(Luận Văn) Nghiên Cứu Khả Năng Sử Dụng Bã Mía Làm Giá Thể Trồng Nấm Bào Ngư Trắng Tại Trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên.pdf
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.27 MB, 59 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM
----------------------
NGUYỄN NGỌC BÍCH
a
lu
n
Đề tài:
va
n
NGHIÊN CỨU KHẢ NÃNG SỬ DỤNG BÃ MÍA LÀM GIÁ THỂ TRỒNG
tn
to
NẤM BÀO NGƢ TRẮNG TẠI TRƢỜNG ÐẠI HỌC
p
ie
gh
NÔNG LÂM THÁI NGUN
do
d
oa
nl
w
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
a
nv
a
lu
u
nf
ll
Hệ đào tạo
m
: Chính quy
tz
ha
n
oi
Chun ngành : Khoa học mơi trƣờng
: Mơi trƣờng
Khóa học
: 2011 - 2015
z
Khoa
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
Thái Nguyên - 2015
n
va
ac
th
si
ĐẠI HỌC THÁI NGUN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM
----------------------
NGUYỄN NGỌC BÍCH
a
lu
n
n
va
Đề tài:
NẤM BÀO NGƢ TRẮNG TẠI TRƢỜNG ÐẠI HỌC
p
ie
gh
tn
to
NGHIÊN CỨU KHẢ NÃNG SỬ DỤNG BÃ MÍA LÀM GIÁ THỂ TRỒNG
NƠNG LÂM THÁI NGUN
oa
nl
w
do
d
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
a
nv
a
lu
u
nf
: Khoa học mơi trƣờng
: Mơi trƣờng
tz
ha
n
oi
: 2011 - 2015
z
Khóa học
m
Chun ngành
Khoa
: Chính quy
ll
Hệ đào tạo
@
Giảng viên hƣớng dẫn
: ThS. Nguyễn Thị Huệ
gm
m
co
l.
ai
Khoa Môi trƣờng - Trƣờng Đại học Nông Lâm
an
Lu
Thái Nguyên - 2015
n
va
ac
th
si
i
LỜI CẢM ƠN
Thực tập tốt nghiệp là một giai đoạn cần thiết và hết ức quan trọng của
mỗi sinh viên, đó là thời gian để sinh viên tiếp cận với thực tế, nhằm củng cố
và vận dụng những kiến thức mà mình đã học đƣợc trong nhà trƣờng.
Đƣợc sự nhất trí của Ban giám hiệu nhà trƣờng, ban chủ nhiệm
Khoa Môi Trƣờng, em đã thực tập tại Trung tâm thực hành – Đại học
Nông Lâm Thái Nguyên.
Đến nay em đã hồn thành q trình thực tập tốt nghiệp.
Lời đầu tiên, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:
a
lu
n
Ban giám hiệu trƣờng ĐHNL Thái Nguyên.
n
va
Ban chủ nhiệm khoa và tập thể thầy, cô giáo trong khoa Môi Trƣờng đã
Trung tâm thực hành – Đại học Nông Lâm Thái Nguyên tạo điều kiện
p
ie
gh
tn
to
tận tình giúp đỡ và dìu dắt em trong suốt quá trình học tập.
cho em trong suốt quá trình thực tập tại trung tâm.
oa
nl
w
do
Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn sự quan tâm, chỉ đạo tận tình của cô
giáo hƣớng dẫn: Th.S. Nguyễn Thị Huệ đã giúp đỡ em trong suốt q trình
d
thực hiện và hồn thành khóa luận tốt nghiệp.
a
nv
a
lu
Cuối cùng, em xin đƣợc gửi tới gia đình và bạn bè đã ln động viên,
giúp đỡ, tạo niềm tin và là chỗ dựa vững chắc cho em trong suốt khoảng thời
u
nf
qua cũng nhƣ vƣợt qua những khó khăn trong khoảng thời gian thực hiện
ll
m
khóa luận
tz
ha
n
oi
Xin chân thành cảm ơn!
Thái nguyên, ngày...tháng 05 năm 2015
z
Sinh viên
co
l.
ai
gm
@
m
Nguyễn Ngọc Bích
an
Lu
n
va
ac
th
si
ii
DANH MỤC BẢNG
Trang
Bảng 2.1:
Tổng sản lƣợng nấm trên thế giới và Địng góp của Trung Quốc
(1978-2002) .............................................................................................8
Bảng 2.2:
Thống kê tình hình sản xuất và đầu tƣ trồng nấm tại Hải Phịng .......9
Bảng 2.3:
Thống kê tình hình sản xuất tại cơng ty mây tre đan xuất khẩu Ngọc
Động – Hà Nam ....................................................................................10
a
lu
n
n
va
Bảng 3.1:
Phƣơng pháp phân tích hàm lƣợng dinh dƣỡng .................................29
Bảng 4.1:
Thành phần dinh dƣỡng trong mỗi giá thể..........................................36
Bảng 4.2:
Thời gian sợi nấm phủ kín bịch ...........................................................38
Bảng 4.3:
Thời gian hình thành quả thể ( ngày) ................................................39
Bảng 4.5:
Thống kê số quả thể trên mỗi bịch nấm ..............................................41
Bảng 4.6:
Thống kê trọng lƣợng trung bình trên mỗi quả thể ( gam)................42
Bảng 4.7:
Trọng lƣợng trung bình trên mỗi bịch thí nghiệm ( gam) .................43
Bảng 4.8:
Chênh lệch khối lƣợng nấm thu đƣợc giữa lí thuyết và thực tế ........44
Bảng 4.9:
Độ chênh lệch sau khi thu hoạch nấm.................................................45
d
oa
nl
w
do
Thời gian thu hoạch (ngày) ..................................................................40
p
ie
gh
tn
to
Bảng 4.4 :
a
nv
a
lu
Bảng 4.10: Thống kê tình hình nhiễm bệnh của các loại giá thể..........................46
ll
u
nf
m
tz
ha
n
oi
z
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
n
va
ac
th
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
iii
DANH MC HèNH
Trang
a
lu
n
n
va
Hỡnh 2.1:
Nm rm ................................................................................................11
Hỡnh 2.2:
Giai on phỏt trin và vịng đời của nấm rơm ..................................11
Hình 2.3:
Nấm hƣơng ............................................................................................12
Hình 2.4:
Nấm mèo ................................................................................................14
Hình 2.5:
Nấm bào ngƣ trắng...............................................................................15
Hình 2.6:
Giai đoạn phát triển của nấm bào ngƣ.................................................16
Hình 2.7:
Cấu trúc Xenlulozo ...............................................................................21
Hình 2.8:
Cấu trúc linin trong thực vật.................................................................22
Hình 2.9:
Cấu trúc và vị trí linin trong thực vật ..................................................23
Hình 4.1:
Bản đồ hành chính thành phố Thái Nguyên .......................................30
Hình 4.2:
Biểu đồ đánh giá hàm lƣợng dinh dƣỡng giá thể ...............................36
Hình 4.3:
Thành phần Cacbonhidrat và pH trong các loại giá thể ....................37
Hình 4.3:
Thời gian sợi nấm phủ kín bịch theo từng cơng thức ........................38
Hình 4.4:
Thời gian hình thành quả thể (ngày) ...................................................39
Hình 4.5:
Thời gian thu hoạch (ngày) ..................................................................40
Hình 4.6:
Số quả thể trên mỗi bịch nấm...............................................................41
Hình 4.7:
Trọng lƣợng trung bình trên mỗi quả thể ( gam) ...............................42
Hình 4.8:
Mối liên hệ quan giữa năng suất bịch và lƣợng cơ chất tiêu hao......45
Hình 4.9:
Đồ thị số lƣợng bịch nhiễm bệnh của giá thể .....................................46
d
oa
nl
w
do
Cấu trúc phân tử của Saccarozo ...........................................................23
p
ie
gh
tn
to
Hỡnh 2.10:
a
nv
a
lu
ll
u
nf
m
tz
ha
n
oi
z
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
iv
MC LC
Trang
PHN 1: M U .......................................................................................................1
1.1. t vn ................................................................................................................1
1.2. Mục đính nghiên cứu ..............................................................................................2
1.3. Mục tiêu nghiên cứu ...............................................................................................2
1.4. Ý nghĩa của đề tài. ..................................................................................................2
1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học ................................................2
a
lu
1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn............................................................................ 2
n
n
va
1.5. Yêu cầu của đề tài ...................................................................................... 2
tn
to
PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................................3
2.1. Cơ sở khoa học........................................................................................................3
p
ie
gh
2.1.1. Điều kiện nuôi trồng nấm tại Việt Nam ............................................................3
do
2.1.2. Công nghệ ni trồng nấm .................................................................................4
oa
nl
w
2.2. Tình hình sản xuất nấm trên thế giới và Việt Nam..............................................6
2.2.1. Tình hình sản xuất trên thế giới ..........................................................................6
d
a
lu
2.2.2. Tình hình sản xuất nấm ở Việt Nam ..................................................................8
a
nv
2.3. Tổng quan về một số loại nấm ăn .......................................................................10
u
nf
2.3.1. Giới thiệu về nấm rơm ......................................................................................10
ll
2.3.2. Giới thiệu về nấm hƣơng ..................................................................................12
m
n
oi
2.3.3. Giới thiệu về nấm tai mèo .................................................................................14
tz
ha
2.4. Giới thiệu nấm sò trắng ........................................................................................15
z
2.4.1. Đặc điểm sinh học ................................................................................. 16
gm
@
2.4.2. Đặc điểm sinh trƣởng ........................................................................................17
l.
ai
2.4.3. Giá trị sinh dƣỡng ..............................................................................................18
m
co
2.4.4. Một số lƣu ý khi trồng nấm bào ngƣ trắng ......................................................19
2.5. Thành phần trong bã mía......................................................................................21
Lu
an
2.5.1. Xenlulozo ...........................................................................................................21
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
v
PHN 3: I TNG, NI DUNG V PHNG PHP NGHIấN CỨU ....25
3.1. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................25
3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu .......................................................................25
3.3. Nội dung nghiên cứu ............................................................................................25
3.3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội xã Quyết Thắng, thành phố Thái
Nguyên.......... ................................................................................................................25
3.3.2. Xây dựng quy trình ni trồng nấm bào ngƣ trắng và đánh giá các hàm
lƣợng dinh dƣỡng của giá thể......................................................................................25
a
lu
3.3.3. Đánh giá khả năng sinh trƣởng của nấm bào ngƣ trắng trên giá thể ............25
n
3.3.4. Đề xuất giải pháp nâng cao năng suất và hiệu quả nấm bào ngƣ trắng trên
n
va
giá thể ............................................................................................................................25
tn
to
3.4. Phƣơng pháp nghiên cứu......................................................................................25
p
ie
gh
3.4.1. Phƣơng pháp thu thập, kế thừa và tổng hợp số liệu ......................................25
do
3.4.2. Quy trình kĩ thuật trồng nấm bào ngƣ trắng ....................................................26
oa
nl
w
3.4.3. Phƣơng pháp bố trí thí nghiệm .........................................................................27
3.4.4. Phƣơng pháp phân tích trong phịng thí nghiệm.............................................28
d
a
nv
a
lu
3.4.5. Phƣơng pháp thống kê xử lí số liệu..................................................................29
PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ......................................30
u
nf
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội thành phố Thái Nguyên ..............................30
ll
m
4.1.1 Điều kiện tự nhiên...............................................................................................30
n
oi
tz
ha
4.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội ..................................................................................32
4.1.3 Tổng quan về Trung tâm thực hành thực nghiệm – Ðại học Nông Lâm Thái
z
@
Nguyên ..........................................................................................................................34
l.
ai
gm
4.2. Xây dựng quy trình kĩ thuật trồng nấm bào ngƣ trắng và đánh giá các chỉ tiêu
co
dinh dƣỡng của giá thể.................................................................................................34
m
4.2.1 Xây dựng quy trình trồng nấm bào ngƣ trắng..................................................34
Lu
an
4.2.2. Đánh giá các chỉ tiêu dinh dƣỡng của giá thể .................................................35
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
vi
4.3 . ỏnh giỏ kh nng sinh trng ca nm bào ngƣ trắng trên giá thể...............38
4.3.1. Kết quả theo dõi chỉ tiêu sinh trƣởng ...............................................................38
4.3.2. Kết quả chỉ tiêu năng suất ................................................................................42
4.3.3 Tình hình nhiễm bệnh ........................................................................................46
4.4. Đề xuất giải pháp nâng cao năng suất, hiệu quả trồng nấm bào ngƣ trắng .....47
PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................48
5.1. Kết lun ..................................................................................................................48
5.2. Kin ngh ...............................................................................................................48
a
lu
TI LIU THAM KHO ..........................................................................................50
n
`
n
va
p
ie
gh
tn
to
d
oa
nl
w
do
a
nv
a
lu
ll
u
nf
m
tz
ha
n
oi
z
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
1
PHN 1
M U
1.1. t vn
Trong nhng nm gn õy, việc nghiên cứu ni trồng nấm ăn có bƣớc
phát triển nhảy vọt ở nhiều nƣớc trong đó có Việt Nam. Nƣớc ta là một nƣớc
nông nghiệp với nguồn phụ phế phẩm giàu Xenlulozo và Lignin hết sức
phong phú. Tỷ lệ nơng dân chiếm phần lớn dân số lại có nhiều thời gian nhàn
a
lu
n
và rất muốn có thêm nghề phụ để nâng cao thu nhập.
n
va
Nấm sò trắng hay nấm bào ngƣ trắng là loại nấm khá phổ biến và có thị
tn
to
trƣờng tiêu thụ khá rộng và ít bị cạnh tranh. Trong khi đó, việc chế biến 10
p
ie
gh
triệu tấn mía để làm đƣờng trong nhà máy đƣờng sinh ra một lƣợng phế thải
khổng lồ: 2,5 triệu tấn bã mía, 250.000 tấn bã bùn (sau khi đã lấy nƣớc
do
oa
nl
w
đƣờng) và 250.000 tấn mật rỉ. Trƣớc đây 80% lƣợng bã mía này đƣợc dùng để
đốt lò hơi trong các nhà máy sản xuất đƣờng, sinh ra 50.000 tấn tro và 20%
d
còn lại là 500.000 tấn bã. Ngồi ra, lƣợng mía tiêu thụ riêng lẻ tại khu dân cƣ
a
lu
a
nv
rất lớn đặc biệt là mùa hè. Với lƣợng bã mía dồi dào tạo điều kiện thuận lợi
u
nf
cho việc ni trồng nấm sị.
ll
Tại nhà máy mía đƣờng, ngƣời ta sự dụng bã mía sản xuất phân vi
m
n
oi
sinh hoặc bột giấy. Còn ở các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ dùng bã mía làm chất
tz
ha
đơt hoặc thải trực tiếp ra ngịai mơi trƣờng gây ảnh hƣởng lớn đến môi
z
trƣờng và cảnh quan. Để khắc phục đƣợc điều này, một biện pháp kinh tế
@
gm
và an toàn hơn cả là tận dụng bã mía vào việc trồng nấm và góp phần bảo
l.
ai
vệ mơi trƣờng. Do đó chúng tơi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu khả năng
an
Lu
Học Nông Lâm Thái Nguyên”
m
co
sử dụng bã mía làm giá thể trồng nấm bào ngư trng ti Trng i
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
2
1.2. Mc ớnh nghiờn cu
Nghiờn kh nng s dng bó mía làm giá thể trồng nấm bào ngƣ trắng
và đƣa ra công thức phù hợp trồng nấm bào ngƣ trắng phù hợp với tình hình
thực tế của xã hội.
1.3. Mục tiêu nghiên cứu
Xây dựng kỹ thuật trồng nấm bào ngƣ phù hợp với thực tế xã hội.
Đánh giá khả năng sinh trƣởng của nấm bào ngƣ trắng trên các giá
thể nghiên cứu.
a
lu
Đề xuất ra giải pháp nâng cao hiệu quả giá thể nghiên cứu.
n
1.4. Ý nghĩa của đề tài.
n
va
- Tạo cơ hội cho em tiếp cận với những thách thức trong thực hiện 1 đề
p
ie
gh
tn
to
1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
tài nghiên cứu khoa học trong thực tiễn, đƣợc có cơ hội vận dụng những kiến
oa
nl
w
do
thức đã học vào thực tế và rèn luyện các kỹ năng tổng hợp phân tích số liệu,
tiếp thu học hỏi những kinh nghiệm từ thực tế.
d
- Củng cố kiến thức cơ sở cũng nhƣ kiến thức chuyên ngành. Tạo điều
a
nv
a
lu
kiện tốt hơn để phục vụ công tác sau này
1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn
u
nf
ll
- Xây dựng ra cơng thức phù hợp đề sử dụng bã mía làm nguồn cơ chất
m
trồng nấm bào ngƣ trắng
n
oi
tz
ha
- Giải quyết đƣợc một phần chất thải hữu cơ ngồi mơi trƣờng
- Tạo ra công ăn việc làm cho ngƣời dân, nâng cao thu nhập trên địa
l.
ai
gm
@
1.5. Yêu cầu của đề tài
z
bàn nghiên cứu
co
- Số liệu thu thập đƣợc phải chính xác, khách quan.
m
- Nắm chắc các quy trình sản xuất nấm bào ng trng
an
Lu
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
3
PHN 2
TNG QUAN TI LIU
2.1. C s khoa hc
2.1.1. iu kiện ni trồng nấm tại Việt Nam
Đặc điểm khí hậu Việt Nam
Việt Nam nằm trong khu vực Đông Nam Á và là nơi chuyển tiếp giữa
đại lục Châu Á và hai đại dƣơng là Thái Bình Dƣơng và Ấn Độ Dƣơng. Khí
a
lu
hậu Việt Nam là khí hậu nhiệt đới gió mùa do nằm ở trong vùng nhiệt đới và
n
nằm ở phía Nam của châu Á nên chịu ảnh hƣởng của gió mùa nơi đây.
va
n
Ở vị trí này nên nền nhiệt của nƣớc ta trung bình tử 22 -27 oC. Hằng
tn
to
năm, có khoảng 100 ngày mƣa với lƣợng mƣa trung bình từ 1.500 đến
p
ie
gh
2.000mm. Độ ẩm khơng khí trên 80%.
do
Chế độ gió mùa cũng là một yếu tố ảnh hƣởng rất nhiều tới khí hậu
oa
nl
w
Việt Nam. Nhìn chung, Việt Nam có một mùa nóng mƣa nhiều và một mùa
tƣơng đối lạnh và ít mƣa. Vì sự thay đổi này khiến cho thảm thực vật tại Việt
d
và phát triển.
a
nv
a
lu
Nam là vô cùng phong phú, đặc biệt là điều kiện cho rất nhiều loại nấm tồn tại
u
nf
Đặc điểm nền nông nghiệp nƣớc ta
ll
m
Với nền văn minh lúa nƣớc lâu đời, Việt Nam có một nền mong vững
n
oi
lực trong nền kinh tế nƣớc ta.
tz
ha
chắc trong ngành nông nghiệp. Hiện nay, nông nghiệp vẫn đóng vai trị chủ
z
10 mặt hàng XK đạt „tỷ đô” năm 2014: kim ngạch XK gỗ và các sản phẩm
@
l.
ai
gm
gỗ đạt 6,54 tỷ USD; tôm: 4 tỷ USD; cà phê: 3,6 tỷ USD; gạo: 3,0 tỷ USD; điều: 2
m
USD; rau quả: 1,47 tỷ USD.
co
tỷ USD; cá tra: 1,8 tỷ USD; cao su: 1,8 tỷ USD; tiêu: 1,2 tỷ USD; sắn: 1,12 tỷ
Lu
an
(Bộ Nông Nghiệp và Phát Tiển Nông Thôn ,2015) [12]
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
4
T l thun vi vic nn nụng nghip phỏt trin là việc các phế phụ
phẩm nông nghiệp cũng tang nhanh nếu khơng tìm ra một giải phát phù hợp
và kịp thời ta không thể phát triền nền kinh tế nông nghiệp một cách bền vững
và hiệu quả. Giải pháp hiệu quả và tối ƣu nhất đƣợc đặt ra hiện nay là sử dụng
các phế phụ phẩm trong quá trình sản suất nông nghiệp nhƣ một nguồn
nguyên liệu mới để cung cấp cho những ngành khác.
2.1.2. Công nghệ nuôi trồng nấm
Trong các vi sinh vật có ích đƣợc sử dụng nhiều nhất, gần gũi với con
a
lu
ngƣời nhất, ta phải kể tới nấm.
n
Nấm là một lồi sinh vật nhân thật khơng có diệp lục, dị dƣỡng
va
n
Đa số các loại nấm đều cấu tạo từ các sợi nấm. sợi nấm có dạng ống,
tn
to
chứa đầy tế bào chất và dịch bào.
p
ie
gh
Nấm ăn là một loại nấm có quả thể lớn cung cấp nguồn thực phẩm cho
do
con ngƣời. trong thiên nhiên có nhiều loại nấm ăn nhƣng sản xuất nấm ăn
oa
nl
w
theo quy trình và cơng nghệ chỉ mới có hơn 20 lồi. Hầu hết chúng thuộc
ngành phụ nấm đảm và một phần thuộc ngành nấm túi.
d
a
nv
a
lu
Sinh sản của nấm:
Sinh sản vơ tính: Nếu cắt một mô nấm vào môi trƣờng nhân tạo, một
u
nf
thời gian ta có thể có sợi nấm. Sợi nấm thu đƣợc có thể phục hồi đặc tính di
ll
m
truyền của chúng và hình thành bào tử vơ tính.
n
oi
tz
ha
Sinh sản hữu tính: Q trình sinh sản có thể diễn ra giữa 2 thể sợi nấm
hoạc 2 tế bào khác tính và hình thành bao tử hữu tính. Sinh sản hữu tính phải
z
trải qua các giai đoạn: chất phối, nhân phối, giảm phân, gián phân rồi hình
@
co
Điều kiện sinh trưởng của nấm ăn:
l.
ai
gm
thành 4 bào tử đảm. bào tử hình thành sợi nấm đơn bội
m
Nhiệt độ: Nhiệt độ ảnh hƣởng đến sinh trƣởng của nm th hin qua
an
Lu
2 mt:
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
5
Nhit tng cao, tc phn ng sinh húa tang nhanh nên sinh
trƣởng và phát triển nhanh: nhƣng tăng đến một lúc nào đó nhiệt độ tiếp tục
tăng khiến cho protein và axit nucleic phá hủy khiến cho nấm bị ức chế sinh
trƣởng thậm chí có thể bị chết
Dinh dƣỡng:
o Hợp chất các bon hữu cơ: xenlulozo, hemixenlulo, linin, tinh bột,
pectin, axit hƣu cơ, cồn, rƣợu đƣờng đôi và đƣờng đơn
o Chất chứa nito: Protein, ure, muối NH4+ , NO3
o Các muối vô cơ: các loại nấm khác nhau yêu cầu các loại muối khác
a
lu
nhau: nấm hƣơng: NaNO3, KNO3, NH4Cl,…
n
n
va
o Tỷ lệ C/N: trong giai đoạn sinh dƣỡng thì C/N = 20 : 1, Trong giai
o Các chất khống: cần 5% khối lƣợng khơ bao gồm: P,K, Mg, S, Cu,
p
ie
gh
tn
to
đoạn sinh sản thì C/N = 30 – 40 :1 thì thích hợp
Fe,…
do
o Nƣớc: nếu nƣớc khơng đủ thì nấm sinh truongr chậm, nếu nƣớc nhiều
oa
nl
w
dễ sinh nấm mốc. Nói chung độ ẩm giai đoạn sợi 60 – 70%, giai đoạn phát
triển quả thể 85 – 95%.
d
a
lu
Ánh sáng:
a
nv
Nấm ăn khơng có diệp lục cho cây xanh nên khơng cần ánh sáng liên
ll
m
độ ánh sáng khác nhau:
u
nf
tục nhƣng tùy thuộc vào loại nấm và giai đoạn phát triển mà yêu cầu cƣờng
tz
ha
- Cần ánh sáng phân tán
n
oi
- Không cần ánh sáng
z
- Cần ánh sáng nhƣng cần che tối trong thời gian ngắn
gm
@
- Cần ánh sáng
l.
ai
Khơng khí: nấm ăn luôn phải hô hấp nên không thể thiếu O2 đƣợc.
co
các loài nấm khác nhau cần tỉ lệ O2 và CO2 khác nhau. Nhƣng khi hình thành
m
quả thể thì O2 phải tng lờn m bo cht lng nm n.
an
Lu
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
6
pH: Phn ln loi nm n yờu cu tr số pH 3-8 nhƣng thích hợp
nhất là 5 – 5,5. Trị số pH ảnh hƣởng tới sự nảy màn của bào tử ví dụ : Nấm
rơm pH là 7.5 nảy mầm rất nhiều nhƣng pH là 8 thì khơng nảy mầm
Tóm lại đối với những loại nấm ăn khác nhau chúng ta cần phải xem
xét kĩ lƣỡng, từ yêu cầu dinh dƣỡng, nhiệt độ, độ ẩm… để đạt đƣợc hiểu quả
tốt nhất trong q trình ni trồng.
(Trần Văn Mão, 2004, “Sử dụng vi sinh vật có ích”, tập 1)[6]
2.2. Tình hình sản xuất nấm trên thế giới và Việt Nam
2.2.1. Tình hình sản xuất trên thế giới
a
lu
Ngành sản xuất nấm ăn đã hình thành và phát triển trên thế giới hàng
n
n
va
trăm năm nay. Hiện nay, ngƣời ta đã biết 2000 lồi nấm ăn , trong đó có 80
tn
to
loại nấm ăn ngon và đang đƣợc trồng, nghiên cứu nuôi trồng nhân tạo
(UNESSCO – 2004). Việc nghiên cứu và nuôi trồng nấm ngày càng phát triển
p
ie
gh
mạnh mẽ, đã trở thành một ngành công nghiệp thực phẩm thực thụ. Sản lƣợng
do
nấm ăn nuôi trồng năm 2010 đạt 36 triệu tấn nấm tƣơi.
oa
nl
w
Ở Châu Âu và Bắc Mĩ trồng nấm đã trở thành một ngành cơng nghiệp lớn
đƣợc cơ giới tồn bộ nên năng suất và sản lƣợng rất cao. Các loại nấm đƣợc nuôi
d
a
lu
trồng đa số là nấm mỡ, nấm bào ngƣ trắng do sản lƣợng nấm rất cao
a
nv
Nhiều nƣớc ở Châu Á, trồng nấm cịn mang tính chất thủ cơng nên sản
ll
u
nf
lƣởng nấm khơng cao, nhƣng sản xuất gia đình, trang trại với số đông nên sản
m
lƣợng rất lớn chiếm khoảng 70% sản lƣợng trên thế giới. Các nƣớc Đông Bắc
n
oi
Á nhƣ Hàn Quốc, Nhật Bản và vùng lãnh thổ Đài Loan áp dụng khoa học
tz
ha
công nghệ tiên tiến trong nghề nấm đã đạt những thành quả vƣợt bậc. Nhật
z
Bản có nghề trồng nấm truyền thống là nấm Hƣơng mỗi năm đạt hành triệu
gm
@
tấn. Hàn Quốc nổi tiếng với nấm Linh Chi mỗi năm xuất khẩu tu về hàng trăm
l.
ai
triệu USD. Ở Trung Quốc, từ những năm 60 đã bắt đầu trồng nấm áp dụng
m
co
biện pháp tiên tiến năng suất tăng 4-5 lần và sản lƣợng tăng tới chục lần
Lu
Nhìn chung nghề trồng nấm phát triển mạnh trong 20 năm gần đây. Sản
an
xuất đem lại nguồn thực phẩm, tạo việc làm tại ch, v sinh mụi trng v
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
7
n rung, hn ch t rm r, t pỏ rng tạo ra nguồn phân bón hữu cơ
trong cải tạo đất
Tình hình sản xuất nấm tại Bắc Thái Lan
Tại Thái Lan, nuôi trồng nấm là một ngành kinh tế mới để giúp phát
triển nông thôn.
Nấm rơm: Nấm rơm là một loại nấm chịu đƣợc nhiệt độ cao và phát
triển phổ biến nhất ở Thái Lan, đã đƣợc nông dân Thái Lân trồng từ năm
1940. Ngày nay, nấm rơm đã là nguồn thu nhập chính của nơng dân Thái Lan,
tạo ra lợi nhuận THB 5000 (129 USD) mỗi tháng cao hơn so với hình thức
a
lu
n
sản xuất khác. Do nấm có chu kì sản xuất ngắn, nhanh chóng thu hồi vốn nên
n
va
nấm rơm trở thành ngành kiếm thêm thu nhập cho nông dân.
tn
to
Nấm sò, nấm bào ngư: là loại nấm đƣợc trồng trong túi tại Thái Lan.
p
ie
gh
Tại một số trang trại lớn đều đƣợc trang bị một số máy móc và cơng cụ nhƣ
máy trộn, máy đóng bao, máy nén, nồi hơi…. Các cơng đoạn dần đƣợc cơ
oa
nl
w
do
giới hóa. Họ khơng nhƣng ni trồng nấm mà cịn cung cấp những bịch nấm
cho các trang trại khác.
d
Nấm sò và nấm bào ngư là loại nấm đƣợc ƣa chuộng bởi nhiều ngƣời
a
lu
a
nv
trồng do cách trông khá đơn giản. Tại một trang trại ở Thái Lan, giá bán lẻ là
u
nf
TBH 20 ( 0.65 USD). Năng suất trung bình mỗi năm 500 kg.
ll
Nấm trồng tại Thái Lan đƣợc trồng nhiều hơn các loại cây trồng khác.
m
n
oi
Hầu hết nông dân Thái Lan đều tham gia tái chế chất thải nông nghiệp để
tz
ha
trồng nấm. Gần đây, trồng nấm thu đƣợc nhiều tiền hơn lúa gạo. Chính phủ
Thái Lan khuyến khích trồng một số loại nấm dƣợc liệu, loại nấm dƣợc liệu
z
khác gì sản xuất “trứng vàng”.
Tình hình sản xuất nấm tại Trung Quốc
co
l.
ai
gm
@
này có giá bằng 25 – 30 lần giá nấm sò. Phát triển những loại nấm nà khơng
m
Trồng nấm có thể là hoạt động cơng nông nghiệp thu hút lao động, tạo
an
Lu
ra việc làm và thu nhp cho t nc ụng dõn ny.
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
8
Bng 2.1: Tng sn lng nm trờn th gii v Địng góp của Trung
Quốc ( 1978-2002)
1978
Tổng sản lƣợng
( x1000 tấn)
1060.0
Sản lƣợng Trung Quốc
(x1000 tấn)
60.0
Tỉ lệ đóng góp
(%)
5.7
1983
1453.0
174.5
12.0
1990
1994
1997
2002
3763.0
4909.3
6158.4
12250.0
Năm
a
lu
n
1083.0
28.8
2640.0
53.8
3918.0
63.6
8650.0
70.6
(Nguồn: Hiệp hội nấm ăn Trung Quốc,2015 )
n
va
Trung Quốc là nơi trồng nhiều nấm ăn và nấm dƣợc liệu nhất trên thế
tn
to
giới. Hơn 2.000 năm qua, giá trị chữa bệnh của nấm linh chi đã đƣợc biết đến.
p
ie
gh
Trong những năm 70,cùng với sự phát triển nấm linh chi đã đƣợc trồng rộng
rãi tại Trung Quốc. Hiện nay phƣơng pháp phổ biến nhất đƣợc áp dụng trồng
oa
nl
w
do
nấm linh chi là sử dụng gốc cây,khúc gôc ngắn, tuí mùn cƣa và nhiều phƣơng
pháp tiến bộ khác.
d
Tình hình sản xuất nấm tại Hàn Quốc
a
nv
a
lu
Hàn Quốc, một trong những nƣớc Đơng Bắc Á điển hình trong cơng
nghệ nuôi trồng nấm, đặc biệt trong khâu sản xuất giống và ni trồng nấm
u
nf
đƣợc cơ giới hóa và tự đơng hóa.
ll
m
Từ năm 1950, Hàn Quốc đã tập chung nghiên cứu nấm, năm 1985 đƣa
n
oi
thiết bị cơ giới hóa và tự động hóa vào sản xuất nấm.
tz
ha
Tại một nhà máy sản xuất nấm rộng 2ha, sản lƣợng nhà máy sản xuất ra
z
trung bình 500kg nấm sị và nấm đầu khỉ / ngày. Sản lƣợng nấm luôn đảm bảo
@
gm
và đều đặn liên tục trong năm. Cả nhà máy có tất cả 9 ngƣời cơng nhân, bình
m
co
2.2.2. Tình hình sản xuất nấm ở Việt Nam
l.
ai
quân mỗi công nhân đƣợc trả 1500 – 2000 USD/ tháng.
Lu
Tổng sản lƣợng các loại nấm ăn và nấm dƣợc liệu của Viêt Nam hiện
an
nay đạt trên 100.000 tấn/năm. c nuụi trng ch yu 6 a phng:
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
9
- Nm rm trng cỏc tnh min tõy Nam Bộ ( Đồng Tháp, Sóc Trăng,
Tà Vinh...) chiếm 90% sản lƣợng nấm rơm cả nƣớc.
- Mộc nhũ trồng chủ yếu ở Đơng Nam Bộ ( Đơng Nai, Bình Phƣớc...)
chiếm 70%sản lƣợn mộc nhĩ cả nƣớc
- Nấm bào ngƣ trắng, nấm mỡ đa số đƣợc trồng tại miền Bắc sản lƣợng
khoảng 10.000 tấn
Một số loại nấm khác đang đƣợc trông và thử nghiệm, sản lƣợng khơng
đáng kể.
Tình hình sản xuất nấm tại Hải Phòng , 2008 – 2010
a
lu
Đƣợc sự quan tâm của tỉnh Hải Phịng nghề ni trồng nấm từng bƣớc
n
n
va
phát triển mang lại thu nhập cho ngƣời dân và giải quyết vấn đề việc làm cho
tn
to
nhiều lao động của tỉnh.
Bảng 2.2: Thống kê tình hình sản xuất và đầu tƣ trồng nấm tại Hải Phòng
p
ie
gh
d
oa
nl
w
do
Đầu tƣ phát triển
- Hỗ trợ giống nấm
4.250 triệu
- Hỗ trợ xây dựng lán, trại
1.000 triệu
- Hỗ trợ xây dựng lò sấy, lò hấp
188,3 triệu
- Công tác chuyên giao công nghệ
1.080 triệu
- Ngân hàng chính sách xã hội huyện cho vay vốn
2.965 triệu
Kết quả thực hiện
667 lán
Tổng số lán
Lán cố định
526 lán
Lán trại tạm
141 lán
- Lò sấy và lò hấp
42 lò
- Nguyên liệu
150 tấn
Kết quả
- Tổng nguyên liệu sản xuất nấm
3389.3 tấn
Nấm sò
1021,7 tấn
Nấm mỡ
1349,4 tấn
Nấm rơm
1017,1 tấn
Sản lƣợng nấm tƣơi
943,29 tấn
Giá trị nấm đạt
17491,24 triệu
(Nguồn: Tài liệu ebook.com, Đề tài tình hình sản xuất nấm ăn và nấm dược
a
nv
a
lu
ll
u
nf
m
tz
ha
n
oi
z
m
co
l.
ai
gm
@
an
Lu
liệu, 2015) [16]
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
10
Kt qu sn xut nm ti cụng ty mõy tre đan xuất khẩu Ngọc
Động – Hà Nam
Công ty Ngọc Động Hà Nam đƣợc thành lập năm 2004, hiện nay cơng
ty đang trồng thí điểm 7 loại nấm: mộc nhĩ, nấm sò, nấm chân dài, nấm chân
châu, nấm linh chi, nấm mỡ, nấm rơm.
Bảng 2.3 : Thống kê tình hình sản xuất tại công ty mây tre đan
xuất khẩu Ngọc Động – Hà Nam
a
lu
n
n
va
p
ie
gh
tn
to
Nhà xƣởng
20.000 m2
Số công nhân tại nhà máy
140
Số lao động tại làng nghế
10.000
Sản phẩm kinh doanh
4.000
- Tình hình trồng nấm
Mộc nhĩ
- Số bịch
4 vạn
- Nấm khơ
2.4 tấn
Nấm sò
- Số bịch
2 vạn
- Nấm tƣơi
10 tấn
Nấm chân dài
- Số bịch
5.000
- Nấm tƣơi
150 kg
- Linh chi
- Số bịch
2 vạn
- Nấm khô
400 kg
- Tổng doanh thu
700 triệu
- Thu lãi
150 triệu
( Tài liệu ebook.com, Đề tài tình hình sản xuất nấm ăn và nấm dược liệu,
d
oa
nl
w
do
a
nv
a
lu
ll
u
nf
m
tz
ha
n
oi
z
2.3. Tổng quan về một số loại nấm ăn
co
l.
ai
2.3.1. Giới thiệu về nấm rơm
gm
@
2015) [16]
m
Nấm rơm còn gọi là Volvariella volvacea, sống và sinh trƣởng trên rơm
Lu
an
rạ. Nấm gồm nhiều loại và kích thƣớc, đặc điểm, màu sc khỏc nhau. Nm
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
11
rm l loi nm rt thm ngon v cha nhiu axit amin. Đặc biệt các loại axit
amin dành cho con ngƣời chiếm 43,9% tổng số các axit amin. Do đó, chúng
có thể xúc tiến khả năng trao đổi chất trong cơ thể cũng nhƣ việc nâng cao
sức đề kháng với dịch bệnh
Phân loại khoa học:
Giới: Fungi
Ngành: Basidiomycota
Lớp: Agaricomycetes
a
lu
Bộ: Agaricales
n
n
va
Họ: Pluteaceae
Lồi: V.volvacea
p
ie
gh
tn
to
Chi: Volvariela
Hình 2.1: Nấm rơm
do
d
oa
nl
w
Chu kì sống gồm 6 giai đoạn:
a
nv
a
lu
ll
u
nf
m
tz
ha
n
oi
z
gm
@
l.
ai
Hình 2.2: Giai đoạn phát triển và vòng đời của nấm rơm
an
Lu
trƣởng thành.
m
co
Đầu đinh gim – hình nút nhỏ - hình nút – hỡnh trng hỡnh chuụng
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
12
cỏc quc gia vựng nhit i nh Vit Nam rất thích hợp về nhiệt độ
sinh trƣởng và phát triển.
Điều kiện sống của nấm rơm:
- Dinh dưỡng: Nấm rơm là một loại nấm hoại sinh. Dinh dƣỡng cần
thiết cho chúng là cacbon, nitro, và các muối vơ cơ. Có thể lợi dụng nguồn
cácbon và nitro ở nhiều nguồn trong tự nhiên nhƣ: Rơm rạ, vỏ hạt bông , bông
thải, bã mía, cám trấu và có thể bổ sung them phân vô cơ và hữu cơ
- Nhiệt độ: nấm rơm ƣa nhiệt độ cao, phạm vi nhiệt độ cho sợi nấm
sinh trƣởng là 20 -400C thích hợp nhất là 30 – 34oC. Nhiệt độ thích hợp hình
a
lu
thành quả thể là 32 – 38 oC.
n
n
va
- Độ ẩm: Sợ nấm sinh trƣởng yêu cầu độ ẩm dinh dƣỡng là 70%, độ ẩm
- Khơng khí: nấm rơm sinh trƣởng u cầu đủ oxi, khi CO2 vƣợt q
p
ie
gh
tn
to
khơng khí là 80%. Khi quả thể phát triển u cầu độ ẩm khơng khí là 85 – 90%
4% sẽ ức chế hình thành quả thể
do
- Ánh sáng: Hình thành quả thể nấm rơm yêu cầu ánh sáng tán xạ, ánh
oa
nl
w
sáng trực xạ và trong tối đều khó hình thành quả thể.
2.3.2. Giới thiệu về nấm hương
d
a
lu
Nấm hƣơng hay cịn gọi nấm đơng cơ (Lentinula edodes), là loại nấm
a
nv
ăn có nguồn gốc từ Đơng Nam Á. Nấm hƣơng có dạng nhƣ cái ơ.
m
co
l.
ai
Lồi : Letinula edodes
gm
Chi: Letinula
@
Họ: Marasmiaceae
z
Bộ: Agaricales
tz
ha
Lớp: Agaricomycetes
n
oi
Ngành: Basidiomycota
m
Giới: Fungi
ll
u
nf
Phân loại khoa học:
an
Lu
Hình 2.3: Nấm hng
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
13
Nm hng s dng ngun xenlulụ trc tip khi nm hƣơng có màu
hồng nhạt, quả thể hình thành hồn chỉnh có các phần rõ rệt: cuống, màng
bao, phiến, mũ nấm. Kích thƣớc quả thể và bề mặt mũ nấm có hình dạng khác
nhau tuỳ theo từng chủng loại nấm hƣơng.
Ni trồng nấm hƣơng đã có q trình lịch sử 800 năm ở Trung Quốc,
300 năm ở Nhật Bản và mới 40 năm ở Mỹ và rất có tiền đồ phát triển. Mỗi
1kg nấm hƣơng có giá lên tới 80 đơla.
Nấm hƣơng có vị thơm ngon đặc biệt , dinh dƣỡng phong phú và còn
a
lu
là một vị thuốc chữa bệnh.
n
Điều kiện sống nấm hương:
va
n
- Dinh dưỡng: nấm hƣơng là nấm mục gỗ gây ra mục trắng, phân giải
tn
to
linin, xenlulozo, hemixenlulozo chuyển hóa thành đƣờng glucoxa và
p
ie
gh
aminoaxit, sợi nấm hƣơng đa số hút dinh dƣỡng ở phấn dác gỗ. Những lồi
do
cây có tinh dầu và cây lá kim không dùng để trồng nấm hƣơng.
oa
nl
w
- Nhiệt độ: phạm vi nhiệt độ cho sợi nấm sinh trƣởng là 5-350C thích
hợp nhất là 20 – 25 oC. Nhiệt độ thích hợp hình thành quả thể là 15 oC.
d
a
nv
a
lu
- Độ ẩm: hàm lƣợng nƣớc trong gỗ nấm hƣơng là 35 -45 %. Nếu sự
dụng mùn cƣa thì độ ẩm phải đạt 60%. Độ ẩm khơng khí khi trong giai đoạn
u
nf
hình thành sợi là 70%, trong giai đoạn hình thành quả thể là 80 -90 %
ll
m
- pH: pH thích hợp nhất trong q trình sinh trƣởng của nấm hƣơng là
n
oi
tz
ha
4,5. Khi dùng mùn cƣa pH thích hợp là 5. Trong thời kì mọc quả thể nấm pH
= 3,5 – 4,5. Nếu hơi kiềm quả thể sẽ phát triển chậm hơn.
z
- Khơng khí: Là loại nấm háo khí, trong điều kiện kín gió thiếu oxi nấm
l.
ai
gm
@
sinh trƣởng và phát dục kém
co
- Ánh sáng: Trong thời kì ƣơm sợi nấm không cần ánh sáng nhƣng
m
trong thời gian quả thể phỏt trin yờu cu ỏnh sỏng tỏn x
an
Lu
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
14
2.3.3. Gii thiu v nm tai mốo
Nm tai mốo hay có tên gọi dân gian là mộc nhĩ là một loại nấm hết
sức quen thuộc với chúng ta. Trong nấm tai mèo có rất nhiều các loại vitamin
nhƣ: vitamin B2, C và D, lƣợng protein và vitamin cao hơn bất cứ loại rau
quả nào. Ngồi ra, mộc nhĩ cịn là một vị thuốc để chữa một số bệnh nhƣ:
phổi, dạ dày, phong thấp, đau mỏi chân tay, tim mạch hoạt huyết,…
Phân loại khoa học :
Giới : Fungi
a
lu
Ngành : Basidiomycota
n
Lớp : Agaricomycetes
va
n
Bộ : Auriculariales
p
ie
gh
tn
to
Họ : Auricularaceae
Chi: Auricularia
Hình 2.4: Nấm mèo
oa
nl
w
do
Tai nấm có dạng một vành tai, thƣờng khơng cuống, mềm mại khi cịn
tƣơi và cứng dịn khi phơi khơ. Mặt trên mũ có lơng dày, mỏng hoặc khơng
d
lơng. Màu sắc biến đổi từ trắng, cam, nâu, tím và đen.
a
lu
a
nv
Điều kiện sống nấm tai mèo:
u
nf
- Dinh dưỡng: Nấm tai mèo là loài nấm mục gỗ, nấm sử dụng các chất
ll
dinh dƣỡng trong thân cây khi thân cây bị mục, thong qua các ezim đƣợc tiết
m
n
oi
ra lien tục từ các sợi nấm. Chúng phân giải xenlulo, linin, hemixenlulo, tinh
tz
ha
bột, protein thành các hợp chất đơn giản hơn để hấp thụ.
z
- Nhiệt độ: nấm tai mèo là loại nấm ƣa ấm, phạm vi sinh trƣởng cho
gm
@
nấm là từ 16 – 66 oC, thích hợp nhất là 22 -28 oC. Khi nhiệt độ xuống tới 12oC
m
co
nhất là 20 – 26oC.
l.
ai
hay lên trên 38oC thì nấm sẽ bị ức chế. Nhiệt độ hình thành quả thể thích hợp
Lu
- Độ ẩm: Tùy thuộc vào từng giai đoạn phát triển mà nấm yêu cầu độ
an
ẩm khác nhau. Khi trồng nấm bằng mùn cƣa thì nấm yêu cầu độ m t 60 -
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
15
65%. Khi nm ra qu th cn b sung them nƣớc tƣới, yêu cầu độ ẩm lúc này
là 90 -95%.
- pH: Phạm vi pH của nấm mèo là 3,5 – 8,5, nhƣng thích hợp nhất
là 5 – 5,5
- Ánh sáng: sợi nấm của nấm tai mèo trong tối cũng có thể phát triển
đƣợc nhƣng để phát triển tốt nhất là trong điều kiện ánh sánh tán xạ. Khác với
các loại nấm khác trong điều kiện hình thành quả thể khơng những nấm tai
mèo đòi hỏi ánh sáng tán xạ mành mà cịn phải cung cấp một ít ánh sáng trực
a
lu
xạ mới đảm bảo tai nấm dày
n
(Trần Văn Mão, 2004, “Sử dụng vi sinh vật có ích”, tập 1)[6]
n
va
2.4. Giới thiệu nấm sò trắng (nấm bào ngƣ trắng)
p
ie
gh
tn
to
Nấm bào ngư hay nấm dai, nấm trắng, nấm hƣơng chân trắng có tên
khoa học là pleurotus sp. Gồm nhiều loại thuộc:
oa
nl
w
do
Chi Pleurotus
Họ Pleurotaceae
d
Bộ Agaricales
a
lu
Lớp phụ Hymenomycetadae
a
nv
Ngành phụ Basidiomycotyna
u
nf
Ngành nấm thật Eumycota
ll
m
Hình 2.5: Nấm bào ngƣ trắng
tz
ha
n
oi
Giới nấm Mycota hay Fungi
Nấm bào ngƣ có tới 50 loài khác nhau. Tuy nhiên số loài đƣợc ni
z
gm
@
trồng chỉ khoảng 10 lồi, gồm nhiều lồi khác nhau về hình dạng và màu sắc,
ít bị bệnh, dễ trồng. Nấm có dạng hình phễu lệch, thân có ba phần: mũ , phiến
co
l.
ai
và cuống nấm.
m
Ở Việt Nam, nấm bào ngƣ chủ yếu mọc hoang dã và thuộc nhóm nấm
Lu
an
dị dƣỡng,sống hoại sinh ở gỗ và háo đƣờng. Việc nuôi trồng nm ny bt u
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
16
t 20 nm gn õy trờn nhiu loi nguyờn liu khác nhau. Theo nghiên cứu
của nhiều ngành chức năng tại nhiều địa phƣơng, nấm bào ngƣ trồng trên
rơm, rạ, bã mía, mạt cƣa đều cho năng suất sinh học cao.
(Lê Duy Thắng, 2001, “Kĩ thuật nuôi trồng nấm ăn” . tập 1) [8]
2.4.1. Đặc điểm sinh học
Nấm bào ngƣ trắng có đặc điểm là tai nấm có dạng phễu lệch, phiến nấm
mang bào tử kéo dài xuống đến chân, cuống nấm gần gốc có một lớp lơng nhung
mịn. Tai nấm khi cịn non sẫm màu khi lớn lên thì màu sáng hơn.
Chu kì sống của nấm bắt đầu từ đảm bào tử hữu tính nảy mần cho sợi
a
lu
tơ dinh dƣỡng sơ cấp và thứ cấp, “kết thúc” bằng việc hình thành cơ quan
n
n
va
sinh sản là tai nấm. Tai nấm lại sinh đảm bào tử và bắt đầu chu kì sống mới.
p
ie
gh
tn
to
Quả thể nấm phát triển theo các giai đoạn sau:
d
oa
nl
w
do
a
nv
a
lu
ll
u
nf
Hình 2.6: Giai đoạn phát triển của nấm bào ngƣ
m
a. Dạng san hô --> b. Dạng dùi trống -->c. Dạng phễu -->d. Dạng
--> e. Dạng lá lục bình.
tz
ha
n
oi
phễu lệch
z
Từ giai đoạn phễu sang phễu lệch có sự thay đổi về chất (giá trị
gm
@
dinh dƣỡng tăng), còn từ giai đoạn phễu lệch sang dạng lá có sự nhảy vọt về
m
co
nấm vừa chuyển sang dạng lá.
l.
ai
khối lƣợng (trọng lƣợng tăng). vì vậy thu hái nấm bào ngƣ nên chọn lúa tai
an
Lu
(Lê Duy Thắng, 2001, “Kĩ thuật nuôi trồng nấm ăn” . tập 1) [8]
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
17
2.4.2. c im sinh trng
Ngoi yu t dinh dng t các chất có trong ngun liệu trồng nấm
bào ngƣ thì sự tăng trƣởng và phát triển của nấm có liên quan đến nhiều yếu
tố khác nhau nhƣ: nhiệt độ, ẩm độ, pH, ánh sáng, oxy ...
* Nhiệt độ: Nấm bào ngƣ trắng mọc nhiều ở nhiệt độ tƣơng đối rộng.
Ở giai đoạn ủ tơ, một số loài cần nhiệt độ từ 20 – 30oC, một số loài khác cần
từ 27 – 32oC, thậm chí 35oC nhƣ lồi P.tuber-regium. Nhiệt độ thích hợp
để nấm ra quả thể ở một số lồi cần từ 15 – 25oC, sốloài khác cần từ 25 – 30 -
a
lu
0
C
n
n
va
* Độ ẩm:
Độ ẩm rất quan trọng đối với sự phát triển tơ và quả thể
tn
to
của nấm. Trong giai đoạn tăng trƣởng tơ, độ ẩm nguyên liệu yêu cầu tử 50 - 60%,
p
ie
gh
cịn độ ẩm khơng khí khơng đƣợcnhỏ hơn 70%. Ở giai đoạn tƣới đoán nấm ra quả
thể, độ ẩm khơng khí tốt nhất là 70 – 95%. Ở độ ẩm khơng khí 50%, nấm
do
oa
nl
w
ngừng phát triển và chết, nếu nấm ở dạng phễu lệch và dạng lá thì sẽ bị khơ mặt
và cháy vàng bìa mũ nấm. Nhƣng nếu độ ẩm cao trên 95%, tai nấm dễ bị nhũn và
d
a
lu
rũ xuống.
a
nv
* pH: Nấm bào ngƣ có khả năng chịu đựng sự giao động pH tƣơng đối
m
khoảng 5 – 7.
ll
u
nf
tốt. Tuy nhiên pH thích hợp đối với hầu hết các loài nấm bào ngƣ trong
n
oi
* Ánh sáng: yếu tố này chỉ cần thiết trong giai đoạn ra quả thể nhằm
tz
ha
kích thích nấm phát triển. Nhà ni trồng nấm cần có ánh sáng khoảng 200 –
z
gm
@
300 lux (ánh sáng khuếch tán -ánh sáng phịng).
* Thơng thống: Nấm cần có oxy để phát triển vì vậy nhà trồng cần có
l.
ai
m
co
độ thơng thống vừa phải, nhƣng phải tránh gió lùa trc tip.
an
Lu
n
va
th
(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên(Luỏưn.vn).nghiên.cỏằâu.khỏÊ.nng.sỏằư.dỏằƠng.bÊ.mưa.lm.giĂ.thỏằ.trỏằng.nỏƠm.bo.ngặ.trỏng.tỏĂi.trặỏằãng.ỏĂi.hỏằãc.nng.lÂm.thĂi.nguyên
ac
si
