trạng sốt, cho trẻ nghỉ ngơi và cặp nhiệt độ
thường xuyên.
Cha, mẹ, người chăm sóc trẻ phải hiểu, để theo dõi
và nhận biết được khi nào đưa trẻ đi khám Trẻ cần
được đưa ngay đến cơ sở y tế khi có ít nhất một
trong số các dấu hiệu dưới đây:
Không uống được hoặc bỏ bú; Nôn tất cả mọi thứ;
Co giật; Trẻ buồn ngủ một cách khác thường hoặc li
bì; Trẻ khó thở; Nổi ban bất thường; Đau đầu nhiều;
Trẻ có bị sốt sau khi đến vùng có sốt rét, sốt xuất
huyết Điều này có ý nghĩa trong việc sớm có chẩn
đoán tìm căn nguyên gây sốt đồng thời có các can
thiệp điều trị kịp thời.