Giáo trình thực hành thiết kế, xây dựng mạng lan tại doanh nghiệp (nghề quản trị mạng trình độ cao đẳng)

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giảng trình nên các nguồn thơng tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

1


LỜI GIỚI THIỆU
Thực hành Thiết kế, xây dựng mạng LAN tại doanh nghiệp là một trong
những môn học chuyên môn nghề của nghề Quản trị mạng được biên soạn dựa theo
chương trình khung chất lượng cao đã xây dựng và ban hành năm 2021 của trường
Cao đẳng nghề Cần Thơ dành cho nghề Quản trị mạng hệ Cao đẳng.
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu Trường Cao Đẳng Nghề Cần
Thơ và các cá nhân, các đồng nghiệp đã góp nhiều cơng sức để nội dung giáo trình
hồn thành một cách tốt nhất.
Mặc dù chúng tôi đã rất cố gắng trong biên soạn, nhưng chắc chắn tài liệu này
cũng khơng tránh khỏi sai sót. Chúng tơi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp
từ các thầy cơ giáo, đồng nghiệp và các bạn đọc giúp giáo trình được hoàn thiện hơn
trong lần tái bản sau. Trong quá trình thực hiện, nhóm biên soạn đã tham khảo nhiều
tài liệu Quản trị mạng trong và ngoài nước, kết hợp với kinh nghiệm trong thực tế.
Nội dung giáo trình được biên soạn với lượng thời gian thực hành tại doanh
nghiệp là 270 giờ gồm có:
Chương 01 MĐ34-01: Lý thuyết liên quan
Chương 02 MĐ33-01: Nội dung công việc thực hành
Mặc dù đã cố gắng tổ chức biên soạn để đáp ứng được mục tiêu đào tạo nhưng
không tránh được những thiếu sót. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các
thầy, cơ, để nhóm biên soạn sẽ điều chỉnh hoàn thiện hơn.
Cần Thơ, ngày tháng năm 2021

2


MỤC LỤC
Trang

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN .................................................................................. 1
LỜI GIỚI THIỆU ............................................................................................... 2
MỤC LỤC ............................................................................................................. 3
CHƯƠNG 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN ........................................................... 7
1. Xác định những yêu cầu kỹ thuật ........................................................................7
1.1.Khả năng mở rộng ............................................................................................... 7
1.2. Hiệu năng ........................................................................................................... 7
1.3. Khả năng quản trị ............................................................................................... 7
1.4. Tính bảo mật ...................................................................................................... 7
1.5. An toàn dữ liệu ................................................................................................... 7
1.6. Giá thành ............................................................................................................ 7
1.7. Bảo vệ đầu tư ..................................................................................................... 8
1.8. Tính tương thích ................................................................................................. 8
1.9. Tính mềm dẻo .................................................................................................... 8
2. Mơ hình mạng LAN .............................................................................................8
3. Phương án thiết kế mạng LAN ............................................................................8
3.1.Mục đích và yêu cầu thiết kế .............................................................................. 8
3.2. Cơ sở thiết kế mạng ........................................................................................... 8
3.3. Lựa chọn các giải pháp ...................................................................................... 8
3.4. Phương án triển khai .......................................................................................... 9
3.5. Lựa chọn thiết bị mạng ...................................................................................... 9
4. Tổ chức người sử dụng ........................................................................................9
5. Phòng và diệt Virus .............................................................................................9
6. Thiết bị truyền dẫn cho mạng ...........................................................................10

7. Thiết bị điện.......................................................................................................11
7.1. Thiết bị điện bảo vệ điện áp ............................................................................. 11
7.2. Các thiết bị khác: ............................................................................................. 11
8. Định hướng xây dựng hệ thống .........................................................................11
8.1. Tổ chức duy trì hệ thống .................................................................................. 11
8.2. Kế hoạch bảo trì hệ thống ................................................................................ 12
9. Kế hoạch đào tạo và hướng dẫn sử dụng .........................................................12
9.1. Đào tạo sử dụng ............................................................................................... 12
9.2. Đào tạo các chương trình ứng dụng ................................................................. 13
9.3. Đào tạo việc cập nhật thông tin........................................................................ 13
9.4. Khả năng mở rộng hệ thống ............................................................................. 13

CHƯƠNG 2: NỘI DUNG CÔNG VIỆC THỰC HÀNH ................................... 15
3


1. Các tiêu chí thực hiện cơng việc ....................................................................... 15
1.1.Tên công việc: Xác định những yêu cầu kỹ thuật của hệ thống mạng ............. 15
1.2.Tên công việc: Phương án thiết kế mạng LAN ................................................ 15

2. Nội dung thực hành ......................................................................................... 17
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 19

4


GIÁO TRÌNH MƠN HỌC
Tên mơn học: THỰC HÀNH THIẾT KẾ, XÂY DỰNG MẠNG LAN TẠI
DOANH NGHIỆP
Mã mơn học: MĐ31

Vị trí, tính chất, ý nghĩa, vai trị của mơn học:
- Vị trí của mơn học: Mơn học được bố trí thực hiện ở cuối chương trình đào tạo
sau khi sinh viên đã học xong ba mơ đun Mạng máy tính; Thiết kế, xây dựng mạng
LAN; Bảo trì hệ thống mạng; sinh viên có thể học song song với các mơn học, mô đun
chuyên môn nghề như: Kỹ thuật điện - Điện tử; An tồn mạng; An tồn vệ sinh cơng
nghiệp …
- Tính chất của mơn học: Là mơn học chun mơn nghề tự chọn trong chương
trình đào tạo cao đẳng Quản trị mạng
- Ý nghĩa, vai trị của mơn học: Thực hành tại doanh nghiệp là một môn học
quan trọng trong chương trình đào, thơng qua việc thực hành tại doanh nghiệp theo
chuyên đề sẽ giúp sinh viên áp dụng kiến thức về thiết bị mạng đã học vào thực tế
cũng như tiếp cận với thực tiễn về công nghệ mới
Mục tiêu mơn học:
- Kiến thức: Ơn tập, tổng hợp các kiến thức, kỹ năng về thiết bị mạng đã được
học qua thực tiễn tại doanh nghiệp
- Kỹ năng: Thực hành Thiết kế, xây dựng mạng LAN trong tế đạt các yêu cầu
về kỹ thuật
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
+ Có sáng kiến, tìm tịi, khám phá trong q trình học tập và cơng việc
+ Có khả năng tự định hướng, chọn lựa phương pháp tiếp cận thích nghi với các
bài học
+ Có năng lực đánh giá kết quả học tập và nghiên cứu của mình
+ Tự học tập, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm để nâng cao trình độ chun mơn
Nội dung chính của mơn học:

Số
TT

Tên chương, mục

Tổng
số

1 Chương 1: Lý thuyết liên quan
1. Xác định những yêu cầu kỹ
thuật
1.1.Khả năng mở rộng
1.2. Hiệu năng
1.3. Khả năng quản trị
1.4. Tính bảo mật
1.5. An tồn dữ liệu
1.6. Giá thành
1.7. Bảo vệ đầu tư
1.8. Tính tương thích
1.9. Tính mềm dẻo

15

5

Thời gian (giờ)
Thực hành,
thí nghiệm, Kiể
Lý
thuyết thảo luận, m tra
bài tập
15


2. Mơ hình mạng LAN

3. Phương án thiết kế mạng LAN
3.1.Mục đích và yêu cầu thiết kế
3.2. Cơ sở thiết kế mạng
3.3. Lựa chọn các giải pháp
3.4. Phương án triển khai
3.5. Lựa chọn thiết bị mạng
4. Tổ chức người sử dụng
5. Phòng và diệt Virus
6. Thiết bị truyền dẫn cho mạng
7. Thiết bị điện
7.1. Thiết bị điện bảo vệ điện áp
7.2. Các thiết bị khác:
8. Định hướng xây dựng hệ thống
8.1. Tổ chức duy trì hệ thống
8.2. Kế hoạch bảo trì hệ thống
9. Kế hoạch đào tạo và hướng dẫn
sử dụng
9.1. Đào tạo sử dụng
9.2. Đào tạo các chương trình ứng
dụng
9.3. Đào tạo việc cập nhật thông
tin
9.4. Khả năng mở rộng hệ thống
2 Chương 2: Nội dung công việc
thực hành
1. Các tiêu chí thực hiện cơng việc
2. Nội dung thực hành
Kiểm tra
Cộng

6

255

270

15

254

1

254

1


CHƯƠNG 1: LÝ THUYẾT LIÊN QUAN

Mã chương: MH33-01
Giới thiệu:
Hệ thống mạng đang ngày càng chiếm vai trò quan trọng trong cuộc sống bởi
những tính năng tiện lợi khơng thể thay thế. Công nghệ phát triển kéo theo việc các
thiết bị này ngày càng hiện đại và được hồn thiện tính năng hơn
Mục tiêu:
- Ôn tập những kiến thức cơ bản về thiết bị mà sinh viên đã được học tại trường
- Giới thiệu thêm về các loại thiết bị phổ biến trong thực tế và đồng thời cung
cấp cho sinh viên về đặc tính kỹ thuật của chúng.
- Hệ thống được những kiến thức về các thiết bị đã được học để áp dụng vào
thực tiễn

-Thiết kế, xây dựng mạng LAN trong thực tế tiếp cận tại danh nghiệp
-Mô tả được quy trình thiết kế một hệ thống mạng;
-Xác định được cách đấu cáp cho các thiết bị phần cứng;
-Đọc được bảng vẽ thi công mạng;
-Cài đặt được hệ điều hành mạng;
-Cài đặt, cấu hình được các dịch vụ mạng;
-Cấu hình được các giao thức mạng;
-Xây dựng được các phương án bảo mật mạng;
-Lập được nhật kí thi cơng mạng;
-Thực hiện các thao tác an tồn với máy tính.
-Có khả năng định hướng, chọn lựa phương pháp tiếp cận thích nghi với các nội
dung học tập.
Nội dung chính:
1. Xác định những yêu cầu kỹ thuật
Mục tiêu:
- Xác định được các yêu cầu kỹ thuật khi thiết kế hệ thống mạng
1.1.Khả năng mở rộng
Mạng phải có khả năng mở rộng trong tương lai: ví dụ có thể nối tới các phịng máy
khác và có thể nối mạng tồn trường và Internet
1.2. Hiệu năng
Hệ thống mạng phải có tốc độ làm việc cao, cung cấp được các dịch vụ kịp thời cho
người dùng.
1.3. Khả năng quản trị
Quản trị mạng bằng các phần mềm sử dụng giao thức chuẩn cho phép người quản lý
mạng theo dõi toàn bộ hoạt động của mạng, của các thiết bị và người dùng trên tồn
mạng.
1.4. Tính bảo mật
Mạng phải có tính bảo mật cao, có nhiều biện pháp thông tin trên mạng. Mạng phải
chống lại được các hiện tượng lấy cắp hay thay đổi thông tin.
1.5. An toàn dữ liệu

An toàn dữ liệu là một yêu cầu quan trọng đối với một mạng, nó phải đảm bảo dữ liệu
được bảo vệ tránh mất mát, hư hỏng dữ liệu.
1.6. Giá thành
Vấn đề giá thành là một vấn đề phải được coi trọng khi xây dựng hệ thống thông tin.
Giá thành của một mạng được tính trên nhiều phương diện:
7


 Giá thành ban đầu bao gồm chi phí cho việc cài đặt, chi phí đầu tư thiết bị, phần
mềm hệ thống, phần mềm ứng dụng...
 Chi phí định kỳ: Chi phí duy trì hệ thống thơng tin
 Chi phí thay mới thiết bị: Khi một số thiết bị đã quá cũ mà chi phí cho việc sửa
chữa cao hơn việc thay mới.
 Chi phí bảo dưỡng: Chi phí cho các dịch vụ, cho việc sắp xếp lại thông tin, chi
phí cho việc sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị...
1.7. Bảo vệ đầu tư
Đảm bảo khi nâng cấp và mở rộng mạng cần dùng được những thiết bị đã và đang có
như máy tính, máy chủ, switch/hub, chương trình điều khiển mạng...
1.8. Tính tương thích
Mạng phải có tính tương thích cao cho phép chạy được tất cả những phần mềm thông
dụng, cho phép ghép nối các mạng khác nhau trong hệ thống cũng như nối ra quốc tế.
1.9. Tính mềm dẻo
Cho phép dễ dàng thay đổi kiến trúc, vị trí lắp đặt máy của mạng. Cho phép thay đổi
được các phần mềm ứng dụng cũng như phần mềm hệ thống cho mạng và cho từng
máy trạm.
2. Mơ hình mạng LAN
Mục tiêu:
- Lựa chọn mơ hình mạng cho phù hợp
Ta chọn loại mơ hình mạng nào trong các Sơ đồ kết nối mạng:
2.1. Sơ đồ BUS tuyến tính

2.2. Sơ đồ mạng hình sao
2.2.1.Mơ hình mạng hình sao tập trung
2.2.2.Mơ hình mạng hình sao phân tán
2.3. Sơ đồ tổ hợp
3. Phương án thiết kế mạng LAN
Mục tiêu:
- Xác định được mục đích yêu cầu thiết kế
- Lựa chọn giải pháp
- Xác định phương án triển khai và lựa chon trang thiết bị
3.1.Mục đích và yêu cầu thiết kế
 Xây dựng hạ tầng mạng
 Đảm bảo cho bao nhiêu người làm việc
 Xây dựng hệ thống Mạng nội bộ
 Hệ thống làm việc ổn định, an toàn và hiệu năng cao
 Đảm bảo an toàn
 Đảm bảo kỹ thuật và mỹ thuật
 Đảm bảo kết nối tốt với các phòng máy khác, trong Trường và ngược lại
 Có thể kết nối Intemet
3.2. Cơ sở thiết kế mạng
 Cơ cấu tổ chức và bố trí
 Giải pháp mạng tiên tiến
 Chuẩn 10/100BaseTX cho Server và trạm làm việc
 Tận dụng các thiết bị sẵn có
3.3. Lựa chọn các giải pháp
3.3.1 Các giải pháp đặt thiết bị máy chủ
8


 Giải pháp các thiết bị đặt tập trung tại phịng máy chủ
 Dễ vận hành và quản lý

 Khơng phù hợp với các phòng ban
 Giải pháp các thiết bị đặt phân tán
 Phù hợp với các phòng ban
 Dễ mở rộng hệ thống cáp mạng
3.3.2 Cáp mạng:
 Cáp quang:
 An tồn, giải thơng cao, chống nhiễu tốt, đi được xa
 Thi công phức tạp
 Cáp xoắn UTP:
 Dễ thi công
 Không đi được xa, không chống được nhiễu, giải thông thấp hơn cáp quang.
3.4. Phương án triển khai
 Hệ thống đi cáp
Đi chìm trong tường, trần và sàn hay đi nổi
 Hệ thống Tủ Cabinet
Tủ trung tâm đặt tại đâu
3.5. Lựa chọn thiết bị mạng
Mạng LAN gồm các thiết bị sau:
 Máy chủ cung cấp cơng tác bình thường: lưu File, dữ liệu, in ấn.
 Máy chủ Database (tuỳ thuộc vào đặc thù từng đơn vị)
 Switch/hub 24 ports l0/100Mbps
 Các máy trạm
 Các máy in Laser mạng
 Các thiết bị nối mạng tương ứng
4. Tổ chức người sử dụng
Tên người sử dụng truy cập mạng được sử dụng khi: Truy cập các máy chủ phục vụ
cho công việc. Tên này được quản lý trong hệ điều hành của máy chủ.
5. Phòng và diệt Virus
Mục tiêu:
- Đảm bảo an toàn cho hệ thống

Virus là một trong những nguyên nhân nguy hiểm cho việc bảo đảm an toàn
mạng. Khả năng lây lan từ các đĩa mềm, từ các các sinh sinh, từ việc truyền qua mạng.
Do đó việc phịng và diệt virus trở nên rất quan trọng.
Chúng ta có nhiều cách để phòng chống virus:
 Giới hạn quyền truy nhập của người sử dụng, ví dụ như cho quyền cấm ghi vào
các thư mục, file quan trọng
 Kiểm tra virus trước khi sử dụng đĩa mềm
 Người quản trị mạng có thể sử dụng 2 tên trên mạng. Một tên sử dụng với tư
cách người làm việc bình thường. Một tên sử dụng khi cần làm công việc quản
trị mạng. Điều này tránh cho việc lây virus qua chính người quản trị mạng.
 Trong trường hợp có máy bị lây virus có thể có nhiều cách:
 Lây ở máy làm việc: Diệt ngay tại máy. Có thể sử dụng trạm quản trị mạng để
diệt virus trên trạm làm việc đó ngay từ trung tâm quản trị mạng.
 Lây trong mạng: cấm tất cả các người sử dụng truy cập mạng, tiến hành diệt
virus từ một máy quản trị sau đó dùng máy đó diệt virus trên máy chủ. Tiếp
theo diệt virus trên các trạm làm việc khác.
9


6. Thiết bị truyền dẫn cho mạng
Mục tiêu:
- Thực hiện theo sơ đồ đi dây của bảng vẽ thi công
- Đảm bảo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và thẩm mỹ
Tất cả các hệ thống dây cáp mạng đều được lắp đặt đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ
thuật quốc tế đồng thời đảm bảo tính mỹ thuật, phù hợp với kiến trúc của phịng máy.
Tồn bộ q trình đi dây, các thiết bị đấu nối, cáp và các connector đều đạt tiêu
chuẩn quốc tế hợp thành một hệ thống cáp mạng có cấu trúc: “Structured Cabling
System". Cáp mạng đi từ các Hub & Switch đặt trong Cabinet (tủ mạng)
Nếu hệ thống dùng Patch Panel thì cũng phải đặt trong tủ mạng sau đó đi các trạm làm
việc thơng qua các các Wallplate.

Từ Wall Plate đến các trạm làm việc là một đoạn cáp gọi là Drop Cable có 2
đầu RJ45. Đoạn cáp này có thể tháo ra lắp vào dễ dàng để có thể thay thế với chiều dài
khác nhau cho phù hợp với vị trí giữa trạm làm việc và Wallplate, nhờ phương pháp
này mà các trạm làm việc có thể dịch chuyển dễ dàng trong một phịng mà khơng phải
đi lại dây cáp mạng.
Patch Panel là một loại thiết bị đầu nối cho phép người sử dụng có thể thay đổi
dễ dàng việc đấu nối giữa các trạm làm việc với các thiết bị mạng. Mỗi Patchpanel có
24, 48 hoặc 96 cổng. Tuỳ theo số trạm làm việc tại mỗi khu vực ta chọn số lượng và
loại Patch Panel thích hợp.
Sau khi thi cơng hệ thống cáp mạng, cán bộ kỹ thuật phải hồn thiện các cơng việc
sau:
 Đánh nhãn (lablel): Đánh số trên cáp mạng của từng máy hoặc các Wallplate,
cổng trên Pathpanel, cổng trên Hub, Switch sao cho thuận tiện cho việc quản lý,
bảo dưỡng và thay đổi nếu cần thiết.
 Đo kiểm tra các thông số kỹ thuật bằng đồng hồ chuyên dụng với những chỉ tiêu
sau:
o Trở kháng (impredance) (dB)
o Độ suy giảm tín hiệu (dB)
o Chiều dài dây
o Độ nhiễu crross (dB)
o Thông lượng thực tế (bandwith)
 Sơ đồ hồn cơng: Thể hiện về vật lý tồn bộ các q trình đi dây mạng, đánh
nhãn trên sơ đồ đối với các máy hoặc Wall plate, Patch Panel, Hub, Switch, các
hồ sơ thông số về việc đo kiểm tra đối với các cổng trên mạng.
 Dưới đây sơ đồ nguyên lý đi dây cáp cho một Cabinet (tủ hub) .

10


File Server

WallPlate

Workstation

WallPlate

Workstation

WallPlate

Workstation

Switch
Hub

CABINET

Patch Panel

7. Thiết bị điện
Mục tiêu:
- Đảm bảo đúng tiêu chuẩn và công suất sử dụng
7.1. Thiết bị điện bảo vệ điện áp
Để đảm bảo an toàn dữ liệu (không bị mất dữ liệu khi bị mất điện đột ngột), cần
phải trang bị thiết bị lưu điện UPS cho:
 Các máy chủ: cần dùng loại Online công suất lớn 2000VA.
 Các máy trạm và các thiết bị đầu kết nối mạng (hub, switch): chỉ cần dùng ổn áp
(LiOA) công suất tuỳ vào số lượng máy.
Mục đích của thiết bị điên:

 Bảo vệ chống lại sự tăng điện áp của lưới điện.
 Bảo vệ chống lại sự quá tải.
 Tiết kiệm năng lượng.
 Biết khi quá tải…
7.2. Các thiết bị khác:
 Trang bị quạt thơng gió
 Điều hồ nhiệt độ
 Quạt trần
 Điện đủ sáng
8. Định hướng xây dựng hệ thống
Mục tiêu:
- Xác định được đinh hướng xây dựng hệ thống

- Lập được nhật kí thi cơng mạng;

8.1. Tổ chức duy trì hệ thống
Về mặt cơng nghệ rất dễ dàng xây dựng mạng, tuy nhiên một mạng muốn tồn tại và
phát triển phải có thơng tin. Thơng tin là phán hồn của hệ thống, cập nhật và duy trì
thơng tin của mạng. Cần có người thực hiện các cơng việc sau:
 Duy trì kỹ thuật cho hệ thống
 Đảm bảo mỹ thuật cho hệ thống
 Kiểm sốt thơng tin : Đảm bảo tính chính xác thơng tin
Tất nhiên hệ thống khơng thể chỉ đầu tư ban đầu mà cịn phải có kinh phí đầu tư để
duy trì hệ thống để tổ chức mua và nâng cấp khi cần.
11


8.2. Kế hoạch bảo trì hệ thống
Việc bảo trì hệ thống là một phần quan trọng để đảm bảo an toàn mạng và tăng
tuổi thọ làm việc của mạng. Với một kế hoạch bảo trì tốt, có thể dự đốn, phát hiện và

sửa chữa những lỗi xảy ra trên mạng. Trong phần này sẽ nghiên cứu các khía cạnh của
việc bảo trì hệ thống.
8.2.1. Ghi lại hoạt động mạng
Tất cả các hoạt động của mạng như cấu hình, việc xử lý và các hiện tượng xảy
ra trên mạng cần được ghi lại trên máy tính cũng như trên giấy. Các thơng tin này cần
được phân tích thườngnhật để phịng chống và sửa chữa các lỗi của mạng. Các thông
tin này cũng được sử dụng để mở rộng mạng và phòng chống các lỗi xảy ra khi thiết
kế. Các hoạt động này có thể được ghi dưới dạng một bảng như sau:
Tên thiết bị
Mã số
Vị trí
Lỗi-Sự kiện

Bất cứ thơng tin nào về các thiết bị này sẽ được ghi lại trong phần lỗi. Thông tin sẽ
được lưu theo tháng.
8.2.2. Kiểm tra hàng năm
Tất cả mạng nên được kiểm tra chính thức hàng năm. Việc kiểm tra này bao
gồm tất cả các thiết bị trên mạng (cable, card mạng...) và tình trạng của mạng sẽ được
so sánh với tình trạng mạng của năm trước. Việc kiểm tra này cần phải được lên kế
hoạch để ngừng đến mức tối thiểu các hoạt động làm việc của mạng.
8.2.3. Cơ chế thay thế thiết bị
Mạng sẽ trở nên chậm chạp không đảm bảo tốc độ xử lý khi một trong số các
thiết bị của nó hết hạn sử dụng. Các thiết bị có tỷ lệ lỗi cao nên được thay thế. Một
chính sách thay thế tốt sẽ đảm bảo các hoạt động của mạng. Tuy nhiên nên tránh việc
khơng tương thích giữa các thiết bị.
8.2.4. Chính sách mở rộng
Mạng sẽ được mở rộng trong tương lai, việc mở rộng có thể là thêm dịch vụ
hay tăng số lượng người sử dụng. Do đó phải xây dựng một kế hoạch mở rộng bao
gồm cả việc thiết kế lại để đảm bảo tốc dộ xử lý mạng cũng như tránh những lỗi xảy ra
trong tương lai. Việc mở rộng cũng tránh ảnh hưởng đến hoạt động thường ngày của

mạng.
9. Kế hoạch đào tạo và hướng dẫn sử dụng
9.1. Đào tạo sử dụng
Việc đào tạo sử dụng mạng được chia thành 2 loại đào tạo quản trị mạng vào đào tạo
sử dụng mạng. Công việc đào tạo sử dụng mạng rất quan trọng nó cho phép quản lý và
sử dụng mạng có hiệu quả, tránh được những lỗi Cơ bản trong việc sử dụng mạng.
9.1.1.Đào tạo quản trị mạng
Đối tượng: Cán bộ quản lý mạng, nội dung được đề cập trong đào tạo quản trị mạng là:
 Giải thích Cơ cấu tổ chức mạng, chế độ quản lý thiết bị mạng
 Các vấn đề Cơ bản của quản trị mạng và tổ chức sử dụng mạng
 Cách mở rộng thêm các trạm làm việc, bổ sung hồ sơ kỹ thuật mạng
 Biện pháp xử lý các tình huống trục trặc nếu có
 Cài đặt, khai thác sử dụng các máy in mạng
 Quản lý bảo mật hệ thống
 Thực hiện Backup hệ thống
9.1.2.Đào tạo sử dụng mạng LAN
12


Đối tượng: Tất cả các những người sử dụng máy tinh trên mạng.
Nội dung đào tạo:
 Hướng dẫn sử dụng máy tính
 Hướng dẫn sử dụng mạng
9.2. Đào tạo các chương trình ứng dụng
Việc sử dụng và triển khai các chương trình ứng dụng sẽ bao gồm quản trị các chương
trình đó và sử dụng các chương trình.
9.2.1. Đào tạo quản trị các ứng dụng
Đối tượng: Cán bộ quản lý mạng
Nội dung được đề cập trong đào tạo quản trị:
 Giới thiệu chương trình

 Hướng dẫn cách cài đặt
 Hướng dẫn quản trị
 Biện pháp xử lý các tình huống trục trặc nếu có
 Hướng dẫn bảo mật hệ thống
9.2.2. Đào tạo sử dụng chương trình ứng dụng
Đối tượng: Tất cả các những người sử dụng chương trình ứng dụng.
Nội dung được đào tạo:
 Hướng dẫn cài đặt chương trình
 Hướng dẫn các chức năng
 Hướng dẫn sử dụng chương trình
9.3. Đào tạo việc cập nhật thơng tin
Việc cập nhật thơng tin là việc làm dể duy trì hệ thống thông tin
Đối tượng: Tất cả những người tham gia trên mạng
Nội dung đào tạo:
 Giới thiệu quy trình cập nhật thơng tin
 Dạy cách nhập thơng tin, trình bày thơng tin.
9.4. Khả năng mở rộng hệ thống
Hệ thống có thể mở rộng theo những hướng sau:
 Kết nối Intemet
 Kết nối các mạng LAN của các đơn vị thành viên vào hệ thống bằng các đường
điện thoại hay đường truyền số liệu khác.
 Phát triển các thông tin cho mạng phục vụ hoạt động
Những trọng tâm cần chú ý trong chương
-Thiết kế, xây dựng mạng LAN trong thực tế tiếp cận tại danh nghiệp
-Mơ tả được quy trình thiết kế một hệ thống mạng;
-Xác định được cách đấu cáp cho các thiết bị phần cứng;
-Đọc được bảng vẽ thi công mạng;
-Cài đặt được hệ điều hành mạng;
-Cài đặt, cấu hình được các dịch vụ mạng;
-Cấu hình được các giao thức mạng;

-Xây dựng được các phương án bảo mật mạng;
-Lập được nhật kí thi cơng mạng;
-Thực hiện các thao tác an tồn với máy tính.
Bài mở rộng và nâng cao
Sinh viên tìm hiểu thêm về nguyên lý của một số thiết bị khác tại doanh nghiệp
13


Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập chương 1
Nội dung:
+ Về kiến thức: Mơ tả được quy trình thiết kế một hệ thống mạng; Xác định
được cách đấu cáp cho các thiết bị phần cứng; Đọc được bảng vẽ thi công mạng;
+ Về kỹ năng: Xác định được cách đấu cáp cho các thiết bị phần cứng; Đọc
được bảng vẽ thi công mạng; Cài đặt được hệ điều hành mạng; Cài đặt, cấu hình được
các dịch vụ mạng; Cấu hình được các giao thức mạng; Xây dựng được các phương án
bảo mật mạng; Lập được nhật kí thi cơng mạng; Thực hiện các thao tác an tồn với
máy tính
+ Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Có khả năng định hướng, chọn lựa phương
pháp tiếp cận thích nghi với các nội dung học tập
Phương pháp:
+ Về kiến thức: Được đánh giá bằng phương pháp viết, trắc nghiệm.
+ Về kỹ năng: Xác định được cách đấu cáp cho các thiết bị phần cứng; Đọc
được bảng vẽ thi công mạng; Cài đặt được hệ điều hành mạng; Cài đặt, cấu hình được
các dịch vụ mạng; Cấu hình được các giao thức mạng; Xây dựng được các phương án
bảo mật mạng; Lập được nhật kí thi cơng mạng; Thực hiện các thao tác an tồn với
máy tính
+ Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Định hướng, chọn lựa phương pháp tiếp cận
thích nghi với các nội dung học tập.

14

CHƯƠNG 2: NỘI DUNG CÔNG VIỆC THỰC HÀNH

Mã chương: MH31-02
Giới thiệu:
Các thiết bị của hệ thống mạng gồm những thiết bị được trang bị và sử dụng để
phục vụ cho các tiện nghi, tiện ích nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng thường xuyên cho
sinh hoạt hàng ngày đối với một gia đình, hộ gia đình, doanh nghiệp. Thơng thường
các thiết bị này có nhiều cơng dụng từ sinh hoạt trong gia đình, hoạt động của các
doanh nghiệp đến vận hành của quốc gia…
Mục tiêu:
-Thiết kế, xây dựng mạng LAN trong thực tế tiếp cận tại danh nghiệp
-Mô tả được quy trình thiết kế một hệ thống mạng;
-Xác định được cách đấu cáp cho các thiết bị phần cứng;
-Đọc được bảng vẽ thi công mạng;
-Cài đặt được hệ điều hành mạng;
-Cài đặt, cấu hình được các dịch vụ mạng;
-Cấu hình được các giao thức mạng;
-Xây dựng được các phương án bảo mật mạng;
-Lập được nhật kí thi cơng mạng;
-Thực hiện các thao tác an tồn với máy tính - Tìm hiểu về các thiết bị trong
thực tế
- Tận dụng kiến thức về các thiết bị đã học ở trường để áp dụng sửa chữa tại
doanh nghiệp
-Thực hiện các biện pháp an toàn lao động, an toàn điện và vệ sinh cơng
nghiệp.
Nội dung chính:

1. Các tiêu chí thực hiện cơng việc

1.1.Tên công việc: Xác định những yêu cầu kỹ thuật của hệ thống mạng
Mô tả công việc
-Xác định những yêu cầu kỹ thuật khi thiết kế hệ thống mạng
Công việc được thực hiện theo trình tự sau:
1.Khả năng mở rộng
2. Hiệu năng
3. Khả năng quản trị
4. Tính bảo mật
5. An tồn dữ liệu
6. Giá thành
7. Bảo vệ đầu tư
8. Tính tương thích
9. Tính mềm dẻo
Các tiêu chí thực hiện
-Cơng việc được thực hiện theo trình tự các bước.
-Xác định được những yêu cầu kỹ thuật
-Được đảm bảo an toàn và vệ sinh công nghiệp.
1.2.Tên công việc: Phương án thiết kế mạng LAN
Mô tả công việc
15


- Xác định được mục đích yêu cầu thiết kế
- Lựa chọn giải pháp
- Xác định phương án triển khai và lựa chon trang thiết bị
Công việc được thực hiện theo trình tự sau:
1.Mục đích và u cầu thiết kế
2. Cơ sở thiết kế mạng
3. Lựa chọn các giải pháp
4. Phương án triển khai

5. Lựa chọn thiết bị mạng
Các tiêu chí thực hiện
Cơng việc được thực hiện theo trình tự các bước.
-Cơng việc được thực hiện theo trình tự các bước.
-Xác định được những yêu cầu khi thiết
-Xây dựng các giải pháp khả thi
-Chọn phương án tối ưu thích hợp với thực tế tại doanh nghiệp
-Chọn các thiết bị đạt chuẩn.
-Được đảm bảo an tồn và vệ sinh cơng nghiệp
1.3.Tên công việc: Lắp đặt thiết bị truyền dẫn và thiết bị điện
Mô tả công việc
-Thực hiện theo sơ đồ đi dây của bảng vẽ thi công
-Đảm bảo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và thẩm mỹ
-Đảm bảo đúng tiêu chuẩn và cơng suất sử dụng
Cơng việc gồm các bước chính:
1.Chuẩn bị vật tư thiết bị
2.Thực hiện theo sơ đồ đi dây của bảng vẽ thi công
3.Lắp đặt thiết bị điện và điện bảo vệ điện áp
4. Lắp đặt các thiết bị khác
Các tiêu chí thực hiện
Cơng việc được thực hiện theo trình tự các bước.
Dụng cụ, thiết bị và vật liệu được chuẩn bị đầy đủ và đúng yêu cầu.
Thực hiện theo sơ đồ đi dây của bảng vẽ thi công
Đảm bảo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và thẩm mỹ
Đảm bảo đúng tiêu chuẩn và công suất sử dụng
Lắp ráp các linh kiện, thiết bị được thực hiện đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.
Thiết bị, dụng cụ và vật liệu được bố trí và sắp đặt gọn gàng trong khi thực
hiện.
Được đảm bảo an tồn và vệ sinh cơng nghiệp.
1.4.Tên cơng việc: Định hướng xây dựng hệ thống

Mô tả công việc
- Xác định được đinh hướng xây dựng hệ thống
- Lập được nhật kí thi cơng và bảo trì mạng
Cơng việc gồm các bước chính:
1. Tổ chức duy trì hệ thống
2. Kế hoạch bảo trì hệ thống
Các tiêu chí thực hiện
16


Cơng việc được thực hiện theo trình tự các bước.
Xác định được đinh hướng xây dựng hệ thống
Lập được nhật kí thi cơng và bảo trì mạng
Dụng cụ, thiết bị và vật liệu được chuẩn bị đầy đủ và đúng yêu cầu.
Cài đặt và thiết lặp phần mềm đúng các yêu cầu
Thiết bị, dụng cụ và vật liệu được bố trí và sắp đặt gọn gàng trong khi thực
hiện.
Được đảm bảo an tồn và vệ sinh cơng nghiệp.
1.5.Tên cơng việc: Kế hoạch đào tạo và hướng dẫn sử dụng
Mô tả công việc
Lặp kế hoạch đào tạo và hướng dẫn sử dụng; cơng việc gồm các bước chính:
1.Đào tạo sử dụng (đào tạo quản trị mạng vào đào tạo sử dụng mạng)
2. Đào tạo các chương trình ứng dụng
3. Đào tạo việc cập nhật thông tin
4. Khả năng mở rộng hệ thống
Các tiêu chí thực hiện
Cơng việc được thực hiện theo trình tự các bước.
Dụng cụ, thiết bị và vật liệu được chuẩn bị đầy đủ và đúng yêu cầu.
Cài đặt và thiết lặp phần mềm đúng các yêu cầu
Thiết bị, dụng cụ và vật liệu được bố trí và sắp đặt gọn gàng trong khi thực

hiện.
Được đảm bảo an toàn và vệ sinh công nghiệp.

2. Nội dung thực hành

Nhận công việc được giao từ người hướng dẫn và thực hiện đúng quy định tại
doanh nghiệp.
Tìm hiểu về hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng của các loại thiết bị trong thực
tế.
Sửa chữa/khắc phục các lỗi của các loại thiết bị trong thực tế và ghi nhận kết
quả.
Tìm hiểu những hư hỏng mới gặp (khó xử lý) và xin ý kiến tham khảo người
hướng dẫn và tiến hành khắc phục hư hỏng.
Tìm hiểu cấu trúc cũng như ứng dụng các thiết bị liên quan tại nơi thực hành,
sửa chữa/khắc phục khi có lỗi hoặc sự cố và ghi nhận.
Xin ý kiến tham khảo người hướng dẫn và tiến hành thực hiện theo quy trình

Những trọng tâm cần chú ý trong chương
- Tên công việc thực hành các thiết bị theo bộ tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia
- Các tiêu chí thực hiện
Bài mở rộng và nâng cao
Sinh viên tìm hiểu thêm và ghi nhận về những công việc mới tại doanh nghiệp
Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập chương 2
Nội dung:
+ Về kiến thức: Tìm hiểu về các thiết bị hệ thống mạng trong thực tế
+ Về kỹ năng: Vận dụng kiến thức về các thiết bị đã học ở trường để áp dụng
doanh nghiệp
+ Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Rèn luyện tính tỷ mỉ, chính xác, an tồn và
vệ sinh cơng nghiệp
17

thực tế

Phương pháp:
+ Về kiến thức: Được đánh giá bằng phương pháp viết, trắc nghiệm.
+ Về kỹ năng: Kỹ năng vận dụng kiến thức về các thiết bị đã học ở trường vào

+ Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Thực hiện an toàn lao động, an toàn và vệ
sinh công nghiệp.

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1].Hướng Dẫn Về Phần Cứng: Quản Lý, Bảo Trì Và Xử Lý Sự Cố; by
Jean
Andrews, Ph.D; NXB Tri thức-2019
[2]. Giáo trình hệ thống mạng máy tính CCNA; NXB Lao động-xã hội-2019
[3]. CCIE Routing and Switching v5.1 Foundations: Bridging the Gap Between CCNP
and CCIE by Narbik Kocharians
[4].Routing and Switching Essentials v6 Companion Guide 1st Edition by Cisco
Networking Academy

19