7 cách nâng cấp PC

7 cách nâng cấp PC

PC World VN 1/1999
Cho dù là CPU hay ổ CD-ROM, modem hay bộ nhớ, việc nâng cấp có thể là cần
thiết nhng đôi lúc lại không.
Cỗ máy 486 cũ kỹ của bạn dờng nh có thể làm việc không nghỉ, nhng nó không thể
chạy Windows 98. Còn chiếc Pentium-133 mà công ty mua hai năm trớc đã tỏ ra uể oải,
đặc biệt là khi bạn nạp Office 97. Những ứng dụng phổ biến nhất đều bảo đảm giúp bạn
nâng cao năng suất làm việc, nhng với điều kiện chúng không buộc máy tính của bạn phải
chào thua ngay từ đầu.
Bạn hiểu cần phải có máy tính mới. Ai lại chẳng cần? Nhng có lẽ nên tiêu số tiền đó
vào chuyến du lịch Paris thay vì mua một máy PII-450. Nếu chỉ nâng cấp một số bộ phận
chọn lọc trong máy, bạn có thể nâng cao sức mạnh của máy lên một ít mà vẫn còn đủ tiền
để tản bộ trên quảng trờng Elysées.
Tuy nhiên, nâng cấp cũng có giới hạn. Trong thời buổi có thể mua một máy Pentium II
mới với giá dới 1000 USD, bạn chẳng nên bỏ ra quá 200 USD để xào nấu lại một hệ thống
đã cũ. Ráng tăng thêm chút bộ nhớ hay mua hẳn một máy mới với những con chip cáu
cạnh, đằng nào khôn ngoan hơn? Một video card nhanh hay modem 56-kbp thần tốc có
thể giúp bạn làm việc tốt hơn không? Hoặc một ổ cứng lớn hơn thì sao? Hay một bộ
DVD-ROM? Một cổng USB?
Trong bài hớng dẫn nâng cấp máy tính này, chúng tôi sẽ giúp bạn quyết định phải tập
trung công sức và tiền bạc vào đâu, hay liệu có thể không cần nâng cấp gì cả chăng.
Chúng tôi cho bạn cái nhìn tổng quan về những cải tiến chủ chốt trong hệ thống: bộ nhớ,
CPU, lu trữ, card đồ họa, modem, và nhiều thứ nữa. Bạn hãy xem qua toàn bộ danh mục
lựa chọn của chúng tôi để hình dung giải pháp tốt nhất cho hoàn cảnh của bạn, sau đó
nghiên cứu kỹ các bảng tóm tắt để nắm rõ những thách thức về kỹ thuật mà bạn sẽ phải
giải quyết.
Dù bạn muốn chạy phiên bản mới nhất của Microsoft Office, chuyển sang Windows
NT hay chỉ cần chơi Quake II, chúng tôi sẽ giúp bạn quyết định cần nâng cấp bộ phận nào
trong máy, bộ phận nào thì cứ để yên vị. Còn khoản tiền tiết kiệm đợc, cố nhiên là tự bạn
quyết định sẽ tiêu vào việc gì.

Nâng cấp bộ nhớ

Vì giá của RAM hệ thống hiện đang thấp cha từng có, nâng cấp hữu hiệu mà ít tốn kém
nhất chính là nâng cấp bộ nhớ. Dù bạn đang dùng máy Windows nào đi nữa, việc nâng
cấp bộ nhớ sẽ làm chạy nhanh hơn thấy rõ. Có thêm RAM mới, máy tính sẽ bớt chậm do
phải lệ thuộc vào bộ nhớ ảo, vốn là biện pháp để buộc ổ cứng đóng vai trò bộ nhớ thay thế
khi RAM không còn chỗ trống. Nhờ có RAM mới, dữ liệu đợc xử lý nhanh hơn, các
thành phần khác trong hệ thống nh CPU và card đồ họa có thể làm việc hết khả năng tiềm
tàng chứ không phải chầu chực chờ đĩa cứng.
Nếu đang ì ạch trên một máy 486 chỉ có 8MB RAM, bạn nên nâng cấp lên ít nhất 16
MB; và nếu lên hẳn 32 MB thì Windows 95 sẽ còn chạy tốt hơn nữa. Nếu thêm 16MB
RAM vào một hệ Pentium đã có sẵn 16MB, máy sẽ chạy tuyệt vời mà bạn chỉ mất không
đầy 50 USD. Và nếu bắt đầu từ 32MB, bạn có thể cần tăng lên 64MB, mà thêm 32MB còn
rẻ tiền hơn một bữa tối cho hai ngời ở nhà hàng sang trọng. Và nếu muốn chạy nhiều ứng
dụng cùng một lúc, đặc biệt là các phần mềm ngốn nhiều RAM nh Microsoft Power Point
hay Lotus Notes, bạn sẽ thấy có thêm bộ nhớ quả là hay hơn nhiều.

Bộ nhớ khác nhau
Trớc khi nâng cấp, cần biết chính xác mình đang có loại bộ nhớ nào và cần thay bằng
cái gì. Cách dễ nhất là gọi Web site của một nhà sản xuất lớn về bộ nhớ, chẳng hạn
Kingston Technology (www .kingston.com) hay Crucial Technology (www.crucial.com).
Chỉ cần nhập vào nhãn hiệu và model của máy bạn, site đó sẽ cho biết máy bạn dùng loại
RAM nào và báo giá cho nó. Hầu hết các máy Pentium và một số Pentium MMX đều có
EDO RAM đợc tổ chức trên một môđun bộ nhớ 72 chân một hàng (single inline). Bạn
phải lắp đặt các SIMM theo cặp; vì vậy, muốn nâng cấp lên 32MB chẳng hạn, bạn cần có
hai SIMM 16MB. Các hệ Pentium MMX mới hơn và hầu hết hệ Pentium II đều dùng
những SDRAM nhanh hơn, đợc lắp trên môđun bộ nhớ 168 chân hai hàng (dual inline),
và bạn có thể lắp mỗi lần một DIMM. Nếu là máy loại 486 cũ, có lẽ bạn đang dùng
SIMM 32 chân chứa Fast Page Mode DRAM loại cũ.
Trong khi hầu hết các hệ Pentium II và Pentium Pro đều dùng bộ nhớ loại parity hay

error correcting code để phát hiện những dữ liệu bị hỏng, nhiều hệ Pentium và Pentium
MMX lại dùng bộ nhớ non-parity đơn giản hơn. Bạn cần xác định rõ kiểu bảo vệ dữ liệu
trong RAM hiện tại của mình là dạng nào và bảo đảm bộ nhớ mới tơng hợp với nó. Bạn
có thể tự biết bằng cách đếm số chip trên môđun bộ nhớ. Nếu thấy một bên có chín con
chip, đây hẳn là loại bộ nhớ parity hay tự sửa lỗi, không thì nó thuộc loại non-parity.
Tốc độ của RAM
Một số hệ Pentium MMX có kèm EDO DRAM nhng bao gồm cả một cặp ổ cắm
DIMM để có thể gắn các SDRAM nhanh hơn. Trong khi một số bo mạch chủ có thể chạy
với cả SIMM lẫn DIMM cùng một lúc, bạn có thể tránh những trục trặc có thể phát sinh
cũng nh làm chậm hệ thống bằng cách chỉ gắn một thứ mà thôi. Nếu đang có bo mạch
chủ 100MHz - kể cả Pentium II-350 và CPU AMD K6-2-350, bạn cần thận trọng khi gắn
SDRAM mới vào máy. Bus nhanh hơn thì cần bộ nhớ tinh vi hơn, thờng gọi là PC100
SDRAM. Còn PC66 SDRAM, vốn chậm hơn, rất có thể không chạy đợc nếu gắn vào bo
mạch chủ nhanh hơn.
Tóm lại, dù muốn chạy chơng trình minh họa, dùng bảng tính dày đặc đến hoa cả mắt
hay chơi những game mới nhất, bạn chỉ cần thêm bộ nhớ là có thể tăng tốc cho chiếc máy
cũ của mình đợc rồi.

Tăng cờng bộ xử lý

Máy chậm quá, bạn muốn tăng tốc phải không? Thay CPU xem chừng là một ý hay,
nhng thờng thì chẳng đáng làm vậy.
Vào cái thời một máy tính mới có giá ít nhất hai ngàn USD thì bỏ ra 200 đến 350 USD
để nâng cấp CPU hãy còn hợp lý. Nhng hiện nay cách đó không còn hấp dẫn nữa. Máy
486 và Pentium đời đầu vốn cần CPU mới hơn hết, cũng chính là những máy ít có khả
năng chạy với CPU mới hơn cả. Thậm chí dù có nâng cấp BIOS để có thể chạy CPU mới
hoặc ngậm đắng nuốt cay mà cài hẳn một bo mạch chủ mới, bạn vẫn cứ phải dùng một
đĩa cứng nhỏ, RAM chậm rì và một video card đáng đa vào hiệu đồ cổ. Dù có mua đợc
CPU mới với giá bèo nhất đi nữa thì tân trang lại bộ đồ lề cũ rích vẫn là lợi bất cập hại.
Trong trờng hợp nâng cấp CPU, ứng viên số một là các hệ Pentium 75-MHz, 90-MHz

và 100MHz nếu chủ nhân chúng không đủ tiền mua máy mới. Nhng Pentium hiện có của
bạn càng cao cấp, bạn càng ít có lợi hơn nếu thay CPU mới. Và đừng có ý định gắn bộ xử
lý Pentium II mới nhất vào hệ Pentium cũ đang dùng. Các CPU Pentium II và Celeron của
Intel không cắm đợc vào ổ cắm chuẩn bộ xử lý Pentium hay Pentium MMX của bạn.

Chọn CPU
Nếu vẫn nhất quyết nâng cấp, bạn sẽ phải chọn một trong hai cách: hoặc mua một bộ
nâng cấp hoặc chỉ mua CPU. Các bộ nâng cấp nh MxPro-233 của Evergreen
Technologies (199 USD, www.evergreen.com) và 200-MHz Pentium OverDrive với công
nghệ MMX của Intel (199USD, www.intel.com) thích hợp với các hệ Pentium cũ và bao
gồm mọi thứ cần thiết cho việc nâng cấp: CPU mới, quạt làm mát, hộp nóng (heat sink) và
phần mềm để đánh giá và thực hiện tơng thích với BIOS trong hệ. Nếu CPU hiện có của
bạn gắn vào một môđun Socket 5, bạn sẽ cần một bộ nâng cấp trong đó có bộ chuyển điện
thế chẳng hạn nh MxPro. Bạn có thể tiết kiệm vài đồng bằng cách chỉ mua con chip, nhng
vẫn phải mua quạt làm mát và phải bảo đảm rằng CPU mới chạy đợc trong bo mạch chủ
của bạn.

Tèc ®é xung nhÞp (clock) ®ãng vai trß quan träng trong bÊt kú sù n©ng cÊp nµo. CPU
ch¹y cµng nhanh, m¸y cña b¹n lµm viÖc cµng ngon lµnh. §ång thêi, nÕu n©ng cÊp sao cho
mở rộng đợc cache sơ cấp (L1) của CPU thì rất tốt, bởi bộ nhớ nhanh này có thể bù cho
những bộ phận chậm hơn nh RAM.
Nếu bạn có hệ Pentium Pro, hãy tính đến chuyện mua bộ Pentium II OverDrive
Processor của Intel dành cho máy Pentium Pro; bộ này cho phép bạn nâng tốc độ đồng hồ
lên đến 333MHz (cao hơn giới hạn 200-MHZ của Pentium Pro). Việc nâng cấp sẽ bổ
sung các chỉ thị MMX và lõi PII để Windows 95 chạy nhanh hơn. Có điều giá hơi cao:
những 550 USD. Tuy nhiên, nó sẽ tiếp sức sống mới cho các máy PC già nua.
Kể từ đầu năm 1999, Evergreen sẽ phục vụ nâng cấp CPU trên một PCI card, nghĩa là
bất cứ máy tính nào chấp nhận card PCI (kể cả một số máy 486) đều có thể nâng cấp lên
Pentium II. Giá cả sẽ thay đổi, nhng dù sao bạn vẫn có thể nâng cấp lên Celeron có 64MB
RAM mà chỉ tốn từ 350 đến 500 USD.

Giải pháp đĩa cứng

Hệ điều hành Windows 98, các ứng dụng nh Microsoft Office, và các tập tin dữ liệu cứ
mãi phình ra không ngừng, tất cả những thứ đó đều ngốn không gian đĩa. Điều này có
nghĩa là đĩa cứng 2GB của bạn, mới năm ngoái dờng nh quá lớn, giờ xem chừng đã bắt
đầu chật chội.
Nếu máy bạn là loại tơng đối mới và đã hết chỗ chứa thì bổ sung ổ cứng là một ý tởng
rất hay. Bạn thật may mắn: đã xuất hiện thế hệ ổ cứng mới dung lợng vừa lớn vừa chạy
nhanh mà giá lại cha bao giờ "mềm" nh hiện nay. Bạn có thể bỏ ra 150 USD để sở hữu
một ổ 4GB, nhng tội gì không thêm 50 USD nữa mà có thể sải một bớc dài và tha hồ tung
hoành về sau? Hiện các ổ cứng 6,5GB nh Medalist Pro 6530 của Seagate
(www.seagate.com) đang là cái đinh trên thị trờng ổ cứng, giá khởi điểm không đầy 200
USD.

Mở rộng không gian đĩa
Nếu chừng đó vẫn cha đủ không gian cho bạn, còn có nhiều thứ khác để bạn chọn. Bỏ
ra chừng 200 USD mua đợc ổ cứng 8 GB; còn nếu bạn thật sự cần kho lu trữ khổng lồ, đã
có các ổ cứng từ 10GB đến 12GB giá từ 250 đến 350 USD. Giá cả này là cho ổ EIDE,
chuẩn cho hầu hết máy tính để bàn. Nếu bạn cần ổ đĩa SCSI, hãy chuẩn bị rút hầu bao
thêm 30% đến 50% nữa, cộng với 100 - 200 USD cho card điều khiển SCSI (controller).
Nhng cần biết rằng hầu hết ứng dụng văn phòng thông thờng cho máy để bàn, nếu dùng
với SCSI thì cũng chẳng tốt hơn lên bao nhiêu. Ôổ này chỉ thật sự đắc địa nếu dùng với
các ứng dụng chuyên nghiệp tốn nhiều đĩa, nh đồ họa, hoặc server trên mạng.
Lắp đặt ổ cứng mới là một trong các nâng cấp phổ biến nhất và là sự đầu t có ích vào
máy tính. Nhng bạn hãy thực tế: nếu máy bạn là 486 hoặc Pentium các đời đầu thì nâng
cấp chẳng có lợi gì lắm, bởi những chip này không chạy kịp với tốc độ lu chuyển dữ liệu
cực nhanh của các ổ cứng đời mới nhất, thành thử lại vô hiệu hóa chính thế mạnh của ổ