Giáo dục phẩm chất yêu nước, nhân ái, trách nhiệm cho hs trường thpt thông qua hoạt động tình nguyện

MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1
2. Mục tiêu đề tài ................................................................................................... 2
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu......................................................................... 2
4. Điểm mới của đề tài .......................................................................................... 2
5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 3
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ................................................................ 4
1. Cơ sở lí luận ...................................................................................................... 4
1.1. Các khái niệm liên quan ................................................................................. 4
1.2. Lòng yêu nước, lòng nhân ái và tinh thần trách nhiệm của Đoàn viên trong
Điều lệ của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh khóa XI, nhiệm kỳ 2017 – 2022. ............ 4
1.3. Các phẩm chất của học sinh trong chương trình GDPT mới ......................... 5
1.3.1. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất yêu nước đối với HS THPT ....................... 5
1.3.2. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất nhân ái đối với HS THPT .......................... 6
1.3.3. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất Trách nhiệm đối với HS THPT .................. 7
1.1.5. Biểu hiện của lòng yêu nước, lòng nhân ái và tinh thần trách nhiệm trong
hoạt động thanh niên tình nguyện ......................................................................... 7
1.1.6. Vai trị của hoạt động tình nguyện đối với việc giáo dục phẩm chất yêu
nước, nhân ái và trách nhiệm cho HS thể hiện trong chương trình giáo dục phổ
thông 2018 về hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp ........................................... 8
2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................ 11
2.1. Thực trạng việc giáo dục phẩm chất yêu nước, nhân ái, trách nhiệm cho HS
tại trường THPT Cửa Lò 2 .................................................................................. 11
2.2. Thực trạng tổ chức các phong trào tình nguyện tại các trường THPT trên địa
bàn Cửa Lò .......................................................................................................... 13
2.3. Nguyên nhân của thực trạng ........................................................................ 15
2.4. Khảo sát ý kiến của HS về vai trị của của hoạt động tình nguyên đối với
việc giáo dục phẩm chất yêu nước, nhân ái và trách nhiệm cho HS ................ 16
3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả việc giáo dục phẩm chất Yêu nước, Nhân
ái và Trách nhiệm cho HS trường THPT Cửa Lị 2 thơng qua các hoạt động tình

nguyện ................................................................................................................. 20
3.1. Thường xuyên cập nhật kịp thời các văn bản triển khai của đoàn cấp trên ........... 20


3.2. Tích cực tham mưu với cấp ủy chi bộ, Ban giám hiệu nhà trường về tầm quan
trọng của hoạt động tình nguyện đối với cơng tác giáo dục lịng yêu nước, lòng
nhân ái và tinh thần trách nhiệm đối với HS ....................................................... 21
3.3. Tăng cường công tác phối hợp, tuyên truyền............................................... 22
3.3.1. Phát động, tuyên truyền rộng rãi trong học sinh ....................................... 22
3.3.2 Phối hợp chặt chẽ với GV chủ nhiệm ........................................................ 23
3.3.3. Phối hợp với GVBM ................................................................................. 24
3.3.4. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh ............................................... 24
3.3.5. Phối hợp chặt chẽ với địa phương nơi học sinh cư trú ............................. 25
3.4. Tăng cường công tác nêu gương, khen thưởng trong phong trào tình nguyện......... 25
3.5. Thường xuyên tổ chức đa dạng các hoạt động tình nguyện ........................ 27
3.5.1. Chương trình “Tiếp sức mùa thi”.............................................................. 27
3.5.2. Chung tay phòng chống dịch Covid – 19 .................................................. 31
3.5.3. Chiến dịch “Hoa phượng đỏ” .................................................................... 33
3.5.4. Chương trình đồng hành với thanh niên ................................................... 34
3.5.5. Chương trình “Mùa đơng ấm” và “Xuân tình nguyện” ............................ 34
3.5.6. Chương trình “Xuân ấm trao yêu thương” ................................................ 35
3.5.7. Hoạt động chăm sóc các di tích lịch sử ở địa phương. ............................. 36
3.5.8. Chương trình tình nguyện tại chỗ ............................................................. 37
3.5.9. Các hoạt động thiện nguyện khác ............................................................. 41
4. Thực nghiệm sư phạm ..................................................................................... 42
4. 1. Mục đích khảo sát ....................................................................................... 42
4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát .............................................................. 42
4.2.1. Nội dung khảo sát ...................................................................................... 42
4.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá .................................................. 42
4.3. Đối tượng khảo sát ....................................................................................... 43

4.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất
............................................................................................................................. 43
4.4.1. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết ................................................................ 43
4.4.2. Kết quả khảo sát về tính khả thi ................................................................ 44
Phần III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................. 45
1. Kết quả đạt được ............................................................................................. 45
2. Kiến nghị ......................................................................................................... 46


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Cụm từ đầy đủ

Từ viết tắt
GV

GV

HS

HS

GVCN

Giáo viên chủ nhiệm

GVBM

Giáo viên bộ môn

THPT

Trung học phổ thông

TNTN

Thanh niên tình nguyện

HĐTN

Hoạt động tình nguyện

GD & ĐT

Giáo dục và đào tạo

TW

Trung ương

BCH

Ban chấp hành

LHTN

Liên hiệp thanh niên


DANH MỤC HÌNH ẢNH
STT

Hình 1
Hình 2
Hình 3
Hình 4
Hình 5
Hình 6
Hình 7
Hình 8
Hình 9
Hình 10
Hình 11
Hình 12
Hình 13
Hình 14
Hình 15
Hình 16
Hình 17
Hình 18
Hình 19
Hình 20
Hình 21
Hình 22
Hình 23
Hình 24
Hình 25

Tên hình ảnh
Bảng 5 phẩm chất của học sinh treo trong các phịng học
Các kế hoạch tình nguyện của Đồn cấp trên được cập nhật
thường xuyên qua nhóm zalo, nhóm facebook

Lễ phát động chương trình tình nguyện – Thầy Hiệu trưởng
phát biểu tại buổi lễ
Tin người tốt việc tốt trên trang fanpage của trường
TNTN hỗ trợ test Covid-19 và tham gia đội shipper xanh ở
địa phương
CLB tình nguyện họp xét thi đua, khen thưởng
BCH Thị đoàn và BCH Đoàn trường tặng giấy khen cho tình
nguyện viên xuất sắc năm 2021, 2022
Giấy chứng nhận HS đã tham gia phong trào tình nguyện
TNTN làm kính chắn bọt bắn cho cán bộ làm nhiệm vụ thi
TNTN hỗ trợ phụ huynh và thí sinh xem sơ đồ phịng thi
TNTN phát nước và khẩu trang miễn phí cho thí sinh
TNTN ghi vé xe, hướng dẫn, hỗ trợ sắp xếp xe cho thí sinh
TNTN chào đón thí sinh sau khi thi xong
Tặng quà cho khu cách ly điểm trường Đại học Vinh cơ sở 2
Đoàn trường tặng quà cho các thiếu niên nhi đồng ở khu cách
ly khách sạn Mường Thanh và khách sạn Army Cửa Lò
TNTN hỗ trợ cơng tác hậu cần tại khu cách ly
Đội tình nguyện đo thân nhiệt và sát khuẩn cho HS
TNTN đến thăm gia đình thương binh, liệt sĩ ngày 27/7
TNTN tham gia làm hoa đăng cho sự kiện Thả hoa đăng
Tuyên truyền quyên góp sách giáo khoa cũ qua facebook
Phát chăn cho các em HS tiểu học Nghĩa Thọ - Huyện Nghĩa Đàn
Tặng áo ấm cho các em tiểu học Mường Ải, Kỳ Sơn và hỗ
trợ khám bệnh cho bà con xã Mường Ải
Nhà trường trao quà Tết cho HS có hồn cảnh khó khăn
TNTN qt dọn tại đền Bàu Lối – Phường Nghi Thu
TNTN trồng và chăm sóc hoa cuối năm học và quét sân
trường dịp hè

Hình 26 TNTN tổng dọn trong dịp cắt tỉa cây ứng phó mưa bão
Hình 27 TNTN kiếm cây giống hoa cúc biển và tham gia trồng cùng
thị đồn
Hình 28 TNTN trồng hoa cúc biển tại trường
Hình 29 Hoa cúc biển rực rỡ khắp trường THPT Cửa Lị 2
Hình 30 TNTN chuẩn bị chào đón tân HS và hỗ trợ nhập học
Hình 31 Nhóm nhảy nhận giải tại đêm Chung kết
Hình 32 TNTN phân chia cam giải cứu cho các lớp

Trang
13
21
22
23
25
26
27
27
29
29
30
30
31
31
32
32
33
33
34
34

35
35
36
36
37
38
38
39
39
40
41
41


PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Chương trình giáo dục phổ thơng mới được xây dựng theo định hướng phát
triển phẩm chất và năng lực của HS; tạo môi trường học tập và rèn luyện giúp HS
phát triển hài hịa đức, trí, thể, mỹ, trở thành người học tích cực, tự tin, có những
phẩm chất tốt đẹp và năng lực cần thiết để trở thành người công dân có trách
nhiệm, người lao động có văn hóa, cần cù, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển
của cá nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước trong thời đại
tồn cầu hóa và cách mạng cơng nghiệp hóa.
Phẩm chất là những tính tốt, thái độ hành vi ứng xử của con người, cùng với
năng lực tạo nên nhân cách của con người. Chương trình giáo dục phổ thơng 2018
nêu rõ Chương trình giáo dục phổ thơng cần hình thành và phát triển cho HS 5
phẩm chất chủ yếu: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm.
Bác Hồ kính yêu đã từng dạy “Có tài mà khơng có đức là người vơ dụng, có
đức mà khơng có tài thì làm việc gì cũng khó”. Để giáo dục đạo đức, những phẩm
chất tốt đẹp trên cho HS cần sự quan tâm đặc biệt, phối hợp chặt chẽ giữa gia

đình, nhà trường và xã hội. Tuy nhiên, ở vùng quê biển Cửa Lò, đại đa số phụ
huynh làm nghề đánh cá, buôn bán hải sản, thậm chí nhiều cha mẹ đều đi làm ăn
xa nên khơng có nhiều thời gian để quan tâm, gần gũi, dạy dỗ con cái. Bên cạnh
đó, hiện nay, mặt trái của mạng xã hội có thể gây ra những suy nghĩ lệch lạc trong
thanh thiếu niên dẫn đến bắt nạt qua mạng, bạo lực học đường, thuốc lá điện tử,
chơi tài xỉu qua mạng và các tệ nạn khác… đang là những hồi chuông cảnh báo cho
lứa tuổi học đường.
Ở trường THPT, tổ chức đồn thanh niên có vai trò hết sức quan trọng trong
việc tổ chức các phong trào, hoạt động phù hợp với tâm sinh lí lứa tuổi HS, hướng
HS vào những hoạt động tích cực, là ngọn lửa của tuổi trẻ góp phần đào tạo lớp
trẻ sống có hồi bão, có lí tưởng đạo đức cách mạng, có ý thức lao động và học tập.
Chiến dịch thanh niên tình nguyện trong những năm qua đã luôn là yếu tố
quan trọng trong phong trào thanh niên của cả nước, khẳng định sức lan tỏa mãnh
liệt của phong trào tình nguyện trong đời sống xã hội, góp phần tạo ra các giá trị
tốt đẹp tới cộng đồng. Với tinh thần “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh
niên”, màu áo xanh tình nguyện đã có mặt ở khắp mọi miền Tổ quốc: Từ miền
xuôi đến miền ngược, từ thành thị đến nông thôn, đặc biệt là những vùng sâu vùng
xa. TNTN đã góp phần khơng nhỏ trong việc phòng, chống dịch Covid -19 với
nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa. Kết quả của Chiến dịch TNTN đã đóng góp
cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Thơng qua các hoạt động tình nguyện,
đồn viên thanh niên được rèn giũa những phẩm chất tốt đẹp, thể hiện tinh thần
yêu nước, yêu thương con người và có trách nhiệm đối với cộng đồng và xã hội.
1


Xuất phát từ những lý do đó, chúng tơi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Giáo
dục phẩm chất yêu nước, nhân ái, trách nhiệm cho HS trường THPT Cửa
Lò 2 thơng qua hoạt động tình nguyện”.
2. Mục tiêu đề tài
- Góp phần hình thành phát triển ở HS các phẩm chất chủ yếu: yêu nước,

nhân ái và trách nhiệm; giáo dục cho HS có trách nhiệm với bản thân, gia đình,
nhà trường và xã hội, hướng đến những điều tốt đẹp và lan tỏa đến cộng đồng.
- Đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục phẩm chất Yêu nước,
Nhân ái và trách nhiệm cho HS thông qua các phong trào tình nguyện.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nghiên cứu: Phẩm chất Yêu nước, Nhân ái, Trách nhiệm của HS
được giáo dục thông qua các hoạt động tình nguyện.
- Đối tượng nghiên cứu: HS trường THPT Cửa Lò 2 năm học 2020 - 2021,
2021 – 2022 và học kỳ I năm học 2022 – 2023.
4. Điểm mới của đề tài
- Hình thành và phát triển ở ĐVTN phẩm chất nhân ái, yêu nước và có trách
nhiệm trong lao động, học tập, biết yêu thiên nhiên, yêu các di sản văn hóa của
địa phương và vận động người khác tham gia các hoạt động bảo vệ thiên nhiên,
bảo vệ, phát huy các di sản văn hóa; kính trọng và u thương, quan tâm những
người có cơng với cách mạng; phát huy các truyền thống tốt đẹp của người dân
Cửa Lị; tích cực, chủ động và vận động người khác tham gia trong các hoạt động
cộng đồng.
- Giáo dục tình u q hương Cửa Lị thơng qua việc tuyên truyền nguồn
gốc và ý nghĩa của loài hoa cúc biển, góp phần bảo tồn, phát triển và quảng bá
Hoa cúc biển theo đề án của UBND thị xã Cửa Lị, trong đó đội TNTN của trường
là tiên phong.
- Phong trào tình nguyện được phát động từ đầu năm học và hoạt động xuyên
suốt năm nhằm có nhiều cơ hội tiếp cận với đa số ĐVTN, tạo điều kiện thuận lợi
trong công tác giáo dục các phẩm chất cho HS.
- Tình nguyện trong phong trào văn hóa, văn nghệ đưa tên tuổi trường THPT
Cửa Lò 2 ngày càng vươn xa hơn, thể hiện niềm tự hào, tình yêu của học sinh đối
với trường mình.
- Việc tạo cơ hội cho ĐVTN tự đánh giá được điểm mạnh và điểm yếu của
bản thân trong quá trình tham gia tình nguyện và đánh giá được người khác trong
đội để vinh danh, khen thưởng thành viên đội giúp hình thành và phát triển phẩm

chất trách nhiệm: trách nhiệm với bản thân và với tập thể.
2


5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.
- Phương pháp phân tích tổng hợp kinh nghiệm.
- Phương pháp điều tra: khảo sát ý kiến của HS về vai trị của hoạt động tình
nguyện đối với việc giáo dục các phẩm chất của HS.
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học

3


PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Cơ sở lí luận
1.1. Các khái niệm liên quan
- Tình nguyện là sự tự nguyện, sẵn lịng đóng góp thời gian, kỹ năng, kiến
thức của mỗi cá nhân để giúp đỡ cộng đồng mà khơng địi hỏi lợi ích. Hoạt động
thanh niên tình nguyện là loại hình hoạt động mang tính ủng hộ xã hội. Đây là
hoạt động phong trào biểu hiện rõ nhất tính xung kích của thanh niên do đồn phát
động và tổ chức.
- Lòng yêu nước là truyền thống ngàn đời của dân tộc Việt Nam, được xây
dựng và bồi đắp qua các thời kỳ từ khi ông cha ta dựng nước và giữ nước. Tình
yêu đất nước được thể hiện qua tình yêu thiên nhiên, di sản, yêu người dân đất
nước mình; tự hào và bảo vệ những điều thiêng liêng đó.
- Lịng nhân ái là biết u thương, đùm bọc mọi người, đối xử với con người
theo lẽ phải; yêu cái đẹp, yêu cái thiện; tôn trọng sự khác biệt; cảm thơng, độ
lượng và sẵn lịng giúp đỡ người khác.

- Trách nhiệm là thứ mà mỗi người cần phải có ý thức với một cơng việc.
Trách nhiệm có thể coi là một loại gánh nặng, nhưng có trách nhiệm sẽ giúp chúng
ta rất nhiều trong quá trình phát triển và hồn thiện bản thân. Những người sống
có trách nhiệm sẽ được mọi người xung quanh tôn trọng và nhanh chóng đạt được
thành cơng trong cuộc sống.
1.2. Lịng u nước, lịng nhân ái và tinh thần trách nhiệm của Đồn viên
trong Điều lệ của Đồn TNCS Hồ Chí Minh khóa XI, nhiệm kỳ 2017 – 2022.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của
thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng
lập, lãnh đạo và rèn luyện. Được xây dựng, rèn luyện và trưởng thành qua các thời
kỳ đấu tranh cách mạng, Đoàn đã tập hợp đông đảo thanh niên phát huy chủ nghĩa
anh hùng cách mạng, cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống
nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bước vào thời kỳ mới, Đoàn tiếp tục
phát huy những truyền thống quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của mình,
xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc; kiên
định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có đạo đức cách mạng, ý thức
chấp hành pháp luật, sống có văn hóa, vì cộng đồng; có năng lực, bản lĩnh trong
hội nhập quốc tế; có sức khỏe, tri thức, kỹ năng và tác phong công nghiệp trong
lao động tập thể, trở thành những cơng dân tốt của đất nước; xung kích, sáng tạo
làm chủ khoa học công nghệ tiên tiến, vươn lên ngang tầm thời đại.
Trong điều 2, chương Đoàn viên của Điều lệ đồn nói rõ nhiệm vụ của Đồn
viên: “Ln ln phấn đấu vì lý tưởng của Đảng và Bác Hồ. Tích cực học tập, lao
động rèn luyện, tham gia các hoạt động xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;
4


Gương mẫu chấp hành và vận động thanh thiếu nhi thực hiện đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Tham gia xây dựng, bảo
vệ Đảng, chính quyền và các đồn thể nhân dân.”
Như vậy, theo Điều lệ đồn thì “u nước”, “nhân ái”, “trách nhiệm” là

nhiệm vụ của Đoàn viên và cũng là mục tiêu giáo dục Đoàn viên của tổ chức Đoàn
thanh niên. Cần giáo dục để đồn viên thanh niên có lý tưởng cách mạng và khát
vọng cống hiến thông qua các hoạt động xã hội.
1.3. Các phẩm chất của học sinh trong chương trình GDPT mới
Ngày 26 tháng 12 năm 2018, Bộ GD-ĐT đã ban hành Chương trình Giáo
dục phổ thơng (kèm theo Thơng tư 32/2018/TT-BGDĐT). Theo đó, chương trình
giáo dục phổ thông bảo đảm phát triển phẩm chất và năng lực người học thông
qua nội dung giáo dục với những kiến thức, kỹ năng cơ bản, thiết thực, hiện đại;
hài hịa đức, trí, thể, mĩ; chú trọng thực hành, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
để giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống.
Quan điểm xây dựng chương trình GDPT 2018 cũng đã nêu rõ, song song
với việc phát triển năng lực chương trình giáo dục phổ thơng hình thành và phát
triển cho học sinh những phẩm chất chủ yếu sau: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ,
trung thực, trách nhiệm.
1.3.1. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất yêu nước đối với HS THPT
1.3.1.1. Yêu đất nước
- Yêu quê hương, yêu Tổ quốc, tôn trọng các biểu trưng của đất nước.
- Tự giác thực hiện và vận động người khác thực hiện các quy định của pháp
luật, góp phần bảo vệ và xây dựng Nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Đấu tranh với các âm mưu, hành động xâm phạm lãnh thổ, biên giới quốc
gia, các vùng biển thuộc chủ quyền và quyền chủ quyền của quốc gia bằng thái
độ và việc làm phù hợp với lứa tuổi, với quy định của pháp luật.
- Sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc.
1.3.1.2. Yêu quê hương
- Có ý thức tìm hiểu truyền thống của gia đình, dịng họ, q hương; tích cực
học tập, rèn luyện để phát huy truyền thống của gia đình, dịng họ, quê hương.
- Có ý thức bảo vệ các di sản văn hố, tích cực tham gia các hoạt động bảo
vệ, phát huy giá trị của di sản văn hố.
- Kính trọng, biết ơn người lao động, người có cơng với quê hương, đất nước;
tham gia các hoạt động đền ơn, đáp nghĩa đối với những người có cơng với q

hương, đất nước.
5


- Chủ động, tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt
động bảo vệ, phát huy giá trị các di sản văn hoá.
1.3.1.3. Yêu thiên nhiên
- Yêu thiên nhiên và có những việc làm thiết thực bảo vệ thiên nhiên.
- Tích cực, chủ động tham gia các hoạt động bảo vệ thiên nhiên.
- Tích cực, chủ động vận động người khác tham gia các hoạt động bảo vệ
thiên nhiên
1.3.2. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất nhân ái đối với HS THPT
1.3.2.1. Yêu quý mọi người
- Yêu thương, quan tâm, chăm sóc người thân trong gia đình.
- u q bạn bè, thầy cơ; quan tâm, động viên, khích lệ bạn bè.
- Tơn trọng người lớn tuổi; giúp đỡ người già, người ốm yếu, người khuyết
tật; nhường nhịn và giúp đỡ em nhỏ.
- Trân trọng danh dự, sức khoẻ và cuộc sống riêng tư của người khác. Tơn
trọng quyền và lợi ích hợp pháp của mọi người; đấu tranh với những hành vi xâm
phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
- Không đồng tình với cái ác, cái xấu; khơng cổ x, khơng tham gia các
hành vi bạo lực; sẵn sàng bênh vực người yếu thế, thiệt thòi, ...
- Quan tâm đến mối quan hệ hài hoà với những người khác.
- Biết chia sẻ với những bạn có hồn cảnh khó khăn, các bạn ở vùng sâu,
vùng xa, người khuyết tật và đồng bào bị ảnh hưởng của thiên tai.
- Tích cực, chủ động tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt
động từ thiện và hoạt động phục vụ cộng đồng.
1.3.2.2. Tôn trọng sự khác biệt giữa mọi người
- Tôn trọng sự khác biệt về lựa chọn nghề nghiệp, về nhận thức, hồn cảnh
sống, sự đa dạng văn hố cá nhân. Không phân biệt đối xử, chia rẽ các bạn.

- Cảm thông, độ lượng với những hành vi, thái độ có lỗi của người khác.
- Cảm thơng và sẵn sàng giúp đỡ mọi người.
- Tôn trọng sự đa dạng về văn hoá của các dân tộc trong cộng đồng dân tộc
Việt Nam và các dân tộc khác.
- Có ý thức học hỏi các nền văn hoá trên thế giới.

6


Biểu đồ 7. Biểu đồ thể hiện ý kiến của HS về các biểu hiện của phẩm chất
Trách nhiệm có hay khơng trong hoạt động tình nguyện
Dựa vào các biểu đồ trên cho thấy đa số học sinh được khảo sát đều nhận
ra rằng hầu hết các biểu hiện của phẩm chất yêu nước, nhân ái và trách nhiệm
đều thể hiện trong các hoạt động tình nguyện. Như vậy, tổ chức các hoạt động
tình nguyện và thu hút HS tham gia vào các hoạt động đó là một trong những
nhiệm vụ cấp thiết để giáo dục phẩm chất yêu nước, nhân ái và trách nhiệm
cho HS.
3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả việc giáo dục phẩm chất Yêu nước,
Nhân ái và Trách nhiệm cho HS trường THPT Cửa Lị 2 thơng qua các hoạt
động tình nguyện
3.1. Thường xun cập nhật kịp thời các văn bản triển khai của đoàn
cấp trên
- Ban thường vụ đoàn trường thường xuyên cập nhật các văn bản chỉ đạo của
cấp trên về các chương trình tình nguyện qua nhóm zalo BT 22 cơ sở Đồn, nhóm
facebook BT Đồn trường học, hộp thư điện tử Thị đồn Cửa Lị. Các chương
trình như “Mùa đơng ấm”, “Xuân yêu thương”, “Mỗi tuần một tin tốt, mỗi ngày
một câu chuyện đẹp”, được cập nhật cụ thể, kịp thời. Từ đó xây dựng thành kế
hoạch cụ thể, thiết thực, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường và triển
khai hiệu quả hơn.
- Tham mưu cho đoàn cấp trên một số chương trình tình nguyện phù hợp với

lứa tuổi và điều kiện thực tế của HS nhằm tăng cường giáo dục phẩm chất yêu
nước, nhân ái và trách nhiệm cho HS.

20


- Đề xuất cho đoàn cấp trên tăng cường thi đua khen thưởng trong phong trào
tình nguyện; Cập nhật tình hình, đánh giá, tặng thưởng giấy khen, bằng khen cho
tập thể và các cá nhân tình nguyện viên là HS đã có thành tích xuất sắc trong các
phong trào tình nguyện.

Hình 2. Các kế hoạch tình nguyện của Đồn cấp trên được cập nhật thường
xuyên qua nhóm zalo, nhóm facebook
3.2. Tích cực tham mưu với cấp ủy chi bộ, Ban giám hiệu nhà trường về
tầm quan trọng của hoạt động tình nguyện đối với cơng tác giáo dục lịng u
nước, lòng nhân ái và tinh thần trách nhiệm đối với HS
- Luôn tranh thủ sự quan tâm, chỉ đạo của cấp ủy chi bộ, Ban giám hiệu nhà
trường về phong trào tình nguyện, nhân đao.
- Lắng nghe sự tư vấn của của lãnh đạo nhà trường để nâng cao hiệu quả
công tác giáo dục HS thông qua các hoạt động tình nguyện.
- Đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường tuyên truyền vai trò giáo dục đạo
đức HS của các hoạt động tình nguyện trong các cuộc họp chi bộ, họp hội đồng
giáo dục, yêu cầu toàn thể GV trong nhà trường lồng ghép trong quá trình dạy học
nhắc nhở HS thể hiện tình u Tổ quốc, lịng nhân ái, tinh thần trách nhiệm thông
qua các việc làm cụ thể.
- Đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường về việc đưa nội dung tuyên truyền
các phong trào tình nguyện, nhân đạo vào nội dung hội nghị cha mẹ HS nhằm
khích lệ con em của họ tham gia tích cực nhằm thay đổi thái độ sống của các em
với bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội.
- Tham mưu cho BGH nhà trường về giải pháp thu hút HS tham gia các hoạt

động tình nguyện vì hoạt động tình nguyện đóng vai trị rất quan trọng trong việc
giáo dục các phẩm chất chủ yếu của HS, đặc biệt là phẩm chất yêu nước, nhân ái
và trách nhiệm.
21


3.3. Tăng cường công tác phối hợp, tuyên truyền
3.3.1. Phát động, tuyên truyền rộng rãi trong học sinh
- Đoàn trường thường xuyên tổ chức tuyên truyền rộng rãi đến toàn thể HS
của trường về vai trò, ý nghĩa của phong trào tình nguyện thơng qua các hệ thống
truyền thơng của trường như loa phát thanh, trang facebook Đồn Cửa Lị Hai,
fanpage Trường THPT Cửa Lò 2- Thị xã Cửa Lò – Tỉnh Nghệ An. Thường xuyên
đăng tải các hình ảnh, video clip các hoạt động mà đội tình nguyện của trường đã
tham gia lên facebook để lan tỏa đến toàn thể HS.
- Khơng chỉ tun truyền bằng hình ảnh những việc cụ thể của những thanh
niên tình nguyện trường mình đã làm được mà chúng tơi cịn thường xun tun
truyền thơng qua những thước phim, hình ảnh cơng việc tình nguyện của thanh
niên tình nguyện trên khắp mọi miền tổ quốc để HS thấy được những điều tốt đẹp
mà họ đã làm và mình cũng có thể làm được.
- Hằng năm tổ chức lễ phát động chiến dịch tình nguyện tại trường một cách
nghiêm túc và đầy đủ nghi thức. Lễ phát động có sự tham dự của Ban giám hiệu
nhà trường, cấp ủy chi bộ nhà trường, cán bộ GV nhân viên nhà trường. Trong lễ
phát động sẽ trao giấy chứng nhận đã tham gia hoạt động tình nguyện trong năm
cho các tình nguyện viên. Việc trao giấy chứng nhận trước HS toàn trường sẽ tăng
thêm niềm tự hào trong mỗi tình nguyện viên khi được tham gia các hoạt động
phục vụ xã hội, cộng đồng, góp phần tạo phấn khích cho những HS chưa từng
tham gia sẽ tham gia. Bên cạnh đó, các em sẽ thuận lợi sau khi ra trường về làm
việc tại địa phương hoặc theo học tại các trường đại học, cao đẳng, …
- Trong lễ phát động cũng như q trình tun truyền ln khơi dậy khát
vọng cống hiến, lẽ sống thanh niên trong mỗi HS. Tham gia hoạt động thiện

nguyện chính là cơ hội để các em thể hiện lịng u nước, tình thần dân tộc, lòng
yêu thương con người và trách nhiệm với quê hương đất nước thông qua những
việc làm cụ thể. Từ đó, thơi thúc các em ln có ý thức trong học tập, rèn luyện,
lan tỏa những điều tốt đẹp hướng đến cộng đồng.

Hình 3. Lễ phát động chương trình tình nguyện – Thầy Hiệu trưởng phát biểu
tại buổi lễ
22


- Tại đây cũng phỏng vấn một số tình nguyện viên về cảm nhận của bản
thân em ấy về các hoạt động tình nguyện, ý nghĩa của những việc em đã tham gia
để HS toàn trường thấu hiểu.
- Phỏng vấn một số HS lớp 10 về những khó khăn và thuận lợi mà các em
gặp khi trong quá trình tham gia dự thi tuyển sinh vào trường để thấy rõ những
điều mà các em nhận được từ đội tiếp sức mùa thi của trường, từ đó các em HS
lớp 10 cũng mong muốn góp sức mình trong mùa tiếp sức mùa thi mới.
- Các em HS tự nguyện đăng ký tham gia về đoàn trường.
- Ngoài ra, đoàn trường duy trì thường xuyên chuyên mục “Mỗi ngày một
tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” trên trang facebook của Đoàn, của trường
nhằm lan tỏa những điều tốt đẹp xung quanh đến học sinh, góp phần hạn chế
những suy nghĩ lệch lạc và điều tiêu cực trên mạng xã hội.

Hình 4. Tin người tốt việc tốt trên trang fanpage của trường
3.3.2 Phối hợp chặt chẽ với GV chủ nhiệm
Đoàn trường và GVCN đóng vai trị lớn nhất trong việc giáo dục phẩm chất
đạo đức của HS. Chính vì vậy, việc giáo dục HS thuận lợi hay khó khăn phụ thuộc
vào hiệu quả của việc phối hợp giữa đoàn trường và GVCN.
- Trong các cuộc họp chủ nhiệm, đoàn trường khen ngợi các em trong đội
thanh niên tình nguyện của trường, tuyên dương những tình nguyện viên tích cực,

năng nổ, … GVCN lan tỏa những điều đó trên ngay lớp mình chủ nhiệm.
- Đồn trường đề nghị GVCN thường xun khích lệ, vận động HS lớp mình
tham gia vào đội tình nguyện của trường, bởi tham gia hoạt động xã hội sẽ giúp
các em có kỹ năng tốt, sống tích cực hơn, và ngày càng trưởng thành hơn.
- Tham mưu cho GVCN chọn bầu cán bộ lớp dựa vào danh sách những HS
đã tham gia cơng tác tình nguyện vì các em năng động, có trách nhiệm và có kỹ
năng tổ chức, điều hành tập thể hơn so với những em khác.
- Tham mưu cho GVCN chọn HS để giới thiệu vào Đảng cần quan tâm cho
những em tích cực tham gia hoạt động cộng đồng.
23


3.3.3. Phối hợp với GVBM
Việc giáo dục 5 phẩm chất chủ yếu theo chương trình tổng thể 2018 cho
HS là nhiệm vụ của tất cả GV, việc đó phải được lồng ghép và nhắc đi nhắc lại
thường xuyên trong quá trình giảng dạy. Trong những câu chuyện lồng ghép,
GVBM cần nêu rõ cho HS biết yêu nước, nhân ái, trách nhiệm khơng phải làm
điều gì q to tát mà chính những điều rất cụ thể trong cuộc sống hàng ngày của
các em. Từ những hành động rất đời thường như chăm học, chăm làm, chia sẻ
giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn, tích cực tham gia hoạt động xã hội, quan tâm,
giúp đỡ ông bà cha mẹ, … sẽ dần giúp em thực hiện được những hành động lớn
lao hơn để thể hiện những phẩm chất trên.
3.3.4. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh
- Trước thềm hội nghị cha mẹ HS, bí thư đồn trường gặp mặt ban đại diện
cha mẹ HS để trao đổi về việc tăng cường công tác giáo dục đạo đức HS thông
qua các hoạt động tình nguyện. Đề nghị ban đại diện cha mẹ HS phối hợp chặt
chẽ trong công tác tuyên truyền đến phụ huynh tồn trường về việc tích cực động
viên con, cháu mình tranh thủ thời gian tham gia các hoạt động thiện nguyện. Việc
được khích lệ từ phía gia đình sẽ giúp các em có động lực, có điều kiện để rèn
luyện bản thân ngày càng chăm ngoan, biết quan tâm, chia sẻ với những khó khăn

của người khác và của cộng đồng, từ đó tránh xa những vấn đề tiêu cực của xã
hội.
- Trong các cuộc hội nghị cha mẹ HS, GVCN và hội trưởng hội phụ huynh
tuyên truyền trong phụ huynh về mục tiêu giáo dục của chương trình mới, vai trị
giáo dục đạo đức HS thơng qua các hoạt động tình nguyện, nhân đạo. Phụ huynh
nên khích lệ, động viên, tạo điều kiện thuận lợi để con em mình tham gia. Phụ
huynh cần cho con em biết khi tham gia hoạt động xã hội nhờ tiếp xúc, làm việc
theo nhóm, … các em sẽ trưởng thành hơn và dễ thành cơng hơn trong cuộc sống.
- Ơng bà cha mẹ cần xây dựng mối quan hệ gia đình tốt đẹp, quan tâm, yêu
thương nhau để con cái noi theo. Cần thường xuyên giao công việc phù hợp với
lứa tuổi để con em làm, để các em có trách nhiệm với gia đình để từ đó có trách
nhiệm với cộng đồng.
Nhận thấy tầm quan trọng của các hoạt động tình nguyện đối với việc giáo
dục các phẩm chất đạo đức của con em nên hội cha mẹ HS năm qua đã rất quan
tâm đến phong trào tình nguyện của trường. Hội đã tài trợ tiền nước uống động
viên cho đội tình nguyện. Món q nhỏ nhưng thể hiện sự quan tâm, đồng tình
của các bậc phụ huynh đối với các phong trào tình nguyện.

24


PHỤ LỤC 1
PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN CỦA HỌC SINH TRÊN ĐỊA BÀN CỬA LÒ
VỀ VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG TÌNH NGUYỆN ĐỐI VỚI VIỆC GIÁO
DỤC PHẨM CHẤT YÊU NƯỚC, NHÂN ÁI VÀ TRÁCH NHIỆM
CHO HỌC SINH THPT
1. Em đã từng tham gia các hoạt động tình nguyện chưa?
◯ Thường xuyên tham gia
◯ Thỉnh thoảng tham gia
◯ Ít khi tham gia

◯ Chưa bao giờ tham gia

2. Tại sao em lại muốn tham gia các hoạt động tình nguyện? (Em có thể chọn
nhiều câu trả lời)
Vì được mọi người chú ý
Vì GVCN yêu cầu tham gia
Vì tham gia hoạt động tình nguyện giúp mình năng động hơn
Vì tham gia các hoạt động tình nguyện giúp rèn luyện bản thân
trở thành người có ích
Vì có bạn thân tham gia nên đi cùng cho vui
Vì thấy các hoạt động tình nguyện có ích cho xã hội
Vì tham gia các hoạt động tình nguyện giúp mình trau dồi kỹ
năng sống
Vì tham gia hoạt động tình nguyện thể hiện lịng u nước,
lịng u thương con người
Tham gia hoạt động tình nguyện góp phần xây dựng nhà
trường ngày càng phát triển
3. Theo em, việc tham gia các hoạt động tình nguyện có thể hiện lịng nhân ái,
tinh thần yêu nước và trách nhiệm với xã hội khơng?
◯ Có
◯ Khơng
◯ Khơng biết

4. Theo em, các hoạt động tình nguyện tại trường THPT có vai trị như thế nào
đối với việc giáo dục phẩm chất Nhân ái, Yêu nước và Trách nhiệm?
◯ Rất quan trọng
◯ Quan trọng
◯ Không quan trọng
◯ Không liên quan

5. Theo em, những biểu hiện dưới đây của phẩm chất u nước có thể hiện
trong các hoạt động tình nguyện không? Chọn đồng ý hoặc không đồng ý ở
mỗi câu.
Câu trả lời
Có ý thức bảo vệ các di sản văn hố, tích cực tham gia các hoạt
động bảo vệ, phát huy giá trị của di sản văn hoá.
Chủ động, tích cực tham gia và vận động người khác tham gia
các hoạt động bảo vệ, phát huy giá trị các di sản văn hoá.
Tham gia các hoạt động đền ơn, đáp nghĩa đối với những người
có cơng với q hương, đất nước.
Tích cực, chủ động vận động người khác tham gia các hoạt
động bảo vệ thiên nhiên
Có ý thức tìm hiểu truyền thống của gia đình, dịng họ, q
hương; tích cực học tập, rèn luyện để phát huy truyền thống của
gia đình, dịng họ, q hương.
u thiên nhiên và có những việc làm thiết thực bảo vệ thiên
nhiên

Đồng
ý

Không
đồng ý

◯

◯

◯

◯

◯

◯
◯
◯

◯

◯
◯
◯

6. Theo em, những biểu hiện dưới đây của phẩm chất Nhân ái có thể hiện trong
các hoạt động tình nguyện khơng?
Biểu hiện
Biết chia sẻ với những bạn có hồn cảnh khó khăn, các bạn ở
vùng sâu, vùng xa, người khuyết tật và đồng bào bị ảnh hưởng
của thiên tai.
Tích cực, chủ động tham gia và vận động người khác tham gia
các hoạt động từ thiện và hoạt động phục vụ cộng đồng.
Yêu thương, quan tâm, chăm sóc người thân trong gia đình.
Cảm thơng và sẵn sàng giúp đỡ mọi người.
Quan tâm đến mối quan hệ hài hồ với những người khác.

Đồng
ý

Khơng
đồng ý

◯

◯

◯

◯

◯
◯
◯

◯
◯
◯


7. Theo em, những biểu hiện nào dưới đây của phẩm chất Trách nhiệm có thể
hiện trong các hoạt động tình nguyện? (Em có thể chọn nhiều câu trả lời)
Câu trả lời

Chọn

Sống hoà hợp, thân thiện với thiên nhiên.



Chủ động, tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt
động tuyên truyền, chăm sóc, bảo vệ thiên nhiên, ứng phó với biến đổi
khí hậu và phát triển bền vững.



Tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt động cơng
ích.



Tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt động tuyên
truyền pháp luật.



Có ý thức sử dụng tiền hợp lí khi ăn uống, mua sắm đồ dùng học tập,
sinh hoạt.



Sẵn sàng chịu trách nhiệm về những lời nói và hành động của bản thân.




PHỤ LỤC 2. CÁC HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG TÌNH NGUYỆN CỦA
TRƯỜNG THPT CỬA LÒ 2
1. Hoạt động tiếp sức mùa thi

Tổng dọn vệ sinh chuẩn bị cho kỳ thi Tuyển sinh vào lớp 10

TNTN treo băng rôn chuẩn bị cho kỳ thi

TNTN dán cửa số tránh nắng cho thí sinh dự thi