Có thể phòng tránh đột quỵ não? pot

Có thể phòng tránh đột quỵ
não?
Não là cơ quan trung ương điều khiển mọi hoạt động của cơ thể
nhờ chức năng của các tế bào não. Các tế bào não được cung cấp
đầy đủ ôxy và các chất dinh dưỡng bởi hệ thống mạch máu não.
Khi mạch máu não bình thường, não được nuôi dưỡng tốt, cơ
thể của chúng ta khỏe mạnh. Khi mạch máu não bị bệnh, hoạt
động của các tế bào não bị ảnh hưởng ở các mức độ khác nhau,
cơ thể của chúng ta sẽ rơi vào trạng thái rối loạn do mất chỉ đạo
từ não bộ.
Đột quỵ não là gì?
Bình thường, dòng máu nuôi não lưu thông trong lòng mạch, đi
từ động mạch tới hệ mao mạch mang ôxy, chất dinh dưỡng nuôi
tế bào não và hồi lưu theo các tĩnh mạch để về tim.
Khi dòng máu não bị thoát ra ngoài lòng mạch sẽ gây chảy máu
não. Khi dòng máu não bị tắc hoàn toàn và đột ngột sẽ gây nhồi
máu não. Đó chính là hai dạng đột quỵ não (còn được gọi là tai
biến mạch máu não): đột quỵ chảy máu não và đột quỵ thiếu
máu não. Hai nhóm đột quỵ thiếu máu và chảy máu khác nhau
hoàn toàn về nguyên nhân, cơ chế, chẩn đoán và cách thức cấp
cứu điều trị. Trong mỗi nhóm đột quỵ lại có các dạng khác nhau,
cũng đòi hỏi cách thức chẩn đoán điều trị khác nhau.
Thông thường, bệnh mạch máu não hình thành và phát triển một
thời gian trước khi gây đột quỵ não, có thể có triệu chứng báo
trước, nhưng cũng có thể không có triệu chứng gì cho đến khi
đột quỵ xảy ra.
Nếu được phát hiện bệnh trước khi đột qụy có thể sẽ được tư
vấn điều trị để hạn chế nguy cơ bị đột qụy. Như thế sẽ là lý
tưởng vì tránh được tổn thương cho các tế bào não. Nếu không
may đột quỵ não xảy ra thì đó là điều tồi tệ nhất vì các tế bào
não đã bị tổn thương.

Làm gì để phát hiện bệnh mạch máu não trước khi đột quỵ
xảy ra?
Cần đi khám ở chuyên khoa mạch máu não nếu có hoặc nghi
ngờ có triệu chứng về thần kinh.
Chẩn đoán hình ảnh não và mạch máu não là bắt buộc (mọi
khám xét lâm sàng của bác sĩ chỉ có thể hướng đến các bệnh
đang nghi ngờ chứ không khẳng định được bệnh cụ thể nào). Sự
lưỡng lự làm hay không làm xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh não
và mạch máu não có thể phải trả giá bằng tính mạng của bệnh
nhân!
Hai phương pháp chẩn đoán hình ảnh não và mạch máu não hiệu
quả và phổ biến nhất hiện nay là: chụp não và mạch máu não
bằng máy cắt lớp (CT) đa dãy đầu dò (64 dãy hoặc cao hơn);
chụp não và mạch máu não bằng máy cộng hưởng từ (MRI) thế
hệ mới (1.5 tesla hoặc cao hơn). (Lưu ý: Cần lấy hình ảnh từ
quai động mạch chủ trở lên để không bỏ sót tổn thương mạch
máu não đoạn ngoài sọ).

Khi dòng máu thoát ra ngoài
lòng mạch sẽ gây đột quỵ chảy
máu não.
Để hạn chế tử vong và phòng tránh đột quỵ tái phát

Diễn biến của đột quỵ rất phức tạp, kể cả chuyên khoa sâu cũng
không lường trước hết được mọi trường hợp. Vì vậy, khi có
người bị đột qụy, không được để bệnh nhân tại nhà và điều trị
theo kinh nghiệm dân gian, mà phải gọi cấp cứu 115 để đưa
ngay bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất có khả năng chẩn đoán
và điều trị đột qụy.

Đột quỵ có hai dạng cơ bản: nhồi máu não (chiếm 80%) và chảy
máu não (chiếm 20%), với các mức độ rất khác nhau, từ rất nhẹ
(tự hồi phục, không di chứng) đến rất nặng (đe dọa tính mạng
hoặc tử vong ngay). Vì thế, bắt buộc phải điều trị bệnh nhân tại
bệnh viện có chuyên khoa bệnh mạch máu não.
Sau khi xác định được tình trạng đột quỵ của bệnh nhân, các bác
sĩ sẽ quyết định cần được hồi sức cấp cứu nội khoa như thế nào?
Có chỉ định can thiệp mạch máu não hoặc phẫu thuật sọ não cấp
cứu không? Các phương pháp can thiệp mạch máu não bằng ống
thông hoặc phẫu thuật sọ não có thể phải được thực hiện khẩn
cấp cho bệnh nhân, song song với hồi sức tích cực đột quỵ não.
Sau đột qụy, cần tích cực phục hồi chức năng và dùng thuốc dự
phòng đột quỵ tái phát theo đơn của bác sĩ chuyên khoa.

Đột quỵ não là bệnh rất nguy hiểm, diễn
biến phức tạp, không dễ chẩn đoán chính
xác và rất khó điều trị, vì vậy không nên để
bệnh nhân ở nhà tự điều trị, không nên sử
dụng các bài thuốc dân gian không có cơ sở
khoa học, không nên dùng thuốc “an cung
ngưu hoàng hoàn” khi cấp cứu bệnh nhân
đột quỵ não (đã có bệnh nhân bị sặc khi vì
người nhà cứ cố nhét thuốc vào miệng trong
khi bệnh nhân đang ở trạng thái lơ mơ hôn
mê).
Tất cả các giai đoạn từ khi phát hiện bệnh
nhân đột quỵ, vận chuyển bệnh nhân vào
viện, thăm khám và xét nghiệm cấp cứu đến
triển khai các phương pháp điều trị cấp cứu
hồi sức tích cực cũng như can thiệp mạch

hoặc phẫu thuật đều cần thực hiện nhanh
nhất trong phạm vi có thể, để cứu các tế b
ào
não của bệnh nhân đang bị tổn thương và
đe dọa tiếp tục tổn thương từng giây từng
phút. Vì vậy với bệnh nhân đột quỵ, thời
gian là vàng. Các nơ-ron thần kinh trong bộ
não của chúng ta quý giá như thế nào thì
thời gian lúc này quý như thế! Hãy chạy
đua với thời gian!