Báo cáo xe chuyên dùng đề tài xe nâng

BỘ LAO ĐỘNG THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT VĨNH LONG

HỌC PHẦN: XE CHUYÊN DÙNG
ĐỀ TÀI
XE NÂNG

NGƯỜI THỰC HIỆN: Trần Trung Hậu
LỚP: 1OTO20A1
MÃ SỐ HV: 20001038
GVHD: Nguyễn Đỗ Thị Đan Thanh

Vĩnh Long, năm 2023


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………

…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
2


………………………………………………………………………………………
…..

………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
………………………………………………………………………………………
…..
Vĩnh Long, ngày …… tháng… năm 2023
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

Nguyễn Đỗ Thị Đan Thanh

LỜI CẢM ƠN

Sau khi học xong môn học CÁC PHƯƠNG PHÁP SỐ TRONG KỸ
THUẬT tại trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long dưới sự giảng dạy và chỉ
bảo tận tình của cơ Nguyễn Đỗ Thị Đan Thanh tôi đã tiếp thu được một lượng
kiến thức để nâng cao trình độ, cũng như những kinh nghiệm bổ ích, giúp tơi hồn
thiện bản thân để giảng dạy và làm việc tốt hơn.
Xin gửi đến quý Thầy Cô của trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long
lòng kính trọng và sự biết ơn sâu sắc. Đặc biệt là cô Nguyễn Đỗ Thị Đan Thanh và
quý thầy Khoa Cơ khí Động lực đã tận tình chỉ dẫn, trực tiếp giúp đỡ và tạo điều
kiện, môi trường làm việc tốt cho tơi hồn thành chun đề này.
Xin chân thành cảm ơn !
Học viên thực hiện

3


Trần Trung Hậu

PHẦN 1: MỞ ĐẦU...................................................................................................1
1.1. Lý do chọn đề tài............................................................................................1
1.2. Nội dung và mục đích nghiên cứu..................................................................1
1.3. Ý nghĩa của đề tài...........................................................................................1
1.4. Phạm vi nghiên cứu........................................................................................1
PHẦN 2: TỔNG QUAN VỀ XE LAI DẮT..............................................................2
2.1. Xe nâng là gì?.................................................................................................2
2.2. Cơng dụng của xe nâng...................................................................................3
2.3. Đặc điểm của xe nâng.....................................................................................3
2.4. Yêu cầu...........................................................................................................3
2.4.1. Về phía người vận hành...........................................................................3
2.4.2. Từ phía thiết bị........................................................................................4
2.4.3. Từ phía vận hành.....................................................................................5
2.4.4. Quy trình vận hành xe nâng người...........................................................5
4


2.4.5. Lưu ý vận Hành.......................................................................................6
PHẦN 3: CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA XE NÂNG...............8
3.1. Phân loại.........................................................................................................8
3.1.1. Xe nâng dầu.............................................................................................9
3.1.2. Xe nâng xăng.........................................................................................10
3.1.3. Xe nâng gas...........................................................................................11
3.1.4. Xe nâng điện..........................................................................................12
3.1.5. Xe nâng điện đứng lái............................................................................13
3.2. Cấu tạo xe nâng............................................................................................14
3.2.1. Bộ phận di chuyển.................................................................................15
3.2.2. Bộ phận cung cấp năng lượng................................................................20
3.2.3. Bộ phận nâng hạ....................................................................................32
Nguyên lý hoạt động...........................................................................................37

3.2.4. Cabin và điều khiển...............................................................................37
PHẦN 4: NGUN TẮC AN TỒN.....................................................................39
4.1. Ngun tắc an tồn.......................................................................................39
Bước 1: Những lưu ý trước khi lái xe nâng.....................................................39
Bước 2: Điều chỉnh thay đổi ghế ngồi.............................................................42
Bước 3: Hướng dẫn khởi động các loại động cơ đề.........................................43
Bước 4: Sau khi khởi động xe nâng.................................................................44
Bước 5: Cách lái xe nâng hàng chi tiết............................................................45
Bước 6: Cách dừng và đổ xe nâng hàng an toàn..............................................47
PHẦN 5: MỘT SỐ LOẠI XE NÂNG.....................................................................49

5


6


PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
- Với xã hội phát triển và văn minh như ngày nay xe chuyên dùng được sử dụng cho
một số lĩnh vực như: xây dựng, vệ sinh môi trường, vận chuyển hang hóa, cứu nạn,
cứu hộ và một số lĩnh vực khác.
- Ở Việt Nam cùng với sự phát triển của thời đại kéo theo sự phát triển không
ngừng của nề kinh tế nước nhà mà nhu cầu sử dụng xe nâng trong các cơng ty, xí
nghiệp, nhà máy chun sản xuất phục vụ cho các cơng việc vận chuyển hàng hóa
khối lượng lớn vô cùng mạnh.
- Với tầm quan trọng và những hiệu quả có được, tơi xin chọn đề tài: “XE NÂNG ”.
1.2. Nội dung và mục đích nghiên cứu
- Đề tài nghiên cứu về kết cấu công dụng phân loại của xe nâng. Từ đó thấy được
cấu tạo cách vận hành xe và giá trị xe nâng mang lại, tầm quan trọng với các cơng

ty xí nghiệp
1.3. Ý nghĩa của đề tài
- Dựa vào phân tích cụ thể cho mọi người có cái nhìn chi tiết hơn và kiến thức nhiều
hơn về các loại xe chuyên dụng đặc biệt. Cho mọi người thấy được tầm quan trọng
của các loại xe chuyên dụng nói chung và xe nâng nói riêng. Từ đó chúng ta có
thêm nhiều kiến thức để phục vụ cho quá trình nghiên cứu và học tập.
1.4. Phạm vi nghiên cứu
- Tổng quan về xe nâng, công dụng, yêu cầu, phân loại và kết cấu cùng với những
lợi ích thiết thực của nó mang lại.

1


PHẦN 2: TỔNG QUAN VỀ XE LAI DẮT
2.1. Xe nâng là gì?
- Xe nâng hàng là một chiếc xe cơng nghiệp nhỏ, có càng nâng được điều khiển
bằng thủy lực được gắn ở phía trước có thể được nâng lên và hạ xuống để nâng một
khối lượng hàng hóa nhất định được gắn trên pallet. Xe nâng hàng phục vụ nhu cầu
của các ngành công nghiệp khác nhau bao gồm nhà kho và các cơ sở lưu trữ hàng
hóa lớn khác.
- Xe nâng được sử dụng chủ yếu để vận chuyển hàng hóa nặng trên quãng đường
dài với nhiều địa hình khác nhau. Nó hữu ích cho các dự án yêu cầu nhiều vật liệu ở
nhiều nơi khác nhau và cắt giảm thời gian và công sức cần thiết để nâng, mang và
vận chuyển.

Hình 1.1. xe nâng

2

- Xe nâng hàng có thể sử dụng nguồn cấp năng lượng bằng động cơ điện, động cơ
đốt trong chạy bằng nhiên liệu xăng, dầu hoặc gas. Một số loại xe nâng cho phép
người vận hành ngồi trong khi lái xe trong khi một số loại xe nâng khác yêu cầu
người vận hành phải đứng để lái. Ngày nay xe nâng đang được sử dụng rộng rãi
trong ngành công nghiệp vận chuyển vật liệu và hàng hóa.
Lưu ý: khi điều khiển xe nâng người điều khiển phải có chứng chỉ lái xe nâng hàng.
Đối với người lái xe tập sự khi làm việc phải có sự giám sát của người điều hành xe
nâng có thẩm quyền, được chứng nhận bới chủ lao động.
2.2. Công dụng của xe nâng
- Xe nâng hàng sử dụng sự kết hợp của thủy lực, hệ thống ròng rọc và những thứ
khác để nâng vật liệu nặng qua các khoảng cách khác nhau. Chúng được sử dụng
phổ biến trong các nhà kho, công trường xây dựng và những nơi cần vận chuyển
nhiều vật liệu nặng.
2.3. Đặc điểm của xe nâng
- Xe nâng có đặt điểm là có càng nâng hàng phía trước buồng lái để nâng hàng lên
cao hoặc lấy hàng xuống. Xe sự dụng hệ thống thủy lực để nâng hàng và xuống
hàng với khối lượng lớn và xe có cơng suất cao để dể dàng di chuyển trong quá
trình nâng hàng
- Đặc điểm của xe cũng giống xe thơng thường, xe nâng có cịi, đèn, phanh đỗ, cần
số và đèn xi-nhan. Xe sự dụng động cơ khá phong phú như: xăng, điện, gas, diesl.
Hơn thế, xe nâng thông thường được chế tạo cực kỳ nặng. Ví dụ, khối lượng hàng
là 5 tấn thì xe nâng phải có trọng lượng là 7 tấn thì mới nâng được hàng
2.4. Yêu cầu
2.4.1. Về phía người vận hành
- Công cụ là phương tiện giúp con người cải thiện năng suất lao động thế nhưng nếu
vận hành sai cách nó có thể dẫn đến những kết quả khơn lường. Chính vì lý do đó
yếu tố con người ln phải được đặt lên hàng đầu. Trong quá trình vận hành người
lái xe cần phải đạt được những yêu cầu sau đây

3

Phải đủ hành vi nhận thức và chịu trách nhiệm cho hành động của mình: điều này
có nghĩa những người đang ở trong trạng thái mất kiểm soát về hành vi khơng được
phép lái xe (say xỉn, nóng giận, buồn ngủ,…)
- Khi ngồi trên xe bắt buộc phải cài dây an toàn và mặc đồ bảo hộ lao động theo quy
định
- Người lái xe phải có giấy tờ chứng nhận từ cơ quan chức năng có thẩm quyền và
đạt số giờ tập lái theo quy định của pháp luật
- Nghiêm cấm các hành vi sử dụng điện thoại trong quá trình lái xe
2.4.2. Từ phía thiết bị
- Sau khi đã đảm bảo được yếu tố con người đạt đủ những yêu cầu về an toàn kế
tiếp cần đảm bảo thiết bị (xe nâng) đạt được những yêu cầu tối thiểu dưới đây
- Xe nâng hàng cần phải được kiểm định đầy đủ có giấy tờ chứng minh nguồn gốc
xuất xứ và giấy chứng nhận đảm bảo đáp ứng được đúng các yếu tố kỹ thuật về tải
trọng và kích thước
- Trước khi lái xe cần kiểm tra hệ thống bánh lái xem có bị kẹt do rác, băng keo, túi
giấy bị cuốn vào trong quá trình vận hành trước hay khơng
- Kiểm tra hệ thống phanh hãm có đảm bảo được tính hiệu quả hay khơng trước khi
khởi động xe
- Kiểm tra khu vực hoạt động xung quanh trong bán kính 2m xem có người qua lại
hay vật cản trong tầm nhìn hay khơng, ln đảm bảo khi điều khiển người lái sẽ có
tầm nhìn tối, khơng có góc khuất
- Kiểm tra hệ thống cảnh báo đèn và còi xe có hoạt động hay khơng?
- Kiểm tra hệ thống bánh lái có đạt tiêu chuẩn để vận hành hay khơng? Có cần thay
mới hoặc sửa chữa gì hay khơng?

4

- Đảm bảo rằng khối lượng hàng hóa sắp bốc dỡ không vượt quá tải trọng định mức
của xe
2.4.3. Từ phía vận hành
- Sau khi yếu tố con người và thiết bị đã đạt tiêu chuẩn, kế tiếp cần lưu ý một số
điều sau trong quy trình vận hành của xe để đảm bảo an toàn lao động ở mức cao
nhất có thể:
- Đảm bảo hệ thống phanh tự động đang hoạt động trước khi đưa chìa khóa vào xe
- Khi leo lên xe tránh bám vào tay lái
- Trước khi nâng hàng cần giữ khoảng cách tối thiểu là 1m để quan sát và đưa càng
nâng vào
- Luôn bật còi và đèn báo khi lùi xe hoặc tiến vào góc cua
- Ln đảm bảo cửa ra vào cao hơn phần khung nâng của xe
- Chỉ được đỗ xe ở những nơi quy định
- Khi dừng xe luôn cài phanh tự động để tránh xe bị trôi
- Đối với càng hàng hóa khơng định hình như sắt thép, ống nước cần cố định hoặc
sử dụng pallet
- Không được phép để bất kỳ người nào đứng trước càng xe nâng đang mở máy dù
bất cứ lý do nào.
2.4.4. Quy trình vận hành xe nâng người
- Vì có cách vận hành cũng như cấu tạo khác biệt so với các dòng xe khác, quy trình
vận hành xe nâng người cũng vì thế mà có những đặc tính riêng biệt dưới đây:
- Khu vực uống nước và nghỉ ngơi phải được đặt gần nơi vận hành và không vượt
quá 50m để đảm bảo người lái ln có thể xử lý tình huống bất ngờ

5


- Ln đảm bảo các khu vực chung phải có độ sáng hơn 100 lux, đối với khu vực
cầu thang phải lớn hơn 150 lux;
- Đối với các khu vực vận hành gần hố hoặc khu vực không bằng phẳng phải đảm

bảo khoảng cách của chân xe và taly phải lớn hơn 2 lần độ sâu của hố.
- Khu vực thi công phải lắp đặt các biển báo nguy hiểm ‘COI CHỪNG VẬT RƠI”
- Cần bố trí lắp đặt lan can, rào chắn và thời gian thi công hợp lý nhằm ngăn ngừa
người bên dưới đi vào khu vực có vật rơi trên cao
- Lưu ý khoảng cách đối với các khu vực có dây điện
2.4.5. Lưu ý vận Hành
- Trước khi tiến hành phải hoàn tất việc đánh giá rủi ro, giấy phép làm việc trên cao
- Bắt buộc phải sử dụng thang để lên xuống, nghiêm cấm leo trèo dưới bất cứ hình
thức nào
- Khơng được nâng q tải trọng quy định và sử dụng trong các nhiệm vụ khơng có
trong hướng dẫn của nhà sản xuất
- Khoảng cách hoạt động an toàn của xe nâng với khu vực có người đi lại tối thiểu
là 2m
- Nhưng xe khơng có cảm biến nghiêng phải vận hành trên mặt phẳng. Những xe có
cảm biến phải hoạt động đúng với mức nghiêng cho phép của xe.
- Người vận hành bắt buộc phải ln móc dây an tồn vào thành lồng xe
- Bắt buộc dừng hoạt động trong điều kiện trời mưa hoặc gió giật trên cấp 5
- Khi di chuyển xe phải hạ lồng và đảm bảo khơng có người trên xe.
- Khi di chuyển phải sử dụng còi và tránh dừng đột ngột.
6


- Tránh xa các khu vực đất mềm, hố sâu, mương, rãnh
- Không thực hiện cùng một lúc vừa nâng và xoay cần
- Khơng được để chìa khóa trên xe dù có khởi động hay khơng.
- Xe phải được trang bị bình chữa cháy BC.
- Bộ phận Bảo trì có trách nhiệm thực hiện sửa chữa và bảo dưỡng định kỳ hàng
quý

7

PHẦN 3: CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA XE NÂNG
3.1. Phân loại
- Có 5 loại xe nâng hàng thông dụng và phổ biến hiện nay
- Mọi loại xe nâng đều có mọi đặc điểm khác nhau, tùy theo tính năng sử dụng vào
tính chất của cơng việc. Những tính năng của xe nâng rất đa dạng về cơng dụng, để
áp dụng hiệu quả rất cao trong việc vận chuyển và sắp xếp hàng hóa.
- Bạn đang sở hữu cho mình chiếc xe nâng nhưng chưa biết nhiều cơng dụng cũng
như đặc điểm của chúng. Nên bài viết này bạn cần phải đọc để khai thác được hết
năng lực của loại xe nâng mà bạn đang sử dụng trong nhà máy, nhà xưởng bạn.
- Những đặc điểm của từng loại xe nâng hiện nay được Asa tổng hợp và nêu ra
những ưu điểm, nhược điểm giúp bạn tránh sai lầm khi dùng hoặc có ý định mua thì
nên tham khảo. Sau đây là đặc điểm của 5 loại xe nâng phổ biến nhất hiện nay.

8


3.1.1. Xe nâng dầu

Ưu điểm

Hình 1.2. xe nâng sử dụng động cơ

dầu
– Phổ biến, dễ sửa chữa.
– Thời gian làm việc được lâu, có thể làm việc liên tục 3 ca mà khơng làm giảm
hiệu suất cơng việc.
– Có thể làm việc trong nhiều điều kiện về môi trường, phạm vi làm việc rộng.
Nhược điểm

– Tiếng ồn động cơ và lượng khí thải thốt ra nhiều.
– Xoay trở trong phạm vi hẹp yếu. Thông thường, 1 chiếc xe nâng dầu (xăng gas)
2,5 tấn cần 1 khoảng 3,985 mm để có thể quay ngang 90° với Pallet hàng kích
thước 1,000*1,100 mm.

9


3.1.2. Xe nâng xăng

Hình 1.3. xe nâng sử dụng động cơ xăng

Ưu điểm
– Giảm đáng kể tiếng ồn và lượng khí thải so với xe dầu cùng loại
– Thời gian làm việc được lâu, có thể làm việc liên tục 3 ca mà không làm giảm
hiệu suất công việc , môi trường làm việc đa dạng
– Phổ biến, dễ sửa chữa như xe dầu
Nhược điểm
– Giảm đáng kể tiếng ồn và lượng khí thải so với xe dầu cùng loại.
– Thời gian làm việc được lâu, có thể làm việc liên tục 3 ca mà không làm giảm
hiệu suất công việc , môi trường làm việc đa dạng.
– Phổ biến, dễ sửa chữa như xe dầu.
10


3.1.3. Xe nâng gas

Hình 1.4. xe nâng sử dụng động cơ gas

Ưu điểm

– Như xe xăng.
– Dễ quản lý hơn xe xăng.
Nhược điểm
– Nhiên liệu sử dụng đắt tiền làm tăng chi phí sản xuất.

11


3.1.4. Xe nâng điện

Hình 1.5. xe nâng sử dụng động cơ
điện
Ưu điểm
– Có thể làm việc trong một mơi trường rộng lớn.
– Tiết kiệm được chi phí nhiên liệu do sử dụng điện rẻ hơn nhiều.
– Hầu như khơng có tiếng ồn và khí thải, thích hợp với các cơng ty sản xuất thực
phẩm và các cơng ty có chứng nhận ISO14001.
– Dễ bảo dưỡng, vì ngồi bình điện cần châm nước thường xuyên và hệ thống thủy
lực, xe nâng điện không yêu cầu bảo dưỡng định kỳ thêm bất cứ hạng mục gì.
Nhược điểm
– Thời gian sử dụng ngắn, thông thường xe nâng điện chỉ phù hợp sử dụng cho ca
làm việc 8h/ngày. Nếu cần sử dụng hơn thời gian đó cần phải có bình xạc dự phịng
cũng như hệ thống pa-lăng để thay thế bình điện.
– Khơng gian hoạt động yêu cầu cũng như xe nâng dầu hoặc xe nâng xăng gas.

12


-Trong hầu hết các trường hợp, nếu môi trường làm việc có độ dốc cao, xe nâng
điện thường xuyên bị hư các con CÔNG SUẤT và đồng thời tuổi thọ bình điện

giảm đáng kể.
3.1.5. Xe nâng điện đứng lái

Hình 1.6. xe nâng đứng lái
Ưu điểm
– Đây là loại xe chuyên di chuyển hàng hóa trong những mơi trường chật hẹp. Với 1
xe điện đứng lái, có thể làm việc trong khơng gian 2,700 mm.
– Là loại xe thích hợp trong hệ thống kho có kệ chứa hàng hóa.
Nhược điểm
– Ngồi những đặc điểm xe điện thường gặp phải, xe nâng điện đứng lái cịn có một
số vấn đề sau: Nền nhà xưởng yêu cầu bằng phẳng. Với hệ thống bánh xe có đường
kính nhỏ.

13


– Xe nâng điện đứng lái rất khó xoay trở trên những mặt bằng gồ ghề. Ngoài ra, khi
di chuyển trên 1 mặt bằng quá rộng, tiêu hao cho phần bánh xe là rất đáng kể.
– Hoặc bạn có thể sử dụng dịch vụ thuê xe nâng hàng của Asa để không cần phải
can thiệp quá nhiều vào xe nâng. Ở chúng tơi có những chun gia có chun mơn
cao sẽ giúp bạn chọn lựa và thuê theo hàng tháng,hàng năm.
3.2. Cấu tạo xe nâng
- Xe nâng được chia làm 5 phần chính, chúng đảm nhiệm 3 nhiệm vụ hồn toàn
khác nhau bao gồm: Bộ phận di chuyển, Bộ phận nâng hạ hàng hóa, Bộ phận điều
khiển, Bộ phận cung cấp năng lượng và bộ phận đối trọng. Mỗi một dịng xe nâng
sẽ có cấu tạo về từ phần, bộ phận khác nhau.
CẤU TẠO XE NÂNG HÀNG
HỆ THỐNG BÁNH CHỊU TẢI
BỘ PHẬN DI CHUYỂN

HỆ THỐNG BÁNH LÁI
HỆ THỐNG LÀM MÁT
HỆ THỐNG ĐỘNG CƠ

BỘ PHẬN CUNG CẤP NĂNG LƯƠNG

THÙNG CHỨA NHIÊN LIỆU
HỆ THỐNG TẢN NHIỆT
CÀNG NÂNG
GIÁ NÂNG

BỘ PHẬN NÂNG HẠ

KHUNG NÂNG
XILANH NÂNG
XI LANH NGHIÊNG
TAY LÁI VÀ GHẾ LÁI

CABIN VÀ ĐIỀU KHIỂN

BỘ ĐIỀU KHIỂN NÂNG HẠ

14