(Luận văn thạc sĩ) hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng thương mại cổ phẩn ngoại thương việt nam chi nhánh quy nhơn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

PHẠM NGUYỄN PHI HÙNG

HỒN THIỆN HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ĐỊNH
CHO VAY KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI
NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN

h

NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM –
CHI NHÁNH QUY NHƠN

Chuyên ngành: Kế toán
Mã số: 8.34.03.01

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. Lê Thị Thanh Mỹ


ỜI C M ĐO N
Tôi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của cá nhân tơi.
Các số liệu trình bày trong luận văn là trung thực, đúng với khảo sát trên
thực tế. Kết quả luận văn chƣa từng đƣợc cơng bố trong cơng trình nào khác.
Bình Định, ngày 20 tháng 8 năm 2021
Tác giả luận văn

Phạm Nguyễn Phi Hùng

h

ỜI CẢM ƠN
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn đến q thầy cơ Phịng Sau Đại học và q
thầy cơ giảng viên Trƣờng Đại học Quy Nhơn đã nhiệt tình giảng dạy, tạo
mọi điều kiện thuận lợi cho tơi hồn thành tốt việc học tập tại trƣờng.
Tôi chân thành cảm ơn TS. Lê Thị Thanh Mỹ, ngƣời đã nhiệt tình, tận
tâm, ân cần chỉ dạy, động viên, hƣớng dẫn giúp cho tơi trong q trình nghiên
cứu và hồn thành luận văn này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các anh chị đồng nghiệp, bạn
bè và gia đình nhiệt tình ủng hộ, giúp đỡ tơi trong q trình học tập, nghiên
cứu và hồn thành luận văn.
Bình Định, ngày 20 tháng 8 năm 2021

h

Tác giả luận văn

Phạm Nguyễn Phi Hùng


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ON
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU VÀ SƠ ĐỒ
DANH MỤC CÔNG THỨC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................................. 1
2. Tổng quan các đề tài đã nghiên cứu có liên quan ................................................... 2

3. Mục tiêu nghiên cứu đề tài ........................................................................................ 7
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 8
5. Phƣơng pháp nghiên cứu........................................................................................... 8
6. Ý nghĩa khoa học của đề tài ...................................................................................... 9

h

7. Kết cấu của đề tài: ...................................................................................................... 9
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ĐỊNH CHO VAY TẠI
CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ...................................................................... 11
1.1. Khái quát về hoạt động thẩm định cho vay tại ngân hàng thƣơng mại ........... 11
1.1.1. Khái quát về ngân hàng thƣơng mại ................................................................ 11
1.1.2. Khái quát về hoạt động thẩm định cho vay tại ngân hàng thƣơng mại ........ 13
1.2. Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho
vay tại ngân hàng thƣơng mại ..................................................................................... 16
1.2.1. Mục tiêu của phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay
tại ngân hàng thƣơng mại ............................................................................................ 16
1.2.2. Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho
vay tại ngân hàng thƣơng mại ..................................................................................... 17
Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................................ 34


CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ĐỊNH CHO VAY TẠI NGÂN
HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM -CHI NHÁNH QUY NHƠN ... 35
2.1. Khái quát về Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh
Quy Nhơn...................................................................................................................... 35
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển.................................................................... 35
2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ .................................................................................... 37

2.1.3 Cơ cấu tổ chức .................................................................................................... 38
2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh.......................................................................... 39
2.2. Thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm
định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy
Nhơn .............................................................................................................................. 43
2.2.1 Thực trạng các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính.................................................. 44
2.2.2. Thực trạng nhóm chỉ tiêu về tình hình tài trợ và đảm bảo vốn: .................... 49

h

2.2.3. Thực trạng nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh tốn ......................................... 51
2.2.4. Thực trạng nhóm chỉ tiêu về khả năng hoạt động .......................................... 53
2.2.5. Thực trạng nhóm chỉ tiêu về khả năng tăng trƣởng ....................................... 55
2.2.6. Thực trạng nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời............................................... 57
2.2.7. Thực trạng nhóm chỉ tiêu dịng tiền ................................................................. 59
2.2.8. Kết luận từ kết quả phân tích các nhóm chỉ tiêu ............................................. 59
2.3 Đánh giá thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp
trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi
nhánh Quy Nhơn .......................................................................................................... 60
2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc .................................................................................... 60
2.3.2. Những hạn chế tồn tại ....................................................................................... 64
2.3.3 Nguyên nhân của các hạn chế: .......................................................................... 69
Kết luận chƣơng 2 ........................................................................................................ 67


CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN
TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG THẨM ĐỊNH CHO VAY
TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH
QUY NHƠN................................................................................................................. 71
3.1. Định hƣớng phát triển của Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam –

Chi nhánh Quy Nhơn ................................................................................................... 71
3.1.1. Định hƣớng phát triển ....................................................................................... 71
3.1.2. Chỉ tiêu kinh doanh cụ thể ................................................................................ 72
3.2. Giải pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp
trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi
nhánh Quy Nhơn .......................................................................................................... 73
3.2.1 Hoàn thiện các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính ................................................. 73
3.2.2. Hồn thiện nhóm chỉ tiêu về tình hình tài trợ và đảm bảo vốn ..................... 76
3.2.3. Hồn thiện nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh tốn ......................................... 77

h

3.2.4. Hồn thiện nhóm chỉ tiêu về khả năng hoạt động .......................................... 80
3.2.5. Hoàn thiện nhóm chỉ tiêu về tăng trƣởng ........................................................ 82
3.2.6. Hồn thiện nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời .............................................. 83
3.2.7. Hồn thiện nhóm chỉ tiêu dịng tiền:................................................................ 84
3.3. Kiến nghị ............................................................................................................... 86
3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt
Nam- chi nhánh Quy Nhơn ......................................................................................... 86
3.3.2 Kiến nghị với Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam.... 87
3.3.3. Kiến nghị với các cơ quan hữu quan ............................................................... 88
Kết luận chƣơng 3 ........................................................................................................ 86
KẾT LUẬN .................................................................................................................. 92
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................. 93
PHỤ LỤC


DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
Từ viết đầy đủ

Từ viết tắt

Báo cáo thẩm định

BCTC

Báo cáo tài chính

CBTĐ

Cán bộ thẩm định

CIC

Trung tâm tín dụng quốc gia

HĐKD

Hoạt động kinh doanh

LNST

Lợi nhuận sau thuế

ROA

Lợi nhuận trên tổng tài sản bình quân

ROE

Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu bình quân

TSCĐ

Tài sản cổ định

Techcombank

Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Kỹ Thƣơng Việt
Nam

TMCP

Thƣơng mại cổ phần

VCSH

Vốn chủ sở hữu

Vietcombank Quy
Nhơn

Ngân hàng TMCP Ngoại Thƣơng Việt Nam –
Chi nhánh Quy Nhơn

Vietcombank

Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng
Việt Nam

h

BCTĐ


DANH MỤC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ
Bảng 1.1. Khái quát hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong
thẩm định cho vay tại các ngân hàng thƣơng mại ..................................................... 32
Sơ đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức của Vietcombank Quy Nhơn .......................................... 38
Bảng 2.1 Hoạt động tín dụng Vietcombank Quy Nhơn giai đoạn 2018 – 2021.... 40
Bảng 2.2 Kết quả hoạt động kinh doanh Vietcombank Quy Nhơn 2017 – 2021 .. 42
Bảng 2.3. Chỉ tiêu trên báo cáo tài chính tại Vietcombank Quy Nhơn................... 45
Bảng 2.4 Các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính Cơng ty Hùng Vƣơng ....................... 46
Bảng 2.5. Nhóm chỉ tiêu trên về tình hình tài trợ và đảm bảo vốn tại
Vietcombank Quy Nhơn ............................................................................................. 50
Bảng 2.6 Chỉ tiêu về khả năng tự tài trợ Công ty Hùng Vƣơng .............................. 50
Bảng 2.7 Nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh toán tại Vietcombank Quy Nhơn ...... 51
Bảng 2.8 Nhóm chỉ tiêu khả năng thanh tốn Cơng ty Hùng Vƣơng ..................... 52
Bảng 2.9 Nhóm chỉ tiêu về khả năng hoạt động tại Vietcombank Quy Nhơn....... 54

h

Bảng 2.10 Nhóm chỉ tiêu về khả năng hoạt động Công ty Hùng Vƣơng............... 54
Bảng 2.11 Nhóm chỉ tiêu về khả năng tăng trƣởng tại Vietcombank
Quy Nhơn...................................................................................................................... 56
Bảng 2.12 Nhóm chỉ tiêu về khả năng tăng trƣởng Công ty Hùng Vƣơng ............ 56
Bảng 2.13 Nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời tại Vietcombank Quy Nhơn ......... 57
Bảng 2.14 Nhóm chỉ tiêu khả năng sinh lời Công ty Hùng Vƣơng ........................ 58
Bảng 3.1 Chỉ tiêu kinh doanh Vietcombank Quy Nhơn .......................................... 72
Bảng 3.2. Bổ sung các nhóm chỉ tiêu trên báo cáo tài chính Cơng ty

Hùng Vƣơng ................................................................................................................. 75
Bảng 3.3. Bổ sung nhóm chỉ tiêu thanh tốn Cơng ty Hùng Vƣơng ...................... 79
Bảng 3.4. Bổ sung các chỉ tiêu về khả năng hoạt động Cơng ty Hùng Vƣơng ...... 81
Bảng 3.5 Phân tích bổ sung nhóm chỉ tiêu về khả năng tăng trƣởng
Cơng ty Hùng Vƣơng .................................................................................................. 83
Bảng 3.6 Phân tích bổ sung nhóm chỉ tiêu dịng tiền Cơng ty Hùng Vƣơng ......... 85


DANH MỤC CƠNG THỨC
Cơng thức 1.1 Hệ số nợ ................................................................................... 17
Công thức 1.2 Hệ số tự tài trợ ......................................................................... 17
Công thức 1.3 Hệ số nợ ngắn hạn ................................................................... 18
Công thức 1.4 Hệ số nợ dài hạn ...................................................................... 18
Công thức 1.5 Hệ số khả năng thanh tốn hiện hành...................................... 18
Cơng thức 1.6 Hệ số khả năng thanh tốn nhanh............................................ 19
Cơng thức 1.7 Hệ số khả năng thanh toán tức thời ......................................... 20
Cơng thức 1.8 Hệ số thanh tốn lãi vay .......................................................... 20
Cơng thức 1.9 Hệ số khả năng thanh tốn vốn vay ........................................ 20
Công thức 1.10 Hệ số khả năng trả nợ ngắn hạn ............................................ 21
Cơng thức 1.11 Số vịng quay tổng tái sản ..................................................... 22
Cơng thức 1.12 Số vịng quay các khoản phải thu .......................................... 22
Công thức 1.13 Kỳ thu tiền bình qn ............................................................ 22

h

Cơng thức 1.14 Số vịng quay khoản phải thu phát sinh ................................ 23
Công thức 1.15 Số vịng quay hàng tồn kho ................................................... 23
Cơng thức 1.16 Kỳ lƣu kho trung bình ........................................................... 24
Cơng thức 1.17 Số vịng quay khoản phải trả ................................................. 24
Công thức 1.18 Kỳ phải trả trung bình ........................................................... 24

Cơng thức 1.19 Chu kỳ lƣu chuyển tiền bình qn ........................................ 25
Cơng thức 1.20 Tăng trƣởng doanh thu thuần ................................................ 27
Công thức 1.21 Tăng trƣởng lợi nhuận ........................................................... 27
Công thức 1.22 Tăng trƣởng tổng tài sản........................................................ 27
Công thức 1.23 Tăng trƣởng vốn chủ sở hữu ................................................. 27
Công thức 1.24 Tăng trƣởng nợ vay ............................................................... 28
Công thức 1.25 Tỷ lệ lợi nhuận gộp................................................................ 28
Công thức 1.26 Tỷ lệ lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh .................... 28
Cơng thức 1.27 Tỷ lệ lợi nhuận rịng .............................................................. 29


Công thức 1.28 Tỷ lệ sinh lời tổng tài sản ...................................................... 29
Công thức 1.29 Tỷ lệ sinh lời của vốn chủ sở hữu ......................................... 29
Công thức 1.30 Tỷ lệ tạo tiền từ doanh thu..................................................... 30
Cơng thức 1.31 Dịng tiền từ hoạt động kinh doanh trên doanh thu ............... 30
Công thức 1.32 Khả năng tạo tiền................................................................... 30
Công thức 3.1 Hệ số khả năng thanh tốn vốn vay ....................................... 78
Cơng thức 3.2 Hệ số khả năng trả nợ vay ....................................................... 78
Công thức 3.3. Chu kỳ ln chuyển tiền bình qn ........................................ 80
Cơng thức 3.4 Tỷ lệ tạo tiền từ doanh thu ...................................................... 84
Công thức 3.5 Lƣu chuyển tiền từ kinh doanh trên doanh thu ....................... 85
Công thức 3.6 Khả năng tạo tiền..................................................................... 85

h


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong giai đoạn hiện nay, khi hoạt động sản xuất kinh doanh ngày càng

mở rộng và phát triển, nhu cầu vốn của các doanh nghiệp theo đó cũng tăng
mạnh và vƣợt ra khỏi khả năng vốn tự có của doanh nghiệp. Để đảm bảo cho
sản xuất kinh doanh ổn định và mở rộng thị trƣờng, vay vốn ngân hàng là
kênh huy động vốn đƣợc nhiều doanh nghiệp lựa chọn vì dễ tiếp cận và chi
phí sử dụng vốn thấp. Nắm bắt đƣợc nhu cầu trên, các ngân hàng thƣơng mại
cũng liên tục phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp đáp ứng kịp thời nhu
cầu của khách hàng cũng nhƣ thông qua hoạt động này tạo lợi nhuận cho hoạt
động kinh doanh của mình. Đối với một số ngân hàng thƣơng mại, cho vay
doanh nghiệp là một mảng kinh doanh chính đem lại phần lớn lợi nhuận với
nhiều tiềm năng và dƣ địa phát triển.
Tuy nhiên, đi cùng với sự phát triển của hoạt động cho vay doanh

h

nghiệp, rủi ro nợ xấu từ nhóm khách hàng doanh nghiệp cũng là một vấn đề
đƣợc các ngân hàng thƣơng mại đặc biệt quan tâm. So với khách hàng cá
nhân, rủi ro nợ xấu khách hàng doanh nghiệp có tính nghiêm trọng hơn, rủi ro
hơn do đặc điểm dƣ nợ cho vay lớn. Chính vì vậy, bên cạnh mục tiêu lợi
nhuận kinh doanh, chất lƣợng tín dụng mà cụ thể hơn là chất lƣợng khách
hàng cũng đƣợc xem là một tiêu chí quan trọng để đánh giá tính hiệu quả và
an tồn của một ngân hàng thƣơng mại. Trên thực tế, các năm gần đây đã xảy
ra rất nhiều trƣờng hợp nợ xấu tại các doanh nghiệp với thiệt hại nghiêm
trọng, gây thất thoát vốn nặng nề cho ngân hàng, ảnh hƣởng xấu đến hoạt
động của các ngân hàng thƣơng mại cũng nhƣ nền kinh tế.
Nhằm giải thiểu rủi ro từ nợ xấu, công tác thẩm định là một khâu thiết
yếu đƣợc các ngân hàng thƣơng mại ƣu tiên áp dụng trong quá trình quyết
định cho vay. Với đặc thù của khách hàng doanh nghiệp, phân tích tài chính là
một phần thiết yếu trong cơng tác thẩm định. Để việc phân tích tài chính đƣợc

2
hiệu quả, hệ thống chỉ tiêu thƣờng đƣợc xây dựng nhằm định hƣớng thống
nhất về nội dung phân tích và đánh giá chính xác đầy đủ về tài chính doanh
nghiệp. Chính vì vậy, hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính ln đƣợc chú
trọng hồn thiện trong cơng tác thẩm định cho vay.
Với vị thế nằm gần các khu công nghiệp lớn, Ngân hàng TMCP Ngoại
thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn đã định hƣớng hoạt động cho vay là
hoạt động kinh doanh chính trong đó cho vay khách hàng doanh nghiệp chiếm tỷ
trọng lớn. Nhƣ các ngân hàng thƣơng mại khác, cơng tác phân tích tài chính
doanh nghiệp là một khâu bắt buộc mà trong đó hệ thống chỉ tiêu phân tích là cốt
lõi. Hệ thống chỉ tiêu giúp việc phân tích về tài chính khách hàng đƣợc chuẩn
hóa, miêu tả đƣợc bức tranh vừa tổng thể vừa chi tiết về doanh nghiệp. Từ đó,
các phân tích dựa trên hệ thơng chỉ tiêu đóng vai trị quan trọng trong quyết định
cho vay. Vì vậy, để phân tích chính xác tình hình tài chính khách hàng, Ngân
hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn luôn quan tâm

h

hồn thiện hệ thống chỉ tiêu trong cơng tác thẩm định khách hàng của mình. Do
đó, tác giả quyết định chọn đề tài “Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài
chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân
hàng Thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam – chi nhánh Quy Nhơn” làm
đề tài nghiên cứu của luận văn.
2. Tổng quan các đề tài đã nghiên cứu có liên quan
Để việc phân tích tài chính đƣợc hiệu quả, hệ thống chỉ tiêu thƣờng
đƣợc xây dựng để việc phân tích thuận tiện, vừa chi tiết, vừa tổng quan, tránh
bỏ sót các thơng tin quan trọng về tình hình tài chính doanh nghiệp. Vì vậy,
các vấn đề về hệ thống chỉ tiêu trong phân tích tài chính đã đƣợc nhiều tác giả
quan tâm nghiên cứu, đƣợc đề cập đến trong nhiều bài báo khoa học, cơng
trình nghiên cứu, luận văn. Theo đó, mỗi nghiên cứu thực hiện hồn thiện hệ

thống chỉ tiêu theo các góc độ nhƣ: góc độ nhà đầu tƣ, góc độ nhà quản trị,
góc độ ngân hàng cho vay,… và sử dụng mẫu nghiên cứu là các nhóm doanh


3
nghiệp khác nhau. Qua quá trình tham khảo và nghiên cứu, tác giả xin nêu
một số nghiên cứu tiêu biểu về khía cạnh này nhƣ sau.
Đồn Ngọc Quỳnh (2011) với đề tài “Hồn thiện hệ thống chỉ tiêu phân
tích tài chính doanh nghiệp phục vụ cho ngân hàng khi đƣa ra quyết định cho
vay”. Bài luận thực hiện về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp
của ngân hàng Techcombank. Trong khi các luận văn khác thực hiện theo
hƣớng tổng hợp và thống kê về các chỉ tiêu đƣợc sử dụng, luận văn đi sâu vào
phân tích thực trạng sử dụng chỉ tiêu trong thẩm định tài chính doanh nghiệp
vay tại Techcombank mà cụ thể là doanh nghiệp Kamaz và doanh nghiệp
Citicom. Từ đó, luận văn đánh giá hiệu quả của hệ thống chỉ tiêu hiện tại
trong việc phân tích tài chính hai cơng ty này, những điểm đạt đƣợc và còn
hạn chế. Luận văn cũng đƣa ra các giải pháp để hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu
phân tích tài chính trong thẩm định cho vay để áp dụng tại ngân hàng
Techcombank. Bài luận này có nét tƣơng đồng về hƣớng phân tích với đề tài

h

của tác giả đang thực hiện. Theo đó, bên cạnh việc tổng hợp thống kê các chỉ
tiêu đƣợc sử dụng, bài luận thực hiện mô tả cách một ngân hàng áp dụng hệ
thống chỉ tiêu của mình vào phân tích tài chính một khách hàng cụ thể. Từ đó,
tạo cơ sở để đi sâu đánh giá hiệu quả hệ thống chỉ tiêu hiện tại với các mục
tiêu thẩm định khách hàng mà ngân hàng cần đạt [14].
Phạm Thị Quyên, Đinh Thị Việt Nga, Bạch Thị Thu Hƣờng, Trần Thị
Thanh Hằng (2015) với đề tài “Hồn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài
chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay tại các ngân hàng thƣơng mại cổ

phần Việt Nam”. Bài nghiên cứu này có nhiều điểm tƣơng đồng về đối tƣợng
nghiên cứu vì đều nghiên cứu về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong
thẩm định cho vay tại ngân hàng thƣơng mại. Tuy nhiên, đề tài có phạm vi
nghiên cứu rộng khi bao quát kết quả khảo sát tại nhiều ngân hàng thƣơng
mại cổ phần Việt Nam. Cơng trình nghiên cứu có điểm nổi bật khi thực hiện
nghiên cứu cơng phu tại nhiều ngân hàng thƣơng mại và đƣa ra đƣợc thống kê


4
chung về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính mà các ngân hàng thƣơng mại
Việt Nam đang sử dụng trong thẩm định cho vay. Qua kết quả thống kê và
phân tích, tác giả chỉ ra các thiếu sót trong hệ thống chỉ tiêu mà các ngân hàng
đang sử dụng hiện tại nhƣ: chƣa so sánh với chỉ số trung bình ngành, ít chú ý
đến chỉ tiêu liên quan đến dịng tiền, mơt số nhóm chỉ tiêu sơ sài, chƣa đầy
đủ; thiếu các chỉ tiêu liên quan đến tín dụng và phục vụ cho thẩm định cho
vay; … Từ đó, đề tài giới thiệu một hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính
chung cũng nhƣ đƣa ra các kiến nghị cho các ngân hàng thƣơng mại và kiến
nghị với nhà nƣớc và Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam. Bài viết này là cơ sở để
tác giả tham khảo thực hiện luận văn của mình, giúp tác giá định hình mục
tiêu xây dựng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính dƣới góc độ thẩm định cho
vay tại các ngân hàng thƣơng mại. [13]
Ngô Thị Lan Hƣơng (2015) với luận văn “Hồn thiện cơng tác phân tích
báo cáo tài chính khách hàng tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng

h

Việt Nam, chi nhánh Đà Nẵng”. Bài luận văn đánh giá chung về hoạt động
phân tích tài chính trong thẩm định cho vay tại Vietcombank Đà Nẵng, một chi
nhánh cùng hệ thống Vietcombank với Vietcombank Quy Nhơn. Trong bài
viết, thực trạng hệ thống chỉ tiêu đƣợc tác giả chú trọng đánh giá nhƣ là một

nội dung trọng yếu trong hoạt động phân tích tài chính. Theo đó, tác giả đánh
giá thực trạng sử dụng hệ thống chỉ tiêu Vietcombank Đà Nẵng còn tồn tại
nhiều vấn đề nhƣ: các chỉ tiêu chỉ đƣợc phân tích mang tính hình thức liệt kê
mà chƣa đi vào phân tích sâu, cán bộ phân tích chỉ so sánh dữ liệu chỉ tiêu giữa
các năm đề đánh giá xu hƣớng, chƣa so sánh với trung bình ngành và một số
hạn chế trong từng chỉ tiêu cụ thể nhƣ chi tiêu thanh toán, chỉ tiêu về hoạt động
kinh doanh. Bài viết cũng đƣa ra một số biên pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu
nhƣ cần kết hợp đánh giá các chỉ tiêu về cơ cấu tài chính với quy mơ tín dụng,
các chỉ tiêu thanh tốn với tình hình nợ vay, tình hình thanh tốn thực tế và đề
xuất bổ sung một số chỉ tiêu,… Vì bài nghiên cứu đƣợc thực hiện tại một chi


5
nhánh thuộc Vietcombank nhƣ Vietcombank Quy Nhơn nên bài nghiên cứu có
những nội dung tƣơng đồng với khóa luận của tác giả. Các kết quả của bài
nghiên cứu nhƣ các hạn chế, các giải pháp là các gợi ý cho tác giả khi phân tích
hệ thống chỉ tiêu tại Vietcombank Quy Nhơn [7].
Lữ Thanh Hiền (2019) với luận văn “Hệ thống xếp hạng tín dụng nội
bộ khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Ngoại
thƣơng Việt Nam”. Luận văn thực hiện phân tích về hệ thống xếp hạng tín
dụng tại Ngân hàng Ngoại thƣơng Việt Nam, ngân hàng mẹ của Vietcombank
Quy Nhơn. Về hệ thống xếp hạng tín dụng của Vietcombank, hệ thống này là
sự kết hợp của hai nhóm chỉ tiêu là các chỉ tiêu phi tài chính và chỉ tiêu tài
chính để đánh giá về rủi ro vỡ nợ của doanh nghiệp. Các chỉ tiêu tài chính
thuộc hệ thống chỉ tiêu xếp tín dụng mà tác giả phân tích trong luận văn này
có nhiều điểm chung với hệ thống chỉ tiêu sử dụng trong thẩm định cho vay
khách hàng doanh nghiệp tại Vietcombank Quy Nhơn với các nhóm chỉ tiêu

h

tƣơng đồng có thể kể đến nhƣ: nhóm chỉ tiêu về cơ cấu tài chính, nhóm chỉ
tiêu về hoạt động, nhóm chỉ tiêu về tăng trƣởng,… Bài luận văn thực hiện
đánh giá về hiệu quả của các nhóm chỉ tiêu này trong việc xếp hạng tín dụng
khách hàng từ đó đánh giá về hiệu quả chung của hệ thống xếp hạng tín dụng
và cuối cùng là hiểu quả của việc thẩm định khách hàng. Các kết luận của
luận văn này về các chỉ tiêu tài chính trong hệ thống chỉ tiêu xếp tín dụng của
Vietcombank là các gợi ý khi cho tác giả khi phân tích về hệ thống chỉ tiêu
thẩm định cho vay tại Vietcombank Quy Nhơn (nhất là các chỉ tiêu tƣơng
đồng giữa hai hệ thống chỉ tiêu).
Mai Khánh Vân (2016) với luận văn “Hồn thiện hệ thống chỉ tiêu
phân tích tài chính cho các công ty xây dựng niêm yết trên thị trƣờng chứng
khoán Việt Nam”. Luận văn nghiên cứu về hệ thống chỉ tiêu đƣợc mà các
công ty xây dựng niêm yết trên thị trƣờng chứng Việt Nam phải công bố theo
quy định của Ủy ban chứng khốn nhà nƣớc. Theo đó, luận văn đƣợc thực


6
hiện khảo sát báo cáo phân tích thƣờng niên của 20 doanh nghiệp xây dựng
trên thị trƣờng chứng khoán gồm 2 nhóm doanh nghiệp là nhóm doanh nghiệp
có sở hữu nhà nƣớc và nhóm doanh nghiệp có hình thức sở hữu tƣ nhân. Luận
văn đã tổng hợp đƣợc các chỉ tiêu theo từng hệ thống chỉ tiêu đƣợc các công
ty xây dựng sử dụng trong các báo cáo thƣờng niên cơng khai của mình, so
sánh giữa các báo cáo phân tích của cơng ty này về chỉ tiêu sử dụng, cách sử
dụng các chỉ tiêu (cách tính, tên gọi,…). Từ đó luận văn chỉ ra các hạn chế về
hệ thống chỉ tiêu đƣợc sử dụng trong các báo cáo phân tích nhƣ: hệ thống chỉ
tiêu sử dụng chƣa đồng bộ giữa các công ty, một số chỉ tiêu bắt buộc theo Ủy
ban chứng khoán nhà nƣớc bị bỏ qua, thiếu các chỉ tiêu đặc thù trong sản xuất
kinh doanh của ngành xây dựng,… Dựa trên các hạn chế đã chỉ ra, luận văn
đề xuất các giải pháp chuẩn hóa hệ thống chỉ tiêu về cách tính, tên gọi, các chỉ
tiêu thành phần trong nhóm; bổ sung thêm các chỉ tiêu đặc thù ngành xây

dựng, các chỉ tiêu về dòng tiền, chỉ tiêu sinh lời phục vụ cho nhà đầu

h

tƣ….Luận văn giúp bổ sung các chỉ tiêu về dòng tiền, các chỉ tiêu về sinh lời
và tầm quan trọng của các chỉ tiêu này. Đồng thời luận văn cũng cung cấp góc
nhìn của nhà đầu tƣ khi sử dụng hệ thống chỉ tiêu trong phân tích tài chính.
Nguyễn Thị Quỳnh Trang (2019) với luận văn “Hoàn thiện hệ thống
chỉ tiêu phân tích tại các cơng ty niêm yết thuộc Tập đồn Cơng nghiệp Than
- Khống sản Việt Nam”. Luận văn thực hiện nghiên cứu dựa trên nguồn
thông tin là các báo cáo quản trị nội bộ tại các công ty niêm yết thuộc Tập
đồn Cơng nghiệp Than – Khống sản Việt Nam. Luận văn đã thống kê và
tổng hợp theo hệ thống các chỉ tiêu phân tích tài chính đƣợc sử dụng trong
báo cáo quản trị nội bộ tại các doanh nghiệp này, minh họa cách tính tốn
theo chỉ tiêu trong từng báo cáo quản trị của doanh nghiệp cụ thể; so sánh các
chỉ tiêu sử dụng giữa các báo cáo, cách tích, tên gọi, … Từ thực trạng hệ
thống chỉ tiêu đã tổng hợp, tác giả khát quát các hạn chế trong việc sử dụng
hệ thống chỉ tiêu hiện tại nhƣ: hệ thống chỉ tiêu sơ sài không đầy đủ, không


7
chuẩn hóa; một số khía cạnh hay nhóm chỉ tiêu khơng đƣợc đề cập nhƣ nhóm
chỉ tiêu cơ cấu vốn, chỉ tiêu dòng tiền; các chỉ tiêu trong báo cáo quản trị chƣa
tập trung cho mục đích quản trị nội bộ mà các báo cáo này phải thực hiện,…
Tác giá đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện và chuẩn hóa hệ thống chỉ
tiêu phân tích, bổ sung thêm các chỉ tiêu cần thiết cho báo cáo quản trị đồng
thời minh hoa các biên pháp này khi phân tích một doanh nghiệp cụ thể. Luận
này giúp hỗ trợ tác giá về khía cạnh hệ thống chỉ tiêu dƣới góc độ quản trị,
tầm quan trọng của các chỉ tiêu cơ cấu vốn trong thể hiện các rủi ro tài trợ của
doanh nghiệp. Ngoài ra luận này cũng bổ sung cho tác giả về phƣơng pháp

nghiên cứu khi đƣa các ví dụ minh họa về cách áp dụng, cách tính tốn, cách
phân tích hệ thống chỉ tiêu đối với một doanh nghiệp cụ thể.Các bài nghiên
cứu ở trên đã bổ sung cho tác giả nhiều vấn đề nghiên cứu và phƣơng pháp
nghiên cứu. Về vấn đề nghiên cứu, các phân tích thực trạng và kết luận mà
các bài nghiên cứu đã nêu ra có nhiều nét tƣơng đồng với đề tài mà tác giả

h

đang thực hiện và rất có thể là các vấn đề mà tác giả phải phân tích đƣa ra giải
pháp trong nghiên cứu của mình. Về phƣơng pháp, các bài viết giúp định hình
cho tác giá về cách phân tích thực trạng hệ thống chỉ tiêu theo hai hƣớng là
thống kê tổng hợp các chỉ tiêu đƣợc sử dụng và môt tả cách sử dụng các chỉ
tiêu này trong ví dụ phân tích tài chính một doanh nghiệp cụ thể. Đây cũng là
hai hƣớng nghiên cứu tác giả dự định áp dụng trong đề tài nghiên cứu của
mình.
Đồng thời, hiện tại chƣa có nghiên cứu nào thực hiện về đề tài hồn
thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho
vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – chi nhánh Quy Nhơn. Vì
tính mới mẻ và ý nghĩa thực tiễn của đề tài, tác giả đã chọn đề tài này làm
khía cạnh nghiên cứu cho luận văn của mình.
3. Mục tiêu nghiên cứu đề tài
Nhiệm vụ của đề tài là hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính


8
doanh nghiệp trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng
Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn. Do đó, tác giả đặt ra các mục tiêu cho luận
văn của mình nhƣ sau:
+ Đánh giá thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh
nghiệp trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt

Nam – Chi nhánh Quy Nhơn.
+ Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hồn thiện hệ thống chỉ tiêu phân
tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn.
Để đáp ứng các mục tiêu nghiên cứu đề ra, 2 câu hỏi nghiên cứu đƣợc
đặt ra nhƣ sau:
Câu hỏi 1: Thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh
nghiệp trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt
Nam – Chi nhánh Quy Nhơn hiện nay nhƣ thế nào?

h

Câu hỏi 2: Những giải pháp nào đƣợc đề ra nhằm hồn thiện hệ thống
chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay tại Ngân
hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là hệ thống chỉ tiêu phân tích tài
chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian nghiên cứu: nghiên cứu đƣợc thực hiện tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn.
+ Về thời gian nghiên cứu: nội dung phân tích của nghiên cứu đƣợc
dựa trên cơ sở dữ liệu trong giai đoạn 2018 đến 2021.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài nghiên cứu, tác giả đã sử dụng các phƣơng pháp
nghiên cứu sau đây:


9
+ Phƣơng pháp thu thập, tổng hợp tài liệu, khái quát hóa để hệ thống cơ

sở lý luận về ngân hàng thƣơng mại và hoạt động thẩm định cho vay tại ngân
hàng thƣơng mại, phân tích tài chính doanh nghiệp và hệ thống chỉ tiêu phân
tích tài chính doanh nghiệp.
+ Phƣơng pháp quan sát, thu thập và phân tích để đánh giá thực trạng
hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay tại
Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn.
+ Phƣơng pháp tổng hợp, thu thập ý kiến cán bộ tại đơn vị để đề xuất
các giải pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp
trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi
nhánh Quy Nhơn.
6. Ý nghĩa khoa học của đề tài
Về mặt lý luận, nghiên cứu giúp tổng hợp, hệ thống hóa cơ sở lý luận
về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay

h

tại ngân hàng thƣơng mại, hoạt động cho vay tại ngân hàng thƣơng mại và
phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay tại ngân hàng
thƣơng mại.
Về mặt thực tiễn, nghiên cứu giúp cung cấp đánh giá vừa tổng quan vừa
chi tiết về thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong
thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh
Quy Nhơn. Từ đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hệ thống chỉ
tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn. Các giải pháp này có
tính thực tiễn và khả thi đem lại hiệu quả khi áp dụng trong hoạt động thẩm định
cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn.
7. Kết cấu của đề tài:
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn đƣợc chia thành 3 chƣơng:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh

10
nghiệp trong thẩm định cho vay tại các ngân hàng thƣơng mại.
Chƣơng 2. Thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh
nghiệp trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt
Nam – Chi nhánh Quy Nhơn.
Chƣơng 3. Giải pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính
doanh nghiệp trong thẩm định cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng
Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn.

h