Bài 30. MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU pot

Bài 30.
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
I. Mục tiêu:
1) Kiến thức: Giới thiệu cho HS:
- Hiểu được nguyên tắc của các máy phát điện xoay chiều.
- Nắm được nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của máy xoay chiều một pha và ba
pha.
2) Kĩ năng:
- Yêu cầu HS vận dụng tốt các công thức để tính tần số và suất điện động của máy
phát điện xoay chiều.
II. Chuẩn bị:
1) GV:
- Mơ hình my pht điện xoay chiều một pha, tranh vẽ sơ đồ các loại máy
phát điện xoay chiều một pha và ba pha.
2) HS: Ôn tập khái niệm tử thông và định luật cảm ứng điện từ.
II. Tổ chức các hoạt động dạy học:
1) GV giới thiệu Bài:
- Điện năng được Bàiến đổi từ cơ năng bằng các máy phát điện.
- Xét hai loại máy phát điện thường dùng: máy xoay chiều một pha, ba pha.
2) giảng Bài mới:
Hoạt động 1. (10’) Tìm hiểu: NGUYN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN
XOAY CHIỀU.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
* GV yêu cầu HS đọc lại mục 1, 2 bài
26. Nêu câu hỏi:
H
1
. Dịng điện xoay chiều được tao r
atheo nguyên tắc nào?
H
2

. Hy nhắc lại hiện tượng cảm ứng
điện từ để xuất hiện suất điện động
cảm ứng và hiệu điện thế xoay chiều?
-GV giới thiệu 2 cách tạo ra suất điện
động xoay chiều thường dùng trong
các máy phát điện bằng cách nêu câu
hỏi gợi ý.
-Hướng dẫn HS lập các Bàiểu thức
30.1 và 30.2
H
3
. Cĩ thể tạo từ thơng Bàiến thin bằng
cch no?

-Thực hiện Yêu cầu của GV.

-Đọc SGK tìm hiểu nguyn
tắc của máy phát điện xoay
chiều.


-Trả lời.


Thực hiện theo hướng dẫn

-Phải thay đổi góc  giữa
vectơ
n


của mp vịng dy v

1) Nguyên tắc hoạt động của máy
phát điện xoay chiều.
a) Nguyn tắc:
-Dựa trên hiện tượng cảm ứng
điện từ.
-Từ thơng qua một vịng dy Bàiến
thin, trong vịng dy xuất hiện sđđ
cảm ứng xoay chiều.

1
= 
0
cost.
-Với cuộn dy cĩ N vịng giống
nhau:  = N
1
.
Suất điện động xoay chiều trong
cuộn dy:
vectơ cảm ứng từ
B

.
 2 cch tạo  thay đổi.
0
0
sin
cos

2
d
e N N t
dt
hay e N t

  

  
  
 
 
 
 

Đặt E
0
= N
0
.
b) Hai cách tạo Suất điện động
xoay chiều trong máy phát điện:
-Từ trường cố định, các vịng dy
quay trong từ trường.
-Từ trường quay, các vịng dy cố
định.
Hoạt động 2. (30’) Tìm hiểu: MY PHT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA.
Cho HS quan st mơ hình.
Nu cu hỏi:
H

1
. Quan st mơ hình, cho
Bàiết my được cấu tạo thế
nào?
-GV giới thiệu: phần cảm
v phần ứng của my.
H
2
. Cho Bàiết cấu tạo của
phần cảm? phần ứng?


-Quan st, tìm hiểu cấu tạo.
C nhn trả lời cu hỏi.
-Phải có bộ phận tạo ra từ
trường.

- Phải có bộ phận tạo ra
sđđ cảm ứng.

a) Cấu tạo: my xoay chiều cĩ:
+Hai bộ phận chính: phần cảm
v phần ứng.
(SGK)
+Một trong hai phần đặt cố
định, phần cịn lại quay quanh
một trục.
-Phần quay: roto.
-Phần cố định: stato.
* Máy xoay chiều một pha

-Giới thiệu về roto, stato v
2 cch cấu tạo của my.
-Giới thiệu cấu tạo của
my xoay chiều một pha


H
3
Trình by hoạt động
của My xoay chiều một
pha theo 2 cch cấu tạo?
-GV nói thêm về tốc độ
quay của roto.
-GV nhấn mạnh cấu tạo
và hoạt động của hệ thống
vành khuyên, chổi quét
của 2 loại máy đều phải
nằm trn phần quay.
+Phần ứng quay: dùng lấy
điện ra.
+Phần cảm quay: đưa
dịng 1 chiều vo nuơi nam
chm.


- Quan st hình 30.1, hình
30.2 tìm hiểu 2 cch cấu
tạo của my xoay chiều
một pha

Từ mơ hình, trình by hoạt
động của My xoay chiều
một pha theo 2 cch.
được cấu tạo theo 2 cách:
Cch 1. phần ứng quay, phần
cảm cố định.
Cch 2. phần cảm quay, phần
ứng cố định.

b) Hoạt động:
SGK trang 162.

-Hoạt động của máy có:
+Roto: phần ứng.
+Stato: phần cảm.

-Hoạt động của máy có:
+Roto: phần cảm.
+Stato: phần ứng.


Hoạt động 3. (10’) Tìm hiểu: MY PHT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA.
GV trình by vì sao phải
tạo dịng điện xoay chiều
ba pha. Yêu cầu HS tìm
hiểu thế no dịng điện

xoay chiều 3 pha, thiết bị
tạo dđxc 3 pha như thế
nào?
H
1
. Nêu định nghĩa dđxc
3 pha?

H
2
. Cho Bàiết cấu tạo của
my xoay chiều 3 pha?

-Ch ý so snh với cấu tạo
của my xoay chiều một
pha.


H
3
Trình by hoạt động
của My xoay chiều ba
pha?
-GV trình by chi tiết sự
hình thnh 3 sđđ xoay
chiều từ cấu tạo đặc Bàiệt

- Đọc SGK, tìm hiểu v trả
lời.



- Phn Bàiệt với cấu tạo
của my xoay chiều một
pha.





Thấy được sự hình thnh
của 3 sđđ xoay chiều ở 3
a) ĐN dịng đi xoay chiều ba
pha: SGK.






b) Cấu tạo và hoạt động của
máy xoay chiều 3 pha:
* Cấu tạo:
+Roto: phần cảm, là nam châm
điện.
+Stato: 3 cuộn dây giống nhau,

đặt lệch 120
0
trn vịng trịn.
* Hoạt động của máy:
Roto quay, 3 sđđ xuất hiện
trong 3 cuộn dây có cùng Bàiên
độ, cùng tần số nhưng lệch về
pha l 2/3.
Nếu các đầu dây của 3 cuộn với
của phần ứng. Cần chú
trọng vì sao 3 sđđ có cùng
Bàiên độ, lệch pha nhau
từng đôi một 2/3.
H
4
. Phải sử dụng 3 sđđ
trong 3 cuộn dây như thế
nào để phát huy ưu điểm
của máy?
-Giới thiệu cch mắc hình
sao, cch mắc tam gic của
3 cuộn dy với mạch ngồi.
(hình vẽ hoặc tranh mơ
tả)
-Yêu cầu HS đọc nội
dung ghi ở cột phụ SGK
trang 163.
-Giới thiệu thm về cch
mắc 3 tải tiêu thụ.

cuộn dây.




-Tìm hiểu cch mắc hình
sao, hình tam gic.


-Ghi nhận: U
d
=
3
U
p
v
chứng minh (về nh lm)
3 mạch ngoài giống nhau, ta có
3 dịng điện cùng Bàiên độ, cùng
tần số nhưng lệch nhau về pha
là 2/3.


c) Cch mắc dịng điện xoay
chiều 3 pha.
SGK.


Hoạt động 4. (5’) Củng cố:
* GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi 1, 2 SGK trang 164 v Yêu cầu HS chuẩn bị Bài

tập 1, 2, 3, 4 ở nh. Yêu cầu HS tìm hiểu nội dung cho tiết học sau.
* HS ghi nhận Yêu cầu.
III. Rút kinh nghiệm – Bổ sung: