Thuốc dùng chữa bệnh tai mũi họng Và những nguy cơ... doc

Thuốc dùng chữa bệnh tai mũi họng -
Và những nguy cơ
Thuốc dùng trong tai mũi họng rất đa dạng, có thể dùng theo đư
ờng
tại chỗ (nhỏ, xịt, bôi) hay toàn thân (uống, ti
êm). Tuy nhiên, khi
dùng thuốc điều trị các bệnh về tai mũi họng cần chú ý tới các
nguy
cơ do thuốc có thể xảy ra trong quá trình sử dụng.
Các tai biến phản ứng toàn thân
Do tai mũi họng là cửa ngõ đường ăn, đường thở, có hệ mạch và th
ần
kinh rất phong phú nên luôn nh
ớ khi sử dụng thuốc, ngay cả khi tại chỗ
cũng có thể gây tai biến, phản ứng nguy hiểm. Ví dụ, cho trẻ sơ sinh nh
ỏ
thuốc nhỏ mũi loại co mạch naphazolin 0,1% đã gây t
ử vong (theo thông
báo của Bệnh viện Nhi TƯ). Nguyên nhân do độ lan tỏa và co m
ạch quá
mạnh của thuốc làm co thắt các mạch máu n
ão. Hay dùng corticoid qua
đường xịt mũi hay khí dung kéo dài sẽ gây xuất huyết đường tiêu hóa
ở
những người có loét dạ dày, tá tràng, tăng tiến triển các bệnh đư
ờng hô
hấp ở những người có bệnh đường hô hấp, lao phổi.


Nên thận trọng khi dùng thuốc trong tai mũi
họng.

Các tai biến, phản ứng phụ
Vì tai mũi họng có hệ thống thần kinh giao cảm phong phú nên các ph
ản
ứng phụ của thuốc thường gặp đều có liên quan đến tai mũi họng nh
ư
chóng mặt, ù tai, bu
ồn nôn. Các phản ứng phụ của thuốc nhiều khi khó
tránh khỏi, nếu không được giải thích, căn d
ặn sẽ có thể gây hậu quả
nghiêm trọng. Ví dụ: kháng histamin (kháng H1) thường được d
ùng
trong viêm mũi xoang nhưng lại có tác dụng phụ là gây bu
ồn ngủ. Nếu
người bệnh không biết, hoặc không đư
ợc giải thích kỹ về thời gian uống
thuốc có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng nếu uống thuốc xong lại l
àm
ngay công việc cần sự tỉnh táo như làm việc trên cao, hay lái tàu, lái xe.
Gây tổn thương chức năng của tai, mũi, họng
Tai mũi họng là cơ quan giữ nhiều chức năng quan trọng nên c
ần đặc
biệt lưu ý khi sử dụng các thuốc có ảnh hư
ởng xấu đến chức năng của
các cơ quan này.
Chức năng nghe: nhiều trường hợp do dùng thu
ốc dẫn đến điếc, nguy
hại hơn nếu xảy ra với bà mẹ mang thai dễ làm cho đ
ứa trẻ bị câm điếc
sau này. Kháng sinh gây tác dụng phụ loại này phổ biến nhất l
à nhóm

aminozid. Cần nhớ có những người mẫn cảm thì chỉ với một lư
ợng nhỏ
như rắc, nhỏ vào tai cũng gây nên đi
ếc tiếp âm, không có khả năng hồi
phục.
Chức năng ngửi: Các thu
ốc nhỏ mũi có thủy ngân (Hg) sẽ gây mất ngửi,
thường không hồi phục.
Gây tổn hại niêm mạc
Niêm mạc mũi xoang với hệ thống lông - nhày ho
ạt động rất tinh tế. Khi
làm thay đổi pH, nhiệt độ, độ nhớt như nhỏ mật ong nguyên chất v
ào
mũi sẽ gây tổn hại niêm mạc do độ pH và độ nhớt quá cao.
Các thuốc dùng dài ngày cũng gây tác hại lớn như nh
ỏ các thuốc co
mạch (ephedrin, naphazolin) tuy đúng hàm lượng nhưng nhi
ều lần, kéo
dài liên tục sẽ gây viêm mũi do thuốc.
Gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch
V
ới trẻ nhỏ cần tạo lập hệ thống miễn dịch. Việc sử dụng thuốc kháng
sinh, hạ nhiệt trong viêm mũi họng cấp thông thường làm c
ản trở việc
tạo hệ thống miễn dịch hoặc tạo hệ thống miễn dịch không hoàn ch
ỉnh.
Ngược lại nhỏ các loại dịch thuốc chưa được nghiên c
ứu kỹ (các đông
dược với hoa lá tươi) có thể sẽ là cách vô hình đưa các dị nguy
ên vào cơ

thể. Nếu nhỏ liên tục thì các dị nguyên này s
ẽ tác động đến hệ thống
miễn dịch và là nguyên nhân gây các phản ứng dị ứng sau này.
Gây kích thích phản ứng tại chỗ
Tai mũi họng là cơ quan có b
ộ phận cảm giác rất nhạy cảm, do đó các
thuốc dùng t
ại chỗ phải đảm bảo không gây kích ứng để tránh tổn hại
niêm mạc hoặc các phản ứng bất thường nguy hại đến cơ th
ể. Ví dụ: nhỏ
nước tỏi tươi ép vào mũi, họng để sát khuẩn sẽ gây nóng rát, b
ỏng, tổn
hại niêm mạc. Thuốc nhỏ tai về mùa l
ạnh hay để trong tủ lạnh có nhiệt
độ dưới 20 độ C, nếu nhỏ ngay vào tai sẽ kích thích tiền đ
ình gây chóng
mặt, buồn nôn…