Cải thiện việc dạy và học ở đại học trong các môn khoa học tự nhiên docx

Cải thiện việc dạy và học ở đại học trong
các môn khoa học tự nhiên


Cuốn sổ tay dành cho các giảng viên đại học với nhan đề
Dạy tốt nhất là một ấn phẩm từ chương trình trung hạn về bồi
dưỡng giảng viên các trường đại học ở miền Tây và miền Nam
châu Phi mà tôi may mắn được tham gia. Khi viết lời nói đầu
cho cuốn sách, giáo sư Gichanga, phó hiệu trưởng danh dự,
Trường đại học Nairobi đã nhấn mạnh sự cần thiết phải xem xét
lại các trường đại học về khía cạnh phát triển nhân sự và khía
cạnh dạy và học. Ông hướng chú ý vào những vấn đề sau:
Xuyên suốt châu Phi, các trường đại học đang trong tình
trạng khủng hoảng. Các trường đại học đang quá tải do số
lượng sinh viên gia tăng. Hiện nay, chỉ có một nhóm giảng viên
được đào tạo chuyên môn sư phạm. Trên toàn thế giới, ngày
nay đã nhận thấy rõ rằng một người muốn thành công trong dạy
học thì phải được giáo dục. Đứng trước vấn đề nghiêm trọng
như vậy, ngày càng hiển nhiên rằng chất lượng cán bộ là yếu
tố cốt yếu trong việc đảm bảo cho các trường đại học giữ được
nhiệm vụ truyền thống của mình là phát hiện, truyền đạt và bảo
tồn tri thức (Gichaga, 1993).
Trong khi phải vật lộn với các vấn đề dạy và học ở đại học,
chúng ta không được quên rằng trong các môn khoa học tự
nhiên, các khám phá đã đạt tới một tỷ lệ chưa từng thấy. Thế kỷ
thứ 21 sẽ chứng kiến thế giới khoa học tự nhiên có bước nhảy
vọt; việc dạy và học trong một kỷ nguyên của công nghệ thông
tin cần phải được nhận thức khác với hiện nay.
Các

biến

đầu

vào/chất
l
ượng
c
ủa

việ
c
dạy

họ
c
Việc dạy học thường được mô tả như là một nghề chuyên
nghiệp mặc dù một số người, với những lý do có vẻ xác đáng
đã coi nó như là một nghề. Ở tất cả các trình độ dưới bậc đại
học, các giáo viên không chỉ được được đào tạo (chuẩn bị) mà
còn được cấp chứng chỉ dạy học. Một trình độ dạy học chuyên
nghiệp là giấy thông hành để có thể thăng tiến trong sự
nghiệp. Nó là điều kiện tối thiểu nếu bạn muốn trở thành hiệu
trưởng trường tiểu học hoặc hiệu trưởng trường phổ thông trung
học. Tuy nhiên, tình hình này có khác đi ở trường đại học. Một
điều được thừa nhận như chuyện bình thường ngay cả trong các
môn khoa học tự nhiên: đạt được trình độ tiến sĩ trong lĩnh vực
chuyên môn là tất cả những cái mà một giảng viên đang khao
khát cần có để kiếm được một vị trí giảng dạy trong bất cứ bộ
môn nào trong lĩnh vự khoa học tự nhiên đó của trường đại
học. Nếu giáo viên có nhiệm vụ dạy thì giảng viên làm việc gì?

dạy hay giảng? Đó là vấn đề thứ nhất để chúng ta thảo luận.
Câu hỏi 1
Giảng viên trường đại học liệu có yêu cầu phải có trình độ
dạy học sau khi có bằng tiến sỹ không? Nếu có, thì loại đào
tạo sau tiến sỹ nào sẽ được đưa ra?

Để dạy học có hiệu quả, không những giảng viên phải
được chuẩn bị đầy đủ mà họ cũng cần được cung cấp những
phương tiện thích hợp. Một điều hiển nhiên xảy ra ở hầu hết
các trường đại học châu Phi là các phương tiện dạy học còn rất
thiếu thốn cả ở hai khía cạnh số lượng và tính đa dạng. Trong
ngành khoa học tự nhiên, phạm vi hoạt động cho việc dạy học là
phòng thí nghiệm. Thực tế chỉ ra rằng số lượng sinh viên đang
tăng lên, trong khi cả số lượng và chất lượng của các phòng
học thực nghiệm lại không đổi. Điều đó nảy sinh ra vấn đề thứ
hai là tình trạng của các phòng thí nghiệm.
Câu hỏi 2
Số lượng và chất lượng tối ưu của các phòng học thực
nghiệm cần cho giảng dạy các môn khoa học tự nhiên là
gì?Liệu rằng cùng một thông số có được sử dụng cho các
ngành vật lý/hoá học/sinh học được không?
Để xác định chất lượng dạy học trong trường đại học, yêu
cầu không chỉ là hiểu rõ (đánh giá) điều gì đang xảy ra hiện
nay mà còn khuyến cáo việc cải thiện chất lượng. Dù các
giảng viên đại học có thích nó hay không, những lúc họ đứng
trước lớp, họ đều bị sinh viên đánh giá.
Câu hỏi 3
Chúng ta cung cấp cho giảng viên đại học những chỉ dẫn
nào để thực hiện việc dạy học có hiệu quả? Các yếu tố cần
được cân nhắc để dạy tốt là gì?

Yếu

tố

đầu

vào/

chất
l
ượng

họ
c
Một thành tố quan trọng của việc dạy học là nó giúp việc
học tập có hiệu quả. Như đã quan sát ở nhiều trường đại học,
các giảng viên cung cấp tri thức cho sinh viên thông qua bài
giảng, kế hoạch hướng dẫn. Giảng viên đại học cung cấp một
khuôn khổ học tập. Điều đó giải thích tại sao nhiều giảng viên
đại học vẫn kêu lên rằng họ được yêu cầu ‘đọc giảng’ chứ
không phải ‘dạy’. Gánh nặng học tập nằm ở phía sinh viên. Đối
với học sinh ở trường phổ thông trung học đã từng quen với việc
học có thầy, ho sẽ gặp khung cảnh hoàn toàn khác khi bước vào
trường đại học. Một số sinh viên chưa sẵn sàng đón nhận thay
đổi đột ngột đó [dạy dỗ đọc giảng]. Thống kê trong hầu
hết các trường đại học chỉ ra rằng tuổi bình quân của sinh viên
đang giảm xuống. Đa số thấy cực kỳ khó khăn để tự quản lý
việc học tập. Vấn đề này có liên quan đến tuổi tác?
Trong môi trường trung học phổ thông, quy mô lớp là khá
nhỏ so với ở trường đại học. Hơn thế nữa, trong trường đại

học, sinh viên là người quản lý thời gian không giống như hồi
còn ở trong trường phổ thông, ở đó thời gian học tập được lập
kế hoạch do một người nào đó chứ không phải học sinh. Ở
trường đại học, có sự đa dạng hơn nhiều về loại người mà họ
được tiếp xúc. Thực vậy, một môi trường tâm lý xã hội như
trong phòng thí nghiệm khoa học tự nhiên hoặc khuôn viên đại
học có thể gây sốc cho các sinh viên không có sự chuẩn bị
trước. Kết quả của tất cả những điều trên là: các sinh viên trẻ
tuổi bị sốc trong môi trường đại học đã phải đối mặt với việc
thực hiện nội dung học tập ở trình độ cao một cách kém cỏi.
Các thống kê trong trường đại học ở Nigeria đã cho thấy có
một tỷ lệ trượt khá cao ở cuối năm thứ nhất trong các môn khoa
học tự nhiên.