16 nóng lạnh

TRAN

MƯA

VAN

TUAN

TIM

_TẬP TRUYỆN NGẮN

NHÀ XUẤT BẢN THANH NIÊN
‘Ha Noi — 1987


Mua Tim

bày

Giéi m¥ thuat xdn xao vé mét birc tranh duge

ở

Người

triền

ta

lãm

ca ngợi

tranh

bức

tượng

trrnh

đó

chống

Mỹ

khơng

tiếc

trung

cứu

lời.

rước.

Mọi

từ

ngữ tốt đẹp đã được dành cho nó. Có người cịn nói
rằng chính bức tranh đã mang lại cho họ những cẩm
xúc tuyệt với. Bức tranh khêu gợi và làm phong phú
cho từ ngữ, âm điệu. Rất nhiều từ ngữ mới đã nây

sinh

thứ

khi

ánh

người

sáng

ta

kỳ

xerma

tranh.

lạ làm

cho

Người

con

ta

gọi

người

nó

nhìn

là

một

thấy

những vật thề nhỏ nhất và những nơi xa nhất. Đấy Ja
chất a-xít cực mạnh làm tan vỡ, mục nát những lớp
màng của sự chai lỳ vơ tỉnh bao phủ tâm hồn con người.”
Nó là tiếng sấm rền báo hiệu cơn mưa đầu mùa, là
tiếng chim, tiếng gà gáy báo hiệu trời sáng. Nó thức

tỉnh những gi sâu xa nhất trong ký ức. Nó là thứ thuốc

an thần

hiệu

nghiệm

cho

những

cái

đầu

quá

nông

và
3

éN


thứ thuốc trợ lực cho trái từm quá lạnh. Nó
tửa tuyệt vời của sự sóng tạo...

thê

là một

Những lời khen trên như một cơn gió nhẹ thơi lưới

qua một đơi vợ chồng đang tạm trú tại một khách sạn
lớn của thành phố. Họ từ một nước tư bản trở về thăng
,
quê hương xứ sở.
Người chồng hững hờ thơi khói thuốc :

— Thì cũng thế cả. Súng, đạn, mưa, gió, đánh nhau,
sự đũng cẩm và những mẫu sắc thi vị hóa... Những thứ
đó, người ta đã mhã hóa cả rồi, chẳng có gì lạ đâu...
. Ơng ta, một họa sĩ bỏ nghề theo nghiệp kinh doanh
buôn bán đồ cỒồ. Và, với cêng việc mới này, ông ta đã
thu được nhiều tiền. Cùng lớn lên với số tiền thu được
thong két, cái bụng và bộ mặt ông ta cũng được phinh
ra ning ninh. Trông êng ta giống như một chiếc máy
chiếu phim 36 ly. Với thân xác trên, người ta khó có
thề tin ông ta đứng lâu được. Sự mất cân đổi nghiêm
trọng giữa chân đế và phần chính giữa làm cho ơng
ta có

khả

ai có đã

chính

năng

kinh

ngồi

nhiều

nghiệm

và

hơn

là đứng

trí thơng

minh

hoặc

đề

đi.

Khâng

đốn

xác ơng ta cẢ. Ở đây, nó lại gặp phải một

tuổi

tình

trạng mất cân đối nghiêm trọng nữa. Cái thân Xác phì
phì mang đáng về của người già, nhưng bộ mặt trịn
nhãn bóng của ơng ta lại mang nét bụ bẫm của trẻ con.
Khi ông ta hút thuốc, người ta có cẩm tưởng như
ơng ta đeng chơi trị chơi hút thuốc, nghĩa là ơng ta
thơi ra nhiều hơn là hít vào.
Trái với chồng, người vợ là hiện thân mẫu mực
của sự cân đối có góc cạnh. Chị ngồi 30 tuổi, một phự
nữ có về đẹp sắc lạnh, khêng son phấn. Đôi mất chị
không to, không dài, vừa đủ đề cho người ta thấy sự 0

win

kinh niên. Có

thề gọi đôi mất

ấy giống

như

một

|

khu rừng rậm nhiệt đới. Khi nó nhìn xuống, đầy những bí

ân, u tối. Khi nó nhìn lên, với niềm phấn kích nào đó,
thì sáng rực đến mức ồn ào. Và, khi nó đăm đăm nhìn
một góc nảo đó thì người ta thấy trong khu rừng rậm
kia có một hồ nước phẳng lặng mơ mộng.
Người vợ nhìn bàn chân bé nhẻ múp míp của chồng:
— Thải thế nào người ta mới khen như thé chit.

Chị cũng như

chồng, một họa sĩ bổ nzhề làm nội trợ

và du lịch cùng chồng đi khấp nơi khảo n-hiệm xem xét

đồ mỹ

phương

Nghe

thuật. Một

cố vấn

điện.

vợ

thuốc nữa.

nói,

người

đúc

chồng

lực

thêi

của

chồng

khêng

trong

chơi

trị

mọi

hút

Bộ mặt trể con của ông ta trở nên nghiêm

trang đến hài hước.

— Em có biết vì sao người ta khen như vậy khơng?

Anh cèn lạ gì nữa. Vì tun truyền đấy.
tuyên truyền cho quá khứ oanh liét ma.

Họ cần phải
VA lại, điều

này thì em cũng biết khá rõ. Giới cùng n-hề với nhau
“hen khơng tiếc lời bức tranh đó vì nó là tóc phầm của
một người vơ danh, một người nào đó đã chết hoặc mất
tích

rềi.

Khen

những

người

chết

bao giờ

cũng

rong

lượng hơn mức bình thường. Chẳn+? phải cân nhắc đán
đo nhiều như khen người đeng sống, Điều này thì ở
xứ
hào cũng thế cả, phải khêng em ?
Cái vuốt má của chồng lâm người vợ khó chịu.

— Nhưng em muốn đến xrm bức tranh đó —Chi
đứng lên. Và đó là mệnh lệnh dành cho đức
ơng chồng
vốn đi là một người chiều vợ nếu khơng muốn
nói là

Sợ vợ.

"

Thế là sáng hơm

sau, trên đường

¢i Sơng

Bé đề xem

và mua tranh sơn mài, họ ghế qua khu triền lãm,

ˆ

Đức tranh mà họ cần xem, treo & trong căn

phòng

bên trái. Nhiều người đang xem bức tranh đó. Lớn tiếng
tình phầm nhất vẫn là mấy họa sĩ. Trong số hợ có một
vài người bất bình về bố cục của bức tranh. Lời chế

Đức

tranh

cũ

đống đão những

mịn

khơng

người

xem

gây

được

ấn

tranh cơng kích.

tượng

đã

hị

Hai vợ chồng người Việt kiều về nước phải chờ
đám đông tấn ra mới đi lại gần bức tranh đề xem.
Người chồng hơi ngạc nhiên, ơng ta lùi lại nghiêng
đân ngắm.
— Cũng được... có thề mua được... cái thứ mưa tim
nảy có tiền đấy — Đột nhiên ông ta kêu to, không
biết là vui sướng hay khồ sở.
~~ Ma này, cô gái ở bên cạnh người lính kia giống
_
em quá... Sao lại giống như thế được nhỉ ?
Người vơ khêng trả lời. Tư đuy tỉnh cằm và các
giếc quan của chị như bị đỉnh chặt nơi bức tranh.
nó

Bức tranh ấy khơng có tên gọi rà tên tác giả của
cũng

chỉ

là một

chữ

H

nhỗ

bé

kiều

chữ

viết

họa

của

nó,

bay bướm ở dưới góc. Bức tranh bột màu thề hiện
cảnh trời mưa ở vùng trắng (nơi giáp ranh vùng giải
phóng

và

vùng

tạm

chiếm).

Những

màu

sắc

tuy nhịa nhoẹt nhưng có ranh giới rõ rằng, dứt khoát..
Những thân cây cut ngon mau da cem giơ lên trời

những cành khô gân guốc nhiều màu sắc. Có cành cây
màu xanh dịu giống như cánh tay đỡ một cái gì đó thật
nặng. Cũng có cảnh màu hồng nhạt giống như bàn
tay hứng nước mưa. Một lối mèn như vệt sáng nhạt
khúc

xạ

qua

các

than

cây

màu

da

cam.

Nó

cũng

giống

như một dịng nước chẩy rõ dần, rõ cần từ mệt nơi
xa xôi nào đó phía sau cái tháp canh được vẽ gidng
8

`


-nhu một khối u đổ bầm trên ray một con người màu
‘yang kh’ co rit lei vi dau đớn.. Cái lối mịn ấy là
_ mệt đường chếoc chia đơi bức tranh. Nơi điềm cuối

của nó là một vũng sáng xanh lơ. Chính giữa bức trønh,

dưới một bụi tầm vơng lơ tho 14 dé, thin tim đậm;'
bên cạnh lỗi rrôn, một đôi thanh niên nam nữ ngồi
tri mue, che chung mét tém nỉ-lông. Người thanh
nifn ôm súng, gương mặt ngước lên cao chăm chú
nhìn chiếc máy bay trinh sát được vẽ giống như mội
con bướm đen méo mó, với đơi mắt lo âu, căng thẳng.
Bên

cạnh

“Tác
như

anh

là

một

cơ

gái

tóc

dài

và

gương

hồn

nhiên,

nghịch

nưzợm.

giả bức tranh khơng vẽ tồn thân cô gái giống
kiều vẽ anh bộ đội mà chỉ vẽ giống như một cái

bóng.

Ở

mái

mặt

của

cơ,

tuy chỉ

được thể hiện bằng đổi nét chấm phá, nhưng người
xem có thề biết rõ được nguyên mẫu. Cơ gái chỉ cho

enh

xem

chiếc

trời màu

xám

cầu

vồng

bẩy

sắc

phía trái bức tranh

nồi đệm

trên

nền

kế bên cái thấp canh.

Và, tất cả những cảnh vật của bức tranh được vẽ trên
cái nần mưa màu tím nhạt.

Người xem rất dễ đàng biết nội dung của bức tranh
ấy. Nó mơ tẢ tâm trạng của một anh bộ đội đang sống
với thực tại và quá khứ của mình, tâm trạng của sự
thủy chung với tỉnh yêu và lý tưởng. Một sức sống
mãnh liệt của con người thủy chung với những gi mình
u mến thiết, tha...

Thấy vợ khơng trả lời, người chồng kếo tay vợ, cao

Biong :

I

Mặt

cao,

em xem, người ta v cnỡ ú... emm thy khụng...

nộ em a.

ngi
sỏng

v

rc,

trng

hoang

nht,
ó

i

ri

li

Đ-ơ xng ging như một thân cây đồ.

mắt

mở

nhanh

to hướng

chống

cúi

~~

— Này,

Ta sẽ mua


—~ Thấy, em thấy.

Chị nói, tiếng khơ

khốc như

tiếng vỡ của đồ sành

sử. Hồi, chị từ từ quy xuống...

Ngày ấy, cách đây !15 năm, tơi là rệt thiếu nữ
vui tươi, tính nết đồng đẳnh, thất thường. Tơi sống vơ
tu, khơng có gì phổi tính tốn, lo nghĩ Gia đình giàu

có, ba tơi là một

gái

út.

mình.

Phải

Tê:

nói

muốn

nhà

khoa

rằng

gì

ba

má

được

học nồi tiếng. Tơi là con

nấy.

tơi

đã

phục

Đang

học

vụ

tơi

đàn

hết

pi-a-nơ,

tơi chán, muốn bỏ. Tơi khênzr thích âm thenh réo rất
tra mả thích vẽ. Pa tôi phải nắn nÏ tôi học cho hất
năm

và mướn

người

đạy

vẽ

ngồi

giờ

cho

tơi

Tơi

đơi

phải được học ngay lập tức. Ngay chiều hơm đé, ba tơi
dẫn về một thanh niên ngồi 20 ti, trắng trẻo, phúc
hậu. Ảnh ta ăn mặc gọn gàng giản di. Tơi nheo mắt nhìn Ì
anh ta một cách xách mé.

— Cái

ông

quê

một

cục

nảy

mà

ba nhặt anh ta ở xa cẳng miền Tây về.
Ba tơi phật ý, mắng tơi với cái

là họa

giọng

sĩ à. Chắc

cầu

|

khin:

« Kia, con đừng nói thế, anh ấy là họa sĩ thực thy do... ».F

Người thanh niên bơi cười, nụ cười làm cho gương
mặt anh rộng ra, đầy đặn lên. Anh lễ phép nói với
ba tơi:

— Thưa ơng, chắc cơ út chưa thấy ông nhà quê bao
quay

sang

hỏi

tôi

với

về

— Cô út tiếp xúc nhiều với giới mỹ
- Tôi vênh váo:

lạnh

lùng:

thuật chưa

ạ?...

sere

lai

me ETAL

Anh

“——. PRE A

gid.


— Khêng

nhiều

lắm,

nhưng

tơi

biết,

4 phải tóc dài, râu dài. Và, phải mặc

nhiều vết mực mâu...

đã

là họa

những

sĩ

bộ đồ có

Anh bật cười thành tiếng:
— A, ra thé. Cơ út coi thưởng người hoa ¢sĩ q đấy

Nế+
wõ

coi

thường

Rồi

thì

`

ích cơ ạ.

anh

lặng

lẽ quay

nên “học làm

ra khơng

con, ba sẽ tìm người

gì,

thêm

Ba tơi đỗ đành::

tức đến điện người.

— Thơi
-eủa con.

chả

tốn

nhìn

cơng

tơi. Tôi

khác, đúng với ý muốn.

Tôi quát lên:

— Không

ai khác cả, ba lôi cái đồ quỷ sứ ấy về lại.

aay cho con!
Da
nin

biết tính

nết

của

Anh

trở

lại. Thâm

nf anh.

việc học

nảy

đề

trả

thù

tơi

anh.

ba

tơi vội

ý của

Tơi

vã

chậy

theo

tơi là sẽ lợi đụng

sẽ tìm

cách

đề

sỉ

nhục anh. Với tơi, đây là một trị chơi mà anh là thứ
đồ chơi. Nhưng rồi, thực tế đã làm cho nỗi ốn hờn rong
tơi tiêu tan hết. Dần đà, tơi thấy thích rnb. Anh giống
như một con búp bê ngộ nrhĩnh, đệc đáo. Anh có

một

trí nhớ

tuyệt điệu và có một lối sống mà

đị trở thành ngun tắc. Chính enh đã
tơi khơng nên son phẩn nhiều q, khơng
Chính anh đã làm cho tôi say mê hội họa...
trên

Chúng
Lái

tôi yêu

Thiêu.

nhau tử một

Anh

khơng

ngày

thích

đi

chủ

ơ-tơ.

sự giản

thuyết phục.
nín đua địi.

nhật,
Anh

đi chơi

ch

tơi

bằng xe Hon-đa. Lúc về, chúng têi gặp mưa và trú
mưa ở một gốc cây bên đường. Chúng tôi cùng che
“hung một chiếc áo mưa. Anh nhìn lên cao, về lo âu

vì trời mưa, vì một chiếc máy bay đang trên đường.
hạ cánh xuống sân bay Tân Sơn Nhất. Bữa ấy có cầu
- Vồng, tơi thích thú kéo giật anh, chỉ cho anh xem sds
mầu rực rỡ.. Anh quay lại nhìn tơi..Anh nói nhỏ gọn!
—- Ảnh

Anh

thương

hơn

tơi.

em...

Tơi

;

im

lặng

đén

nhận.

Rồi,

tơi cũng

- thương enh nồng nhiệt. Tơi rất thích thú vì tình u
của mình.

Một tháng sau, anh đệt ngột hai tdi:
— Nếu

anh

khơng?

phải

ởi

xa,

em

có

chờ

đợi

anh

duc:

Tơi hồn nhiên trả lời ngay:

— Chờ chứ. Chúng mình yêu nhau mà. Yêu nhau l¿

phải chờ nhau...
Đôi

Tôi

mắt

anh

ngấn

nước.

Anh

hôn

tôi,

thầm

thi:

— Ảnh cám ơn em, anh yêu em suốt đời...

‘
Ngày hôm sau anh không đến hướng dẫn tôi vẽ nữa.
nhận

được

một

lá

thư

của

enh.

Trong

thư,

anh

xin ÍỔi tơi vi khơng thể nói trước việc đi ra chiến khu |

của
nói
động
của
Ảnh
chờ

Rồi

gì

anh được. Ngun tắc bi mật khơng cho phép anh
điều đó. Hóa ra, anh là cán bộ biệt động, hoạt
bí mật. Anh bị lộ, cảnh sát đang truy nã. Người
cách mạng đã bố trí đưa anh ra chiến khu gấp
viết sẽ yêu tôi suốt đời cho dù seu này tôi không
đợi nồi ngày anh trở về. Tôi buồn mất mấy ngày
tôi cũng quên anh. Tôi mẻ hội họa. Tơi chẳng nhớ

tới

có nghĩa
Cịn khi
tơi cũng
10.

anh

suốt

thời

gian

qua.

Với

tơi, mọi

thứ

chí

trong hiện tại. Tôi yêu enh khi anh ở bên tôi
tôi không ở gần anh nữa thì tình u củe
khơng cịn. Tới tuổi 30, tôi sực nhớ chuyér


: phải lấy chồng. Tôi theo ba má ra nước
trước năm 75 va lay chồng ở đó...

ngồi

sống

th

Tơi đã mặc cả với ơng chồng giều có làm: nghề kin:
doanh đồ cơ mỹ thuật trước khi cưới rằng: tôi phổi
được di du lịch khắp nơi trên trái đất Chồng tôi đã

chếp nhận vêu cầu ấy.
Tôi về nơi

xe sé Xe

;

tôi sinh ra và lớn

lạ nào

đó, nấu

lên như 4i

khơng

cớ bức

thim

tranh

mi

này...

eof
»*

Theo lỏi
triện lãm, chị
hồi cuối năm
- động qn ở
ơng có nhận

' trỉnh sát của

chỉ dẫn cổa
tới gặp ông
65, là chủ
vùng biên
được một
mật đơn vị

- trưởng

sát

đầy đặc của địch mang
trinh

đó

thì

đồng chí trưởng ban tỳ chức
trung tả về hưu. Ơng kể rằng,
nhiệm chính trị một sư đin
giới Việt Nam — Campuchia,
cuốn giấy do một tiều đệ
vùng sâu vượt qua veng vay

tới. Theo

có một

họa

lời đồng chỉ tiều đội
sĩ trên

đường

Và

khị

-_ đã bị lọt vào ð phục kích của bọn biệt kích. Người
sĩ ấy
trinh

đã chiến

sát

đến

đấu

đánh

rất đũng

lui

địch

cảm.

thì

anh

đã

khi trút hơi thở cuối cũng, người họa

tới

hấp

tiều

hối.

sĩ trao

về

E

họa

đội

Trước

lại cho

anh tiều đội trưởng trỉnh sát cuộn giấy dầu và nổi
rằnz phải bảo vệ nó. gửi nó về Trung ương. Ơng nhận

bức tranh ấy, gìn giữ nó cho tới sau ngày giải phóng

mang nó ra Hà
Chị

Nội.

hồi thêm

— Liệu

:

có thề tìm

8y knơng hả bác ?

ra anh

tiều đội trưởng

trinh sat

Ơng trung tá ngẫm nghĩ một lúc rồi nói;
it


— Có thể tìm thấy đấy.
Chồng chị tổ ý khó chịu:
—

Em đã phung phí thời giờ một cách vơ ích.

Chị lạnh lùng;

— Nếu anh thấy vơ ích thì anh cứ về một mình, tơi

& lại...

.

Người chồng tức giận nhưng khêng đám lên tiếng
phan đối nữa. Chị tìm đến gặp nzưười tiều đội trưởng
kinh sát nĩm xưa bây giờ là đội trưởng một đội xây
dựng thuộc Cêng ty Cao-su. Khi nghe chị hỏi, anh ta lắc

đầu và tổ vẻ ân hận :

—- Khine, chi
chúng tơi biết cụ
£kÌ nói gọn rằng
sâu. Ảnh ấy chỉ
thêi.. Chúng têi

a, enh hoa sĩ ấy khêng kịp nỗi cho
thề tác giả bức tranh là ai. Anh Ấy
đấy là tranh của một họa sĩ ở vùng
là người chuyền bức tranh đó về mả
có ghi biên bản cụ thề lời trăn trối

của znh ấy và nệp lại cho cấp trên...

Chị thất vọng hồn tồn. Vậy là khêng cịn cách nào

=sö

thé

giả

bức

trrnh

Trên đường ra sản bay, họ đã ghé
iam lần cuối củng.

qua

phịng triền

tim nữa.

tim

ra

tung

tích

của

tác

Mưa

Thời hạn cuối cùng cho phép vợ chồng người

Việt kiều về thành phố đã đến.

mật.

Đồng

chí

trưởng

:

ban

tồ chức

tiếp

đón họ
,

rất thân

Người chền+ có về cay có, hỏi lai:
— Tơi

hỏi

lại lần nữa, tôi sẽ mua

bức

bất kỳ cid nao đo các ông đưa ra. Ơng
Đồng
1?

chí

trưởng ban

tồ

chức

nhã

tranh

ấy với

chịu khơng?

nhặn

trả

lời:


— Khơng

đvợc
xin

da

éng

tặng

-niệm vậy...
—

mum

mắt

được

ơng

bà

tấm

ơng

Cám

ạ. Chúng

ed mua

ơn.

tơi khơng

thầ

bán

đó

làm

nó

voi bet cứ gid nko... Chúng
ảnh

Người

về

chồng

bức

ngọ

tranh

nguậy

cái

đầu

tơi
kỷ

trịn

mim.

Chị vẫn nhìn về mệt nơi nào đó đăm đăm. Từ khóe
chị những giọt nước mắt từ từ lăn xuống...

Đồng

hổi chị:

chí trưởng ban tð chức triền lãm ngập ngừng
.

— Xin lỗi, tôi hổi điều này
gi lam chị không vừa ý. Tơi
thời gian chị thương znh ấy,
đình, bạn bả, nơi ăn chốn ở
—

Đúng

thế,

tôi

không

mong chị bổ qua nếu cỗ
rất lấy làm lạ vì trong
chị khêng biết Bì về gia
của anh ấy sao?..

biết

gỉ

ngồi

con

šy. Tơi chỉ biết có sự hiện thân của anh ấy
Người

chồng

nhìn

đồng

hồ, kiên

quyết

người

anh

kéo tay

vợ:

mà

thôi...

— Đi thôi, không thề chậm thêm hai phút được nữa!
Đồng chỉ trưởng ban tồ
Anh nới châm rãi, chắc chan:

chức

bát

tay

hai

người.

— Ơng bà n tâm, trước sau thì chúng tơi cũng tìm

ra anh ấy. Anh ấy khơng chết đâu. Tơi tin lÀ thế. Nếu
tim thấy, chúng tôi sẽ gửi thư cho ông bà.. Hai vợ
chồng đi ra. Người chồng bước rất nhanh. Người vợ
dừng lại trước bức tranh một lúc. Tâm hồn chị như
trút hết

vào

bức

tranh.

không hồn theo tay chồng.

Chị

bước

đi

như

một

cái

xác

Trên xe, người chồng càu nhàu:
—

Nhanh

lên...

nhanh

lên...

Thật

là một

tai họa.

§-83

13


— Đừng có coi thường tơi. Tơi sẽ cho các người biết
tay. Ơ-tơ thì hơi xa chứ xe cúp thì gần đến nơi rồi
Cịn thiếu có vài trăm thơi.
Tơi bị anh cho vào bẫy. Tơi him h& —
trăm thì tơi xin cho ơng mượn ngay tức

Anh nói thầm vào tai tơi; —

Gì chứ vài
thì.
*

Bố ơi, vài trăm đây là

vài trăm ngàn cơ.

Tơi xin nói thêm đơi đồng về anh, Có thể nói, anh
khơng được may mắn như người khác. Anh là học
sinh miền Nam ra Bắc sau năm 1954. Anh đã tốt nghiệp
ở trường nhạc, cỏ đôi ba bài hát được phồ biến trên
đài và các buổồi biều diễn. Anh trở lại miền Nam tham

gia kháng chiến và là một nhạc cơng « đa-đê-năng » trong
một đồn văn cơng qn đội. Sau đó, anh chuyền về
thổi sáo trúc, Có mội dạo, hồi tơi cịn ở bộ đội, anh khá:
nồi tiếng. Trong các chương trình biéu diễn của đồn,:
độc tấu sáo trúc của anh luôn

tiết mục

được

người

nghe

hoan nghênh nhiệt liệt, Tôi quen thân với anh từ nỗi
thật

động

xúc

những

đêm

là thằng

cịn

sự. Tiếng

trăng

bên

bờ

nhóc chun

của

sáo

sơng

Đáy

trốn học

anh

vào

gợi

cho

những

đi đấu

kiếm

tơi nhớ

nắm

tôi

và bắt

cao cao...

Sau một lần bị thương đo pháo chụp, anh không thôi

sáo hay
hơi trong
làm công
anh ăn ở

được nữa, Miềng đạn pháo đã làm trữ lượng
phối anh ít đi Năm 76, anh chuyền ngành về
tác thơng tin văn hóa ở quận Suốt bốn năm,
luên tại cơ quan, lấy vợ, anh cưới xong được

cấp căn nhà này, vốn
chữa

các loại

khóa,

di là nhà của một

Ơng

già

sống

độc

ơng già sửa

thân, khơng con

cái họ hàng. Ơnh chết vì bị xơ cứng động mạch não. Ủy

ban phường và bà con lân cận tổ chức chôn cho ông
và quản lý căn nhà ơng. Nói là quản lý cho sang chủ

16


thực ra người ta chỉ làm mỗi động tác là khép hờ cái
cửa ra vào, lâm bằng một mình gã và một tấm tôn lá

uhera nhớ những vết mực và sơn ghép lại Trế là xong,

Chẳng ai đòm ngề lục lợi căn nhà đỏ cä.

“
Ơng già thợ khóa chết được hơn năm thì vợ chồng
anh dọn về. Anh khơng biết ngày chết của ông nên lấy
cái ngày dọn về làm ngày giỗ cho ông già suốt đời cô
độc ấy.
`
Anh néi chậm nhạp: — Cũng chẳng bày vẽ gi, gợi là
nén nhang bát cơm đề vong linh ông bớt tôi...
Tôi hỏi thêm : — Vợ ông không sợ A...

. _ Ảnh nói nhổ: —- Khi ở đã quen rồi, bà ấy mới biết,
Đại gì đề bà ấy biết sớm. Tơi nói đối bà ấy nhà này mua

lại của người

chủ nhà,
sai cd.

đi xuất

cảnh

nước ngồi, Cịn

tơi nói là giỗ của

ơng bác

họ..

cái giỗ ơng

Bà

ấy

tin

An com xong, chúng tôi leo thang gỗ, cái thứ thang
vẫn dùng ở nhà quê, lên «chỉ huy sở» (theo cách gợi
'của anh). Đó là một cái chịi đựng trên mái bằng của
ngơi nhà. Chịi bằng gỗ Hền lá dừa nước, nom cũng xinh
xan sọn ghẽ. Nó giống như một cái chuồng chim, x2

như

cái trơn mũ,

Anh

hào hứng:

—

Ơng

thấy

chưa.

tỏi cũng ở nhà gác như ai, Tôi tự làm ra đấy. Sản phầm

tủa sự tiết kiệm,

Trêng

n#äm trăng thật là tuyệt.

cũng

được

đấy

chứ.

Ở

đây.

_ Chúng tôi rải chiếu ra «san thượng» (như cách nói
của anh) đà uống trà. Dường như ánh trăng ở cát
xúm hởm này sing hon, dju dang và tươi mát hơn các
f#Œi thác. Nó lũng lộng, kiêu hãnh. Wóư tự nha thoải

thi như người chủ tự tin bản Miah của mun. Chot
nhìn ¡lấy cây sáo trúc ở cửa chòi được ánh trăng đại

xử

tần sống láng lánh nhữ mạ bạ», tôi hồi anh 7

MT

i"

-


— Ong lai thdi sao day 47
Anh

cười nhẹ :

—- Âu: cũng là một nghiệp chướng, khong thủ dùi nội. ÿ

Fêy giờ tôi mới hiều hết con người anh. Cái về nicai vei v8 hém hình ấy khơng phản ánh đúng thực

chất tỉnh cắm coa người anh. Anh đâu chải là con người
gã mệt nỗi với nghệ thuật. Bây giờ án phận với công
việc, với vợ con, con người nghệ sĩ trong anh vẫn cịn
minh
ngun ven. Có khác chăng, nó thu nhé lai vi an
nai kín đáo. Anh vẫn khao khát có được những bén nhac

hay. Niềm
—

nồi:

Hỗ

đám

khát ấy như

khao

lơi, nó

hối thúc

khơng

lửa chấy âm Ì. Anh

nhắc

nhở

và làm

tm lại những lóc thấy lạnh sườn.
V¿

rồi,

đếm

lửa

¿y

địa

có

chày

tràng,

jén.

Phi

tơi

den

được bọc
woo căn nhà mới, ¿nh tìm thấy cây sao trúc
bàn thờ.
bàng vải độ dấu sau bát lu hương trên chiếc

nhiên
Điều Dết ngờ nhất, khiến anh sững SỜ tử nzạc

đến xúc đêng, Cây
anh

di tr truéng

sho trac Sy 1a cha enh. Ro dz theo

nhac. Vat

kỷ

niệm

cha

méi

tink

đình

cơ.

đản

Quan Họ
vụn, về khơng nói nến lời Mat cd géi vùng
Cây

ting

enh

cay

sáo

cồ

truyén

cia

‘gia

cho bố cé. ES
các ấy có từ thời ơng nỘi °ẻ: truyền lại
mơn trán `
thích
ham
trai của cơ chỉ
e2 chất, người anh
khơng bao gig dé ¥
và những phịng nghiên cứu nên
đầu rồi giất lên tải nhà
cón cây sóc, Nó được bọc giấy
họ. Cây sáo được lau! ra
nàng với cuộn gia pha dong
tiếng của vùng Yên THE.
tang thứ trắc vàng lá nhỏ có
vol bẩy

nude

Truớc khi: kht lỗ, ơng nội cơ đã ngâm vậy,

+

ga

cái
ngày. Bởi
ngày, ngâm nước bồ hóng ba
h màu nâu sim
vàng của nó được chuyền thàn
giống như một cây sho
gần
Ná
taa như bơi uae
`
Tự i
eb gã nó nhất ra tiếng ru lanh
kẽm fast
18

màu
bóng
bare
canl,

›


in, cốt Từ trén tay Xuông nền gạch, cây co có thể

‘aay Kn với tiếng kêu địn đanh như tiếng của thép tối
củ

ai.

Người con gái ấy đi học nước nguài. Buổồi chia tay,
co che ena một lời. Nhưng lời đó, enh đã khơng nói
được.

Anh

chỉ

biết

nói

có

một

abit, ban vé tham q tơi chứ...

câu:

-—

Bao

giờ

thống.

Cơ ríi lặng lẽ gật đều. Hai năm ‘aw anhéi Ð. Và

đa

tin đỗ, anh chẳng nhận được tỉn tức gi
bằng
cây sáo, khiến nỗi nhớ của anh

của cô. Tâm sự
cũng vơi nguôi -

rhần,

faih

uốt 4 năm trới, cây sáo trúc luôn& trong nevoi anh,
cẽi nó trong ngực áo nơi bên trái, với chiếc móc

(Ao

đư:

imốc

nối qua một

mi khả2

sảo đầu,
#v

Gèn.

tên anh

Mậu

vệng

đai bằng đuya-ra. Anh

đã tỷ

và tên cô géi ấy lên thân sáo nơi đốt

Thân,

erh

Buôi chiều mồng

theo

một

đơn

1 Tết, trên một

vị đánh

phòng

vào

tuyến

Sài

ở-

ta xùng n$ã tư Bấy
Hiền, tho yêu cầu của anh era
tron? đơn vị chút, anh đã thôi liša mech bon bai, sv.cũ
”
theo 4 lần điệu Quan Ho Bae Ninh Một tố người đề Th
từ roô cếa

nghe:

Tiếng sáo đang ở giai đcýn say mê nhất thì bcn đị::

dùng xe thiết giáp tấn công. Anh bị một quả đạn pháo nỗ
gần. Mảnh đạn găm vô ngực phải làm ngất xỉu. Anh em
trong đơn vị lo tơ chức phịn34 nzự và đưa ¿nh di gap.
khên? có điều ltiện tìm lại cây sáo bị vãng mất dâu đó.
_ Anh được chuyền về gui san, khêng thấy cây sóc:
-an ơm mặt khóc. Mết roột cánh toy tơi khơng tiếc Đăng

vây 285 đề. An nức nŠ r2. với người xung qurnh. Ceo

lẽ vì lý do đó nên

enh

i:hâng hân vì bị vếu phải.

từ
thơi hông thôi sáo nữi `.
TS


1

.

tim igi
_ Năm. thán1 trôi que. Anh khéng hy vong gi
cách
có
g
khơn
cũng
_ được vật kể niệm q giá ấy. Anh
.
mình
của
thiết
nào liên lạc được với người bạn thân

Tim thoy
Anh nhớ thương buồn váng mấy năm trời,

cay sáo 12 năm xa cách, anh như

người mất hồn suối

ngày trời, ngôi

khéa cha
Sau dé, anh tim hiều lei lịch ông già chữa
nhà

này,

Nhiêu

sự kiện,

tiết lất léo

tỉnh

rời

rac

adi hep ly
được cnh chấp lei thành một chuyện tươnä

r.hư sau :

gì đó, Ơng đi
Ơng q vùng Bác Ninh -— Bắc Giang
c
trướ năm 45. ỜÒ
nhu đồn điền ở trên Đầu Tiếng từ

Nguoi ve meng thes
đều điền, ơng có vự và mội con trai,
Sài Gòn sinh sống.
dua con ci voi mét ngudi xhác về
điền về Sài Gịn
đồn
bủ
Vi thương con, nhớ vợ, éng đã
khơng, nhưng
thấy
tìm kiếm. Khơng biết ơng có tim
đời, khơng
cuốt
độc đến
người ta biết ơng sống đơn

`

-

có người thân thích.

thật ấy, anh chợt
Thế rồi, từ câu chuyện có thể là
enh thơ;
mồng một “Tết Mậu Thân, khi

nhớ ra chiều
r đến ngha, có ong. Ngày
sio, tron? £0 din chung tị
gần 60.
#y ơng cũng đã giả, Có lẻ đến
anh hồi nehen ngào : —
Giữa hai bản nhạc, ơng níu tay
_—

g ?
- Chú q ở vùng Bắc Ninh phải khơn

tiếp: tha thức:
Anh casi bng nai gi Ơng mới

sơng Cầu. Tơi phiêu vet
-~ Cbó lê tơi nhớ lại coi
,
⁄
xẻ quả nạo 30 nšm vất
iy, Ka ROL.
tỷ mm os lam cương mặt nuỉc tử
Trung

San

tlc,

Khag

wane ben.
an.

`

ro

mit

Ay

nhoy

say

ân,

,

nìn


f2 tiếng trẻ coa gọi anh tw dưới ngũ :
~= Chủ hai ơi, thối sáo đì,..

Anh

nhìn tơi, cái nhìn hỏm

hnh, tươi vui như

im

tinh thong,

—- Eọn

trẻ ở đây

thích

nghe

tiếng

Thực
x êm liễm
anh, mới
ta xóra

chuyện

_#nh chơi và kề:
—

tÃi Hấm.

z2, khơng chỉ riêng bọn trễ thích. Dân trong
này, sỉ cũng thích nghe tiếng sáo của anh. Hồi
+, bác Sáu, thợ chữa gầm cầu, Ếng nước,
bền tay ngột nhà ani:. nười cunz cấp nhiều chơ

nhữaz

ach

sáo của

phút...

Tối nào tơi cũng phải thồi đảm mười

Ơng

già mất

về

đi

ơng

bà

.

giả

con

sửa

chia

buồn

hơn,

nhiều

sang

lắm

chú

nhà

ạ,

Khơng cèn nghe tiếng sáo của ơng ấy nữa. Ơng thi sae
hay đến nỗi vợ chồng tôkhông đám to tiếng cãi cọ

nhau. Bẹn nhỏ nhà tơi mãải,hóng nghe tiếng sáo nên.
người

cũng bót quấy phá nghịch nượm. Tiếc thật, con
tài hoa như thế mà cơ độc suốt đời...

_Nche raười bàng xóm nếi, anh khêng thể không dus

êm náo lần môi,

tiếng
Seu cần một năm im vắng, xém hém lai vang lên
đề
sto véo von, thánh thốt. Họ ùa đến nhà anh đề xem,

nói những

kỷ niệm

của mình với êng

chủ nhà cũ. Họ

than tiếng sáo của enh hay hơn tiếng sáo
chìa kháa.. Cơ con gái bác xích lơ nhà
bình luận:

ơng già sửa
ở đầu hểm

Sh

có về như

-— Tiếng. sáo của êng già hey nhưng ng¡e buồn thẩm

¿a vắng thế nẻo ấy#@€ðm-tiếng:

Cho Sư
gợt. EEÓ:
l.!'

nhớ những

2]


Ảnh

đưa

—- ơi

ráo šến miếi, dụo thử mấy

n»ấn

hứng

mà

thồi

ơng

nốt

rồi nói:

ạ. Đấy

là nỗi

niềm

của tôi khi thấy lại cây sáo tưởng như đã mất hin. Khon:

hiều sao, têi cứ nrhĩ rằng, ông thợ sửa chìa khóa lá
người có họ hàng thân thiết với cơ bạn thời trẻ của tôi.
Bản đệc tấu sáo túc của anh bi đầu veng lên, Alột
am

cao đãi

tưởnH

như

khong

bao

giờ

dút. Sợi

âm

mảnh

taai ấy Cược rung lên nhề nhẹ tu khéng gian. Sau 46,
tần số rung của nó mỗi lúc một mau hơn, dồn dập- hơn.
Đấy là tiếng còi tàu lân cuối bú lên và từ từ lšăn bánh.
Và, cái điều cảm nhận của tôi với bẳn nhạc không cèn
là âm thanh nữa, Trước mặt tơi là hình ảnh những nữn:
than thích: Người cịn, người mất hiện ra. TH ca
qua têi, chào hồi tôi,
:
Tâm trạng của tơi khi nghe bẩn nhạc của enh giống
.
như

tâm

trạng

thường

có ở những

giao

phút

sang

thừa

năm mới. Ở những phút đó, tơi nhớ dài, xa nhất. Những

. ngày ấu thơ với con sông Đáy. Những cánh rừng Trường
Sơn. Những con suối miền Đông. Những kỷ niệm Tết

của gia đỉnh,

ban bề..

Tất cả nhện

nhịp hăm

hở sôi

:
động trong lịng tơi.
Nước mắt của niềm vui; của nỗi nhớ chấy ra lúc nào
tui cũng không hay biết nữa.
¿nh ngùng thôi. Sau một phút a lặng, ảnh nói vỏ,
-— Ơng

-

-

:

zal:

đặt dùm tơi tín bản nhọc

nó lên đơi

đi. Tơi sẽ ¿h:

nhọc.

Tơi nói ngay: —
ảnh mỉm

này

cười:

Nỗi nhớ hay kỷ niệm cũng dược.
—

Có

lẽ gần

như

tố...

Trăng đã ln cao. Ánh trăng nìng lớng lánh trên cá:

Soak,

-

iN
tả

Rony