Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp " Nâng cao năng lực khuyến nông viên các tỉnh trong việc đánh giá những mặt hạn chế của đất đến sức sản xuất thông qua việc sử dụng hệ thống các quyết định hỗ trợ SCAMP " pot

VIE 009/06 Báo cáo 6 tháng, tháng 10 năm 2008

1


Phụ lục 3

VIE 009/06: Nâng cao năng lực khuyến nông viên các tỉnh trong việc đánh giá
những mặt hạn chế của đất đến sức sản xuất thông qua việc sử dụng hệ thống
các quyết định hỗ trợ SCAMP






Khóa tập huấn SCAMP
ở Ninh Thuận từ 25-27 tháng 6 năm 2008







Khảo sát trước và sau khóa học

Các câu hỏi trước và sau khóa học được khảo sát trên 55 học viên tham dự tại khóa tập
huấn. Những câu hỏi trước khóa học được thiết kế nhằm xác định những gì mà các học viên xem
là các mặt hạn chế chính của đất đối đến sức sản xuất của đất trong khu vực họ phụ trách (Bảng
1). Các câu hỏi sau khóa học được xây dựng nhằm đánh giá bất kỳ thay đổi nào trong nhận thức

về các mặt hạn chế chính của đất và xác định những hoạt động tiếp theo mà các học viên dự định
thực hiện khi họ trở về từ khóa học (Bảng 2).
Khảo sát trước khóa học
Một trong số những nhóm đất chính ở Ninh Thuận là nhóm đất cát (Arenosols). Nhóm
đất này có cấu trúc yếu và lỏng lẻo, dẫn đến khả năng giữ nước kém và độ phì thấp. Hậu quả là
tiềm n
ăng sản xuất của đất thấp. Các hệ thống cây trồng mà các học viên đề cập bao gồm các hệ
thống luân canh với cây lúa và cây lưu niên.
VIE 009/06 Báo cáo 6 tháng, tháng 10 năm 2008

2
Bảng 1. Câu hỏi khảo sát trước khóa học và câu trả lời của học viên
Câu hỏi
Trả lời
(%)
1. Những cây trồng chính tại địa phương?
Lúa
Đậu phộng
Bắp
Nho
Thanh long
Điều
Mía
Cây ăn trái
Rau
Sắn
Thuốc lá
69
49
41

39
35
33
29
27
27
25
14

2. Những mặt hạn chế đến sản lượng cây trồng?
Đất thích hợp cho nông nghiệp
Độ phì thấp
Xói mòn đất trầm trọng và chảy tràn
Biện pháp quản lý đất kém
Thiếu kiến thức về kỹ thuật bón phân
Làm đất không kỹ do thời điểm canh tác không thích hợp
Không có bản đồ nông hóa
Thiếu hệ thống tưới tiêu
Không canh tác theo đường đồng mức
74
41
31
27
25
25
10
10
8

3. Những đặc tính nào của đất cần được cải thiện?

pH
Thành phần cơ giới
Độ phì đất
Đặc tính lý và hóa học đất
Hàm lượng chất hữu cơ đất
Áp dụng canh tác theo đường đồng mức
Cấu trúc đất
Khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng
Độ kết dính
31
27
25
25
22
22
20
14
8
VIE 009/06 Báo cáo 6 tháng, tháng 10 năm 2008

3

Khảo sát sau khóa học
Điều nhận thấy rõ ràng nhất sau khóa tập huấn (Bảng 2) là nhận thức của các học viên về
ảnh hưởng của những đặc tính cơ bản của đất đến sức sản xuất được nâng lên một cách đáng
kể so với trước khóa học. Các học viên đã thể hiện sự gia tăng trong nhận thức về vai trò của
thành phần cơ giới, chất hữu cơ, phân xanh và luân canh cây trồng để duy trì độ phì nhiêu đất
và sản lượng cây trồng. Các buổi thảo luận trong suốt khóa tập huấn cho thấy nhiều học viên
tin tưởng rằng việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng
đất, sản lượng cây trồng và là nguyên nhân của ô nhiễm môi trường.

Bảng 2. Câu hỏi khảo sát sau khóa học và ý kiến phản hồi từ học viên
1. Những đặc tính đất nào là quan trọng và cần được cải thiện?
Thành phần cơ giới của đất (và ghi nhận xét về ảnh hưởng của thành phần cơ giới
đến việc quản lý đất)
Độ tơi xốp và khả năng thấm nước
Cấu trúc đất
Độ phì đất (pH, EC và N, P, K)
Chất hữu cơ
Xói mòn
Tầng dí dẻ (phát hiện)
52

31
29
26
22
16
6
2. Những đề nghị gì để cải thiện độ phì đất và năng suất cây trồng tại địa phương sau khi tham dự
khóa tập huấn này?
Cần bón bổ sung chất hữu cơ
Luân canh và xen canh với cây họ đậu và cây phân xanh
Tổ chức các lớp tập huấn về SCAMP cho đồng nghiệp và nông dân
Nâng cao hiệu quả sử dụng nước
Sử dụng vôi để cải thiện pH
46
22
20
16
13

3. Sau khóa tập huấn anh/ chị có ý định truyền đạt những hiểu biết về SCAMP cho
đồng nghiệp và nông dân? Sẽ tổ chức bao nhiêu khóa? Số lượng người sẽ được tập
huấn?
Tổ chức khóa huấn luyện SCAMP cho đồng nghiệp và nông dân
Tổ chức ít nhất một khóa tập huấn cho mỗi xã trong huyện
Trung bình 20-30 nông dân cho mỗi lớp tập huấn
Đa dạng hóa hệ thống cây trồng dựa trên thành phần cơ giới đất
95
76
64
11
VIE 009/06 Báo cáo 6 tháng, tháng 10 năm 2008

4
Bổ sung chỗ hổng trong kiến thức
Từ khóa tập huấn, các học viên tham dự đã nhận ra những ảnh hưởng quan trọng của thành phần
cơ giới đất đến việc quản lý đất và sức sản xuất của đất. Các học viên đã nhận thức được rằng
việc quản lý đất theo từng vùng chuyện biệt thì rất cần thiết và quan trọ
ng hơn là áp dụng các
khuyến cáo của địa phương cho tất cả những loại đất. Đặc biệt, họ nhận ra tầm quan trọng của
các đặc tính hóa học đất trong tập huấn SCAMP cấp 3 (Carbon hữu cơ, kali dễ tiêu, lân dễ tiêu).
Sau khóa tập huấn, 87% học viên mong muốn được tham gia trong chương trình phòng phân tích
lưu động và hầu hết học viên mong muốn được đào tạo nâng cao ứng dụng SCAMP cấp 3.
Bảng 3. Nhữ
ng nội dung mà các học viên cho là cần thiết cho khóa tập huấn kế tiếp
STT Nội dung (%)
1 Tập huấn SCAMP cấp 3 95
2 Cần thiết phòng phân tích lưu động 87
3 Thêm nhiều lớp tập huấn SCAMP cho nông dân / khuyến nông viên khác 47
4 Làm thế nào xây dựng một hệ thống cây trồng thích hợp trên đất của họ 33

Những kế hoạch dự kiến thực hiện trong tương lai
Sau lớp tập huấn này các học viên cho biết sẽ phổ biến SCAMP cho các cán bộ khuyến
nông, hội nông dân và nông dân ở mức độ xã (Bảng 4). Nội dung nhấn mạnh vào biện pháp canh
tác, cách xác định thành phần cơ giới đất và việc sử dụng phân bón và bổ sung chất hữu cơ để cải
thiện độ phì đất. Thí dụ như việc bón chất bổ sung hữu cơ dạng cây phân xanh họ đậu hoặc phân
bò là biện pháp cung cấp đạm, thay thế phân hóa học và cải thiện pH cũng như cấu trúc đất.
Thêm vào đó, cách tiếp cận này cũng giúp giảm chi phí sản xuất.
Bảng 4. Những hoạt động mà các học viên dự định đảm nhận trong mạng lưới khuyến
nông địa phương sau khi trở về từ tập huấn này
STT Nội dung (%)
1 Sẽ tổ chức các khóa tập huấn SCAMP cho đồng nghiệp và nông dân 95
2 Áp dụng biện pháp cày bừa thích hợp để nâng cao độ phì đất 11
3 Cần có thêm tài liệu tập huấn 11
4 Thiết kế lại các hệ thống cây trồng 6
Kết luận
Các câu hỏi trước và sau khóa học đã cho thấy những chuyển biến trong cách nhận thức
của các cán bộ khuyến nông kết quả của việc tham gia khóa học. Đặc biệt là, việc quản lý đất đặc
thù và sự hiểu biết tốt hơn về sự thiếu hụt những chất dinh dưỡng chuyên biệt phải đi đến việc
quản lý đất tốt hơn ở mức độ nông trại. Một điều rõ ràng là các khuyến nông viên luôn mong
muốn truyền đạt kiến thức của họ đến các nông dân khác.