Chiphisxtbcnloinhuanvatysuatloinhuan 160320184542 (1)

HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ
Lớp: Tự động hóa & Điều khiển
k56
Nhóm: 1


Nội dung nguyên cứu

Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa lợi nhuận
và tỷ suất lợi nhuận


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa
Lao
động
q
khứ

Chi phí
lao
động

Lao
động
hiện
tại

Như
Nhưchúng
chúngta

tađã
đãbiết,
biết,muốn
muốntạo
tạora
ragiá
giátrị
trịhàng
hànghóa,
hóa,tất
tấtyếu
yếuphải
phải
chi
chiphí
phímột
mộtsố
sốlao
laođộng
độngnhất
nhấtđịnh,
định,gọi
gọilàlàchi
chiphí
phílao
laođộng,
động,bao
bao
gồm
gồmlao

laođộng
độngq
qkhứ
khứvà
vàlao
laođộng
độnghiện
hiệntại.
tại.


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa
Lao
động
quá
khứ

Chi phí
lao
động

Lao
động
hiện
tại

Lao
Lao động
động quá
quá khứ

khứ (lao
(lao động
động vật
vật hóa)
hóa) tức
tức là
là
giá
giá trị
trị của
của tư
tư liệu
liệu sản
sản xuất
xuất (c)
(c)


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa
Lao
động
quá
khứ

Chi phí
lao
động

Lao
động

hiện
tại

Lao
Lao động
động hiện
hiện tại
tại (lao
(lao động
động sống)
sống) tức
tức là
là lao
lao
động
động lạo
lạo ra
ra giá
giá trị
trị mới
mới (v
(v ++ m).
m).


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa

Đứng
Đứngtrên
trênquan

quanđiểm
điểmxã
xãhội
hộimà
màxét,
xét,chi
chi
phí
phílao
laođộng
độngđó
đólàlàchi
chiphí
phíthực
thựctế
tếcủa
củaxã
xã
hội,
hội,chi
chiphí
phínày
nàytạo
tạora
ragiá
giátrị
trịhàng
hànghóa.
hóa.
Ký

Kýhiệu
hiệugiá
giátrị
trịhàng
hànghóa
hóalàlàww

W=c+v+m
Về
Vềmặt
mặtlượng:
lượng:
Chi
Chiphí
phíthực
thựctế
tế==giá
giátrị
trịhàng
hànghóa
hóa


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa
Song,
Song,đối
đốivới
vớinhà
nhàtư
tưbản,

bản,họ
họ
khơng
khơngphải
phảichi
chiphí
phílao
laođộng
độngđể
đểsản
sản
xuất
xuấthàng
hànghóa,
hóa,cho
chonên
nênhọ
họkhơng
khơng
quan
quantâm
tâmđến
đếnđiều
điềuđó
đó
Trên
Trênthực
thựctế,
tế,họ
họchỉ

chỉquan
quantâm
tâm
đến
đếnviệc
việcứng
ứngtư
tưbản
bảnđể
đểmua
muatư
tư
liệu
liệusản
sảnxuất
xuất(c)
(c)và
vàmua
muasức
sứclao
lao
động
động(v)
(v)

Do đó, nhà tư bản chỉ xem hao
phí hết bao nhiêu tư bản, chứ
khơng tính đến hao phí hết bao
nhiêu lao động xã hội

C.Mác
C.Mácgọi
gọichi
chiphí
phíđó
đólàlà
chi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấttư
tưbản
bản
chủ
chủnghĩa,
nghĩa,ký
kýhiệu
hiệulàlàk.k.

k=c+v


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa

Vậy,
Vậy,chi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấttư

tưbản
bảnchủ
chủnghĩa
nghĩalàlàchi
chiphi
phivề
vềtư
tưbản
bảnbất
bất
biến
biếnvà
vàtư
tưbản
bảnkhả
khảbiến
biếnmà
mànhà
nhàtư
tưbản
bảnbỏ
bỏra
rađể
đểsản
sảnxuất
xuấthàng
hàng
hóa.
hóa.

k=c+v

Khi
Khixuất
xuấthiện
hiệnchi
chiphi
phisàn
sànxuất
xuấttư
tưbàn
bànchũ
chũnghĩa,
nghĩa,thì
thìcơng
cơngthức
thức
giá
giátrị
trịhàng
hànghóa
hóa

W=c+v+m

W = k + m.

Như
Nhưvậy,
vậy,giữa

giữachi
chiphí
phíthực
thựctế
tếvà
vàchi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấttư
tưbản
bảnchủ
chủ
nghĩa
nghĩacó
cósự
sựkhác
khácnhau
nhauvề
vềcả
cảmặt
mặtchất
chấtlẫn
lẫnmặt
mặtlượng.
lượng.


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa
chi

chiphí
phíthực
thựctế
tếlàlàchi
chiphí
phílao
lao
động,
động,phản
phảnánh
ánhđúng,
đúng,đầy
đầyđủ
đủ
hao
haophí
phílao
laođộng
độngxã
xãhội
hộicần
cầnthiết
thiết
để
đểsản
sảnxuất
xuấtvà
vàtạo
tạora
ragiá

giátrị
trịhàng
hàng
hóa
hóa

Về
Về mặt
mặt
chất
chất

cịn
cịnchi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấttư
tưbản
bảnchủ
chủ
nghĩa
nghĩa(k)
(k)chỉ
chỉphản
phảnánh
ánhhao
haophí
phí
tư

tưbản
bảncủa
củanhà
nhàtư
tưbản
bảnmà
màthơi,
thơi,
nó
nókhơng
khơngtạo
tạora
ragiá
giátrị
trịhàng
hànghóa
hóa

C.Mác
C.Mácchỉ
chỉrõ
rõphạm
phạmtrù
trùchi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấtkhơng
khơng
có

cóquan
quanhệ
hệgì
gìvới
vớisự
sựhình
hìnhthành
thànhgiá
giátrị
trịhàng
hàng
hóa,
hóa,cũng
cũngnhư
nhưkhơng
khơngcó
cóquan
quanhệ
hệgì
gìvới
vớiq
q
trình
trìnhlàm
làmcho
chotư
tưbản
bảntăng
tăngthêm
thêmgiá

giátrị.
trị.


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa
chi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấttư
tưbản
bảnchủ
chủnghĩa
nghĩaln
ln
ln
lnnhỏ
nhỏhơn
hơnchi
chiphí
phíthực
thựctế:
tế:

c+v

<

c+v+m

Về
Về mặt
mặt
lượng
lượng
Vì
Vìtư
tưbản
bảnsản
sảnxuất
xuấtđươc
đươcchia
chiathành
thànhtư
tư
bản
bảncố
cốđịnh
địnhvà
vàtư
tưbản
bảnlưu
lưuđộng
độngcho
cho
nên
nênchi
chiphí
phísản
sảnxuất

xuấttư
tưbản
bảnchủ
chủnghĩa
nghĩa
ln
lnln
lnnhỏ
nhỏhơn
hơntư
tưbản
bảnứng
ứngtrước
trước
(k).
(k).


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa
Ví
Ví dụ
dụ

Một nhà tư bản sản xuất đầu tư tư bản với số tư bản

cố định (c1) là 1.200 đơn vị tiền tệ; số tư bản lưu động (c2 và v) là
480 đơn vị tiền tệ (trong đó giá trị của nguyên nhiên, vật liệu (c 2)
là 300, tiền công (v) là 180). Nếu tư bản cố định hao mòn hết
trong 10 năm, tức là mỗi năm hao mòn 120 đơn vị tiền tệ, thì:
Chi phí sản xuất (k) là: 120 + 480 = 600 đơn vị tiền tệ.

Tư bản ứng trước (K) là: 1.200 + 480 = 1.680 đơn vị tiền
tệ.
Tức là K > k
Nhưng khi nghiên cứu, C.Mác thường giả định tư bản cố định hao
mòn hết trong một năm, nên tổng tư bản ứng trước (K) và chi phí
sản xuất luôn bằng nhau (K = k).


Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa
Giá
Giá trị
trị hàng
hàng hóa:
hóa: ww == kk ++ m,
m, trong
trong đó
đó kk == cc ++ v.
v.

Việc
Việchình
hìnhthành
thànhchi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấttư
tưbản
bảnchủ
chủnghĩa

nghĩa(k)
(k)che
che
đậy
đậythực
thựcchất
chấtbóc
bóclột
lộtcủa
củachủ
chủnghĩa
nghĩatư
tưbản.
bản.
Nhìn
Nhìnvào
vàocơng
cơngthức
thứctrên
trênthì
thìsự
sựphân
phânbiệt
biệtgiữa
giữaccvà
vàvvđã
đã
biến
biếnmất,
mất,người

ngườita
tathấy
thấydường
dườngnhư
nhưkksinh
sinhra
ram
m
Chính ở đây chi phí lao động bị che lấp bởi chi phí tư
bản (k), lao động là thực thể, là nguồn gốc của giá trị thì
bị biến mất, và giờ đây hình như tồn bộ chi phí sán xuất
tư bản chủ nghĩa sinh ra giá trị thặng dư.


 Lợi nhuận
Giữa
Giữagiá
giátrị
trịhàng
hànghóa
hóavà
vàchi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấttư
tưbản
bảnchủ
chủ
nghĩa

nghĩaln
lnln
lncó
cókhoảng
khoảngchênh
chênhlệch,
lệch,cho
chonên
nênsau
sau
khi
khibán
bánhàng
hànghóa
hóa(giả
(giảđịnh:
định:giá
giácả
cả==giá
giátrị),
trị),nhà
nhàtư
tư
bản
bảnkhơng
khơngnhững
nhữngbù
bùđắp
đắpđúng
đúngsố

sốtư
tưbản
bảnứng
ứngra,
ra,mà
mà
cịn
cịnthu
thuvề
vềđược
đượcmột
mộtsố
sốtiền
tiềnlời
lờingang
ngangbằng
bằngvới
vớim.
m.
Số
Sốtiền
tiềnnày
nàyđược
đượcgọi
gọilàlàlợi
lợinhuận,
nhuận,ký
kýhiệu
hiệulàlàp.
p.

Giá
Giátrị
trịthặng
thặngdư
dưđược
đượcso
sovới
vớitồn
tồnbộ
bộtư
tưbản
bảnứng
ứng
trước,
trước,được
đượcquan
quanniệm
niệmlàlàcon
conđẻ
đẻcủa
củatồn
tồnbộ
bộtư
tưbản
bản
ứng
ứngtruớc
truớcsẽ
sẽmang

manghình
hìnhthức
thứcbiến
biếntướng
tướnglàlàlợi
lợi
nhuận.
nhuận.
Nếu
Nếuký
kýhiệu
hiệulợi
lợinhuận
nhuậnlàlàppthì
thìcơng
cơngthức:
thức:

W=c+v+m=k+m

W=k+p

Lợi
Lợi
nhuận
nhuận


 Lợi nhuận
W=c+v+m=k+m

W=k+p

Vậy giữa p và m
có gì giống và
khác nhau?


 Lợi nhuận
W=c+v+m=k+m

W=k+p

cả
cảlợi
lợinhuận
nhuận(p)
(p)và
vàgá
gátrị
trịthặng
thặngdư
dư(m)
(m)đều
đều
có
cóchung
chungmột
mộtnguồn
nguồngốc

gốclàlàkết
kếtquả
quảlao
laođộng
động
khơng
khơngcơng
cơngcủa
củacơng
cơngnhân.
nhân.

Giống
nhau


 Lợi nhuận
W=c+v+m=k+m

W=k+p

Phạm
Phạmtrù
trùgiá
giátrị
trịthặng
thặngdư
dưphản
phảnánh
ánhđúng

đúngnguồn
nguồngốc
gốc
và
vàbản
bảnchất
chấtcủa
củanó
nólàlàkết
kếtquả
quảcủa
củasự
sựchiếm
chiếmđoạt
đoạtlao
lao
động
độngkhơng
khơngcơng
cơngcủa
củacơng
cơngnhân.
nhân.
Phạm
Phạmtrù
trùlợi
lợinhuận
nhuậnchẳng
chẳngqua
quachỉ

chỉlàlàmột
mộthình
hìnhthái
thái
thần
thầnbí
bíhóa
hóacủa
củagiá
giátrị
trịthặng
thặngdư.
dư.C.Mác
C.Mácviết:
viết:“giá
“giátrị
trị
thặng
thặngdư,
dư,hay
haylàlàlợi
lợinhuận,
nhuận,chính
chínhlàlàphần
phầngiá
giátrị
trịdơi
dơi
ra
raấy

ấycủa
củagiá
giátrị
trịhàng
hànghóa
hóaso
sovới
vớichi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuất
của
củanó
nó
Vì
Vìvậy,
vậy,phạm
phạmtrù
trùlợi
lợinhuận
nhuậnphản
phảnánh
ánhsai
sailệch
lệchbản
bản
chất
chấtquan
quanhệ

hệsản
sảnxuất
xuấtgiữa
giữanhà
nhàtư
tưbản
bảnvà
vàlao
laođộng
động
làm
làmth,
th,vìvìnó
nólàm
làmcho
chongười
ngườita
tahiểu
hiểulầm
lầmrằng
rằnggiá
giátrị
trị
thặng
thặngdư
dưkhơng
khơngphải
phảichỉ
chỉdo
dolao

laođộng
độnglàm
làmth
thtạo
tạo
ra.
ra.

Khác
nhau


 Lợi nhuận

Nguyên nhân của hiện tượng này là gì ?


 Lợi nhuận

sự
sựhình
hìnhthành
thànhchi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấttư
tưbản
bảnchủ
chủnghĩa

nghĩa
xóa
sự
nhau
giữa
ccvà
đã
xóanhịa
nhịahiện
sựkhác
khác
nhaunày
giữalà
vàv?v
Ngunđã
nhân
của
tượng
gì

Thứ
nhất

nên
nênviệc
việcppsinh
sinhra
ratrong
trongq
qtrình

trìnhsản
sảnxuất
xuấtnhờ
nhờ
bộ
bộphận
phậnvvđược
đượcthay
thaythế
thếbằng
bằngkk(c
(c++v)
v)

bây
bâygiờ
giờppđược
đượcquan
quanniệm
niệmlàlàcon
conđẻ
đẻcủa
củatồn
tồnbộ
bộ
tư
tưbản
bảnứng
ứngtrước.
trước.

 Lợi nhuận
Ngun nhân của hiện tượng này là gì ?
do
dochi
chiphí
phísản
sảnxuất
xuấttư
tưbản
bảnchủ
chủnghĩa
nghĩaln
lnnhỏ
nhỏhơn
hơnchi
chi
phí
phísản
sảnxuất
xuấtthực
thựctế,
tế,cho
chonên
nênnhà
nhàtư
tưbản
bảnchỉ
chỉcần

cầnbán
bán
hàng
hànghóa
hóacao
caohơn
hơnchi
chiphi
phisản
sảnxuất
xuấttư
tưbản
bảnchủ
chủnghĩa
nghĩavà
và
có
cóthể
thểthấp
thấphơn
hơngiá
giátrị
trịhàng
hànghóa
hóalàlàđã
đãcó
cólợi
lợinhuận
nhuận

Thứ
hai

Đối
Đốivới
vớinhà
nhàtư
tưbản,
bản,họ
họcho
chorằng
rằnglợi
lợinhuận
nhuậnlàlàdo
doviệc
việc
mua
muabán,
bán,do
dolưu
lưuthơng
thơngtạo
tạora,
ra,do
dotài
tàikinh
kinhdoanh
doanhcủa
của
nhà

nhàtư
tưbản
bảnmà
màcó.
có.

Nhưng
Nhưngxem
xemxét
xéttrên
trênphạm
phạmvivitồn
tồnxã
xãhội
hộivà
vàtrong
trongmột
một
thời
thờigian
giandài
dàithì
thìtổng
tổnggiá
giácả
cảbằng
bằngtổng
tổnggiá
giátrị,nên
trị,nêntổng

tổng
lợi
lợinhuận
nhuậncũng
cũngbằng
bằngtổng
tổnggiá
giátrị
trịthặng
thặngdư
dư


 Lợi nhuận

Chính
Chính sự
sự khơng
khơng nhất
nhất trí
trí
về
về lượng
lượng giữa
giữa pp và
và m
m
nên
nên càng
càng che

che giấu
giấu thực
thực
chất
chất bóc
bóc lột
lột của
của chủ
chủ
nghĩa
nghĩa tư
tư bản.
bản.


 Tỷ suất lợi nhuận
 Tỷ suất lợi nhuận
Trên
Trênthực
thựctế,
tế,các
cácnhà
nhàtư
tưbản
bảnkhơng
khơngchỉ
chỉquan
quantâm
tâmđến
đếnlợi

lợi
nhuận
nhuậnmà
màcịn
cịnquan
quantâm
tâmđến
đếntỷtỷsuất
suấtlợi
lợinhuận.
nhuận.
Tỷ
Tỷ suất
suất lợi
lợi nhuận
nhuận làlà tỷtỷ số
số tính
tính theo
theo phần
phần trăm
trăm giữa
giữa giá
giá
tri
trithặng
thặngdư
dưvà
vàtồn
tồnbộ
bộtư

tưbản
bảnứng
ứngtrước.
trước.
Nếu
Nếuký
kýhiệu
hiệutỷtỷsuất
suấtlợi
lợinhuận
nhuậnlàlàp'p'ta
tacó:
có:
P=

m
×100%
c +v

Lợi nhuận là hình thức chuyển hóa của giá trị thặng dư,
nên tỷ suất lợi nhuận cũng là sự chuyển hóa của tỷ suất
giá trị thặng dư. Vì vậy chúng có mối quan hệ chặt chẽ
với nhau. Nhưng giữa m' và p' lại có sự khác nhau cả về
chất và lượng.


 Tỷ suất lợi nhuận
Sự khác nhau về chất và lượng của m’ và p’

Về

Về mặt
mặt
chất
chất

• m’ phản ánh trình độ bóc lột của nhà tư bản đối
với cơng nhân làm th, cịn p’ khơng thể phản ánh
được điều đó, mà chỉ nói lên mức doanh lợi của
việc đầu tư tư bản.
•Tỷ suất lợi nhuận chỉ cho nhà tư bản biết tư bản
của họ đầu tư vào đâu thì có lợi hơn. Do đó, việc
thu lợi nhuận và theo đuổi tỷ suất lợi nhuận là
động lực thúc đẩy các nhà tư ban, là mục tiêu
cạnh tranh của các nhà tư bản.

Về
Về mặt
mặt
Lượng
Lượng

p' ln ln nhỏ hơn m’ vì:
m
P=
×100%
c +v

Cịn

m

m' = ×100%
v


 Tỷ suất lợi nhuận
Những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận

Tỷ suất giá
trị thặng dư.
Cấu tạo
hữu cơ của
tư bản:
Tốc
Tốcđộ
độchu
chu
chuyển
chuyểntư
tư
bản
bản
Tiết
Tiết kiệm
kiệm
tư
tư bản
bản bất
bất
biến
biến

\Tỷ suất giá trị thặng dư càng cao thì tỷ
suất lợi nhuận càng lớn và ngược lại.
Trong điều kiện tỷ suất giá trị thặng dư không
đổi, nếu cấu tạo hữu cơ của tư bản càng cao thì tỷ
suất lợi nhuận càng giảm và đó cùng là bản chất
của quy luật p’ có xu hướng giảm sút trong chủ
nghĩa tư bản.
Nếu tốc độ chu chuyển của tư bản càng lớn,
thì tần suất sản sinh ra giá trị thặng dư trong
năm của tư bản ứng trước càng nhiều lần, giá trị
thặng đư theo đó mà tăng lên làm cho tỷ suất lợi
nhuận cũng càng tăng.
Trong điều kiện tỷ suất giá trị thặng dư và tư
bản khả biến không đổi, nếu tư bản bất biến
càng nhỏ thì tỷ suất lợi nhuận càng lớn.


 Tỷ suất lợi nhuận
Bốn nhân tố trên đây đều được các nhà tư bản sử dụng,
khai thác một cách triệt để, để đạt được tỷ suất lợi nhuận
cao nhất. Song, với những đặc điểm, điều kiện khác nhau,
nên cùng một lượng tư bản như nhau đầu tư vào các ngành
sản xuất khác nhau thì tỷ suất lợi nhuận đạt được lại khác
nhau. Vì vậy, các nhà tư bản ra sức cạnh tranh kịch liệt với
nhau và dẫn tới việc hình thành lợi nhuận bình quân.