QUÁ TRÌNH DẠY HỌC ĐỊA LÍ TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐỊA LÍ pot

QUÁ TRÌNH DẠY HỌC ĐỊA LÍ TRONG NHÀ
TRƯỜNG PHỔ THÔNG VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY
HỌC ĐỊA LÍ
* Mục tiêu:
- Biết được các thành tố của quá trình dạy học và mối quan
hệ giữa các thành tố đó.
- Hiểu và vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học để
dạy một bài địa lí trong chương trình địa lí THPT.
7.1. Quá trình dạy học trong nhà trường phổ thông
Các thành tố của quá trình dạy học gồm: Mục tiêu, nội
dung, phương pháp, phương tiện, tổ chức và kiểm tra - đánh giá.
- Những tri thức do con người sáng tạo ra ngày càng nhiều,
xã hội ngày càng phát triển thì càng có thêm nhiều lĩnh vực văn
hoá, khoa học. Một lĩnh vực văn hoá, một ngành khoa học dù có
quan trọng đến đâu, muốn trở thành một môn học cũng phải qua
các giai đoạn:
+ Được lựa chọn những vấn đề cơ bản, thiết thực và phổ
thông, phù hợp với mục tiêu đào tạo của nhà trường, biên soạn
thành chương trình bộ môn.
+ Được cụ thể hoá thành sách giáo khoa, có kèm theo sách
hướng dẫn dạy.
+ Học sinh dựa vào sách giáo khoa, dựa vào sự hướng dẫn
của giáo viên để chuyển hoá những kiến thức từ sách vở thành
kiến thức, vốn hiểu biết của mình.
Theo quan điểm dạy học mới, quá trình dạy học phải là sự
kết hợp, phối hợp giữa hoạt động của thầy và hoạt động của trò
"thày chỉ đạo, trò chủ động". Muốn vậy, người giáo viên - người
chỉ đạo trong quá trình học phải có sự chuẩn bị tốt về mặt kiến
thức (soạn bài) và mặt thao tác, kỹ năng (đứng lớp).
- Soạn bài: Là nhiệm vụ quan trọng nhất của người giáo
viên, nó góp phần quan trọng vào sự thành công của giờ dạy.

Một bài soạn tốt sẽ giúp giáo viên chủ động được kiến thức
trong mọi tình huống. Để có một bài soạn tốt, giáo viên cần:
+ Đọc và nghiên cứu kỹ nội dung bài học trong sách giáo
khoa (nắm kiến thức).
+ Xác định mối liên quan của bài học với 1 bài đã học, sẽ
học và các môn học khác (thấy được tính logic của hệ thống
kiến thức). Mục đích là sử dụng hợp lý và có hiệu quả các
phương pháp dạy học.
+ Xác định rõ mục đích yêu cầu và kiến thức trọng tâm của
bài. Dự kiến thời lượng giảng cho các phần: mở rộng như thế
nào, phần nào, đưa số liệu mới, thông tin mới vào phần nào cho
phù hợp, phần nào chỉ cần giới thiệu cho học sinh biết
+ Chuẩn bị sẵn các phương tiện dạy học: chỗ nào dùng bản
đồ, biểu đồ, tranh ảnh, sử dụng như thế nào ?
+ Liên hệ với thực tế để nhằm mục đích giáo dục đạo đức,
giáo dục nhân cách.
+ Dự kiến các tình huống sẽ xảy ra khi giảng và các
phương án giải quyết.
+ Thiết kế trình tự các hoạt động sư phạm khi lên lớp: ổn
định, kiểm tra, giảng bài
- Lên lớp (giảng bài): Vai trò của người giáo viên trong giờ
học thể hiện rõ nhất ở bước lên lớp. Có thể có 1 giáo án tốt
nhưng cách giảng bài chưa tốt thì học sinh hoặc là sẽ thụ động
lĩnh hội kiến thức, hoặc là sẽ không lĩnh hội được những kiến
thức giáo viên truyền đạt. Trong khi lên lớp, đòi hỏi giáo viên
phải:
+ Có tác phong nghiêm túc, chững chạc, nhưng vui vẻ.
+ Biết dẫn dắt, phối hợp, điều khiển các hoạt động của học sinh.