Báo cáo hệ cơ sở tri thức Hệ thống khám bệnh trực tuyến nền web

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG

BÁO CÁO
HỆ CƠ SỞ TRI THỨC
Đề tài: Ứng dụng nền web khám chữa bệnh online
Sinh viên thực hiện :
  
 ! " 
#$%$! &'' 
($)*+$! && 
!,-!&'&
Giáo viên hướng dẫn: GV. Phạm Văn Hải
Hà Nội 11-2012
BÁO CÁO HỆ CƠ SỞ TRI THỨC
ĐỀ TÀI./0/123456789:;<
Sinh viên thực hiện :
  
 ! " 
#$%$! &'' 
($)*+$! && 
!,-!&'&
Giáo viên hướng dẫn: GV. Phạm Văn Hải
Mục lục:
=>=?@AB$C> (%!D
LỜI NÓI ĐẦU
I. GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI 5
EF'F4G>HI>$FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF
EFF($)*JFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF
II. BỐI CẢNH VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI QUYẾT 5
EEF'F=>KLM?N!O>P$FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF

EEFF=>$QRS-TBT$C>FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF"
III. PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ 9
EEEF'FU!>@K,S-FFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF
EEEFFVWVTJ=>$S-!P>=>WVTFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF
IV. ĐẶC TẢ THIẾT KẾ HỆ THỐNG 14
@HXMYTBZ>$?T$[!
V. THIẾT KẾ GIAO DIỆN 18
[!%S?>$I$
VI. CÀI ĐẶT 24
VII. KIỂM TRA 26
VIII. ĐÁNH GIÁ, KẾT LUẬN 27
IX. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN 27
X. LỜI CẢM ƠN 28
=>=?@AB$C> (%!D&
LỜI NÓI ĐẦU
!,%,\]$U!,>!$=TTBRN$>^J_KC>M$`D>a%*b!cdHce>H_
>%FfH_P,K$WJ?>SK[T!g=$%$*K[Wce!>=>Q?$J?N
TB!T*hTYi>$!JK[Wce!ITQ=>Kj>iTBk$HU>%iB#!HlT!=$
l!W#!$,TYFR!Pg,YTJfH_,$i*>$Z!Tm\Hce>TBk$Q,H_
TTư vấn khám chữa bệnh trực tuyến trên nền web.
Đề tài sẽ giải quyết được vấn đề quá tải các bệnh viện như hiện nay. Người dùng có
thể dễ dàng tiếp cận với một hệ chuẩn đoán bệnh thông minh mà không phải đi khám
bênh trực tiếp.
I. GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
=>=?@AB$C> (%!D
I.1. Mục đích
_TTVTB!\,SL!*UTC!SG!nDQ*!cdS!>iT$R,#>^HR
Hce>>$oH=Q?$> !$c$VH@T$[>F
* Tư vấn khám chữa bệnh trực tuyến : Xây dựng trên một hệ cơ sở tri thức mà người
dùng chỉ cần cung cấp các thông tin về triệu chứng bệnh. Ứng dụng sẽ phân tích để

đưa ra chuẩn đoán bệnh và phác đồ điều trị bệnh dựa vào thông tin mà người dùng
cung cấp cũng như thông tin trong Hồ sơ bệnh án, kết quả này sẽ được người dùng
đánh giá sau khi điều trị bệnh thực tế.
I.2. Phạm vi
($)*JH_TM$=*>$O%Q?$WM$=BU!WJ$_>$,#M$%> !$c
K[Q?$F_T,>$p!$#>CN\,SL!JTBRM$%J_Wj$JL>%q4 q
b!
?T$[!KrTBRM$%TB#*mTBcd!nDQN!m!OWVTBk$((
II. BỐI CẢNH VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI QUYẾT
II.1. Các sự kiện, ngữ cảnh của hệ thống
LM?Q%!X*QU!O>P$UT>V,
aFNgữ cảnhB?>$C!sQ?$
S
LM?'TB?>$C!tK[TuKrMv*T$DQ?$t>P*>Z*u
LM?TB?>$C!tK[TuKrMv*T$DQ?$tJ#*$YgPu
d.Độ tin cậy(CF )
4wKLM?H_Hce>!x*UTUT>V,NJYTTxTyzDBT%T,y%>TB{NJg,c>
y ∈ |'N'}NJ*wWVTH_Hce>!x*UT!WL>z~B>D{Ny ∈ |'N'}F
=>=?@AB$C> (%!D
II.2. Cách biểu diễn tri thức
(1)
Biểu diễn tri thức bởi các luật sản xuất .
Ưu điểm :
• Bản chất đơn thể (modular nature) : Có thể đóng gói tri thức và mở rộng hệ
chuyên gia một cách dễ dàng.
• Khả năng diễn giải dễ dàng (explanation facilities) : Dễ dàng dùng luật để diễn
giải vấn đề nhờ các tiền đề đặc tả chính xác các yếu tố vận dụng luật, từ đó rút
ra được kết quả.
• Tương tự quá trình nhận thức của con người : Dựa trên các công trình của
Newell và Simon, các luật được xây dựng từ cách con người giải quyết vấn đề.

Cách biểu diễn luật nhờ IF THEN đơn giản cho phép giải thích dễ dàng cấu
trúc tri thức cần trích lọc.
VTW*UTMRKP\fTHce>!$#>CT•$O!*'FB!*UT$?
T$[!SL%TB#WVTN>m!>GK,WVKr\=>H€$$O!WVTWT#H_T$`%
*]>=>KLJ?>F
=>WVTKP\fTT$cd!Hce>JYTScS)!Ey2Fi$%S)!
• Ey•H_M?‚2•$$HU!‚$l>
• Ey•H_M?‚2•MYTWV‚ƒ•$$HU!‚
„T$D$?>$,#!%>GT$R**wWVT>iT$RHce>HlTT#F$…!$)*wWVT
>iS)!8WDT#F%$^T#W$^Ey>a%WVTF
($^!O%IyJ2W$^TB=WVTzD~T%SSD{N>iUS!Hce>
!bT$D$_T#M$=>$%N$c T_H_ z%TD>DSDT{N H_M? z>ST%W
%BT{N *† KM$ z%TTDB%BT{N($^ K% 2 W MYT WV $%, $VgP
z>KDgDT{F4UTK[$?>$,#!%>iT$#*$^$$HU!z%>T{Hce>!bW
$^$PWVTz88!$T%SSD{F
ISG
8WDvH`
Ey
vH`K=!
2
•!
8WDv\%$
Ey
v\%$K=!
=>=?@AB$C> (%!D"
2

B!JISGTB#NvH`K=!Jv\%$K=!W$O!H_M?N$%,$O!
M$m*†F
M$=>

Rule : Điều trị viêm xoang hàm
IF
đau nhức ở vùng má AND
giữa 2 mắt nếu là xoang sàng trước AND
hảy dịch mũi AND
nghẹt mũi, ngứa mũi, điếc mũi
THEN
uống kháng sinh từ 10-15 ngày, nên ngủ kê cao gối, nằm 1 bên, sức ống
xoang bằng nước muối
Rule : Chuẩn đoán viêm Amidal
IF
amidal bị sưng phồng, đỏ, xuất hiện các lốm đốm màu trắng AND
đau cổ họng, khó nuốt AND
có thể sốt, sưng hạch cổ, người mệt mỏi
THEN
Điều trị sốt bằng paracetamol nếu do virut gây ra, dùng penicillin hay
enthromycin nếu ro vi khuẩn gây ra, phẫu thuật cắt amidal nếu bệnh nhân
bị viêm lại nhiều lần
=>=?@AB$C> (%!D
Ngữ cảnh Tham biến CF
=>=?@AB$C> (%!D‡
Đầu Cảm giác hơi đau 0.15
Đầu Đau giữ dội 1.0
Đầu Đau + đã uống
Paracetamon
1.0
Mũi Sổ mũi thường -1.0
Xoang
4]TI$
1

Xoang Mãn tính 1
Xoang
4]TI$
1
Xoang Viêm 0.8
Thanh quản Viêm 0.1
Thanh quản Viêm + nhiều lần
kéo dài
0.5
Amidal Viêm -1
Amidal Viêm + do virut 1
Amidal Viêm -1
Amidal Viêm + do vi
khuẩn gây ra
1
Mũi Polyp 1
Tai giữa Viêm 0.8
Mũi Viêm không do dị
ứng
1
Mũi Viêm không do dị
ứng
1
Mũi Viêm không do dị
ứng
1
Mũi Viêm không do dị
ứng
-1
Đường hô hấp

trên
Viêm 0.5
Đường hô hấp
trên
Viêm 0.8
Đường hô hấp
trên
Viêm 0.8
Đường hô hấp
trên
Viêm -0.3
Nắp thanh quản Viêm 1
Vòm họng Ung thư 1
Bệnh nhân Cảm cúm + trẻ em
or+ phụ nữ mang
thai
-1
Bệnh nhân Cảm cúm + Người
lớn – phụ nữ có
thai
0.5
Bệnh nhân Cảm cúm 1
Bệnh nhân Cảm cúm + ho khô 1
=>=?@AB$C> (%!D
Bệnh nhân Cảm cúm + ho ướt 1
Bệnh nhân Cảm cúm 0.5
……
III. PHÂN TÍCH VÀ THIẾT KẾ
III.1. Động cơ suy diễn
Hệ trợ giúp khám chưa bệnh sử dụng suy diễn lùi làm động cơ suy diễn.

Hệ thống sẽ dựa vào các triệu chứng mà người dùng nhập vào ban đầu để suy đoán
đich là “bệnh”, sau đó sẽ đi chứng minh làm rõ “đích” đó.
III.2. Tập luật và Cách diễn giải các luật
a. Một số tập luật
6' Đau nhức vùng má nếu là xoang hàm,
A2 Đau nhức vùng lông mày nếu là xoang chán,
A3 Đau nhức giữa 2 mắt nếu là xoang sàng trước,
A4 Đau nhức vùng gáy, sâu bên trong nếu là xoang sau
A5 Chảy dịch mũi.
A6 Nghẹt mũi, ngứa mũi, điếc mũi
B1 Xoang hàm
B2 Xoang chán
B3 Xoang sàng trước
B4 Xoang sàng sau
B’1 Điều trị B1
B’2 Điều trị B2
B’3 Điều trị B3
B’4 Điều trị B4
=>=?@AB$C> (%!D'
~6'%S6%S6"T$D'%Sˆ'
~6%S6%S6"T$D%Sˆ
~6&%S6%S6"T$D&%Sˆ&
~6%S6%S6"T$D%Sˆ
‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰
' Ù tai nghe kém đột ngột, chóng mặt dần dần nặng tai
D1 Ngộ độc tai
D’1 Điều trị D1
If C1 Then D1 and D’1
‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰
2' Khàn tiếng

E2 Giọng yếu hoặc mất giọng
E3 Đau họng, khô họng
E4 Ho khan
F1 Viêm thanh quản
F’1 Điều trị viêm thanh quản
If E1 and E2 and E3 and E4 Then F1 and F’1
‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰
/' $TY!
/ /b!,Y$l>*fT!b!
/& %$b!NM$m$b!
/ M$%
' #*T$%$gP
'ˆ _TB€
Uống nước làm ẩm cổ họng
=>=?@AB$C> (%!D''
Tránh thuốc thông mũi có thể làm khô cổ họng
Uống kháng sinh nếu bị nhiễm khuẩn
Corticosteroid có thể giảm viêm thanh quản
E~/'%S/%S/&%S/T$D'%S'ˆ
‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰
E' c!$g%$T%J!,H%
E [T>%N*)>$HV$%$N*?T*`NH%T%NM$m*?!
' #*T,Yc>QbT
'ˆ _TB€
Dùng kháng sinh toàn thân, giảm đau và phù nề trong vòng 7-10 ngày
theo kháng sinh đồ bằng đường uống và tiêm
Chiếu tia laser
Vệ sinh răng miệng và sát khuẩn cổ họng bằng dung dịch sát khuẩn
Rửa ống tuyến bằng dung dịch kháng sinh
E~E'%SE%S'%S'ˆ

‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰
' 4 >$P,c>
 !$ŠT* M‹S
& $`!bT* K%
 /P*$l>M$m!>i>P*!=>J_*
 4fTJ€!=>
" 4lTH%$%,H%H^
 !=,M$!a
‡ !C%g%$*xT
=>=?@AB$C> (%!D'
 iT$R>iM$[* $`JM$m!>iSf$?$%,TB?>$C!
4' (W,* 
4'ˆ _TB€
!T$[>corticosteroid mũi xịt để giảm viêm hay corticosteroid uống
Phẫu thuật bao gồm cắt bỏ polyp hay nội soi xoang, sửa các vấn liên
quan đến viêm nhiễm xoang
Thường xuyên rửa đường mũi bằng dung dịch sát khuẩn
If L1 and L2 and L3 and L4 and L5 and L6 and L7 and L8 and L9 then M1 and M2
‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰
ƒ' ŒT%N!$DM‹*HUT!UT
ƒ $i!*lTS^S^l!T%
(' !UHU>T%
('ˆ _TB€
$m!S!T$[>M$=!K$$_
$[!!,B%!UHU>T%$c$fT%KD*NT$a,!N>$k*%!DN>=>>$fT$O>@
TWDDN\,WD>DN$D\D>D•
E~ƒ'%SƒT$D('%S('ˆ
‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰
Ž' !ŠT* 
Ž $P,c>* 

Ž& $fT$dTB!$b!
8' #** M$m!SS€C!
8'ˆ _TB€
=>=?@AB$C> (%!D'&
- Thuốc xịt mũi corticosteroid giúp ngăn ngừa và điều trị viêm kết hợp với
một số loại viêm mũi nonallergic
- Thuốc xịt mũi kháng acetylcholin chống nhỏ giọt
- Thuốc xịt thông mũi gồm oxymetazoline, histamine
- Thường xuyên rửa sạch mũi, giữ ẩm cho mũi
E~Ž'%SŽ%SŽ&T$D8'%S8'ˆ
‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰
' [TNMv*T$D$N$xT$@N>$P,c>* 
 8=T$b!N[TT$f,Jc!A>•
& !a!=,NT$AQ•!*X*
 iS€>$\%$>$P,B%T)* 
' #*Hcd!$m$fTB#
'ˆ _TB€
- Vệ sinh răng miệng, giữ ấm cơ thể
- Tránh thuốc lá, thuốc lào, các khói độc
- Dùng thuốc kháng sinh, các loại thuốc dạng xịt, uống, tiêm
- Dùng các loại thuốc chống viêm
E~'%S%S&%ST$D'%S'ˆ
D*>=>TfT>P>=>WVTT)‘WDHI$Mv*nàyF
b. Diễn giải luật
=>WVT>iS)!$cK%
6 ∧  y
8

=>=?@AB$C> (%!D'
/PT$YTB•!'J>i>=>HUT>V,Wy'JyN>=>WVT8>iHUT>V,y

8
Tc@!C!>=>$T•$e!PT$YT
($‹!%’
yz' ∧ {‰*%\“yz'{Nyz{”
=>WVT
6 ∧  y
8
 y

‰*%\“y
6
Ny

”
IV. ĐẶC TẢ THIẾT KẾ HỆ THỐNG
@HXMYTBZ>$?T$[!
Biểu đồ tổng thể :
=>=?@AB$C> (%!D'
Biểu đồ UseCase :
:KDB!cdS!>iT$R,#>^M$=*>$O%Q?$NT•$O!TB?>$C!$VJ
D$,D/%?>$,#!%KrK•WhT$m!TTB?>$C!*!cdS!>!
>fNK•SG!>=>WVTK,S-J>@KATBT$C>Hce>WcTB!HRHc%B%
>$oH=Q?$J$=>HXH_TB€
=>=?@AB$C> (%!D'"
Biểu đồ tuần tự :
=>=?@AB$C> (%!D'
Biểu đồ hoạt động :
=>=?@AB$C> (%!D'‡
V. THIẾT KẾ GIAO DIỆN
/%S?!X*>i!%S?>$I$

1. Giao diện thu thập thông tin ( triệu chứng người bệnh )
(>'/%S?T$T$VT$m!TS)!>$`;DK–
=>=?@AB$C> (%!D'
(>/%S?T$T$VT$m!T!cdQ?$S)!!cdS!$VJTB?
>$C!
2. Giao diện quá trình hệ chuyên gia chuẩn đoán và yêu cầu người bệnh
cung cấp thông tin để làm rõ.
=>=?@AB$C> (%!D
3.Giao diện thêm 1 triệu chứng hoặc thêm 1 bệnh.
(Bổ sung sau lần báo cáo thứ 1)
4.Giao diện quản lý người dùng ( Bổ sung thêm sau lần báo cáo thứ 2)
  Người dùng thường : >ig,_Hce>,#>^M$=*Q?$TBL>T,Y$c!
M$m!Hce>K•%$%,T$#*WVTNQ?$NTB?>$C!
 AdminŽPTB€J#>ig,_>%$fTN!g,_$c!cdK•SG!T$cd!
>—>iT$RŽPWhWVTNQ?$NTB?>$C!>a%$?>$,#!%
Giao diện đăng kí, đăng nhập
=>=?@AB$C> (%!D'
Giao diện thông tin người dùng
=>=?@AB$C> (%!D
Giao diện Admin khi đăng nhập ( có quyền Add Rules )
Giao diện người dùng thường ( Chỉ có quyền khám bệnh
=>=?@AB$C> (%!D&
=>=?@AB$C> (%!D
VI. CÀI ĐẶT
Cài đặt thuật toán :
- Input : >=>TB?>$C!
- Output : Q?$
˜Tìm tập mục tiêu
k*TfT>P>=>TB?>$C!>i>!*]TB?>$C!WcJt*P!T)*u
•Wht*P!T)*uHRHc%>=>*G>T#zQ?${J$!He

* Thủ tục tìm đích$L>$?W#TG>TB!g=TBk$>$C!*$>=>*G>T#
ySƒTz{“
MR*TB%HI>$>[>!SL%J>=>TB?>$C!
”
˜Chứng minh đích
f,W^WceT>=>Q?$TB!$!HeHR>$C!*$WHZ!
‹TTB!'Q?$T$C™Wf,B%T•$!He
yBz‰'TM{“––k là số triệu chứng trong 1 bệnh
E~zTB?>$C!T$CTB!Q?$|™}>$c%H=$Sf{“
c%B%>$`$Gš
BD%Mš
”2WKD~zTB?>$C!T$CMTB!Q?$|™}‰‰{“
~z>—Q?$TB!$!He{“
f,B%Q?$TYT$D
”DWKD“
c%B%MYTWVM$m!Tk*Hce>Q?$
”
=>=?@AB$C> (%!D