Đổi mới cách tổ chức kiểm tra đánh giá nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học sinh tại trường THPT Lê Hồng Phong năm học 2020 – 2021

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHÃ VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Châu Thành, ngày 14 tháng 04 năm 2021
BÁO CÁO
TÓM TẮT NỘI DUNG SÁNG KIẾN
1. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến:
Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh là một quá trình nhằm đánh
giá kết quả giảng dạy của giáo viên cũng như kết quả học tập của học sinh trong
một khoảng thời gian nhất định. Bộ GD&ĐT đã có nhiều giải pháp nhằm cải tiến
cơng tác kiểm tra, đánh giá, bước đầu đã có chuyển biến tích cực, song kết quả đạt
được vẫn còn hạn chế, chưa thực sự hướng đến đánh giá năng lực HS.
Trên thực tế, việc kiểm tra, đánh giá quá trình học tập của học sinh từ trước
đến nay vẫn được giao cho giáo viên bộ mơn tự tổ chức theo phân phối chương
trình và giáo viên tự ra đề cương, đề thi rồi tổ chuyên môn thẩm định đề và đưa ra
đề kiểm tra chung cho toàn khối. Tuy nhiên việc giáo viên bộ môn vẫn là người tự
tổ chức cho học sinh mình kiểm tra, chấm điểm và lên điểm, các cơng việc này làm
tốn thời gian của giáo viên rất nhiều. Việc giáo viên bộ môn tự tổ chức kiểm tra,
đánh giá như vậy chưa thật sự phản ánh đúng kết quả học tập của học sinh và năng
lực giảng dạy của giáo viên do nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, việc ứng dụng
cơng nghệ thơng tin vào trong tổ chức kiểm tra, đánh giá nhằm đánh giá kết quả học
tập của học sinh và giảm áp lực về việc ra đề cương, đề thi và chấm bài một cách
chính xác, khách quan và làm giảm tải cho giáo viên trong việc kiểm tra đánh giá
kết quả học sinh là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Bên cạnh đó việc đổi
mới phương thức kiểm tra, đánh giá này sẽ giúp người làm cơng tác quản lý kiểm
sốt tốt hơn chất lượng giảng dạy của giáo viên, và là cơ sở để đánh giá chính xác
năng lực giảng dạy của giáo viên. Từ đó góp phần làm thay đổi phương pháp dạy
học của giáo viên, thay đổi thái độ học tập của học sinh.
2. Mô tả sáng kiến:
-Thành lập tổ khảo thí để tổ chức kiểm tra.
1

-Xây dựng kế hoạch tổ chức kiểm tra tập trung cho toàn trường.
-Tiến hành rút (ngẫu nhiên) đề theo ma trận.
-Tổ chức kiểm tra theo kế hoạch.
-Thông báo kết quả điểm cho học sinh và giáo viên.
-Tổ chức rút kinh nghiệm đợt kiểm tra tập trung và đưa ra các giải pháp tổ
chức tốt hơn.
3. Phạm vi triển khai thực hiện:
Sáng kiến được áp dụng trong phạm vi trường THPT Lê Hồng Phong, xã Hòa
Thạnh, huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh
4. Tính mới của sáng kiến:
Đây là sáng kiến hồn toàn mới, được áp dụng tại trường.
5. Kết quả, hiệu quả mang lại:
- Giảm thời gian, công sức của giáo viên trong việc ra đề cương, đề thi, đặc
biệt là khâu chấm bài, lên điểm các bài kiểm tra.
- Kết quả kiểm tra học sinh được đánh giá một cách thực chất, cơng bằng và
khách quan.
- Giảm kinh phí mua giấy kiểm tra, in sao đề kiểm tra, tiết kiệm ngân sách
cho của đơn vị.
- Thực hiện ứng dụng mạnh mẽ CNTT trong kiểm tra, đánh giá học sinh theo
chỉ đạo của Bộ GDĐT, Sở GDĐT Tây Ninh.
- Cung cấp cho cán bộ quản lý giáo dục những thông tin về thực trạng dạy và
học của giáo viên và học sinh để có những chỉ đạo kịp thời trong cơng tác quản lý.
Kết quả sau khi thực hiện sáng kiến đến tháng 4/2021.

2


80.00%

79.38%

79.00%
78.00%
77.00%
76.00%
75.00%
74.14%
74.00%
73.00%
72.00%
71.00%

Trước khi áp dụng

Sau khi áp dụng

Biểu đồ so sánh kết quả điểm kiểm tra giữa kì I và giữa kì II năm học 2020-2021
6. Đánh giá về phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến:
Sáng kiến của chúng tôi đã thành công khi áp dụng tại trường THPT Lê Hồng
Phong trong năm học năm học 2020 – 2021. Vì vậy sáng kiến này sẽ tiếp tục được
thực hiện trong những năm học tiếp theo. Đồng thời, sáng kiến của chúng tơi cũng
có thể áp dụng cho các trường THPT trong và ngoài tỉnh.
7. Kiến nghị, đề xuất:
- Sở GDĐT Tây Ninh xem xét trang bị thêm phịng máy tính để nhà trường
có thể thực hiện việc tổ chức kiểm tra trực tiếp trên máy tính.
Chúng tơi cam đoan những điều khai trên là đúng sự thật và không vi phạm
pháp luật.
Ý kiến xác nhận

Ngày 31 tháng 3 năm 2021

của Thủ trưởng đơn vị

Tác giả
(ký tên)

3


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
HS
GV
CNTT
BGD
GDCD
KTĐG
THPT

Học sinh
Giáo viên
Công nghệ thông tin
Bộ giáo dục
Giáo dục công dân
Kiểm tra đánh giá
Trung học phổ thông

4

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tên sáng kiến:
Đổi mới cách tổ chức kiểm tra đánh giá nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy
của giáo viên và kết quả học tập của học sinh tại trường THPT Lê Hồng
Phong năm học 2020 – 2021
2. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến.
Đổi mới phương pháp dạy học trong chương trình giáo dục là vấn đề được
đặt ra và thực hiện từ nhiều năm nay. Để thực hiện vấn đề này, đã có nhiều
phương pháp dạy học mới được triển khai như: bàn tay nặn bột, dạy học theo
chủ đề, dạy học STEM, tổ chức các hoạt động dạy học nhằm phát huy tính tích
cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy
học… đã góp phần thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao hiệu quả
giảng dạy của giáo viên và nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Tuy nhiên,
để nâng cao hơn nữa chất lượng dạy học, bên cạnh các biện pháp, hình thức dạy
học như trên thì việc đổi mới các tổ chức kiểm tra đánh giá qua trình học tập của
học sinh là vơ cùng quan trọng. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh
là một khâu khơng thể thiếu trong q trình dạy học vì nó giúp nhà quản lý đánh
giá được năng lực của giáo viên để có kế hoạch tổ chức bồi dưỡng nâng cao
năng lực cho giáo viên, bên cạnh đó cũng đánh giá kết quả học tập của học sinh
trong khoảng thời gian nhất định học tập tại trường từ đó giúp Ban giám hiệu và
tổ chun mơn có thể điều chỉnh cách quản lý của mình sao cho đạt được mục
tiêu đặt ra trong năm học. Việc đổi mới cách thức tổ chức kiểm tra đánh giá sẽ
giúp tạo động lực thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, góp phần nâng cao
chất lượng, bảo đảm thực hiện mục tiêu giáo dục.
Kiểm tra, đánh giá là quá trình cơng khai hóa nhận định về năng lực và kết
quả học tập của mỗi học sinh, tạo cơ hội cho học sinh tự đánh giá sự tiến bộ của
mình, khuyến khích động viên việc học tập, đồng thời giúp cho giáo viên có cơ
sở thực tế để nhận ra những điểm mạnh và điểm yếu của bản thân từ đó tự hồn
thiện hoạt động dạy, phấn đấu khơng ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả
1

dạy học cũng như thay đổi phương pháp giảng dạy cho phù hợp với yêu cầu của
chương trình cũng như tiếp cận dần với chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
Như vậy, đánh giá khơng chỉ nhằm mục đích nhận định thực trạng và định
hướng, điều chỉnh hoạt động học của trò mà còn đồng thời tạo điều kiện nhận
định ra thực trạng và điều chỉnh hoạt động dạy của giáo viên.
Việc kiểm tra, đánh giá giúp học sinh kiểm tra lại quá trình lĩnh hội kiến
thức của mình trong một khoảng thời gian học tập nhất định, thúc đẩy động cơ
học tập của học sinh. Do đó việc đổi mới cách tổ chức kiểm tra đánh giá có vai
trị rất quan trọng, giúp giáo viên có thể đánh giá và đổi mới phương pháp dạy
học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh.
Trong một năm học, vào các đợt tổ chức kiểm tra giữa kì tập trung và kiểm
tra học kì giáo viên bộ mơn phải mất rất nhiều công sức để biên soạn đề cương
và đề thi, chất lượng đề cương và đề kiểm mà giáo viên biên soạn trong thời
gian ngắn như vậy thường khơng có độ phân hóa cao, câu hỏi sẽ bị lặp lại trong
các đề kiểm tra, giáo viên sẽ mất thêm khoản thời gian cho việc biên soạn đề
cương đề thi và chấm bài.
Thực hiện thay đổi cách tổ chức kiểm tra, đánh giá qua dựa trên ngân hàng
đề kiểm tra trắc nghiệm chung tồn trường ở nhiều bộ mơn và kiểm tra tập trung
trên máy tính. Sau đó, căn cứ vào phân phối chương trình, thống nhất thời điểm
hợp lý, BGH nhà trường tổ chức rút đề kiểm tra theo ma trận và tổ chức kiểm tra
tập trung toàn trường trên máy tính. Phương thức kiểm tra này sẽ hạn chế tối đa
việc giáo viên biết trước đề, “mớm” trước cho các em vì thiên vị học sinh có học
thêm bộ mơn mình hoặc vì muốn điểm kiểm tra cao, chạy theo thành tích, tự ra
đề kiểm tra mức độ rất dễ trong khi năng lực giảng dạy còn nhiều hạn chế, thiếu
đầu tư cho chuyên môn.
Qua phương thức kiểm tra này, trên cơ sở chuẩn kiến thức kỹ năng giáo
viên phải tự giác đầu tư cho chuyên môn, chủ động lựa chọn phương pháp giảng
dạy sao cho học sinh tiếp thu tốt nhất, hiệu quả giảng dạy cao nhất đặc biệt giáo

viên không mất thời gian trong việc ra ma trận, đề cương, đề thi và chấm bài.

2


Việc tạo đề kiểm tra dựa vào ma trận đề và được máy tính chọn câu hỏi
ngẫu nhiên trong ngân hàng đề học sinh không thể học tủ, học lệch mà phải dựa
vào năng lực của bản thân. Do đó kết quả kiểm tra sẽ phản ánh một cách chính
xác, trung thực lực học của học sinh.
Việc học sinh làm bài trên máy tính xong sẽ biết kết quả ngay, bài kiểm tra
được chấm tự động trên máy tính nên hạn chế tối đa được việc chấm sai, chấm
sót, tạo sự công bằng, khách quan trong kiểm tra, đánh giá học sinh.
Qua việc đổi mới cách tổ chức kiểm tra, ý thức học tập của học sinh sẽ phải
thay đổi, chất lượng giáo dục được nâng lên. Đối với giáo viên việc ra đề và
chấm kiểm tra đã được máy tính làm nên rất chính xác, khách quan và cơng
bằng. Cơng việc cịn lại của giáo viên chủ yếu là nghiên cứu và thay đổi phương
pháp dạy học sao cho học sinh tiếp thu tốt nhất, hiệu quả giảng dạy cao nhất và
giáo viên có điều kiện nhiều hơn để nghiên cứu học tập để nâng cao trình độ
chun mơn.
Để đánh giá năng lực giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học sinh
trong nhà trường chúng tôi quyết định “Đổi mới cách tổ chức kiểm tra đánh
giá nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của
học sinh tại trường THPT Lê Hồng Phong năm học 2020 – 2021”
3. Đối tượng nghiên cứu
- Các vấn đề đặt ra:
+ Ban giám hiệu đánh giá đúng, chính xác kết quả học tập của học sinh và
năng lực giảng dạy của từng giáo viên trong nhà trường bằng cách nào?
+ Giảm áp lực cho giáo viên trong việc ra đề cương và đề thi?
+ Làm sao để giáo viên không mất nhiều thời gian cho việc chấm kiểm tra?
+ Đổi mới công tác quản lý làm sao cho giáo viên chỉ tập trung vào việc

giảng dạy, đầu tư vào đổi mới phương pháp dạy học, có nhiều thời gian học tập,
nghiên cứu để nâng cao trình độ chun mơn?
+ Hạn chế việc học sinh học tủ học lệch, học thêm giáo viên dạy bộ môn để
đạt điểm kiểm tra cao, giáo viên cho điểm không công bằng, khách quan, can
thiệp điểm số, hạn chế chấm sai, chấm sót bài bài kiểm tra của học sinh?
3


- Đối với giáo viên:
+ Chủ động thay đổi phương pháp giảng dạy, tránh dạy học sinh học một
cách máy móc, ghi nhớ thụ động.
+ Khơng ngừng học tập, nghiên cứu để nâng cao trình độ chun mơn.
+ Tự nghiên cứu thay đổi phương pháp để tiếp cận chương trình GDPT
2018.
- Đối với học sinh:
+ Chủ động hơn trong việc học tập, tránh tình trạng học tủ, học thuộc lịng,
học đối phó.
+ Thay đổi cách thức học tập, tích cực nghiên cứu và chủ động trong tiếp
thu kiến thức.
4. Phạm vi nghiên cứu
Việc thay đổi cách tổ thức kiểm tra, đánh giá có làm thay đổi phương pháp
giảng dạy của giáo viên và thay đổi cách thức học tập của học sinh và có cải
thiện chất lượng học tập của học sinh trường THPT Lê Hồng Phong trong năm
học 2020-2021 hay không?
5. Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu tài liệu:
+ Các văn bản chỉ đạo việc tổ chức kiểm tra đánh giá bằng hình thức trắc
nghiệm khách quan.
+ Nghiên cứu các tài liệu liên quan việc ra đề kiểm tra trắc nghiệm khách
quan.

+ Các tài liệu liên quan đến việc ứng dụng CNTT vào việc xây dựng ngân
hàng đề kiểm tra.
+ Các tài liệu liên quan đến việc chuẩn hóa các dữ liệu đầu vào để đưa vào
ngân hàng đề kiểm tra.
+ Nghiên cứu các phần mềm, web tổ chức kiểm tra trên phịng máy vi tính.
- Nghiên cứu thực tiễn:

4


+ Dựa trên cơ sở ngân hàng đề kiểm tra, nhà trường thực hiện việc kiểm
tra tập trung áp dụng cho kiểm tra giữa kì (kiểm tra bằng hình thức trắc nghiệm
khách quan trên hệ thống máy vi tính của nhà trường) và kiểm tra cuối kì với
việc kết hợp trắc nghiệm khách quan với tự luận (bộ phận khảo thí tiến hành rút
đề kiểm tra theo ma trận, tổ chức in sao, tổ chức coi kiểm tra).
+ Việc so sánh kết quả kiểm tra đánh giá kết quả học tập do giáo viên tự ra
đề kiểm tra và tự tổ chức kiểm tra với kết quả kiểm tra đánh giá đề chung của Sở
Giáo dục và Đào tạo Tây Ninh.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Các văn bản chỉ đạo
Thông tư số 26/2020/TT-BGDĐT ngày 26/8/2020 của Bộ
GDĐT về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đánh giá,
xếp loại học sinh THCS và học sinh THPT ban hành kèm theo
Thông tư số 58/2011/TT-BGDĐT ngày 12/12/2011 của Bộ trưởng
Bộ GDĐT. Thực hiện nghiêm việc đánh giá, xếp loại học sinh
THCS, THPT theo quy định của Bộ GDĐT.
Công văn số 4612/BGDĐT-GDTrH ngày 03 tháng 10 năm 2017 về việc
hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng hiện hành theo định
hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh từ năm học 2017-2018, Bộ đã

chỉ đạo “Đổi mới phương pháp hình thức kiểm tra đánh giá” Nhà trường,
tổ/nhóm chun mơn xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh phù hợp với kế hoạch giáo dục từng môn học, hoạt động giáo dục của
nhà trường theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh. Tuyệt
đối không kiểm tra, đánh giá những nội dung, bài tập, câu hỏi vượt quá mức độ
cần đạt về kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục phổ thơng hiện hành
(Cơng văn số 3280/BGDĐT-GDTrH ngày 27/8/2020 về việc hướng dẫn thực hiện
điều chỉnh nội dung dạy học cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông).

5


Công văn số 8773/BGDĐT-GDTrH ngày 30 tháng 12 năm 2012 của
BGDĐT về việc hướng dẫn soạn đề kiểm tra, một số yêu cầu được đặt ra như:
Kiểm tra, đánh giá dựa trên chuẩn kiến thức, kỹ năng chương trình THCS,
THPT đã được Bộ ban hành; tăng cường câu hỏi mức độ thông hiểu, sáng tạo; ra
đề bằng ma trận kiến thức, kỹ năng; khuyến khích đánh giá bằng nhiều phương
pháp và một số kỹ thuật mới như kỹ thuật Rubric, ĐG môn GDCD vừa cho
điểm vừa nhận xét v.v. Một xu hướng mới trong KTĐG hiện nay là ra đề kiểm
tra “mở” để tạo điều kiện cho HS cơ hội thể hiện suy nghĩ và sáng tạo của mình.
Đề tài của chúng tôi dựa trên những quan điểm, đường lối của Đảng và
Nhà nước về đổi mới giáo dục và đào tạo. Báo cáo chính trị đại hội Đảng tồn
quốc lần thứ XI nhấn mạnh: “Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp
dạy và học, phương pháp thi kiểm tra theo hướng hiện đại, nâng cao chất lượng
toàn diện…”
Nghị quyết số 44/ NQ-CP ban hành chương trình hành động khẳng định
“Đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục theo
hướng đánh giá năng lực của người học; kết hợp đánh giá cả quá trình với
đánh giá cuối kỳ, cuối năm theo mơ hình của các nước có nền giáo dục phát
triển”…

Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTrH năm học 2020-2021 của phòng
Giáo dục Trung học sở Giáo dục và Đào tạo Tây Ninh ngày 15 tháng 9 năm
2020 mục II Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá phần 2.3.
“Thực hiện hiệu quả các phương pháp và hình thức kiểm tra, đánh giá theo định

hướng phát triển năng lực học sinh”
Các khái niệm về kiểm tra đánh giá và hình thức kiểm tra
Đổi mới phương pháp dạy học cần gắn liền với đổi mới về đánh giá quá
trình dạy học cũng như đổi mới việc kiểm tra và đánh giá thành tích học tập của
HS. Đánh giá kết quả học tập là q trình thu thập thơng tin, phân tích và xử lý
thơng tin, giải thích thực trạng việc đạt mục tiêu giáo dục, tìm hiểu nguyên nhân,
ra những quyết định sư phạm giúp HS ngày càng tiến bộ.
Đánh giá theo năng lực
6


Đánh giá kết quả học tập theo năng lực học sinh cần chú trọng khả năng
vận dụng sáng tạo tri thức trong những tình huống thực tiễn khác nhau chứ
khơng phải lấy việc kiểm tra khả năng tái hiện kiến thức đã học làm mục đích
của việc kiểm tra đánh giá. Đánh giá kết quả học tập đối với các môn học và
hoạt động giáo dục ở mỗi lớp và sau cấp học là biện pháp chủ yếu nhằm xác
định mức độ thực hiện mục tiêu dạy học, có vai trò quan trọng trong việc cải
thiện kết quả học tập của học sinh. Hay nói cách khác, đánh giá theo năng lực là
đánh giá về kiến thức, kỹ năng và thái độ của học sinh trong những hồn cảnh
có ý nghĩa khác nhau.
Đánh giá năng lực được coi là bước phát triển cao hơn so với đánh giá kiến
thức, kỹ năng. Để chứng minh HS có năng lực ở một mức độ nào đó, phải cho
HS giải quyết vấn đề trong thực tiễn đạt ở mức độ nào? Khi đó HS phải vận
dụng những kiến thức, kỹ năng đã được học ở nhà trường và dùng những kinh
nghiệm thu được từ những trải nghiệm bên ngồi nhà trường (gia đình và xã hội)

để giải quyết vấn đề đó. Như vậy, thơng qua việc hồn thành một nhiệm vụ
trong bối cảnh thực, người ta có thể đánh giá được cả kỹ năng nhận thức, kỹ
năng thực hiện và những giá trị, tình cảm của người học. Mặt khác, đánh giá
năng lực khơng hồn tồn phải dựa vào chương trình giáo dục môn học như
đánh giá kiến thức, kỹ năng và thái độ, tình cảm, giá trị, chuẩn mực đạo đức,…
được hình thành từ nhiều lĩnh vực học tập và từ sự phát triển tự nhiên về mặt xã
hội của một con người.
Định hướng đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS
Đánh giá kết quả giáo dục các môn học, hoạt động giáo dục ở mỗi lớp và
sau cấp học cần phải:
Căn cứ vào chuẩn kiến thức, kĩ năng (theo định hướng tiếp cận năng lực)
từng môn học, hoạt động giáo dục từng môn, từng lớp; yêu cầu cơ bản cần đạt
về kiến thức, kĩ năng, thái độ (theo định hướng tiếp cận năng lực) của HS của
cấp học. Phối hợp giữa đánh giá thường xuyên và đánh giá định kì, giữa đánh
giá của GV và tự đánh giá của HS, giữa đánh giá của nhà trường và đánh giá của
gia đình, cộng đồng. Kết hợp giữa hình thức đánh giá bằng trắc nghiệm khách
7


quan và tự luận nhằm phát huy những ưu điểm của mỗi hình thức đánh giá này.
Có cơng cụ đánh giá thích hợp nhằm đánh giá tồn diện, cơng bằng, trung thực
khách quan, có khả năng phân loại, giúp GV và HS điều chỉnh kịp thời việc dạy
và học. Việc đổi mới công tác đánh giá kết quả học tập mơn học của GV được
thể hiện như sau:
- Mục đích của đánh giá kết quả học tập là so sánh năng lực của HS với
mức độ yêu cầu của chuẩn kiến thức và kĩ năng môn học đặt ra ở từng chủ đề,
từng lớp học và từng thời điểm nhất định để từ đó cải thiện kịp thời hoạt động
dạy học và hoạt động học của học sinh.
- Việc đánh giá kết quả học tập môn học thực hiện theo các công đoạn cơ
bản như là thu thập thông tin, phân tích và xử lý thơng tin, xác nhận kết quả học

tập và ra quyết định điều chỉnh hoạt động dạy, hoạt động học. Các yếu tố ở mỗi
công đoạn này là:
+ Thu thập thông tin được thực hiện từ nhiều hình thức và bằng nhiều
phương pháp khác nhau: quan sát trên lớp, bài kiểm tra, sản phẩm học tập, tự
đánh giá và đánh giá lẫn nhau,...); lựa chọn được những nội dung đánh giá cơ
bản và trọng tâm, trong đó chú ý nhiều hơn đến nội dung kĩ năng; xác định các
mức độ yêu cầu mỗi nội dung (nhận biết, thông hiểu, vận dụng thấp, vận dụng
cao) căn cứ vào chuẩn kiến thức, kĩ năng; sử dụng đa dạng các loại công cụ khác
nhau (đề kiểm tra viết, câu hỏi trên lớp, phiếu học tập, bài tập về nhà,...); thiết kế
các công cụ đánh giá đúng kỹ thuật (câu hỏi và bài tập phải đo lường được mức
độ của chuẩn, đáp ứng các yêu cầu dạng trắc nghiệm khách quan hay tự luận,
cấu trúc đề kiểm tra khoa học và phù hợp,...); tổ chức thu thập được các thông
tin chính xác, trung thực.
+ Phân tích và xử lý thơng tin: thơng tin định tính về thái độ và năng lực
học tập thu được qua quan sát, trả lời miệng, trình diễn, qua phiếu khảo sát,...
được phân tích với tiêu chí rõ ràng và được lưu trữ thơng qua sổ theo dõi; thông
tin định lượng thông qua các bài kiểm tra được chấm điểm theo đáp án/hướng
dẫn chấm/ thang điểm – hướng dẫn đảm bảo đúng, chính xác; số lần kiểm tra,

8


thống kê điểm trung bình, xếp loại học lực,… theo đúng quy chế đánh giá, xếp
loại theo quy định hiện hành.
+ Việc xác nhận kết quả học tập của học sinh: đánh giá HS đạt hay không
đạt mục tiêu từng chủ đề, từng thời điểm, cuối cấp học dựa vào các kết quả định
lượng và định tính với những minh chứng cụ thể, rõ ràng. Ra quyết định cải
thiện kịp thời hoạt động dạy của GV, hoạt động học của HS trên lớp học; ra các
quyết định quan trọng với HS (lên lớp, thi lại, ở lại lớp, khen thưởng,…); thông
báo kết quả học tập của HS cho các bên có liên quan (HS, cha mẹ HS, hội đồng

giáo dục nhà trường, quản lý cấp trên,…). Góp ý và kiến nghị với cấp trên về
chất lượng chương trình, sách giáo khoa, cách tổ chức thực hiện kế hoạch giáo
dục,...Trong đánh giá thành tích học tập của HS khơng chỉ đánh giá kết quả mà
chú ý cả quá trình học tập.
Vì vậy, chúng ta cần sử dụng phối hợp các hình thức, phương pháp kiểm
tra, đánh giá khác nhau. Kết hợp giữa kiểm tra miệng, kiểm tra viết và bài tập
thực hành. Kết hợp giữa trắc nghiệm tự luận và trắc nghiệm khách quan. Hiện
nay ở Việt Nam có xu hướng chọn hình thức trắc nghiệm khách quan cho các kỳ
thi tốt nghiệp hay thi tuyển đại học. Việc học sinh đã làm quen với phương thức
kiểm tra trắc nghiệm nên việc tổ chức cho học sinh làm bài kiểm tra các thiết bị
di động, trên máy tính là cần thiết và đáp ứng yêu cầu đổi mới trong kiểm tra
đánh giá hiện nay.
2. Cơ sở thực tiễn
Quá trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh là một khâu quan
trọng trong dạy học. Việc đổi mới phương pháp giảng dạy và đổi mới phương
pháp đánh giá kiến thức và kĩ năng của học sinh phải được thực hiện đồng thời,
đây là hai mặt của một vấn đề không thể tách rời được, muốn đổi mới phương
pháp dạy học cần đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá. Kết quả của việc
kiểm tra, đánh giá là một thông tin có giá trị nó phản ánh chất lượng dạy và học
của giáo viên và học sinh. Nếu kết quả kiểm tra đánh giá sai, khơng chính xác
dẫn đến nhận định sai về chất lượng đào tạo gây tác hại to lớn trong quá trình
giáo dục và đào tạo. Cho nên, việc kiểm tra và đánh giá đòi hỏi phải thật chính
9


xác, khách quan và công bằng, người quản lý cần phải quản lý tốt việc tổ chức
kiểm tra, đánh giá chặt chẽ, hiệu quả nhất giúp cải tiến phương pháp kiểm tra,
đánh giá theo hướng khoa học để từng bước giúp việc kiểm tra, đánh giá giữ
đúng vai trò của mình, thúc đẩy việc nâng cao chất lượng đào tạo.
Hiện nay có hiều hình thức kiểm tra và đánh kết quả học tập của học sinh,

trong đó kiểm tra trắc nghiệm khách quan đang được quan tâm sử dụng bởi
những ưu điểm sau:
+ Đối với giáo viên: trong một bài kiểm tra sẽ kiểm tra kiến thức ở nhiều
mức độ khác nhau, kiểm tra được nhiều học sinh, ít tốn cơng sức chấm bài,
chấm điểm hồn tồn khách quan, trả bài nhanh và động viên được kịp thời sự
cố gắng của học sinh.
+ Đối với học sinh: giúp học sinh kiểm tra, tự đánh giá kiến thức, kỹ năng
của bản thân, rèn luyện khả năng tư duy linh hoạt, sắc bén và đặc biệt sự nhanh
nhạy và kỹ năng loại trừ logic khi cần lựa chọn phương án đúng trong số các
phương án được cho.
Việc kiểm tra đánh giá hiện nay ở các nhà trường phổ thông thường do
giáo viên bộ môn ra đề dựa theo số lần kiểm tra tối thiểu được quy định trong
phân phối chương trình và chuẩn kiến thức kỹ năng của từng khối lớp, cấp học.
Việc để giáo viên bộ môn tự ra đề, tự tổ chức kiểm tra, tự chấm kiểm tra thường
dẫn đến những tiêu cực như:
+ Giáo viên ra đề không đúng mức độ yêu cầu của chuẩn kiến thức kỹ
năng cần kiểm tra (do chạy theo thành tích, năng lực giáo viên yếu hoặc thiếu
đầu tư chuyên môn, dạy HS không hiểu…)
+ Giáo viên chỉ chú trọng vào kiến thức dẫn đến việc dạy thêm học thêm
tràn lan, HS chỉ chú trọng học một số môn để thi, chưa kể khả năng thầy dạy
“tủ”, trò học “tủ”. KTĐG hiện nay chưa thực sự chú trọng đến kỹ năng, thái độ,
chưa hướng đến mục tiêu làm người;
+ Giáo viên coi kiểm tra không nghiêm túc, không công bằng trong khâu
chấm kiểm tra…
10


+ Giáo viên mất rất nhiều thời gian cho việc chấm bài kiểm tra.
+ Nhà trường tốn khoản kinh phí khơng nhỏ cho văn phịng phẩm, giấy
làm kiểm tra, in sao…

Ngoài ra, Sở GD&ĐT Tây Ninh đã mở các lớp tập huấn cho giáo viên biên
soạn câu hỏi trắc nghiệm theo ma trận nên việc áp dụng các kiến thức được tập
huấn vào trong công tác giảng dạy vào đổi mới kiểm tra đánh giá bên cạnh đó
nhà trường đã xây dựng được ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm và tự luận từ
những năm học trước đó là tiền đề để chúng tôi thực hiện sáng kiến này.
Học sinh ở vùng sâu biên giới và là trường xét tuyển, trình độ tư duy của
học sinh đa phần là thấp, ngại giao tiếp và hợp tác trong hoạt động học tập, ý
thức tự giác học tập của học sinh còn hạn chế nên kết quả học của học sinh
không cao.
Nhà trường đã có những biện pháp để thực hiện việc đổi mới quản lý hoạt
động kiểm tra đánh giá bước đầu cũng đã tác động đến ý thức của giáo viên và
học sinh
Đội ngũ giáo viên đã nhận thức được tầm quan trọng của đổi mới cách thức
tổ chức kiểm tra – đánh giá.
Đội ngũ giáo viên đều đạt chuẩn và trên chuẩn. Đa số giáo viên có trình độ
Tin học ở mức độ khá tạo điều kiện thuận lợi trong cơng tác tìm kiếm tư liệu dạy
học, xây dựng các thí nghiệm ảo và vận dụng vào việc đổi mới phương pháp
kiểm tra - đánh giá.
Ở từng tổ, bộ môn có kế hoạch bồi dưỡng, rèn luyện, nâng cao trình độ
giáo viên thông qua giảng dạy, hội giảng, hội thi, bồi dưỡng thường xuyên…
Hàng năm nhà trường yêu cầu giáo viên rà soát lại và điều chỉnh lại nội dung
ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm và tự luận cho phù hợp với nội dung hiện hành.
3. Nội dung vấn đề
Vấn đề đặt ra

11


Một số giáo viên chưa hiểu đầy đủ bản chất của đổi mới phương pháp kiểm
tra – đánh giá, chưa vận dụng linh hoạt các phương pháp kiểm tra vào nội dung

bài học, cịn dạy máy móc rập khn theo phương pháp truyền thống.
Một số giáo viên còn ngại thay đổi, nhất là đối với giáo viên lớn tuổi, nhiều
giáo viên trẻ kinh nghiệm dạy học hạn chế, thiếu ý thức tự bồi dưỡng nâng cao
nghiệp vụ giảng dạy. Một vài giáo viên cịn mắc bệnh thành tích xem việc kiểm
tra đánh giá kết quả học tập của học sinh là một mục tiêu để đạt được các danh
hiệu thi đua cho bản thân nên thiếu khách quan trong đánh giá kết quả học tập
của học sinh, không đầu tư cho chun mơn, dạy học qua loa…
Trình độ đầu vào của học sinh đầu cấp thấp, khả năng tự học cịn hạn chế,
khơng có khả năng tự nghiên cứu tìm tòi; tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số tương
đối cao hạn chế về năng lực tư duy, giao tiếp, hợp tác trong các hoạt động học
tập.
Tổ chức các phong trào thi đua dạy tốt chủ yếu chú trọng vào việc đổi mới
phương pháp dạy học chưa chú tâm nhiều vào việc đổi mới phương pháp kiểm
tra – đánh giá. Đa số giáo viên chỉ thực hiện đổi mới phương pháp kiểm tra –
đánh giá khi có sự chỉ đạo của cấp trên, chưa có sự tự giác, thường xuyên, liên
tục.
Việc kiểm tra định kì giao cho giáo viên tự tổ chức theo phân phối chương
trình vì bệnh thành tích mà một số giáo viên ra đề dễ hoặc chấm bài không đúng
với hướng dẫn chấm, sử dụng lại đề kiểm tra của những năm trước.
Mỗi giáo viên ra đề kiểm tra theo mỗi kiểu khác nhau không thống nhất,
bên cạnh đó có mơn chỉ có một giáo viên giảng dạy nên việc đánh giá kết quả
học tập của học sinh cũng gặp nhiều khó khăn vì phải dạy nhiều lớp.
Việc kiểm sốt chất lượng của giáo viên gặp khó khăn vì giáo viên tự cho
kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh nên chất lượng đào tạo chưa thật
sự chuẩn sát, kết quả kiểm tra đánh giá đề của giáo viên trong trường thì điểm số
rất cao khi kiểm tra theo đề của Sở thì ngược lại...
Bộ GDĐT đã thay đổi quy chế thi THPT quốc gia và tuyển sinh vào đại
học, cao đẳng từ năm 2015 đến nay. Áp lực thi cử đã gây ra tình trạng thi như
12

thế nào thì việc dạy và học như thế đó, giáo viên thường chọn các giải pháp an
toàn dạy học theo cách truyền thống để học sinh có đủ thời gian nắm được
những kiến thức cơ bản để có thể vượt qua các kỳ kiểm tra.
Nội dung sách giáo khoa hiện hành còn nặng về lý thuyết, chưa gắn lý
thuyết với thực tiễn, nhiều kiến thức hàn lâm, lượng kiến thức trong một bài học
còn nhiều trong việc kiểm tra đánh gia học sinh còn nặng về kiểm tra kiến thức
khi thời gian của tiết học chỉ có 45 phút.
Trường đóng ở địa bàn biên giới tình hình tương đối phức tạp, giao thơng
khó khăn gây nên rất nhiều khó khăn trong công tác giảng dạy cũng như giáo
dục học sinh.
Đa số học sinh ngồi giờ đi học cịn phải phụ giúp gia đình về vấn đề kinh
tế nên việc học tập ở nhà của học sinh cũng gặp rất nhiều khó khăn.

13


Giải pháp, chứng minh vấn đề được giải quyết;
Xuất phát từ quan niệm chất lượng giáo dục phổ thông là sự phù hợp với
mục tiêu giáo dục phổ thông, quá trình sư phạm là một q trình thống nhất tồn
vẹn được cấu trúc bởi các thành tố: mục tiêu giáo dục, nội dung giáo dục,
phương pháp giáo dục, người dạy, người học, kiểm tra đánh giá kết quả …
Chúng tôi cho rằng việc đổi mới cách tổ chức kiểm tra, đánh giá qua việc nhà
trường sẽ thành lập tổ khảo thí để thực hiện việc kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của học sinh trên phịng máy vi tính là thật sự cần thiết. Để thực hiện có hiệu
quả việc đổi mới phương thức kiểm tra, đánh giá qua dựa trên ngân hàng câu hỏi
trắc nghiệm để kiểm tra tập trung, chúng ta cần xây dựng kế hoạch lập ngân
hàng kiểm tra chung cho tất cả các khối (8 môn thi tốt nghiệp) và ứng dụng công
nghệ thông tin vào trong việc quản lý ngân hàng đề, và sử dụng phần mềm tổ
chức kiểm tra đánh giá trên máy vi tính cụ thể như sau:

Bước 1: Thành lập tổ khảo thí gồm:

Bước 2: Xây dựng kế hoạch tổ chức kiểm tra đánh giá (kiểm tra giữa kỳ trở
lên).
Trong kế hoạch được xây dựng, có một số nội dung chính cần thực hiện
như sau:

14


- Phân cơng giáo viên rà sốt lại nội dung ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm,
tự luận trên cho phù hợp với nội dung chương trình đã giảm tải. Các tổ chuyên
chuyên môn họp tổ chuyên môn phân công giáo viên theo từng nhóm bộ mơn rà
sốt ngân hàng đề kiểm tra sau đó tiến hành thẩm định ngân hàng theo từng đợt
theo từng bài học. Tổ trưởng chuyên môn tập hợp ngân hàng câu hỏi kiểm tra
được phân loại theo mức độ đã được chuẩn và theo cấu trúc của phân mềm nộp
lại tổ khảo thí để đưa vào phần mềm để quản lý.
- Giáo viên trước khi nộp ngân hàng đề cho tổ trưởng phải kiểm tra lại có
đúng theo cấu trúc và số lượng câu hỏi theo quy định. (giáo viên bộ mơn hồn
tồn chịu trách nhiệm về nội dung ngân hàng đề mình nộp)
- Tổ trưởng chuyên môn kiểm tra lại và tổng hợp tất cả ngân hàng các môn
trong tổ và nộp lại tổ khảo thí. Tổ trưởng chun mơn cũng ghi nhận lại các ý
kiến của tổ viên của mình trong quá trình thực hiện có khó khăn vướng mắc gì
thì báo cho tổ trưởng (phó) tổ khảo thí để giải quyết.
- Cho giáo viên đăng ký lịch và nội dung kiểm tra (tuần chun mơn theo
phân phối chương trình).
- Xếp lịch kiểm tra dựa trên lịch mà giáo viên đã đăng ký.
- Phân cơng các thành viên trong tổ khảo thí kiểm tra cơ sở vật chất và lịch
coi kiểm tra.
- Thao báo lịch kiểm tra cho học sinh và giáo viên.

Bước 3: Tiến hành rút đề theo ma trận.
- Tổ chức rút đề kiểm tra theo nội dung giáo viên đã đăng ký theo ma trận
(40% nhận biết, 30% thông hiểu, 20% vận dụng thấp, 10% vận dụng cao).
- Xử lý đề để tổ chức kiểm tra trên máy tính.
Bước 4: Tổ chức kiểm tra theo kế hoạch
- Các thành viên được phân công coi kiểm tra nhận đề kiểm tra (chứa trong
usb theo từng môn của mỗi buổi kiểm tra) đã được xử lý từ tổ trưởng tổ khảo thí
(tổ phó)
- Tiến hành đưa đề kiểm tra vào phần mềm và coi kiểm tra.
+ Kiểm tra tập trung tháng 10/2020 tháng 3/2021
15


 Kiểm tra tập trung khối 12 gồm các môn: Văn (Tự luận), Tốn, Anh,
Lý, Hóa, Sinh, Sử, Địa, GDCD.
 Kiểm tra tập trung khối 10 và 11 gồm các mơn: Văn (Tự luận), Tốn,
Anh, Lý, Hóa.
+ Tổ chức coi kiểm tra một cách nghiêm túc.
+ Lắp đặt camera giám sát phòng thi.
+ Tổ chức thi và chấm kiểm tra bằng phần mềm máy tính.

Hình ảnh tổ chức kiểm tra trên phịng vi tính.
Bước 5: Thơng báo kết quả kiểm tra cho học sinh và giáo viên
Trả kết quả kiểm tra trên máy tính cho giáo viên và học sinh. Tổ chức lưu
trữ dữ liệu sau mỗi đợt kiểm tra.
Tiến hành in các đề gốc cho giáo viên để sửa bài cho học sinh sau đợt kiểm
tra.
Nhập điểm lên hệ thống quản lý điểm VNPT.

16