công nghệ sinh học đề tài: "chyển gen" potx

HUỲNH VĂN KIỆT LỚP BD SAU ĐẠI HỌC NĂM 2010 TẠI HẬU GIANG
BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO BÀI ĐIỀU KIỆN ĐỂ DỰ THỊ
TRƯỜNG ĐHSP HÀ NỘI MÔN: CÔNG NGHỆ SINH HỌC
TRƯỜNG CĐCĐ HẬU GIANG
Họ&tên: HUỲNH VĂN KIỆT
LỚP: BD SAU ĐẠI HỌC 2010- HẬU GIANG

ĐIỂM ĐIỀU KIỆN





LỜI PHÊ CỦA GIẢNG VIÊN


Yêu cầu:
Nêu quan điểm và minh chứng của bạn ủng hộ hay phản đối sản phẩm chuyển gen?
I./ GIỚI THIỆU CHUNG
An toàn sinh học và sản phẩm biến đổi gen là vấn đề đang được tranh luận ở nhiều
quốc gia, nhiều tổ chức trên thế giới. Sinh vật biến đổi gen có nhiều ưu điểm rõ rệt như
tăng năng suất nông nghiệp và góp phần giảm đói nghèo trên phạm vi toàn cầu, có nhiều
đặc điểm quý phục vụ lợi ích con người.
Cho phép sản xuất ở quy mô công nghiệp nhiều sản phẩm protein tái tổ hợp phục
vụ chữa bệnh cho động thực vật cũng như con người…Tuy nhiên, bên cạnh các đặc điểm
có ích sinh vật biến đổi gen có thể tiềm ẩn một số rủi ro có hại cho sức khỏe con người và
môi trường.
II./ NỘI DUNG
1, Sinh vật biến đổi gen sống và Sinh vật biến
đổi gen
a, Định nghĩa

Sinh vật biến đổi gen sống: (LMO-Living
Modified Organism) là tất cả các sinh vật còn
HUỲNH VĂN KIỆT LỚP BD SAU ĐẠI HỌC NĂM 2010 TẠI HẬU GIANG
sống có chứa tổ hợp vật chất di truyền mới do sử dụng công nghệ sinh học hiện đại.
Sinh vật biến đổi gen (GMO-Genetically Modified Organism) là thuật ngữ chỉ
các sinh vật tiếp nhận những gen mới từ các sinh vật khác thông qua phương pháp
chuyển gen trong phòng thí nghiệm.
b. Đặc điểm và tính chất
Vật liệu di truyền của nó đã bị biến đổi theo ý muốn chủ quan của con người.
Ngoài ra cũng có thể có những sinh vật được tạo ra do quá trình lan truyền của gen
trong tự nhiên.
Ví dụ quá trình lai xa giữa cỏ dại với cây trồng biến đổi gen có cùng họ hàng có
thể tạo ra loài cỏ dại mang gen biến đổi.
Sinh vật biến đổi gene có nhiều loại khác nhau.
2./ Ưu điểm và nhược điểm
Công nghệ sinh học nói chung và công nghệ gen nói riêng đã mang lại những lợi
ích và hiệu quả kinh tế không thể phủ nhận, tuy nhiên, nghiên cứu về sinh vật biển đổi
gen là chưa nhiều và việc ứng dụng vào sản xuất mới phát triển trong 10 năm trở lại đây.
Thời gian như vậy còn quá ít để có thể khẳng định được tính ưu việt của công nghệ gen
trong việc tạo ra các sinh vật biến đổi gen đối với sức khoẻ con người và môi trường sinh
thái
a. Ưu điểm
Mang lại lợi ích trên nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội của nhân loại như:
Cung cấp nguồn lương thực cần thiết cho tương lai
Tăng cường chất lượng thực phẩm
Tăng khả năng chăm sóc sức khỏe
Tạo nên sự đa dạng trong sinh học.
b. Nhược điểm:
- Đối với con người: có thể làm xuất hiện hoặc đưa những chất gây dị ứng, độc tố
vào cơ thể hoặc có thể làm tăng tính kháng kháng sinh của vi khuẩn

(Biến đổi gen làm tăng nguy cơ ung thư ở người)
HUỲNH VĂN KIỆT LỚP BD SAU ĐẠI HỌC NĂM 2010 TẠI HẬU GIANG
- Đối với việc bảo vệ đa dạng sinh học: sinh vật biến đổi gen có thể phát tán những
gen biến nạp sang họ hàng hoang dại của chúng, sang sâu bệnh có nguy cơ làm tăng tính
kháng của chúng đối với đặc tính chống chịu sâu bệnh của cây trồng chuyển gen hoặc
làm tăng khả năng gây độc của cây trồng chuyển gen đối với các loài sinh vật có ích.
- Đối với môi trường: sinh vật biến đổi gen có thể làm ảnh hưởng tới chu trình
Nitơ và hệ sinh thái của vi sinh vật đất.
- Đối với việc bảo vệ đa dạng sinh
học: sinh vật biến đổi gen có thể phát tán
những gen biến nạp sang họ hàng hoang dại
của chúng, sang sâu bệnh có nguy cơ làm
tăng tính kháng của chúng đối với đặc tính
chống chịu sâu bệnh của cây trồng chuyển
gen hoặc làm tăng khả năng gây độc của cây
trồng chuyển gen đối với các loài sinh vật
có ích.
- Đối với môi trường: sinh vật biến đổi gen có thể làm ảnh hưởng tới chu trình
Nitơ và hệ sinh thái của vi sinh vật đất.
3. Ứng dụng:
a.Về nông nghiệp:
Công nghệ biến đổi gen đã phát triển vượt bậc
và được ứng dụng mạnh mẽ nhất trong lĩnh vực
tạo giống cây trồng nông nghiệp biến đổi gen
như: lúa, ngô, khoai tây, cà chua, bông cải dầu,…
Tạo ra các cây trồng biến đổi gen mang những
tính trạng quý như kháng virus, kháng sâu bệnh,
chịu hạn, chịu mặn, v.v…
Ví dụ:
Cây lúa biến đổi gen cho năng suất cao và kháng được sâu bệnh….

HUỲNH VĂN KIỆT LỚP BD SAU ĐẠI HỌC NĂM 2010 TẠI HẬU GIANG
Súp lơ cầu vồng có ưu điểm là không chỉ giữ được hương vị giống hệt súp
lơ trắng mà màu sắc của chúng còn khiến bàn ăn của các bà nội trợ thêm phần đẹp
mắt, sinh động.
Súp lơ cầu vồng
b. Công nghiệp:
Sản xuất nhiều loại hóa chất, trong đó chủ yếu là các loại dầu chiết từ hạt lanh, cải dầu
và hướng dương
Tạo ra các chất hóa học đặc biệt như các dược phẩm, mỹ phẩm và thuốc nhuộm
Sản xuất các hợp chất sinh học đặc biệt như sợi sinh học tổng hợp
Chế tạo nhiên liệu sinh học
c. Lâm nghiệp:
Biến đổi gen hỗ trợ các nghiên cứu
tăng tốc độ sinh trưởng của cây trồng,
biến đổi cấu trúc gỗ, thay đổi chu kỳ
tái sinh, tăng tính kháng đối với một số
chất diệt cỏ nhất định
d. Trong y học
HUỲNH VĂN KIỆT LỚP BD SAU ĐẠI HỌC NĂM 2010 TẠI HẬU GIANG
Sản xuất ra các dược phẩm có thể chống được các căn bệnh đặc biệt ở những bệnh
nhân nhất định.
Ví dụ: sản xuất insulin dành
cho những bệnh nhân tiểu
đường, lợi dụng cây thuốc lá
biến đổi gen để chế tạo thuốc
chống bệnh HIV…

(siêu cà chua chữa bệnh ung thư)
* Lợi ích của thực phẩm biến đổi gen
Dân số thế giới hiện đã lên tới 6 tỷ người và người ta dự đoán con số này sẽ
tăng gấp đôi sau 50 năm nữa. Trước tình hình đó, GMF có thể là một giải pháp hữu
hiệu giải quyết vấn đề lương thực cho dân số tăng vọt này trong những năm tới
thông qua các cách sau:
- Chống sâu bệnh, cỏ dại: Sản lượng thâm hụt do sâu bệnh phá hoại hay cỏ
dại lấn át diện tích, gây thiệt hại to lớn cho nông dân và nạn đói ở nhiều nước.
Nhưng không ai muốn sử dụng thực phẩm có thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ vì lo
ngại tác hại của hoá chất này đối với sức khoẻ và dư lượng thuốc trừ sâu trong đất
cũng gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường. Sử dụng những giống cây trồng có
khả năng chống sâu bệnh, chống cỏ dại sẽ làm giảm bớt tình trạng nông dân sử
dụng nhiều thuốc sâu, thuốc diệt cỏ, đồng thời làm giảm giá thành sản phẩm nông
nghiệp
- Chịu lạnh, chịu hạn và chịu mặn: Tạo ra những giống cây có khả năng sinh
trưởng tốt ở vùng đất khô hạn, độ mặn cao hay khí hậu lạnh giá sẽ giúp tăng năng
suất. Chẳng hạn như đưa loại gien chống lạnh của cá nước lạnh vào cây thuốc lá và
khoai tây, hai loại cây này sẽ chịu được nhiệt độ thấp trong khi thông thường nhiệt
độ thấp sẽ làm mầm cây chết rụi.

HUỲNH VĂN KIỆT LỚP BD SAU ĐẠI HỌC NĂM 2010 TẠI HẬU GIANG
- Giàu dưỡng chất: Gạo là loại thực phẩm chủ yếu ở các nước nghèo, nhưng gạo
không có đủ các chất dinh dưỡng cần thiết để chống suy dinh dưỡng cho con
người. Nếu gạo được xử lý gien bổ sung thêm vitamin và khoáng chất thì tình trạng
thiếu chất sẽ được cải thiện. Các nhà khoa học Thụy Sĩ đã nghiên cứu ra giống lúa
"vàng" chứa tỷ lệ chất beta-caroten (vitamin A) ở tỉ lệ cao, có thể hạn chế các bệnh
về mắt. Ngoài ra, giống lúa có tỷ lệ chất sắt cao hơn cũng đang được nghiên cứu.
- Dược phẩm: vắc xin và thuốc chữa bệnh thường có giá thành cao. Vì vậy,

các nhà khoa học đang tìm cách tạo ra loại vắc xin chứa trong khoai tây, táo hay cà
chua, vừa dễ vận chuyển, bảo quản và kiểm soát hơn các loại vắc xin tiêm truyền
thống.
* Một số hạn chế
-Các nhà bảo vệ môi trường, nhà khoa học và chính phủ bày tỏ quan ngại
đối với GMF và không ngừng chỉ trích ngành nông nghiệp vì chạy theo lợi nhuận
mà bỏ qua các hiểm họa tiềm tàng. Họ cho rằng GMF huỷ hoại môi trường do tác
hại không lường đến các loài khác; Nguy cơ gây bệnh dị ứng và một số tác động
khác ở người có cơ địa nhạy cảm. Cụ thể, trẻ em có nguy cơ bị dị ứng suốt đời với
lạc và một số thức ăn khác. Mặc dù còn nhiều lo ngại về GMF, nhưng nói chung,
ngoài khả năng gây dị ứng, GMF khó gây hại đến sức khoẻ con người; Mặt khác,
do nghiên cứu và ứng dụng GMF là một quá trình lâu dài và tốn kém, nên khi một
sản phẩm mới được lưu hành, giá thành của nó sẽ rất cao, không thích hợp với các
nước nghèo, dẫn tới khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn.
Tóm lại, GMF có tiềm năng to lớn giải quyết nạn đói và suy dinh dưỡng
hiện nay trên thế giới, đồng thời có thể hạn chế bớt tác hại của thuốc trừ sâu, thuốc
diệt cỏ đối với môi trường Tuy nhiên, còn rất nhiều khó khăn phía trước đối
với các Chính phủ trong việc kiểm định an toàn, quy chế quản lý và dán nhãn thực
phẩm. GMF có thể trở thành một làn sóng mới trong tương lai.

Các nhà khoa học Nga đã công bố kết quả của công trình nghiên cứu độc lập
cho thấy thực phẩm biến đổi gen gây tác hại cho các động vật có vú.
Các nhà nghiên cứu đã theo dõi quá trình phát triển của những động vật
thường xuyên ăn thực phẩm biến đổi gen và phát hiện những loài động vật này đến
thế hệ thứ ba hoàn toàn mất khả năng sinh sản.
Trong thời gian hai năm liền, những con chuột đồng loại Campbell, vốn có
đặc tính nối tiếp thế hệ rất nhanh. Các nhà khoa học đã phân chúng thành từng cặp
và bố trí cho chúng ở khoang riêng.
Về thức ăn, nhóm đầu tiên được nuôi bằng thức ăn thông thường, nhóm thứ
hai ăn đậu “sạch” không biến đổi gen, nhóm thứ ba ăn thức ăn với chất biến đổi

gen tỷ lệ thấp, nhóm thứ tư có tỷ lệ cao hơn.
HUỲNH VĂN KIỆT LỚP BD SAU ĐẠI HỌC NĂM 2010 TẠI HẬU GIANG
Ở giai đoạn đầu tiên, sinh hoạt của tất cả những con chuột trong các lồng
đều diễn biến tương đối bình thường. Tuy nhiên, những cặp chuột từ thế hệ thứ hai
trở đi đã xuất hiện những thay đổi khá nghiêm trọng như mức sinh sản bị sụt
xuống, độ tuổi trưởng thành sinh dục đến muộn hơn


Trong thế hệ thứ hai này, các nhà khoa học đã lựa ra những con chuột mới
cho kết cặp ở chung. Kết quả là, những con chuột được nuôi bằng thức ăn chứa
chất biến đổi gen thì hoàn toàn không có khả năng sinh sản.
Một hiện tượng lạ thường khác xuất hiện ở thế hệ chuột thứ ba, hiện chưa
giải thích được có liên quan gì đến thức ăn biến đổi gen hay không, đó là trong
vòm miệng của những con ăn thức biến đổi gen đã mọc lông.
Các nhà nghiên cứu cũng chưa thể giải đáp câu hỏi tại sao chất biến đổi gen làm
nảy sinh quá trình phá hoại trong cơ thể, mà chỉ khẳng định rằng, phương pháp duy
nhất để trung hoà hiệu quả tiêu cực của thức ăn biến đổi gen là chấm dứt sử dụng
loại thực phẩm này.
Chính vì vậy, các nhà khoa học đề nghị áp dụng biện pháp tạm ngừng sử
dụng chất biến đổi gen trên lãnh thổ Nga, chừng nào chưa kiểm tra có kết luận rõ
ràng về mức độ an toàn sinh học của các sản phẩm.
Kết quả thí nghiệm của các nhà khoa học Nga trùng hợp với kết luận của các
đồng nghiệp Pháp và Áo. Chẳng hạn, ở Pháp, các nhà khoa học đã chứng minh
rằng, cây ngô biến đổi gen dùng làm thức ăn sẽ gây tác hại cho động vật có vú.
Ngay lập tức, Pháp đã cấm sản xuất và mua bán các loại lương thực bằng ngô biến
đổi gen



HUỲNH VĂN KIỆT LỚP BD SAU ĐẠI HỌC NĂM 2010 TẠI HẬU GIANG