1
Ch ng 1ươ
CÁC LINH KI N BÁN D N Ệ Ẫ
2
Lãnh v c ng d ng c a ĐTCSự ứ ụ ủ
1. Các thi t b ế ị gia d ngụ
• T l nh, t đôngủ ạ ủ
• Gia nhi t, s iệ ưở
• H th ng đi u hòa không khíệ ố ề
• Lò n uấ
• Chi u sángế
• Các thi t b đi n t dân d ng (TV, máy ế ị ệ ử ụ
tính, các thi t b nghe nhìn, gi i tríế ị ả …)
2. Trang thi t b cho cao cế ị ố
• Các h th ng ệ ố s i, thông gió, đi u hòaưở ề
• H th ng đi u hòa trung tâmệ ố ề
• Máy tính và các thi t b văn phòngế ị
• UPS (Uninterruptible Power Supply)
• Thang máy
3. Công nghi pệ
• B mơ
• Máy nén
• Qu t gióạ
• Máy công cụ
• Lò n uấ h quang, Lò n u c m ngồ ấ ả ứ
• Gia nhi t c m ng (tôi cao t nệ ả ứ ầ …)
• Máy hàn đi nệ
4. Giao thông v n t iậ ả
• Đi u khiề nể đ ng c ộ ơxe h i ơ đi nệ
• N p acquy xe ạ h i ơ đi nệ
• Các h th ng ệ ố tàu đi nệ , tàu đi nệ ng mầ
5. H th ng đi nệ ố ệ
• Truy n t i đi n DC ề ả ệ cao áp (HVDC)
• B bù tĩnhộ
• H th ng máy phát dùng ệ ố ngu n năng ồ
lượng tái sinh (renewable energy):
năng lượng m t tr i, năng l ng ặ ờ ượ
gió…
• Các h th ng tích tr năng l ng ệ ố ữ ượ
(energy storage systems)
6. Hàng không
• H th ng đi n tàu con thoi ệ ố ệ
• H th ng đi n c a các v tinhệ ố ệ ủ ệ
• H th ng đi n máy bayệ ố ệ
7. Vi n thôngễ
• B n p bình acquyộ ạ
• B ngu n (DC, UPS)ộ ồ
3
Ví d ng d ng c a b bi n đ i ĐTCSụ ứ ụ ủ ộ ế ổ
•
ng d ng các b bi n đ i ĐTCS giúp ti t ki m năng l ng, nâng cao Ứ ụ ộ ế ổ ế ệ ượ
ch t l ng đáp ng c a thi t b .ấ ượ ứ ủ ế ị
Ti t ki m năng l ng tiêu th c a h th ng b m khi đi u ch nh l u l ng b ng ế ệ ượ ụ ủ ệ ố ơ ề ỉ ư ượ ằ
b đi u khi n t c đ đ ng c thay cho van ti t l u ộ ề ể ố ộ ộ ơ ế ư
Ngu n ồ
l i ướ
Ngu n ồ
l i ướ
Đ ng ộ
cơ
B mơ
Van ti t ế
l uư
B đi u ộ ề
khi n ể
t c đố ộ
+
Đ ng cộ ơ
B mơ
Ngu n ồ
l i ướ
a. H th ng b m ki u truy n th ng ệ ố ơ ể ề ố b. H th ng b m có đi u ch nh t c đ ệ ố ơ ề ỉ ố ộ
4
Ví d : ụ Ti t ki m năng l ng v i b bi n t n đi u ế ệ ượ ớ ộ ế ầ ề
khi n b m n cể ơ ướ
Nhà
máy
nhi t ệ
đi nệ
T n hao ổ
truy n t iề ả
T n hao trên ổ
Đ ng cộ ơ
&
Van ti t l uế ư
T n hao trênổ
b mơ
T n hao ổ
5
Ví d : Ti t ki m năng l ng v i b bi n t n ụ ế ệ ượ ớ ộ ế ầ
đi u khi n b m n cề ể ơ ướ
Nhà máy
nhi t đi nệ ệ
H th ng ệ ố
Truy n t iề ả
H th ng TĐĐệ ố
Bộ
BT
B mơ
6
Ví d : ụ B n áp tuy n tínhộ ổ ế
•
Transistor công
su t đ c đi u ấ ượ ề
khi n ho t đ ng ể ạ ộ
t ng t nh m t ươ ự ư ộ
đi n tr bi n đ iệ ở ế ổ
•
M ch có hi u su t ạ ệ ấ
th p và c ng k nhấ ồ ề
n áp tuy n tínhỔ ế
M ch ạ
đi u khi nề ể
Ch nh l uỉ ư
T l cụ ọ
Bi n áp ế
ngu nồ
Ngu n l iồ ướ
T m thay đ i ầ ổ
c a uủ
d
T iả
a. S đ nguyên lýơ ồ
b. D ng sóng đi n áp ngõ vào uạ ệ
d
và ngõ ra U
o
u
d
U
o
U
o,ref
u
d,min
U
o
u
d
(t)
7
B n áp xungộ ổ
a. S đ nguyên lý b n áp xungơ ồ ộ ổ
Ch nh l uỉ ư
Ngu n ồ
l iướ
T l cụ ọ
Bi n áp ế
t n s caoầ ố
Ch nh l uỉ ư
M ch l c ạ ọ
thông th pấ
T iả
M ch ạ
đi u khi nề ể
M ch đ ng l cạ ộ ự
U
o
u
d
U
o
U
o,ref
8
B n áp xungộ ổ
Transistor ho t đ ng nh m t khóa đóng ng t ạ ộ ư ộ ắ hi u su t caoệ ấ
Bi n áp, m ch l c ho t đ ng t n s cao ế ạ ọ ạ ộ ở ầ ố kích th c nhướ ỏ
Đi n áp ngõ ra thay đ i b ng cách đi u khi n đ r ng xung (t l tệ ổ ằ ề ể ộ ộ ỉ ệ
on
/T
s
)
b. M ch t ng đ ng c a b n áp xungạ ươ ươ ủ ộ ổ
M ch đ ng l cạ ộ ự
M ch ạ
đi u khi nề ể
T iả
u
d
U
o
U
o,ref
T iả
c. Đi n áp ngõ ra c a b n áp xungệ ủ ộ ổ
U
o
u
d
u
oi
u
oi
U
o
=U
oi
9
S đ kh i b bi n đ i s d ng ĐTCSơ ồ ố ộ ế ổ ử ụ
L u ý là các m ch ĐTCS ho t đ ng theo ch đ đóng-ng t (switch-ư ạ ạ ộ ế ộ ắ
mode), khác v i các m ch đi n t ho t đ ng ch đ tuy n tính (linear ớ ạ ệ ử ạ ộ ở ế ộ ế
mode) Hi u su t m ch ĐTCS cao h n m ch đi n t ch đ tuy n tính.ệ ấ ạ ơ ạ ệ ử ế ộ ế
P
in
P
out
T iả
Tín hi u h i ti pệ ồ ế
Tín hi u đ tệ ặ
Tín hi u ệ
đi u khi nề ể
M ch ạ
đi u khi nề ể
M ch ạ
đ ng l cộ ự
U
o
u
i
10
Ch đ ho t đ ng c a BBĐế ộ ạ ộ ủ
Ch đ ế ộ
ch nh l uỉ ư
B bi n đ iộ ế ổ
Ch đ ế ộ
ngh ch l uị ư
B bi n đ i ộ ế ổ 1 B bi n đ i ộ ế ổ 2
Ngu n ồ
l iướ
11
Gi i thi u các linh ki n ĐTCS ớ ệ ệ
thông d ngụ
12
Diode
Mi n ề
khóa
ng cượ
a. Ký hi uệ
b. Đ c tuy nặ ế c. Đ c tuy n lý t ngặ ế ưở
V
đm
Đi n áp ệ
khóa
ng cượ
13
Diode
Leaded
Stud-screw-fit
Stud-press-
fit
Capsule
Các d ng diode th c tạ ự ế
14
Diode
C u ch nh l u diodeầ ỉ ư
15
Thyristor (SCR)
Mi n ề
khóa
ng cượ
Đi n áp ệ
khóa
ng cượ
Đi n áp ệ
khóa
thu n ậ
T tắ
D nẫ
T tắ D nẫ
khi có xung
kích i
G
Mi n khóa ề
ng cượ
Mi n khóa ề
thu nậ
D nẫ
T tắ D nẫ
a. Ký hi uệ
b. Đ c tuy nặ ế
c. Đ c tuy n lý t ngặ ế ưở
16
Thyristor (SCR)
u
AK
17
Thyristor (SCR)
Các d ng thyristor th c tạ ự ế
18
Thyristor (SCR)
Các d ng thyristor th c tạ ự ế
19
Thyristor (SCR)
20
Triac
MT
2
MT
1
G
21
BJT (Bipolar Junction Transistor)
D nẫ
T tắ
BJT lo i NPNạ
a. Ký hi uệ
b. Đ c tuy nặ ế
c. Đ c tuy n lý t ngặ ế ưở
D nẫ
T tắ
22
BJT (Bipolar Junction Transistor)
Transistor ghép Darlington
23
MOSFET
MOSFET kênh N
a. Ký hi uệ
b. Đ c tuy nặ ế
c. Đ c tuy n lý t ngặ ế ưở
T tắ
D nẫ
D nẫ
T tắ
24
MOSFET
Các d ng MOSFET công su tạ ấ
Các d ng MOSFET công su tạ ấ
25
GTO (Gate Turn-Off Thyristor)
GTO (Gate-Turn Off)
a. Ký hi uệ b. Đ c tuy nặ ế
c. Đ c tuy n lý t ngặ ế ưở
D nẫ
T tắ
T tắ
D nẫ