Quản lý dự án Một số nguyên lý cơ bản (Tái bản lần 1)

TS. BÙI NG C TOÀN

CÁC NGUYÊN LÝ
QU N LÝ D ÁN
TÁI B N L N 1 CÓ S A CH A, B

SUNG

NHÀ XU T B N GIAO THÔNG V N T I
HÀ N I ! 2008




GI%I THI&U V' TÁC GI

1. H và tên tác gi :

Bùi Ng c Toàn

2. Ngày, tháng, năm sinh:

04 + 09 + 1968

3. Q trình cơng tác:
+

T4 5/1999 đ8n 2/2004 là gi ng viên B: môn Kinh t8 Xây d?ng, trưAng ðCi h c Giao
thơng VFn t i

+

T4 2/2004 đ8n nay là Gi ng viên B: môn D? án và Qu n lý d? án, trưAng ðH GTVT

+

T4 8/2005 ñ8n nay là TrưHng b: môn D? án và Qu n lý d? án.

4. B o vJ luFn án Ti8n sK kinh t8 ngày 03 tháng 06 năm 1998, h:i ñMng b o vJ: K114.05.08,
tCi trưAng TNng hOp quRc gia ðưAng sSt Mát+xcơ+va. Chuyên ngành: Kinh t8 Xây d?ng. ðW
tài: "Qu n lý ñYu tư vào phát triZn mCng lư[i ñưAng sSt ViJt Nam".
5. ðiJn thoCi, email:
+

Nhà riêng: (04) 846 41 68

+

Mobile: 0913 283 813

+

Email:

6. Các t4 khoá: qu n lý, d? án, tN chac, k8 hoCch, sơ ñM mCng, ti8n ñ:, chi phí, chct lưOng,
giám sát, rdi ro

2

L(I NĨI ð U
Mơn h c "Các ngun lý qu n lý d? án" nem trong hJ thRng các môn h c thu:c chuyên
ngành "D? án và Qu n lý d? án xây d?ng cơng trình giao thơng", Khoa Cơng trình, TrưAng
ðCi h c Giao thơng VFn t i.
Mơn h c này nhem cung ccp cho sinh viên ki8n thac vW các khía cCnh cơ b n cda qu n
lý d? án. M:t phYn trong sR các ki8n thac cơ b n đó sg đưOc trình bày kK càng, chi ti8t hơn
trong các môn h c ti8p theo cda chuyên ngành như LFp giá trong xây d?ng; Qu n lý tài chính
d? án xây d?ng; Qu n lý hành chính d? án xây d?ng; Qu n lý vFt tư, thi8t bi trong d? án xây
d?ng; TN chac qu n lý th?c hiJn d? án xây d?ng.
ThAi gian lên l[p cda môn h c dành cho các sinh viên chuyên ngành là 75 ti8t.
Tác gi xin chân thành c m ơn tct c nhkng ngưAi đã giúp đn cho giáo trình ñưOc xuct
b n, trư[c h8t là lãnh ñCo TrưAng ðCi h c Giao thơng VFn t i, H:i đMng khoa h c nhà trưAng,
các tác gi cda các tài liJu mà giáo trình đã tham kh o và so dpng.
Trong lYn tái b n này, tác gi ñã cFp nhFt thơng tin và bN sung m:t sR vcn đW cYn thi8t,
tuy nhiên, dù đã có rct nhiWu cR gSng nhưng chSc chSn cũng khơng thZ tránh khri thi8u sót.
Tác gi rct mong đưOc s? góp ý cda các đMng nghiJp, cda anh chi em sinh viên và tct c bCn
ñ c đZ ti8p tpc hồn chsnh trong lYn tái b n sau.
M i đóng góp xin goi vW đia chs: B: môn: "D? án và Qu n lý d? án", Khoa Cơng trình,
TrưAng ðCi h c Giao thơng VFn t i.
Hà N:i, 4/2008
TÁC GI

3



DANH M,C CÁC KÝ HI&U VÀ T/ VI0T T1T

ACWP

CHI PHÍ TH C Ty CƠNG VI{C EMV
ðà HỒN THÀNH

GIÁ TR€ TI•N T{ KỲ VƒNG

AOA

HO„T ð…NG TRÊN MŨI TÊN

ETC

CHI PHÍ CỊN L„I Ư‰C TÍNH

AON

HO„T ð…NG TRÊN NÚT

LCC

CHI PHÍ VỊNG ð‹I

BC

NGÂN SÁCH D

MMTB MÁY MĨC THIyT B€

BCWP

KH•I LƯ•NG HỒN THÀNH

NCKT

NGHIÊN C‘U KH THI

BCWS

CHI PHÍ Ky HO„CH

OBS

CƠ C“U T” CH‘C

CBS

CƠ C“U PHÂN CHIA CHI PHÍ

PERT

K• THU–T SỐT XÉT VÀ
ðÁNH GIÁ CHƯƠNG TRÌNH

CCB

BAN KI™M SỐT THAY ð”I

TQM

QU N LÝ CH“T LƯ•NG TỒN
DI{N

CI

CHš S• CHI PHÍ

SI

CHš S• TIyN ð…

CPM

PHƯƠNG PHÁP ðƯ‹NG GĂNG

SV

CHÊNH L{CH TIyN ð…

CV

CHÊNH L{CH CHI PHÍ

SVP

CHÊNH L{CH TIyN ð… BœNG
%

CVP

CHÊNH L{CH CHI PHÍ BœNG % VAC

VƯ•T CHI TỒN B…

EAC

GIÁ THÀNH D

CƠ C“U PHÂN TÁCH CƠNG
VI{C

ECD

TH‹I ðI™M D
THÀNH

KIyN

BÁO

WBS

TÍNH HỒN

4



CHƯƠNG 1
T”NG QUAN V• D ÁN
VÀ QU N LÝ D ÁN
1. Khái ni m và phân lo i d án _______________________________________________ 6

1.1. Khái ni6m d9 án ____________________________________________________________ 6
1.2. Các ñ>c trưng cơ bEn cFa d9 án _______________________________________________ 6
1.3. Phân loMi d9 án _____________________________________________________________ 7

2. Qu n lý d án ____________________________________________________________ 8
2.1. TiOn ñO và triRn vSng phát triRn nghiên cVu h6 thXng phương pháp luYn quEn lý d9 án _ 8
2.1.1. M:t sR tiWn ñW cơ b n cda hJ thRng phương pháp luFn qu n lý d? án ________________________8
2.1.2. TriZn v ng phát triZn nghiên cau hJ thRng phương pháp luFn qu n lý d? án___________________9

2.2. QuEn lý vĩ mơ và vi mơ đXi v_i d9 án __________________________________________ 10
2.2.1. Qu n lý vĩ mơ đRi v[i d? án _______________________________________________________10
2.2.2. Qu n lý vi mơ đRi v[i hoCt đ:ng d? án ______________________________________________10

2.3. M`t sX khái ni6m cơ bEn cFa quEn lý d9 án _____________________________________ 10
2.3.1. Khái niJm, n:i dung cda qu n lý d? án ______________________________________________10
2.3.2. Tác dpng cda qu n lý theo d? án ___________________________________________________11
2.3.3. Các lĩnh v?c qu n lý d? án ________________________________________________________12
2.3.4. ð c ñiZm cda qu n lý d? án _______________________________________________________13

2.4. M`t sX ñiRm khác nhau gida quEn lý d9 án và quEn lý quá trình sEn xugt liên thc _____ 13
2.4.1. Qu n lý rdi ro __________________________________________________________________13
2.4.2. Qu n lý s? thay ñNi______________________________________________________________14
2.4.3. Qu n lý nhân s? ________________________________________________________________14

2.5. QuEn lý theo vịng đli d9 án _________________________________________________ 14
2.5.1. Giai ñoCn xây d?ng ý tưHng (thi8t k8 khái niJm) _______________________________________16
2.5.2. Giai ñoCn phát triZn _____________________________________________________________16
2.5.3. Giai ñoCn triZn khai _____________________________________________________________17
2.5.4. Giai ñoCn k8t thúc _______________________________________________________________17

2.6. QuEn lý d9 án nhìn tm góc đ` cFa các chF thR tham gia ___________________________ 17
2.6.1. Qu n lý th?c hiJn d? án cda chd ñYu tư ______________________________________________18
2.6.2. Qu n lý d? án cda tư vcn _________________________________________________________19
2.6.3. Qu n lý th?c hiJn d? án cda nhà thYu________________________________________________21

Câu h i ôn t p_____________________________________________________________ 22

5



1. KHÁI NI&M VÀ PHÂN LOpI Dq ÁN
1.1. Khái ni6m d9 án
D? án hiZu theo nghĩa thơng thưAng là "điWu mà ngưAi ta có ý đinh làm".
Theo "C¡m nang các ki8n thac cơ b n vW qu n lý d? án" cda ViJn Nghiên cau Qu n lý
d? án QuRc t8 (PMI) thì: "d? án là m:t n¢ l?c tCm thAi ñưOc th?c hiJn ñZ tCo ra m:t s n ph¡m
ho c dich vp duy nhct".
Theo ñinh nghĩa này, d? án có 2 đ c tính:
1. t m th i (hay có thAi hCn) + nghĩa là m i d? án đWu có điZm bSt đYu và k8t thúc xác
đinh. D? án k8t thúc khi mpc tiêu d? án ñã ñCt ñưOc ho c khi ñã xác ñinh
ñưOc rõ ràng là mpc tiêu khơng thZ đCt đưOc và d? án bi chcm dat. Trong
m i trưAng hOp, ñ: dài cda m:t d? án là xác đinh, d? án khơng ph i l m:t
cR gSng liờn tpc, ti8p diÔn;
2. duy nh t + nghĩa là s n ph¡m ho c dich vp duy nhct đó khác biJt so v[i nhkng s n
ph¡m đã có ho c d? án khác. D? án liên quan đ8n viJc gì đó chưa t4ng làm
trư[c đây và do vFy là duy nhct.
Mpc 17, ñiWu 3, LuFt Xây d?ng năm 20003 ñinh nghĩa: d án ñ u tư xây d ng cơng
trình là t p h p các đ! xu t có liên quan đ&n vi(c b* v+n ñ, xây d ng m-i, m/ r0ng ho2c c3i
t o nh4ng cơng trình xây d ng nh5m m6c đích phát tri,n, duy trì, nâng cao ch t lư ng cơng
trình ho2c s3n ph9m, d:ch v6 trong m0t th i h n nh t ñ:nh.

Theo ñinh nghĩa cda tN chac quRc t8 vW tiêu chu¡n hoá ISO, trong tiêu chu¡n ISO 9000:
2000 và theo tiêu chu¡n ViJt nam (TCVN ISO 9000: 2000) thì d? án đưOc đinh nghĩa như sau:
D án là m0t q trình đơn nh t, g=m m0t t p h p các ho t đ0ng có ph+i h p và đư c ki,m
sốt, có th i h n b?t ñ u và k&t thúc, ñư c ti&n hành ñ, ñ t ñư c m0t m6c tiêu phù h p v-i
các yêu c u quy ñ:nh, bao g=m c3 các ràng bu0c v! th i gian, chi phí và ngu=n l c.
M:t cách chung nhct có thZ hiZu d án là m0t lĩnh v c ho t ñ0ng ñ2c thù, m0t nhi(m v6
c6 th, c n ph3i ñư c th c hi(n v-i phương pháp riêng, ngu=n l c riêng và theo m0t k& ho ch
ti&n ñ0 xác ñ:nh.
1.2. Các ñ>c trưng cơ bEn cFa d9 án
Như vFy, d? án có các đ c trưng sau:
a. D án có m6c đích, m6c tiêu rõ ràng. M¢i d? án là m:t ho c m:t tFp hOp nhiJm vp
cYn ñưOc th?c hiJn ñZ ñCt t[i m:t k8t qu xác ñinh nhem tho mãn m:t nhu cYu nào đó. D?
án, đ8n lưOt mình, cũng là m:t hJ thRng phac tCp nên có thZ đưOc chia thành nhiWu b: phFn
khác nhau đZ qu n lý và th?c hiJn nhưng cuRi cùng v¥n ph i ñ m b o các mpc tiêu cơ b n vW
thAi gian, chi phí và chct lưOng.
b. D án có chu kỳ riêng và th i gian t=n t i h4u h n. Nghĩa là d? án cũng tr i qua các
giai đoCn: hình thành, phát triZn, có thAi ñiZm bSt ñYu và k8t thúc.
c. D án liên quan đ&n nhi!u bên và có s tương tác phFc t p gi4a các b0 ph n qu3n lý
chFc năng v-i qu3n lý d án. D? án nào cũng có s? tham gia cda cda nhiWu bên hku quan như
chd ñYu tư, ngưAi thp hưHng d? án, nhà thYu, các nhà tư vcn, các cơ quan qu n lý Nhà nư[c...
Tuỳ theo tính chct d? án và yêu cYu cda chd ñYu tư mà s? tham gia cda các thành phYn trên
cũng khác nhau. Ngoài ra, gika các b: phFn qu n lý chac năng và nhóm qu n lý d? án thưAng
6



phát sinh các công viJc yêu cYu s? phRi hOp th?c hiJn nhưng mac ñ: tham gia cda các b:
phFn là khơng giRng nhau. Vì mpc tiêu cda d? án, các nhà qu n lý d? án cYn duy trì mRi quan
hJ v[i các b: phFn qu n lý khác.
d. S3n ph9m cJa d án mang tính đơn chi&c, đ0c ñáo. Khác v[i quá trình s n xuct liên

tpc và gián đoCn, s n ph¡m cda d? án khơng ph i là s n ph¡m hàng loCt mà có tính khác biJt H
m:t khía cCnh nào đó. KZ c m:t q trình s n xuct liên tpc cũng có thZ ñưOc th?c hiJn theo
d? án, ví dp như d? án phpc vp m:t ñơn ñ t hàng ñ c biJt, d? án nâng cao chct lưOng s n
ph¡m... S n ph¡m cda nhkng d? án này dù ñưOc s n xuct hàng loCt nhưng v¥n có điZm khác
biJt (vW đơn ñ t hàng, vW chct lưOng s n ph¡m...). Có thZ nói, s n ph¡m ho c dich vp do d? án
đem lCi là duy nhct, lao đ:ng địi hri kK năng chuyên môn v[i nhkng nhiJm vp không l p lCi.
e. D án b: h n ch& b/i các ngu=n l c. Gika các d? án ln ln có quan hJ chia nhau
các nguMn l?c khan hi8m cda m:t hJ thRng (m:t cá nhân, m:t doanh nghiJp, m:t quRc gia...)
mà chúng phpc vp. Các nguMn l?c đó có thZ là tiWn vRn, nhân l?c, thi8t bi...
f. D án luôn có tính b t đ:nh và rJi ro. M:t d? án bct kỳ nào cũng có thAi điZm bSt đYu
và k8t thúc khác nhau, đơi khi là m:t kho ng cách khá l[n vW thAi gian. M t khác, viJc th?c
hiJn d? án ln ln địi hri viJc tiêu tRn các nguMn l?c. Hai vcn ñW trên là nguyên nhân cda
nhkng bct ñinh và rdi ro cda d? án.
1.3. Phân loMi d9 án
B ng 1.1. Phân lo i d án
tt

Tiêu chí phân lo i

Các lo i d án

1

Theo ccp đ: d? án

d? án thơng thưAng; chương trình; hJ thRng

2

Theo qui mơ d? án

nhóm các d? án quan tr ng quRc gia; nhóm A; nhóm B; nhóm C

3

Theo lĩnh v?c

xã h:i; kinh t8; kK thuFt; tN chac; h¢n hOp

4

Theo loCi hình

giáo dpc ñào tCo; nghiên cau và phát triZn; ñNi m[i; ñYu tư; tNng
hOp

5

Theo thAi hCn

ngSn hCn (1+2 năm); trung hCn (3+5 năm); dài hCn (trên 5 năm)

6

Theo khu v?c

quRc t8; quRc gia; miWn, vùng; liên ngành; ñia phương

7

Theo chd ñYu tư

là Nhà nư[c; là doanh nghiJp; là cá thZ riêng lă

8

Theo ủRi tOng ủYu d? ỏn ủYu t ti chớnh; d? án ñYu tư vào ñRi tưOng vFt chct cp thZ
tư

9

Theo nguMn vRn

vRn t4 ngân sách Nhà nư[c; vRn ODA; vRn tín dpng; vRn t? huy
đ:ng cda doanh nghiJp Nhà nư[c; vRn liên doanh v[i nư[c
ngồi; vRn góp cda dân; vRn cda các tN chac ngoài quRc doanh;
vRn FDI...

7



D? án có thZ phân loCi theo nhiWu tiêu chí khác nhau. B ng 1.1 phân loCi các d? án thơng
thưAng theo m:t sR tiêu chí cơ b n.
2. QU N LÝ Dq ÁN
2.1. TiOn ñO và triRn vSng phát triRn nghiên cVu h6 thXng phương pháp luYn quEn lý d9
án
Bct kỳ m:t d? án nào cũng tr i qua m:t sR giai ñoCn phát triZn nhct ñinh. ðZ ñưa d? án
qua các giai đoCn đó, đương nhiên ta ph i, beng cách này ho c cách khác, qu n lý đưOc nó (d?
án).

Trong lich so phát triZn cda mình, lồi ngưAi đã qu n lý và có thZ nói là thành cơng
nhkng "d? án" cịn lưu lCi đ8n tFn ngày nay. Có thZ kZ ra đây nhkng "d? án" như Kim t? tháp
Ai cFp, VCn lý trưAng thành Trung quRc...
S? cYn thi8t cda m:t hJ thRng phương pháp luFn ñ:c lFp vW qu n lý d? án ñã ñưOc nhFn
thac H các nư[c phát triZn phương Tây t4 nhkng năm 50 cda th8 kª XX. BSt đYu t4 lĩnh v?c
quân s?, dYn dYn qu n lý d? án ñưOc ang dpng r:ng rãi trong các lĩnh v?c kinh t8 xã h:i khác.
Ngày nay, H tct c các nư[c phát triZn, qu n lý d? án đưOc cơng nhFn như m:t hJ thRng
phương pháp luFn cda hoCt đ:ng đYu tư.
Cơng cu:c xây d?ng ñct nư[c cda chúng ta hiJn nay ñưOc ñánh dcu beng hàng loCt các
d? án l[n nhr, H khSp m i vùng miWn, khSp các lĩnh v?c, khSp các ccp qu n lý. Chính vì lý do
đó, nghiên cau hJ thRng phương pháp luFn qu n lý d? án mang ý nghĩa c?c kỳ quan tr ng:
nâng cao hi(u qu3 cJa cơng cu0c xây d ng đ t nư-c, nhanh chóng đưa nư-c ta đ&n đích trên
con ñư ng xây d ng chJ nghĩa xã h0i.

Hình 1.1. BiZu tưOng cda hJ thRng phương pháp luFn qu n lý d? án
2.1.1. M)t s+ ti,n ñ, cơ b n c0a h th+ng phương pháp lu n qu n lý d án
Chính nhkng thay đNi trong q trình chuyZn mình cda ñct nư[c là tiWn ñW cho viJc vFn
dpng hJ thRng phương pháp luFn qu n lý d? án. M:t sR trong nhkng tiWn đW cơ b n đó là:
+

Q trình xố br hJ thRng k8 hoCch hố tFp trung, xây d?ng m:t nWn kinh t8 hàng
hoá vFn hành theo cơ ch8 thi trưAng.

+

S? xuct hiJn các thành phYn kinh t8 khác không ph i kinh t8 Nhà nư[c.

8

+

S? thay đNi các hình thac tN chac tương ang v[i các thay đNi hình thac sH hku và
kèm theo đó là vcn đW phi tFp trung hố qu n lý, phân quyWn cho các ccp qu n lý tCi
ch¢.

+

Quá trình chRng đ:c quyWn trong s n xuct hàng hố.

+

S? hình thành thi trưAng tài chính trong đó có thi trưAng chang khốn; thi trưAng bct
đ:ng s n; các hình thac ñcu thYu và thi trưAng các d? án ñYu tư...

Trong bRi c nh đó, vcn đW qu n lý nWn kinh t8 ngày càng trH nên phac tCp v[i s? tăng lên
không ng4ng cda sR lưOng các chd thZ qu n lý, s? ña dCng cda các ñRi tưOng qu n lý... mà
trư[c h8t là các loCi d? án ñYu tư. V[i kh năng kinh t8, tài chính... cda nư[c ta có hCn, chính
sách đYu tư là ph i tFp trung vào các d? án th?c hiJn trong thAi gian ngSn, kh năng mang lCi
hiJu qu kinh t8 cao nhct.
ðZ gi i quy8t bài tốn phac tCp này thì hJ thRng phương pháp luFn qu n lý d? án là m:t
cơng cp đã đưOc kiZm chang trong viJc th?c hiJn các d? án ñ m b o chct lưOng yêu cYu,
trong thAi hCn cho phép v[i ngân sách có hCn đã cn đinh (hình 1.1).
2.1.2. Tri5n v6ng phát tri5n nghiên c7u h th+ng phương pháp lu n qu n lý d án
Kinh nghiJm cda ðac, NhFt, Hàn quRc, MK và nhiWu quRc gia phát triZn khác cho thcy
reng các phương pháp qu n lý d? án là phương thuRc hiJu nghiJm thoát ra khri khdng ho ng
kinh t8, là phương pháp tRt nhct gi i quy8t các vcn ñW kinh t8 + xã h:i l[n ñ t ra trong t4ng
thAi kỳ. ðây chính là cơng cp qu n lý tRi ưu trong các hJ thRng/ñct nư[c ñang phát triZn, khi
điWu kiJn mơi trưAng ln ln thay đNi, thi8u vSng s? Nn đinh kinh t8 + chính tri cYn thi8t cho

các nhà ñYu tư, v[i s? y8u kém cda hJ thRng lFp pháp, thi trưAng tài chính chưa phát triZn, lCm
phát chưa đưOc kiZm sốt, hJ thRng thu8 khơng Nn đinh...
Khơng nhkng th8, H các nư[c có nWn kinh t8 thi trưAng ñã phát triZn, hJ thRng phương
pháp luFn qu n lý d? án khơng chs là cơng cp đZ qu n lý s? hình thành, phát triZn và th?c hiJn
các d? án v[i mpc đích hồn thành chúng đúng thAi hCn, ñ m b o chct lưOng, trong hCn mac
chi phí cho phép mà nó đã trH thành m:t cái gì đó giRng như ti8ng nói tFp thZ cda khách
hàng/chd đYu tư thơi thúc tRi ưu hố m i n¢ l?c cda nhà thYu đZ th?c hiJn d? án trong s? liên
k8t v[i nhà s n xuct, ngưAi cung ang... ðiWu này cho phép khơng chs đơn thuYn là xác đinh
chính xác mà cịn H m:t mac đ: nào đó gi m đưOc chi phí th?c hiJn d? án.
Các viJn, trưAng, các cơng ty, các chun gia hoCt đ:ng trong lĩnh v?c qu n lý d? án ñã
xây d?ng các cơ ccu chuyên nghiJp cYn thi8t và hình thành "Th8 gi[i qu n lý d? án" bao gMm
các tN chac tYm cn quRc gia và quRc t8 vW: ñYu tư, công nghiJp, xây d?ng, tư vcn, ki8n trúc,
thi8t k8 v. v...; tN chac các h:i nghi, h:i th o, xuct b n sách, báo, tCp chí, sách giáo khoa, giáo
trình và đ c biJt hình thành c thi trưAng các phYn mWm ang dpng trong qu n lý d? án.
TN chac quRc t8 l[n nhct trong lĩnh v?c này là HiJp h:i qu n lý d? án quRc t8 (IPMA +
International Project Management Association) liên k8t hơn 20 nư[c Châu Âu và các nư[c
khác.
HYu h8t các trưAng ñCi h c trên th8 gi[i đã đưa mơn h c/chun ngành qu n lý d? án
vào chương trình gi ng dCy. TCi ñây ngưAi ta ñã và ñang ñào tCo H trình đ: đCi h c, sau đCi
h c, ti8n sK và hơn nka theo chuyên ngành qu n lý d? án.
® ViJt nam chúng ta vcn đW qu n lý d? án ñã ñưOc chú ý t4 ñYu nhkng năm 90, thZ hiJn
trong các LuFt, Nghi đinh cda Chính phd vW qu n lý ñYu tư và xây d?ng, ñcu thYu... Nhưng

9



nhkng ki8n thac, nhkng lý luFn thu ñưOc m[i chs d4ng lCi H mac ñúc rút kinh nghiJm, nhkng
h:i th o, khoá h c tFp hucn cán b: ho c m:t vài cơng trình nghiên cau, sách tham kh o...
thi8u tính hJ thRng và đMng b:. ðã đ8n lúc chúng ta ph i quan tâm ñ8n vcn ñW qu n lý d? án

như m:t hJ thRng phương pháp luFn ñ:c lFp và hồn chsnh vW qu n lý nói chung và qu n lý
xây d?ng nói riêng.
2.2. QuEn lý vĩ mơ và vi mơ đXi v_i d9 án
2.2.1. Qu n lý vĩ mơ đ+i v9i d án
Qu3n lý vĩ mơ hay qu3n lý Nhà nư-c ñ+i v-i d án bao g=m tOng th, các bi(n pháp vĩ
mơ tác đ0ng đ&n các y&u t+ cJa quá trình hình thành, ho t ñ0ng và k&t thúc d án.
Trong quá trình triZn khai th?c hiJn d? án, Nhà nư[c mà ñCi diJn là các cơ quan qu n lý
Nhà nư[c vW kinh t8 ln ln theo dõi ch t chg, đinh hư[ng và chi phRi hoCt ñ:ng cda d? án
nhem ñ m b o cho d? án đóng góp tích c?c vào viJc phát triZn kinh t8 + xã h:i. Nhkng công
cp qu n lý vĩ mơ chính cda Nhà nư[c là thơng qua hJ thRng luFt pháp bao gMm các chính sách,
k8 hoCch, quy hoCch, như chính sách vW tài chính tiWn tJ, tª giá, lãi suct, chính sách đYu tư,
chính sách thu8, nhkng quy đinh vW ch8 đ: k8 tốn, thRng kê, b o hiZm, tiWn lương...
2.2.2. Qu n lý vi mơ đ+i v9i ho t đ)ng d án
Qu n lý d? án H tYm vi mơ là q trình qu n lý các hoCt ñ:ng cp thZ cda d? án. Giáo
trình tFp trung nghiên cau qu n lý vi mơ ñRi v[i d? án.
2.3. M`t sX khái ni6m cơ bEn cFa quEn lý d9 án
2.3.1. Khái ni m, n)i dung c0a qu n lý d án
Qu3n lý d án là q trình l p k& ho ch, đi!u ph+i th i gian, ngu=n l c và giám sát quá
trình phát tri,n cJa d án nh5m ñ3m b3o cho d án hồn thành đúng th i h n, trong ph m vi
ngân sách ñư c duy(t và ñ t ñư c các yêu c u ñã ñ:nh v! kP thu t và ch t lư ng s3n ph9m,
d:ch v6 b5ng nh4ng phương pháp và ñi!u ki(n t+t nh t cho phép.
LYp kr hoMch
+ thi8t lFp mpc tiêu
+ ñiWu tra nguMn l?c
+ xây d?ng k8 hoCch

Giám sát
+ ño lưAng k8t qu
+ so sánh v[i mpc tiêu
+ báo cáo

+ gi i quy8t các vcn ñW

ðiOu phXi th9c hi6n
+ ñiWu phRi ti8n ñ: thAi gian
+ phân phRi các nguMn l?c
+ phRi hOp các n¢ l?c
+ khuy8n khích và đ:ng viên

Hình 1.2. Chu trình qu n lý d? án

10



Qu n lý d? án gMm 3 n:i dung chd y8u là lFp k8 hoCch; ñiWu phRi th?c hiJn mà chd y8u
là qu n lý ti8n ñ: thAi gian, chi phí th?c hiJn và giám sát các cơng viJc d? án nhem ñCt ñưOc
các mpc tiêu ñã ñinh.
L p k& ho ch: ðây là viJc xây d?ng mpc tiêu, xác đinh nhkng cơng viJc cYn đưOc hồn
thành, nguMn l?c cYn thi8t đZ th?c hiJn d? án và là q trình phát triZn k8 hoCch hành đ:ng
theo m:t trình t? lơ+gic m cú thZ biZu diÔn d[i dCng s ủM hJ thRng.
ði!u ph+i th c hi(n d án: ðây là quá trình phân phRi các nguMn l?c bao gMm tiWn vRn,
lao ñ:ng, MMTB và ñ c biJt là ñiWu phRi và qu n lý ti8n ñ: thAi gian. N:i dung này chi ti8t
hố thAi hCn th?c hiJn cho t4ng cơng viJc và tồn b: d? án.
Giám sát: là q trình theo dõi kiZm tra ti8n trình d? án, phân tích tình hình hồn thành,
gi i quy8t nhkng vcn đW liên quan và th?c hiJn báo cáo hiJn trCng.
Các n:i dung cda qu n lý d? án hình thành m:t chu trình năng ñ:ng t4 viJc lFp k8 hoCch
ñ8n ñiWu phRi th?c hiJn và giám sát, sau đó cung ccp các thơng tin ph n hMi cho viJc tái lFp k8
hoCch d? án. Chu trình qu n lý d? án đưOc thZ hiJn trên hình 1.2.
Mpc tiêu cơ b n cda qu n lý d? án thZ hiJn H ch¢ các cơng viJc ph i đưOc hồn thành
theo u cYu, đ m b o chct lưOng, trong phCm vi chi phí đưOc duyJt, ñúng thAi gian và gik

cho phCm vi d? án khơng thay đNi.
Ba y8u tR: thAi gian, chi phí và chct lưOng (k8t qu hoàn thành) là nhkng mpc tiêu cơ
b n và gika chúng lCi có mRi quan hJ ch t chg v[i nhau (hình 1.1). Tuy mRi quan hJ gika 3
mpc tiêu có thZ khác nhau gika các d? án, gika các thAi kỳ cda m:t d? án, nhưng nói chung đZ
đCt k8t qu tRt đRi v[i mpc tiêu này thưAng ph i "hy sinh" m:t ho c hai mpc tiêu kia. Do vFy,
trong quá trình qu n lý d? án các nhà qu n lý hy v ng ñCt ñưOc s? k8t hOp tRt nhct gika các
mpc tiêu cda qu n lý d? án.
2.3.2. Tác dM c dù qu n lý d? án đMi hri s? n¢ l?c, tính tFp thZ và yêu cYu hOp tác gika các thành
viên... nhưng tác dpng cda nó rct l[n. Các tác dpng chd y8u đó là:
+

liên k8t tct c các hoCt đ:ng, cơng viJc cda d? án;

+

tCo ñiWu kiJn thuFn lOi cho viJc liên hJ thưAng xuyên, gSn bó gika nhóm qu n lý d?
án v[i khách hàng/chd ñYu tư và các nhà cung ccp ñYu vào cho d? án;

+

tăng cưAng s? hOp tác gika các thành viên và chs rõ trách nhiJm cda các thành viên
tham gia d? án;

+

tCo ñiWu kiJn phát hiJn s[m nhkng khó khăn vư[ng mSc n y sinh và ñiWu chsnh kip
thAi trư[c nhkng thay ñNi ho c điWu kiJn khơng d? đốn đưOc. TCo điWu kiJn cho s?
ñàm phán tr?c ti8p gika các bên liên quan ñZ gi i quy8t nhkng bct ñMng;

+

tCo ra các s n ph¡m, dich vp có chct lưOng cao hơn.

Tuy nhiên qu n lý theo d? án cũng có m t hCn ch8 cda nó. Nhkng hCn ch8 đó là:
+

các d? án cùng chia nhau m:t nguMn l?c cda tN chac;

+

quyWn l?c và trách nhiJm cda nhà qu n lý d? án trong m:t sR trưAng hOp khơng đưOc
thZ hiJn đYy đd;

11



+

ph i gi i quy8t vcn ñW "hFu d? án".

2.3.3. Các lĩnh v c qu n lý d án
Qu n lý d? án bao gMm nhiWu lĩnh v?c như qu n lý thAi gian, qu n lý chi phí, qu n lý rdi
ro, qu n lý hoCt ñ:ng cung ang... (b ng 1.2).

Lĩnh v c
qu n lý
1 LFp k8
hoCch

tNng quan

tt

2 Qu n lý
phCm vi
3 Qu n lý
thAi gian

4 Qu n lý
chi phí

5 Qu n lý
chct
lưOng
6 Qu n lý
nhân l?c
7 Qu n lý
thông tin

8 Qu n lý
rdi ro

N)i dung qu n lý

B ng 1.2. Các lĩnh v c qu n lý d án
theo Vi(n Nghiên cFu Qu3n lý d án Qu+c t& (PMI)
Chú thích

+ LFp k8 hoCch

TN chac d? án theo m:t trình t? lơgíc, chi ti8t hố
+ Th?c hiJn k8 hoCch
các mpc tiêu cda d? án thành nhkng công viJc cp
+ Qu n lý nhkng thay ñNi thZ và hoCch đinh m:t chương trình đZ th?c hiJn
các cơng viJc đó nhem ñ m b o các lĩnh v?c qu n
lý khác nhau cda d? án ñưOc k8t hOp m:t các chính
xác và đYy đd.
+ Xác đinh phCm vi
Xác đinh, giám sát viJc th?c hiJn các mpc đích,
+ LFp k8 hoCch phCm vi
mpc tiêu cda d? án, xác đinh cơng viJc nào thu:c
+ Qu n lý thay ñNi phCm vW d? án và cYn ph i th?c hiJn, công viJc nào ngồi
vi
phCm vi d? án.
+ Xác đinh các hoCt
LFp k8 hoCch, phân phRi và giám sát ti8n đ: thAi
đ:ng, trình t? và ư[c
gian nhem đ m b o thAi hCn hồn thành d? án. Chs
tính thAi gian th?c hiJn
rõ m¢i cơng viJc kéo dài bao lâu, khi nào bSt ñYu,
+ Xây d?ng và kiZm sốt khi nào k8t thúc và tồn b: d? án khi nào hồn
ti8n đ:
thành.
+ LFp k8 hoCch nguMn
D? tốn kinh phí, giám sát th?c hiJn chi phí theo
l?c
ti8n đ: cho t4ng cơng viJc và tồn b: d? án. TN
+ Tính tốn chi phí
chac, phân tích sR liJu và báo cáo nhkng thơng tin
+ LFp d? tốn

vW chi phí.
+ Qu n lý chi phí
+ LFp k8 hoCch chct
TriZn khai giám sát nhkng tiêu chu¡n chct lưOng
lưOng
trong viJc th?c hiJn d? án, ñ m b o chct lưOng s n
+ ð m b o chct lưOng
ph¡m d? án ph i ñáp ang mong muRn cda chd ñYu
+ Qu n lý chct lưOng
tư.
+ LFp k8 hoCch nhân l?c Hư[ng d¥n, phRi hOp n¢ l?c cda m i thành viên
+ TuyZn dpng
tham gia d? án vào viJc hoàn thành mpc tiêu cda
+ Phát triZn nhóm d? án
d? án. Cho thcy viJc so dpng l?c lưOng lao ñ:ng
cda d? án hiJu qu ñ8n ñâu.
+ LFp k8 hoCch qu n lý
ð m b o các dịng thơng tin thơng suRt, chính xác
thơng tin
và nhanh nhct gika các thành viên cda d? án và v[i
+ Cung ccp thông tin
các ccp qu n lý khác nhau. Có thZ tr lAi đưOc các
+ Báo cáo k8t qu
câu hri: ai cYn thông tin vW d? án, mac ñ: chi ti8t
và báo cáo beng cách nào.
+ Xác ñinh rdi ro
Xác đinh các y8u tR rdi ro, lưOng hố mac ñ: rdi ro
+ Xây d?ng k8 hoCch xo và có k8 hoCch đRi phó cũng như qu n lý t4ng loCi
lý rdi ro
rdi ro.

+ KiZm soát k8 hoCch xo

12



9 Qu n lý
hoCt ñ:ng
cung ang

lý rdi ro
+ K8 hoCch cung ang
+ L?a ch n nhà cung ang
+ Qu n lý hOp ñMng
+ Qu n lý ti8n ñ: cung
ang

L?a ch n, thương lưOng, qu n lý các hOp ñMng và
ñiWu hành viJc mua bán nguyên vFt liJu, MMTB,
dich vp... cYn thi8t cho d? án. Gi i quy8t vcn ñW:
beng cách nào d? án nhFn đưOc hàng hố và dich
vp cYn thi8t cda các tN chac bên ngoài cung ccp cho
d? án, ti8n đ: cung ccp, chct lưOng cung ccp.

Q trình qu n lý ñưOc th?c hiJn trong suRt các giai ñoCn ñYu tư t4 chu¡n bi ñYu tư, th?c
hiJn ñYu tư ñ8n khai thác d? án. Trong t4ng giai ñoCn ñRi tưOng qu n lý có thZ khác nhau
nhưng ñWu gSn v[i 3 mpc tiêu cơ b n cda hoCt ñ:ng qu n lý d? án là: thAi gian, chi phí và chct
lưOng/k8t qu hồn thành.
2.3.4. ðCc đi5m c0a qu n lý d án
Qu n lý d? án có m:t sR ñ c ñiZm chd y8u sau:

1. TN chac d? án là m:t tN chac tCm thAi, đưOc hình thành ñZ phpc vp d? án trong m:t
thAi gian hku hCn. Trong thAi gian tMn tCi đó, nhà qu n lý d? án thưAng hoCt đ:ng đ:c lFp v[i
phịng ban chac năng. Sau khi k8t thúc d? án cYn ti8n hành phân cơng lCi lao đ:ng, bR trí lCi
MMTB.
2. VW quan hJ gika nhà qu n lý d? án v[i các phịng chac năng trong tN chac. Cơng viJc
cda d? án địi hri có s? tham gia cda nhiWu phịng ban chac năng. Nhà qu n lý d? án có trách
nhiJm phRi hOp m i nguMn l?c, m i ngưAi liên quan t4 các phịng ban chun mơn nhem th?c
hiJn mpc tiêu d? án. Tuy nhiên gika h thưAng n y sinh mâu thu¥n vW các vcn đW như nhân
s?, chi phí, thAi gian và mac đ: tho mãn các u cYu kK thuFt.
2.4. M`t sX ñiRm khác nhau gida quEn lý d9 án và quEn lý quá trình sEn xugt liên thc
2.4.1. Qu n lý r0i ro
Qu n lý d? án thưAng ph i đRi phó v[i nhiWu loCi rdi ro có đ: bct đinh cao trong cơng
tác lFp k8 hoCch, d? tính chi phí, d? đốn s? thay đNi cda cơng nghJ, s? thay đNi cơ ccu tN
chac... Do ñó, qu n lý d? án cYn coi tr ng công tác qu n lý rdi ro, xây d?ng các k8 hoCch,
triZn khai các biJn pháp phòng chRng và gi m thiZu tác hCi cda rdi ro.
B ng 1.3. M)t s+ đi5m khác nhau giEa q trình s n xuHt liên ttt

Quá trình s n xuHt liên t
D án

1

NhiJm vp có tính l p lCi, liên tpc

NhiJm vp khơng có tính l p và liên tpc m
thAng l m[i mă

2

Tê lJ so dpng nguMn l?c thcp

Tê lJ so dpng nguMn l?c cao

3

S n xuct hàng loCt ho c theo lơ

S n xuct đơn chi8c

4

ThAi gian tMn tCi là lâu dài

ThAi gian tMn tCi cda d? án là hku hCn

5

Các sR liJu thRng kê có s¯n và hku ích Các sR liJu thRng kê đưOc so dpng hCn ch8,
ñRi v[i viJc ra quy8t ñinh
kinh nghiJm ñã qua ít có giá tri

13



6

Khơng q tRn kém khi ph i chu:c lCi l¢i Ph i tr giá ñSt cho các quy8t ñinh sai lYm

lYm

7

TN chac tương ñRi Nn ñinh

8

Trách nhiJm rõ ràng và ñưOc ñiWu chsnh Phân chia trách nhiJm thay ñNi tuỳ thu:c vào
theo thAi gian
tính chct cda t4ng d? án

9

Mơi trưAng làm viJc tương đRi Nn đinh

Nhân s? m[i cho m¢i d? án

Mơi trưAng làm viJc thưAng xun thay đNi

2.4.2. Qu n lý s thay ñKi
ðRi v[i qu n lý hoCt ñ:ng s n xuct kinh doanh thưAng xuyên cda các chd thZ, nhà qu n
lý thưAng nhìn vào mpc tiêu lâu dài cda tN chac ñZ áp dpng các phương pháp, các kK năng
qu n lý phù hOp. NgưOc lCi, trong qu n lý d? án vì mơi trưAng cda d? án là mơi trưAng bi8n
đ:ng do nh hưHng cda nhiWu nhân tR nên vcn ñW cYn ñưOc ñ c biJt quan tâm lCi là qu n lý s?
thay ñNi. Ngồi ra d? án có thAi gian tMn tCi hku hCn nên qu n lý thAi gian cũng là m:t lĩnh
v?c cYn quan tâm.
2.4.3. Qu n lý nhân s
Chac năng tN chac gik vi trí đ c biJt quan tr ng trong qu n lý d? án vì d? án khơng có
tính l p lCi, nhân s? cũng thơng thưAng là m[i. L?a ch n mơ hình tN chac phù hOp có tác dpng

phân rõ trách nhiJm và quyWn hCn trong qu n lý d? án và do đó đ m b o th?c hiJn d? án thành
cơng. Ngồi ra viJc ph i ti8n hành phân cơng lCi lao đ:ng sau khi d? án k8t thúc là m:t ñiZm
khác biJt cơ b n gika 2 lĩnh v?c qu n lý.
S? khác nhau gika qu n lý quá trình s n xuct liên tpc và qu n lý hoCt ñ:ng d? án bSt
nguMn t4 s? khác nhau gika 2 loCi hoCt ñ:ng này. B ng 1.3 trình bày nhkng ñiZm khác nhau
chd y8u gika quá trình s n xuct liên tpc trong doanh nghiJp và d? án.
2.5. QuEn lý theo vòng ñli d9 án
M¢i giai ñoCn cda d? án ñưOc ñánh dcu beng viJc hoàn thành m:t ho c nhiWu nhiJm vp
nhct đinh, thZ hiJn thơng qua m:t ho c m:t nhóm s n ph¡m có tính hku hình có thZ kiZm
nghiJm đưOc, ví dp b n báo cáo nghiên cau kh thi, hM sơ thi8t k8 kK thuFt... S? k8t thúc m¢i
giai đoCn cda d? án thưAng đưOc đánh dcu beng viJc ñánh giá lCi nhkng nhiJm vp cơ b n và
hoCt ñ:ng cda d? án nhem xác ñinh xem có nên ti8n hành giai đoCn ti8p theo cda d? án hay
khơng và phát hiJn, điWu chsnh các sai sót ñZ nâng cao hiJu qu so dpng các nguMn l?c. Thơng
thưAng, đYu ra cda giai đoCn trư[c là đYu vào cda giai ñoCn sau. TFp hOp các giai ñoCn ta có
vịng đAi cda d? án.
Vịng đ i cJa d án là kho3ng th i gian gi4a th i ñi,m xu t hi(n ý tư/ng, hình thành d
án và th i ñi,m k&t thúc, thanh lý d án.
V[i quan niJm này thì vịng đAi cda m:t d? án đơi khi rct l[n n8u ta lcy thAi điZm cuRi
là thAi điZm cơng trình (trưAng hOp d? án có xây d?ng cơng trình) h8t niên hCn so dpng, ph i
ñFp ñi ñZ rMi xây d?ng cơng trình khác. Vì lý do đó, nhiWu ngưAi, nhiWu tài liJu cho reng d? án
ñưOc g i là k8t thúc sau khi ñã h8t thAi gian nhà thYu b o hành cơng trình.

14



Có thZ chia vịng đAi cda m:t d? án thành 3 giai đoCn theo q trình đYu tư và xây d?ng
(đRi v[i d? án có xây d?ng cơng trình) đó là các giai ñoCn chu¡n bi ñYu tư, th?c hiJn ñYu tư và
k8t thúc xây d?ng ñưa d? án vào khai thác (hình 1.3).

LFp d? án

Chu¡n bi
đYu tư

Thi8t k8

ðcu thYu

Thi cơng

NghiJm thu

ðưa d?
án vào
khai thác

Th?c hiJn đYu tư

Hình 1.3. Các giai ñoCn cda m:t d? án xây d?ng
Như vFy, ñRi v[i d? án có xây d?ng, n:i dung cda qu n lý tFp trung chd y8u H giai ñoCn
chu¡n bi ñYu tư và th?c hiJn ñYu tư. ® giai ñoCn chu¡n bi đYu tư mRi quan tâm chính tFp trung
trong lFp và phân tích d? án. Mơn h c "Các nguyên lý qu n lý d? án" tFp trung vào m:t sR n:i
dung cơ b n cda qu n lý d? án trong giai đoCn th?c hiJn đYu tư.
Cũng có thZ chia d? án thành 4 giai đoCn theo vịng ñAi cda s n ph¡m (ñRi v[i d? án s n
xuct cơng nghiJp), đó là giai đoCn xây d?ng ý tưHng, giai ñoCn phát triZn, giai ñoCn triZn khai
và giai đoCn k8t thúc. Hình 1.4. thZ hiJn vịng đAi cda m:t d? án s n xuct cơng nghiJp thơng
thưAng.
Chi phí

Xây d?ng
ý tưHng

Giai đoCn
phát triZn

Giai đoCn
triZn khai

Giai đoCn ThAi gian
k8t thúc

Hình 1.4. Các giai đoCn cda vịng đAi d? án
Thơng qua vịng đAi cda d? án có thZ nhFn thcy m:t sR đ c điZm là:
1. Mac chi phí và u cYu nhân l?c thưAng thcp khi bSt ñYu d? án, tăng cao hơn vào
thAi kỳ phát triZn, nhưng gi m nhanh chóng khi d? án bư[c vào giai đoCn k8t thúc;

15



2. Xác suct hồn thành d? án thành cơng thcp nhct và do đó rdi ro là cao nhct khi bSt
đYu th?c hiJn d? án. Xác suct thành cơng sg cao hơn khi d? án bư[c sang các giai
ñoCn sau;
3. Kh năng nh hưHng cda chd ñYu tư t[i ñ c tính cuRi cùng cda s n ph¡m d? án và do
đó t[i chi phí là cao nhct vào thAi kỳ ñYu và gi m mCnh khi d? án ti8p tpc phát triZn
sang các giai ñoCn sau.
2.5.1. Giai ño n xây d ng ý tưNng (thiPt kP khái ni m)
Xây d?ng ý tưHng d? án là viJc xác ñinh bac tranh toàn c nh vW mpc tiêu, k8t qu cuRi
cùng và phương pháp th?c hiJn k8t qu đó. Xây d?ng ý tưHng d? án ñưOc bSt ñYu ngay khi

nhFn ñưOc ñW nghi làm d? án, do ñó, qu n lý d? án cYn ñ8n ngay t4 khi d? án bSt đYu hình
thành. Nhkng cơng viJc đưOc triZn khai và cYn ñưOc qu n lý trong giai ñoCn này là tFp hOp sR
liJu, xác ñinh nhu cYu, ñánh giá ñ: rdi ro, d? tính nguMn l?c, so sánh l?a ch n d? án...
Quy8t ñinh l?a ch n d? án là nhkng quy8t đinh chi8n lưOc d?a trên mpc đích, nhu cYu và
các mpc tiêu lâu dài cda tN chac, doanh nghiJp. Trong giai ñoCn này nhkng n:i dung ñưOc
xem xét là m6c đích, u c u cJa d án, tính kh3 thi, l i nhu n ti!m năng, mFc ñ0 chi phí,
mFc đ0 rJi ro và ư-c tính các ngu=n l c c n thi&t. ðMng thAi cũng cYn làm rõ hơn nka ý tưHng
d? án beng cách phác th o nhkng k8t qu và phương pháp th?c hiJn trong ñiWu kiJn hCn ch8
vW nguMn l?c. M:t sR hoCt ñ:ng quan tr ng bao gMm các quy8t ñinh ban ñYu vW "t? làm hay
mua ngồi" đRi v[i các b: phFn và thi8t bi, xây d?ng các k8 hoCch d? phịng đRi v[i các lĩnh
v?c rdi ro cao... Phát triZn ý tưHng d? án khơng cYn thi8t ph i lưOng hố h8t beng các chs tiêu,
nhưng nó ph i ngSn g n, ủOc diÔn ủCt trờn c sH th?c t8.
2.5.2. Giai ủo n phát tri5n
Giai ñoCn phát triZn là giai ñoCn chi ti8t xem d? án cYn ñưOc th?c hiJn như th8 nào mà
n:i dung chd y8u cda nó tFp trung vào công tác thi8t k8 và lFp k8 hoCch. ðây là giai đoCn chaa
đ?ng nhkng cơng viJc phac tCp nhct cda d? án, mang tính tính quy8t đinh đ8n s? thành bCi
cda các giai ñoCn sau. N:i dung cda giai ñoCn này bao gMm nhkng cơng viJc sau:
 Thành lFp nhóm d? án, xác ñinh cơ ccu tN chac d? án.
 LFp k8 hoCch tNng quan.
 Phân tách công viJc cda d? án.
 LFp k8 hoCch ti8n ñ: thAi gian.
 LFp k8 hoCch ngân sách.
 Thi8t k8 s n ph¡m và quy trình s n xuct.
 LFp k8 hoCch nguMn l?c.
 LFp k8 hoCch chi phí và d? báo dịng tiWn thu.
 Xin phê chu¡n th?c hiJn.
K8t thúc giai ñoCn này ti8n trình th?c hiJn d? án có thZ đưOc bSt ñYu. Thành công cda d?
án php thu:c rct nhiWu vào s? chu¡n bi kK lưnng cda các k8 hoCch trong giai ñoCn này.

16

2.5.3. Giai ño n tri5n khai
Giai ñoCn triZn khai bao gMm các công viJc như xây d?ng nhà xưHng và cơng trình, l?a
ch n cơng cp, mua sSm thi8t bi và lSp ñ t... ðây là giai ñoCn chi8m nhiWu n¢ l?c, thAi gian và
chi phí nhct. Nhkng vcn đW cYn xem xét trong giai ñoCn này là k8t qu hoCt ñ:ng th?c t8 và
nhkng thay ñNi so v[i k8 hoCch ban đYu. Trong m:t sR trưAng hOp, thFm chí, d? án có thZ bi
huª br. TrưAng hOp hay x y ra nhct là phCm vi cơng tác, ti8n đ: và ngân sách sg ñưOc ñiWu
chsnh theo yêu cYu th?c t8 ñ t ra. Trong suRt giai ñoCn này, nhiJm vp cda các ccp qu n lý là
giao công viJc cho các bên tham gia, giám sát ti8n ñ: th?c t8, so sánh v[i k8 hoCch cơ sH và
có các quy8t ñinh kip thAi khi x y ra các s? cR khơng mong muRn.
K8t thúc giai đoCn này các hJ thRng ñưOc xây d?ng và kiZm ñinh, dây chuyWn s n xuct
ñưOc vFn hành.
2.5.4. Giai ño n kPt thúc
Trong giai ñoCn k8t thúc cda vòng ñAi d? án, cYn th?c hiJn nhkng cơng viJc cịn lCi như
hồn thành s n ph¡m, bàn giao cơng trình và nhkng tài liJu liên quan, đánh giá d? án, gi i
phóng nguMn l?c... Các cơng viJc cp thZ cYn th?c hiJn đZ k8t thúc d? án là:
 Hoàn chsnh và cct gik hM sơ d? án.
 KiZm tra lCi sN sách k8 toán, ti8n hành bàn giao và báo cáo.
 Thanh quy8t toán tài chính.
 ðRi v[i s n xuct cYn chu¡n bi và bàn giao SN tay hư[ng d¥n lSp đ t, các b n vg chi
ti8t...
 Bàn giao d? án, lcy chk ký khách hàng vW viJc hồn thành.
 BR trí lCi lao đ:ng, gi i quy8t cơng ăn viJc làm cho nhkng ngưAi t4ng tham gia d?
án.
 Gi i phóng và bR trí lCi thi8t bi.
2.6. QuEn lý d9 án nhìn tm góc đ` cFa các chF thR tham gia
Trong qu n lý d? án, ñ c biJt ñRi v[i các d? án có xây d?ng cơng trình, có rct nhiWu các
chd thZ tham gia. Các chd thZ chd y8u là: chd ñYu tư, nhà tư vcn và nhà thYu. Các chd thZ này

có nhkng mpc tiêu, lOi ích khác nhau nhưng lCi có mRi quan hJ tác đ:ng qua lCi, ràng bu:c và
php thu:c l¥n nhau khi th?c thi trách nhiJm, nghĩa vp hOp đMng cda mình đRi v[i d? án. M i
n¢ l?c cda các chd thZ này đWu hư[ng t[i viJc bi8n quy8t ñinh ñYu tư thành hiJn th?c theo mpc
tiêu cda d? án.
N:i dung hoCt ñ:ng cda các chd thZ cũng khác nhau và cũng php thu:c nhau rct ch t
chg. Các hoCt ñ:ng này ñWu bi ràng bu:c bHi s? hCn ch8 cda các nguMn l?c, vW thAi gian, chi
phí, chct lưOng. Các ràng bu:c này liờn quan ủ8n nhau, khú qu n lý v dÔ bi phá vn. Ví dp,
n8u ti8n đ: có nguy cơ bi phá vn, ph i "tăng tRc", điWu này d¥n đ8n chi phí tăng và chct lưOng
có thZ bi nh hưHng n8u khơng đưOc bN sung thêm vRn. Vì vFy đZ d? án thành cơng, m¢i chd
thZ ph i th?c hiJn đYy đd trách nhiJm cda mình đRi v[i d? ỏn. NgOc lCi, s? chFm trÔ ho c
th?c hiJn khụng ñYy ñd trách nhiJm nghĩa vp cda m:t bên bct kỳ đWu d¥n đ8n hFu qu xcu và
nh hưHng đ8n m i phía.

17



2.6.1. Qu n lý th c hi n d án c0a ch0 ñRu tư
Chd ñYu tư là ngưAi nhFn bi8t ñưOc nhu cYu ho c cơ h:i cda d? án và muRn bi8n ý tưHng
đó thành hiJn th?c. Chd đYu tư có thZ là ngưAi tr?c ti8p cung ccp vRn, cũng có thZ là ngưAi
đưOc uª quyWn ccp vRn cho d? án. Trong trưAng hOp chd ñYu tư là ngưAi đưOc uª quyWn ccp
vRn thì ngưAi th?c s? ccp vRn ñưOc g i là ngưAi tài trO.
NhiWu trưAng hOp, ngưAi tài trO là m:t tN chac ñ:c lFp như QuK tiWn tJ th8 gi[i (IMF),
Ngân hàng th8 gi[i (WB) ho c Ngân hàng phát triZn Châu Á (ADB)... Là ngưAi tài trO nên h
có quyWn bN sung các yêu cYu riêng cda mình đRi v[i d? án mà chính nhkng ñiWu này có thZ
làm cho chd ñYu tư ph i ñánh giá lCi d? án.
Qu n lý d? án là nhiJm vp cơ b n cda chd ñYu tư, là trung tâm các mRi quan hJ tác ñ:ng.
Th?c chct qu n lý d? án cda chd ñYu tư bao gMm nhkng hoCt ñ:ng qu n lý cda chd ñYu tư
(ho c cda m:t tN chac đưOc chd đYu tư uª quyWn, ví dp: Ban qu n lý d? án). ðó là quá trình
lFp k8 hoCch, tN chac, qu n lý các nhiJm vp, các nguMn l?c ñZ ñCt ñưOc các mpc tiêu ñW ra

trong phCm vi ràng bu:c vW thAi gian, nguMn l?c và chi phí. Nhkng chac năng, nhiJm vp cơ
b n cda chd ñYu tư là:
Giai ño n chu9n b: ñ u tư
+ Xin chd trương ñYu tư
+ HOp ñMng v[i tư vcn thi8t k8 ñZ lFp d? án
+ Th¡m đinh d? án
+ Hồn thành thd tpc quy8t ñinh ñYu tư

Giai ño n th c hi(n ñ u tư
+ TuyZn ch n tư vcn thi8t k8
+ KiZm tra, phê duyJt thi8t k8 kK thuFt và hM sơ mAi thYu
+ TN chac đcu thYu, xét thYu, trình duyJt k8t qu ñcu thYu
+ Ký hOp ñMng XD, th?c hiJn gi i phóng và bàn giao m t beng
+ Giám sát th?c hiJn d? án

Giai ño n ñưa d án vào khai thác s] d6ng
+ TN chac nghiJm thu, bàn giao
+ PhRi hOp kiZm tốn cơng trình
+ Qu n lý b o hành cơng trình

Hình 1.5. Các nhiJm vp cơ b n cda chd đYu tư đRi v[i d? án (có xây d?ng cơng trình)

18



2.6.1.1. TO chFc ñ u th u
ðZ triZn khai th?c hiJn d? án, chd ñYu tư ph i ch n ñưOc tư vcn (thi8t k8; giám sát; qu n
lý d? án), nhà thYu trên cơ sH tuân thd các thd tpc, quy ñinh cda ñcu thYu và ký hOp ñMng v[i
h . Ch n ñưOc tư vcn và nhà thYu ñd năng l?c là cơ sH ban ñYu ñ m b o thuFn lOi cho viJc

th?c hiJn d? án. Chd ñYu tư quy8t ñinh các vcn ñW kK thuFt, cung ccp đd các thơng tin sR liJu
đYu vào cda d? án cho kK sư tư vcn; cung ccp thông tin và nói rõ các điWu kiJn, quy đinh đZ
các nhà thYu có thZ tham gia d? thYu m:t cách cơng beng. Sau khi nhà thYu trúng thYu, chd
ñYu tư ph i tho thuFn và ký hOp ñMng v[i nhà thYu. Chd ñYu tư ph i chs rõ các n:i dung mà
nhà thYu ph i tuân thd như các quy ñinh kK thuFt, b n vg thi8t k8, khRi lưOng, ti8n ñ: và chi
phí.
2.6.1.2. Qu3n lý th c hi(n h p ñ=ng
Sau khi ký hOp ñMng, qu n lý th?c hiJn hOp ñMng là nhiJm vp ti8p theo cda chd ñYu tư.
Các công viJc chd y8u là: lFp k8 hoCch; lFp ti8n đ:; tN chac th?c hiJn; bR trí vRn cho d? án;
xin phép xây d?ng; xin gicy phép khai thác tài ngun; th?c hiJn đWn bù gi i phóng và bàn
giao m t beng có s? chang ki8n cda tư vcn giám sát; tN chac theo dõi viJc th?c hiJn hOp ñMng
mua sSm, kh o sát thi8t k8 và thi công xây lSp (thông qua nhFn báo cáo cda nhà thYu, tư vcn
và các nh hiJn trưAng); kiZm tra các b n vg thi cơng, các k8t qu thí nghiJm; giám sát chct
lưOng thi công theo các tiêu chu¡n kK thuFt; điWu phRi và đơn đRc các chd thZ khác th?c hiJn
hOp đMng nhem đưa d? án đ8n đích.
Trong q trình th?c hiJn d? án, chd đYu tư ph i kip thAi gi i quy8t các khi8u nCi, thay
ñNi, trưOt giỏ hOp ủMng; nSm diÔn bi8n kK thuFt v ti chính cda d? án; đ m b o tCm ang, chi
tr , thanh tốn kip thAi, đYy đd theo ti8n ñ: cho nhà thYu.
ðZ th?c hiJn ñưOc trách nhiJm, nghĩa vp cda mình trong qu n lý d? án chd đYu tư có
quyWn chcp nhFn ho c khơng chcp nhFn ý ki8n cda nhà thYu ñRi v[i các hCng mpc ñưOc giao
cho nhà thYu; ra thông báo ngày khHi công; địi hri nhà thYu ph i cung ccp các thơng tin theo
quy ñinh. Trong các d? án l[n, các Ban qu n lý d? án ph i ñưOc tăng cưAng b: phFn kK thuFt
beng các kK sư giri ho c th cơng ty tư vcn nư[c ngồi.
2.6.1.3. Nghi(m thu tang ph n, h ng m6c và bàn giao cơng trình
Khi d? án k8t thúc, sau khi nhFn ñưOc yêu cYu bàn giao cda nhà thYu, chd ñYu tư ph i
thành lFp ban nghiJm thu bàn giao bao gMm: tư vcn giám sát, ñCi diJn chd ñYu tư và ñơn vi
qu n lý khai thác cơng trình. Ban này tr?c ti8p xem xét kiZm tra ñánh giá ý ki8n sơ b: cda tư
vcn giám sát và kiZm tra hiJn trưAng rMi báo cáo cho chd ñYu tư. T4 ñây chd ñYu tư ph i th?c
hiJn các xác nhFn ñZ nhà thYu có cơ sH đưOc thanh tốn khRi lưOng. CuRi cùng là báo cáo
hồn cơng và đánh giá hiJu qu d? án cda chd đYu tư.

Trong suRt q trình qu n lý d? án chd ñYu tư là chd thZ c:ng tác ch t chg v[i các cơ
quan qu n lý Nhà nư[c.
2.6.2. Qu n lý d án c0a tư vHn
2.6.2.1. Các lo i tư v n
Tư vcn là loCi lao ñ:ng ñ c biJt, ñó là kinh nghiJm, ki8n thac và s? phán xét. Lao đ:ng
cda tư vcn khó đánh giá, ño ñ8m và tho ñưOc nhưng s n ph¡m, dich vp do h tCo ra có ý nghĩa
quan tr ng. ðó là các b n thi8t k8, hoCt đ:ng giám sát, lAi khuyên, s? chs d¥n và phán xét...
Beng ki8n thac cda mình tư vcn có thZ tr?c ti8p giúp chd ñYu tư và nhà thYu th?c hiJn các

19



nhiJm vp trong các khâu cda d? án. Kh năng ti8t kiJm vRn ñYu tư t4 hoCt ñ:ng cda tư vcn là
rct l[n, vì vFy qu n lý d? án cYn hiZu bi8t vai trò cda tư vcn, ph i ch n đưOc tư vcn có năng
l?c, trình đ: cao, cYn có biJn pháp đZ tư vcn đóng góp hiJu qu nhct vào d? án.
Trong xây d?ng có các loCi hình dich vp tư vcn là:
+

LFp d? án đYu tư xây d?ng.

+

Qu n lý d? án ñYu tư xây d?ng.

+

Kh o sát xây d?ng.

+

Thi8t k8 cơng trình.

+

Giám sát thi cơng xây lSp.

+

KiZm ñinh chct lưOng xây d?ng.

+ Các tư vcn xây d?ng khác.
Các dich vp trên có thZ đ:c lFp ho c có thZ trong cùng m:t hOp đMng ký k8t v[i chd ñYu
tư. ðZ ch n ñưOc tư vcn ph i liJt kê các tN chac tư vcn có năng l?c th?c hiJn dich vp; thông
tin sơ b: cho h vW nhu cYu dich vp cda d? án và lFp danh sách các nhà tư vcn có nguyJn v ng
và xem xét các ñW xuct cda h .
Chd
ñYu tư

Tư vcn
qu n lý
d? án
Nhà
thYu

Tư vcn
thi8t k8

Hình 1.6. Phương thac xây d?ng theo mơ
hình tư vcn qu n lý d? án

2.6.2.2. Qu3n lý d án cJa tư v n qu3n lý
ðRi v[i các d? án l[n, đ c biJt có so dpng vRn vay nư[c ngồi ph i có tư vcn qu n lý.
ðây là m:t chd thZ thay m t chd ñYu tư tác ñ:ng t[i tct c các bên trong viJc th?c hiJn d? án,
bu:c h làm tròn trách nhiJm cda mình theo đúng hOp đMng đã ký k8t. Tư vcn qu n lý có vai
trị xun suRt trong tồn b: q trình th?c hiJn d? án, tư vcn qu n lý đưOc xem là hồn thành
nhiJm vp khi các mpc tiêu cp thZ cda d? án ñã ñCt ñưOc.

20



Hình 1.6 thZ hiJn mRi quan hJ qua lCi gika các bên trong phương thac xây d?ng theo mơ
hình tư vcn qu n lý d? án.
2.6.2.3. Nhi(m v6 cJa tư v n giám sát trong qu3n lý th c hi(n d án
NhiJm vp cda tư vcn giám sát ñưOc quy ñinh trong hOp ñMng gika chd ñYu tư và tư vcn
giám sát. Các nhiJm vp chd y8u cda tư vcn giám sát là:
+

KiZm tra các biJn pháp thi công; xem xét, phê duyJt ti8n đ:, b n vg thi cơng cda nhà
thYu.

+

KiZm tra, phê duyJt thi8t bi thi công, các nguyên vFt liJu và các ñYu vào khác do nhà
thYu mang đ8n cơng trưAng vW sR lưOng, chct lưOng, tiêu chu¡n kK thuFt.

+

Theo dõi ti8n đ: thi cơng, tìm ngun nhân sai lJch và tN chac các cu:c h p thưAng
kỳ ñZ gi i quy8t các vcn ñW kK thuFt, ñMng thAi ñW xuct gi i pháp khSc phpc; giám sát

khRi lưOng, xác nhFn khRi lưOng hoàn thành cda nhà thYu, xác nhFn s? ñ m b o các
tiêu chu¡n ñã ñưOc quy ñinh ñRi v[i khRi lưOng ñã hoàn thành; ccp chang nhFn đZ
chd đYu tư có cơ sH thanh tốn và thưHng cho nhà thYu n8u hồn thành tRt cơng viJc.

Nhìn chung, nhà thYu ph i tn thd theo m i yêu cYu cda tư vcn giám sát.
2.6.3. Qu n lý th c hi n d án c0a nhà thRu
Sau khi trúng thYu và ký k8t hOp ñMng v[i chd ñYu tư, nhà thYu xây d?ng ph i ti8n hành
tN chac thi cơng cơng trình trên cơ sH nhiJm vp ñưOc giao và hOp ñMng ñã ký, ph i chiu trách
nhiJm tồn diJn vW q trình thi cơng cơng trình theo đúng thi8t k8, d? tốn và ti8n ñ: ñưOc
duyJt, chiu s? giám sát cda các nhà tư vcn ñCi diJn cho chd ñYu tư.
2.6.3.1. M0t s+ yêu c u nhà th u c n tuân theo trong qu3n lý xây l?p
+ Ph i thi cơng đúng thi8t k8:
Quy ñinh này nhem ñ m b o cho t4ng hCng mpc d? án ñưOc ki8n tCo theo ñúng yêu cYu
cda chd đYu tư vW ki8n trúc, cơng năng, kích thư[c, chct lưOng... MuRn vFy nhà thYu ph i ti8p
nhFn hM sơ thi8t k8 ñYy ñd, c n kg; nghiên cau nSm vkng thi8t k8 ñZ hiZu ñúng và làm ñúng
thi8t k8.
Tuy nhiên, trong hM sơ thi8t k8 có thZ có sai sót, khi8m khuy8t. N8u nhà thYu phát hiJn ra
sai sót, cYn thơng báo đ8n tư vcn giám sát và bên thi8t k8 ñZ bN sung/ñiWu chsnh. N8u nhà thYu
muRn thay ñNi m:t sR chi ti8t cda thi8t k8 như thay ñNi chdng loCi, nhãn mác cda vFt liJu so
dpng vào cơng trình d? án mà khơng nh hưHng ñ8n chct lưOng cũng ph i trình tư vcn giám
sát ñZ có ý ki8n chcp thuFn beng văn b n.
+ Ph i th?c hiJn đúng các quy trình, quy phCm kK thuFt.
+ Ph i tơn tr ng các quy đinh hiJn hành vW hoCt ñ:ng s n xuct kinh doanh xây lSp; th?c
hiJn ñYy ñd m i ñiWu kho n trong hOp đMng thi cơng đã ký.
+ Ph i tơn tr ng s? giám sát thi cơng t4 bên ngồi cda chd đYu tư và cda các cơ quan
chun mơn làm chac năng qu n lý Nhà nư[c.
2.6.3.2. Nhi(m v6 cJa nhà th u
+ LFp thi8t k8 tN chac thi công chi ti8t.

21

+ LFp k8 hoCch tác nghiJp và giao nhiJm vp cho các ñơn vi ñưOc ñiWu ñ:ng tham gia
(làm rõ các nhiJm vp chu¡n bi kK thuFt và cung ang, s n xuct php trO, công tác xây lSp).
+ ðiWu hành và ñiWu ñ: m i hoCt ñ:ng s n xuct v diÔn bi8n s n xuct hng ngy theo k8
hoCch tác nghiJp ñã lFp, ñ c biJt là phRi hOp các hoCt đ:ng trên cơng trưAng.
+ Ti8n hành t? giám sát tồn diJn các hoCt đ:ng xây lSp nhem ñ m b o quy trình, quy
chu¡n kK thuFt và an tồn trong s n xuct, đ m b o chct lưOng và ti8n đ: trong thi cơng; th?c
hiJn đúng các ñinh mac s n xuct, ñ m b o khơng vưOt hCn mac chi phí.
+ Quan hJ và thương th o v[i tư vcn giám sát gi i quy8t các vcn ñW n y sinh như thay ñNi
thi8t k8, phát sinh khRi lưOng hay nhiJm vp công tác do các nguyên nhân khách quan và m i
ách tSc, s? cR trên công trưAng.
+ Th?c hiJn các thd tpc nghiJm thu và chuyZn giao cơng đoCn; nghiJm thu và bàn giao
trung gian; nghiJm thu + bàn giao k8t thúc hOp đMng và b o hành cơng trình thao quy đinh.
+ Ghi chép, lưu gik sR liJu, nhFt ký thi công.
Qu n lý th?c hiJn d? án tRt giúp nhà thYu hC giá thành cơng trình, tăng lOi nhuFn. MuRn
vFy, nhà thYu có trách nhiJm làm đYy đd các thd tpc và n:i dung văn b n thi8t k8 tN chac thi
cơng theo quy đinh cda Nhà nư[c và cda chd ñYu tư, ph i thi8t lFp ñưOc hJ thRng qu n lý và
biJn pháp phRi hOp tRt nhct các hoCt ñ:ng s n xuct xây d?ng t4 khi khHi ñYu ñ8n khi k8t thúc.
Sao cho hoCt ñ:ng xây d?ng luôn ln H trCng thái đưOc qu n lý và kiZm sốt tồn diJn, ch t
chg nhem tRi ưu hố các lOi ích đã thZ hiJn trong hOp đMng cda c 2 phía và lOi ích cda xã h:i.
Tóm l i, tct c các bên: chd ñYu tư, tư vcn, nhà thYu ñWu ph i tham gia vào các n:i dung
cda qu n lý d? án nhưng t4 các giác ñ: khác nhau, mac ñ: khác nhau, thZ hiJn quyWn lOi và
trách nhiJm cda t4ng thành viên.
Các chương ti8p theo cda tài liJu này ñW cFp ñ8n các n:i dung cơ b n cda qu n lý d? án
t4 giác ñ: mpc đích chung là xây d?ng thành cơng cơng trình ñZ ñưa vào khai thác so dpng
theo ñúng mpc tiêu ñã ñW ra cda d? án.
CÂU HsI ÔN T P
1. Trình bày khái niJm d? án và các đ c trưng cơ b n cda nó.

2. Qu n lý d? án là gì? Nhkng n:i dung chd y8u cda qu n lý d? án?
3. Gi i thích mRi quan hJ gika 3 mpc tiêu cơ b n cda qu n lý d? án.
4. Phân biJt qu n lý d? án và qu n lý quá trình s n xuct liên tpc.
5. HiZu th8 nào là vịng đAi cda d? án? Trình bày n:i dung qu n lý theo vịng đAi cda
d? án.
6. Trình bày nhiJm vp cda các chd thZ tham gia th?c hiJn d? án.
7. Gi so anh (chi) ñưOc giao nhiJm vp tham gia vào Ban qu n lý d? án xây d?ng m:t
con ñưAng, ho c m:t cây cYu. Hãy lên k8 hoCch nhkng cơng viJc chính cda d? án
này.

22



CHƯƠNG 2
MƠ HÌNH CƠ C“U T” CH‘C
QU N LÝ D ÁN
1. Nguyên tTc chung xây d ng cơ cHu tK ch7c qu n lý d án _______________________ 24
2. Mơ hình cơ cHu tK ch7c theo quan h c0a các thành viên d án___________________ 25
2.1. Các mơ hình cơ cgu tt chVc tách bi6t, quEn lý theo d9 án và quEn lý chung __________ 25
2.2. Cơ cgu tt chVc ñúp (dual)____________________________________________________ 27
2.3. Các cơ cgu tt chVc phVc tMp __________________________________________________ 28

3. Các cơ cHu tK ch7c qu n lý theo n)i dung d án _______________________________ 32
3.1. Cơ cgu tt chVc ñơn giEn _____________________________________________________ 32
3.2. Cơ cgu tt chVc b` phYn theo chVc năng ________________________________________ 32
3.3. Cơ cgu tr9c tuyrn ! chVc năng________________________________________________ 33
3.4. Cơ cgu tt chVc theo sEn phzm/khách hàng/th| trưlng ____________________________ 33
3.5. Cơ cgu tt chVc b` phYn theo quá trình _________________________________________ 34
3.6. Cơ cgu tt chVc ma trYn ______________________________________________________ 34

3.7. Cơ cgu tt chVc h}n h~p______________________________________________________ 36

Câu h i ôn t p_____________________________________________________________ 37

23



1. NGUYÊN T1C CHUNG XÂY DqNG CƠ C U T

CH‚C QU N LÝ Dq ÁN

HiJu qu cda d? án php thu:c rct nhiWu vào cơ ccu tN chac áp dpng trong qu n lý. Cơ
ccu tN chac qu n lý thơng thưAng đưOc hiZu là tOng h p các b0 ph n (các đơn v: và cá nhân)
khác nhau, có m+i liên h( và quan h( ph6 thu0c lcn nhau, có nh4ng nhi(m v6, quy!n h n và
trách nhi(m nh t đ:nh, đư c b+ trí theo nh4ng c p, nh4ng khâu khác nhau nh5m ñ3m b3o
th c hi(n các ho t ñ0ng cJa d án và ñưa d án ñ&n m6c tiêu ñã ñ:nh.
Xây d?ng cơ ccu tN chac d? án là m:t cơng viJc phac tCp, khó khăn, mang tính trách
nhiJm cao nhưng lCi có nhiWu y8u tR bct đinh. Song có thZ đưa ra đây m:t sR nguyên tSc cơ
b n mà n8u tuân thd theo ta có thZ xây d?ng đưOc m:t cơ ccu tN chac hiJu qu . Các ngun
tSc đó là:
+

S? phù hOp cda cơ ccu tN chac d? án v[i hJ thRng các mRi quan hJ cda các thành
viên d? án;

+

S? phù hOp cda cơ ccu tN chac v[i n:i dung d? án;

+

S? phù hOp cda cơ ccu tN chac v[i yêu cYu cda mơi trưAng bên ngồi.
B ng 2.1. So sánh cơ cHu tK ch7c c7ng và cơ cHu tK ch7c m,m

Tiêu chí so
sánh
Các tính chct
chung

Cơ cHu tK ch7c c7ng
lĩnh v?c cơng viJc th?c hiJn h²p

Cơ cHu tK ch7c m,m
lĩnh v?c công viJc th?c hiJn r:ng

sR lưOng l[n các thd tpc và ngun sR lưOng khơng nhiWu nhkng chs d¥n
tSc cp thZ
chung
trách nhiJm rõ ràng

biên gi[i trách nhiJm không rõ ràng

mang n ng tính cơng thac và khó khơng n ng tính cơng thac và có ch¢
thZ hiJn cá tính cda cá nhân
cho sáng tCo
Mơi trưAng
vFn dpng

mơi trưAng Nn đinh và có thZ d? mac đ: bct đinh cao, mơi trưAng

báo
mang tính đ:ng
mpc tiêu rõ ràng và ít thay đNi

mpc tiêu khơng rõ ràng và có thZ thay
đNi

cơ ccu các vcn đW và cơng viJc rõ cơ ccu các vcn đW và cơng viJc khơng
ràng
rõ ràng
cơng viJc có thZ đinh lưOng

cơng viJc khó đinh lưOng

quyWn l?c đưOc thZ ch8 hố

quyWn l?c cYn qua tho thách và cYn
ñưOc ccp dư[i khâm phpc

VW s? phù hOp cda cơ ccu tN chac d? án v[i u cYu cda mơi trưAng bên ngồi: ngưAi ta
cho reng mơi trưAng càng "đ:ng" và có nhiWu thay đNi thì cơ ccu tN chac d? án càng ph i

24



mWm, linh ủ:ng v dÔ thớch nghi. Mụi trAng Nn đinh và có thZ d? báo đưOc thì các cơ ccu tN
chac hành chính cang lCi có hiJu qu .
Mac ñ: "cang" hay "mWm" cda m:t cơ ccu tN chac php thu:c vào mac đ: thZ ch8 hố
hoCt đ:ng cda các thành viên trong tN chac, thZ hiJn H sR lưOng và mac cp thZ cda các nguyên

tSc và các thd tpc th?c hiJn cơng viJc cũng như mac đ: các thành viên trong tN chac tuân thd
trình t? quy ñinh này. B ng 2.1 trình bày s? so sánh 2 loCi cơ ccu tN chac trên vW các tính chct
chung và mơi trưAng vFn dpng.
2. MƠ HÌNH CƠ C U T

CH‚C THEO QUAN H& C…A CÁC THÀNH VIÊN Dq ÁN

2.1. Các mơ hình cơ cgu tt chVc tách bi6t, quEn lý theo d9 án và quEn lý chung
N8u các nguMn l?c cơ b n cda d? án nem trong khn khN m:t tN chac/hJ thRng thì cYn
ph i thành lFp m:t Ban qu n lý d? án nem trong cơ ccu cda tN chac hay hJ thRng đó. ðương
nhiên tN chac/hJ thRng ph i beng cách này hay cách khác hồ đMng các mâu thu¥n có thZ n y
sinh gika b: phFn qu n lý d? án và các b: phFn khác trong vcn ñW so dpng các nguMn l?c
chung, có hCn.
N8u d? án khơng l p lCi thì có thZ có phương án cơ c u tO chFc qu3n lý d án tách bi(t,
nghĩa là ñưOc tách h³n ra khri tN chac/hJ thRng m² (hình 2.1).

Ban qu n lý
d? án
cơ ccu tN chac cda tN chac/hJ thRng m²

Hình 2.1. Mơ hình cơ ccu tN chac d? án tách biJt

M:t cơ ccu tN chac tách biJt như vFy hình thành chs ñZ dành cho m:t d? án. Sau khi d?
án hoàn thành, Ban qu n lý d? án này ph i gi i thZ. NguMn cán b: chd y8u cho Ban qu n lý d?
án tách biJt lcy t4 tN chac/hJ thRng m². Các cán b: này làm viJc tCi d? án trong thAi gian tMn
tCi cda d? án, sau khi d? án hoàn thành h lCi trH vW vi trí cũ.
Song, mac đ: tách biJt cda d? án có thZ khác nhau. N8u tN chac/hJ thRng m² liên tpc
ph i th?c hiJn các loCi d? án thì sg n y sinh nhu cYu liên k8t sâu sSc hơn gika cơ ccu cda tN
chac/hJ thRng m² và cơ ccu cda d? án. Trong trưAng hOp này ngưAi ta thưAng so dpng mơ
hình tN chac "qu3n lý theo d án". Nghĩa là, cơ ccu tN chac d? án tách biJt ñã bi8n thành m:t

b: phFn cơ ccu hoCt ñ:ng thưAng xuyên trong n:i b: cda tN chac/hJ thRng m² (hình 2.2).

25