Bai 15 chiec luoc nga

GV
Trường THCS


TIẾT : 111-112


MỤC TIÊU CẦN ĐẠT CẢ BÀI
(GV căn cứ vào thực tế dạy xác định mục tiêu từng tiết)
I) Mục tiêu cần đạt
1) Kiến thức
1.1Trình bày những nét chính về tác giả Nguyễn Quang Sáng và hoàn
cảnh ra đời của truyện ngắn “Chiếc lược ngà”,tóm tắt được đoạn trích.
1.2. Phân tích được tình cảm cha con sâu nặng của ơng Sáu và bé
Thu.Thấy được nghệ thuật xây dựng tình huống truyện đặc sắc của
nhà văn Nguyễn Quang Sáng.
2) Kĩ năng
2.1.Có được kĩ năng đọc – hiểu một văn bản truyện hiện đại , liệt kê được
các sự việc, nhận biết các chi tiết miêu tả tâm trạng của nhân vật.
2.2 .Có kĩ năng làm việc theo nhóm, giao tiếp, thuyết trình, tổ chức, điều
khiển.
3) Thái độ: Trân trọng tình cảm cha con của ông Sáu.


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
(Trích)

I.Tỡm hiu chung:
1.Tỏc gi:

Da vào chú thích SGK em hãy
giới thiệu về cuộc đời và sự
nghiệp sáng tác của Nguyễn
Quang Sáng?

( Ngun

Quang S¸ng)


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
(Trích)

I. Tỡm hiu chung:
1.Tỏc gi:

*.Cuộc đời :
- Nguyễn Quang Sáng sinh năm
1932, quê ở huyện Chợ Mới, tỉnh
An Giang.
- Ông là nhà văn đà tõng tham gia
hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p,
chèng Mü cøu níc.

( Ngun

Quang S¸ng)

Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
(Trích)

I. Tỡm hiu chung:
1. Tác giả:

*. Cuộc đời:
*. Sự nghiệp sáng tác:
+ Truyện ngắn: “Con chim vµng” (1957),Con chim vµng” (1957), (1957),
“Con chim vµng” (1957),Chiếc lợc ngà(1966) ợc ngà(1966) (1966)
+ Truyện vừa: Con chim vàng (1957),Câu chuyện bên trận địa pháo (1957),
(1966), Cái áo thằng hình rơm (1975)Cái áo thằng hình rơm(1966) (1975)
+ Tiểu thuyết: Cái áo thằng hình rơm (1975)Nhật kí ngợc ngà(1966) ời ở lại(1966) (1962),
Cái áo thằng hình rơm (1975)Dòng sông thơ ấu(1966) (1985)
+ Kịch bản phim: Cái áo thằng hình rơm (1975)Mùa gió chợc ngà(1966) ớng(1966) (1977)
Cái áo thằng hình rơm (1975)Cánh đồng hoang”(1966)… (1978)…

( Ngun

Quang S¸ng)


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
(Trích)

( Nguyễn

Quang Sáng)

I.Đọc - hiểu chú thích:
1. Tác giả:

*. Cuộc đời :
*. Sự nghiệp sáng tác:
*. Phong cách sáng tác:
- Cốt truyện hấp dẫn,
tình huống bất ngờ hợp
lí.
- Ngôn ngữ mang đậm
màu sắc Nam Bé nhng
cịng rÊt dƠ hiĨu.

Dựa vào chú thích em hãy nờu
phong cỏch sỏng tỏc ca
Nguyn Quang Sỏng?

Tác giả Nguyên An nhận xét: Con chim vàng (1957),Truyện ngắn
của Nguyễn Quang Sáng thờng hấp dẫn ngời
đọc bằng những tình huống bất ngờ mà tự
nhiên hợp lí, bằng mạch kể chậm rÃi, từ tốn
mà đợm chất xung đột của kịch. Ngôn ngữ
Nam bộ trong sáng tác của ông cũng vừa
phải, có chỗ đậm đặc song vẫn dễ gần (1957),.

Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
(Trích)

( Nguyễn

Quang Sáng)

I.Đọc - hiĨu chó thÝch:
2. Tác phẩm.
a. Đọc văn bản, kể tóm tắt.

Yêu cầu HS :
-Nêu cách đọc
-Đọc văn bản.
-Nhận xét bạn đọc
u cầu HS :
Tóm tắt đoạn trích theo các bức
tranh minh họa.


* Kể tóm tắt nội dung đoạn trích

Ông Sáu về thăm gia đình. Bé
Thu không nhận ba vì vết thẹo
trên mặt.

Ông Sáu dồn hết tình cảm vào

làm chiếc lợc ngà ợc ngà

Thu nhận ra ba cũng là lúc
ông Sáu phải ra đi.

Trợc ngà ớc lúc hi sinh, ông còn
kịp đợc ngà a cây lợc ngà ợc cho ngợc ngà ời
bạn


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
(Trích)

I.Đọc - hiểu chú thích:
a.Đọc và túm tt:

( Nguyễn

Quang Sáng)

Tóm tắt văn bản

Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến, khi về
thăm nhà, bé Thu không nhận ra ba vì
vết thẹo trên mặt làm ba em không
giống với ngợc ngà(1966) ời trong bức ảnh chụp
chung với má. Em đối xử với ba nhợc ngà(1966)
một ngợc ngà(1966) ời xa lạ.

Đến lúc Thu nhận ra cha, thì cũng là
lúc ông Sáu phải lên đợc ngà(1966) ờng.
ở khu căn cứ ông Sáu làm một chiếc
lợc ngà(1966) ợc bằng ngà voi để tặng con. Nhợc ngà(1966) ng
ông đà hi sinh khi chợc ngà(1966) a kịp trao cây
lợc ngà(1966) îc cho con.


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
(Trích)

I.Đọc - hiểu chú thích:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:

* Hoàn cảnh sáng tác:
Năm 1966 - khi Nguyễn
Quang Sáng đang hoạt
động tại chiến trợc ngà ờng
Nam Bộ.
* Vị trí đoạn trích:
- Nằm phần giữa của truyện
Con chim vàng (1957), Chiếc lợc ngà ợc ngà (1957),.

( Ngun

Quang S¸ng)

Dựa vào chú thích em hãy trình
bày hồn cảnh sáng tác và vị
trí của đoạn trích?


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
(Trích)

I. Tỡm hiu chung

( Ngun

Quang S¸ng)

- Truyện được kể ở ngơi thứ nhất (Nhân vt
bỏc Ba, bn ca ụng Sỏu)
Từ ngữ địa phơng

Từ ngữ toàn dân
To tin cy v tớnh khỏch
quan cho cõu
chuyn.

+ ThĐo

d. Ngơi kể.
Ngơi thứ nhất, lời của bác Ba.

vÕt sĐo.

 Người kể chủ động điều
khiển
nhịp kể theo
 nãi
trèng kh«ng
+ Nãi trỉng
trạng thái cảm xúc, xen vào ý kiến bình luận,
suy nghĩ.víi ngêi kh¸c.

 lói hói.
Lui cui
 Các+nhân
vật, chi tiết trong
truyện c bc
cáica
Cái ývángha t tng
muôi.
l rừ +hn,
truyn thờm
sc thuyt phục.

Truyện được kể ở ngơi thứ mấy?
Ngơi kể đó có tác dụng gì?


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà

( Nguyễn

Quang Sáng)

I.Đọc và t×m hiĨu chó thÝch:
+ Phần 1: “ Từ đầu…tuột
xuống”
 Diễn biến tâm lí và tình
cảm của bé Thu trong lần ụng
Sỏu v thm nh.

a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
c. Giải nghĩa từ khó:
d.Phơng thức biểu đạt.
e.Ngôi kể

Truyn
Qua ccúvmy
son
nhõn
bi vt?
em hóy
Nhõn
nờu b
vtcc
noca
l đoạn
nhân
vật

trích?
chính?
-Nhân vật chính là ơng Sáu
và bé Thu

Bố cục
2 phần
+ Phần 2: Cịn lại
Tình cha con sâu nặng và
cao đẹp của ông Sáu.


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
( Nguyễn

I.Đọc và tìm hiĨu chó thÝch:

- Nghe gọi, giật mình, trịn mắt
nhìn, ngơ ngác, lạ lùng
- Chớp mắt nhìn … như muốn
hỏi …
- Mặt tái đi, vụt chạy và kêu thét
lên…

 Ngỡ ngàng, ngờ vực, lo
lắng, hoảng sợ…

Quang S¸ng)

Tìm chi tiết miêu tả hành
động của bé Thu khi mới
gặp ba ?
?Những chi tiết đó diễn tả tâm
trạng,cảm xúc gì ở bé Thu?

Nếu đặt mình vào trường hợp của bé
Thu, em sẽ phản ứng như thế nào trước
tình huống ấy ? Vì sao ?


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngà
( Nguyễn

I.Đọc và tìm hiểu chó thÝch:

- Hành động:
+ Nói trổng

vơ ăn cơm
cơm sơi rồi,
chắt nước giùm cái... nhão bây
giờ.
- Hất cài trứng cá mà ba gắp cho.
- Khi bị ba đánh Thu nhảy xuống
xuồng...cố ý khua rổn rảng.
 Kiên quyết không chấp nhận

ông Sáu l Ba

Quang Sáng)

Thảo luận

Tp trung vo sgk/ 196 on vn t
Có ý kiến cho rằng: Hành động
Vỡ ng xabi qua sụng.
không thừa nhận ông Sáu là ba
lại chứng tỏ bé Thu rất yêu ba. Em
Hot
ng ýnhúm
bn:
4 phỳtVì sao?
có đồng
nh vậy
không?
?Tỡm nhng chi titGợi
miờu
ý: t li núi v
hnhĐây
ng
canhận
bố xét
Thu
Sỏu?
là một
tinhvi
tế, ụng

sâu sắc.
Lúc
này
bé Thu
a nhận
ra ông
Sáuú
là cha
trong
Nhng
lichnúi
hnh
ng
chovìthy
tâm
emca
ẩn chứa
niềm kiêu hÃnh trẻ thơ về
thỏi hồn
gỡ
bộ Thu?
một tình yêu dành cho ngời cha trong tấm hình
chụp chung với má. Hành động em không thừa
nhận ông Sáu chính là hành động bảo vệ tình bảo vệ tình tình
? Nhng c ch hnh ng đó cho
yªu Êy.

thấy Thu là một cơ bé như thế nào??
=>Là cơ bé ương ngạnh,bướng bỉnh
có cá tính mạnh mẽ,tình cảm chân

thật


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
( Nguyễn

Quang Sáng)

Tp trung vào sgk/ 198 – 199
đoạn văn từ “Đến lúc chia
tay…tuột xuống”.
- Thái độ: vẻ mặt sầm lại...
- Hành động:
+ Kêu thét lên...
+ ơm chặt lấy cổ, hơn tóc, hơn cổ, hôn vai
và hôn cả vết thẹo
+ Hai chân câu chặt lấy ba...
Sự nghi ngờ được ngoại giải tỏa.
Cuống quýt, ân hận, hối tiếc không muốn
ba đi. là một cô bé rất cá tính,tình
=>Thu
=>
u
cha sâu
mãnhsắc
liệt, mạnh
sâu sắc.mẽ nhưng
cảm

thật

cũng thật dứt khốt, rạch rịi.

? Sáng hơm sau, ơng Sáu phải
lên đường Thu có thái độ và
hành động gì?
? Vì sao Thu lại thay đổi thái
độ và chịu gọi ông Sáu là ba?
?? Em
Em có
có nhận
nhận xét
xét gìgì về
vềnghệ
thái
thuật
vật của
độ và khắc
hành họa
độngnhân
của Thu
khi
tác
củaThu
tác
Tình tảcảm
nhậngiả?
ra Qua
cha? miêu

giả
thấy
Thu thế
là một
dànhem
cho
ba như
nào?cơ bé
ntn?


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
( Nguyễn

I.Đọc và tìm hiĨu chó thÝch:

Quang S¸ng)

Làm cá nhân
?Tìm những chi tiết miêu tả
cử chỉ, hành động của ông Sáu
khi vừa thấy bé Thu?Trong
những ngày nghỉ phép ở nhà?
Những cử chỉ hành động đó
diễn tả tâm trạng,tình cảm gì
của ơng?

Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
( Nguyễn

* Ln u tiên gặp con:
+ ..nhún chân nhảy thót
lên,
+..bước vội vàng với những
bước dài...gọi con!
+...mặt anh sầm lại hai tay
buông xuống như bị
gãy...”.
Vui
mừng
khôn
xiết,khát khao được gặp
con.
->Hụt hẫng, đau đớn,thất
vọng khi con bỏ chạy.

Quang S¸ng)

*Những ngày nghỉ phép
+ “... anh chẳng đi đâu xa,lúc
nào cũng vỗ về con...
+mong được nghe một tiếng ba
của con
+...khổ tâm đến nỗi khơng
khóc được...

+trong bữa cơm...vung tay
đánh con...”.
Quan tâm đến con.
Đau đớn tột cùng khi con
không nhận cha.


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
( Nguyễn

*Lỳc chia tay:
... chỉ đứng nhìn buồn rầu...
-ơm con, một tay rút khăn lau
nước mắt...”
Sung sướng,hạnh phúc
nghẹn ngào khi được đón nhận
tình cảm của con

Quang S¸ng)

? Lúc chia tay tâm trạng của ơng
Sáu như thế nào?


Tit 21,22 Văn bản:

chiếc lợc ngàợc ngà
( Nguyễn

*Lỳc chia tay:
* Khi ở căn cứ:
- Ân hận khi đã lỡ đánh con.
- Làm cây lược cho con
+ Gò lưng, tẩn mẩn khắc từng
nét trên chiếc lược.
+ Mài lên tóc cho bóng, mượt.
- Trước khi hy sinh nhờ bác ba
trao chiếc lược ngà cho con gái.
=> Yêu thương con vô bờ bến.

Quang S¸ng)

? Những ngày ở căn cứ ơng Sáu
có tâm trạng và hành động như
thế nào?

? Qua tất cả những chi tiết trên
ta thấy tình cảm của ơng Sáu
dành cho con như thế nào?