Skkn vận dụng phương pháp dạy học tích hợp nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy học tác phẩm đây thôn vĩ dạ của hàn mặc tử

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT HOÀNG MAI

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH HỢP NHẰM
NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIỜ DẠY HỌC TÁC PHẨM
ĐÂY THÔN VĨ DẠ CỦA HÀN MẶC TỬ

LĨNH VỰC: NGỮ VĂN
NHÓM TÁC GIẢ: Nguyễn Thị Hà
NĂM HỌC: 2021 – 2022
SỐ ĐIỆN THOẠI: 0985615300

1

skkn


BẢNG QUY ƯỚC VIẾT TẮT

TT

:

Thử nghiệm

ĐC

:

Đối chứng

GV

:

Giáo viên

HS

:

Học sinh

Nxb

:

Nhà xuất bản

PPDH

:

Phương pháp dạy học

SGK

:

Sách giáo khoa

THPT

:

Trung học phổ thông

THCS

:

Trung học cơ sở

GD&ĐT

:

Giáo dục và Đào tạo

2

skkn


PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp HS phát triển toàn diện, trang bị
kiến thức cho HS tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động. Để thực hiện
được mục tiêu này, chương trình giáo dục phổ thơng gồm nhiều mơn học có nội

dung và nhiệm vụ khác nhau nhưng chúng có mối liên hệ chặt chẽ phát triển tồn
diện nhân cách HS đó cũng là biểu hiện quan trọng của chất lượng đào tạo phổ
thông. Tuy nhiên trong thực tế giảng dạy các mơn học nói chung cũng như Ngữ
văn nói riêng, việc thực hiện đầy đủ các mục nhiệm vụ môn học, khai thác mối
liên hệ giữa các môn chưa được quan tâm đúng mức. Điều đó dẫn đến chất lượng
giáo dục chưa đạt hiệu quả cao mà biểu hiện cụ thể là năng lực vận dụng kiến thức
vào thực tế, năng lực giải quyết vấn đề còn hạn chế. Để khắc phục hiện tượng này,
ngành giáo dục Việt Nam đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm hướng tới mục tiêu
nâng cao chất lượng dạy và học. Một trong những phương pháp đổi mới đem lại
nhiều hiệu quả trong nhà trường hiện nay đó là phương pháp dạy học tích hợp.
Tích hợp là một trong những xu thế dạy học hiện đại hiện đang được quan
tâm nghiên cứu và áp dụng vào nhà trường ở nhiều nước trên thế giới. Ở nước ta,
từ thập niên 90 của thế kỷ XX trở lại đây, vấn đề xây dựng mơn học tích hợp với
những mức độ khác nhau mới thực sự được tập trung nghiên cứu, thử nghiệm và
áp dụng vào nhà trường phổ thông, chủ yếu ở bậc Tiểu học và cấp THCS. Trước
đó, tinh thần giảng dạy tích hợp chỉ mới được thực hiện ở những mức độ thấp như
liên hệ, phối hợp các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn học hay phân môn khác
nhau để giải quyết một vấn đề giảng dạy.
Hiện nay, xu hướng tích hợp vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu, thử nghiệm
và áp dụng vào đổi mới chương trình và SGK THPT. Chương trình THPT, mơn
Ngữ văn, năm 2002 do Bộ GD&ĐT dự thảo đã ghi rõ: “Lấy quan điểm tích hợp
làm nguyên tắc chỉ đạo để tổ chức nội dung chương trình, biên soạn SGK và lựa
chọn các phương pháp giảng dạy” (tr.27). “Nguyên tắc tích hợp phải được qn
triệt trong tồn bộ mơn học từ Đọc văn, Tiếng Việt đến Làm văn; quán triệt trong
mọi khâu của quá trình dạy học; trong mọi yếu tố của hoạt động học tập; tích hợp
trong chương trình; tích hợp trong SGK; tích hợp trong phương pháp dạy học của
GV và tích hợp trong hoạt động học tập của HS; tích hợp trong các sách đọc thêm,
tham khảo.” (tr. 40).
Phương pháp tích hợp cho phép GV có thể kết hợp nhiều kĩ năng trong một
tiết dạy, vừa dạy kiến thức, vừa dạy kĩ năng sống, vừa dạy cách làm người. Không

những thế, tích hợp cịn là sự phối hợp nhiều mơn khoa học hay các phân môn
trong cùng một bộ môn để làm cho tiết học trở nên phong phú đa dạng và thu hút
hơn đối với người tiếp nhận.
Từ góc độ thực tiễn, tôi chọn tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử bởi
đây là một tác phẩm thơ Mới tiêu biểu mang hơi hướng phong cách tượng trưng
3

skkn


siêu thực của văn học phương Tây nên để thẩm thấu những tầng ý nghĩa ẩn sâu
đằng sau thế giới ngơn từ nghệ thuật quả khơng hề đơn giản. Đó là những trang
thơ thể hiện sự tài hoa cá tính, độc đáo của thi sĩ Hàn Mặc Tử được dệt nên bằng
câu chữ tuyệt diệu với sự kết hợp hài hịa của chất nhạc, chất họa, cái tạng chất
riêng khó lẫn của nhà thơ họ Hàn. Những vần thơ đa nghĩa gói trọn tâm tư, ẩn ức
với những thế giới thơ đối lập mà thống nhất của một nhà thơ “tài hoa bạc mệnh”.
Do vậy, việc “giải mã” tác phẩm cũng chính là đi tìm về vẻ đẹp đặc trưng của thơ
Mới cũng như thơ tượng trưng Việt Nam đầu thế kỉ XX, là đi tìm về với cốt cách
tài hoa nghệ sĩ của nhà thơ được Hoài Thanh mệnh danh là “lạ lùng” trong cuốn
“Thi nhân Việt Nam” và Chu Văn Sơn xem là hiện tượng “lạ nhất” của thơ Mới.
Mặt khác, việc tìm hiểu và đưa ra một cách tiếp nhận đối với tác phẩm Đây
thôn Vĩ Dạ sẽ có ý nghĩa nhất định đối với người dạy và người học. Bởi vì theo ý
kiến của rất nhiều GV và HS thì tác phẩm này vừa “khó dạy” vừa “khó học”. GV
và HS vốn quen thuộc với thơ nhưng còn khá lạ lẫm với thơ tượng trưng hiện đại.
Do đó việc tìm hiểu và thưởng thức một tác phẩm thể loại này còn vấp phải những
“rào cản” nhất định. Bởi vậy, để hiểu rõ những tầng ẩn nghĩa sâu xa của tác phẩm,
giáo viên không những phải nắm bắt rõ đặc trưng thể loại mà còn phải biết vận
dụng phương pháp tích hợp để giúp học sinh thẩm thấu sâu sắc giá trị cũng như
nét độc đáo của tác phẩm. Hướng đến việc thực hiện được yêu cầu đó chính là
một động lực khiến tơi nghiên cứu đề tài “Vận dụng phương pháp dạy học tích

hợp nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy học tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn
Mặc Tử”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài hướng đến mục đích vận dụng phương pháp tích hợp nâng cao chất
lượng dạy tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ ở chương trình lớp 11, qua đó góp phần cải
tiến PPDH theo chương trình mới: phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo ở
học sinh.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng: HS lớp 11A3, 11A4 - Trường THPT Hoàng Mai, HS lớp 11A5,
11A6 - THPT Hoàng Mai 2. Các lớp này HS đều có đặc điểm tâm lí và khả năng
tiếp thu tương đương nhau.
- Phạm vi: Văn bản thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” (Ngữ văn 11, cơ bản)
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn về việc vận dụng phương pháp
tích hợp trong dạy học mơn Ngữ văn nói chung và văn bản Đây thơn Vĩ Dạ nói
riêng của GV trường THPT Hồng Mai và trường THPT Hoàng Mai 2.
- Tiếp cận, soi chiếu tác phẩm từ nhiều góc độ như góc độ lí luận văn học, lí
thuyết thi pháp thể loại, góc độ âm nhạc, hội họa, địa lí, lịch sử... để đổi mới cách
dạy tác phẩm. Mặt khác, qua đề tài này với sự tích hợp cùng nhiều phân môn khác
4

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

nhau từ lí luận văn học đến văn học sử…, tơi giúp HS có một cái nhìn sâu sắc,
tồn diện hơn về tác giả và tác phẩm nhằm tạo tiền đề vững chắc cho việc tiếp
nhận văn bản “Đây thôn Vĩ Dạ” của Hàn Mặc Tử. Từ đó tơi muốn mang đến cho
các em khơng khí lớp học sơi nổi, các em sẽ có hứng thú, tích cực, chủ động trong

cách tiếp cận tác phẩm “Đây thơn Vĩ Dạ” nói riêng và các tác phẩm trong thơ mới
nói chung
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm để xem xét khả năng ứng dụng của đề tài
trong việc nâng cao hiệu quả dạy học tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu
- Phương pháp phân tích - tổng hợp, thống kê tốn học, so sánh...
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm
6. Đóng góp của đề tài
- Về mặt lí luận, đề tài góp phần tìm hiểu cơ sở lí luận của việc vận dụng
phương pháp tích hợp nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy học tác phẩm Đây thôn Vĩ
Dạ của Hàn Mặc Tử
- Về mặt thực tiễn, đề tài bước đầu đề xuất cách thức tiến hành dạy học tác
phẩm Đây thôn Vĩ Dạ theo phương pháp tích hợp nhằm nâng cao hiệu quả tiếp
nhận tác phẩm cho HS
7. Cấu trúc của đề tài
Ngoài phần Đặt vấn đề, Kết luận và Tài liệu tham khảo, nội dung của đề tài
có các phần:
1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
2. Cơ sở của vấn đề nghiên cứu
3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ
của Hàn Mặc Tử
4. Nguyên tắc vận dụng biện pháp tích hợp trong dạy học tác phẩm Đây thôn
Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử
5. Thực nghiệm sư phạm
6. Kết quả của việc ứng dụng sáng kiến

5

Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

PHẦN II. NỘI DUNG
1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Có rất nhiều bài viết, cơng trình khoa học nghiên cứu về văn bản Đây thôn
Vĩ Dạ nhưng chủ yếu là đi sâu khai thác giá trị nội dung và thành cơng về nghệ
thuật của tác phẩm. Cũng có một vài bài viết, cơng trình khoa đề cập đến cách
tiếp cận bài thơ.
Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng thực hành Tiếng Việt trong dạy đọc hiểu
văn bản Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử của tác giả Lữ Thị Thanh Thủy đã khai
thác mối quan hệ mật thiết giữa Tiếng Việt và văn chương làm cơ sở của việc tích
hợp trong dạy học Ngữ văn. Tác giả cho rằng trong quá trình dạy đọc hiểu, GV
phải biết vận dụng tri thức Tiếng việt như ngữ âm, từ vựng, cú pháp, phong cách
hay biện pháp tu từ để giúp HS khám phá sâu sắc hơn ý nghĩa của văn bản, đồng
thời giúp HS lưu giữ được những vẻ đẹp, những giá trị nhân văn sâu sắc mà văn
chương nghệ thuật mang lại. Vì thế, khi dạy tác phẩm đây thơn Vĩ Dạ, tác giả bài
viết chủ yếu tập trung khai thác giá trị nghệ thuật của các biện pháp tu từ trong
bài thơ như: tư từ ngữ âm, tu từ về từ, tu từ về câu. Như vậy ở đề tài này tác giả
có sử dụng phương pháp tích hợp nhưng chỉ dừng lại ở phạm vi nhỏ của tích hợp
liên môn.
Với sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm dạy Đây thơn Vĩ Dạ từ lí
thuyết kí hiệu học, tác giả Ngô Thị Trang đã hướng dẫn đọc hiểu văn bản dựa vào
lí thuyết kí hiệu học. Cụ thể ở một số biệp pháp sau:
- Đọc và phát hiện các loại tín hiệu, biểu tượng và các cấp độ tín hiệu trong
văn bản thơ là bước đầu tiên của diễn giải giúp HS có căn cứ khoa học trong việc

phân tích, cảm thụ văn chương. Đây là một vấn đề có tính ngun tắc giúp cho
việc cắt nghĩa, lí giải sâu sắc thuyết phục hơn ý nghĩa của tác phẩm.
- Tìm hệ quy chiếu của cái biểu đạt, biểu tượng. Theo tác giả, tác phẩm văn
học phản ánh hiện thực khách quan trong mối quan hệ với hoàn cảnh lịch sử, xã
hội, văn hóa. Do vậy, kí hiệu trong tác phẩm có cội nguồn đa dạng, gợi người đọc
liên tưởng đến nhiều mối quan hệ đa chiều. Các kí hiệu trong tác phẩm như là tia
hồi quang phản ánh các hệ quy chiếu đa dạng. Vì vậy, khi dạy bài thơ, tác giả bài
viết đã sử dụng hệ quy chiếu từ người sáng tạo (thời đại và con người Hàn Mặc
Tử), hệ quy chiếu từ văn hóa, hệ quy chiếu từ vốn sống vốn trải nghiệm của bản
thân người đọc.
Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng phương pháp dạy học theo định hướng
phát huy năng lực của HS trong bài dạy Đây thôn Vĩ Dạ của Thu Trang - Trường
THPT Tạ Un, n Mơ, Ninh Bình đã vận dụng một số phương pháp, kĩ thuật
dạy học tích cực vào dạy đọc hiểu Đây thôn Vĩ Dạ. Tác giả đã sử dụng một số
hình thức dạy học như: đọc diễn cảm - sáng tạo, phương pháp vấn đáp gợi mở,
thảo luận nhóm, trình bày một phút, bình giảng, sơ đồ tư duy,...
6
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

Các cơng trình, bài viết ở trên đã đưa ra những phương pháp đổi mới trong
dạy học tác phẩm Đây thơn vĩ Dạ nhưng chưa có bài viết nào khai thác tối ưu lợi
thế của phương pháp tích hợp trong dạy học tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ. Tuy nhiên,
những đề xuất trên sẽ là một gợi ý cho tôi trong việc thực hiện đề tài Vận dụng
phương pháp tích hợp nâng cao hiệu quả trong dạy học tác phẩm Đây Thôn vĩ
Dạ của Hàn Mặc Tử

2. Cơ sở khoa học của đề tài
2.1. Cơ sở lí luận
2.1.1. Dạy học tích hợp - nhu cầu tất yếu trong đổi mới phương pháp
giảng dạy ở nhà trường hiện nay
Khái niệm tích hợp (integration) được hiểu là sự hợp nhất, sự hoà nhập, sự
kết hợp. Trong lí luận dạy học, tích hợp được hiểu là sự kết hợp một cách hữu cơ,
có hệ thống, ở những mức độ khác nhau, các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn
học khác nhau hoặc các hợp phần của bộ môn thành một nội dung thống nhất, dựa
trên cơ sở các mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các mơn
học hoặc các hợp phần của bộ mơn đó. Trong thực tế có khá nhiều loại tích hợp
như tích hợp theo phân môn, đa môn và xuyên môn. Người giáo viên phải biết
lồng ghép kiến thức nhiều phân môn, nhiều môn để tạo sự phong phú cho bài dạy.
Khái niệm dạy học tích hợp là quan điểm dạy học nhằm hình thành và phát
triển ở học sinh những năng lực cần thiết, đặc biệt là năng lực vận dụng kiến thức
vào giải quyết có hiệu quả những vấn đề thực tiễn. Theo đó GV sẽ lồng ghép
những nội dung giáo dục vào các mơn học có sẵn, thơng qua các hoạt động học
tập do GV tổ chức và hướng dẫn, HS không chỉ biết cách thu thập, chọn lọc và xử
lí thơng tin mà cịn chủ động nêu nên vấn đề vận dụng các kiến thức và kĩ năng
vào giải quyết các vấn đề liên quan đến thực tiễn cuộc sống. Như vậy việc dạy
học tích hợp xuất phát từ yêu cầu đưa HS trở thành đối tượng trung tâm trong giờ
học cũng như trong quá trình tìm hiểu tác phẩm. Dạy học tích hợp thực sự là một
phương pháp đem lại hiệu quả cao trong quá trình giảng dạy ở trương THPT hiện
nay
2.1.2. Nguyên tắc dạy học tích hợp
Mục đích của dạy học tích hợp là để hình thành và phát triển năng lực HS,
giúp HS vận dụng để giải quyết những vấn đề trong thực tiễn của cuộc sống. Bản
chất của năng lực là khả năng của chủ thể kết hợp một cách linh hoạt, có tổ chức
hợp lí các kiến thức, kĩ năng với thái độ, giá trị, động cơ, nhằm đáp ứng những
yêu cầu phức hợp của một hoạt động, bảo đảm cho hoạt động đó đạt kết quả tốt
đẹp trong một bối cảnh (tình huống) nhất định và phương pháp tạo ra năng lực đó

chính là dạy học tích hợp. Dạy học tích hợp có những đặc điểm sau đây:
- Thiết lập các mối quan hệ theo một logic nhất định những kiến thức, kĩ
năng khác nhau để thực hiện một hoạt động phức hợp.
7
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

- Lựa chọn những thông tin, kiến thức, kĩ năng cần cho HS thực hiện được
các hoạt động thiết thực trong các tình huống học tập, đời sống hàng ngày, làm
cho HS hòa nhập vào thế giới cuộc sống.
- Làm cho q trình học tập mang tính mục đích rõ rệt.
- GV không đặt ưu tiên truyền đạt kiến thức, thơng tin đơn lẻ, mà phải hình
thành ở HS năng lực tìm kiếm, quản lí, tổ chức sử dụng kiến thức để giải quyết
vấn đề trong tình huống có ý nghĩa.
- Khắc phục được thói quen truyền đạt và tiếp thu kiến thức, kĩ năng rời rạc
làm cho con người trở nên "mù chữ chức năng", nghĩa là có thể được nhồi nhét
nhiều thông tin, nhưng không dùng được. Như vậy, dạy học tích hợp là cải cách
giảm tải kiến thức khơng thực sự có giá trị sử dụng, để có điều kiện tăng tải kiến
thức có ích. Để lựa chọn nội dung kiến thức đưa vào chương trình các môn học
trước hết phải trả lời kiến thức nào cần và có thể làm cho HS biết huy động vào
các tình huống có ý nghĩa. Biểu hiện của năng lực là biết sử dụng các nội dung và
các kỹ năng trong một tình huống có ý nghĩa, chứ khơng ở tiếp thụ lượng tri thức
rời rạc.
2.1.3. Dạy học tích hợp mơn Ngữ văn
Theo Chương trình Ngữ văn, dạy học tích hợp đòi hỏi GV Ngữ văn trước hết
phải thấy được mối liên hệ nội mơn (đọc, viết, nói và nghe). Theo đó nội dung

dạy đọc có liên quan và lặp lại ở các nội dung dạy viết, nói và nghe; kiến thức và
kĩ năng đọc hiểu mà HS tích lũy được trong quá trình tiếp nhận văn bản thuộc các
kiểu loại khác nhau sẽ giúp cho kĩ năng viết, nghe và nói tốt hơn. Những kiến thức
và cách thức diễn đạt HS học được trong quá trình đọc sẽ được dùng để thực hành
viết. Những điều học được khi đọc và viết sẽ được học sinh dùng khi nói.
Cùng với u cầu tích hợp nội mơn, trong khi dạy đọc, viết, nói và nghe,
giáo viên cịn phải biết tận dụng các cơ hội để lồng ghép một cách nhuần nhuyễn,
hợp lí vào giờ học các yêu cầu giáo dục liên mơn (Lịch sử, Địa lí, Giáo dục cơng
dân, Nghệ thuật) và những nội dung giáo dục ưu tiên xuyên suốt tồn chương
trình giáo dục phổ thơng (chủ quyền quốc gia, hội nhập quốc tế, giữ gìn bản sắc
văn hóa, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, quyền con người, quyền trẻ em,
bình đẳng giới, giáo dục tài chính,... ).
Tất nhiên, dạy học tích hợp cịn gắn liền với các hoạt động nhằm phát huy
tính tích cực của học sinh, đa dạng hóa các phương pháp, hình thức tổ chức và
phương tiện dạy học mang tính đặc thù của mơn học, sao cho khi kết thúc mỗi cấp
lớp, học sinh đạt được các yêu cầu cần đạt mà chương trình đã đề ra.
Trên cơ sở đó có thể thấy, phạm vi tích hợp trong giờ dạy Ngữ văn rất phong
phú: có thể tích hợp nội mơn (giữa ba phân mơn Văn - Tiếng Việt - Làm văn hay
giữa những bài học có cùng chủ đề); có thể tích hợp liên môn Văn - Lịch sử (mở
rộng theo hướng vận dụng những kiến thức về hoàn cảnh lịch sử - xã hội, thời đại,
8
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

về nhân vật lịch sử... để lí giải lịch sử phát sinh, khai thác giá trị về nội dung và
nghệ thuật, thành cơng và hạn chế của tác phẩm); tích hợp Văn - Địa lí (theo

hướng vận dụng kiến thức hiểu biết về các địa danh, thổ nhưỡng, khí hậu để lí giải
rõ chi tiết về thiên nhiên, hình tượng nhân vật,…); tích hợp Văn - Mĩ thuật (có thể
cho học sinh vẽ tranh minh họa về một số hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm:
thiên nhiên, con người,…); tích hợp Văn - Nghệ thuật (hát, ngâm thơ, diễn kịch,
sân khấu hóa)… Dưới sự hỗ trợ của cơng nghệ thơng tin và truyền thông
(PowerPoint, videoclip, tranh ảnh và các phần mềm ứng dụng khác), qua kênh
hình trình chiếu của giáo viên, học sinh sẽ tiếp cận được những hình ảnh trực quan
sinh động, đầy màu sắc và ấn tượng…
2.2. Cơ sở thực tiễn
Khi thực hiện đề tài này, chúng tôi đã dự giờ và đi sâu khảo sát, điều tra tình
hình dạy học phân mơn Văn của GV và HS ở các trường THPT trên địa bàn thị
xã Hoàng Mai (Phụ lục 2). Kết quả khảo sát như sau:
Về phía giáo viên: Ngoài những tiết thao giảng, dạy học chủ đề, nghiên cứu
bài học có sự đóng góp ý kiến của cả tổ chun mơn thì phần lớn những tiết học
đọc - hiểu văn bản hiện nay chủ yếu giáo viên sử dụng câu hỏi phát vấn, đàm thoại
và thuyết giảng. Giáo viên ít sử dụng câu hỏi khơi gợi liên tưởng, tưởng tượng;
câu hỏi nêu vấn đề kích thích năng lực sáng tạo của học sinh. Đặc biệt, phương
pháp dạy học tích hợp chưa được vận dụng hiệu quả.
Chúng tôi đã khảo sát GV trên cả hai Trường THPT Hoàng Mai và Trường
THPT Hoàng Mai 2. Khi được hỏi về mức độ quan tâm đến việc vận dụng phương
pháp tích hợp trong dạy học văn bản văn học, số GV quan tâm và rất quan tâm là
16/19 (chiếm 84,2%), số GV khơng quan tâm chỉ 3/19 (chiếm 15,8%). Có 19/19
GV (chiếm 100%) xác nhận việc vận dụng phương pháp tích hợp trong dạy học
có khả năng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Dù đa số GV
xác định được tầm quan trọng của việc vận dụng phương pháp tích hợp trong dạy
học song trên thực tế GV vận dụng phương pháp này còn rất ít chỉ có 4/19 (chiếm
21%); có 5/19 GV (chiếm 26,3%) sử dụng câu hỏi gợi mở. Có 13/19 GV (chiếm
68,3%) giảng cho HS nghe.
Về phía học sinh: học sinh học thụ động, học máy móc; khơng có kĩ năng
đọc hiểu văn bản thơ mới, không thể đọc hiểu những văn bản tương tự; chưa biết

vận dụng những kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống; thiếu sáng tạo và không
biết cách tự học; thiếu động cơ học tập.
Khả năng tiếp nhận tác phẩm của học sinh còn hạn chế, học sinh chưa phát
hiện và lí giải được những vấn đề đặt ra trong tác phẩm, chưa thấy được sự thống
nhất nội dung và hình thức biểu hiện của văn bản, khơng biết tìm kiếm kiến thức
trọng tâm để học, không biết từ cái đã biết mà suy ra cái chưa biết. Kĩ năng nói,
viết, trình bày vấn đề cịn yếu.
9
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

Chúng tôi đã khảo sát 170 HS trên cả 4 lớp thực nghiệm. Khi được hỏi nhận
xét của em về các giờ đọc hiểu văn bản văn học ở trên lớp số học sinh rất hứng
thú và ít hứng thú chiếm tỉ lệ ít ỏi 50 em (chiếm 29,4%), ngược lại tỉ lệ học sinh
không hứng thú là 120 em (chiếm 76,5%). Có 116 em (chiếm 68,2%) muốn giáo
viên giảng bài và ghi chép, có 34 em (chiếm 20%) muốn giáo viên đặt câu hỏi
sáng rõ và dẫn dắt cụ thể, có 20 em (chiếm 11,8%) mong muốn giáo viên cho học
sinh được tự do thể hiện ý kiến. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến thực trạng trên?
Thứ nhất từ phía GV: Do áp lực thi cử, một số giáo viên chạy theo thành
tích khiến cho một tiết đọc hiểu văn bản trở thành một tiết “giảng văn”. Cô say
sưa với bài giảng của mình, thuyết giảng tất cả vốn hiểu biết của mình về tác phẩm
cho học sinh nghe, ghi chép. Học sinh nghe thì thấy hay nhưng nghe xong thì dễ
qn ngay. Văn chương thể hiện cái tơi rất rõ, bởi thế học sinh không thể nhớ
nguyên xi lời văn của thầy cơ dù các em có cố gắng bắt chước, học thuộc lòng.
Giáo viên chưa thay đổi quan niệm về người học và việc đánh giá người
học; chưa thực sự chú ý đến nhu cầu, mong muốn, hứng thú của các em; chưa

khuyến khích học sinh tìm tòi, sáng tạo; sự tương tác giữa giáo viên - học sinh,
học sinh - học sinh cịn hạn chế.
Về phía học sinh: Hứng thú học môn Ngữ văn của học sinh vẫn là chuyện
“Biết rồi, khổ lắm…” bởi xu thế hiện nay học sinh chỉ học bộ môn để đối phó,
hoặc để thi cử… rất ít tìm được học sinh học môn Ngữ văn với niềm đam mê. Ở
nhiều nhà trường, Ngữ văn vẫn là môn bị học sinh kêu ca, là môn học “buồn ngủ”,
đem lại cảm giác “sợ” cho đa số học sinh. Qua kiểm tra và đánh giá trên cơ sở
thường xuyên và định kì cho thấy một số em nắm nội dung bài học một cách sơ
sài, qua loa. Giáo viên ghi bảng thế nào, các em trả lời nguyên như thế. Nếu hỏi
lật ngược vấn đề tại sao em hiểu như vậy thì các em khơng thể giải thích được.
Về phía tác phẩm: Hàn Mặc Tử là một trong những nhà thơ tiên phong trong
việc cách tân thi pháp của thơ Mới. Thế giới nghệ thuật trong thơ Hàn Mặc Tử là
một thế giới đa dạng, nhiều màu sắc. Hàn Mặc Tử đã đưa vào thơ Mới những sáng
tạo độc đáo, những hình tượng ngơn từ đầy ấn tượng, gợi cảm giác liên tưởng và
suy tưởng phong phú. Ngoài bút pháp lãng mạn, nhà thơ còn sử dụng bút pháp
tượng trưng và yếu tố siêu thực. Tiếp cận với thế giới nghệ thuật trong thơ Hàn
Mặc Tử là cảm nhận được tính hàm súc, mới lạ của ngơn từ, hình ảnh thơ; tính đa
nghĩa, tạo sinh của văn bản thơ; tính điêu luyện trong cách tổ chức, cấu trúc tác
phẩm và tính mơ hồ, khó hiểu.
Đây thôn Vĩ Dạ là một tác phẩm thơ mang đậm dấu ấn thơ Mới hiện đại
được đưa vào nội dung giảng dạy Ngữ văn 11, THPT chương trình mới. Và nó
nhanh chóng trở thành một trong những bài học trọng tâm để học sinh tiếp nhận.
Học sinh còn lạ lẫm với những sáng tác nghệ thuật theo thể tượng trưng. Giáo
10
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

viên thì phải tự tìm tư liệu để lĩnh hội thấu đáo tác phẩm, lại phải tìm cách diễn
đạt sao cho thật dễ hiểu đối với học sinh. Từ thực tế trên, chúng tơi cho rằng việc
nghiên cứu để tìm ra biện pháp dạy học tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ là cần thiết góp
phần nâng cao chất lượng dạy học văn trong nhà trường.
3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học tác phẩm Đây thôn Vĩ
Dạ của Hàn Mặc Tử
3.1. Tích hợp trong q trình hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài học
Để có một bài giảng hồn chỉnh và hấp dẫn lơi cuốn, học sinh tiếp nhận tác
phẩm một cách chủ động sáng tạo thì khâu chuẩn bị được xem như một phần quan
trọng không thể thiếu. Vì vậy, trước khi dạy văn bản “Đây thôn Vĩ Dạ” chúng tôi
đưa ra một số cách để học sinh chuẩn bị bài như sau:
3.1.1. Biện pháp thứ nhất: Giao cho học sinh trả lời một hệ thống câu hỏi
bám sát sách giáo khoa đồng thời lồng vào các câu hỏi mở
Ở biện pháp này, chúng tôi chuẩn bị hệ thống câu hỏi có gợi ý chi tiết ở tất cả
các hoạt động của bài dạy.
Phần tìm hiểu chung gồm các câu hỏi sau:
- Hãy tìm và chỉ ra những nét tiêu biểu trong cuộc đời Hàn Mặc Tử để làm
rõ số phận tài hoa bạc mệnh của Hàn Mặc Tử?
- Thời đại xã hội và cuộc đời nhà thơ đã ảnh hưởng thế nào đến phong cách
thơ Hàn Mặc Tử?
- Cho biết hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? Có nên cột chặt ý nghĩa của hồn
cảnh ấy vào câu chuyện riêng tư cũng như vào một địa danh hẹp là chốn Vĩ Dạ,
sơng Hương khi tìm hiểu tác phẩm?
Phần tìm hiểu văn bản gồm các câu hỏi:
Khổ 1:
- Mở đầu bài thơ là một câu hỏi. Em hãy cho biết đó là câu hỏi của ai? Giọng
điệu hỏi như thế nào? Ý nghĩa của lời hỏi?
- Bức tranh thiên nhiên trong hoài niệm của Hàn Mặc Tử hiện lên như thế
nào?

- Em có nhận xét gì về thiên nhiên và con người thôn Vĩ ở khổ thơ này? Qua
đó, em cảm nhận như thế nào về tâm trạng của thi nhân?
Khổ 2
- Bức tranh thiên nhiên khổ 2 có gì khác biệt với khổ 1?
11
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

- Thiên nhiên ở hai câu thơ đầu được miêu tả như thế nào? Thể hiện tâm
trạng gì của tác giả?
- Hình ảnh bến trăng sơng trăng gợi cho em cảm nhận gì về vẻ đẹp thiên
nhiên? Đằng sau phong cảnh ấy là tâm sự gì của nhà thơ?
Khổ 3:
Cảm nhận tâm trạng của thi nhân ở khổ thơ thứ 3?
Câu hỏi gợi:
- Em hãy nhận xét cách ngắt nhịp câu thơ "Mơ khách đường xa, khách đường
xa"? "Khách đường xa" là ai? Tác dụng của điệp ngữ "khách đường xa"
- Em có nhận xét gì về cách miêu tả hình ảnh người con gái trong câu thơ
"Áo em trắng q nhìn khơng ra"?
- "Sương khói mờ nhân ảnh" là hình ảnh thực hay mơ?
+ Em có nhận xét gì về đại từ phiếm chỉ “ai”? "Ai" lặp lại hai lần nhằm mục
đích gì?
Phần luyện tập và vận dụng: Do dung lượng về thời gian chỉ vẻn vẹn trong
hai tiết dạy, HS không thể trực tiếp thực hiện nhiệm vụ tại lớp. Vì vậy, phụ thuộc
vào năng khiếu của HS, tôi đã giao cho các em chuẩn bị trước một số nội dung
như viết đoạn văn, vẽ tranh cảm nhận vẻ đẹp thơn Vĩ.

3.1.2. Biện pháp thứ hai: Tích hợp với cơng nghệ thơng tin hướng dẫn các
em tìm tài liệu tham khảo trên mạng internet để bổ trợ kiến thức
Thời đại công nghệ thông tin là thời đại cho phép HS không chỉ chuẩn bị bài
bằng sách vở mà cịn có thể mở rộng vốn hiểu biết của mình bằng cách tìm hiểu
thơng tin trên mạng. GV khuyến khích mỗi học sinh về tìm hiểu thêm các kiến
thức bổ sung như: về thơ Mới, thơ tượng trưng, thơ siêu thực, vẽ tranh (nếu lớp
có Hs vẽ đẹp) và nêu những nét khái quát về Sông Hương và thôn Vĩ Dạ (thuộc
thành phố Huế); tìm hiểu về bối cảnh thời đại hình thành thơ mới; tìm hiểu vẻ đẹp
đặc trưng về tâm hồn, tính cách của người Huế…. Tơi xem đây là một nhiệm vụ,
cũng là một cơ hội để học sinh có thể nhận điểm số cao khi trả lời câu hỏi bổ sung
những kiến thức thêm về tác giả, tác phẩm.
3.2. Tích hợp trong q trình hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản tác
phẩm
3.2.1 Biện pháp thứ nhất: Tích hợp với kiến thức phân mơn
* Tích hợp với Lý luận văn học:
Hành trình tiếp nhận “đứa con tinh thần” của mỗi nhà văn là một hành trình
khám phá thú vị nhưng cũng địi hỏi người đọc có những định hướng tiếp nhận phù
hợp dựa vào đặc trưng thể loại của tác phẩm. Để giúp học sinh dễ hiểu hơn và hứng
12
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

thú hơn trong quá trình khám phá tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ, tôi sẽ vận dụng các kiến
thức từ phân môn lý luận văn học để cung cấp cho các em những kiến thức lý luận
chung nhất nhằm tạo “bước đệm” trước khi tìm hiểu tác phẩm. Khi hướng dẫn HS
tìm hiểu về thể thơ, tơi đặt ra câu hỏi: Trình bày hiểu biết về thơ tượng trưng siêu

thực phương Tây, ảnh hưởng của chủ nghĩa tượng trưng siêu thực đến thơ Mới nói
chung và thơ Hàn Mặc Tử nói riêng. Từ việc tìm hiểu kiến thức trên, HS sẽ thấy
được sự ảnh hưởng của thơ tượng trưng siêu thực đã tạo nên phong cách thơ độc lạ
của Hàn Mặc Tử.
Thơ tượng trưng, siêu thực
- Ra đời khoảng cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX ở phương Tây.
- Đi đầu là Bô đơ le, Rim bau, Breton...
- Đặc điểm:
+ Sáng tác tự động: nhà văn ghi lại lập tức từ ngữ, hình ảnh, dịng ý tưởng
chợt xuất hiện trong đầu trong trạng thái nửa thức nửa tỉnh, sáng tạo trong trạng
thái “nhập đồng”.
+ Xây dựng hình ảnh siêu thực: Đó là sự xích lại gần nhau của “hai hiện thực
cách quãng” (Pierre Reverdy), là những “va đập chói lịa của từ ngữ”.
+ Tính nhạc trong thơ: “thơ là sự tái hiện những nhịp điệu, những tương ứng,
sự hòa âm của vạn vật và tâm hồn con người tạo thành một thế giới thống nhất về
âm thanh” .
Thơ Mới
- Ra đời vào đầu thế kỉ XX, chịu ảnh hưởng từ thơ lãng mạn Pháp
- Nội dung: + Đề cao ý thức bản ngã và là tiếng nói mạnh mẽ của cái tơi cá
nhân địi quyền sống, quyền hạnh phúc.
+ Thể hiện lòng yêu đời, yêu sống nhưng bế tắc.
+ Bộc bạch tình u nước thầm kín
+ Đề tài quen thuộc: thiên nhiên, tình u và tơn giáo.
- Nghệ thuật: phá vỡ hàng rào thi pháp trung đại hướng tới lối viết cách tân
mới mẻ, sống động, lấy con người làm chuẩn mực cho vẻ đẹp cuộc sống. Thơ Mới
mang đặc điểm rõ nét của thơ tượng trưng, siêu thực phương Tây.
Ảnh hưởng thơ tượng trưng siêu thực đến thơ Hàn Mặc Tử
Hàn Mặc Tử chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa tượng trưng siêu thực. Trong
thơ Hàn, nhiều bài thơ mang khuynh hướng siêu thoát vào thế giới siêu nhiên, tơn
giáo, nhưng đó là hình chiếu ngược của khát vọng sống, khát vọng giao cảm với

đời. Đọc thơ Hàn Mặc Tử ta bắt gặp một tâm hồn thiết tha yêu cuộc sống, yêu
thiên cảnh, yêu con người đến khát khao, cháy bỏng; một khát vọng sống mãnh
13
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

liệt đến đau đớn tột cùng. Một số bài thơ cuối đời của thi sĩ họ Hàn còn đan xen
những hình ảnh ma quái – dấu ấn của sự đau đớn, giày vị về thể xác lẫn tâm hồn.
Đó là sự khủng hoảng tinh thần, bế tắc và tuyệt vọng trước cuộc đời.
* Tích hợp với văn học sử
Trong quá trình tìm hiểu tác phẩm, tơi tích hợp với văn học sử để đối sánh
tác phẩm thơ của Hàn Mặc Tử với các nhà thơ khác nhằm tìm ra “tạng chất” riêng
ở thi nhân. Để thấy sự khác biệt trên, tơi u cầu HS tìm hiểu so sánh sự thống
nhất và khác biệt giữa thơ Hàn Mặc Tử với thơ truyền thống; thơ Hàn Mặc Tử với
các nhà thơ lãng mạn như Huy Cận, Xuân Diệu.
- So sánh Thơ Hàn Mặc Tử và thơ truyền thống (cái nhìn lịch đại)
Tiêu chí
Giống
nhau

Thơ truyền thống

Thơ Hàn Mặc Tử

- Đều thể hiện được tư tưởng, tình cảm của tác giả thơng qua
giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm thơ.

- Đều sử dụng một số thi liệu truyền thống quen thuộc như
trăng, dịng sơng, gió mây....

Khác nhau
Về nội
dung:

+ Chủ yếu là thơ nói chí, tỏ lịng, +Thể hiện được lòng yêu
thể hiện được tinh thần yêu nước, đời, lòng u nước thầm
lịng tự hào, tự tơn dân tộc, chủ nghĩa kín của thi nhân.
anh hùng.
+ Lấy vẻ đẹp của thiên nhiên + Con người là chuẩn mực
làm chuẩn mực cho mọi vẻ đẹp.
của mọi vẻ đẹp.
+ Cái tôi cá nhân khơng được + Tái hiện được nhiều góc
thể hiện trong các tác phẩm.
khuất trong tâm hồn con
người khơng cịn bó hẹp
như văn học trung đại.
+ Ý thức bản ngã, cái tôi cá
nhân được thể hiện một
cách rõ ràng, được đề cao.

Khác nhau
Về hình
thức

+ Tính quy phạm chặt chẽ

+ Thốt khỏi hệ thống ước

+ Hệ thống ước lệ phức tạp, lệ phức tạp, thế giới hình
ảnh thơ mới mẻ, đầy sức
nghiêm ngặt.
sống.
+ Tính hàm súc cao: lời ít, ý
nhiều

14
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

+Thể thơ: Thất ngôn bát cú + Cách tân nhiều thể thơ
đường luật, lục bát, song thất lục bát, truyền thống và sáng tạo ra
…
các thể thơ tự do.
+Nhiều hình ảnh độc đáo
đan cài giữa thực và ảo.
- So sánh thơ Hàn Mặc Tử, Xuân Diệu, Huy Cận (những đỉnh cao của
phong trào thơ Mới) để thấy nét riêng của thơ Hàn Mặc Tử
Tiêu chí

Xuân Diệu

Huy Cận

Hàn Mặc Tử

Giống

- Đều là các nhà thơ tiêu biểu của phong trào thơ Mới 1932-1945.

Nhau

- Đề cao cái tôi yêu đời, yêu sống nhưng không tránh khỏi nỗi cô
đơn, bế tắc của cái tôi thơ Mới với ý thức bản ngã sâu sắc.
- Giàu tình yêu quê hương, đất được thể hiện một cách thầm kín.
- Chịu ảnh hưởng của thơ tượng trưng, siêu thực của văn học Pháp.
- Thế giới hình ảnh vừa kế thừa yếu tố cổ điển của văn học truyền
thống vừa đầy sáng tạo, cách tân mới lạ.
- Ngôn ngữ tinh tế, giàu xúc cảm, đậm chất nhạc, chất họa.

Khác
nhau

Xuân Diệu

Nội dung - Thơ Xuân Diệu là
tiếng nói yêu đời
đến rát bỏng, cuồng
nhiệt và đơi lúc băn
khoăn, hồi nghi.
Nghệ
thuật

Huy Cận
- Tình u đời ẩn kín

sau nỗi buồn sầu cơ
đơn ảo não với nỗi
buồn tự vạn cổ dồn về
của một cái tơi bế tắc
trước cuộc đời

Hàn Mặc Tử
- Tình u đời đến
đau đớn quằn quại,
ám ảnh bởi nỗi đau
thân phận và mặc
cảm bệnh tật.

- Ám ảnh thời gian

- Khắc khoải khơng - Ám ảnh “hồn và
gian.
trăng”

- Thế giới hình ảnh
thơ sống động tươi
non, biếc rờn, có đơi
có cặp.

- Đối lập giữa hai thế
giới: thế giới vũ trụ
rộng lớn vô hạn và thế
giới con người nhỏ bé
hữu hạn.

- Hình ảnh tiêu biểu
“trăng” với thơ

- Đối lập giữa hai thế
giới: một bên ma
quái, điên loạn một
bên trong trẻo, thanh
khiết; có sự đan cài
giữa hai cõi thực và
mộng.
- Với Hàn Mặc Tử
“trăng” là sự giao

15
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

Vị trí

Xuân Diệu là biểu
tượng của cái đẹp
thuần tuý, trăng là
đối tượng, là khách
thể.

- Hình ảnh “trăng”ít

xuất hiện trong thơ
Huy Cận bởi Huy Cận
ám ảnh bởi nỗi buồn
trường cửu .

thoa, hồ hợp với
người, thậm chí nhà
thơ cịn hố thân vào
trăng, rao bán trăng.

Nhà thơ mới nhất

Nhà thơ ảo não nhất

Nhà thơ lạ nhất

3.2.2. Biện pháp thứ hai: Tích hợp kiến thức liên môn để thấy được vẻ đẹp
phong phú của bức tranh Vĩ Dạ và tâm hồn thi nhân
* Tích hợp với lịch sử
Để HS có cơ sở cảm nhận tác phẩm một cách sâu sắc hơn, GV cần giúp HS
hiểu được cuộc đời riêng và thời đại xã hội của nhà thơ bởi “Thơ là tiếng lòng”,
là dấu ấn tư tưởng tình cảm riêng của người nghệ sĩ, cịn người nghệ sĩ là thư kí
trung thành của trái tim; thơ xuất phát từ tấm lòng, tâm hồn người viết. (Nguyễn
Đình Thi). Một trào lưu văn học ra đời bao giờ cũng phản ánh những đòi hỏi nhất
định của lịch sử xã hội. Bởi nó là tiếng nói, là nhu cầu thẩm mỹ của một giai cấp,
tầng lớp người trong xã hội. Thơ mới là tiếng nói của giai cấp tư sản và tiểu tư
sản. Sự xuất hiện của hai giai cấp này với những tư tưởng tình cảm mới, những
thị hiếu thẩm mỹ mới cùng với sự giao lưu văn học Đơng Tây là ngun nhân
chính dẫn đến sự ra đời của Phong trào thơ mới 1932-1945. So với giai cấp tư sản,
giai cấp tiểu tư sản giàu tinh thần dân tộc và yêu nước hơn. Tuy không tham gia

chống Pháp và không đi theo con đường cách mạng nhưng họ sáng tác văn chương
cũng là cách để giữ vững nhân cách của mình.
Thơ Mới cũng mang trong mình âm vang thời đại, nỗi buồn của thế hệ yêu
nước nhưng bất lực trước thời thế. Cái tôi trong thơ mới trốn vào nhiều nẻo đường
khác nhau, ở đâu cũng thấy buồn và cô đơn“ Đời chúng ta nằm trong vịng chữ
Tơi. Mất bề rộng ta đi tìm bề sâu. Nhưng càng đi sâu càng lạnh. Ta thoát lên tiên
cùng Thế Lữ, ta phiêu lưu trong trường tình cùng Lưu Trọng Lư, ta điên cuồng
với Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên, ta đắm say cùng Xuân Diệu. Nhưng động tiên đã
khép, tình u khơng bền, điên cuồng rồi tỉnh, say đắm vẫn bơ vơ. Ta ngẩn ngơ
buồn trở về hồn ta cùng Huy Cận...” (Thi nhân Việt Nam – Hoài Thanh). Buồn và
cô đơn là tâm trạng của một cá thể thi nhân nhưng lại là nét chung của các nhà
thơ trong trường phái này. Đây không phải là hiện tượng lạ mà do nguyên nhân
khách quan chung. Họ không biết phải làm gì và đi theo hướng nào trong xã hội
tan tác ấy. Họ cũng không chấp nhận được cuộc sống tầm thường tẻ nhạt như mọi
người xung quanh. Do đó, họ cảm thấy lạc lõng, bơ vơ giữa xã hội. Và để giải tỏa
tâm trạng đó, họ tìm đến với thơ và thể hiện theo nhiều cảm xúc khác nhau. Thơ
mới theo chủ nghĩa lãng mạn, với cảm hứng thiên nhiên và trữ tình làm chủ đạo,
song khơng vì vậy mà bỏ rơi thời đại. Thơ mới thể hiện tình yêu đất nước của các
nhà thơ lúc bấy giờ. Các bài thơ đậm tính dân tộc thể hiện tấm lòng của những
16
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

con người Việt Nam trước thời buổi nước mất nhà tan. Có thể nói, tinh thần dân
tộc là một động lực để giúp các nhà thơ mới ấp ủ lòng yêu nước. Quê hương đất
nước thân thương đã trở thành cảm hứng trong nhiều bài thơ.

Đánh giá Phong trào thơ mới, Nhà thơ Huy Cận cho rằng “Dòng chủ lưu
của Thơ mới vẫn là nhân bản chủ nghĩa” ... “Các nhà thơ mới đều giàu lòng yêu
nước, yêu quê hương đất nước Việt Nam. Đất nước và con người được tái hiện
trong Thơ mới một cách đậm đà đằm thắm”
Hàn Mặc Tử là nhà thơ tiêu biểu trong phong Trào thơ Mới. Đâу thôn Vĩ
Dạ là tác phẩm xuất sắc của thi nhân - được trích trong tập Thơ điên. Khi ѕáng tác
bài thơ nàу, Hàn Mặc Tử đang trong giai đoạn khó khăn nhất của cuộc đời, ơng
đang phải chịu đựng những cơn đau giằng хé từ căn bệnh phong hàn. Thế nhưng
khi đọc Đâу thôn Vĩ Dạ người đọc như hòa ᴠào một thế giới khác, nơi ấу không
phải lời kêu than của một người đang lâm bệnh nặng mà ở đó là một tâm hồn уêu
thương thiên nhiên, уêu thương con người da diết. Bài thơ là một bức tranh thiên
nhiên tuуệt mĩ, một hồn thơ nặng tình, là góc nhìn mới mẻ nơi хứ Huế. Tác giả
đã đem đến cho người đọc những ᴠần thơ đầу хúc cảm, một ᴠẻ đẹp thấm đượm
nỗi buồn của хứ Huế.
Để giúp HS hiểu rõ về con người cũng như phong cách sáng tác của Hàn
Mặc Tử, chúng tôi đã tích hợp với kiến thức mơn lịch sử. Cụ thể chúng tơi đặt ra
các câu hỏi gợi mở:
- Nêu hồn cảnh ra đời và đặc điểm thơ Mới?
- Bi kịch trong cuộc đời của Hàn Mặc Tử?
- Những yếu tố đó đã tác động như thế nào đến phong cách sáng tác của nhà
thơ?
Từ việc trả lời các câu hỏi đó, các em sẽ lí giải được tại sao đọc những trang
thơ của Hàn Mặc Tử ta bắt gặp một tâm hồn thiết tha yêu cuộc sống, yêu thiên
cảnh, yêu con người đến khát khao, cháy bỏng; một khát vọng sống mãnh liệt đến
đau đớn tột cùng.
* Tích hợp với kiến thức địa lí
Khi giảng dạy tác phẩm, để giúp học sinh hình dung rõ nét hơn về thơn Vĩ
Dạ và xứ Huế, chúng tôi đã giao cho các em tìm hiểu trước kiến thức về địa lí xứ
Huế. HS sử dụng bản đồ xứ Huế và hình ảnh thơn Vĩ Dạ, sông Hương- địa danh
được nhắc đến trong tác phẩm để trình bày trước lớp. Từ những kiến thức này,

học sinh sẽ dễ liên tưởng đến các hình ảnh trong tác phẩm nhằm khai thác hiệu
quả giá trị nghệ thuật của từng câu chữ, hình ảnh.
* Thơn Vĩ Dạ
- Thuộc huyện Phú Vang, Huế.
17
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

- Nguồn gốc địa danh Vĩ Dạ do hai chữ Vi Dã đọc chệch ra. Về ý nghĩa, “Vi”
là lau lách, “Dã” là đồng nội, là cánh đồng. Vậy “Vi Dã” có nghĩa là cánh đồng
lau lách.
- Ở làng Vĩ Dạ, mỗi nhà là một biệt thự với kiến trúc nhà vườn đặc trưng, có
cây cảnh, hịn non bộ, vườn ni chim chóc, trơng rất đẹp mắt. Vỹ Dạ có phong
cảnh nên thơ, có dịng sơng xanh, có những thiếu nữ thướt tha duyên dáng, những
chàng trai phong nhã, đa tình và là đề tài cảm hứng cho các thi nhân.
* Sông Hương:
- Sông Hương thuộc miền Trung Việt Nam. Sơng có hai dịng chính đều bắt
nguồn từ dãy núi Trường Sơn huyền thoại và khi về đến đồng bằng, nó khơng
chảy qua nhiều địa phương mà nằm gọn gàng trong lòng một thành phố duy nhất,
Thừa Thiên - Huế. Thủy trình hơn 80 km của sơng Hương xưa nay luôn là điều
hấp dẫn không chỉ với các nhà địa lí mà cịn cả với những nghệ sĩ say mê cái đẹp.
Đoạn sơng chảy qua Huế uốn lượn hiền hịa như dải lụa của tự nhiên nhằm tôn
thêm vẻ kiều diễm cho thành phố Huế.

Bản đồ xứ Huế, thôn Vĩ Dạ và vẻ đẹp sông Hương được HS sử dụng
khi thuyết trình

18
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

* Tích hợp với kiến thức văn hóa:
Thơ Hàn Mặc Tử bên cạnh chất thơ bay bổng bao giờ cũng thấm đẫm chất
văn hóa, chất Huế đậm nét. Bởi vậy, khi giảng dạy tác phẩm, giáo viên phải giúp
học sinh hiểu sâu hơn về văn hóa xứ Huế nhằm giúp các em thấy được linh hồn
văn hóa xứ sở được gửi gắm trong bài thơ.
Để làm được điều đó, chúng tơi định hướng cho HS tìm hiểu kiến thức văn
hóa của mảnh đất cố đô làm cơ sở cảm nhận hình ảnh thơ. Trong tác phẩm, có hai
hình ảnh gợi vẻ đẹp văn hóa xứ Huế.
Hình ảnh thứ nhất tái hiện vẻ đẹp của con người xứ Huế qua câu thơ “Lá trúc
che ngang mặt chữ điền”. Để HS cảm nhận được vẻ đẹp đó, GV đặt ra câu hỏi:
“Với hiểu biết về văn hóa xứ Huế, em hiểu như thế nào về câu thơ Lá trúc che
ngang mặt chữ điền”? Qua tìm hiểu, HS biết được về tính cách, vẻ đẹp tâm hồn
con người xứ Huế. Người Huế giản dị, chân thành đặc biệt là người con gái Huế
luôn dịu dàng, kín đáo, nhẹ nhàng, thâm trầm mà khơng kém phần sâu sắc. Nhắc
đến con gái Huế, người ta nghĩ ngay đến hình ảnh cơ gái dun dáng, thướt tha
trong tà áo dài tím mộng mơ cùng chiếc nón lá trắng, dịu dàng, yểu điệu mà tinh
tế. “Lá trúc che ngang mặt chữ điền” là một nét vẽ tài tình, gợi lên hình ảnh gương
mặt phúc hậu, hiền lành, trung thực. Nét vẽ ấy đã miêu tả vẻ đẹp thanh tao, dịu
dàng mang vẻ đẹp phúc hậu đậm chất Á Đơng. Có thể nói, thi nhân rất hiểu con
người xứ Huế, hiểu cái sâu sắc ẩn kín bên trong họ để có được những câu thơ giàu
ý nghĩa đến vậy.
Hình ảnh thứ hai xuất hiện trong bài thơ là tà áo dài truyền thống - một nét

đẹp văn hóa vốn có từ lâu đời của mảnh đất cố đơ. Nét văn hóa ấy được gợi ra qua
hình ảnh: Áo em trắng q nhìn khơng ra. Ở hình ảnh thơ này, GV đặt ra câu hỏi:
Em có nhận xét gì về cách miêu tả hình ảnh người con gái trong câu thơ Áo em
trắng q nhìn khơng ra? HS phát hiện hình ảnh người con gái được miêu tả theo
mức độ tăng tiến: áo trắng- trắng q- nhìn khơng ra để cực tả sắc trắng. Đó là
hình ảnh biểu tượng cho trong trắng, tinh khôi của người con gái xứ Huế, đồng
thời đó cịn là sắc trắng trong tâm tưởng của nhà thơ.

Vẻ đẹp của thiếu nữ Huế trong tà áo dài
19
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

* Tích hợp với hội họa
Tính hình tượng và tính phi vật thể của chất liệu ngôn từ giúp cho tác phẩm
văn học có thể tác động vào trí tưởng tượng của người đọc, tái tạo trong tâm trí
họ những bức tranh tâm tưởng được “mã hóa” dưới lớp vỏ ngôn từ mà nhà thơ
gửi gắm. Không chỉ là thể hiện từng màu, mà cịn có thể là sự phối hợp của nhiều
màu tạo thành chỉnh thể thẩm mỹ hài hịa từ đường nét đến hình khối.
Bài thơ “Đây thơn Vĩ Dạ” là tổ hợp của bốn bức tranh tâm trạng với những
sắc thái khác nhau được tạo nên với những ngơn từ nghệ thuật. Đó là một bức
tranh vườn Vĩ Dạ vào buổi sáng sớm tinh khôi, với một vẻ đẹp đầy sức sống,
tươi tắn: “Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên/ Vườn ai mướt quá xanh như ngọc”.
Đó là bức tranh tuyệt đẹp tràn ngập màu sắc và ánh sáng. Những chi tiết trong
tranh cũng đậm tính hội họa.
Đó cịn là bức tranh chia lìa của thiên nhiên, của mây và gió. “Gió theo

lối gió mây đường mây/ Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay”. Nhịp thơ 3/4 cùng
phép điệp “gió…gió”, “mây…mây” như bẻ đơi câu thơ thành thế chia lìa, những
sự vật sự việc tưởng như khơng bao giờ tách rời là mây gió nay đành phải xa nhau
trong cảm hứng đau thương về sự chia lìa nơi trái tim thi sĩ.
Bức tranh thứ ba, bức tranh con thuyền trăng và dịng sơng trăng hiện lên
lung linh trong tâm trí, nhưng ở đây tác giả chỉ gợi chứ không tả, con thuyền và
ánh trăng hiện lên trong thơ một cách tự nhiên: “Thuyền ai đậu bến sông trăng
đó?”. Câu thơ như vẽ vào tâm trí người đọc một bức tranh bàng bạc của một chốn
hư ảo chỉ có trong tưởng tượng: Dịng sơng trăng. Câu thơ gợi cho con người cái
mênh mang bất tận của cõi trời và nước, cái long lanh trầm mặc như dát bạc của
ánh trăng. Đó là một khung cảnh thống đãng, mở ra khống đạt đến vơ tận và
ngân đầy ánh sáng.
Bức tranh cuối cùng là bức tranh mờ sương khói của một cõi tâm hồn,
của thế giới đau thương mờ mờ nhân ảnh. Chữ “mơ” và “sương khói” đã họa lên
cái khơng gian mơng lung mơ màng, nhờ nhờ khói sương của một cõi đau thương
nơi chỉ nhà thơ có thể đặt chân đến. Đây là một bức tranh đầy ám ảnh, của một
cõi mơ, cõi đau thương, cõi thơ điên, đập vào tâm trí người đọc.
Bốn bức tranh trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ là bốn bức tranh tâm cảnh với
những nỗi niềm, xúc cảm, sắc thái được họa lại chủ yếu qua màu sắc, đường nét,
ánh sáng. Ba bức tranh sau hiện lên bằng bút pháp gợi chứ không tả, chỉ đi vào
những nét chấm phá chứ không đi vào chi tiết cụ thể. Cảm nhận bốn bức tranh,
người đọc phải mở rộng trái tim mình, phát huy trí tưởng tượng cao độ và vận
dụng kiến thức về hội họa, điều này làm nên đặc sắc và góp phần tạo nên sức sống
cho tác phẩm.
Trong quá trình hướng dẫn bài học, tôi đã yêu cầu HS dựa vào chi tiết, hình
ảnh của bài thơ kết hợp vận dụng hiểu biết về hội họa tái hiện bằng ngôn ngữ bức
20
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn

Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

tranh thôn Vĩ. GV tổ chức cho HS hoạt động cá nhân và hoạt động theo nhóm để
HS thực hiện yêu cầu trên. Cụ thể
Ở khổ thơ thứ nhất, GV đặt ra một số câu hỏi gợi mở:
- Bức tranh thiên nhiên thơn Vĩ trong hồi niệm của Hàn Mặc Tử hiện lên
như thế nào? phân tích nghệ thuật biểu hiện?
- Hình ảnh Lá trúc che ngang mặt chữ điền gợi ra vẻ đẹp gì của con người
xứ Huế?
Ở khổ thơ hai, GV chia nhóm với các câu hỏi:
- Thiên nhiên ở hai câu thơ đầu được miêu tả như thế nào? Thể hiện tâm
trạng gì của tác giả?
- Hình ảnh sông trăng, bến sông trăng gợi cho em cảm nhận gì về vẻ đẹp của
thiên nhiên? Đằng sau đó là tâm sự gì của nhà thơ?
Ở khổ thơ thứ ba, GV gợi ý bằng hệ thống câu hỏi:
- Em hãy nhận xét cách ngắt nhịp câu thơ "Mơ khách đường xa, khách
đường xa"? "Khách đường xa" là ai? Tác dụng của điệp ngữ "khách đường xa"
- Em có nhận xét gì về cách miêu tả hình ảnh người con gái trong câu thơ
"Áo em trắng q nhìn khơng ra"? "Sương khói mờ nhân ảnh" là hình ảnh thực
hay mơ?
- Em có nhận xét gì về đại từ phiếm chỉ “ai”? "Ai" lặp lại hai lần nhằm mục
đích gì?

Hoạt động HS thảo luận nhóm
*Tích hợp với mơn giáo dục cơng dân
Từ tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ, giáo viên phải lồng vào phần liên hệ mang tính
giáo dục, nhắc nhở các em tình u đời, u sống, lịng u q hương, đất nước.
Nội dung tích hợp này được GV sử dụng ở phần tổng kết:

21
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

- Bản thân em cần phải làm gì với mảnh đất mình đã sinh sống? Từ chỗ cảm
nhận được vẻ đẹp của Vĩ Dạ, của xứ Huế; HS sẽ nhận thức được cần phải trân
trọng, gìn giữ những vẻ đẹp của non sơng gấm vóc. Mặt khác, qua bài học ta cũng
cần giáo dục các em ý thức trách nhiệm bảo vệ mơi trường, đặc biệt là giữ gìn
những dịng sơng xanh- sạch- đẹp. Bởi đó là vẻ đẹp đáng trân quý của thiên nhiên
đất nước Việt Nam.
- Từ tình yêu đời đến da diết đến quằn quại của Hàn Mặc Tử, em có thể rút
ra bài học gì cho bản thân mình? HS sẽ nhận thấy tình yêu đời đến da diết đến
quằn quại của Hàn Mặc Tử nhắc nhở mỗi chúng ta hãy luôn biết trân trọng vẻ đẹp
của cuộc sống, hãy sống tích cực, sống hết mình vì một cuộc đời ý nghĩa. Đó
chính là thơng điệp nhân văn sâu sắc mà Hàn Mặc Tử muốn gửi gắm qua bài thơ.
* Tích hợp với cơng nghệ thơng tin
Trong q trình giảng dạy việc ứng dụng cơng nghệ thông tin sẽ giúp giáo
viên giảng dạy một cách chủ động tích cực hơn và cũng góp phần khơng nhỏ trong
việc tạo hứng thú cho học sinh.
Để phát huy ưu điểm của công nghệ thông tin trong dạy học. GV yêu cầu HS
chuẩn bị trước và trình bày bằng powerpoint kiến thức phần tiểu dẫn bao gồm các
yêu cầu sau:
- Giới thiệu khái quát về cuộc đời và sự nghiệp của Hàn Mặc Tử
- Nêu xuất xứ và hoàn cảnh ra đời của bài thơ?
HS sử dụng powerpoint thuyết trình và trình chiếu các hình ảnh, video về
thơn Vĩ

- Hình ảnh: + Vườn Vĩ Dạ
+ Sông nước Hương Giang và xứ Huế.
+ Những hình ảnh về tác giả và các tác phẩm của ông.
- Video:

+ Video giới thiệu về Vĩ Dạ và xứ Huế.
+ Video giới thiệu về Hàn Mặc Tử

22
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

Một số hình ảnh HS thuyết trình về tác giả, tác phẩm
3.3. Tích hợp trong q trình hướng dẫn học sinh luyện tập
Hoạt động luyện tập củng cố là khâu quan trọng trong giờ đọc hiểu văn bản.
Việc tổ chức luyện tập sẽ giúp HS lĩnh hội kiến thức một cách nhanh chóng, ghi
nhớ sâu hơn, bền hơn. Khi tham gia vào hoạt động luyện tập HS sẽ sử dụng các
thao tác như phân tích, tổng hợp, so sánh, xác lập các mối liên hệ…Vì vậy tư duy
của các em sẽ ln linh hoạt và phát triển.
Có nhiều hình thức tổ chức hoạt động luyện tập. Tuy nhiên khi dạy tác phẩm
này, chúng tơi đã sử dụng hình thức viết đoạn văn và trị chơi ơ chữ. Với hình
thức viết đoạn văn, GV đã vận dụng phương pháp tích hợp hợp nội môn với môn
Tập làm văn. Cụ thể sau khi kết thúc tiết một của bài dạy, GV yêu cầu các em viết
một đoạn văn cảm nhận nội dung kiến thức đã học. Với yêu cầu trên, HS không
chỉ luyện được kĩ năng viết mà cịn có kĩ năng giao tiếp, mạnh dạn trình bày suy
nghĩ, quan niệm của mình trước tập thể. Ngồi ra, chúng tơi tổ chức cho các em

trị chơi ơ chữ. Hoạt động này khơng chỉ nhằm kiểm tra, đánh giá mức độ tiếp
nhận của HS mà cịn tạo khơng khí sơi nổi, tăng hứng thú trong học tập.
* Sử dụng hình thức viết đoạn văn như một đề nghị luận xã hội theo hướng
mở
Từ vẻ đẹp của thôn Vĩ Dạ, anh (chị) hãy phát biểu quan niệm của mình về tình
yêu quê hương, đất nước? (Hoạt động này HS thực hiện phần bài tập về nhà)
* Sử dụng trị chơi ơ chữ văn học
- Giáo viên chuẩn bị trước hệ thống câu hỏi và các ô chữ. Sau khi dạy xong bài,
giáo viên giành 3 phút để củng cố tác phẩm bằng trò chơi “Ô chữ văn học”:
+ Giáo viên chia học sinh làm 4 đội, mỗi đội cử ra một đội trưởng
23
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

+ Hình thức chơi: mỗi khi giáo viên đưa ra một ơ chữ và đặt câu hỏi thì các
đội trưởng sẽ đại diện cho đội mình trả lời bằng hình thức giơ tay. Khi giáo viên
hô bắt đầu, đội nào giơ tay nhanh hơn đội đó sẽ thắng.
+ Kết quả: Đội nào trả lời được nhiều ô chữ nhất đội đó sẽ thắng. Mỗi ơ chữ
tương ứng với 5 điểm. Nếu trả lời được ơ hàng dọc thì được 10 điểm.

Q

P

H

O

N

G

T

R

Ầ

U

Ả

N

G

B

Ì

N

H

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Ơ

N

G

H

Ư

Ơ

N

Q

U

Y

H

Ị

A

N

S

N

G

T

H

Ơ

Đ

I

Ê

H

À

N

G

C

A

U

M

Ặ

T

C

H

Ữ

Đ

I

Ề

N

T

H

Ờ

I

G

I

A

N

G

I

A

O

C

Ả

M

*Câu hỏi hàng ngang:
Câu 1: Bút danh khác của Hàn Mặc Tử?
Câu 2: Hàn Mặc Tử sinh ra ở đâu?
Câu 3: Cuối đời ông sống ở đâu?
Câu 4: Thôn Vĩ Dạ nằm bên dịng sơng nào?
Câu 5: Hàn Mặc Tử trải qua những tháng ngày đau đớn vì bệnh tật giày vị
ở trại phong nào?
Câu 6: Bài thơ Đây thơn Vĩ Dạ được trích từ tập nào?
Câu 7: Hình ảnh đầu tiên được tái hiện trong bức tranh thôn Vĩ?
Câu 8: Khuôn mặt người xứ Huế được gợi ra ở khổ thơ đầu là khn mặt
gì?
Câu 9: Chữ “kịp” ở khổ 2 cho thấy Hàn Mặc Tử đang chạy đua với cái gì?
Câu 10: Câu thơ cuối bài gợi khát khao gì của Hàn Mặc Tử?
Câu hỏi hàng dọc: Vẻ đẹp nhân văn của bài thơ nằm ở điều gì?

24
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn


Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

GV tổ chức trị chơi ơ chữ
3.4. Tích hợp trong quá trình hướng dẫn học sinh vận dụng bài học.
Tổ chức hoạt động vận dụng cuối giờ được coi là “thời điểm vàng” khơng
chỉ giúp cho các em hình thành và phát triển các năng lực, giáo dục phẩm chất,
giáo dục tư tưởng, tình cảm cho các em, bồi đắp những giá trị nhân văn cao đẹp:

biết đồng cảm, chia sẻ, biết yêu thương con người, trung thực, dũng cảm...mà HS
còn nắm bắt nội dung bài học và vận dụng kiến thức đó để giải quyết các vấn đề
thực tiễn cuộc sống. Vì thế, tơi thường sử dụng một số hình thức trong tổ chức
hoạt động vận dụng như vẽ tranh, trải nghiệm nghề nghiệp, đóng vai, tranh biện
– phản biện…
Vẽ tranh là hình thức được vận dụng để HS phát triển năng khiếu hội họa.
Trước khi học tác phẩm, GV u cầu HS cảm nhận hình ảnh thơ thơng qua nét
vẽ. GV dựa vào năng khiếu hội họa của HS để khích lệ các em sáng tạo.
Đây là tranh vẽ của học sinh lớp 11A3

25
Skkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tuSkkn.van.dung.phuong.phap.day.hoc.tich.hop.nham.nang.cao.hieu.qua.gio.day.hoc.tac.pham.day.thon.vi.da.cua.han.mac.tu

skkn