KHBD MÔN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
Ngày soạn:
Tuần:
Thời gian thực hiện: 01 tiết (Tiết 02 )
CHUYÊN ĐỀ 11.1. PHÂN BÓN
BÀI 2: PHÂN BÓN VÔ CƠ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
Sau bài học, HS sẽ:
- Phân loại được các loại phân bón vơ cơ: Phân bón đơn, đa lượng hay cịn gọi là
phân khống đơn (đạm, lân, kali); phân bón trung lượng; phân bón vi lượng; phân
bón phức hợp; phân bón hỗn hợp.
- Mơ tả được vai trị của một số chất dinh dưỡng trong phân bón vơ cơ cần thiết
cho cây trồng.
- Trình bày được quy trình sản xuất một số loại phân bón vơ cơ.
- Trình bày được cách sử dụng và bảo quản một số loại phân bón thông dụng.
2. Năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác,
năng lực giao tiếp.
- Năng lực hóa học:
Năng lực nhận thức hóa học
Năng lực tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ hóa học
Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng dưới góc độ hóa học
3. Phẩm chất
1
KHBD MƠN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
- u thích mơn học, hình thành phẩm chất, tác phong nghiên cứu khoa học. Lập
được kế hoạch hoạt động học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên (GV):
Dụng cụ để chiếu các hình trong bài lên màn ảnh
Hình 2.1: Sơ đồ phân loại phân bón vô cơ
2. Đối với học sinh (HS): Vở ghi, sgk, dụng cụ học tập
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS trả lời câu hỏi
c. Sản phẩm học tập: HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức
d. Tổ chức thực hiện:
- GV đặt câu hỏi:
1) Có phải phản ứng giữa ammonia và phosphoric acid ln tạo thành
diammonium hydrogenphosphate? Giải thích.
2) Vì sao DAP – phân bón với thành phần chính là diammonium
hydrogenphosphate ((NH4)2HPO4) được xếp vào loại phân bón phức hợp?
- HS trao đổi theo cặp đôi và phát biểu trước lớp
- GV yêu cầu HS: Tìm hiểu thêm vai trị của một số ngun tố dinh dưỡng trong
phân bón vơ cơ cần thiết cho cây trồng
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu vai trị của một số ngun tố dinh dưỡng trong phân
bón vơ cơ cần thiết cho cây trồng
a. Mục tiêu: Thông qua thông tin trong phần EM CĨ BIẾT tìm hiểu vai trị của
một số ngun tố dinh dưỡng trong phân bón vơ cơ cần thiết cho cây trồng
2
KHBD MÔN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
b. Nội dung: Đọc thông tin sgk, nghe giáo viên hướng dẫn, học sinh thảo luận,
trao đổi.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của học sinh
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
I. Vai trò của một số nguyên tố
+ GV đặt câu hỏi, hs trả lời:
dinh dưỡng trong phân bón vơ
1) Các ngun tố dinh dưỡng được chia thành cơ cần thiết cho cây trồng
mấy loại? Đó là những loại nào? Cho ví dụ 1. Phân loại nguyên tố dinh
minh hoạ?
dưỡng: 3 loại
2) Qua thông tin được cung cấp trong mục - Nguyên tố đa lượng: N, P, K.
EM CĨ BIẾT nêu vai trị của một số ngun - Nguyên tố trung lượng: Ca, Mg,
tố dinh dưỡng đối với cây trồng?
S, Si.
3) Nêu vai trò của nitrogen, phosphorus, - Nguyên tố vi lượng: Fe, Co, Mn,
potassium với cây trồng
Zn, Cu, Mo, B.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
2. Vai trò của một số nguyên tố
+ HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận.
dinh dưỡng
+ GV ln u cầu HS tìm thêm ví dụ trong
a) Nitrogen
đời sống để minh họa.
- Thành phần của chất diệp lục,...
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo
- Thúc đẩy cây ra nhiều nhánh,...
luận
tăng năng suất cây trồng.
+ GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi.
b) Phosphorus
+ GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá.
- Kích thích sự phát triển của bộ
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm
rễ,...
vụ học tập
- Tăng khả năng chống chịu của
+ GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, cây trồng.
chuyển sang nội dung mới
c) Potassium
3
KHBD MÔN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
- Tăng hàm lượng tinh bột,
protein, đường,...
- Tăng khả năng chống chịu của
cây trồng.
Hoạt động 2: Phân loại phân bón vơ cơ
a. Mục tiêu: HS hoạt động nhóm và làm việc cá nhân tìm hiểu cách phân loại phân
bón vơ cơ
b. Nội dung: Đọc thông tin sgk, nghe giáo viên hướng dẫn, học sinh thảo luận,
trao đổi.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của học sinh
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học II. Phân loại phân bón vơ cơ
tập
1. Phân bón đa lượng
- GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã có - Khái niệm: Là phân bón trong thành
và vẽ sơ đồ phân loại phân bón vơ cơ.
phần có ít nhất một ngun tố dinh
- Đối với mỗi loại phân bón đơn dinh
dưỡng phân đạm; phân lân; phân kali
(phân potassic) nêu:
dưỡng đa lượng (N, P, K).
Luyện tập 1 (SGK. 13): Bón phân
kali làm tăng hàm lượng tinh bột,
protein, đường cho các loại lúa,
1) Nguyên tố dinh dưỡng cung cấp cho khoai, ngô.
cây?
Luyên tập 2 (SGK.13): Phân đạm.
a) Phân bón đơn dinh dưỡng
2) Cho ví dụ minh hoạ
- Phân đạm: Chứa nguyên tố dinh
3) Biểu thức tính độ dinh dưỡng cho loại
phân bón đó?
dưỡng N
VD: NH4Cl, (NH4)2SO4, (NH2)2CO
Độ dinh dưỡng = %Nt
- Đối với phân bón đa dinh dưỡng
4
KHBD MÔN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
4) Thế nào là phân bón hỗn hợp? Cho ví - Phân lân: chứa nguyên tố dinh
dụ.
dưỡng P
5) Thế nào là phân bón phức hợp? Cho ví
dụ? Làm cách nào để phân biệt phân bón
hỗn hợp và phân bón phức hợp bằng
phương pháp vật lí?
VD: Ca(H2PO4)2
Độ dinh dưỡng = %P2O5 hh
- Phân kali: Chứa nguyên tố K
VD: K2SO4
Độ dinh dưỡng = %K2O hh
- Đối với phân bón trung lượng và phân b) Phân bón đa dinh dưỡng
bón vi lượng
Phân bón hỗn Phân bón phức
6) Thế nào là phân bón trung lượng? Phân
bón vi lượng? Cho ví dụ minh hoạ?
hợp
hợp
Có ít nhất 2 NT Chứa các NT
dinh dưỡng đa dinh dưỡng đa
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
+ HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo
luận theo nhóm:
Nhóm 1 + 3: thảo luận và trả lời câu hỏi 1,
2, 3.
Nhóm 2 + 4: thảo luận và trả lời câu hỏi 4,
5, 6.
+ GV quan sát HS hoạt động, hỗ trợ khi
HS cần
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và
thảo luận
lượng.
lượng liên kết
với nhau
NP; NK; NPK
(NH4)2HPO4,...
2. Phân bón trung lượng
- Khái niệm: Là phân bón trong thành
phần có chứa ít nhất một hoặc hai
nguyên NT dinh dưỡng trung lượng
(Ca, Mg, S, Si)
3. Phân bón vi lượng
- Khái niệm: Là phân bón trong thành
phần có chứa ít nhất mơt ngun tố
dinh dưỡng vi lượng (Fe, Co, Mn,
+ HS báo cáo kết quả thảo luận nhóm.
Zn, Cu, Mo, B).
+ HS nhóm khác lắng nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ học tập
5
KHBD MÔN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
+ GV đánh giá, nhận xét.
+ GV tổng kết kiến thức: Phân bón vơ cơ
được phân loại thành:
- Phân bón đa lượng đơn dinh dưỡng chứa
một nguyên tố dinh dưỡng đa lượng trong
thành phần (phân đạm, phân lân, phân kali)
và phân bón đa dinh dưỡng chứa từ hai
nguyên tố dinh dưỡng đa lượng trở lên
trong thành phần (phân hỗn hợp và phân
phức hợp).
- Phân bón trung lượng chứa các nguyên tố
dinh dưỡng trung lượng trong thành phần.
- Phân bón vi lượng chứa các nguyên tố
dinh dưỡng vi lượng trong thành phần.
Hoạt động 3: Quy trình sản xuất và cách sử dụng một số loại phân bón vơ cơ
và Bảo quản phân bón vơ cơ
a. Mục tiêu: Dựa vào thông tin được cung cấp trong SGK tìm hiểu quy trình sản
xuất một số loại phân bón vơ cơ và cách sử dụng và bảo quản một số loại phân bón
thơng dụng.
b. Nội dung: Đọc thông tin sgk, nghe giáo viên hướng dẫn, học sinh thảo luận,
trao đổi.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của học sinh
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học III. Quy trình sản xuất và cách sử dụng
tập
một số loại phân bón vơ cơ
GV chia HS trong lớp thành 6 nhóm, mỗi 1. Phân urea
6
KHBD MƠN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
nhóm tìm hiểu và trả lời các thông tin về
- Nguyên liệu: CO2 và NH3
+ Nhóm 1: Quy trình sản xuất phân urea? - PTHH:
Cách sử dụng phân urea.
+ Nhóm 2: Quy trình sản xuất phân
ammonium sulfate. Cách sử dụng phân
ammonium sulfate.
+) Nhóm 3: Quy trình sản xuất phân NPK.
Cách sử dụng phân NPK.
+) Nhóm 4: Quy trình sản xt phân N, P
và ammophos. Cách sử dụng phân N, P và
ammophos.
+) Nhóm 5: Quy trình sản xuất phân
superphosphate.
Cách
sử
dụng phân
superphosphate.
+) Nhóm 6: Cách bảo quản phân bón vơ cơ
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
+ HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo
luận theo nhóm nhỏ.
+ GV quan sát HS hoạt động, hỗ trợ khi
HS cần
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và
thảo luận
+ GV từng bạn đại diện các nhóm đứng
dậy báo cáo kết quả làm việc của nhóm.
+ GV gọi HS nhóm khác nhận xét, đánh
giá.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện
7
- Cách sử dụng: bón thúc
2. Phân ammonium sulfate (phân bón
SA)
- PTHH: 2NH3 + H2SO4 → (NH4)2SO4
- Cách sử dụng: Bón thúc
3. Phân hỗn hợp NPK
- Các bước:
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu là các
chất đơn dinh dưỡng đa lượng và các
chất phụ gia phù hợp.
Bước 2: Xác định tỉ lệ phần trăm %N :
P2O5 : K2O
Bước 3: Xác định tổng khối lượng
phân hỗn hợp cần thu đươc.
Bước 4: Tính khối lượng của mỗi phân
đơn theo tỉ lệ phần trăm %N : P 2O5 :
K2O và khối lượng chất phụ gia cần bổ
sung.
Bước 5: Phối trộn.
Bước 6: Tiến hành tạo hạt.
4. Phân phức hợp N, P và ammophos
- Nguyên liệu: NH3 và H3PO4
- PTHH
KHBD MÔN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
nhiệm vụ học tập
NH3 + H3PO4 → (NH4)H2PO4 (MAP)
+ GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, 2NH3 + H3PO4 → (NH4)2HPO4 (DAP)
chuyển sang nội dung mới
3NH3 + H3PO4 → (NH4)3PO4 (TAP)
* Chú ý: Hỗn hợp DAP và MAP: phân
ammophos.
- Cách sử dụng: rải, vùi trong đất hoặc
hoà tan trong nước để tưới, phun.
5. Phân superphosphate
- Nguyên liệu: quặng apatite.
- PTHH:
Cách 1:
Cách 2:
- Cách sử dụng: Bón lót và bón thúc
IV. Bảo quản phân bón vơ cơ
1. Khơng để phân bón bị ẩm, ướt
2. Khơng để phân bón bị nóng
3. Khơng để lẫn các loại phân bón với
nhau
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học.
b. Nội dung: Hoàn thành các câu hỏi trong SGK-20.
c. Sản phẩm học tập: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các bài tập
d. Tổ chức thực hiện: Làm bài tập 1, 2 sách giáo khoa.
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
8
KHBD MÔN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Tạo điều kiện để HS làm quen dần với việc tìm tịi thơng tin trong
sách, sưu tầm tư liệu, rèn luyện phương pháp tự học, nâng cao năng lực thuyết
trình.
b. Nội dung: Đọc thơng tin sgk, tìm hiểu thông tin quá sách báo, internet, nghe
giáo viên hướng dẫn, học sinh thảo luận, trao đổi.
c. Sản phẩm học tập: Trình bày của HS
d. Tổ chức thực hiện:
GV tổ chức cho HS trưng bày các tranh, ảnh, tư liệu sưu tầm được, để làm báo
tường về các loại phân bón hố học, tác dụng của phân bón hố học, những vấn đề
khi lạm dụng phân bón hố học, các nhà máy phân bón của Việt Nam…
Tổ chức để một vài em có thể kể chuyện thực tệ mà bản thân đã trải nghiệm xung
quanh vấn đề sử dụng phân bón hố học.
IV. KẾ HOẠCH ĐÁNH GIÁ
Cơng cụ đánh
Ghi
đánh giá
giá
- Thu hút được sự - Sự đa dạng, đáp ứng các - Báo cáo thực
chú
Hình thức đánh giá
Phương pháp
tham gia tích cực của phong cách học khác nhau của hiện công việc.
người học
người học
- Phiếu học tập
- Gắn với thực tế
- Hấp dẫn, sinh động
- Hệ thống câu
- Tạo cơ hội thực hành - Thu hút được sự tham gia hỏi và bài tập
cho người học
tích cực của người học
-
Trao
- Phù hợp với mục tiêu, nội thảo luận
9
đổi,
KHBD MÔN HÓA HỌC 11 – CÁNH DIỀU
dung
V. HỒ SƠ DẠY HỌC (Đính kèm các phiếu học tập/bảng kiểm....)
- Hồn thành bài tập ở nhà;
- Chuẩn bị cho bài học tiếp theo: Bài 3: PHÂN BÓN HỮU CƠ
10