Vai trò của thực vật

Ngày soạn: 20/6/2014
Ngày giảng: 25/6/2014
Tiết 56 THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
A. Mc tiêu
I. Kiến thức
- Nêu được vai trò của thực vật đối với tự nhiên: Bảo vệ đất và nguồn nước
ngầm.
- Giải thích được nguyên nhân gây ra những hiện tượng xảy ra trong tự
nhiên (xói mòn, hạn hán, lũ lụt ).
II. Kĩ năng
- Quan sát, liên hệ thực tế.
III. Thái độ
- Xác định trách nhiệm bảo vệ thực vật bằng hành động cụ thể phù hợp với
lứa tuổi, địa phương.
B. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dc trong bài
- Kĩ năng tìm kiếm và sử lí thông tin.
- Kĩ năng tự tin khi bày tỏ ý kiến trước nhóm, lớp.
C. Các phương pháp / kĩ thuật dạy học
- Quan sát - phân tích tranh.
- Hoạt động nhóm / kĩ thuật khăn trải bàn.
- Vấn đáp - tìm tòi.
D. Phương tiện dạy học
- Tranh phóng to hình 47.1.
- Tranh ảnh về lũ lụt hạn hán.
E. Tiến trình dạy học
I. Ổn định tổ chức (1’)
- Sĩ số:
II. Kiểm tra đầu giờ (4’)
? Thực vật có vai trò trong việc điều hoà khí hậu như thế nào?
III. Khám phá (1’)
? Vì sao thực vật có khả năng bảo vệ đất và chống xói mòn?

IV. Kết nối
Hoạt động 1: Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn (12’)
Hoạt động của GV Nội dung kiến thức
- GV yêu cầu HS quan sát tranh (hình
47.1) so sánh và cho biết:
I/. Thực vật giúp giữ đất, chống xói
mòn
? Vì sao khi có mưa, lượng nước chảy
ở hai nơi là khác nhau?
? Điều gì sẽ xảy ra đối với đất ở trên
đồi trọc khi có mưa? Giải thích tại sao?
- HS so sánh  nhận xét bổ sung.
+ Lượng chảy của dòng nước mưa ở
nơi có rừng yếu hơn vì có tán lá giữ
nước lại 1 phần
+ Đồi trọc khi mưa đất bị xói mòn vì
không có cây cản bớt tốc độ nước chảy
và giữ đất.
? Như vậy thực vật đã góp phần giữ
đất và chống sói mòn như thế nào?
- HS kết luận → bổ sung
- GV cung cấp thêm thông tin về hiện
tượng xói mòn lở ở bờ sông, bờ biển.
- HS chú ý  ghi vở

? Trên những vùng đất tả li có kết cấu
kém (đất mới đổ, bờ sông ) người ta
thường dùng những loại cây có đặc
điểm như thế nào để trống sạt nở đất?
Ví dụ?

? Trong nông - lâm nghiệp người ta có
kỹ thuật chống xói mòn và giữ đất mầu
cho đất dốc như thế nào?
- Gợi ý: Kè, trồng cây thành rạch, làm
ruộng bậc thang vv.
- Thực vật, đặc biệt là rừng giúp giữ
đất, chống xói mòn nhờ khả năng giữ
lại một lượng lớn nước trong cơm
mưa.
Hoạt động 2: Thực vật góp phần hạn chế ngập lt, hạn hán (10’)

Hoạt động của GV - HS Nội dung kiến thức
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm
(khan trải bàn) cho biết:
? Sau nhưng trận mưa lớn, nếu một
lượng lớn nước không được giữ lại ở
đầu nguồn thì điều gì sẽ xảy ra với khu
vực hạ lưu?
? Kể một số khu vực hay bị ngập úng
và hạn hán ở Việt Nam?
? Nhà Nước ta đã có những chính sách
nào để hạn chế hạn hán, ngập lụt cho
các khu vực hạ lưu?
- HS thảo luận nhóm  trình bày.
- GV quan sát, giúp đỡ  yêu cầu báo
cáo kết quả.
- HS các nhóm báo cáo  nhóm khác
nhận xét, bổ sung.
II/. Thực vật góp phần hạn chế ngập
lt, hạn hán

- Thực vật đã góp phần hạn chế lũ lụt,
hạn hán.
Hoạt động 3: Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm (10’)

Hoạt động của GV - HS Nội dung kiến thức
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm
(khan trải bàn) cho biết:
? Nhờ đâu thực vật có khả năng giữ
được các mạch nước ngầm?
- HS thảo luận → trình bày.
- GV Gợi ý:
? Từ đâu mà có các mạch nước ngầm?
? Nhân tố nào làm cho nguồn nước
ngầm được ổn dịnh hơn?
- HS trình bày → bổ sung.
III/. Thực vật góp phần bảo vệ
nguồn nước ngầm
- Thực vật góp phần bảo vệ nguồn
nước ngầm.
? Hãy lấy ví dụ về vai trò bảo vệ nguồn
nước ngầm của thực vật?
- HS trình bày → bổ sung.
V/. Thực hành / luyện tập (4’)
- Yêu cầu HS làm thực hành:
+ Chuẩn bị 2 cốc chứa thể tích nước như nhau, 2 khay và một nhành cây.
+ Đổ cốc nước thứ nhất vào 1 khay.
+ Đổ cốc nước còn lại vào khay còn lại nhưng cho chảy qua nhành cây.
? So sánh lượng nước trên khay, hiện tượng trên nhành cây. Điều gì đã sảy
ra? Cho biết ý nghĩa của thi nghiệm này?
VI/. Vận dng (3’)

? Địa phương ta đã và đang có những việc làm nào để bảo vệ rừng tại địa
phương?
? Tại sao ở vùng biển người ta phải trồng rừng ở phía ngoài đê?
VII/. Hướng dẫn học bài (1’)
- Về nhà: nghiên cứu học và trả lời các câu hỏi sgk.151.
- Chuẩn bị trước bài: Vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời
sống con người:
? Thực vật có các hoạt động sống chủ yếu là gì?
? Sản phẩm của quá trình quang hợp có ý nghĩa gì đối với động vật và đối
với con người?
? Kể tên một số loài động vật sống trên cây ở địa phương em?