SÁNG KIẾN KHTN6 ( MẪU MỚI) – PHÂN MÔN SINH HỌC”

UBND HUYỆN ĐỒNG PHÚ
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TÂN TIẾN


SÁNG KIẾN
“SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TẠO HÌNH ĐẤT SÉT GIÚP HỌC
SINH KHẮC SÂU KIẾN THỨC VỀ HÌNH THÁI TẾ BÀO
TRONG MƠN KHOA HỌC TỰ NHIÊN 6 – PHÂN MÔN SINH HỌC”

Tác giả:

Nguyên Văn Sơn
Nguyễn Thị Quý

Tân Tiến, ngày 15 tháng 02 năm 2023


2

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – tự do – hạnh phúc
ĐƠN ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Trường THCS Tân Tiến xã Tân Tiến, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình
Phước.
Chúng tơi ghi tên dưới đây:
TT

Họ

Ngày,

Nơi

Chức

Trình độ

Tỷ lệ (%)

và

tháng

Cơng

danh

chun

đóng góp

tên

năm

tác

mơn

vào việc

sinh

tạo ra sáng
kiến

Nguyễn

1

Văn Sơn
Nguyễn

2

Thị Q

Trường
1983

THCS Tân
Tiến
Trường

1983

THCS Tân
Tiến

Giáo

Cử nhân

viên

hóa học

Giáo

Cử nhân

viên

mỹ thuật

60%

40%

Là tác giả đề nghị cơng nhận sáng kiến: “Sử dụng phương pháp tạo hình đất
sét giúp học sinh khắc sâu kiến thức về hình thái tế bào trong môn khoa học tự
nhiên 6 – phân môn sinh học”.
1. Tác giả đồng thời là chủ đầu tư sáng kiến: Nguyễn Văn Sơn và Nguyễn Thị
Quý
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Ngành giáo dục & đào tạo – môn Khoc học tự
nhiên phân môn sinh học.
3. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu áp dụng thử: 10/09/2022.


3

4. Mô tả bản chất sáng kiến
4.1. Đối tượng đề nghị công nhận là sáng kiến: giải pháp tác nghiệp trong việc
Sử dụng phương pháp tạo hình đất sét giúp học sinh khắc sâu kiến thức về hình
thái tế bào trong môn khoa học tự nhiên 6 – phân môn sinh học
4.2. Mơ tả tính mới của sáng kiến
- Sáng kiến giúp học sinh khắc sâu kiến thức khi được hình thành từ những vật
dụng trực quan sinh động khi mà các em tự tay làm ra các đồ dung học tập Giúp các em thích thú, hăng say trong học tập, u mơn học hơn, tích hợp được
kiến thức Mỹ thuật sang học môn KHTN - Sáng kiến giúp giáo viên tập dụng
triệt để thời gian học tập trên lớp (45 phút) cung cấp được nhiều kiến thức khi sử
dụng phương pháp “phương pháp tạo hình”
- Chương trình giáo dục phổ thông mới đang được triển khai nhưng chưa có thiết
bị dạy học đi kèm làm cho việc dạy học trở nên khó khăn. Sử dụng đất sét để tạo
hình tế bào là phương pháp mới lạ hầu như chư được chú ý và thực hiện.
- Việc lồng ghép sử dụng kỹ năng tạo hình từ mơn mỹ thuật cịn giúp cho việc thực
hiện liên mơn có thêm cơ sở để giáo viên và học sinh vận dụng những kỹ năng đã
được học để phát triển năng lực bản thân và kiến thức khoa học.
4.3. Mô tả các bước thực hiện sáng kiến
- Mở đầu
Cùng với việc đổi mới mục tiêu và nội dung dạy học, vấn đề đổi mới phương
pháp dạy học lấy người học làm trung tâm, phát huy cao độ tính tự giác, tích cực,
độc lập, sáng tạo của người học là điều vô cùng quan trọng, để làm được điều đó
địi hỏi người giáo viên phải vận dụng sáng tạo nhiều phương pháp khác nhau
trong dạy học.
Dạy học theo chủ đề tích hợp liên mơn xuất phát từ yêu cầu của mục tiêu dạy
học phát triển năng lực HS, đòi hỏi phải tăng cường yêu cầu HS vận dụng kiến
thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn.
Năm học 2022-2023, mặc dù là năm học thứ 2 triển khai chương trình giáo dục
phổ thơng 2018, song đây cũng là năm học có rất nhiều khó khăn đối với cả học
sinh và giáo viên.

4

+ Thứ nhất: trước khi vào lớp 6 các em trải qua một năm học online nên không
được trực tiếp học chương trình tiểu học. Học sinh gần như quên đi cách học
nhóm, cách khai thác kênh hình, kênh chữ từ sách giáo khoa và đồ dùng daỵ học.
+ Thứ hai: Việc hướng dẫn các hoạt động làm quen học tập và chuẩn bị tâm lý,
tinh thần cho các em trước khi vào lớp 6 rất khó khăn và hầu như không thực hiện
được.
+ Thứ ba: Vấn đề chuyển lên một cấp học mới, một cách dạy và hình thức dạy học
theo môn vốn đã bỡ ngỡ nay lại trở nên xa lạ hơn.
+ Thứ tư: Mặc dù được tập huấn kỹ lượng về chương trình giáo dục phổ thơng
2018, và sách giáo khoa mới. Tuy nhiên, với lượng kiến thức của chương trình có
tính mới và tính tự học rất cao, mang lại khá nhiều khó khăn cho giáo viên nói
chung và giáo viên dạy mơn khoa học tự nhiên 6 nói riêng.
+ Thứ năm: Điều quan trọng nhất là đó đồ dùng dạy học và các phương tiện dạy
học đi kèm với bộ sách giáo khoa mới chưa được trang bị làm cho quá trình truyền
thụ và biểu đạt cho học sinh càng khó khăn.
Do đó, vấn đề tìm kiếm một giải pháp giúp học sinh chiếm lĩnh khối lượng
kiến thức, kỹ năng là vấn đề bức thiết. Chính vì vậy, trong q trình dạy học chúng
tơi đã thực hiện “Sử dụng phương pháp tạo hình đất sét giúp học sinh khắc sâu
kiến thức về hình thái tế bào trong môn khoa học tự nhiên 6 – phân môn sinh
học”.
- Các bước thực hiện sáng kiến:
+ Bước 1 - Lựa chọn bài dạy áp dụng thử nghiệm
Để tăng hiệu quả sáng kiến, chúng tôi lực chọn hai bài nằm đầu chương trình thuộc
phân mơn sinh học KHTN 6. Bài học có các hoạt động thiên về tính chất nghiên
cứu cấu trúc hình thái của sinh vật
Bài thứ nhất: Bài 18. Thực hành quan sát tế bào sinh vật
Bài thứ hai: Bài 19. Cơ thể đơn bào và cơ thể đa bào

+ Bước 2 – phân tích đặc điểm bài dạy


5

 Ưu điểm:
Bài 1: Thuộc nhóm bài thực hành củng có kiến thức đã học. Bài dạy được thực
hiện trong 2 tiết. Bài học được thự hiện ngay sau khi học sinh được học và nghiên
cứu về cấu tạo, phân loại tế bào. Đồng thời học sinh đã được tìm hiểu và thao tác
nhuần nhuyễn trên kình lúp kính hiển vi. Thêm vào đó, sáng kiến này cịn có sự kế
thừa và phát huy kết quả của sáng kiến năm học 2020-2021: nâng cao hiệu quả bài
thực hành quan sát trên kính hiển vi bằng phương pháp nhóm song song và kính
hiển vi cải tiến.
Bài 2: Thuộc nhóm bài nghiên cứu kiến thức mới. Cũng thực hiện trong 2 tiết.
Gồm hai nội dung kiến thức riêng biệt song có tính so sánh vài tương đồng thuân
tiện cho hình thức dạy học so sánh. Học sinh khơng sử dụng kính hiển vi mà quan
sát cấu trúc sinh vật qua hình ảnh.
 Nhược điểm: Số lượng bài thự hành cịn ít, kỹ năng tổ chức và hoạt động thao
nhóm của học sinh chưa được củng cố sai thời gian học online.
+ Bước 3 - Đặc điểm nội dung
Bài học có tính chất giúp học sinh quan sát mẫu vật thực tế nhằm khẳng định
lại những lý thuyết về tế bào, về thế giới vi sinh mà các em đã được học trong bài
17. Bài học cũng giúp giáo viên kiểm tra khả năng thực hành sử dụng kính hiển vi
của học sinh.
+ Bước 4 - Tiến hành áp dụng thử nghiệm
Tiến hành áp dụng dạy thử trên hai bài với hai nhóm đối tượng với cùng
giáo án, cùng hình thức và điều kiện dạy học để kiểm chứng ưu và nhược điểm của
sáng kiến.
+ Bước 5 - Xây dựng hình thức dạy học
Dựa vào nội mục tiêu, nội dung bài học, chúng tôi thiết kế mỗi bài học thành 2

tiết học với 2 hình thức dạy học khác nhau. Điều này giúp xây dựng được các bước
lên lớp phù hợp với từng nội dung dạy học đồng thời có thể sử dụng đa dạng các
phương pháp và kỹ thuật dạy học đa dạng. Học sinh nhờ đó mà hứng thú hơn với
tiết học.
Bài thứ nhất: Bài 18. Thực hành quan sát tế bào sinh vật


6

Phương
Tiết
1

Ý

Các hoạt động

Thời gian

pháp
Sử dụng

Chia lớp thành 4 nhóm.

9 phút/ 1 góc

phương

Chia nội dung tiết học thành 4 hoạt

(tổng 36 phút)

pháp dạy

động trong bốn góc.

9 phút cịn lại dùng

học theo

Học sinh di chuyển theo 4 góc để

cho hoạt động mở bài

góc
thực hiện nhiệm vụ trong phiếu
tổng kết và thu dọn.
+ Giúp hoàn thành mục tiêu làm và quan sát tiêu bản, củng cố kỹ năng sử

nghĩa dụng kính, và tổng kết kiến thức.

Tiết
2

+ Lựa chọn và bồi dưỡng trưởng nhóm.
Phương
- Lớp chia lại theo nhóm thực hành

3 phút ổn định

pháp

34 phút thực hành

hoạt giống tiết 1 của bài thực hành.

động nhóm - Mỗi nhóm được phát 1 tờ giấy A3,

3 phút nộp báo cáo

và kỹ thuật 1 tờ A4 và phiếu nhiệm vụ.

5 phút thu dọn vệ

“khăn
Ý

trải - Nhóm trưởng điều hành nhóm hoạt sinh

bàn”
động theo phiếu
+ Giúp học sinh sử dụng kỹ năng liên mơn tạo hình tế báo quan sát trên

nghĩa chất liệu đất sét
+ Củng cố kỹ năng làm việc theo nhóm
+ Phát hiện và chỉnh sửa những góc nhìn trên kính hiển vi chưa chính xác
của học sinh
Bài thứ hai: Bài 19. Cơ thể đơn bào và cơ thể đa bào
Phương
Tiết

1

Ý

Các hoạt động

Thời gian

pháp
Phương pháp

- Chia lớp theo nhóm.

hoạt động

- Mỗi nhóm được phát 1 tờ giấy A3, 1 tờ 34 phút hoạt động

nhóm và kỹ

A4 và phiếu nhiệm vụ.

thuật “khăn

- Nhóm trưởng điều hành nhóm hoạt 5 phút thu dọn vệ

trải bàn”

động theo phiếu tạo hình và so sánh cấu sinh

3 phút ổn định

3 phút nộp báo cáo

trúc hai loại cơ thể đơn bào và đa bào.
+ Giúp tiếp tục vận dụng, hoàn thiện kỹ năng tạo hình bằng đất sét trong mơn

nghĩa KHTN.


7

+ Bồi dưỡng kỹ năng chỉ huy công việc cho trưởng nhóm.
Phương pháp - Lớp chia lại theo nhóm giống tiết 1.
3 phút ổn định
Tiết
2

hoạt

động - Phát phiếu học tập và mẫu tạo hình

nhóm và kỹ - Phát phiếu nhiệm vụ cho mỗi nhóm.
thuật

7 phút báo cáo và

“khăn - Nhóm trưởng điều hành nhóm hoạt hồn thành bài vào

trải bàn”
Ý

30 phút thực hành

động theo phiếu nêu cấu tạo cơ thể đơn vở

bào, đa bào và so sánh theo mẫu phiếu.
+ Củng cố kỹ năng làm việc theo nhóm

5 phút vệ sinh lớp

nghĩa + Bồi dưỡng tính tích cực chủ động của học sinh.
+ Bước 6 - Phân tích kết quả thu được
Chấm điểm học sinh qua bài kiểm tra 15 phút, bài kiểm tra giữa học kỳ và
bài kiểm tra cuối học kỳ I nhằm đánh giá sự tiến bộ của học sinh qua từng tháng.
Thảo luận với lớp trưởng, nhóm trưởng để có thơng tin hai chiều về thái độ của
học sinh khi tiếp cận phương pháp mới.
Sử dụng phần mềm microsoft excel để thống kê và lập biểu đồ so sánh điểm từng
bài giúp có cái nhìn tổng quát hơn về học sinh.
+ Hàm thống kê điểm khối dữ liệu: =COUNTIF(khoa_hoc_tu_nhien_6a”x”!
$G$8:$G$51,"<8")
+ Hàm tính tỷ lệ phần trăm:
=ROUND(H13*100/($G$13+$H$13),2)&"%"
+ Tính năng insert chart xây dựng biểu đồ so sánh.


8

GIÁO ÁN BÀI THỨ NHẤT
BÀI 18: THỰC HÀNH QUAN SÁT TẾ BÀO SINH VẬT
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: Sau khi học xong bài này, HS:

+ Quan sát được tế bào lớn bằng mắt thường, tế bào nhỏ bằng kính lúp cầm tay
và kinh hiển vi quang học
+ Vẽ phác thảo được hình dạng các loại tế bào đã quan sát.
2. Năng lực
- Năng lực chung:
+ Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực thực hiện các nhiệm vụ của bản thân khi
thực hiện các nhiệm vụ được GV yêu cầu trong giờ thực hành;
+ Giao tiếp và hợp tác: Xác định được nội dụng hợp tác nhớm và thực hiện
nhiệm vụ được phân công để thực hành quan sát tế bào sinh vật;
+ Giải quyết vấn để và sáng tạo: Vận dụng linh hoạt các kiến thức, kĩ năng để
giải quyết vấn đề liên quan trong thực tiễn và trong các nhiệm vụ thực hành.
- Năng lực khoa học tự nhiên
+ Nhận thức khoa học tự nhiên: Củng cố kiến thức về hình dạng, cấu tạo tế bào
thơng qua kết quả thực hành quan sát tế bào
+ Tìm hiểu tự nhiên: Quan sát được tế bào bằng mắt thường, bằng kính lúp cầm
tay và đưới kính hiển vi.
3. Phẩm chất
+ Thông qua hiểu biết về tế bào, hiểu về thiên nhiên, từ đó thêm yêu thiên nhiên
+ Trung thực trong quá trình thực hành, báo cáo kết quả thực hành của cá nhân
và nhóm.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên:
+ Máy chiếu, slide bào giảng, SGV,...


9

+ Dụng cụ thí nghiệm: kính lúp cầm tay, kính hiển vi quang học, đĩa kín đồng hồ,
lam kính, lamen, pipette, kim mũi mac, panh, bình thủy tinh
+ Hóa chất: xanh, methylene, nước cất, đất sét, dụng cụ tạo hình

+ Mẫu vật: trứng cá, củ hành tươi, da ếch đồng.
2 . Đối với học sinh : vở ghi có kẻ sẵn mẫu báo cáo và khung vẽ hình, sgk, đồ
dùng học tập và chuẩn bị từ trước.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
(TIẾT 1)
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
Gv dẫn dắt, đặt vấn đề từ câu hỏi phần khởi động: ( mở bài theo tình hình tiết học)
B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
Hoạt động 1: Chuẩn bị
- Thông báo cách thức hoạt động dạy học theo góc và giao quyền cho nhóm
trưởng.
- Giáo viên phát phiếu cho từng nhóm, mỗi nhóm có thứ tự phiếu khác nhau: nhóm
A: 1,2,3,4; nhóm B: 2,3,4,1; nhóm C: 3,4,1,2; và nhóm D: 4,1,2,3

Hình 1 - Sơ đồ di chuyển của học sinh trong tiết học
Hoạt động 2: Thực hành
- Nhóm trưởng thơng báo vị trí góc, dận cà nhóm đến góc tương ứng.


10

- Đọc to nội dung phiếu tiến hành hoạt động. Hướng dẫn các bạn trong nhóm hoạt
động hồn thành nhiệm vụ theo phiếu.
- Hướng dẫn cả nhóm thảo luận và vẽ hình phác họa.
- Giáo viên quan sát và hỗ trợ kịp thời.
Hoạt động 3: Tổng kết tiết dạy
- Giáo viên kiểm tra phiếu và bản phác thảo. sửa chữa các nhóm làm sai
- Học sinh vệ sinh lớp học.
YÊU CẦU CÁC GĨC
Góc 1./ Quan Sát các tế bào trứng cá bằng mắt thường và kính lúp

a. Mục tiêu: HS lấy tế bào trứng cá quan sát bằng mắt thường và kính lúp cầm tay
sau đó so sánh kết quả quan sát được.
b. Nội dung: HS đọc phiếu để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu.
c. Sản phẩm: Quan sát và phác họa được hình dạng tế bào trứng cá.
Góc 2./ Quan sát tế bào biểu bì vảy hành bằng kính hiển vi quang học
a) Mục tiêu: HS làm tiêu bản, lên kính và quan sát tế bào biểu bì vảy hành dưới
kính hiển vi.
b. Nội dung: HS đọc phiếu để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu.
c. Sản phẩm: HS làm tiêu bản, lên kính và quan sát phác họa được hình dạng tế
bào tế bào biểu bì vảy hành.
Góc 3./ Quan sát hình dạng tế bào biểu bì da ếch
a. Mục tiêu: HS quan sát tế bào biểu bì da ếch dưới kính hiển vị.
b. Nội dung: HS đọc phiếu để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu.
c. Sản phẩm: HS làm tiêu bản, lên kính và quan sát phác họa được hình dạng tế
bào tế bào biểu bì da ếch.
Góc 4./ Quan sát hình dạng tế bào biểu bì da ếch
a. Mục tiêu: HS thảo luận nhóm thống nhất cấu tạo quan sát được ổ 3 góc.
b. Nội dung: HS đọc phiếu để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu.
c. Sản phẩm: Thống nhất và lựa chọn 1 hình phác thảo đúng nhất cho mỗi góc.


11

PHIẾU HOẠT ĐỘNG Ở CÁC GÓC

C. BÁO CÁO KẾT QUẢ THỰC HÀNH
Các nhóm hồn thành phiếu học tập, thống nhất và lựa chọn các hình phác thảo
nộp giáo viên xác nhận. Học sinh hoàn thành ghi chép nội dung thực hành vào vở.
----------------------------------------------------------------------------

12

(TIẾT 2)
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
Gv dẫn dắt, đặt vấn đề từ câu hỏi phần khởi động: ( mở bài theo tình hình tiết học)
B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
Hoạt động 1: Chuẩn bị
- Chiếu sơ đồ hoạt động theo kỹ thuật khăn trải bàn
- Thông báo cách thức hoạt động và giao nhiệm vụ của nhóm trưởng.

Hình 3 – Sơ đồ kỹ thuật khăn trải bàn
- Thông báo cách thức hoạt động dạy học theo kỹ thuật khăn trải bàn và giao quyền
cho nhóm trưởng.
- Giáo viên phát phiếu học tập và giấy cho từng nhóm.
Hoạt động 2: Thực hành
- Nhóm trưởng đọc to nội dung phiếu học tập và hướng dẫn các bạn trong nhóm
hoạt động hồn thành nhiệm vụ theo phiếu.
- Nhóm trưởng trình bày bản phác thảo đã chọn và mô tả cấu trúc của tế bào.
- Nhóm trưởng nêu các việc cần thực hiện và phân công nhiệm vụ cho từng thành
viên. Các thành viên ghi nhiệm vụ của mình trên các góc tờ giấy.
- Nhóm trưởng xác định tỷ lệ kích thước mẫu vật.
- Cách thành viên dùng đất sét tạo hình từng cấu trúc riêng lẻ đã được nhóm trưởng
giao.
- Nhóm trưởng và thư ký tập hợp các cấu trúc theo thứ tự vào trung tâm tờ giấy để
tạo thành cấu trúc hồn thiện.
- Nhóm trưởng bổ sung ghi chú và thơng tin nhóm.


13

Hoạt động 3: Tổng kết tiết dạy
- Nộp bài thực hành
- Giáo viên thu giấy A3 để đánh giá múc độ hoạt động của học sinh.
C. BÁO CÁO KẾT QUẢ THỰC HÀNH
Học sinh hoàn thành bài thu hoạch vào vở theo mẫu
PHIẾU THU HOẠCH - Báo cáo kết quả quan sát tế bào sinh vật
PHIẾU THU HOẠCH
Họ tên:…………………………………………………………………………
Nhóm: …………………………………………………………………………
Lớp:……………………………………………………………………………
Mục tiêu
Nội dung
Kết quả
Vẽ và chú thích được Quan sát tế bào trứng cá ( HS tạo hình, chú thích tế bào trứng cá theo
tế trứng cá. Giải thích

chép bằng mắt thường

nhóm)

được tại sao khi tách

-

Mơ

tả

hình

dạng

ngồi,

màu

trứng cá chép cần nhẹ

sắc…………………………

tay

- giải thích: khi tách trứng cá chép cần nhẹ tay vì

- Vẽ và chú thích được Quan sát tế bào biểu bì

nếu mạnh tay sé làm vỡ màng trứng, khó quan sát
( HS tạo hình , chú thích tế bào biểu bì vảy hành

tế bào biểu bì vảy hành vảy hành bằng kính lúp theo nhóm)
Giải thích được tại sao cầm tay

- Mơ tả hình dạng, màu sắc……………..

khi tách tế bào biểu bì

- Giải thích: khi tách tế bào biểu vì vảy hành gồm

vảy hành, phải lấy một

nhiều lớp tế bào xếp sít nhau, nếu khơng tách

lớp thật mỏng

mỏng thì các lớp tế bào sẽ chồng lên nhau khó

- Vẽ và chú thích được - Quan sát tế bào biểu bì

quan sát
( HS tạo hình, chú thích tế bào biểu bì da ếch

tế bào biểu bì da ếch

theo nhóm)

da ếch bằng kính hiển vi

- Mơ tả hình dạng màu sắc: Tế bào biểu bì da ếch
rất mỏng, trong suốt, khi nhuộm bằng xanh
methylene sẽ làm cho nhân tế bào bắt màu giúp ta
quan sát được rõ ràng và phân biệt được các
thành phần cấu tạo nên tế bào.

d. Tổ chức thực hiện: HS viết và trình bày báo cáo theo mẫu trong.
* Kết thúc bài dạy : GV dặn dò học sinh
......................................................................................................................
GIÁO ÁN BÀI THỨ 2
BÀI 19. CƠ THỂ ĐƠN BÀO VÀ CƠ THỂ ĐA BÀO

14

I.MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Sau khi học xong bài này, HS:
+ Nhận biết được cơ thể đơn bào và lấy được ví dụ minh họa
+ Nhận biết được cơ thể đa bào và lấy được ví dụ minh họa
2. Năng lực
- Năng lực chung:
+ Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực thực hiện các nhiệm vụ của bản thản
khi tìm hiểu về cơ thể đơn bào, cơ thể đa bào
+ Giao tiếp và hợp tác: Xác định nội đụng hợp tác nhóm trao đổi về đặc điểm
cơ thể đơn bào, cơ thể đa bào
+ Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Vận dụng linh hoạt các kiến thức, kĩ năng để
giải quyết vấn đề liên quan trong tự nhiên và thực tiễn.
- Năng lực khoa học tự nhiên
+ Nhận thức khoa học tự nhiên: Nhận biết được cơ thể đơn bào, cơ thể đa bào,
+ Lấy được ví dụ minh hoạ
+ Tìm hiểu tự nhiên: Quan sát, mơ phỏng được cấu tạo cơ thể đơn bào, cơ thể
đa bào
+ Vận dụng kiến thức, kỉ năng đã học: Liên hệ, nhận biết được cơ thể đơn bào,
đa bào xung quanh em.
3. Phẩm chất
+ Hình thành sự tị mị đối với thế giới tự nhiên, tầng niềm yêu thích khoa học
+ Quan tâm đến nhiệm vụ của nhóm;
+ Có ý thức hoàn thành tốt các nội dung thảo luận trong môn học.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên: hình ảnh, bị thêm video về thế giới thực vật, động vật đa bào
hoặc tranh ảnh về thế giới động vật, thực vật, nấm đa bào, máy chiếu, slide bài

giảng, SGV, ...


15

2 . Đối với học sinh : vở ghi, sgk, đồ dùng học tập và chuẩn bị từ trước
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
(TIẾT 1. TÌM HIỂU SƠ LƯỢC VÀ TẠO HÌNH)
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a. Mục tiêu: tạo hứng thú cho HS tìm hiểu về bài học
b. Nội dung:HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của
GV.
c. Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện: Gv dẫn dắt, đặt vấn đề từ câu hỏi phần khởi động
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động: Quan sát hình ảnh cơ thể đơn bào và đa bào
a. Mục tiêu: HS quan sát hình ảnh cơ thể đơn bào và cơ thể đa bào. tìm hiểu đặc
điểm của từng loại cơ thể. Từ đó, tiến hành tạo hình bằng đất sét so sanh được đạc
điểm khác nhau của hai loại cơ thể, nhận biết được trong tự nhiên có một số sinh
vật đơn bào và đa bào quen thuộc.
b. Nội dung: HS đọc SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: HS tạo được hình ảnh hai loại cơ thể đơn bào và đa bào theo hình
ảnh quan sát, đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi trong phiếu học tập.
d. Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
Cho học sinh hình thành nhóm
Giáo viên phát giấy A3 và A4 nêu cách thức hoạt động phương pháp nhóm, kỹ
thuật “khăn trải bàn”

16

- Nhóm trưởng đọc to nội dung phiếu học tập, hoạt đơng nhóm phân chia nhiệm vụ
và điều hành các bạn thực hiện hoạt động hoàn thành nhiệm vụ theo phiếu.
HS phân tích tranh, hoạt động nhóm sử dụng kĩ thuật think — pair — share (viết ra
góc giấy A3 của mình) hồn thành các u cầu của GV
Nhóm trưởng nhận phiếu học tập, hoạt đơng nhóm phân chia nhiệm vụ và điều
hành các bạn thực hiện
- Nhóm trưởng xác định tỷ lệ kích thước mẫu vật.
- Cách thành viên dùng đất sét tạo hình từng cấu trúc riêng lẻ đã được nhóm trưởng
giao.
- Nhóm trưởng và thư ký tập hợp các cấu trúc theo thứ tự vào trung tâm tờ giấy để
tạo thành cấu trúc hồn thiện.
- Nhóm trưởng bổ sung ghi chú và thơng tin nhóm.
- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
+ HS Hoạt động theo nhóm, quan sát hình và trả lời câu hỏi , thực hiện tạo hình cấu
trúc.

Phiếu hoạt động nhóm
Quan sát hình vẽ 19.1, 19.2 trả lời các câu hỏi sau:
1. Hãy chỉ ra đặc điểm chung nhất của các cơ thể trong hình 19.1a, 19.1b.
… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… …
…… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… …
…… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …
2. Trong thực tế, em có quan sát được trùng roi và vi khuẩn bằng mắt thường
không? Tại sao?
… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… …
…… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… …
…… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …
3. Em hãy nêu điểm khác biệt về số lượng tế bào giữa cơ thể sinh vật trong hình

19.1 và hình 19.2.
… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… …
…… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… …


17

4. kể tên các tế bào có trong hình 19.2.Các tế bào trong hình 19.2 có điểm gì
khác các tế bào hình 19.1
… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… …
…… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… … …… …
(nộp phiếu)
- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
+ Các nhóm trưởng nộp kết quả phiếu học tập và hình mẫu.
- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Thông qua các nội dung thảo luận, GV hướng dẫn cho HS rút ra kết luận theo gợi ý
trong SGK.
GV hướng dẫn nhiệm vụ bài tập nhóm: Hãy hoạt động nhóm dùng đất sét để tạo
hình các cấu trúc cơ thể trong hai hình 19.1 và 19.2.
(Tiết 2. Hình thành kiến thức)
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a. Mục tiêu: tạo hứng thú cho HS tìm hiểu về bài học
b. Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của
GV.
c. Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d. Tổ chức thực hiện: Gv dẫn dắt, đặt vấn đề từ câu hỏi phần khởi động:
Hoạt động: Quan sát hình ảnh xây dựng kiến thức về cơ thể đơn bào và cơ thể
đa bào
a. Mục tiêu: HS tìm hiểu đặc điểm của cơ thể đơn bào và cơ thể đa bào. Từ đó
giúp HS nhận biết, tìm ra đặc điểm chung của cơ thể đơn bào và cơ thể đa bào và

lấy được ví dụ về các sinh vật đa bào gần gũi với cuộc sống.
b. Nội dung: HS nghiên cứu phiếu học tập, quan sát mẩu vật đã tạo trong tiết 1,
đọc SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra
d. Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập


18

Giáo viên kiễm tra bài làm tạo hình của các nhóm.
Cho học sinh hình thành nhóm, giáo viên phát giấy A3 và A4 nêu cách thức hoạt
động phương pháp nhóm, kỹ thuật “khăn trải bàn”

- Nhóm trưởng đọc to nội dung phiếu học tập, hoạt đơng nhóm phân chia nhiệm vụ
và điều hành các bạn thực hiện hoạt động hoàn thành nhiệm vụ theo phiếu.
HS quan sát mẫu vật phân tích phiếu và hoạt động nhóm sử dụng kĩ thuật think —
pair — share (viết ra góc giấy A3 của mình) hồn thành các u cầu của GV
- Nhóm trưởng nhận phiếu học tập, hoạt đơng nhóm phân chia nhiệm vụ và điều
hành các bạn thực hiện
- Nhóm trưởng xác định tỷ lệ kích thước mẫu vật.
- Cách thành viên dùng đất sét tạo hình từng cấu trúc riêng lẻ đã được nhóm trưởng
giao. Nhóm trưởng và thư ký tập hợp các cấu trúc theo thứ tự vào trung tâm tờ giấy
để tạo thành cấu trúc hồn thiện.
- Nhóm trưởng bổ sung ghi chú và thơng tin nhóm.
- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
+ HS Hoạt động theo nhóm, quan sát hình và trả lời câu hỏi
+ Nhóm trưởng tổng kết từng phần và ghi đáp án vào phiếu trung tâm
* Phần 1: kiến thức
Phiếu hoạt động nhóm

Hãy kể thêm một vài lồi vật và hồn thành bảng sau
Cơ thể
Số tế bào cấu tạo
Là cơ thể
Đơn bào
Đa bào
nên cơ thể
Vi khuẩn E.coli
Cây Bưởi
Trùng roi


19

Con ếch
Cơ thể đơn bào

Cơ thể đơn bào

Ví dụ:
Khái niệm: Cơ thể đơn bào là cơ thể

Ví dụ:
Khái niệm: Cơ thể đơn bào là cơ thể

được cấu tạo từ …….. tế bào.

được cấu tạo từ …….. tế bào.

Đặc điểm: Tế bào đó thực hiện

Đặc điểm: Tế bào đó thực hiện

………………………………………..

………………………………………..
Ví dụ tế bào trong cơ thể động vật:
………………………………………
Ví dụ tế bào trong cơ thể thực vật:
………………………………………
Ví dụ:

Ví dụ:
* Phần 2: luyện tập

Câu 1: Vẽ lại hình vên và hồn thành
các yêu cầu:
+ Điền những điểm giống nhau và
phần giao nhau của hai hình
+ Điền những điểm khac snhau vào
phần riêng của mỗi hình
Câu 2: Cho các sinh vật sau: trùng roi, cây bắp cải, cây ổi, cây rắn, trùng giày,
con báo gấm, con ốc sên, con cua đỏ, tảo lam, con ngựa vằn, vi khuẩn đường ruột,
cây lúa nước, cây dương xỉ.
Sắp xếp các sinh vật trên thành hai nhóm: cơ thể đơn bào và cơ thể đa bào

Sinh vật đơn bào

Sinh vật đa bào

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
+ Giáo viên ổn định trật tự và mời các nhóm trưởng đọc báo cáo theo từng mục.
- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Thông qua các nội dung thảo luận, GV hướng dẫn cho HS rút ra kết luận theo gợi ý
trong SGK
- Chiếu đáp án đúng và cho học sinh ghi bài vào vở.


20

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu :Học sinh được củng cố lại kiến thức thông qua bài tập ứng dụng.
b. Nội dung : HS sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm : HS làm các bài tập
d. Tổ chức thực hiện:
- GV yêu cầu HS thực hiện câu hỏi vận dụng:
GV có thể sử dụng phương pháp trị chơi tạo cơ hội để HS vận dụng kiến thức của
bài học, thơng qua đó phát triển năng lực, phẩm chất. Trong bài này, có thể thiết kế
trị chơi Tiếp sức thơng qua gợi ý trong SGK hoặc thiết kế trị chơi ghép tranh về
cơ thể đơn bào, cơ thể đa bào mà em biết
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Kể tên một số cơ thể sinh vật mà em khơng nhìn thấy
được bằng mắt thường.
- GV nghe HS phát biểu và nhận xét: Một số sinh vật không nhìn thấy được bảng
mắt thường: trùng roi, amip, trùng sốt rét, vị khuẩn lao, vì khuẩn tả, ...