Cơ chế xác định giới tính

  
x
23
23
Trong hình trên cặp
NST nào là cặp NST
giới tính?
Hình: Bộ NST ở người
Nữ Nam
5. NST giới tính có chức năng gì?
5. NST giới tính mang gen quy định tính trạng giới
tính và các tính trạng thường có liên quan hoặc
không liên quan với giới tính.
• Tính trạng giới tính: là tính đực, tính cái.
• Tính trạng thường liên quan với giới tính: gà trống có mào,
nam có râu, nữ không râu. Sự di truyền màu lông ở mèo có sự
liên kết với NST giới tính X, nên mèo tam thể chỉ có ở mèo cái.
• Tính trạng thường không liên quan với giới tính.
Vd: tính trạng liên kết với giới tính: NST X mang gen lặn quy
định máu khó đông; NST Y mang gen lặn quy định tật dính
ngón tay số 2 và số 3 ở nam. Hoặc bệnh mù màu được di
truyền chéo từ ông ngoại truyền mầm bệnh cho mẹ, mẹ truyền
cho con trai,
* Giới tính của nhiều loài phụ thuộc vào sự có mặt của cặp XX
hoặc XY trong tế bào. Vd:
• Người, động vật có vú, ruồi giấm cặp NST giới tính ♂ là XY; ♀
là XX
• Chim, ếch nhái, bò sát, bướm là ♂ XX; ♀ là XY
* Tuy nhiên:
• Bọ xít,châu chấu ♂ là XO; ♀ là XX
• Bọ nhảy ♂ là XX; ♀ là XO

KẾT LUẬN :
Ở tế bào lưỡng bội (2n NST)
- Có các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp
tương đồng (ký hiệu là A).
- 1 cặp NST giới tính :
Tương đồng : XX
Không tương đồng : XY
* Chức năng: NST giới tính mang gen qui định :
+ Tính đực, cái.
+ Các tính trạng thường liên quan và không liên
quan đến giới tính.
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :
Con gáiCon trai
THẢO LUẬN NHÓM – 05 PHÚT.
Quan sát Hình bên, kết hợp với thông tin
mục II / SGK trang 38,39 trả lời các câu
hỏi:
1. Ở đa số loài giao phối, giới tính được
xác định vào thời điểm nào?
2. Ở người có mấy loại trứng và mấy loại
tinh trùng được tạo ra qua giảm phân?
3. Sự thụ tinh giữa các loại tinh trùng
mang NST giới tính nào với trứng để tạo
ra hợp tử phát triển thành con trai hay
con gái?
4. Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh
xấp xỉ là 1:1?
-


Sự phân li và tổ hợp của cặp NST giới tính trong
quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh là cơ chế
xác định giới tính
Th u d u tr ng trong ầ ầ ồ ánh
sáng c ng độ yếuườ thì số
hoa đực giảm
Dùng Metyl testosteron
(hormon sinh dục) tác động
vào cá vàng cái có thể làm
cá cái biến thành cá đực
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới
28
0
C sẽ nở thành con đực,
trên 32
0
C thì nở thành con
cái
Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái
Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái
Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái
Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái
T: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Sử dụng hooc môn sinh dục
kết hợp với giải ph uẫ , anh
Thanyarasmi đã chuyển đổi
giới tính thành nữ và đoạt
vương miện hoa hậu
chuyển đổi giới tính Thái
Lan 2002.

Nam diễn viên Hàn Quốc
Lee Si Yeon đã chuyển đổi
thành một cô gái và đã lấy
chồng vào năm 2008.
Ở Việt Nam:
Ca sĩ Hương Giang Idol
Ca sĩ Lâm Chi Khanh
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính
- !"
- #$  % & '(   " ) * + ,
-
- Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính:
+ NST giới tính
+ Môi trường trong: hoocmon sinh dục
+ Môi trường ngoài: nhiệt độ, ánh sáng, dinh dưỡng, điều
kiện thụ tinh,
- Ý nghĩa: điều chỉnh tỉ lệ đực cái ở vật nuôi, cây trồng phù
hợp với mục đích sản xuất
THỰC HÀNH – LUYỆN TẬP
Bài 5- SGK trang 41: Ở những loài mà giới đực là giới dị giao
tử thì những trường hợp nào sau đây đảm bảo tỉ lệ đực :
cái xấp xỉ là 1:1?
a. Số giao tử đực bằng số giao tử cái.
b. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng
tương đương.
c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài vốn đã bằng
nhau.
d. Xác suất thụ tinh của hai loại giao tử đực (mang NST
X và NST Y) với giao tử cái tương đương.

b
d
VẬN DỤNG
Bài 1- SGK trang 41: Nêu những điểm khác nhau giữa NST
thường và NST giới tính?
Trả lời:
NST thường NST giới tính
Số lượng
Đặc
điểm
Chức
năng
Thường tồn tại với số cặp lớn
hơn 1 trong tế bào lưỡng bội.
Thường tồn tại 1 cặp
trong tế bào lưỡng bội.
Tồn tại thành từng cặp
tương đồng giống nhau ở
con đực và con cái.
Tồn tại thành cặp tương
đồng (XX)hoặc không
tương đồng (XY) khác nhau
giữa con đực và con cái.
Mang gen qui định tính trạng
thường của cơ thể.
Mang gen qui định tính
trạng liên quan hoặc không
liên quan đến giới tính.
DẶN DÒ
*Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2, 3,4 SGK tr.41, làm bài

tập 5 vào vở bài tập
* Đọc mục: Em có biết
* Chuẩn bị: - Đọc và tìm hiểu trước nội dung bài
mới.
+ Đọc thông tin về thí nghiệm của
Moocgan
+ Tìm hiểu ý nghĩa của di truyền liên
kết
* Ôn lại nội dung của phép lai phân tích
./0$1
./0$1