Việt nam phong tình cổ lục

Tai Lieu Chat Luong



VU NG()C KHANH
. (Bien SO(Jll)

OL

NH.A XUAT BAN VAN HOA- THONG TIN


t

DOI LOI ...

hong n6i, ai cung tha'y ngny dftu de CUOD: �ach
_
nay la mli<;jn cua Nguyen Du: Phong tinh c6 ll!,C
•
• con truyen Su' xanh". Ban nom chep la co ll!,C,
nhling toi xin la'y chu c6, vi n6 h?
Sa.ch nay thu th�p cac tai li�u xua, ca trong co van va ca'
tich. Con chuy�n ngay nay, m$.c d�u co rat nhieu, nhung
xin d� h�n m9t l�n khac.
Mong du(Jc thu nh�n voi b?n d9c !UQt dieu tam S\i. Toi
kh6ng c6 y dinh nghien cuu ve tinn yeu dau. Ma'y ch\}C
nam qua, toi om a'p m9t de tai "di tirr� b:_in s�c van hoa cua
dan t9c", "di ti.rri con ngudi Vi�t Nara". Toi da co g�ng di
sau vao nhieu dia h?t: chuy�n phOilf" t\].C, chuy�n ijch SU:,

chuy�n ton giao, giao d\].C, van chuc5,:1g... di den dau cung
co ghi chep d� xem con ngudi Vi�t _l'\� am la nhu the nao w.
Den nay, thi nh�n ra rf'lng: con pha1 tim toi trong dja h�t
tinh yeu nua. Th�t ra thi �6i cung c1a co hdn m9t l§n thi
nghi�m, nhung moi d m(>t th� lo�i ma thoi<2> . Nay thi phai
Xem danh ml!,c nhitng scich cua t6i da in tronu !(lJ C1ta rieng khiing khip Nxb Van
hoa H-2002) va trong scich G9i co chut nay 120().. 1, �hi m :1e'n hc1n hai tram dau
sTot da lwi ldn chu tri hai t(lp thd:
- Tinh b,;m, tinh yeu, tha: (Nxb Gicio due l/-1987 ·1'ing ·.·c Nguyen Di1'.'. Nam, Te'
Hanh, Xuan Quynh)

11

'

121

11


md n)ng di�n khai thac. Ly do ra dc1i cu.a cuon sach nay la

nhu the.

*

*

*

Chep chuy�n tinh Su'. la vi�c khong gi 1� voi cac nha
van the gi&, hen Dong cung nhu hen Ta y.' Ngay d nuoc ta,
vao nhiing nam 40 cua the ky tnioc, True Khe Ngo Van
Tri�n ciing da viet cuon Tinh su' Vi�t Nam, do Phf/ thong
ban nguy�t san phat hanh. Tntoc d6, nhieu nha nho da viet
nhung truy�n, h9 g9i la Ky phung, Ky ng9, mg,n l11,c, tan
pha v.v ... rat dt1Qc hoan nghenh, song khong ph6 bien r9ng
rai. Th�t ra, tuy mang danh la su'., nhung chitng ai chep
thanh sit ca. Ph�.n lon, ngudi ta thu th�p cac chuy�n tinh
·XU'.a nay, rfij sftp xep l�i theo mQt each phan lo�i nhat dinh
(nhu v�y ciing d� chap nh�n). Ngudi Trung Quoc phan bi�t
ra den 24 lo;µ tinh, vadeud�t. ten d� khai quat. Thf d\l: "'-Tinh ai: trai gai tha thiet yeu nhau

- Tinh si: yeuden si me
-Tinh h�n: yeu mad� cho nhau ng�m nguidau kh6
-Tinh citu: yeu ma hoa ra thu ghet nhau
-Tinh bao: la kiep nay, nhting kiep sau 1� bao dn bao oan
- Tinh hi�p: yeu khong V\l lcJi, doi Xtl rat nghia hi�p
-1inh trinh: yeu trong tr�ng, khong xam ph�m nhau v.v...
Con nhieu nua... Phai n6i r!ng ngudi xua da to ra rat
chi Ii, rat kham pha trong chuy�n yeu dudng. Nhung cau
chuy�n trong kho tinh si't deu rat xuc d9ng, rat d�c siic, va
- 1'hd tinh yeu (Nzb Van hoa H-1995 - cung vdi Trdn M�nh ThuiJng)


thudng d�t den hi�u qua khong ngd. Nhieu miu chuy�n,
nhieu bai tho, nhieu nhan v�t du<]c ghi �.hep trong tinh si:.f
trcJ thanh tieu bi�u, cho ngttdi ddi sau la'y do ma suy nghi,
nghien ng�m ho�c d� song l�i vdi nhflng moi tinh .. Thd ca

Trung Quoc thudng lay nhieu cli�n tich trong tinh si:.f.
Trang t�p Dog,n trztclng tan thanh, Nguy�n Duda lay di�n
d tinh sti rat nhieu.
Va cac nha nho . ta, k� ca cac nha- chi si nghiem nghj
cung hay d�n chuy�n tinh sit d� ta n6i long minh (xem
chuy�n tinh cu.a cv D�ng Nguyen Cftn trong phAn suu t�p
d sau). True Khe viet t�p Tinh s-lt V�t Nam, cling da b!t
chtide each suu tfim va phan lo�i ciia Truog Quoc.
Bien so�n sach nay, hie d!u toi ciing c6 y muon ht�p nhung kinh nghi�m ay, nhung r6i I� thay chua thich
hQp. Toi xin dua ra m(>t each siipxep khac, can cu vao hoan
canh rieng cu.a nude ta, d� hi v9ng di gful den y nghia ciia
tinh sli hdn. Toi xin thu th�p cac chuy�n tinh Vi�t Nam (theo
kha nang minh tiep C�n) tro�g bon ffi\lC sau· day:
1. Chuy�n tinh sau man sudng c6 tich
Truy�n dan gian Vi�t' Nam co nQi dung tinh yeu rat
nhieu, nhling chua c6 ai d_am tin r�ng d6 la chuy�n thtjc
hay la chuy�n hu cau. Nhung du la hu cau, thi cai tinh
v�n la tht;tc, th�m chi con -la rat thtjc. Phai k� l;p. ruiung
moi tinh trong cf> tich nay m8i la cong b�ng. Toi hoan toan
tin r�ng, ljch sli Vi�t Nam biit dftu b�ng chuy�n tinh,
khong phai m(>t ma den. hai ha chuy�n: chuy�n Au Cd,
chuy�n Tan Vien, chuy�n Cha D6ng Tt1 v.v ... Chuy�n nhu
the nao, thi CU k� ra nhti the, chlia VQi vang phan }o�i DO,
kh:ing <4nh no la lo�i tinh gi. ChAng h�n moi tinh cua Mi

th� biet ding chang con trai dang md tlidng den minh dau.
kh6 the nao, dang tl,f "day than giua XU phien" m9t each tl,f
nguy�n, tl,i minh lam kh6 minh ma khong dam phan nan
hay trach cu. Nguy�n Du ta duQc cai tinh Kim Trc;mg "tudn
triing khuyet, aia ddu hao, mi;it md tztdng mij,t, long ngao
ngan long". Con ca dao thi n6i.m9t each dan da hdn: nhat
chd, nhj d(Ji, ta,n mong, tu thztdng, ngi1 nhd, l1.:1,c that bat
trong, cztu th(tp tim! Cai kh6 lab day,. chu con b dau nua.
Long ngu2Ji da gay phien, ma xa h9i con gay phien hon
nua� C6 bao nhieu the Ive thu dich vdi tinh yeu. Tien tai,
dia Vl, dong h9, ton giaO•Y:V... S\i ngan each CU.a thdi gian
va khong gian v.v... tfl(cfdeu giay.vo nhung dua con cu.a
tinh yeu, bat cu la nam/hay nu, la ngudi gioi hay ngudi
ngu, ngudi sang hay ngucii hen. Da vao the giai tinh
tru'.dng thi deu chju S\i ma chiet nhu v�y ca. C6 nhung anh

em ru(:>t, nhung co chau ru9t song vdi nlfau den c6 con ldn
con be r6i mdi phat hi�n ra dtng cap n1a kh6ng biet giai
quyet ra sao ca. Du khong ai.bie't. .dihua, thi v§.n m9t minh
dau kh6, khong sao y�n tam: duqc vdi hoan canh trd treu.
Vi�c da thanh thi nhu the, con c6 nhung vi�c khong thanh,
thi thudng gay ra nhung bat binh, bat man. Den n6i c6
nhung nglidi dan hien lanh nhu cu khoai, h�t th6c ma
cung tuc nuoc va bd, mu6n leo len t�n trdi d� biit ong
Nguy�t Liio dcinh mztdi ding tay.
C6 le b Vi�t Nam c6 kha nhieu cau chuy�n chung
minh rllng mu6n d�t tdi tinh yeu thi phai trai qua nhieu
thi:t thach. Truy�n nom nao cung k� r�ng nhung ngucti
trong the gioi yeu dttong bi hanh h� du dieu. Chuy�n kinh
dj thi cho nhung Phr;im Tai Ngqc Hoa bi xeo m?t xeo tai,
nhung nang Thj Phztdng bj m6c m«lt, nhung Hr;inh Nguyen