SKKN MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG NỀ NẾP HỌC TẬP CHO HỌC SINH LỚP 4

1
TÊN BIỆN PHÁP
MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG NỀ NẾP HỌC TẬP CHO HỌC SINH LỚP 4

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Bối cảnh thực hiện biện pháp
- Vấn đề xây dựng nề nếp học tập cho học sinh được xem là một trong những
nhiệm vụ cần thiết trong công cuộc đổi mới công tác chủ nhiệm lớp hiện nay. Chất
lượng học tập hiệu quả phụ thuộc rất nhiều vào tính tích cực, tự giác của học sinh.
Học sinh có tính tích cực, tự giác sẽ chủ động suy nghĩ, tìm tịi, khám phá, nghiên
cứu và nắm được tri thức. Khi có tinh thần tự giác, các em sẽ có ý thức chủ động ghi
nhớ các bài giảng trên lớp, dù tiếp thu một lượng kiến thức lớn nhưng vẫn hiểu và
nắm chắc bài học. Khi đã tự học nắm chắc được lí thuyết, các em biết chủ động luyện
tập thực hành, vận dụng thực tế. Do đó việc tích cực, tự giác có thể được coi là chìa
khóa đi đến kho tàng tri thức, là điều kiện giúp HS thành công trong học tập.
- Bởi vậy, một lớp học có nề nếp học tập tốt nhất định lớp học đó sẽ có những con
người ln có tính tích cực và chủ động trong mọi hoạt động. Mặt khác, các em học
sinh đang ở lứa tuổi tiểu học, đang còn nhỏ nên cịn hiếu động, chưa có ý thức tự giác
cao và còn chờ giáo viên nêu yêu cầu, hướng dẫn, giảng giải nhiều mới chịu giải
quyết vấn đề. Do đó vấn đề rèn nề nếp học tập cho từng cá nhân học sinh; tạo cho học
sinh hứng thú học tập cũng như tích cực, tự giác tham gia vào các hoạt động học tập.
Đây là một việc làm vô cùng quan trọng và cần thiết trong công cuộc giáo dục hiện
nay.
2. Sự cần thiết thực hiện biện pháp
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục tiểu học được coi là nền tảng. Các
em là những viên gạch đầu tiên đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của giáo
dục Tiểu học.
Muốn đáp ứng được mục tiêu trên, giáo viên phải có một vai trị rất quan trọng
nhất là đối với giáo viên chủ nhiệm. Vậy muốn học sinh tìm ra nội dung kiến thức bài
học dưới sự hướng dẫn của giáo viên thì điều trước tiên người giáo viên phải làm đó

2
là phải xây dựng tốt nề nếp lớp học. Nề nếp là những việc làm, những thói quen tốt
trong học tập, sinh hoạt,… của bản thân mỗi học sinh. Là khởi đầu của hành vi đạo
đức thông qua việc chấp hành những quy định nội quy của lớp, nội quy của trường.
Nề nếp lớp học là nhân tố quyết định chất lượng học tập của học sinh.
Lớp học mất trật tự sẽ làm giáo viên mất nhiều thời gian ổn định và khó đảm
bảo chất lượng giờ dạy. Khi các em khơng có nề nếp các em sẽ nơ đùa, nói chuyện
riêng, lúc đó bản thân các em sẽ khơng tiếp thu được bài còn làm ảnh hưởng đến cả
lớp, làm cho các học sinh khác cũng bị lôi cuốn theo, các hoạt động học tập không
nhịp nhàng dẫn đến sẽ mất thời gian chung, gây chán nản cho những em học tốt.
Đối với học sinh lớp 4A2 tôi chủ nhiệm năm học 2023- 2024 các em đang ở lứa
tuổi thích vui chơi, thích khám phá nên cần xây dựng cho các em những thói quen, nề
nếp tốt để làm tiền đề, làm nền móng vững chắc giúp cho các em học tốt hơn ở các
lớp trên. Để giúp các em phát triển tốt về mọi mặt thì người giáo viên phải làm tốt
công tác chủ nhiệm. Từ những điều trên, tôi đã quyết định chọn và nghiên cứu đề
tài:“Một số biện pháp xây dựng nề nếp học tập cho học sinh lớp 4A2”.
3. Tính mới của biện pháp
Xây dựng nề nếp lớp cũng chính là rèn nề nếp cho từng cá nhân học sinh, giúp
các em có thói quen tốt trong sinh hoạt, học tập, biết làm chủ bản thân sau này.
Ngược lại, mỗi học sinh biết điều chỉnh mình sẽ tác động tích cực đến nề nếp lớp.
Các em biết điều gì nên làm và khơng nên làm để hịa đồng cùng các bạn. Qua đó sẽ
hình thành tính tự giác, tinh thần tập thể trong các em.
Các biện pháp tơi đưa ra dưới đây có thể áp dụng cho giáo viên chủ nhiệm ở tất
cả các khối lớp trong toàn trường, đồng thời phần nào đáp ứng được yêu cầu đổi mới
phương pháp hiện nay, tạo không khí giờ học thật sự vui, hứng thú, phát triển được
năng lực hợp tác cho học sinh.
Với nội dung nghiên cứu, tôi nhận thấy khả năng áp dụng vào thực tế là khả thi,
có hiệu quả. Giáo viên tồn trường đều có thể áp dụng để thực hiện. Chỉ cần chúng ta
thực sự tâm huyết, đầu tư về thời gian chuẩn bị.

3
II. NỘI DUNG BIỆN PHÁP
Hiện nay, việc đổi mới nội dung, chương trình sách giáo khoa đang được triển
khai rộng rãi trên khắp cả nước. Nội dung dạy học thay đổi kéo theo sự thay đổi lớn
về phương pháp dạy học. Bản chất của phương pháp dạy học mới chính là sự tích cực
hố hoạt động của người học, tức là phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo tìm tịi
của người học.Tuy nhiên việc phát huy tính tích cực, tự giác của học sinh còn nhiều
vấn đề cần thảo luận khi đứng trước tình trạng chung của một số học sinh là chưa tích
cực, tự giác tham gia vào q trình học tập, chưa mạnh dạn tìm tịi chiếm lĩnh kiến
thức, chưa chủ động tham gia vào hoạt động học tập.
Ngay từ đầu năm học, tôi được phân công làm công tác giảng dạy và chủ nhiệm
lớp 4A2, thơng qua bước tìm hiểu đặc điểm tâm lý, hồn cảnh của học sinh và qua
thực tế giảng dạy, tôi nắm được thực trạng của lớp như sau:
+ Thuận lợi:
- Ban giám hiệu luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao đến việc rèn nề nếp học tập cho
học sinh.
- Giáo viên nhiệt huyết với nghề, u mến trẻ, ln có tình thần học hỏi và đã vận
dụng được việc đổi mới phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực.
- Đa số học sinh ngoan, lễ phép, được quan tâm chu đáo và trang bị đầy đủ đồ
dùng học tập để phục vụ tốt cho hoạt động học tập.
+ Bên cạnh những thuận lợi đó thì lớp vẫn cịn tồn tại một số khó khăn như:
- Một số học sinh còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin trong học tập.
- HĐTQ và các nhóm trưởng chưa linh hoạt và chưa phát huy hết vai trị của
mình, làm việc đơi khi cịn rập khn, máy móc dẫn đến hiệu quả công việc chưa cao.
- Ý thức tự học ở nhà của đa số học sinh chưa cao, diễn ra chưa đồng đều, một số
em học theo hướng đối phó hoặc học với hình thức qua loa, chiếu lệ.
- Bản thân giáo viên chưa mạnh dạn đẩy việc cho học sinh, cịn nói nhiều trong
các hoạt động giảng dạy.

Từ những thực trang nêu trên nên tôi luôn ý thức được đổi mới giáo dục hiện nay
là việc làm vô cùng quan trọng và cần thiết. Đứng trước nhiệm vụ cao cả đó, tơi đã


4
khơng ngừng nghiên cứu, tìm tịi những giải pháp hữu hiệu để nhằm giúp học sinh
phát huy được tính tích cực, tự giác trong học tập cho học sinh.
Sau đây tơi xin trình bày các bước, quy trình thực hiện giải pháp.
Giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm lí, hoàn cảnh của học sinh và phân loại
đối tượng học sinh.
* Tìm hiểu đặc điểm tâm lí, hồn cảnh của học sinh.
+ Ngay vào buổi học đầu tiên, sau khi giới thiệu về bản thân, tôi đã tổ chức cho
các em chơi trò chơi “ Giới thiệu nhé!” các em được lần lượt giới thiệu về mình như:
tên, tuổi, sở thích, ước mơ tương lai, địa chỉ gia đình, em mong muốn gì khi bước vào
lớp, em muốn cơ giáo giúp đỡ em những gì khi em ở lớp. Sau đó, tơi đã phát cho mỗi
em một phiếu điều tra và yêu cầu các em điền đầy đủ các thông tin trong phiếu.
GIỚI THIỆU VỀ EM NHÉ!
- Họ và tên:……………………………………………………………..
- Mơn học u thích:..................................................................................
- Mơn học cảm thấy khó:...........................................................................
- Năng khiếu ( sở trưởng) của em là: ..............................................................
- Sở thích:..................................................................................................
- Ước mơ tương lai của em:...........................................................................
- Chỉ tiêu phấn đấu của em trong năm học 2023-2024
.................................................................
- Họ tên cha:.......................... Nghề nghiệp:..................... SĐT:.....................
- Họ tên mẹ:........................... Nghề nghiệp:.................... SĐT: ...................
- Em có mong muốn gì khi đến lớp học:........................................................
- Em mong muốn cơ giáo giúp đỡ em những gì:.............................................
Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về các em và

hiểu một phần về đặc điểm, tính cách của từng em, điều này rất có lợi cho tôi trong
công tác giảng dạy và giáo dục các em.


5
+ Một nguồn tin cũng vô cùng quan trọng nữa trong việc tìm hiểu các em, đó
chính là gia đình. Tôi chủ động liên lạc với phụ huynh trong những ngày đầu đến lớp
để trò chuyện, kết bạn ZALO để trao đổi với phụ huynh, lắng nghe những nhận xét
về tính tình, tính cách, sở thích về từng em học sinh. Hiện nay lớp 4A2 đã được 35
phụ huynh tham gia trên tổng số 30 em học sinh, có những em có cả bố và mẹ đều
tham gia nhóm lớp. Đây là điều kiện rất thuận lợi để trao đổi thơng tin với phụ huynh.

Hình ảnh: Trang nhóm zalo lớp 4A2 và những câu chuyện thân thiện giữa phụ huynh
và giáo viên


6
Bằng những hình thức tìm hiểu đó tơi đã nắm được những diễn biến về tâm lý,
tính cách và cả về thái độ học tập của các em. Từ đó, có thể đánh giá hiệu quả những
hành vi của các em và có thể đề ra được các phương pháp giảng dạy và giáo dục có
hiệu quả cho các em hơn.
* Phân loại đối tượng.
Sau khi tìm hiểu hồn cảnh, đặc điểm của các em học sinh, tôi tiến hành phân
loại đối tượng. Trong một lớp học tôi chia ra làm 3 loại đối tượng:
Đối tượng 1 ( ĐT1) : HS có tính tích cực, tự giác tốt
Đối tượng 2 ( ĐT2) : HS có tính tích cực, tự giác nhưng chưa cao
Đối tượng 3 ( ĐT3) : HS còn thụ động, chưa tích cực
Từ việc phân loại đối tượng đó, tơi đã ghi nhận được kết quả như sau:

Sĩ số

30

Giai
đoạn

Đầu
năm

HS có tính tích
cực, tự giác tốt

HS có tính tích

HS cịn thụ

cực, tự giác

động, chưa tích

nhưng chưa cao

cực

SL

TL

SL

TL

SL

TL

5

16,7 %

10

33,3%

15

50%

Tùy từng loại đối tượng mà tơi có những biện pháp giáo dục, rèn luyện khác
nhau.
Ví dụ: Đối với ĐT1 ngồi việc thường xun nêu gương, khen ngợi trước lớp
tơi cịn thường xuyên giao nhiệm vụ cho các em quản lý, giám sát, theo dõi các thành
viên trong lớp. Đối với ĐT2 tôi thường xuyên động viên khen ngợi kịp thời khi các
em có những biểu hiện tốt, đồng thời theo dõi uốn nắn chấn chỉnh kịp thời khi các em
mắc sai lầm. Cịn đối với ĐT3, tơi đặc biệt quan tâm, chia sẻ nhiều hơn, tạo điều kiện
để trò chuyện, gần gũi với các em nhiều hơn, bên cạnh đó cùng phối hợp với HĐTQ,
các nhóm trưởng, đơi bạn để giám sát theo dõi uốn nắn các em liên tục hàng ngày,
liên hệ ba mẹ các em thường xuyên và kịp thời về những biểu hiện của các em trên
lớp.

7
Giải pháp 2: Đổi mới phương pháp dạy học.
- Để phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh thì địi hỏi người
giáo viên phải đẩy mạnh thực hiện đổi mới cách soạn và cách giảng tức là thay đổi
cách dạy và cách học. Chuyển cách dạy thụ động, truyền thụ một chiều sang cách dạy
lấy học sinh làm trung tâm (tiếp cận năng lực người học) hay cịn được gọi là dạy và
học tích cực. Trong cách dạy này học sinh là chủ thể hoạt động, giáo viên là người
thiết kế, tổ chức, hướng dẫn, tạo nên sự tương tác tích cực giữa người dạy và người
học. Từ những nhận thức đó, tơi đã vận dụng những biện pháp cũng như những hình
thức tổ chức lớp dạy cho phù hợp, như sau:
a. Đẩy mạnh vai trò của Hội đồng tự quản ( HĐTQ) và nhóm trưởng.
- Năm học 2023 - 2024 tiếp tục đẩy mạnh vai trò đội ngũ HĐTQ năng động
nhiệt huyết và tràn đầy trách nhiệm. Để làm được điều đó thì ngay từ đầu năm học,
bên cạnh việc tổ chức cho học sinh bình bầu HĐTQ; thành lập các nhóm trưởng, các
ban của lớp dưới hình thức ứng cử, đề cử một cách dân chủ, khách quan và việc định
hướng những nhiệm vụ cho HĐTQ, các nhóm trưởng để các em có thể quản lý, điều
hành, giám sát việc thái độ học của từng thành viên trong nhóm và trong lớp của
mình thì giáo viên cần phài đề ra các giải pháp cụ thể rõ ràng như:
+ Phải thường xuyên uốn nắn huấn luyện, bồi dưỡng cho đội ngũ HĐTQ, nhóm
trưởng, trưởng các ban,… một phong thái tự tin, năng nổ, hoạt bát, chăm ngoan, học
giỏi, có tinh thần trách nhiệm, ln nghiêm túc hoàn thành nhiệm vụ giáo viên giao
cho. Việc huấn luyện thì phải cụ thể, rõ ràng để các em hiểu vai trị của mình chứ
khơng thể giao nhiệm vụ chung chung.
+ Phải luân phiên thay đổi HĐTQ 2 đến 3 lần/ 1 năm, nhóm trưởng 2 tháng/ 1
lần). Để đảm bảo cho tất cả những em có nguyện vọng, có năng lực đều có thể được
thể hiện hết khả năng của mình.
+ Đầu năm HĐTQ, trưởng các ban, các tổ trưởng đều phải có một cuốn sổ tay ghi
chép cá nhân. Lưu ý các em theo dõi sát sao hơn đối với những em thuộc ĐT2 và
ĐT3. Các em sẽ ghi lại những biểu hiện tích cực, tiêu cực của các bạn thành viên

8
trong nhóm mình, sau đó sẽ bàn giao lại cho HĐTQ. HĐTQ có nhiệm vụ nhắc nhở và
báo cáo kịp thời lại với giáo viên để giải quyết và cùng đề ra những biện pháp khắc
phục.
+ Từ những buổi đầu đi học, vào những tiết truy bài đầu giờ, tôi thường vào vai
“mình là HĐTQ và bắt đầu thể hiện cách bao quát lớp, cách tổ chức chia sẻ kiến thức,
cách tổ chức để các bạn tương tác, trao đổi với nhau”. Hay vào vai Nhóm trưởng tổ
chức cho các bạn làm việc cá nhân, đôn đốc, nhắc nhở các cá nhân, tổ chức trao đổi
kết quả, chất vấn kết quả và thống nhất kết quả chung. Lúc đó HĐTQ và các nhóm
trưởng sẽ “dự giờ” quan sát tơi làm việc, bước đầu bắt chước theo cô và dần dần hình
thành được thói quen, nhiệm vụ cơng việc của mình.
+ Thường xuyên tạo điều kiện để HĐTQ và các nhóm trưởng cùng “ngồi lại” để
đề ra các giải pháp giúp đỡ những bạn chưa tích cực hoặc cịn vi phạm.
+ Một việc cũng vô cùng quan trọng nữa là giáo viên phải biết kịp thời động viên,
khen ngợi, biểu dương trước lớp đối với những “cán bộ” hoàn thành tốt nhiệm vụ của
mình.
b. Tăng cường đổi mới phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực
- Bản thân tơi đã mạnh dạn đổi mới phương pháp dạy học, vận dụng linh hoạt,
sáng tạo các phương pháp dạy học tích cực, dạy học lấy học sinh làm trung tâm, sử
dụng các hình thức dạy học tích cực như: Khăn trải bàn, sơ đồ tư duy, nhóm cộng
tác... nhằm rèn cho học sinh kỹ năng phân tích, tổng hợp, kỹ năng diễn đạt, trình bày
ý kiến trước tập thể.
- Trong quá trình dạy học tôi luôn ý thức được giáo viên chỉ là người định hướng,
tổ chức cho học sinh hoạt động học tập cịn học sinh phải tự tìm tịi, chiếm lĩnh tri
thức. Vì vậy trước khi soạn một kế hoạch dạy học tôi luôn nghiên cứu lựa chọn các
phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực phù hợp để giúp học sinh phát triển tối đa
năng lực và phẩm chất.
Ví dụ: Khi dạy môn Tiếng Việt bài: “ Luyện tập về động từ”. Ở bài tập 1 tôi vận

dụng phương pháp thực hành và kỹ thuật khăn trải bàn để học sinh tìm các động từ
theo mẫu.


9
Giáo viên chuẩn bị mỗi nhóm một tờ giấy A1 sau đó chia lớp ngồi thành nhóm 4.
Học sinh sẽ làm việc cá nhân, suy nghĩ tìm các động từ theo yêu cầu vào mỗi góc
của tờ giấy. Sau thời gian làm việc cá nhân, các thành viên chia sẻ ý kiến của mình
và nhóm thống nhất ý kiến chung vào ơ giữa của khổ giấy. Sau khi hồn tất, đại diện
một nhóm sẽ lên trình bày, các nhóm cịn lại sẽ nhận xét, bổ sung và chất vấn kiến
thức xoay quanh kết quả của nhóm.
Qua vận dụng những phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực đó tơi nhận thấy
các em có tinh thần tự học và hứng thú hơn.
- Tuy nhiên việc lựa chọn phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực phải ln
bám sát nội dung kiến thức, mục tiêu bài học, phải phù hợp với đối tượng học sinh và
tình hình thực tế lớp học.
c. Dạy học theo hình thức cá nhân phối hợp học tập hợp tác.
- Để phát huy được tính tích cực, tự giác cho học sinh đòi hỏi người giáo viên
phải linh hoạt khi sử dụng các hình thức dạy học, các hình thức dạy học bao giờ cũng
phải đi từ hình thức dạy học cá nhân, nhóm nhỏ, nhóm lớn rồi mới đến tập thể lớp.
- Khi thiết kế các hoạt động giáo viên cần chú trọng đến hoạt động của cá nhân,
phải tạo điều kiện để tất cả các cá nhân đều được hoạt động, được chia sẻ và hợp tác
giao lưu kiến thức và nếu hoạt động cá nhân hiệu quả thì hoạt động nhóm cũng sẽ đạt
hiệu quả cao.
- Đối với hoạt động nhóm, giáo viên cần tạo điều kiện cho học sinh hợp tác với
nhiều đối tượng khác nhau. Hợp tác giữa học sinh - học sinh; học sinh - giáo viên;
học sinh trong lớp - học sinh lớp bạn. Với sự hợp tác qua lại giúp học sinh vừa học
tập lẫn nhau, vừa biết trao đổi với giáo viên những điều các em còn vướng mắc. Từ
đó sẽ giúp các em định hướng được mục đích học tập đúng đắn và lĩnh hội vốn kiến
thức phong phú hơn.

10

Hình ảnh: Các hoạt động học tập hợp tác trong nhóm tại lớp 4A2
- Mặt khác khi các em được hợp tác với bạn các em sẽ được thoải mái bộc lộ suy nghĩ
của mình, biết lắng nghe lựa chọn, tiếp nhận ý kiến của người khác để bổ sung vào sự
hiểu biết của mình. Bên cạnh đó các em sẽ được rèn luyện tinh thần thi đua, ý thức
trách nhiệm, đánh giá và tự đánh giá. Ngoài ra các em còn được rèn luyện kĩ năng
diễn đạt nêu ý kiến của mình cho bạn nghe tạo hứng thú học tập, tạo động lực thi đua
cho các thành viên…
- Ở mỗi hoạt động cá nhân hay hợp tác nhóm tơi ln duy trì thường xun và
rèn trở thành thói quen cho học sinh việc tương tác đánh giá lẫn nhau nhưng với hình
thức nhẹ nhàng, chân thật và đầy khích lệ để các em tự ý thức và tự nhận ra những
khuyết điểm của mình từ đó các em sẽ tự cân bằng và tự sửa chữa hành vi khuyết
điểm của bản thân. Tơi ln khuyến khích học sinh tự đánh giá bản thân, đánh giá
bạn của mình. Từ những nhận xét đánh giá đó học sinh sẽ tự hồn thiện bản thân
mình, tự điều chỉnh dần những hạn chế của bản thân hơn.


11
Ví dụ: Khi dạy bài 2 Đọc: “Thi nhạc”, mơn Tiếng Việt lớp 4 – Tập 1, ở hoạt
động Luyện tập theo văn bản tơi thiết kế theo hình thức cho học sinh thực hiện vào
phiếu giao việc, học sinh sẽ được làm việc cá nhân trước, sau đó sẽ trao đổi kết quả
với bạn.

PHIẾU GIAO VIỆC
+ Cá nhân thực hiện trả lời nội dung hai yêu cầu sau:
1. Tìm danh từ trong các câu dưới đây và gạch chân vào danh từ đó?

a. Sau ve sầu, gà trống đĩnh đạc bước lên, kiêu hãnh ngửng đầu với cái mũ
đỏ chói.
b. Dế bước ra khỏe khoắn và trang nhã trong chiếc áo nâu óng.
c. Trong tà áo dài thướt tha, họa mi trông thật dịu dàng, uyển chuyển.
2. Đặt 1 câu về nhân vật yêu thích trong bài đọc Thi nhạc. Chỉ ra danh
từ trong câu em đặt.
.................................................................................................................................
+ Trao đổi kết quả trong nhóm đơi, sau đó nhóm trưởng tổ chức nêu ý kiến,
thống nhất kết quả trong nhóm 4.

- Trong q trình làm việc GV đóng vai trị là người tổ chức, định hướng cho HS,
đưa ra kết luận cuối cùng về nội dung, cách trình bày và diễn đạt của HS.
d. Dạy học theo hướng phát triển năng khiếu và theo nhóm đối tượng học
sinh.
* Dạy học theo hướng phát triển năng khiếu cho học sinh.
- Nhà bác học vĩ đại Albert Einstein đã từng nói rằng: Mỗi người đều là một
thiên tài. Nhưng nếu bạn đánh giá một con cá bằng khả năng trèo cây, cả đời nó sẽ tin
rằng mình thật là ngu ngốc. Đúng vậy, mỗi một con người sinh ra đều là một thiên tài
và mỗi người đều có một điểm nội trội cho riêng mình. Hiểu được giá trị đó nên ngay
từ đầu năm học tơi đã tìm hiểu năng khiếu, sở trường của từng thành viên trong lớp,


12
sau đó dần dần khơi gợi và phát huy hết những năng khiếu nổi bật của các em, để các
em thấy được mình ln được đề cao từ đó sẽ có ý thức chủ động, sẽ tích cực hơn.
Ví dụ: Đối với những em có năng khiếu mơn Tốn, ngồi bồi dưỡng kiến thức
nâng cao cho các em tơi cịn luôn phân công em đi giúp đỡ, hỗ trợ những bạn cịn
chưa tốt mơn Tốn. Hay những em có năng khiếu về hát, tôi luôn tạo điều kiện để em
được thể hiện giọng hát của mình (khơng chỉ trong giờ âm nhạc mà có thể là giờ nghỉ
giải lao giữa tiết mời em hát tặng cô và các bạn bài hát em u thích) và khơng qn

khen ngợi về năng khiếu của em.
- Tôi nhận thấy thông qua dạy học theo hướng phát triển năng khiếu sẽ tạo cho
các em được cảm giác tự tin hơn trong học tập, hiệu quả học tập cũng cao hơn.
* Dạy học theo nhóm đối tượng học sinh.
- Bên cạnh điều chỉnh nội dung bài thì việc dạy học theo sự phân hóa đối tượng
học sinh cũng rất cần thiết, một kế hoạch bày dạy giáo viên phải biết bám sát theo
từng đối từng học sinh để có những hình thức dạy học phù hợp với từng đối tượng
học sinh đó nhưng vẫn đảm bảo được lượng kiến thức, mục tiêu của mỗi bài dạy.
- Do tiến độ hoàn thành nhiệm vụ học tập của HS khác nhau nên trong quá
trình tổ chức hoạt động học GV linh động, chuẩn bị nội dung kiến thức cho HS
nhanh nhẹn hoàn thành trước để các em được rèn luyện, luyện tập ... tránh sự ngồi
không chờ bạn, gây nhàm chán,......
Ví dụ: Khi dạy Bài 6: ‘‘Luyện tập chung’’, mơn Tốn - Tập 1, tơi thiết kế cho
học sinh làm bài tập vào phiếu bài tập, bên cạnh đó tơi cịn bổ sung thêm hai phép
tính nâng cao hơn, để khuyến khích những bạn vận dụng nhanh (trong khi chờ các
bạn chậm hơn hồn thành thì bản thân có thể thử sức giải quyết được bài tốn nâng
PHIẾU BÀI TẬP
(Trong thời gian 5 phút)
+ Cá nhân thực hiện yêu cầu sau: Tính giá trị của biểu thức.
a) (13 640 – 5 537) x 8
........................................................................................................................
........................................................................................................................
b, (27 164 + 8 470) + 1230
........................................................................................................................
........................................................................................................................
+ Nếu còn thời gian thực hiện hai phép tính này giúp cơ nhé!
a) 99927 - (10248 :8)
b) 2505 : (403 -398)
........................................................................................................................
........................................................................................................................

+ Trao đổi kết quả trong nhóm.

cao này).


13

e. Dạy học kết hợp các trò chơi học tập.
- Như chúng ta đã biết trò chơi học tập là một hoạt động mà các em hứng thú
nhất. Thông qua các trò chơi, các em sẽ lĩnh hội những tri thức một cách dễ dàng;
kiến thức sẽ được củng cố, khắc sâu một cách vững chắc, tạo cho các em niềm say
mê, hứng thú trong học tập. Và khi chúng ta đưa ra được các trò chơi học tập một
cách thường xuyên, khoa học thì chắc chắn chất lượng dạy học sẽ ngày một nâng cao
hơn.
- Để các trò chơi góp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi tổ chức và
thiết kế trò chơi phải đảm bảo những nội dung ý nghĩa sau:
+ Thiết kế trò chơi để củng cố bài học thì phải dựa vào nội dung bài học, điều
kiện thời gian trong mỗi tiết học cụ thể để đưa ra các trò chơi cho phù hợp.
+ Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục; phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội
dung bài học; trị chơi khởi động, thư giãn tạo tâm thế cho giờ học,…hình thức tổ
chức trị chơi phải đa dạng, phong phú; trị chơi phải có thưởng - phạt phân minh,
đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp nhận thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm
hấp dẫn, sinh động hơn lôi kéo được các em tham gia các hoạt động học có hiệu quả.
Ví dụ: Khi dạy Bài 16: “Nấm men và nấm mốc” tôi đã tổ chức cho học sinh
khởi động bằng cách chơi trị chơi “ Đuổi hình bắt chữ”, đốn tên các loại nấm thơng


14
qua hình ảnh. Qua trị chơi này học sinh sẽ hứng thú và tích cực tham gia vào hoạt
động học tập hơn.

Tơi nhận thấy rằng trị chơi này thật là mới mẻ đối với các em, thơng qua trị
chơi này các em vận dụng được những kiến thức đã học của mình vào thực tế cuộc
sống. Đúng theo tinh thần đổi mới của chương trình GDPT 2018. “Mang cuộc sống
vào bài học, đưa bài học vào cuộc sống”.Chính điều đó đã lơi cuốn các em tham gia
trị chơi và nắm kiến thức bài học thật nhanh chóng.
g. Dạy học kết hợp sử dụng đồ dùng dạy học và Ứng dụng cơng nghệ thơng
tin
- Trong q trình cơng tác giảng dạy, trong những năm qua, tôi nhận thấy rằng
việc truyền thụ kiến thức cho các em dễ hiểu, dễ nhớ và tiếp thu bài một cách nhanh
chóng và tự giác thì thiết đòi hỏi giáo viên phải sử dụng đồ dùng dạy học để minh
họa cho học sinh. Từ đó, học sinh chú ý làm việc một cách cao độ mạnh dạn đưa ra
nhiều vấn đề để tư duy, trao đổi, thảo luận làm cho học sinh linh hoạt hơn, hứng thú
hơn, khắc sâu kiến thức hơn và có thái độ tìm tịi sáng tạo hơn.
- Nhận thức được điều đó nên ngay từ đầu năm học, trong quá trình dạy học tôi
luôn định hướng, tổ chức cho học sinh sưu tầm tranh ảnh có ở các loại báo, tạp chí,
bìa lịch. Chọn các loại vật liệu sẵn có ở địa phương như trái cây, hoa, gỗ, lá, thân
cây..
- Khi dạy các bài trong môn Tiếng Việt, môn Lịch Sử và Địa lí, mơn Khoa học,
tơi hướng dẫn học sinh sưu tầm các loại tranh ảnh theo các chủ đề về
quê hương đất nước, rừng, núi, biển, con người, con vật, những đồ vật phù hợp với
thành thị hoặc nông thôn.
Qua việc sử dụng đồ dùng trực quan trong các tiết dạy làm cho giờ học sôi động,
sôi nổi hẳn lên, lôi cuốn được tất cả học sinh cùng làm việc và suy nghĩ.
- Trong q trình dạy học, có những bài giảng nội dung kiến thức khó địi hỏi
phải có hình ảnh trực quan sinh động và chính xác, giáo viên lại khơng có điều kiện
cho học sinh đi tham quan thực tế thì việc khai thác các tư liệu hình ảnh, nội dung, tư
liệu bài giảng giới thiệu cho học sinh mang tính chân thực, phong phú là vơ cùng


15

quan trọng. Trong bài giảng điện tử các em còn có thể làm quen với những hiện
tượng tự nhiên, về thế giới xung quanh mà các em ít có thể tự bắt gặp trong thực tế.
Thông qua những giờ học có áp dụng cơng nghệ thơng tin thì học sinh sẽ cảm thấy
hứng thú hơn, tích cực, chủ động hơn khi tham gia các hoạt động hoạt động học tập
từ đó chất lượng học của các em sẽ đạt hiệu quả cao hơn.
Ví dụ: Khi dạy bài 2: ‘‘Địa phương em (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương)’’, môn Lịch sử và Địa lí tơi Ứng dụng cơng nghệ thơng tin bằng cách chiếu các
video về các lễ hội tiêu biểu ở địa phương. Để học sinh có cái nhìn trực quan hơn.
Nhờ vậy mà học sinh hứng thú, cảm hứng để kể về những lễ hội mà em biết.
h. Dạy học hết hợp tổ chức các hình thức thi đua, khen thưởng.
- Tâm lý con người chúng ta ai cũng thích được khen và với trẻ em thì điều đó
lại càng có ý nghĩa hơn. Nếu được khen lịng sẽ vui vẻ, cởi mở hơn, ý thức về công
việc sẽ hiệu quả hơn. Nhận thấy được điều đó nên ngay từ đầu năm học tôi đã thường
xuyên tổ chức các hình thức thi đua khen thưởng cho các em để các em ln biết
phấn đấu đạt nhiều thành tích. Và các hình thức thi đua bao giờ cũng phải đi từ hình
thức cá nhân đến nhóm, tổ và lớp.
- Ở lớp tơi, cụ thể tơi đã tổ chức các hình thức thi đua cho các em học sinh thông
qua các công cụ hỗ trợ như sau:
Sau mỗi lần được đánh giá xuất sắc, tiến bộ hoặc có những biểu hiện tích cực
hơn các em lại được cơ tặng một sticker để dán vào các đồ dùng học tập. Cuối tuần
vào tiết Hoạt động trải nghiệm, các bạn sẽ cùng nhau tổng kết xem bạn nào được
nhiều sticker nhất. Tất cả những bạn đó sẽ được một phần q. Qua hình thức này tơi
thấy các em rất thích thú, em nào cũng mong muốn được nhận sticker của cô và mỗi
lần được nhận sticker thì tâm trạng của các em rất vui vẻ, phấn khởi hẳn lên. Từ đó
cũng phần nào rèn được ý thức tự giác tham gia các hoạt động được tốt hơn.


16

Hình ảnh: Sticker và các bạn được nhận sticker tuyên dương.

- Việc tổ chức thi đua giữa đôi bạn, giữa các nhóm và các tổ với nhau cũng vơ
cùng cần thiết. Nếu nhóm nào có tinh thần hợp tác tốt, hồn thành kế hoạch tốt thì
nhóm đó sẽ được tun dương và khen thưởng. Và ngược lại nếu nhóm nào làm mất
trật tự thì sẽ bị trừ điểm thi đua. Đây là các hình thức tơi sử dụng xun suốt trong
các quá trình học tập của các em.
Bên cạnh hình thức tổ chức thi đua, khen thưởng thì việc tạo cho học sinh một
môi trường học tập hạnh phúc và an tồn cũng vơ cùng quan trọng đối với một
giáo viên hiện nay. Nhận thức được điều này nên mỗi khi bước vào lớp tôi luôn tạo
cho các em một cảm giác học tập thoải mái, khơng gị bó, ép buộc học sinh phải nhất
nhất theo quan điểm của mình. Để các em thoải mái bộc lộ cảm xúc của mình, trả lời
theo ý kiến của cá nhân mình. Ln động viên khích lệ các em sau mỗi câu trả lời và
đặc biệt khơng chê bai, phê bình hay coi thường các em. Có như vậy các em mới
mạnh dạn và tự tin, chủ động hơn trong học tập.
Biện pháp 3: Xây dựng nề nếp học tập ở nhà


17
Hiện nay, Nhà nước đã có chủ trương xã hội hố giáo dục vì vậy gia đình, nhà
trường và xã hội cùng kết hợp giáo dục các em giúp các em có một nề nếp học tập
tốt. Vì thế gia đình cũng là mơi trường giúp các em có thể học tập ngoài những giờ
học ở trên lớp. Tuy học sinh lớp 4 được học 9 buổi/ tuần, nhưng vẫn có những phần
bài tập, bài học được giáo viên hướng dẫn học sinh về nhà hồn thành vì vậy cần rèn
cho các em có nề nếp buổi tối về nhà biết ngồi vào góc học tập của mình, để học bài
và cùng với sự hướng dẫn của bố mẹ tự soạn sách vở, đồ dùng học tập cho ngày hôm
sau. Để thực hiện tốt nề nếp học tập ở nhà thì mỗi học sinh phải có góc học tập riêng.
Biện pháp 4: Phối hợp giáo viên bộ môn và gia đình để xây dựng tốt nề
nếp của lớp
Ở lớp 4 ngồi giáo viên chủ nhiệm thì các em cịn được học các thầy cô giáo
bộ môn khác như: Tiếng Anh, Âm nhạc, Thể dục, Mĩ thuật... Đây là những thầy cô
trực tiếp giảng dạy các em trong năm học nên ngay từ đầu năm học, tôi đã kết hợp

chặt chẽ với giáo viên bộ mơn. Trao đổi tình hình chung của lớp với giáo viên bộ
môn và những quy định chung của lớp để giáo viên nắm và thực hiện theo nề nếp đã
có.
Bên cạnh đó gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nề nếp lớp
học và chất lượng học tập của các em, vì thế phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo
viên chủ nhiệm lớp và gia đình phụ huynh. Nắm được tầm quan trọng đó ngay từ đầu
năm học giáo viên tổ chức họp phụ huynh với nội dung thông báo về nhiệm vụ, kế
hoạch, chỉ tiêu phấn đấu của năm học, thông báo nội quy của học sinh tiểu học, một
số quy định về xây dựng nề nếp cho học sinh. Nêu quy định về các loại sách vở, quy
định về việc học của lớp, ở nhà của học sinh. Sau khi trao đổi yêu cầu của việc giảng
dạy, học tập, xây dựng nề nếp lớp, tôi đã cùng phụ huynh phối hợp chặt chẽ để giáo
dục cho các em. Thông qua Zalo, gọi điện thoại và gặp gỡ trao đổi trực tiếp.
Một số em có biểu hiện khơng chấp hành tốt nội quy của lớp thì giáo viên trực
tiếp mời phụ huynh đến để có biện pháp kết hợp giúp đỡ. Bằng những việc làm đó tơi
thấy có hiệu quả rõ rệt, phụ huynh ngày càng tin tưởng tôi hơn, đồng tình với tơi để
phối hợp giáo dục con em họ.


18
III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
- Trước khi vận dụng sáng kiến tơi thấy các em cịn thụ động trong học tập rất
nhiều, cịn nhiều trường hợp ỷ lại, trơng chờ sự hướng dẫn và giảng giải nhiều của
giáo viên mới chịu giải quyết vấn đề. Học sinh chưa mạnh dạn tự tin trong học tập;
các nhóm trưởng và HĐTQ chưa linh hoạt khi thực hiện nhiệm vụ được giao. Giáo
viên cũng vất vả hơn khi phải vừa kết hợp giảng dạy vừa nhắc nhở các em hoàn thành
nhiệm vụ học tập. Nhưng khi sử dụng các biện pháp giáo dục trên tơi nhận thấy, HS
có nhiều chuyển biến rõ rệt, các em tích cực, chủ động hơn, biết tự học và tự giải
quyết các tình huống khi chưa có sự có mặt của giáo viên hơn. Và đặc biệt các em
hứng thú, tích cực, hăng hái hơn khi tham gia vào các hoạt động học tập và sinh hoạt.
Góp phần nâng cao chất lượng học tập của lớp. Bên cạnh đó các bậc phụ huynh an

tâm khi con em mình đến trường được học tập một cách thoải mái, tự giác và tích
cực.
- Sau khi được triển khai và quá trình áp dụng theo phương pháp mới này, tơi
thống kê được đến thời điểm hiện tại cụ thể:

Sĩ số

30

30

Giai
đoạn

Đầu
năm
Giữa
HKI

HS có tính tích
cực, tự giác tốt

HS có tính tích

HS cịn thụ

cực, tự giác

động, chưa tích

nhưng chưa cao

cực

SL

TL

SL

TL

SL

TL

5

16,7 %

10

33,3 %

15

50 %

12

40 %

13

43,3 %

5

16,7%

IV. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
* Đối với giáo viên chủ nhiệm:


19
+ Luôn cố gắng trau dồi sách vở, học hỏi từ đồng nghiệp cũng như đúc kết kinh
nghiệm giảng dạy của bản thân, nâng cao đạo đức và chuyên môn.
+ Giáo viên luôn luôn phải là tấm gương sáng cho học sinh bằng những việc làm
cụ thể. Tạo cho học sinh niềm tin yêu đối với cô, thắp lên ngọn lửa đam mê để rồi
cháy hết mình thắp sáng đường đi cho học trị.
+ Có ý thức học hỏi để nâng cao kĩ năng tổ chức và rèn nề nếp cho học sinh.
+ Tổ chức nhiều hoạt động giáo dục ngoại khóa để học sinh được phát triển một
cách tồn diện.
+ Ln có sự trao đổi với các giáo viên bộ môn, với các giáo viên dạy cùng
khối, cùng tổ, cùng trường về tình hình học tập và rèn luyện nề nếp của học sinh
trong lớp để từ đó có biện pháp giúp đỡ và giáo dục học sinh có hiệu quả hơn.
+ Trong quá trình thực hiện giáo viên cũng nên áp dụng linh hoạt các biện pháp
phù hợp với từng đối tượng học sinh.
* Đối với học sinh:
+ Thực hiện tốt nội quy lớp học.

+ Ln có ý thức tự giác phối hợp với bạn bè và thầy cô nhằm thực hiện tốt các
nhiệm vụ học tập và giáo dục.
+ Tham gia tích cực vào các hoạt động của lớp, của trường.
+ Tham gia đánh giá và tự đánh giá.
* Đối với phụ huynh:
+ Chuẩn bị tốt điều kiện học tập cho con em mình
+ Phối kết hợp với giáo viên trong q trình giáo dục thơng qua Zalo lớp, tin
nhắn, điện thoại,...
+ Cùng tham gia vào quá trình giáo dục như: Tham gia vào hoạt động trải
nghiệm, xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm.
* Đối với Tổ chuyên môn và nhà trường:
Tổ chuyên môn: Tổ chức sinh hoạt chuyên môn đúng lịch, hướng dẫn GV nắm
được về công tác chuyên môn, giúp GV làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. Qua các buổi
sinh hoạt chuyên môn, dự giờ, thăm lớp tôi đã học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm


20
của các đồng chí giáo viên đã có nhiều năm là giáo viên giỏi, giáo viên chủ nhiệm
giỏi cấp huyện.
Nhà trường đã đầu tư đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đảm bảo
các điều kiện tốt nhất để giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ chủ nhiệm và giảng dạy.
Nhà trường cần thường xuyên tổ chức cho học sinh tham gia vào các hoạt động
tập thể, giúp các em mạnh dạn, có cơ hội bộc lộ những phẩm chất đạo đức, từ đó giúp
giáo viên có biện pháp giáo dục cho các em hợp lý. Tổ chức các phong trào thi đua về
nề nếp giữa các lớp trong trường, tạo cơ hội cho các em học sinh được học hỏi lẫn
nhau.
IV. CAM KẾT
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ, tôi đúc rút được trong q trình giáo dục
học sinh. Kính trình và mong ban lãnh đạo, cùng đồng nghiệp góp ý, bổ sung giúp tơi
có thêm kinh nghiệm trong việc giáo dục học sinh.

Tơi xin cam đoan nhứng thông tin trên là đúng sự thật, không sao chép và vi phạm
bản quyền
Tôi xin chân thành cảm ơn.
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG

Công Đa, ngày 20 tháng 10 năm 2023
NGƯỜI VIẾT
(ký và ghi rõ họ tên)

Nguyễn Thanh Hiền