Bài Tập Thuyết Trình Nhóm.docx

~1~
BÀI TẬP THUYẾT TRÌNH NHĨM

# Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức từ đó nêu lên ý nghĩa
phương pháp luận của mối quan hệ này trong cơng tác phịng chống dịch covid ở vn hiện
nay.

1/ Về lý luận:
- Vật chất là gì ?
Theo Lênin : “Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan được
đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại,
phản ánh và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác.” đây là một định nghĩa hoàn chỉnh về
vật chất mà cho đến nay được các nhà khoa hoạc hiện đại coi là một định nghĩa kinh điển
.
định nghĩa vật chất của Lênin bao gồm các nội dung cơ bản sau đây:
+ thứ nhất, vật chất là thực tại khách quan – cái tồn tại hiện thực bên ngồi ý thức và
khơng lệ thuộc vào ý thức
+ thứ hai, vật chất là cái mà khi tác động vào các giác quan con người thì đem lại cho
con người cảm giác.
+ thứ ba, vật chất là cái mà ý thức chẳng qua là sự phản ánh của nó

- Ý thức là gì ?
Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, C.Mác khẳng định: “Ý niệm ( ý
thức) chỉ là vật chất được đem chuyển vào trong đầu óc con người và được cải biến đi ở
trong đó”
Xét về nguồn gốc tự nhiên, ý thức chỉ là thuộc tính của vật chất; nhưng khơng phải của
mọi dạng vật chất, mà là thuộc tính của một dạng vật chất sống có tổ chức cao nhất là bộ
óc người.

1

~2~
Ý thức khơng những có nguồn gốc tự nhiên mà cịn có nguồn gốc xã hội, hoạt động
thực tiễn của con người mới là nguồn gốc trực tiếp sự ra đời của ý thức. Do đó, ý thức là
một sản phẩm xã hội và là một hiện tượng mang bản chất xã hội.
 Bản chất ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách qaun, là quá
trình phản ánh tích cực, sáng tạo hiện tượng khách quan của óc người.

- Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức:
vật chất quyết định ý Theo qua điểm triết học Mác- Lênin, vật chất và ý thức có mối quan
hệ biện chứng, trong đó thức, cịn ý thức tác động tích cực trở lại vật chất.

* vật chất quyết định ý thức:
vai trò quyết định của vật chất đối với ý thức được thể hiện trên những khía cạnh trên:
+ thứ nhất, vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức.
+ thứ hai, vật chất quyết định nội dung của ý thức.
+ thứ ba, vật chất quyết định bản chất của ý thức.
+ thứ tư, vật chất quyết định sự vận động phát triển của ý thức.
* ý thức có tính độc lập tương đối và tác động trở lại vật chất:
điều này được thể hiện trên những khía cạnh sau:
+ thứ nhất, tính độc lập tương đối của ý thức thể hiện ở chỗ, ý thức là sự phản ánh thế
giới vật chất vào trong đầu óc con người, do vật chất sinh ra, nhưng khi đã ra đời thì ý
thức có “đời sống” riêng, có quy luật vận động, phát triển riêng, không lệ thuộc một cách
máy móc vào vật chất.
+ thứ hai, sự tác động của ý thức đối với vật chất phải thông qua hoạt động thực tiễn của
con người. Nhờ hoạt động thực tiễn, ý thức làm biến đổi những điều kiện, hoàn cảnh vật
chất, thậm chí cịn tạo ra “thiên nhiên thứ hai” phục vụ cho cuộc sống của con người.
+ thứ ba, vai trò của ý thức thể hiện ở chỗ nó chỉ đạo hoạt dộng, hành động của con
người;

2


~3~
nó cịn có thể quyết định làm cho hoạt động của con người đúng hay sai, thành công hay
thất bại.
+ thứ tư, xã hội ngày càng phát triển thì vai trò của ý thức ngày càng to lớn, nhất là trong
thời đại ngày nay, thời đại thông tin, kinh tế tri thức, thời đại của cuộc cách mạng khoa
học và công nghệ hiện đại, khi mà tri thức khoa học đã trở thành lực lượng sản xuất trực
tiếp.

- Ý nghĩa phương pháp luận:
+ Từ mối quan hệ giữa vật chất và ý thức trong triết học Mác- Lênin, rút ra ngun tắc
phương pháp luận là tơn trọng tính khách quan kết hợp với phát huy tính năng động chủ
quan .
+ Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, mọi chủ trương đường lối, kế hoạch, mục tiêu,
chúng ta đều phải xuất phát từ thực tế khách quan, từ những diều kiện, tiền đề vật chất
hiện có.
+ Phải tơn trọng và hành động theo quy luật khách quan, nếu không làm như vậy, chúng
ta sẽ phải gánh chịu những hậu quả khôn lường.

2/ Vận dụng ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý
thức trong cơng tác chống dịch:
Đại dịch covid-19 ở vn tính từ tháng 1/2020 đến nay được chia thành 4 giai đoạn:
-Giai đoạn 1 (23/1-16/4/2020):
+ Những ca bệnh đầu tiên xuất hiện từ 23 tháng 1 đến 19 tháng 3, đều truy tìm được
nguồn gốc. Ca bệnh đầu tiên xuất hiện tại tp.hcm là ca nhập cảnh từ vũ hán. Sau đó, thủ
tướng nguyễn xn phúc cơng bố dịch tại việt nam và ra quyết định "thắt chặt" biên giới,
thu hồi giấy phép hàng không và hạn chế thị thực.
+ Tháng 3, xuất hiện các ca lây lan trong cộng đồng. Việt nam tạm dừng nhập cảnh đối

với tất cả người nước ngoài từ 0 giờ ngày 22 tháng 3 đồng thời thực hiện cách ly tập
trung 14 ngày đối với mọi trường hợp nhập cảnh. Từ 0 giờ ngày 1 tháng 4, việt nam thực

3


~4~
hiện giãn cách tồn xã hội trong vịng 15 ngày. Cùng ngày, thủ tướng nguyễn xuân phúc
công bố dịch covid-19 trên phạm vi cả nước. Các biện pháp kiểm soát đã giúp việt nam
có 99 ngày khơng có ca lây nhiễm trong cộng đồng.
-Giai đoạn 2 (25/7/2020–1/12/2020):
+ 25 tháng 7 khi bộ y tế công bố ca nhiễm thứ 416 tại đà nẵng nhưng không truy được
nguồn lây cùng các ca nhiễm khác xuất hiện. Ngày 28 tháng 7, thành phố đà nẵng bắt đầu
thực hiện giãn cách xã hội. Từ ngày 31 tháng 7, việt nam xác nhận những ca tử vong. Từ
ngày 7 tháng 9, hoạt động của máy bay, tàu lửa, ô tô đi, đến đà nẵng có thể khơi phục. Đà
nẵng nới lỏng giãn cách xã hội hơn từ ngày 11 tháng 9.
-Giai đoạn 3 (28/1/2021–25/3/2021):
+ Bùng phát tại hải dương từ 1 người xuất khẩu lao động bị phát hiện dương tính khi
nhập cảnh nhật bản. Đợt dịch chủ yếu tại ổ dịch hải dương (726 ca, chiếm gần 80% tổng
số ca bệnh). Hải dương cách ly xã hội toàn tỉnh từ 16 tháng 2 đến hết 2 tháng 3. Để sử
dụng cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch covid-19, bộ y tế đã đồng ý nhập
khẩu 204.000 liều vaccine phòng covid-19 đầu tiên và việc tiêm vaccine covid-19 bắt đầu
từ ngày 8 tháng 3
-Giai đoạn 4 (27/4/2021- nay):
+ Biến chủng delta. Bùng phát tại nhiều nơi và lây lan mạnh ở tp hồ chí minh và các tỉnh
lân cận. Trong tháng 5, việt nam xuất hiện những đợt bùng phát cao độ hơn. Tp. Hcm
xuất hiện ổ lây nhiễm liên quan đến hội thánh truyền giáo Phục Hưng dẫn đến tp.HCM
phải áp dụng giãn cách xã hội từ ngày 31 tháng 5. Chính phủ Việt Nam cũng tạo điều
kiện nhập thêm 1 số loại vaccine khác nhau.
+ Ngày 7/7/2021 - sau hơn 1 tháng áp dụng giãn cách xã hội và số ca nhiễm vẫn gia tăng,

tp. Hcm quyết định tăng cường mức độ giãn cách bằng cách áp dụng chỉ thị 16 bắt đầu từ
0h ngày 09/07/2021.
+ Sau gần 3 tháng áp dụng chỉ thị 16, sau ngày 1 tháng 10, thành phố đã mở cửa phần
lớn các hoạt động trở lại và áp dụng chỉ thị 18 của thành uỷ tp.HCM. Ngày 11/10/2021,
chính phủ ban hành nghị quyết 128/nq-cp nhằm "thích ứng an tồn, linh hoạt, kiểm sốt
hiệu quả dịch covid-19", thay thế chỉ thị 15, 16, 19.

4


~5~

>> Bằng cách áp dụng nguyên tắc phương pháp luận được rút ra từ mối quan hệ giữa
vật chất và ý thức trong triết học Mác- Lênin là tôn trọng tính khách quan kết hợp với
phát huy tính năng động chủ quan trong cơng tác phịng chống dịch bệnh qua các giai
đoạn nêu trên, nhờ biết căn cứ vào hiện thực khách quan mà đưa các quyết định và cách
giải quyết hiệu qủa. Nhà nước đưa ra các biện pháp, những quyết sách và những hỗ trợ
nhanh chóng, kịp thời và quyết liệt trong dịch covid-19.
Đồng thời, với chủ trương trong văn kiện đại hội XII là phải nhìn thẳng vào sự
thật, phản ánh đúng sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật, Nhà nước ta đã cập
nhật liên tục, kịp thời tình hình diễn biến của dịch trong và ngồi nước. Cơng bố, kê khai
trung thực, cập nhật, rõ ràng, dễ truy cập, dễ hiểu đối với mọi người dân, không che giấu
các số liệu liên quan đến mọi thông tin liên quan đến dịch covid-19 và hoạt động phịng,
chống dịch của chính phủ.
Nhờ biết phát huy tính năng động sáng tạo của ý thức, phát huy vai trò nhân tố con
người, chống tư tưởng, thái độ thụ động, ỷ lại, bảo thủ…nước ta đã chủ động tiếp thu,
học hỏi cách chống dịch của các nước khác để đưa ra phương án hiệu quảnhanh chóng
kìm hãm sự lây lan của dịch bệnh đồng thời trấn an tâm lý người dân và sẵn sàng chia sẻ
thông tin, đóng góp các sáng kiến, bài học kinh nghiệm trong phòng, chống dịch bệnh đối
với cộng đồng quốc tế. Chủ động sản xuất nhiều trang thiết bị, dụng cụ, vật tư y tế, máy

thở, thuốc điều trị… trong nước. Kịp thời cung cấp cho y tế trong nước, giảm bớt chi phí
vận chuyển, tiết kiệm thời gian. Đồng thời nâng cao, khích lệ ý thức của người dân và
tinh thần đồn kết tương thân tương ái trong phịng chống covid-19.
Để thực hiện thành công công tác chống dịch, chúng ta khơng thể phủ nhận vai trị
về ý thức của mỗi người dân và toàn xã hội. Thực hiện khai báo y tế đầy đủ, đo thân
nhiệt, phục vụ cơngtác phịng chống dịch bệnh covid -19. Không trốn cách ly, tự cách ly
ở nhà khi trở về từ nơi khác, hạn chế đi ra ngồi nếu khơng cần thiết. Đeo khẩu trang khi
đi ra đường, đến các nơi công cộng, rửa tay sát khuẩn, giãn cách xã hội
Trong mùa covid -19 tinh thần tương thân tương ái của người dân được thể hiện rõ
nét. Có rất nhiều hoạt động nhân ái diễn ra: quyên góp các trang thiết bị y tế đến các bệnh

5


~6~
viện; phát khẩu trang, thuốc men miễn phí; quán cơm, lương thực,các đồ dùng miễn phí
để hỗ trợ những người khó khăn.

>>>> Thơng qua việc ứng dụng ý nghĩa phương pháp luận của mối qua hệ giữa vật chất
và ý thức, cho thấy triết học Mác – Lênin đóng vai trị rất quan trọng trong cơng tác
phịng chống dịch bệnh nói riêng và tất cả các hoạt động của nước ta nói chung. Từ việc
nhìn nhận một cách đúng đắn các hiện thực khách quan, những tiền đề, vật chất hiện có
mà đưa ra các chủ trương, đường lối, kế hoạch, mục tiêu rõ ràng và hợp lý nhằm nâng
cao hiệu quả hoạt động.

Thứ tư, khi xem xét các hiện tượng xã hội, cần phải tính đến cả điều kiện vật chất lẫn
nhân tố tính thần, cả điều kiện khách quan lẫn chủ quan.
Trong cơng tác phịng chống dịch của nước ta thời gian qua, nhà nước rất hiểu và quan
tâm đến tình hình cụ thể của từng giai đoạn. Trong các giai đoạn đầu, nước ta liên tục
tăng cường các cơ sở vật chất như máy thở, bệnh viện dã chiến, trang bị các khu các ly

tập trung, huy động nguồn lực cả về con người lẫn của cải …để có những điều kiện vật
chất tốt nhất cho cơng tác chống dịch . Về mặt tinh thần, nhà nước ta đã nhanh chóng,
chủ động cập nhật tình hình dịch bệnh cho người dân, tuyên truyền phương pháp phòng
chống cũng như trấn an người dân, tạo cho người dân được sự tin tưởng và an tâm qua
những lần thành công khống chế được dịch bệnh. Đồng thời khuyến khích và đánh giá
cao tinh thần tương thân tương ái của toàn thể nhân dân.
Trong đợt dịch bùng phát mạnh nhất ở giai đoạn vừa rồi kéo dài hơn 4 tháng, căn cứ vào
điều kiện vật chất và điều kiện khách quan, khi kinh tế có biểu hiện bị ảnh hưởng khá rõ
rệt do dịch bênh và các chỉ thị khơng cịn mang lại hiệu quả tích cực nữa, nhà nước ta đã
quyết định thiết lập một trạng thái “bình thường mới” cho tp.hcm cũng như cho cả nước,
cho phép người dân được quay trở lại hoạt động kinh tế, giáo dục cũng như các công việc
liên quan, lúc này người dân có thể kiếm ra thu nhập cho cuộc sống và đáp ứng các nhu
cầu thiết yếu. Xong, việc cho người dân trở lại sinh hoạt cộng đồng bình thường khơng

6


~7~
có nghĩa là bng xi, ngừng đối phó với dịch bệnh nhưng bên cạnh đó bộ y tế vẫn tích
cực tuyên truyền phương pháp phòng chống dịch như đeo khẩu trang, khử khuẩn, giữ
khoảng cách… đồng thời, để người dân yên tâm hơn khi quay trở lại với cộng đồng, bộ y
tế đã chủ động nhập hàng triệu liều vacine phịng chống covid và thực hiện cơng tác tiêm
chủng trên cả nước. Người dân có thu nhâp trở lại vừa được ổn định về mặt kinh tế, giảm
được các áp lực sau những ngày đóng cửa kéo dài vừa có thể phần nào an tâm về mặt sức
khoẻ trong thời kì dịch bệnh.

7