Bai tap tv bai 8 che bien dau mo chuyen de hoa 11 ctst vt

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM + TỰ LUẬN
HÓA HỌC 11 – BỘ CHÂN TRỜI SÁNG TẠO
CHUYÊN ĐỀ 3. DẦU MỎ VÀ CHẾ BIẾN DẦU MỎ

BÀI 8. CHẾ BIẾN DẦU MỎ
Trắc nghiệm: 5 NB; 2 TH; 2 VDT và 1 VDC
Tự luận: 2 NB; 1 TH; 1 VDT; 1 VDC

I. TRẮC NGHIỆM (20 CÂU):
Mức độ

CÂ
U

BIẾT
1

2

3

4

ĐỀ
Chất nào dưới đây không phải là sản
phẩm của quá trình chế biến dầu mỏ?
A. Xăng nhẹ.
B. Dầu hỏa.
C. Cồn khô.
D. Nhựa đường.
Để tách riêng các thành phần của dầu

mỏ người ta dùng phương pháp nào
dưới đây?
A. Chiết lỏng.
B. Hịa tan trong nước.
C. Chưng cất phân đoạn
D. Cơ đặc.
Dựa vào yếu tố nào dưới đây để tách
riêng các thành phần của dầu mỏ?
A. Tính tan.
B. Nhiệt độ sơi.
C. Khối lượng riêng.
D. Nồng độ phần trăm.
Chỉ số octane của nhiên liệu là một đại
lượng đặc trưng cho khả năng nào
dưới đây?
A. Chống bốc cháy.
B. Chống đơng đặc.
C. Chống hịa tan.
D. Chống kích nổ.

ĐÁP ÁN / HƯỚNG DẪN
GIẢI
C. Cồn khơ.
Cồn khô là cồn đã loại bỏ
nước thành dạng rắn, là sản
phẩm được sản xuất từ
rượu etylic (ethanol) và
một số chất phụ gia.

C. Chưng cất phân đoạn

B. Nhiệt độ sôi.
- chưng cất phân đoạn dầu
mỏ trong các tháp chưng
cất để thu được các sản
phẩm ở các phân đoạn có
nhiệt độ sơi khác nhau
D. Chống kích nổ.
Chỉ số octan, hoặc số
octan, là thước đo tiêu
chuẩn về hiệu suất của
động cơ hoặc nhiên liệu
hàng khơng. Số octan càng
cao, nhiên liệu càng có thể
chịu nén được trước khi
phát nổ.


5

1

HIỂU

Trong quá trình lọc dầu người ta áp
dụng quá trình vật lí, hóa học hay sinh
học?
A. Chỉ áp dụng các q trình vật lí.
B. Chỉ áp dụng các q trình hóa học.
C. Áp dụng cả q trình vật lí và hóa

học.
D. Áp dụng cả q trình vật lí, hóa học
và sinh học.
Để tăng hàm lượng các hydrocacbon
mạch ngắn (xăng) trong sản phẩm
chưng cất dầu mỏ người ta dùng giải
pháp nào?
A. Cracking.
B. Reforming
C. Hoà tan, chiết.
D. Chưng cất phân đoạn.
Trong quá trình chế biến dầu mỏ,
phương pháp nào sau đây KHƠNG
được áp dụng để làm tăng chỉ số
octane?
A. Cracking nhiệt.
B. Reforming xúc tác.
C. Thêm phụ gia.
D. Cracking xúc tác.

2

VẬN DỤNG

1

Xét quá trình chế biến dầu mỏ sau đây:
(1) Quá trình tiền xử lí;
(2) Q trình chưng cất;
(3) Q trình cracking;

(4) Q trình reforming.
Quá trình nào làm thay đổi cấu tạo
phân tử hydrocarbon sau khi lọc dầu?
A. (1), (2), (3), (4).
B. (2), (3), (4).
C. (3), (4).
D. (2), (3).

C. Áp dụng cả quá trình
vật lí và hóa học.
- Vật lí: Tiền xử lý và
chưng cất phân đoạn.
- Hóa học: Cracking và
reforming.

(3) Q trình cracking:
Quá trình cracking là quá
trình phá vỡ các phân tử
alkane mạch dài thành các
hydrocarbon (alkane,
alkene) mạch ngắn hơn.
- Tăng chỉ số octane của
xăng, để tăng hiệu quả sử
dụng xăng, bảo vệ động
cơ…) có thể sử dụng các
phụ gia chứa chì hoặc
khơng chứa chì hoặc có thể
dùng phương pháp hóa học
(như cracking xúc tác,
reforming xúc tác…).

+ Cracking nhiệt xảy ra ở
nhiệt độ cao hơn cracking
xúc tác và không cần xúc
tác.
+ Cracking xúc tác có xúc
tác là alumosilicate thiên
nhiên hoặc nhân tạo, chẳng
hạn đất sét tẩm acid.
C. (3), (4).
(3) Quá trình cracking:
Quá trình cracking là quá
trình phá vỡ các phân tử
alkane mạch dài thành các
hydrocarbon (alkane,
alkene) mạch ngắn hơn.
(4) Quá trình reforming:
- Quá trình reforming là
quá trình sắp xếp lại mạch
hydrocarbon để tạo ra


2

VẬN DỤNG
CAO

1

Reforming hexane cho sản phẩm là
hydrocarbon X hoặc Y. Hai chất X và

Y có thể là
A. 2-methylbutane và 3methylpentane.
B. 2,2-đimethylbutane và 3methylbutane
C. 2,3- dimethylbutane và 2,3đimethydpentane.
D. 2,3- dimethylbutane và 2,2đimethylbutane.
Cho các phát biểu sau về quá trình chế
biến dầu mỏ:
(1) Trong giai đoạn tiền xử lí dầu mỏ,
nước được cho vào dầu thơ để hịa tan
dầu rồi lọc bỏ các tạp chất khơng tan.
(2) Dầu thơ khơng có nhiệt độ sơi xác
định.
(3) Q trình cracking giúp làm tăng
khối lượng xăng.
(4) Xăng có thành phần chính là các
alkane có từ 5 đến 11 ngun tử C.
(5) Khí hóa lỏng (LPG) có thành phần
chính là propane và butane.
Số câu phát biểu đúng là
A. 2.
B. 3.
C. 4.
D. 1.

nhiều hydrocarbon mạch
nhánh.
+ Nguyên tắc của quá trình
reforming là quá trình biến
đổi cấu trúc của
hydrocarbon từ mạch

khơng phân nhánh thành
mạch nhánh, mạch vịng
no, mạch vịng thơm, nhằm
tăng chỉ số octane, tức là
tăng chất lượng xăng và
cung cấp lượng lớn arene,
dùng trong tổng hợp hóa
dầu.

(1) Sai, dầu không tan
trong nước.
(2) Đúng.
(3) Đúng.
(4) Đúng.
(5) Đúng.

II. TỰ LUẬN (5 CÂU):
Mức
đợ
BIẾT

CÂ
U
1

ĐỀ

ĐÁP ÁN / HƯỚNG DẪN GIẢI

Khí gas, xăng, dầu hoả,

paraffin (làm nến) là những
sản phẩm thu được từ dầu mỏ.
Các chất này được tạo ra từ
dầu mỏ như thế nào?

Các sản phẩm thu được từ quá trình lọc
dầu được tách ra khỏi nhau bằng chưng
cất phân đoạn theo nhiệt độ sôi của
chúng.


2

Thành phần nước, muối và các
tạp chất lẫn trong dầu phải
được loại ra trong quá trình chế
biến dầu mỏ bằng cách cho
nước vào dầu thơ hoặc thêm
hố chất giúp q trình phân
tách lớp thuận lợi. Mục đích
của việc thêm nước và phương
pháp đã được áp dụng để tách
lớp nước và dầu ra khỏi nhau là
gì?

- Mục đích của việc thêm nước là để loại bỏ
muối, cát, hợp chất chứa sufur có trong dầu
thơ.
- Dầu khơng tan trong nước và nhẹ hơn
nước nên khi cho thêm nước vào dầu sẽ nổi

lên trên bề mặt nước.
- Phương pháp đã được áp dụng để tách lớp
nước và dầu ra khỏi nhau là phương pháp
lắng, lọc,...
Quá trình lọc dầu gồm các giai đoạn cơ bản
sau:
- Tiền xử lý: đây là quá trình vật lý do q
trình này sử dụng các phương pháp như hồ
tan, chiết … nhằm loại bỏ muối, nước, các
hợp chất chứa sulfur ….

HIỂU

1

1

VẬN
DỤN
G

1

Quá trình lọc dầu gồm những
giai đoạn nào? Giai đoạn nào
- Chưng cất phân đoạn: đây là quá trình
trong là q trình hóa học? Giai vật lý (chưng cất phân đoạn dầu mỏ trong
đoạn nào là quá trình vật lý?
các tháp chưng cất để thu được các sản
phẩm ở các phân đoạn có nhiệt độ sơi khác

nhau)

Tại sao sau một thời gian sử
dụng, xe máy, ô tô, máy bay …
thường phải bảo dưỡng định kì
(ví dụ: thay dầu, bơi trơn…)

Hãy tìm hiểu và giải thích vì
sao các hydrocarbon có trong
thành phần của LPG (đưa vào
bình gas sử dụng trong gia
đình) khơng có mùi nhưng khi

- Cracking và reforming: cả hai q trình
này đều là q trình hóa học (cracking là
quá trình phá vỡ các phân tử alkane mạch
dài làm tăng khối lượng xăng)
Dầu nhờn sau một thời gian sử dụng trong
điều kiện khắc nghiệt, nhiệt độ cao trong
động cơ sẽ bẻ gãy các phân tử dầu, dầu dễ
bị oxi hóa dẫn đến giảm chất lượng dầu,
khả năng bơi trơn giảm.
Ngồi ra trong q trình hoạt động của
động cơ, ma sát giữa các chi tiết kim loại
tạo ra muội và bụi kim loại li ti sẽ khiến dầu
đặc dần trở thành lực cản khiến các chi tiết
trong động cơ không thể chuyển động gây
tình trạng bó máy hoặc nóng máy.
- Khi bình gas bị rị rỉ có thể gây cháy, nổ
rất nguy hiểm, do đó nhà sản xuất đã pha

trộn thêm chất tạo mùi đặc trưng để giúp
phát hiện khí gas khi xảy ra rị rỉ. Đó chính
là lí do các hydrocarbon có trong thành


phần của LPG (đưa vào bình gas sử dụng
trong gia đình) khơng có mùi nhưng khi
bình gas bị rị rỉ hoặc mở khóa bình gas lại
thấy có “mùi gas”.

bình gas bị rị rỉ hoặc mở khóa
bình gas lại thấy có “mùi gas”?
Khi bình gas bị rị rỉ cần xử lí
thế nào?

VẬN
DỤN
G
CAO

1

Cracking một ankan A thu
được hỗn hợp sản phẩm B gồm
5 hydrocarbon có khối lượng
mol trung bình là 36,25 g/mol;
hiệu suất phản ứng là 60%.
Xác định công thức phân tử
chất A và các chất trong hỗn
hợp B.

- Cách xử lí khi bình gas bị rị rỉ: Khi thấy
có “mùi gas” báo hiệu có gas rị rỉ, tuyệt đối
khơng tạo ra tia lửa điện như bật lửa, bật
công tắc đèn…;
- Nhanh chóng khố van bình gas; mở cửa
cho thơng thống sau đó tìm vị trí rị rỉ.
Khơng nên dùng tay trần để tìm vị trí gas rị
rỉ mà cần dùng khăn ướt thấm nước xà
phịng để tìm.
- Khi phát hiện ra vị trí rị rỉ thì dùng băng
keo quấn kín lại.
- Gọi điện báo cho nhà cung cấp gas đến xử
lí.
Giả sử nankan ban đầu = 1 mol
H = 60% => nankan phản ứng = 0,6 mol => nkhí
tăng = 0,6 mol
=> nhh B = nA + nkhí tăng = 1 + 0,6 = 1,6 mol
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta
có:
mA=mB⇒MA.nA=MB.nB⇒MA=MB.nBnA=1,6.
36,251=58⇒C4H10.
A là C4H10.
B gồm C4H10 dư và CH4, C2H6, C3H6 và
C2H4