Phân tích những tiền đề Tư tưởng lý luận hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh tiền đề nào là quan trọng nhất quyết định bản chất tư tưởng Hồ Chí Minh? Vì sao

Trường Đại Học Khoa Học Huế
Giảng viên: TRẦN THỊ HỒNG MINH
Sinh viên: Nguyễn Nam Anh

BÀI KIỂM TRA MÔN

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Câu hỏi: Phân tích những tiền đề - Tư tưởng lý luận hình thành tư
tưởng Hồ Chí Minh tiền đề nào là quan trọng nhất quyết định bản
chất tư tưởng Hồ Chí Minh? Vì sao
Bài làm:
“Tư tưởng HCM là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề
cơ bản của CM VN, từ CM DTDC nhân dân đến CMXHCN, là kết quả của sự vận
dụng sáng tạo và phát triển của CN Mác – Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta,
là sự kết tinh tinh hoa văn hóa dân tộc và trí tuệ của thời đại nhằm giải phóng dân
tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người”.

1


Có 3 tiền đề chính:
a. Giá trị truyền thống dân tộc: Lịch sử dựng nước và giữ nước lâu đời đã hình
thành nên những giá trị truyền thống hết sức đặc sắc và cao quý của dân tộc VN,
trở thành tiền đề tư tưởng - lý luận xuất phát hình thành tư tưởng HCM.
- Đó là truyền thống yêu nước, kiên cường bất khuất, là tinh thần tương thân tương
ái, lòng nhân nghĩa, ý thức cố kết cộng đồng, ý chí vươn lên, vượt qua mọi khó
khăn thử thách, thơng minh, sáng tạo, quý trọng hiền tài…

- Trong các giá trị đó, CN yêu nước truyền thống là tư tưởng, tình cảm cao quý,
thiêng liêng nhất, là cội nguồn của trí tuệ sáng tạo và lịng dũng cảm của người
VN, cũng là chuẩn mực đạo đức cơ bản của xã hội. CN yêu nước sẽ biến thành lực

lượng vật chất thực sự khi nó ăn sâu vào tiềm thức, vào ý chí và hành động của
mỗi con người
“Dân ta có một lịng nồng nàn u nước. Đó là truyền thống quý báu của ta. Từ
xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sơi nổi, nó kết thành
một làn sóng vơ cùng mạnh mẽ,to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó
nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”, Hồ Chí Minh.
2


Sinh ra và lớn lên trong cảnh nước mất nhà tan, được nghe nhiều câu chuyện đánh
giặc giữ nước, chứng kiến cảnh áp bức bóc lột của đế quốc, tay sai đối với nhân
dân, chứng kiến phong trào yêu nước của dân tộc => từ rất sớm HCM có được tinh
thần yêu nước, thương dân, điều đó đã tạo cho HCM ngay từ nhỏ sớm có hồi bão
lớn lao, có động cơ to lớn, thơi thúc ra đi tìm đường cứu nước.
Nước mất nhà tan.
Trừ độc, trừ tham, trừ bạo ngược
Có nhân, có chí, có anh hùng.
Trong q trình tìm đường cứu nước, từ yêu nước Người đã vượt qua mọi hiểm
nguy, gian nan vất vả để quyết tìm con đường cứu dân cứu nước.
Từ yêu nước, Người hy sinh tất cả những riêng tư bản thân vì sự nghiệp giải phóng
dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Đặc biệt HCM biết khơi dậy
tinh thần yêu nước cho cả dân tộc Việt Nam đứng lên tự giải phóng mình.
b. Tinh hoa văn hóa nhân loại: Kết hợp các giá trị truyền thống của văn hóa
phương Đơng với các thành tựu hiện đại của văn hóa phương Tây - chính là nét
đặc sắc trong qua trình hình thành nhân cách và văn hóa HCM.
- Tinh hoa văn hóa phương Đơng
+ Nho giáo: đó là triết lý hành động, tư tưởng nhập thế, hành hiệp giúp đời, ước
vọng về một xã hội bình trị, hịa mục, triết lý nhân sinh; tu thân dưỡng tính; đề cao
văn hóa lễ giáo.
Ngay từ nhỏ, HCM đã được học chữ nho với các thầy vốn là những nhà Nho yêu

nước. Đạo đức nho giáo thấm vào tư tưởng, tình cảm của Người khơng phải là
những giáo điều “tam cương ngũ thường” nhằm bảo vệ tôn ty trật tự phong kiến,

3


phân biệt đẳng cấp, khinh thường phụ nữ… mà là tinh thần nhân nghĩa, đạo đức,
triết lý hành động, tư tưởng nhập thé, hành đạo, giúp đời….
“Chỉ có những người cách mạng chân chính mới thu hái những điều hiểu biết
quý báu của các đời trước để lại”
Người nhận thức rõ: Nho giáo (chung), Khổng Tử (riêng) là ý thức hệ bênh vực và
bảo vệ chế độ phong kiến. HCM sử dụng những yếu tố tiến bộ trong đạo Nho: đề
cao văn hoá, lễ giáo, tạo ra truyền thống hiếu học. HCM khai thác, lựa chọn những
yếu tố tích cực và cải tạo lại nội dung trên cơ sở thế giới quan Mác - Lênin và nhân
sinh quan cách mạng, nhằm phục vụ cho nhiệm vụ cách mạng.
+ Phật giáo: tư tưởng vị tha, từ bi bác ái, cứu khổ cứu nạn, thương người, nếp sống
có đạo đức, trong sạch, giản dị, chăm lo làm điều thiện; tinh thần bình đẳng, chống
phân biệt đẳng cấp; đề cao lao động, chống lười biếng; chủ trương sống không xa
lánh đời mà gắn bó với nhân dân, tham gia vào cuộc đấu tranh chống kẻ thù của
dân tộc.
+ CN Tam dân của Tôn Trung Sơn: dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh
hạnh phúc.
- Tinh hoa văn hóa Phương Tây
+ HCM nghiên cứu tiếp thu ảnh hưởng của nền văn hóa dân chủ và CM phương
Tây.
+ Tiếp thu các giá trị của Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của CM Pháp
1791; Tuyên ngôn ĐL của Mỹ (1976)
c) CN Mác - Lênin: cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng
HCM.

4


Chủ nghĩa Mác – Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng
Hồ Chí Minh. Người tiếp thu chủ nghĩa Mác – Lênin trên nền tảng những tri thức
văn hóa tinh túy của nhân loại cùng với sự hiểu biết chính trị phong phú được tích
lũy qua hoạt động thực tiễn đấu tranh vì mục tiêu cứu nước, giải phóng dân tộc của
chính mình.
Từ những nhận thức ban đầu về chủ nghĩa Lênin, Hồ Chí Minh đi vào nghiên cứu
chủ nghĩa Mác. Người tiếp thu lý luận Mác – Lênin theo phương pháp macxít, nắm
lấy cái tinh thần, cái bản chất. Người vận dụng lập trường, quan điểm, phương
pháp biện chứng của Chủ nghĩa Mác – Lênin để giải quyết những vấn đề thực tiễn
của cách mạng Việt Nam, chứ khơng đi tìm những kết luận có sẵn trong sách vở.

Như vậy, chính thế giới quan và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin đã
giúp Hồ Chí Minh vận dụng lý luận và kinh nghiệm thực tiễn phong phú của mình
để từ đó tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc ta.
“Trong cuộc đấu tranh, vừa nghiên cứu lý luận Mác - Lênin vừa làm công tác thực
tế dần dần tôi hiểu được rằng chỉ có CN xã hội, CN cộng sản mới giải phóng được
các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới; “Bây giờ học thuyết
nhiều, CN nhiều, nhưng CN chân chính nhất, chắc chắn nhất, CM nhất là CN
Lênin”.
Trong các tiền đề trên chủ nghĩa Mác- Lê nin là tiền đề quan trọng nhất là vì:
Chủ nghĩa Mác- Lê nin là thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng Hồ
Chí Minh, là chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất,cách mạng nhất, đã
chỉ ra con đường giải phóng dân tộc và phát triển cho dân tộc ta.

5