ÔN TẬP TIẾNG VIỆT HKI (PHẦN 2) potx

ÔN TẬP TIẾNG VIỆT HKI (PHẦN 2)

Câu 11: Từ láy và từ ghép có gì giống nhau và khác nhau?
- Giống nhau: đều thuộc loại từ phức, gồm nhiều tiếng cấu tạo nên.
- Khác nhau: Trong từ ghép, các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa. Còn
trong từ láy, các tiếng có quan hệ về âm.

Câu 12: Thành ngữ là gì? Nghĩa của thành ngữ và cách sử dụng.

- Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn
chỉnh.
- Nghĩa của thành ngữ có thể bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của các từ
tạo nên nó, nhưng thường thông qua một số phép chuyển nghĩa như ẩn dụ,
so sánh,
- Sử dụng thành ngữ:
+ Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu hay làm phụ ngữ trong
cụm danh từ, cụm động từ,
+ Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tượng, tính biểu cảm cao.

Câu 13: Nghĩa của từ là gì? Cách giải thích nghĩa của từ.

- Nghĩa của từ là nội dung (sự vật, tính chất, hoạt động, quan hệ ) mà từ
biểu thị.
- Có thể giải thích nghĩa của từ bằng hai cách chính như sau:
+ Trình bày khái niệm mà từ biểu thị.
+ Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cần giải thích.

Câu 14: Từ nhiều nghĩa là gì? Hiện tượng chuyển nghĩa của từ.

a) Từ nhiều nghĩa là từ có nhiều nét nghĩa.
b) Hiện tượng chuyển nghĩa của từ: Chuyển nghĩa là hiện tượng thay đổi

nghĩa của từ, tạo ra những từ nhiều nghĩa.
Trong từ nhiều nghĩa có:
- Nghĩa gốc là nghĩa xuất hiện từ đầu, làm cơ sở để hình thành các
nghĩa khác.
- Nghĩa chuyển là nghĩa được hình thành trên cơ sở của nghĩa gốc.
Thông thường, trong câu, từ chỉ có một nghĩa nhất định. Tuy nhiên
trong một số trường hợp, từ có thể được hiểu đồng thời theo cả nghĩa gốc lẫn
nghĩa chuyển.

Câu 15: Thế nào là từ đồng âm? Nêu cách sử dụng từ đồng âm?

a) Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh, nhưng nghĩa khác
xa nhau, không liên quan gì với nhau.
b) Trong giao tiếp, khi dùng từ đồng âm phải chú ý đến ngữ cảnh để
tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa nước đôi do hiện tượng
đồng âm.

Câu 16: Thế nào là từ đồng nghĩa? Nêu các loại từ đồng nghĩa và cách sử
dụng từ đồng nghĩa.

a) Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.
b) Từ đồng nghĩa có hai loại: những từ đồng nghĩa hoàn toàn (không
phân biệt nhau về sắc thái nghĩa) và những từ đồng nghĩa không hoàn toàn
(có sắc thái nghĩa khác nhau)
c) Không phải bao giờ các từ đồng nghĩa cũng có thể thay thế cho nhau.
Khi nói cũng như khi viết, cần cân nhắc để chọn trong số các từ đồng nghĩa
những từ thể hiện đúng thực tế khách quan và sắc thái biểu cảm.

Câu 17: Thế nào là từ trái nghĩa? Nêu cách sử dụng từ trái nghĩa?

a) Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. Một từ nhiều
nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
b) Từ trái nghĩa được sử dụng trong thể đối, tạo các hình tượng tương
phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.

Câu 18: Thế nào là cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ?

Nghĩa của một từ ngữ có thể rộng hơn (khái quát hơn) hoặc hẹp hơn (ít
khái quát hơn) nghĩa của từ ngữ khác:
- Một từ ngữ được coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó
bao hàm phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác.
- Một từ ngữ được coi là có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó
được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác.
- Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với từ ngữ này, đồng thời có thể có nghĩa
hẹp hơn đối với một từ ngữ khác.

Câu 19: Thế nào là trường từ vựng?

Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung về
nghĩa.

Câu 20: Nêu công dụng của từ Hán Việt?
Trong nhiều trường hợp người ta dùng từ Hán Việt để:
- Tạo sắc thái trang trọng, thể hiện thái độ tôn kính.
- Tạo sắc thái tao nhã, tránh gây cảm giác thô tục, ghê sợ.
- Tạo sắc thái cổ, phù hợp với bầu không khí xa xưa.
Khi nói hoặc viết, không nên lạm dụng từ Hán Việt, làm cho lời ăn tiếng
nói thiếu tự nhiên, thiếu trong sáng, không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.