Skkn giải pháp nâng cao chất lượng dạy học về sử dụng an toàn và tiết kiệm điện thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo chương trình vật lí thpt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.69 MB, 70 trang )

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
“GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC VỀ SỬ DỤNG AN
TỒN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN THƠNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
SÁNG TẠO CHƯƠNG TRÌNH VẬT LÍ THPT”

MƠN : VẬT LÍ

LĨNH VỰC: PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MƠN VẬT LÍ

NGHỆ AN - 2022

skkn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 3
TRƯỜNG THPT NGUYỄN XUÂN ÔN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
“GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC VỀ SỬ DỤNG AN
TỒN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN THƠNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
SÁNG TẠO CHƯƠNG TRÌNH VẬT LÍ THPT”

MƠN: VẬT LÍ

Tác giả: Hồ Thị Quỳnh Thương

Tác giả: Lê Thị Thu

Tổ : Tự nhiên

Tổ : Tự nhiên

Đơn vị :Trường THPT Quỳnh Lưu 3
Điện thoại : 0944223036

Đơn vị :Trường THPT Nguyễn Xuân Ôn
Điện thoại : 0976256117

Mail: Mail:
Năm học: 2021 - 2022

Năm học: 2021 - 2022

NGHỆ AN - 2022

skkn

MỤC LỤC

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ.............................................................................................. 1
1.1. Lí do chọn đề tài ..................................................................................................... 1
1.2. Mục đích nghiên cứu .............................................................................................. 2
1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................. 2
1.4. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................ 3
1.5. Kế hoạch nghiên cứu .............................................................................................. 3

1.6. Đóng góp của đề tài ................................................................................................ 3
PHẦN 2 : NỘI DUNG NGHIÊN CỨU...................................................................... 4
2.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN ...................................................................................... . ............ 4
2.1.1. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo .......................................................................... 4
2.1.2. Vai trò và xu thế tất yếu của dạy học trải nghiệm sáng tạo trong thời gian tới của
hoạt động trải nghiệm sáng tạo. .................................................................................... 5
2.1.3. Kết quả của hoạt động trải nghiệm sáng tạo ....................................................... 5
2.1.4. Các nguyên tắc thiết kế hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học ............. 5
2.1.5. Các hình thức tổ chức hoạt hoạt động trải nghiệm dạy học sáng tạo ................. 6
2.1.6. Quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo .............................................. 8
2.1.7.Vai trò của học sinh và giáo viên trong dạy học TNST ....................................... 8
2.1.8. Quan điểm vận dụng dạy học trải nghiệm sáng tạo trong dạy học mơn Vật Lí ở
trường THPT qua những xu hướng đổi mới và phát triển phương pháp dạy học............. 9
2.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ............................................................................... ...... ..... 9
2.2.1.Thực trạng vận dụng DHTNST vào dạy học chủ đề mơn Vật Lí ở trường THPT ............ 9
2.2.2. Những thuận lợi và khó khăn khi đưa DHTNST vào trường phổ thông hiện nay
2.2.3. Các biện pháp đưa TNST vào mơn Vật lí trường trung học phổ thơng hiện nay.......12
2.3. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO TRONG
DẠY HỌC VỀ SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG CHƯƠNG
TRÌNH VẬT LÍ 11 THPT………. ................................................................. ...............
2.3.1. Phân tích nội dung và cấu trúc của liên quan đến sử dụng an tồn và tiết kiệm
điện năng trong chương trình Vật lí 11 THPT .............................................................. 13
2.3.2. Dạy học trải nghiệm sáng tạo về “Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện ” ............. 14
2.3.3. Triển khai các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học về sử dụng an tồn
và tiết kiệm điện ............................................................................................................ 16
Hình thức 1: Hoạt động trải nghiệm thực tế ................................................................. 16
Hình thức 2: Hoạt động ngoại khoá .............................................................................. 18
PHẦN 3: KẾT LUẬN .............................................................................................. 48

skkn

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
Viết tắt

Đọc là

BGDĐT - GDTrH

Bộ Giáo Dục Đào Tạo – Giáo dục trung học

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

THPT

Trung học Phổ thông

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

CNTT

Công nghệ thông tin

PPDH

Phương pháp dạy học

GDPT

Giáo dục phổ thông

HĐTNST

Hoạt động trải nghiệm sáng tạo

NL

Năng lực

NCKH

Nghiên cứu khoa học

TNSP

Thực nghiệm sư phạm

KHGD

Kế hoạch giáo dục

TN

Thực nghiệm

THPT

Trung học phổ thông

NXB

Nhà xuất bản

SGK

Sách giáo khoa

PL

Phụ lục

skkn

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lí do chọn đề tài
Trong chương trình giáo dục phổ thơng mới, đổi mới phương pháp nhằm nâng cao
chất lượng dạy học là vấn đề được quan tâm hàng đầu. Mục tiêu của cấp THPT là “
Tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát
hiện và bồi thường năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống,
năng lực và kĩ năng thực hành vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng

sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời.” Vật Lí là mơn học được lựa chọn theo
nguyện vọng và định hướng nghề nghiệp của học sinh. Để đáp ứng mục tiêu giáo dục
trong chiến lược phát triển giáo dục mới chuyển từ chương trình tiếp cận nội dung sang
tiếp cận năng lực người học, lấy người học làm trung tâm, gắn lý thuyết với thực tiễn,
tư duy và hành động, nhà trường và xã hội, hướng đến sự hình thành và phát triển năng
lực của học sinh. Từ đó, HS biết ứng xử với tự nhiên một cách đúng đắn, khoa học và
có khả năng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích của mình cũng như
điều kiện và hồn cảnh của bản thân, gia đình. Vì vậy, các phương pháp giáo dục chủ
yếu được lựa chọn theo các định hướng như định hướng hoạt động và định hướng dạy
học tích cực.
Triển khai việc hoạt động trải nghiệm sáng tạo chính là thực hiện quan điểm, định
hướng: “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động và sản xuất, nhà trường
gắn liền với xã hội”.
Việc đưa hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào trong chương trình giáo dục của nhà
trường góp phần khắc phục những tồn tại của chương trình giáo dục hiện nay, đáp ứng
yêu cầu cấp thiết của đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. Các hoạt động trải nghiệm
giúp học sinh tăng cường khả năng quan sát, học hỏi và cọ xát với thực tế, thu lượm và
xử lí thơng tin từ mơi trường xung quanh từ đó đi đến hành động sáng tạo và biến đổi
thực tế mà các em quan sát được. Hoạt động trải nghiệm cũng làm cho nội dung giáo
dục khơng bị bó hẹp trong chương trình sách giáo khoa mà gắn liền với thực tiễn đời
sống xã hội. Việc dạy học gắn lý thuyết với thực tiễn giúp học sinh trong quá trình trải
nghiệm thể hiện được giái trị bản thân, thiết lập được mối quan hệ cá nhân với cá nhân
khác và với tập thể, mối quan hệ giữa môi trường học tập và môi trường sống.
Tuy nhiên, trong thực tế giảng dạy ở các trường phổ thông hiện nay, hầu hết các GV
chỉ chú trọng việc cung cấp kiến thức lí thuyết cho HS, rèn luyện kĩ năng làm các bài
thi, bài kiểm tra bằng các câu hỏi lí thuyết, trắc nghiệm ...theo logic, khuôn mẫu nên
việc rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức Vật Lí vào thực tiễn đời sống, vào giải quyết
các vấn đề thực tiễn còn chưa được chú trọng, HS chưa biết cách làm việc độc lập một
cách khoa học để lĩnh hội tri thức, chưa được hướng dẫn cũng như làm quen với các
1

skkn

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

phương pháp nghiên cứu khoa học, áp dụng các thành tựu khoa học vào thực tiễn.
Từ những lí do đó chúng tôi chọn đề tài “ Giải pháp nâng cao chất lượng dạy
học về sử dụng an toàn và tiết kiệm điện qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
trong chương trình Vật Lí THPT” với mong muốn góp phần vào việc đổi mới nâng
cao chất lượng và hiệu quả dạy học mơn Vật lí ở trường THPT, nâng cao nhận thức và
ý thức về sử dụng an toàn và tiết kiệm điện năng của các em học sinh ở gia đình và
trường học, nhất là trong giai đoạn dịch bệnh xảy ra học sinh phải học online ở nhà,
đồng thời tạo thêm niềm u thích hứng thú với mơn học đầy tính sáng tạo này.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm của học
sinh, đề xuất xuất những thay đổi phù hợp trong quá trình thực hiện:
- Đề xuất những biện pháp phù hợp trong nội dung an toàn và sự dụng điện theo tiếp
cận dạy học trải nghiệm sáng tạo cho học sinh THPT, góp phần nâng cao hiệu quả dạy
và học mơn Vật Lí cũng như phát triển năng lực của học sinh trường THPT.
- Rèn luyện cho học sinh kĩ năng làm việc theo nhóm một cách có hiệu quả từ đó hình
thành năng lực hợp tác trong học tập và trong công việc hàng ngày.
- Định hướng cho học sinh cách tìm tịi, khai thác các tài liệu liên quan đến vấn đề học tập
và định hướng cách khai thác thông tin từ tài liệu thu thập được một cách có hiệu quả.
- Giúp học sinh tự tin giao tiếp trước đám đông và khả năng thuyết trình các sản phẩm
do chính các em tìm tịi.
- Và hơn hết các em có thể tự hào về những sản phẩm do chính tay mình làm ra và sử
dụng những sản phẩm đó với nhiều mục đích khác nhau hoặc sẽ định hướng nghề
nghiệp sau khi ra trường.
1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Tìm hiểu cơ sở lí luận về hoạt động trải nghiệm ở trường THPT
- Tìm hiểu thực trạng về dạy học trải nghiệm sáng tạo trong trường THPT.
- Nghiên cứu chương trình và sách giáo khoa Vật Lí 11 và chương trình giáo dục phổ
thông 2018.
- Nghiên cứu các phương pháp và cách thức lồng nội dung tổ chức các hoạt động trải
nghiệm vào nội dung dạy học.
- Xây dựng các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
- Thực nghiệm sư phạm để kiểm tra, đánh giá tính khả thi và tính hiệu quả của các
HĐTNST đã xây dựng trong chủ đề.
2

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

- Kết luận và đề xuất.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận của phương pháp dạy học TNST, nghiên cứu tài liệu, sách
giáo khoa, sách tham khảo có liên quan.
- Phương pháp quan sát, điều tra thực trạng ở trường phổ thông, các phương pháp hỗ
trợ, thăm dò ý kiến GV, HS.
- Phương pháp thống kê toán học và xử lý kết quả.
1.5. Kế hoạch nghiên cứu
TT Thời gian
Nội dung cơng việc
Tháng
Tìm hiểu tài liệu, thực trạng và chọn đề
1

5/2021
tài, viết đề cương nghiên cứu.
- Nghiên cứu lí luận dạy học, PPDH tích
cực của bộ mơn.
Tháng
- Khảo sát thực trạng, tổng hợp số liệu
2
6,7,8/2021 năm trước.
- Trao đổi với đồng nghiệp và đề xuất
sáng kiến kinh nghiệm.
Tháng
- Kiểm tra trước thực nghiệm.
3
9,10,11,12/ - Áp dụng thực nghiệm trên các lớp 11
2021
thuộc các trường chúng tôi công tác.
Tháng
4
Hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm
1, 2 /2022
Tháng
Chỉnh sửa, bổ sung sáng kiến kinh
5
3/2022
nghiệm sau khi chấm cấp trường

Sản phẩm
- Bản đề cương chi tiết
của đề tài.
- Tập hợp lý thuyết của

đề tài.
- Xử lý số liệu khảo sát
được.
- Tổng hợp ý kiến của
đồng nghiệp.
- Bản thảo sáng kiến.
- Tổng hợp và xử lý kết
quả thử nghiệm đề tài.
Sáng kiến kinh nghiệm
chấm cấp trường
Hồn thành sáng kiến
nộp Sở

1.6. Đóng góp của đề tài
- Về mặt lý luận: Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lí luận về thiết kế và tổ chức các hoạt
động trải nghiệm trong dạy học về an toàn và tiết kiệm điện ở trường THPT đáp ứng
yêu cầu của chương trình GDPT mới năm 2018.
- Về mặt thực tiễn: Cung cấp những giá trị cụ thể về mức độ thành công của việc đưa
giáo án lồng ghép tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào thực tiễn giảng dạy
Vật lí THPT.
Đây là phương pháp dạy học gắn nhiều với thực tiễn, đồng thời thấy rõ sự phát triển
năng lực của mỗi học sinh. Qua đó, giúp học sinh rèn luyện, phát triển bản thân, định
hướng nghề nghiệp, chuẩn bị hành trang tốt nhất khi rời ghế nhà trường. Đặc biệt, trong
thời đại hiện nay, công nghệ thông tin và khoa học kĩ thuật phát triển, là yếu tố rất
thuận lợi để thực hiện phương pháp dạy học này, nâng cao hiệu quả dạy học.
3

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
2.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN
2.1.1. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo
2.1.1.1. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo xuất hiện trong một số văn bản chỉ đạo của Bộ
GD-ĐT khoảng vài ba năm gần đây. Cùng với việc "dạy học tích hợp liên môn", "dạy
học gắn với sản xuất kinh doanh", "dạy học với di sản", "trải nghiệm sáng tạo" là việc
được nhiều nhà trường thực hiện. Trong dự thảo chương trình giáo dục phổ thơng tổng
thể, hoạt động trải nghiệm sáng tạo được xếp vào nhóm mơn học bắt buộc có phân hóa,
trải từ tiểu học đến THPT.
Hoạt động giáo dục (theo nghĩa rộng ) là những hoạt động có chủ đích, có kế hoạch
hoặc có sự định hướng của nhà giáo dục, được thực hiện thông qua những cách thức phù
hợp để chuyển tải nội dung giáo dục tới người học nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục.
Trải nghiệm được hiểu là kết quả của sự tương tác giữa con người với thế giới
khách quan. Sự tương tác này bao gồm cả hình thức và kết quả các hoạt động thực tiễn
trong xã hội, bao gồm cả kỹ thuật và kỹ năng, cả những nguyên tắc hoạt động và phát
triển thế giới khách quan. Trải nghiệm là kiến thức kinh nghiệm thực tế; là thể thống
nhất bao gồm kiến thức và kỹ năng được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Sáng tạo là biểu hiện của tài năng trong những lĩnh vực đặc biệt nào đó, là năng
lực tiếp thu tri thức, hình thành ý tưởng mới và muốn xác định được mức độ sáng tạo
cần phải phân tích các sản phẩm sáng tạo. Sáng tạo là một thuộc tính nhân cách tồn tại
trong tiềm năng con người.
Theo dự thảo chương trình giáo dục phổ thơng mới hoạt động trải nghiệm sáng tạo
là hoạt động giáo dục trong đó trong đó dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục,
từng học sinh được trực tiếp hoạt động thực tiễn trong nhà trường hoặc trong xã hội qua
đó phát triển tình cảm, đạo đức, các kĩ năng và tích lũy kinh nghiệm riêng của cá nhân.
Trên cơ sở phân tích các khái niệm thuật ngữ có thể đưa ra các định nghĩa về hoạt

động trải nghiệm sáng tạo như sau:
“Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục, trong đó nội dung và cách
thức tổ chức tạo điều kiện cho từng học sinh được tham gia trực tiếp và làm chủ thể
của hoạt động, tự lên kế hoạch, chủ động xây dựng chiến lược hành động cho bản thân
và cho nhóm để hình thành và phát triển những phẩm chất, tư tưởng, ý chí, tình cảm,
giá trị, kĩ năng sống và những năng lực cần có của cơng dân trong xã hội hiện đại, qua
hoạt động học sinh phát huy khả năng sáng tạo để thích ứng và tạo ra cái mới, giá trị
cho cá nhân và cộng đồng”.
4

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

2.1.2.2. Đặc điểm chung của hoạt động trải nghiệm sáng tạo
- Nội dung hoạt động trải nghiệm sáng tạo mang tính tích hợp.
- Hình thức học qua hoạt động trải nghiệm rất đa dạng .
- Học qua trải nghiệm là q trình tích cực và hiệu quả .
- Học qua trải nghiệm đòi hỏi khả năng phối hợp liên kết nhiều lực lượng giáo dục
trong và ngồi nhà trường.
Tóm lại học từ trải nghiệm là phương thức học hiệu quả, nó giúp hình thành năng
lực cho trẻ. Học từ trải nghiệm có thể thực hiện đối với bất cứ lĩnh vực tri thức nào,
khoa học hay đạo đức, kinh tế xã hội ... học từ trải nghiệm củng cần được tiến hành có
tổ chức, có hướng dẫn theo quy trình nhất định của nhà giáo dục thì hiệu quả của việc
học qua trải nghiệm sẽ tốt hơn. Hoạt động giáo dục nhân cách học sinh chỉ có thể tổ
chức qua trải nghiệm.
2.1.2. Vai trò và xu thế tất yếu của dạy học trải nghiệm sáng tạo trong thời gian
tới của hoạt động trải nghiệm sáng tạo

- Cầu nối nhà trường, kiến thức các môn học…. với thực tiễn cuộc sống một cách có
tổ chức, có định hướng…. góp phần tích cực vào hình thành và củng cố năng lực và
phẩm chất nhân cách.
- Giúp giáo dục thực hiện được mục đích tích hợp và phân hố của mình nhằm phát
triển năng lực thực tiễn và cá nhân hoá, đa dạng hố tiềm năng sáng tạo.
- Ni dưỡng và phát triển đời sống tình cảm, ý chí tạo động lực hoạt động, tích cực
hố bản thân.
2.1.3. Kết quả của hoạt động trải nghiệm sáng tạo
- Giúp học sinh trang bị đầy đủ kiến thức về hồn cảnh, mơi trường sống , xây dựng
những tình cảm đạo đức trong sáng , thân thiện, yêu cuộc sống, thiên nhiên.
- Hình thành và rèn dũa thêm nhiều kĩ năng trong quá trình thực hiện.
- Giảm thiểu những áp lực trong việc học.
- Kích thích nhiều giác quan của học sinh, tạo mối liên kết các giác quan lại với nhau
để thu được kết quả học tốt nhất trong quá trình tiếp thu kiến thức.
2.1.4. Các nguyên tắc thiết kế hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học
Để thực hiện việc học tập trải nghiệm sáng tạo cần có các nguyên tắc xây dựng củ
thể, để từ đó giáo viên có được cơ sở xây dựng được các chương trình học tập phù hợp
nhất, đem lại hiểu quả cao trong giảng dạy.
- Gắn các tình huống từ thực tiễn đời sống.
5

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

- Gắn với những vấn đề cần giải quyết ở địa phương
- Giáo viên chỉ là người hỗ trợ, hướng dẫn.
- Chọn được nội dụng cho phù hợp với việc học trải nghiệm

- Không quá ôm đồm kiến thức.
- Cân đối giữa chiều sâu kiến thức và bề rộng vận dụng
- Kiến thức đi từ thấp tới cao.
- Học sinh phải được trải nghiệm ý nghĩa của bài học.
- Môi trường học tập mang tính cộng đồng.
2.1.5. Các hình thức tổ chức hoạt hoạt động trải nghiệm dạy học sáng tạo
HĐTNST được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau như hoạt động câu lạc
bộ, tổ chức trò chơi, diễn đàn, sân khấu tương tác, tham quan dã ngoại, các hội thi, hoạt
động giao lưu, hoạt động nhân đạo, hoạt động tình nguyện, hoạt động cộng đồng, sinh
hoạt tập thể, lao động cơng ích, sân khấu hóa, thể dục thể thao, tổ chức các ngày hội,…
Mỗi hình thức hoạt động trên đều mang ý nghĩa giáo dục nhất định. Dưới đây là một
số hình thức tổ chức của HĐTNST trong nhà trường phổ thông:
2.1.5.1. Hoạt động câu lạc bộ (CLB)
Câu lạc bộ là hình thức sinh hoạt ngoại khóa của những nhóm học sinh cùng sở
thích, nhu cầu, năng khiếu,… dưới sự định hướng của những nhà giáo dục nhằm tạo
mơi trường giao lưu thân thiện, tích cực giữa các học sinh với nhau và giữa học sinh
với thầy cô giáo, với những người lớn khác. Hoạt động của CLB tạo cơ hội để học sinh
được chia sẻ những kiến thức, hiểu biết của mình về các lĩnh vực mà các em quan tâm,
qua đó phát triển các kĩ năng của học sinh như: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng lắng nghe và
biểu đạt ý kiến, kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm, kĩ năng ra quyết định và giải quyết
vấn đề; tìm kiếm, tiếp nhận và phổ biến thơng tin,… Thông qua hoạt động của các
CLB, nhà trường hiểu và quan tâm hơn đến nhu cầu, nguyện vọng mục đích chính đáng
của các em.
2.1.5.2. Tổ chức trị chơi
Trị chơi có thể được sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau của HĐTNST như
làm quen, khởi động, dẫn nhập vào nội dung học tập, cung cấp và tiếp nhận tri thức;
đánh giá kết quả, rèn luyện các kĩ năng và củng cố những tri thức đã được tiếp nhận,…
Trò chơi giúp phát huy tính sáng tạo, hấp dẫn và gây hứng thú cho học sinh; giúp học
sinh dễ tiếp thu kiến thức mới; giúp chuyển tải nhiều tri thức của nhiều lĩnh vực khác
nhau; tạo được bầu khơng khí thân thiện; tạo cho các em tác phong nhanh nhẹn,…

2.1.5.3. Tổ chức diễn đàn
6

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Diễn đàn là một hình thức tổ chức hoạt động được sử dụng để thúc đẩy sự tham gia
của học sinh thông qua việc các em trực tiếp, chủ động bày tỏ ý kiến của mình với đơng
đảo bạn bè, nhà trường, thầy cô giáo, cha mẹ và những người lớn khác có liên quan. Diễn
đàn là một trong những hình thức tổ chức mang lại hiệu quả giáo dục thiết thực. Thơng
qua diễn đàn, học sinh có cơ hội bày tỏ suy nghĩ, ý kiến, quan niệm hay những câu hỏi, đề
xuất của mình về một vấn đề nào đó có liên quan đến nhu cầu, hứng thú, nguyện vọng của
các em. Đây cũng là dịp để các em biết lắng nghe ý kiến, học tập lẫn nhau.
2.1.5.4. Sân khấu tương tác
Sân khấu tương tác (hay sân khấu diễn đàn) là một hình thức nghệ thuật tương tác
dựa trên hoạt động diễn kịch, trong đó vở kịch chỉ có phần mở đầu đưa ra tình huống,
phần cịn lại được sáng tạo bởi những người tham gia. Thông qua sân khấu tương tác,
sự tham gia của học sinh được tăng cường và thúc đẩy, tạo cơ hội cho học sinh rèn
luyện những kĩ năng như: kĩ năng phát hiện vấn đề, kĩ năng phân tích vấn đề, kĩ năng
ra quyết định và giải quyết vấn đề, khả năng sáng tạo khi giải quyết tình huống và khả
năng ứng phó với những thay đổi của cuộc sống,…
2.1.5.5. Tham quan, dã ngoại
Tham quan, dã ngoại là một hình thức tổ chức học tập thực tế hấp dẫn đối với học
sinh. Mục đích của tham quan, dã ngoại là để các em học sinh được đi thăm, tìm hiểu
và học hỏi kiến thức, tiếp xúc với các di tích lịch sử, văn hóa, cơng trình, nhà máy… ở
xa nơi các em đang sống, học tập, giúp các em có được những kinh nghiệm thực tế, từ
đó có thể áp dụng vào cuộc sống của chính các em. Các lĩnh vực tham quan, dã ngoại

có thể được tổ chức ở nhà trường phổ thơng là: Tham quan các danh lam thắng cảnh,
di tích lịch sử, văn hóa; Tham quan các cơng trình cơng cộng, nhà máy, xí nghiệp;
Tham quan các cơ sở sản xuất, làng nghề;…
2.1.5.6. Hội thi / cuộc thi
Hội thi/cuộc thi là một trong những hình thức tổ chức hoạt động hấp dẫn, lôi cuốn
học sinh và đạt hiệu quả cao trong việc tập hợp, giáo dục, rèn luyện và định hướng giá
trị cho tuổi trẻ. Hội thi mang tính chất thi đua giữa các cá nhân, nhóm hoặc tập thể ln
hoạt động tích cực để vươn lên đạt được mục tiêu mong muốn thơng qua việc tìm ra
người/đội thắng cuộc. Chính vì vậy, tổ chức hội thi cho học sinh là một yêu cầu quan
trọng, cần thiết của nhà trường, của giáo viên trong quá trình tổ chức HĐTNST.
2.1.5.7. Hoạt động giao lưu
Giao lưu là một hình thức tổ chức giáo dục nhằm tạo ra các điều kiện cần thiết để
cho học sinh được tiếp xúc, trò chuyện và trao đổi thơng tin với những nhân vật điển
hình trong các lĩnh vực hoạt động nào đó. Qua đó, giúp các em có tình cảm và thái độ
phù hợp, có được những lời khuyên đúng đắn để vươn lên trong học tập, rèn luyện và
7

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

hoàn thiện nhân cách.
2.1.5.8. Hoạt động chiến dịch
Hoạt động chiến dịch là hình thức tổ chức khơng chỉ tác động đến học sinh mà tới
cả các thành viên cộng đồng. Mỗi chiến dịch nên mang một chủ đề để định hướng cho
các hoạt động như: Chiến dịch giờ trái đất; Chiến dịch làm sạch môi trường xung quanh
trường học; Chiến dịch ứng phó với biến đổi khí hậu… Để thực hiện hoạt động chiến
dịch được tốt cần xây dựng kế hoạch để triển khai chiến dịch cụ thể, khả thi với các

nguồn lực huy động được và học sinh phải được trang bị trước một số kiến thức, kĩ
năng cần thiết để tham gia vào chiến dịch.
2.1.6. Quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Bước 1: Xác định nhu cầu tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Bước 2: Đặt tên cho hoạt động

Bước 3: Xác định mục tiêu của hoạt động

Bước 4: Xác định nội dung và phương pháp, phương tiện, hình thức của hoạt

Bước 5: Lập kế hoạch

Bước 6: Thiết kế chi tiết hoạt động trên bản giấy

Bước 7: Kiểm tra, điều chỉnh và hoàn thiện chương trình hoạt động
2.1.7.Vai trị của học sinh và giáo viên trong dạy học TNST
2.1.7.1.Vai trò của học sinh
- Học sinh đóng vai trị chủ đạo trong q trình học TNST. Học sinh chủ động và tích
cực trong việc đón nhận tình huống học tập mới, chủ động trong huy động kiến thức
- Học sinh trau dồi được các kỹ năng trong việc tìm kiếm tri thức ( khai thác thông tin
từ việc đi thực nghiệm, khai thác trên internet hoặc sử dụng các phần mềm. Việc trao
8

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

đổi này phải xuất phát từ nhu cầu của chính HS trong việc tìm những giải pháp để giải

quyết tình huống học tập mới hoặc khám phá sâu hơn các tình huống đó.HS phải tự
điều chỉnh lại kiến thức của bản thân sau khi lĩnh hội được các tri thức mới, thơng qua
việc giải quyết các tình huống học tập.
- Giao lưu học hỏi được với bạn bè trong lớp, ngồi lớp hoặc các trường lân cận.
2.1.7.2.Vai trị của giáo viên
- GV là người nêu vấn đề, hướng dẫn thiết kế các tình huống học tập, dẫn dắt học sinh
trong quá trình tìm hiểu tri thức.
- GV tìm hiểu mức độ kiến thức phù hợp với trình độ và nhu cầu của học sinh trong quá
trình học tập. Để từ đó đưa đến các hình thức phù hợp đối với từng đối tượng học sinh.
- GV khuyến khích, sáng kiến của người học, tích cực tìm hiểu kiến thức đã có và nhu
cầu học tập của HS, khuyến khích HS trao đổi, tranh luận với nhau và cả với GV, cũng
như thay đổi cách hướng dẫn và thay đổi nội dung khi cần thiết, khuyến khích HS tư
duy phê phán và tìm hiểu các vấn đề trong những tình huống bằng những câu hỏi tư
duy, hay các câu hỏi mở.
2.1.8. Quan điểm vận dụng dạy học trải nghiệm sáng tạo trong dạy học mơn Vật Lí
ở trường THPT qua những xu hướng đổi mới và phát triển phương pháp dạy học
Hiện nay, ở nước ta có nhiều cơng trình nghiên cứu, thử nghiệm về đổi mới PPDH theo
nhiều hướng khác nhau. Những hướng đổi mới đó là:
- Tăng cường tính tích cực, tính tìm tịi sáng tạo ở người học, tiềm năng trí tuệ nói riêng
và nhân cách nói chung thích ứng năng động với thực tiễn ln đổi mới.
- Tăng cường năng lực vận dụng trí thức đã học vào cuộc sống, sản xuất luôn biến đổi.
- Chuyển dần trọng tâm của PPDH từ tính chất thơng báo, tái hiện đại trà chung cho cả
lớp sang tính chất phân hóa – cá thể hóa cao độ, tiến lên theo nhịp độ cá nhân.
- Liên kết nhiều PPDH riêng lẻ thành tổ hợp PPDH phức hợp.
- Liên kết PPDH với các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại (phương tiện nghe nhìn,
máy vi tính, mạng internet...) tạo ra các tổ hợp PPDH có dùng phương tiện kỹ thuật dạy.
- Chuyển hóa phương pháp khoa học thành PPDH đặc thù của mơn học.
- Đa dạng hóa các PPDH phù hợp với các cấp học và các môn học.
2.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN
2.2.1.Thực trạng vận dụng DHTNST vào dạy học chủ đề mơn Vật Lí ở trường THPT

Để tìm hiểu về thực trạng dạy học Vật Lí trung học theo phương pháp dạy học trải
nghiệm sáng tạo, tôi đã tiến hành điều tra các GV mơn Vật Lí của trường chúng tôi
9

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

đang công tác. Nội dung phiếu điều tra (Phụ lục 1):
KẾT QUẢ
Mối quan tâm về dạy học TNST hiện nay của GV mơn Vật lí
Bảng kết quả điều tra về mối quan tâm về dạy học TNST đối với giáo viên
Mức độ quan tâm

Ý kiến

1

Khơng quan tâm

0(0%)

2

Mới chỉ nghe nói đến

6(24%)

3

Rất muốn tìm hiểu

10(40%)

4

Đang tìm hiểu

6(24%)

6

Đã dạy học TNST

3(12%)

Từ kết quả khảo sát với 25 giáo viên đã cho thấy đa số giáo viên đã có biết về
dạy học TNST. Bên cạnh đó trong số GV được hỏi có 40% GV rất muốn được tìm hiểu
về TNST, 24% GV đang tìm hiểu về TNST nhưng chỉ có một số ít GV đã dạy về TNST.
Hầu hết hiểu biết của giáo viên về TNST là qua quá trình tự tìm hiểu, nghiên cứu của
bản thân hoặc qua các lớp tập huấn, báo cáo chun đề chứ khơng phải từ chương trình
bắt buộc của nhà trường.
- Về tính hiệu quả của TNST trong việc phát triển năng lực toàn diện cho HS, đa số GV
đánh giá cao hiệu quả mà TNST đem lại như: rèn luyện kĩ năng giao tiếp, ứng xử; phát
triển các năng lực tư duy, sáng tạo, vận dụng kiến thức Vật Lí vào cuộc sống; rèn luyện
năng lực hợp tác, kĩ năng thuyết trình giữa đám đơng, kĩ năng giải quyết vấn đề…
- Về hạn chế của HĐTNST: Hầu hết GV đều cho rằng, HĐTNST cần nhiều thời gian
để thực hiện và khơng phù hợp với hình thức thi cử hiện nay.

Như vậy, tuy DHTNST còn gặp một số khó khăn trong q trình thực hiện nhưng
TNST thực sự có nhiều ưu điểm nổi trội, giúp người GV dạy học hướng vào mục tiêu
lấy người học làm trung tâm, phát triển người học một cách toàn diện.
2.2.2. Những thuận lợi và khó khăn khi đưa DHTNST vào trường phổ thông hiện nay
2.2.2.1.Thuận lợi
Gần đây, Bộ GD và ĐT đã cơng bố dự thảo chương trình giáo dục phổ thơng
mới, trong đó nhấn mạnh mục tiêu của mơn Vật Lí là: Chương trình mơn Vật Lí cấp
trung học phổ thông giúp học sinh phát triển các năng lực thành phần của năng lực tìm
hiểu tự nhiên, gắn với chuyên mơn về Vật Lí như: năng lực nhận thức kiến thức Vật
Lí; năng lực tìm tịi, khám phá kiến thức Vật Lí; năng lực vận dụng kiến thức Vật Lí
10

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

vào thực tiễn; từ đó biết ứng xử với tự nhiên một cách đúng đắn, khoa học và có khả
năng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích, điều kiện và hồn cảnh
của bản thân.
- Mỗi trường học đều đầu tư vào các hoạt động dạy và học nên khuyến khích cho giáo
viên tổ chức hoạt động dạy học để tiếp cận năng lực của học sinh.
- Nó giúp đảm bảo giáo dục tồn diện trong việc triển khai dạy học ở nhà trường, bên
cạnh các mơn học đang được quan tâm như Tốn, khoa học, các lĩnh vực công nghệ,
kĩ thuật, cũng sẽ được quan tâm, đầu tư trên tất cả các phương diện về đội ngũ giáo
viên, chương trình, cơ sở vật chất.
- Hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh : triển khai các dự án học
tập trong DHTNST, học sinh hợp tác với nhau, chủ động và tự lực thực hiện các nhiệm
vụ học tập, được làm quen hoạt động có tính chất nghiên cứu khoa học. Kết nối trường

học với cộng đồng Hướng nghiệp, phân luồng cho học sinh.
- Thời đại công nghệ 4.0, phương tiện thông tin thuận tiên, nên việc học sinh trao đổi
thông tin với nhau hoặc trao đổi với giáo viên dễ dàng hơn. Các HĐTNST đòi hỏi sự
tham gia nhiều của CNTT, HS khá thành thạo vi tính, máy chiếu, khai thác mạng
(facebook, zalo, messeger, trang web, google)...Vì vậy, việc sử dụng để báo cáo sản
phẩm dự án của HS rất dễ dàng.
2.2.2.2. Khó khăn
- Hiện nay, học sinh vẫn chủ yếu rèn luyện trí nhớ kiến thức hàn lâm và nặng về các
bài tập tính tốn để đáp ứng các kì thi, do thói quen học tập cũ nặng về nhồi nhét kiến
thức vậy nên chưa chú tâm học tập và trải nghiệm các công việc được giao ở nhà, một
số em cịn làm theo đối phó và suy nghĩ rằng chưa thiết thực với thi cử hiện hành.
- TNST là phương pháp tích hợp nên chắc chắn giáo viên giảng dạy đòi hỏi phải nắm
rõ phương pháp và cách thức tổ chức giảng dạy cũng như trình độ liên mơn nhất định
vì TNST như là khoa học, cơng nghệ, kĩ thuật và tốn học. Địi hỏi giáo viên phải có
trình độ và đam mê cơng việc nó mất nhiều thời gian và công sức của giáo viên.
- Kinh nghiệm triển khai hay mơ hình triển khai giáo dục cho cá nhân chưa có. Chúng
chưa xây dựng được một hệ thống và bộ tiêu chẩn và cả phương pháp mới. Đây là một
vấn đề lớn và rất quan trọng, thể hiện được chất lượng chương trình, giúp giáo viên
biết được sự tiến bộ của bản thân.
- Nhà trường chưa đảm bảo có sự quan tâm đầy đủ và tồn diện đến với lĩnh vực khoa
học, cơng nghệ, kỹ thuật, tốn, tin. Sự coi nhẹ một trong các lĩnh vực trên, DHTNST ở
phổ thông sẽ không được hiệu quả. Cơ sở vật chất chưa phục vụ hoạt động DHTNST.
Đặc biệt việc quan tâm triển khai hệ thông không gian trải nghiệm khoa học công nghệ.
Hoạt động DHTNST chưa kết nối với các hoạt động dạy học, giáo dục đang triển khai
11

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

tại các cơ sở giáo dục phổ thông một cách đồng bộ, hiểu quả khi triển khai.
- Bản thân phụ huynh chưa có sự đồng thuận cao trong tổ chức hoạt động: như sợ ảnh
hưởng đến thời gian học chính khóa, hay khi tham gia các hoạt động dã ngoại sợ mất
an tồn, kinh phí tổ chức.
Tuy nhiên với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kĩ thuật, trong công cuộc thực
hiện cuộc cách mạng 4.0 chúng ta cần nhìn nhận lại cách truyền thụ kiến thức cho học
sinh. Q trình hình thành năng lực chính là q trình phát triển nhân cách tồn diện
của học sinh. Q trình bồi dưỡng giáo dục năng lực là quá trình tác động sư phạm của
nhà giáo một cách đúng quy luật, đảm bảo tính khoa học và mang tính thực tiễn.
2.2.3. Các biện pháp đưa TNST vào mơn Vật lí trường trung học phổ thơng hiện nay
2.2.3.1.Về phía nhà trường và giáo viên
- Dạy học các môn học thuộc lĩnh vực TNST
Đây là hình thức tổ chức DHTNST chủ yếu trong nhà trường. Theo cách này hoạt
động TNST được triển khai ngay trong quá trình dạy học TNST theo tiếp cận liên mơn.
Tạo ra sự liên kết giữa mơn Vật Lí và các mơn cịn lại. Các chủ đề, bài học của mơn
Vật Lí trong hoạt động TNST bám sát chương trình của các mơn học thành phần. Hình
thức giáo dục TNST này không làm phát sinh thêm thời gian học tập.
- Hoạt động trải nghiệm thực tiễn
Trong hoạt động trải nghiệm TNST, học sinh được khám phá các thí nghiệm, ứng
dụng khoa học, kỹ thuật các vấn đề trong thực tiễn đời sống liên quan đến Vật Lí. Qua
đó, nhận biết được ý nghĩa của Vật Lí đối với đời sống con người, nâng cao hứng thú
học tập các môn học TNST. Đây cũng là cách thức để thu hút sự quan tâm của xã hội
tới giáo dục TNST.
- Hoạt động nghiên cứu khoa học
Giáo dục TNST có thể được triển khai thông qua hoạt động nghiên cứu khoa học
và tổ chức các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật với nhiều chủ đề khác nhau thuộc
các lĩnh vực robot, năng lượng tái tạo... Hoạt động này không mang tính đại trà mà
dành cho những học sinh có năng lực, sở tích và hứng thú với các hoạt động tìm tịi,

khám phá khoa học, kỹ thuật giải quyết các vấn đề thực tiễn.
2.2.3.2. Về phía học sinh
- Học sinh là người học là người trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ học tập một cách tự
giác và chủ động, vì việc thực hiện các nhiệm vụ khơng những thực hiện trong phạm
vi khơng gian lớp học mà cịn ở ngoài trường học nữa.
- Dưới sự hướng dẫn của giáo viên học sinh các em phải có sự kết nối các thành viên
12

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

trong tổ nhóm khi thực hiện ở ngồi trường, nên cần tinh thần trách nhiệm của các
thành viên trong nhóm để đảm bào thành quả của sự hợp tác nhóm.
- Thời đại cơng nghệ phát triển nên có nhiều các để học sinh tương tác trao đổi kiến
thức với nhau:
+ Lập nhóm trên diễn đàn (chủ yếu trên facbook), đề cử nhóm trưởng.
+ Thảo luận và các thành viên và lên kế hoạch thông báo (như thời gian, địa điểm...)
cho các thành viên.
+ Giáo viên tham gia hướng dẫn và tư vấn.
2.3. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO TRONG DẠY
HỌC VỀ SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG CHƯƠNG
TRÌNH VẬT LÍ 11 THPT
2.3.1. Phân tích nội dung và cấu trúc của liên quan đến sử dụng an tồn và tiết
kiệm điện năng trong chương trình Vật lí 11 THPT
Kiến thức liên quan
TT Bài / Chủ đề
1

2

3

u cầu đạt được

Dịng
điện
khơng
đổi.
Nguồn điện
Điện
năng,
cơng suất điện

Thời
lượng

Phát biểu được định
nghĩa và viết biểu thức 1 tiết
cường độ dòng điện
Viết được các cơng thức
tính cơng và cơng suất
của dịng điện và của
nguồn điện.
1 tiết
Nêu được định luật
Junlenxo. Công suất toả
nhiệt trên điện trở

Định luật ôm Nêu được quan hệ suất
đối với toàn điện động của nguồn và
tổng độ giảm thế trong
mạch
và ngồi của nguồn
1 tiết
Nêu được hiện tưởng
đoạn mạch.
Tính hiệu suất của
nguồn
Nghề
phổ

Hình thức tổ chức
Hình thức: trên lớp,
học sinh làm việc theo
nhóm, tại nhà.

Hình thức: trên lớp,
học sinh làm việc theo
nhóm, tại nhà.

Hình thức: trên lớp,
học sinh làm việc theo
nhóm, tại nhà.

13

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

- Vận dụng cơng thức Vật Lí để tính được điện năng tiêu thụ và tiền điện của gia đình mình.
- Thiết kế sơ đồ và mơ hình mạng điện an toàn.
- Làm poster tuyên truyền về sử dụng an tồn và tiết kiệm điện.
Hoạt động ngoại khố
- Nâng cao nhận thức và ý thức về sử dụng an toàn và tiết kiệm điện năng của các em
học sinh ở gia đình và trường học, nhất là trong giai đoạn dịch bệnh xẩy ra học sinh
phải học online ở nhà.
- Tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích, nâng cao khả năng sáng tạo của mỗi em học sinh về
sử dụng an toàn và tiết kiệm điện năng trong nhà trường và ở gia đình.
- Từ những kiến thức hội thi, mỗi em học sinh sẽ là những tuyên truyền viên về sử
dụng sử dụng an toàn và tiết kiệm điện năng trong gia đình, cộng đồng.
14

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Bước 4: Xác định nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức của hoạt động
Hình thức 1: Hoạt động trải nghiệm thực tế
Nhóm 1: Nghiên cứu về an tồn điện
Nhóm 2: An tồn điện trong gia đình
Nhóm 3: Tham quan các siêu thị (cửa hàng) điện máy, các nơi sửa chữa điện dân dụng
trên địa bàn
Nhóm 4: Nguyên tắc sử dụng tiết kiệm điện
-Nhiệm vụ chung của các nhóm sau khi kết thúc tiết báo cáo:
+ Tìm hiểu một số ngành mà các trường đại học có tuyển sinh liên quan đến nghề điện.
+ Tham khảo các nguồn thông tin ( internet, thơng tin tuyển sinh….) tìm hiểu các ngành
nghề liên quan đến điện.

+ Tìm hiểu về các trường cao đẳng, đại học, trung cấp nghề .
+ Tìm hiểu về các hình thức tuyển sinh và cơ hội việc làm.
- Hình thức : sân khấu hố, quay video hoặc thuyết trình, tham quan.
- Phương tiện : Máy tính, máy chiếu, dụng cụ sơ cứu, dụng cụ an tồn điện.
Hình thức 2: Hoạt động ngoại khoá
- Hoạt động ngoại khoá được tổ chức bằng hình thức hội thi giữa 3 hoặc 4 đội thi, mỗi
đội có ít nhất 5 thành viên, trong mỗi phần thi có thể huy động thêm các em học sinh
trong khối, lớp của các đội dự thi tùy theo yêu cầu.
- Các đội sẽ thực hiện 3 phần thi gồm:
+ Phần 1 : Màn chào hỏi. Các đội thi thể hiện màn chào hỏi của mình để truyền tải
được thông điệp mong muốn.
+ Phần 2 : Thi kiến thức.
+ Phần 3 : Phần thi năng khiếu với thơng điệp sử dụng sử dụng an tồn, tiết kiệm và
hiệu quả điện năng, hoạt động tuyên truyền.
Bước 5: Lập kế hoạch
Phân công nhiệm vụ cụ thể như sau:
- Thiết kế các hoạt động: GV 1 và GV 2 cùng phối hợp thiết kế và lên kế hoạch tổ chức.
- Giáo viên 1 phụ trách thực nghiệm hình thức 1: Hoạt động trải nghiệm thực tế
Hoạt động 1: Giáo viên làm việc với học sinh trên lớp, ôn tập kiến thức, phân công học
sinh, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm.
15

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Hoạt động 2: Trải nghiệm thực tiễn, xây dựng báo cáo.
Hoạt động 3: Báo cáo kết quả trên lớp.

Hoạt động 4: Giáo viên tổng kết hoạt động.
- Giáo viên 2 tham gia phụ trách thực nghiệm hình thức 2: Hoạt động ngoại khố
+ Lên kịch bản, phân cơng các đội chơi, tham gia tổ chức chương trình.
+ Các đội sẽ thực hiện 3 phần thi gồm:
Phần 1 : Màn chào hỏi. Các đội thi thể hiện màn chào hỏi của mình để truyền tải được
thơng điệp mong muốn.
Phần 2 : Thi kiến thức.
Phần 3 : Phần thi năng khiếu với thơng điệp sử dụng sử dụng an tồn, tiết kiệm và hiệu
quả điện năng, hoạt động tuyên truyền.
Bước 6: Thiết kế hoạt động trải nghiệm
Bước 7: Kiểm tra, điều chỉnh và hồn thiện chương trình hoạt động
2.3.3. Triển khai các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học về sử dụng an
tồn và tiết kiệm điện
Hình thức 1: Hoạt động trải nghiệm thực tế
TÊN HOẠT ĐỘNG: SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
1. Nghiên cứu kiến thức liên quan
Vật Lí 11:
Bài 7: Dịng điện khơng đổi.
Bài 8: Điện năng. Công suất điện.
Bai 9: Định luật ôm đối với tồn mạch.
Nghề điện: An tồn điện
2. Mục đích
- Tìm hiểu về công suất tiêu thụ điện năng của một số dụng cụ thường dùng trong các
gia đình.
- Tham quan các siêu thị điện máy, tìm hiểu cơng suất, điện năng tiêu thụ của các thiết bị.
- Tìm hiểu về cách sử dụng an toàn và tiết kiệm điện năng trong gia đình, đặc biệt là
các thiết bị phục vụ cho học sinh học online trong gia đoạn xảy ra dịch bệnh qua các
hình thức khác nhau.
- Có kĩ năng lựa chọn các dụng cụ điện sử dụng trong gia đình.
16

ở nhà

Các nhóm hồn thành các phiếu đánh giá

1 ngày

ở nhà

Báo cáo kết quả đạt được

1 tiết

ở lớp

Hoàn thiện kiến thức và thực hiện kiểm tra đánh giá kết quả 1 tiết
đạt được

ở lớp

- Phổ biến cho học sinh hình thức trải nghiệm sáng tạo.
- Phổ biến kế hoạch hoạt động.
- Giao nhiệm vụ cho các nhóm.

5. Thiết kế hoạt động
TỔ CHỨC BÀI HỌC
Tên bài

An toàn và tiết kiệm điện

Thời gian

2 tiết

Số nhóm

Mỗi lớp 4 nhóm

Khơng gian

Ở nhà và phịng học, địa điểm gồm các siêu thị máy, các nơi sửa
chữa điện.....

6. Chuẩn bị
a. Giáo viên:
- Xây dựng kế hoạch, xây dựng phiếu điều tra, phiếu đánh giá, bảng đánh giá.

b. Học sinh:
- Các văn phòng phẩm, vật liệu cần thiết để thực hiện sản phẩm.
17

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

- Máy tính, máy quay phim, máy ảnh.

7. Tổ chức hoạt động
Giai đoạn 1: Giới thiệu hoạt động và hướng dẫn học sinh thực hiện hoạt động.

I. Mục tiêu, kĩ năng
- Sau khi kết thúc giai đoạn này, học sinh hiểu được trải nghiệm, trải nghiệm sáng tạo
là gì? Các hình thức trải nghiệm như thế nào? Hồn thành nhiệm vụ được giao, lên kế
hoạch thực hiện nhiệm vụ đó .
+ Hình thức có tính khám phá : tham quan, thực địa, dã ngoại, cắm trại….
+ Hình thức có tính triển khai: dự án, nghiên cứu khoa học, hội thảo, câu lạc bộ….
+ Hình thức các hội thi, cuộc thi: thi viết, vẽ, thuyết trình, tạo clip …..
+ Hình thức trình diễn : diễn đàn, giao lưu, sân khấu hố….
- Giúp học sinh nhắc lại các kiến thức cần chuẩn bị cho chủ đề:
+ Công và công suất, điện năng tiêu thụ.
+ An tồn và tiết kiệm điện
II. Tiến trình dạy học
1. Khởi động – Kết nối chủ đề ( 1 tiết trên lớp )
Kiểm tra bài cũ của học sinh:
Yêu cầu : Kết nối điện thoại, học sinh tham gia trò chơi quizziz theo đường link sau:
( Hướng dẫn học sinh bấm vào đường link phía dưới, đăng kí tên của mình và ấn vào
bắt đầu chơi)
/>
Giáo viên lưu và lấy kết quả học sinh vừa làm được, tính vào điểm thường xuyên của
học sinh.
Đặt vấn đề : Làm thế nào để sử dụng an toàn và tiết kiệm điện.
2. Kiến thức liên quan
18

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

+ Điện năng tiêu thụ: A = UIt
+ Công suất điện: 𝒫 =

𝐴
𝑡

= 𝑈𝐼

+ Định luật Jun-len-xơ : 𝒬 = 𝐼2 𝑅𝑡
+ Công suất toả nhiệt: 𝒫 =

𝒬
𝑡

+ Hiện tượng đoản mạch, tác dụng của cầu chì để đảm bảo an tồn điện.
+ Giải thích và thực hiện được các biện pháp thơng thường để sử dụng an tồn và sử
dụng tiết kiệm điện .
3. Nhiệm vụ học tập cho các nhóm
Nhiệm vụ cụ thể :
Nhóm 1: Nghiên cứu về an tồn điện
- Tìm hiểu và thống kê các vụ cháy nổ do điện trong những năm gần đây trên địa bàn.
- Trình bày các nguyên nhân gây nên sự cố về điện.
- Tìm hiểu các biện pháp an tồn khi sử dụng điện trong gia đình, nhà trường, các cơ
sở kinh doanh.
- Thiết kế và làm mơ hình hình mạch điện một phịng trong nhà có sử dụng thiết bị an
tồn.
Nhóm 2: An tồn điện trong gia đình
- Cách phòng và xử lý cháy nổ do bị chập điện an tồn và hiệu quả.
- Tìm hiểu cách sơ cứu, xử lý khi có tai nạn điện xảy ra.
- Thiết kế sơ đồ và làm mơ hình mạch điện an tồn trong nhà.

Nhóm 3: Tham quan các siêu thị (cửa hàng) điện máy, các nơi sửa chữa điện dân
dụng trên địa bàn
- Tìm hiểu về tên, hãng và cơng suất các thiết bị điện thường dùng trong gia đình.
- So sánh công suất, tuổi thọ, giá cả của một số thiết bị thường dùng trong gia đình. Ví
dụ như so sánh giữa đèn sợi đốt, đèn compact, đèn LED…..
- Tìm hiểu cách sử dụng tiết kiệm điện các thiết bị thơng dụng trong gia đình.
- Sử dụng cơng thức Vật Lí để tính tiền điện phải trả hàng tháng của các dụng cụ điện
thường dùng trong gia đình.
- Làm poster tuyên truyền về tiết kiệm điện.
Nhóm 4: Nguyên tắc sử dụng tiết kiệm điện
- Tìm hiểu các biện pháp tiết kiệm điện đã được sử dụng trong gia đình, nhà trường và
19

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

các cơ sở sản xuất, kinh doanh.
- Nêu các biện pháp tiết kiệm điện.
- Sử dụng cơng thức Vật Lí để để giải quyết bài tốn thực tế từ đó biết cách lựa chọn
các thiết bị tiết kiệm điện.
- Làm poster tuyên truyền về tiết kiệm điện.
Nhiệm vụ chung của các nhóm sau khi kết thúc tiết báo cáo
- Tìm hiểu một số ngành mà các trường đại học có tuyển sinh liên quan đến nghề điện.
- Tham khảo các nguồn thơng tin ( internet, thơng tin tuyển sinh….) tìm hiểu các ngành
nghề liên quan đến điện.
- Tìm hiểu về các hình thức tuyển sinh và cơ hội việc làm.
* u cầu:

- Các nhóm trao đổi, thảo luận, tìm kiếm thơng tin, trải nghiệm thực tế để hồn thành
nhiệm vụ trong vòng 1 tuần.
- Nghiêm túc, trách nhiệm, hợp tác, trung thực trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, GV
đánh giá q trình của các nhóm.
- Nạp báo cáo của nhóm về cho GV phụ trách trước tiết học 2 ngày (qua Facebook,
zalo, gmail, zoom….)
- Mỗi nhóm có thời gian thực hiện báo cáo trong vòng 10 phút.
4. Phiếu hướng dẫn hoạt động trải nghiệm
GV cung cấp và hướng dẫn sử dụng các phiếu phân công công việc, phiếu đánh giá và
bảng tiêu chí đánh giá cho các nhóm (xem phần Phụ lục). Nhắc HS sau khi kết thúc
nhiệm vụ hoàn thiện và nạp cho GV.
5. Tổng kết
- Học sinh nhận nhiệm vụ và hồn thành nhiệm vụ theo nhóm.
Giai đoạn 2: Tiến trình hoạt động: thực hiện các nhiệm vụ theo kế hoạch hoạt
động đã lập. Dự kiến sản phẩm
HS thực hiện ở lớp, ở nhà trong thời gian 1 tuần và báo cáo quá trình làm việc với GV.
Trao đổi với GV qua zalo, Facebook, điện thoại ( một số hình ảnh trong phần phụ lục).
Gợi ý sản phẩm
Nhóm 1: Nghiên cứu về an tồn điện
- Học sinh trả lời được các nội dung trong phiếu học tập của nhóm.
20

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

- Học sinh vẽ sơ đồ mạch điện trong nhà (Nhà gồm 2 phòng : phòng khách, bếp)
- Dụng cụ: 1. Bảng nhựa ( giá đỡ) ( 80 x 100 cm)

2. 3 Aptomat( dành cho mạch phân nhánh, mạch chính)
3. Dây điện
4. Các thiết bị khác
- Dựa vào sơ đồ mạch điện đã vẽ và tiến hành lắp đặt.
- Tiến hành lắp đặt dưới sự giám sát của giáo viên.
Hình thức: Học sinh có thể quay video, phỏng vấn, báo cáo bằng Powerpoint, mơ hình
thiết kế.
Nhóm 2: An tồn điện trong gia đình
- Học sinh trả lời được các nội dung trong phiếu học tập của nhóm.
- Thiết kế sơ đồ mạch điện trong 1 phòng khách.
Dụng cụ: 1. Bảng nhựa ( giá đỡ) ( 80 x 100 cm)
2. 2 Aptomat ( dành cho mạch phân nhánh, mạch chính)
3. Dây điện
4. Các thiết bị
- Dựa vào sơ đồ mạch điện đã vẽ và tiến hành lắp đặt.
- Tiến hành lắp đặt dưới sự giám sát của giáo viên.
Hình thức: Học sinh có thể quay video, phỏng vấn, báo cáo bằng Powerpoint, mơ hình
thiết kế.
Nhóm 3: Tham quan các siêu thị (cửa hàng) điện máy, các nơi sửa chữa điện dân
dụng trên địa bàn
Tìm hiểu các loại đồ điện thường dùng trong gia đình cơng suất và điện năng tiêu thụ
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 5
TT

Tên
đồ
dùng
điện

1

Ti vi

Các
loại

Công
suất
( W)

Một số
hư hỏng
thường
gặp

Thời gian
sử dụng
trong
ngày

Tiêu thụ điện
năng trong
ngày ( lấy
cơng
suất
trung bình)
(W)

Tiền điện
phải trả

trong 1
ngày ( giá
lẻ
1670
đồng/kW)

Ghi
chú

LCD
led
21

skkn
Skkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thptSkkn.giai.phap.nang.cao.chat.luong.day.hoc.ve.su.dung.an.toan.va.tiet.kiem.dien.thong.qua.hoat.dong.trai.nghiem.sang.tao.chuong.trinh.vat.li.thpt

Skkn giải pháp nâng cao chất lượng dạy học về sử dụng an toàn và tiết kiệm điện thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo chương trình vật lí thpt

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về