Phát huy tiềm năng và lợi thế của cây xoài pdf

Phát huy tiềm năng và lợi thế của cây
xoài

Xoài là một trong các loại trái cây được ưa chuộng và xuất khẩu lớn
trên thế giới, là cây trồng có tiềm năng và lợi thế tại Việt Nam. Tuy
nhiên, nhiều năm qua, cây xoài không được quan tâm đầu tư dẫn tới
phát triển tự phát và lộn xộn, cạnh tranh kém.
Chưa quan tâm đúng mức
Việt Nam là nước có sản lượng xoài đứng thứ 12 thế giới (570.000
tấn/năm 2010) nhưng chưa được quan tâm đúng mức nên xuất khẩu chủ yếu
qua đường tiểu ngạch. Giống xoài chủ lực của Việt Nam hiện nay là cát Hòa
Lộc nhưng sản lượng quá ít, giá thành cao. Một vài vùng xây dựng mô hình
GlobalGAP, VietGAP, nhưng việc tiêu thụ vẫn gặp khó, nhiều mô hình đang
bế tắc vì chi phí đạt chứng nhận cao, giá bán không tương xứng.
ThS. Nguyễn Phước Tuyên (Sở NN&PTNT Đồng Tháp) cho biết, hiện nhà
nước để nông dân “tự bơi” mà chưa đóng vai trò tích cực trong định hướng,
chiến lược phát triển, xúc tiến thương mại như một số nước đưa trái xoài ra
thế giới. Philippines có chiến lược phát triển xoài ra thị trường thế giới, là
chương trình trọng điểm cấp quốc gia, nông dân toàn quốc áp dụng. Trồng
giống xoài ngon nhất, đạt tiêu chuẩn thu mua giá cao gần gấp đôi so với
không đạt GAP. Hiện xoài trở thành “quốc quả” của Philippines, xuất khẩu
sang nhiều nước. Thái Lan cũng triển khai chương trình GAP trên xoài với
mục tiêu xuất qua Nhật
Theo TS. Hoàng Quốc Tuấn, giám đốc Trung tâm quy hoạch nông
nghiệp, cây xoài trồng chuyên canh một số địa phương, còn lại 95% diện
tích xoài là vườn cây hỗn hợp (trồng chung với cây khác). Đây là một trong
những nguyên nhân dẫn đến năng suất thấp, tuy sản lượng xoài đạt khá hơn
nhưng xoài cùng kích cỡ, màu sắc, trọng lượng rất ít nên chỉ tiêu thụ trong
nước, việc xuất khẩu chỉ vài chục tấn/năm. Ngoài ra còn có thực trạng cây
giống kém, trồng quảng canh nên chất lượng không cao, tiêu thụ khó. Vai
trò nhà nước trong quản lý, định hướng phát triển cây xoài xem ra còn bỏ

ngỏ. ThS. Đào Thị Bé Bảy (Viện cây ăn quả miền Nam) cho biết, hạn chế
nữa là canh tác xoài hiện nay còn sử dụng nhiều phân hóa học, ít dùng phân
hữu cơ. Thuốc bảo vệ thực vật dùng rất nhiều loại và rất đa dạng, một mùa
xoài nhà vườn có thể sử dụng 8 - 10 loại thuốc để phun.
Cần định hướng phát triển
TS. Hoàng Quốc Tuấn lưu ý, các tỉnh có lợi thế phát triển xoài theo
hướng hàng hóa lớn theo tiêu chuẩn VietGAP như Đồng Nai, Đồng Tháp,
Tiền Giang, Vĩnh Long, An Giang, Hậu Giang, Khánh Hòa… cần xác định
vùng trồng, tổ chức nghiên cứu, so sánh các giống xoài nhập nội để chọn
giống phù hợp, đồng thời loại bỏ những giống không nên trồng. Xây dựng
quy trình kỹ thuật thâm canh, quy trình xử lý ra hoa trái vụ, công nghệ thu
hoạch, bảo quản, chế biến…Từ đó phổ biến rộng cho từng nhà vườn.
PGS.TS. Nguyễn Văn Kế (ĐH Nông Lâm TP.HCM) cho biết, có nhiều
tiêu chí chọn giống xoài như năng suất cao (hạ giá thành), cho trái nhiều
tháng trong năm, thời gian bảo quản lâu, được nhiều người ưa thích…Ở Việt
Nam, dù xoài cát Hòa Lộc được đánh giá ngon, dạng trái đẹp, vỏ vàng,
mỏng nhưng thị hiếu tiêu dùng các nước nhập khẩu là thích xoài có vỏ từ
vàng đến đỏ như vỏ táo tây, thế nên các giống xoài từ Úc, Israel có màu vỏ
bắt mắt hơn. Cát Hòa Lộc năng suất kém, thịt mềm, thời gian tồn trữ ngắn,
vỏ mỏng nên chuyên chở, bảo quản kém hơn. Có chăng đặc tính của xoài cát
Hòa Lộc phù hợp thị trường trong nước. Khái niệm xoài ngon còn phụ thuộc
người tiêu dùng, khẩu vị từng dân tộc. Để khắc phục những khuyết điểm
giống xoài cát Hòa Lộc, Viện nghiên cứu cây ăn quả miền Nam bằng con
đường lai tạo, xử lý đột biến để cho ra giống xoài “cát Hòa Lộc mới” vỏ dày
hơn, thịt chắc hơn triển khai trồng đại trà.
Theo TS. Võ Mai, phó chủ tịch Hội làm vườn Việt Nam, phát triển cây
xoài gắn với tiêu thụ và chế biến. Ngoài xuất khẩu tươi phải có hệ thống bảo
quản, chế biến khi xoài thu hoạch rộ, giá thấp hay tận dụng xoài không đạt
tiêu chuẩn xuất tươi tăng giá trị thu nhập. Xoài là một trong 4 loại trái cây
được ưa chuộng trên thế giới (dứa, xoài, bơ, đu đủ), tốc độ tăng trưởng và

xuất khẩu đạt cao nhất vì vậy cần quan tâm phát triển.