skkn mới nhất skkn lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức hồ chí minh trong dạy học một số tác phẩm văn 12

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (749.91 KB, 25 trang )

1

download by :

I. MỞ ĐẦU
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Đổi mới phương pháp, tạo sự chuyển biến sâu rộng trong quá trình dạy và học
là vấn đề then chốt đang được ngành giáo dục đặc biệt quan tâm. Do đó vấn đề đặt ra
cho mỗi giáo viên là phải làm sao để có phương pháp giảng dạy phù hợp với đặc
trưng bộ mơn đồng thời phát huy được tính năng động, sáng tạo của học sinh trong
giờ học, rèn luyện cho các em thói quen và khả năng tự học, tinh thần hợp tác, kĩ
năng vận dụng kiến thức liên môn vào những tình huống khác nhau trong học tập và
trong thực tiễn. Hơn nữa ở lứa tuổi này các em đang trong giai đoạn hình thành, phát
triển nhân cách nhưng do sự hiểu biết còn nhiều hạn chế, thiếu kinh nghiệm sống các
em thường xuyên chịu sự tác động của các yếu tố cả tích cực và tiêu cực, rất dễ bị lơi
kéo vào các hành vi xấu, lối sống ích kỉ, thực dụng, chạy theo lối sống buông thả,
lười học tập và tu dưỡng đạo đức, phai nhạt lý tưởng, thích hưởng thụ, ngại lao động,
chuộng những sinh hoạt thiếu lành mạnh, xa vào các tệ nạn xã hội thậm chí là vi
phạm pháp luật…[1]. Đó khơng chỉ là vấn đề nhức nhối của riêng gia đình, nhà
trường mà của tồn xã hội. Vì vậy, việc giáo dục tư tưởng, đạo đức cho các em ngay
từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường là điều rất cần thiết để giúp các em có định
hướng đúng trong hình thành nhân cách và những phẩm chất tốt đẹp của những công
dân tương lai. Trong tình hình đó việc giáo dục đạo đức cách mạng mà cụ thể là “học
tập và làm theo tấm gương đạo dức Hồ Chí Minh” chính là một trong những mục tiêu
giáo dục quan trọng mà Đảng ta đã xác định.
- Chủ tịch Hồ Chí Minh người con ưu tú của dân tộc, được thế giới suy tôn là
người anh hùng giải phóng dân tộc, là danh nhân văn hoá thế giới. Bác đã trở thành
một nhà đạo đức chân chính, một tấm gương đạo đức tuyệt vời suốt đời khơng
ngừng hồn thiện mình theo lý tưởng: chân, thiện, mỹ. Hồ Chí Minh là biểu tượng
của sự kết hợp hài hồ tinh hoa văn hóa dân tộc và tinh hoa văn hố của nhân loại,

Đơng và Tây. Chính trí tuệ siêu việt, vốn văn hố, vốn sống thực tế phong phú đồng
thời trải qua nhiều năm học tập và rèn luyện, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng bước
vươn lên tầm cao của trí tụê thời đại để từ đó vận dụng và phát triển, sáng tạo và đổi
mới, đóng góp vào kho tàng văn hố thế giới những giá trị văn hoá đặc sắc, in đậm
dấu ấn Việt Nam - Hồ Chí Minh.[2]
- “Văn học là nhân học” chức năng của văn chương là mang lại các giá trị nhận
thức, giá trị giáo dục, giá trị thẩm mĩ [3]. Bên cạnh việc ủng hộ cuộc vận động “học
tập và làm theo tấm gương đạo dức Hồ Chí Minh” bản thân tôi là giáo viên dạy văn
tôi nhận thấy Ngữ văn – một môn học về khoa học xã hội và nhân văn rất phù hợp để
tích hợp giáo dục cho học sinh các kĩ năng sống, bồi dưỡng tâm hồn, tinh thần yêu
nước, tự hào những truyền thống quý báu của dân tộc, giáo dục, rèn luyện, hồn thiện
nhân cách đạo dức thơng qua bài học được rút ra từ các tác phẩm văn học. Từ những
lí do trên cùng với việc thực hiện nghiêm túc tinh thần dạy học theo phương pháp đổi
mới đã được tiếp thu, bồi dưỡng qua các đợt tập huấn do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ
2

download by :

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

chức cộng với kinh nghiệm vốn có của mình, đã thúc đẩy tơi quyết tâm nghiên cứu đề
tài “ LƠNG GHÉP GIÁO DỤC TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH TRONG
DẠY HỌC MỘT SỐ TÁC PHẨM VĂN 12”.
Tôi hy vọng, bước đầu sẽ giải quyết được những vấn đề đặt ra. Góp phần nâng
cao chất lượng trong giờ học văn, tạo hứng thú học tập, nâng cao sự hiểu biết, giúp
các em trang bị kiến thức, kỹ năng, phát triển và hồn thiện nhân cách ở học sinh.
1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Với việc nghiên cứu đề tài này, tôi mong muốn sẽ góp phần nâng cao hiểu biết,
nhận thức của học sinh về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Phần nào giúp các

đồng nghiệp tiến hành dạy học tác phẩm văn học được tốt hơn, Học sinh tích cực,
hứng thú hơn trong việc tiếp thu, lĩnh hội kiến thức của bài học, hiểu sâu sắc hơn về
tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh góp phần giảm bớt số lượng học sinh yếu kém trong
nhà trường về mặt đạo đức - Tạo điều kiện cho các em phát triển tính chủ động, tự
giác trong việc lĩnh hội kiến thức từ một tác phẩm văn học cụ thể và áp dụng vào
cuộc sống.
1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Đề tài này đề cập đến một góc độ nhỏ trong nội dung và tư tưởng đạo đức Hồ
Chí Minh. Đưa ra phương pháp lồng ghép mang tính khả thi và cần thiết trong việc
giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh qua một số tác phẩm văn thơ ở lớp 12
1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết qua tìm hiểu các cuốn sách
à bài viết về Hồ Chí Minh.
- Phát huy tính tích cực chủ động và sáng tạo của học sinh, đạt học sinh vào
trung tâm của quá trình dạy học để các em trực tiếp tham gia vào giải quyết các vấn
đề, tình huống lồng ghép; biến quá trình truyền thụ tri thức thành quá trình học sinh
tự lĩnh hội, chiếm lĩnh tri thức và hình thành kĩ .
- Điều tra khảo sát thực tế - Trao đổi với học sinh: Điều tra bằng phiếu, bài
thu hoạch qua các đợt vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh”.

II. NỘI DUNG
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
- Trong cuộc đấu tranh dành độc lập dân tộc, bảo vệ tổ quốc và xây dựng xã
hội mới, Đảng ta và Bác Hồ kính u ln chăm lo, giữ gìn và phát huy truyền thống
đạo đức, vì đạo đức cách mạng đã trở thành một bộ phận quan trọng của nền tảng tư
tưởng xã hội, là động lực, sức mạnh to lớn để toàn Đảng toàn dân ta vượt qua mọi
thách thức, giành độc lập tự do, thống nhất Tổ quốc và xây dựng xã hội mới. Chủ tịch
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

3

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

Hồ Chí Minh đã để lại cho dân tộc ta một di sản vơ giá, đó là tư tưởng của Người,
trong đó có tư tưởng về đạo đức. Bản thân Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tấm gương
sáng ngời về đạo đức. Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức cách mạng, là truyền thống
dân tộc và tinh hoa đạo đức nhân loại, có tác dụng và ý nghĩa trong hôm nay, ngày
mai và mãi mãi sau này. Đảng ta xác định: “Tư tưởng Hồ Chí Minh soi đường cho
cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành thắng lợi, là tài sản tinh thần to lớn của Đảng
và dân tộc ta” [4], trở thành những giá trị bền vững của dân tộc Việt Nam và lan toả
ra thế giới.
- Ngày 27/3/2003, Ban bí thư có chỉ thị số 23CT/TW về đẩy mạnh nghiên cứu,
tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới.
- Ngày 7/11/2006, Bộ chính trị có chỉ thị 06-CT/TW của BCT về tổ chức cuộc
vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, trên khắp cả
nước, các nhà trường đã và đang phát động tổ chức thực hiện cuộc vận động này. Để
góp phần tiếp tục đẩy mạnh cuộc vân động ấy tại trường THPT Nguyễn Thị Lợi, việc
lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong giờ dạy là rất cần thiết. Nhà
truờng chính là một mơi trường tốt để truyền bá tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm giáo
dục thế hệ trẻ có niềm tin, nhận thức đúng đắn, tránh những tư tưởng sai lệch do
những thơng tin ngồi luồng, hay tác động tiêu cực từ xã hội.
- Theo chỉ thị 40/2008/CT-Bộ GD&ĐT ngày 22/7/2008 với mục tiêu phát huy
tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh trong học tập và các hoạt động xã hội
một cách phù hợp, hiệu quả. Dạy học Văn theo xu hướng tích hợp, chúng tơi mạnh
dạn lồng ghép tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh để nâng cao chất lượng giờ dạy, đáp
ứng nhu cầu dạy học trong thời kì đổi mới, đồng thời góp phần hình thành và giáo

dục nhân cách, đạo đức cho học sinh. Bởi thế mạnh của môn Văn là gắn với giáo dục
đạo đức cho con người, nên việc lồng ghép tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học văn là một việc làm hoàn toàn phù hợp với đặc trưng của bộ môn. Đây là một
phương pháp thiết thực và hiệu quả nhất để giáo dục đạo đức truyền thống, đạo đức
cách mạng cho thế hệ trẻ theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh.
2.2. THỰC TRẠNG
2.2.1. Thực trạng về đạo đức của học sinh hiện nay
Trong những năm gần đây do những tác động xấu từ môi trường xã hội hiện
đại. Sự ảnh hưởng của những tư tưởng văn hoá xấu, ngoại lai, cùng những ảnh hưởng
của khoa học cơng nghệ: điện thoại, internet, games... thậm chí những hành động
phạm pháp của người lớn đã tác động tiêu cực, trực tiếp đến phẩm chất, lối sống của
một bộ phận học sinh, dẫn đến những hiện tượng suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lý
tưởng, thích chạy theo lối sống thực dụng, Các tệ nạn xã hội có nơi, có lúc đã xâm
nhập vào trong trường học, thậm chí đánh thầy, gây án, giết người, cướp của, … số
này tuy khơng phổ biến nhưng có xu hướng gia tăng, làm băng hoại đạo đức, tha hoá
nhân cách; gây nỗi đau, đáng lo ngaị cho các bậc cha, mẹ; đã tác động xấu tới các giá
trị đạo đức truyền thống, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác giáo dục đạo đức học
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

4

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

sinh, đến an ninh trật tự xã hội. Đặc biệt các thế lực phản động đang tìm mọi cách
chống phá cách mạng XHCN ở Việt Nam. Với âm mưu “diễn biến hịa bình”, lợi
dụng“Tự do, dân chủ, dân quyền, dân tộc, tơn giáo,...” để kích động gây rối trật tự,
an ninh xã hội, lôi kéo đặc biệt là thanh niên, học sinh, ...[5]. Vì vậy, chúng ta cần

phải tích cực giáo dục cho học sinh nhận thức được âm mưu thâm độc của kẻ thù,
đồng thời nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng; tăng cường cơng tác giáo dục chính
trị tư tưởng nói chung, giáo dục đạo đức nói riêng cho học sinh, cho thế hệ trẻ; là vấn
đề cấp thiết, đặc biệt chú trọng trong giai đoạn hiện nay.
2.2.2. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện đề tài:
Cơng cuộc vận động “ học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Hồ Chí
Minh” đã phát triển rộng khắp trong cả nước: trong các ngành nghề, các cơ quan
đoàn thể và đặc biệt là ngành giáo dục. Sở giáo dục và đào tạo tỉnh Thanh Hóa nói
chung và trường THPT Nguyễn Thị Lợi nói riêng đã quán triệt thực hiện cuộc vận
động này và đưa vào kế hoạch dạy học trong nhiều năm nay ở tất cả các bộ mơn.
Ngồi những hoạt động ngoại khóa của đồn trường thì giáo viên cũng đã tìm tịi vận
dụng tích hợp vào trong bài dạy của mình đặc biệt là ở bộ mơn Ngữ văn, Lịch sử,
GDCD... Vì vậy, khi thực hiện đề tài này chúng tơi cũng có thuận lợi nhưng cũng
khơng ít khó khăn:
* Thuận lợi: Được sự hỗ trợ của chi bộ, ban giám hiệu nhà trường động viên,
tạo điều kiện thuận lợi trong công tác giảng dạy. Hơn nữa phần lớn học sinh phổ
thơng đều có hiểu biết cơ bản về Bác qua học tập các môn học khác, sinh hoạt Đồn,
tiếp nhận những thơng tin đại chúng,... Ở mức độ nhất định, các em nhận thức được
vai trị, cơng lao to lớn của Bác đối với dân tộc, nhân loại, gia đình và bản thân.
* Khó khăn:
- Thực trạng dạy học tích hợp hiện nay: Qua thực tế chúng tơi nhận thấy về
vấn đề áp dụng tích hợp trong dạy học Ngữ Văn đã được giáo viên tiếp cận nhưng
chưa thật sự có chiều sâu. Sự tiếp cận ấy có thể chỉ dừng lại ở việc nắm được quan
điểm, nguyên tắc xây dựng chương trình và SGK mới là theo định hướng tích hợp.
Thế nhưng tích hợp như thế nào, với nội dung và phạm vi nào thì thực sự là vấn
đề khó khăn với các giáo viên. Do vậy dẫn đến thực trạng là nhiều giờ dạy, GV chưa
chú ý đến việc vận dụng quan điểm tích hợp, dẫn đến việc khai thác bài dạy thiếu tính
hệ thống, thiếu chiều sâu, làm cho chất lượng bài dạy khơng đạt; nhiều giờ dạy, GV
tích hợp một cách gượng gạo, các đơn vị kiến thức được tích hợp khơng có mối liên
hệ gắn bó và lựa chọn đơn vị kiến thức tích hợp chưa trọng tâm, thiếu sự chuẩn bị kĩ,

sử dụng tích hợp một cách tùy hứng dẫn đến hiệu quả tích hợp khơng cao.
- Về phía HS phổ thơng có hiểu biết cuộc đời, hoạt động, tư tưởng Hồ Chí
Minh nhưng chưa sâu sắc, cịn một số nhầm lẫn, sai lầm về sự kiện. Hiểu biết của các
em về Hồ Chí Minh và tư tưởng của Người cịn đơn giản, nặng về cảm tính, tác động
của tư tưởng Hồ Chí Minh đến suy nghĩ, hành động của HS chưa mạnh mẽ, hiệu quả
chưa cao. Hơn nữa, trường THPT Nguyễn Thị Lợi tiền thân là bán công tỉ lệ tuyển
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

5

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

sinh đầu vào thấp, đa số học sinh còn lười học nên sự say mê của các em với các mơn
học trong đó có Ngữ văn cịn thấp.
2.3. GIẢI PHÁP LỒNG GHÉP GIÁO DỤC TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ
MINH TRONG DẠY HỌC NGỮ VĂN
2.3.1. Vấn đề đặt ra
Là giáo viên khơng những cần có phương pháp dạy học phù hợp nhằm truyền
đạt đủ kiến thức cho học sinh lĩnh hội và tiết học khơng bị nhàm chán mà cịn hướng
đến giáo dục tư tưởng nhân cách cho học sinh thơng qua giờ dạy. Để đạt được điều
đó người giáo viên phải giúp học sinh kiến tạo kiến thức dưới sự tác động của người
thầy. Giáo sư Trần Đình Sử qua bài viết “Đọc hiểu văn bản – một khâu đột phá trong
nội dung và phương pháp dạy văn hiện nay” đã nhận định: “…Môn văn trong nhà
trường là môn đọc văn. Dạy văn là dạy cho học sinh năng lực đọc, kĩ năng đọc để học
sinh có thể đọc - hiểu bất cứ văn bản nào cùng loại…từ đó giúp các em phát triển
năng lực tư duy sang tạo, tiếp nhận các giá trị cốt lõi: nhận thức, giáo dục, thẩm mĩ,
cái hay, cái đẹp…[6] thì việc lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh

trong các bài day học văn là cần thiết và có nhiều ý nghĩa.
2.3.2. Nguyên tắc lồng ghép tích hợp vào bài dạy
Đối với việc lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học
văn có thể thơng qua nhiều hình thức. Bên cạnh các biện pháp đặc trưng của bộ mơn,
tích hợp ngang, tích hợp dọc với phân mơn Tiếng Việt, Tập làm văn, tích hợp liên
mơn Để phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo, khả năng vận dụng kiến thức đã
biết vào các tình huống mới của học sinh thì trong một bài dạy có thể dùng hình ảnh,
thước phim tư liệu, kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh, trích dẫn những câu nói của
Bác mang tính đúc kết…Liên kết nội dung bài học với nội dung tư tưởng Hồ chí
Minh. Nêu kết luận khái quát về nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh cần học tập. Giáo
viên phải khéo léo trong việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh vào các bài học, vẫn đảm bảo tính chính xác, khoa học, khắc sâu được kiến
thức trọng tâm, đồng thời làm cho bài học trở nên nhẹ nhàng, xúc động, giúp học sinh
hiểu sâu hơn về tư tưởng Hồ Chí Minh, tạo hứng thú khi tiếp cận và góp phần sáng tỏ
vấn đề cốt lõi trong tư tưởng Hồ Chí Minh là tư tưởng đạo đức cách mạng. Qua đó,
giúp học sinh trang bị kiến thức, kỹ năng mới trong hoạt động thực tiễn. Sau đây là một
số nội dung mà tôi đã thực hiện lồng ghép khi dạy tác phẩm văn 12.
2.3.3. Một số giải pháp lồng ghép cụ thể trong các bài dạy
2.3.3.1. Văn bản Tuyên ngôn độc lập (TNĐL) - Hồ Chí Minh
Đối với văn bản này gồm 2 phần giáo viên có thể lồng ghép giáo dục tư tưởng
Hồ Chí Minh ở bất cứ thời điểm nào miễn là phù hợp.
A. Phần một: Tác gia Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

6

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

A1/ Hoạt động I. Vài nét về tiểu sử.
Khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu quá trình hoạt động cách mạng của Bác có
dấu mốc rất quan trọng vào năm 1911 Bác ra đi tìm đường cứu nước. Giáo viên có
thể cho học sinh quan sát những bức ảnh tư liệu về cuộc hành trình cứu nước của Bác
trước khi kể cho các em nghe câu chuyện về Người, vừa tạo sự lôi cuốn, vừa giáo dục
cho các em tinh thần yêu nước bằng câu chuyện “Hai bàn tay”.

Khi vào Sài gòn Nguyễn Tất Thành gặp lại anh Tư Lê người quen cũ lúc còn ở
Phan Thiết . Người tâm sự với Tư Lê:
- Tơi muốn đi ra nước ngồi, xem nước Pháp và các nước khác. Sau khi xem xét họ
làm như thế nào, Tôi sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta...Anh muốn đi với tôi không
- Nhưng bạn ơi! Chúng ta lấy đâu ra tiền mà đi - Tư Lê nói lại.
- Nguyễn Tất Thành vừa nói vừa giơ hai bàn tay - Đây, tiền đây. Chúng ta sẽ làm bất
cứ việc gì mà sống và để đi… Tư Lê không đủ can đảm để giữ lời hứa, Bác lấy tên là
Văn Ba một mình làm phụ bếp trên tàu La-tu-sơ-trơ-rê-vin ra nước ngồi tìm đường
cứu nước. Cũng chính “hai bàn tay” của mình, Bác đã phải làm rất nhiều nghề khác
nhau: làm vườn tại miền Bắc nước Pháp, quét tuyết, vét bùn ở Luân Đôn... Mặc dù
rất bận bịu với công việc nhưng Bác vẫn tranh thủ học Ngoại ngữ , nhờ đó người đã
biết rất nhiều thứ tiếng và có thể giao tiếp với nhiều người nước ngồi, thậm chí trong
thời gian bệnh nặng người vẫn còn tranh thủ học thêm tiếng Tây Ban Nha. [7]
Thông qua câu chuyện giáo viên kể, học sinh thấy được lí tưởng độc lập dân
tộc, ý chí, niềm tin và nghị lực vượt qua khó khăn và thử thách đi khắp năm châu,
bốn biển để đạt được khát vọng tìm đường cứu dân, cứu nước khỏi ách đơ hộ của
thực dân phong kiến, giải phóng cho dân tộc – đó là bài học về lối sống có hồi bão,
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

7

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

có lý tưởng yêu nước. Học sinh càng biết ơn sự hi sinh lớn lao của Bác để có cuộc
sống như ngày nay.
A2/ Hoạt động 2: Sự nghiệp văn học
Ngoài việc hướng dẫn học sinh phải nắm được quan điểm sáng tác văn
chương, di sản văn học, phong cách nghệ thuật. Giáo viên cần chú ý lồng ghép tư
tưởng HCM qua cách viết các tác phẩm văn chương của Bác. Nhấn mạnh để học sinh
thấy được thiên chức của người cầm bút sáng tác, ý thức được cái tâm của nhà văn.
Văn học cần hướng đến tính dân tộc, đề cao sự sáng tạo của người nghệ sĩ và đặc biệt
phải có tính chân thật. Vì vậy, tác phẩm văn học của Bác dù sáng tác trong nhiều thời
gian khác nhau nhưng đều thể hiện vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất tài năng của HCM.
Bác viết khơng chỉ bằng trí tuệ sắc sảo mà còn bằng cả tấm lòng yêu nước vĩ đại. Với
văn chính luận lời lẽ thuyết phục, lập luận chặt chẽ, hành văn súc tích giàu hình ảnh
thấu tình đạt lý. Truyện và hồi ký bút pháp hiện đại có tính chiến đấu mạnh mẽ văn
phong đa dạng, dí dỏm và hài hước. Thơ ca có sự hoà hợp độc đáo giữa bút pháp cổ
điển và bút pháp hiện đại, giữa chất trữ tình và chất thép, giữa sự trong sáng giản dị
và hàm súc sâu sắc. [3], [8]
Trong quan điểm sáng tác: Hồ Chí Minh coi văn học là vũ khí phục vụ đắc
lực cho sự nghiệp cách mạng, nhà văn là chiến sĩ trên mặt trận văn hố. Đó là vũ khí
chiến đấu lợi hại phụng sự cho sự nghiệp cách mạng: Quan điểm này thể hiện trong
hai câu thơ:
              “Nay ở trong thơ nên có thép,
               Nhà thơ cũng phải biết xung phong”
                                  (“Cảm tưởng đọc Thiên gia thi”). [3], [8]
GV có thể liên hệ đến một số bài thơ trong tập Nhật kí trong tù – Hồ Chí Minh
giúp học sinh cảm nhận được giọng điệu vui tươi nhưng kiên cường, cứng cỏi, ý chí,
bản lĩnh cách mạng, chất thép - tinh thần thép của Bác: Những câu thơ đề từ:

Thân thể ở trong lao,
Tinh thần ở ngoài lao;
Muốn nên sự nghiệp lớn,
Tinh thần càng phải cao.
Hoặc:

Bốn tháng rồi
... May mà:
Kiên trì và nhẫn nại
Không chịu lùi một phân
Vật chất tuy đau khổ
Không nao núng tinh thần...
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

8

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

Quan điểm sáng tác và những đóng góp lớn lao về văn học nghệ thuật, chúng ta
càng khâm phục tinh thần đấu tranh Cách Mạng kiên cường, lòng yêu nước, sự say
mê lao động, nghệ thuật của Hồ Chí Minh. Từ đó giáo dục cho học sinh tình u tổ
quốc, sống có ý chí, bản lĩnh. Khơi dậy lịng tự hào của nhân dân Việt Nam về vị lãnh
tụ vĩ đại của nhân dân - Hồ Chí Minh, nhà yêu nước, nhà cách mạng vĩ đại của dân
tộc, nhà hoạt động lỗi lạc của phong trào công nhân quốc tế, nhà nghệ sĩ lớn trên
nhiều lĩnh vực, danh nhân văn hóa thế giới.
B. Phần hai: Tác phẩm “Tun ngơn độc lập” của Hồ Chí Minh
Hoạt động 1: Tiểu dẫn: - Hoàn cảnh sáng tác của TNĐL

Nếu sử dụng máy chiếu làm cơng cụ hỗ trợ thì giáo viên có thể sử dụng những
thước phim tư liệu về Bác khi đọc bản tuyên ngôn độc lập sang 2/9/1945 tại Quảng
trường Ba Đình

Hồ Chủ Tịch đọc tun ngơn độc lập ngày 2/9/1945
Giáo viên có thể lồng ghép, kể cho các em nghe chỉ thị của Đảng và Bác:
“Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của ta”,“ Sau khi Nhật đảo chính Pháp, qn
Pháp bị đánh bại trên tồn Đơng Dương, qn Đồng Minh chuẩn bị kéo vào Đông
Dương. Thời cơ tổng khởi nghĩa đã chín muồi. [9] Trong lúc Bác đang bị bệnh rất
nặng giữa rừng Tân Trào, khi tỉnh lại Bác dặn đồng chí Võ Nguyên Giáp: “Lúc này
thời cơ thuận lợi đã tới, dù hi sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng
phải kiên quyết giành cho được độc lập” [5] Dù trong hoàn cảnh nào Bác vẫn nghĩ tới
dân tộc. Qua đó HS thấy được tầm vóc tư duy chiến lược, sự nhạy bén trong nhận
định và chỉ đạo chớp thời cơ mang đến thắng lợi đầy ý nghĩa của cách mạng tháng
8/1945 cũng như tình thần vì dân vì nước của Bác giúp HS nhận thức rằng muốn
thành công phải biết nắm bắt cơ hội.

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

9

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

* GV có thể lồng ghép trong phần củng cố bài học sau khi đọc hiểu xong
tác phẩm - Tích hợp trong kiểm tra đánh giá . GV sẽ đưa câu hỏi gợi mở mang tính
tổng kết đồng thời lồng câu hỏi tích hợp giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh.
+ Thực hành luyện tập : GV chia lớp thành 2 nhóm: sử dụng phiếu học tập - sử

dụng máy chiếu. - HS thảo luận, ghi vào phiếu học tập:
PHIẾU HỌC TẬP TÁC PHẨM TNĐL
Hỏi

Trả lời

Nhóm 1
Lí giải vì sao bản tuyên ngôn độc lập từ
khi ra đời cho đến nay là một áng văn
chính luận có sức lay động sâu sắc hàng
chục triệu trái tim con người?

Hỏi

Trả lời

Nhóm 2
Qua văn bản em hãy cảm nhận tư tưởng,
tình cảm của Bác?
- Dự kiến trả lời : sau khi thu phiếu học tập giáo viên trình chiếu:
PHIẾU HỌC TẬP TÁC PHẨM TNĐL
Hỏi
Nhóm 1

Trả lời
- Có giá trị lịch sử lớn lao.

Lí giải vì sao bản tun ngơn độc lập từ
khi ra đời cho đến nay là một áng văn
chính luận có sức lay động sâu sắc hàng

chục triệu trái tim con người?

- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, bằng
chứng xác thực, ngôn ngữ chuẩn xác,
giọng văn khi hùng hồn đanh thép, khi
chan chứa tình cảm, giàu sức thuyết
phục

Hỏi

Trả lời

Nhóm 2

- Chứa đựng tình cảm u nước, thương
Qua văn bản em hãy cảm nhận tư tưởng, dân nồng nàn, niềm tự hào sâu sắc của
chủ tịch Hồ Chí Minh về Tổ quốc, nhân
tình cảm của Bác?
dân.
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

10

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

+ Vận dụng: Qua "Tuyên ngôn Độc lập" em đã học hôm nay, em rút ra ý nghĩa lịch
sử và bài học cho bản thân ?

( Thông qua bài tập vận dụng hình thành cho học sinh kĩ năng nhận thức- nhận thức
về bản than. Từ đó giáo dục và hình thành kĩ năng sống cho học sinh.) Tùy vào từng
đối tượng HS, GV có thể khơi gợi - Học sinh thảo luận và có thể trình bày theo suy
nghĩ cá nhân
GV chốt: Dạy "Tun ngơn Độc lập" là khơi dậy lịng tự hào và tình u đất nước
Gần 70 năm đã trơi qua, những tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong
“Tuyên ngôn Độc lập” đã trở thành sức mạnh to lớn, đưa dân tộc Việt Nam vượt qua
mọi khó khăn thách thức. TNĐL đã và đang khơi nguồn sáng tạo soi sáng con đường
cách mạng Việt Nam hướng lên tầm cao mới trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
vững chắc Tổ quốc XHCN trong thời kỳ phát triển mới; vì mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn minh.
Là công dân của nước Việt, mỗi người trước hết phải có lịng u nước. Đó là
tình cảm gắn bó với quê hương, đất nước; yêu thương đối với đồng bào, giống nịi;
lịng tự hào dân tộc chính đáng; cần cù, sáng tạo trong lao động; có tinh thần sẵn sàng
đem hết khả năng của mình phục vụ lợi ích của Tổ quốc; đoàn kết, kiên cường bất
khuất chống giặc ngoại xâm. Đây chính là truyền thống cao quý và thiêng liêng nhất
của dân tộc Việt Nam, là cội nguồn của các giá trị truyền thống khác.
2.3.3.2. Tác phẩm Rừng xà nu – Nguyễn Trung Thành
Khi dạy tác phẩm này trong phần I. Tiểu dẫn: Tìm hiểu xuất xứ và hồn cảnh
ra đời tác phẩm GV có thể lồng ghép lí tưởng độc lập dân tộc, sự hi sinh quên mình
vì độc lập dân tộc, hạnh phúc của nhân dân trong tư tưởng Hồ Chí Minh qua Lời kêu
gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước - Sau hiệp định Giơ-ne-vơ đất nước ta tạm thời
chia làm hai miền. Miền Bắc được giải phóng tiến lên xây dựng CNXH, miền Nam
vẫn cịn nằm trong vịng kìm kẹp của Mĩ - Ngụy. Sau khi thất bại trong chiến lược
“Chiến tranh đặt biệt” Mĩ trực tiếp nhảy vào miền Nam, Bác kêu gọi cả nước đứng
lên chống Mĩ. Người nói: Dù Mĩ có đưa mấy chục vạn quân vào miền Nam, nhân dân
ta cũng quyết tâm đánh bại chúng, chúng càng thua đau ở miền Nam thì chúng càng
điên cuồng ném bom miền Bắc... Đế quốc Mĩ giống như con thú dữ bị thương cố giãy
giụa trước hơi thở cuối cùng.“Chiến tranh có thể kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm

hoặc lâu hơn nữa..nhân dân Việt Nam quyết không sợ! Khơng có gì q hơn độc lập,
tự do. Đến ngày thắng lợi, nhân ta xây dựng đất nước đàng hoàng hơn, to đẹp
hơn…” Người căn dặn đồng bào cả nước “Đánh cho Mĩ cút, đánh cho ngụy nhào,
Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn” - (Thư chúc mừng năm mới năm 1969) [5]

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

11

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

Qua đó, HS thấy đươc sự quyết tâm giành lại độc lập, thống nhất đất nước của
Bác cũng như đồng bào cả nước nói chung, miền Nam nói riêng. Giúp các em dễ
dàng khi tiếp nhận giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm đồng thời rút ra được bài
học nhận thức phải biết trân quý nền độc lập tự do và những con người đã hi sinh vì
nền độc lập ấy. Từ đó, các em sẽ có những hành động thiết thực để xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc.
2.3.3.3. Tác phẩm “Vợ nhặt” của nhà văn Lim Lân.
Một khía cạnh đạo đức cao quý ở Hồ Chí Minh chính là tình u thương con
người bao la. Ở góc độ này giáo viên có thể khai thác và sử dụng các nguồn tài liệu
để lồng ghép khi dạy tác phẩm. Để tạo được sự lôi cuốn ở HS, tạo tâm thế chủ động
tiếp nhận bài học. Sau khi dẫn lời vào bài GV cho HS quan sát những bức ảnh về nạn
đói và có thể kể cho các em nghe những câu chuyện về Bác:

Những người chết đói ở trại Giáp Bát được cải táng về nghĩa trang Hợp Thiện
(Hà Nội). Ảnh Võ An Ninh
Ngay sau khi Hà Nội khởi nghĩa thắng lợi từ chiến khu Bác về Hà Nội, Người

rất đau lòng khi thấy nhân dân ta trải qua trận đói khủng khiếp bởi hậu quả chính sách
cai trị tàn bạo của thực dân, phong kiến và phát xít. Vì vậy, ngay sau khi đọc Tun
ngơn độc lập Người đã ra sắc lệnh diệt “giặc đói” và bản thân cũng nhịn ăn để dành
gạo cứu đói - Người kêu gọi: “ tôi xin đề nghị với đồng bào cả nước, và xin thực
hành trước: Cứ 10 ngày nhịn ăn 1 bữa, mỗi tháng nhịn 3 bữa…[10] Bác đã từng căn
dặn các vị lãnh đạo “ Độc lập dân tộc phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội đem lại cơm
no, áo ấm cho dân, nếu độc lập, dân còn nghèo đói thì độc lập khơng có nghĩa lí
gì”[5]. Qua đó, HS sẽ có cái nhìn bao qt hơn về nạn đói 1945. Giúp các em hiểu
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

12

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

sâu sắc hơn về nội dung tác phẩm, từ đó khái quát được giá trị hiện thực và nhân đạo
của tác phẩm. Cùng với tình yêu thương bao la của vị cha già kính yêu – Hồ Chí
Minh sẽ giáo dục cho HS nhận thức được tình người trong lúc khó khăn, nguy hiểm
vẫn sẵn sàng cưu mang đùm bọc - vốn là truyền thống tốt đẹp của người Việt “ Một
miếng khi đói bằng một gói khi no”.
2.3.3.4. Tác phẩm Bác ơi của Tố Hữu.
Khi hướng dẫn HS cảm nhận về hình tượng Bác Hồ. GV có thể lồng ghép tích
hợp lí tưởng độc lập dân tộc, sự hi sinh quên mình vì hạnh phúc dân tộc, tình yêu
thương nhân loại, lối sống giản dị, đức khiêm tốn… của một người bình dị mà ai
cũng có thể học tâp để làm một người công dân tốt. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng
tứng nói: “ Chủ tịch Hồ Chí Minh cao mà không xa, mới mà không lạ, to lơn mà
khơng làm ra vĩ đại, sáng chói mà khơng gây choáng ngợp, gặp lần đầu mà như thân
thuộc từ lâu”.[11] Qua đó, giúp HS thấy được vẻ đẹp hình tượng của Hồ Chí Minh

qua lịng biết ơn cơng lao trời biển và tấm gương sáng ngời. Bác chưa bao giờ được
thảnh thơi vì “nỗi thương đời”. Tình thương của Bác gắn liền với lí tưởng và lẽ sống.
Yêu nước, lo lắng cho vận mệnh của đất nước. Thương người, thương xót, cảm thơng
với những người đau khổ bất hạnh. Cả cuộc đời Người hi sinh, phấn đấu để đất nước
được độc lập, đồng bào được tự do, hạnh phúc. Cuộc sống giản dị, thanh bạch, cao
quý, quên mình vì nhân dân. Khi dạy ở những câu thơ sau:
Ơi, phải chi lịng được thảnh thơi
Năm canh bớt nặng nỗi thương đời
Bác ơi, tim Bác mênh mơng thế
Ơm cả non sơng mợi kiếp người.
Bác để tình thương cho chúng con
Một đời thanh bạch, chẳng vàng son
Mong manh áo vải hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mịn…
Nhớ đơi dép cũ nặng cơng ơn…
Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn.
Trong thời đại kinh tế thị trường, Công nghệ thông tin…một bộ phận không
nhỏ thanh thiếu niên do bị tác động bởi nhiều yếu tố tiêu cực như : phim ảnh, mạng
xã hội…đã dẫn đến lối sống khơng lành mạnh, suy thối về đạo đức, lối sống hưởng
thụ, ích kỉ, thưc dụng. Từ trang phục, đi đứng, nói năng, cách cư xử với mọi người
thiếu văn hóa, thiếu tình người… Vì vậy giáo dục học sinh học tập đức tính giản dị,
tình thương u con người của Bác là vơ cùng cần thiết từ đó góp phần hình thành,
hồn thiện nhân cách cho học sinh. Bác Hồ của chúng ta vô cùng giản dị. Dù ở cương
vị nào lối sống của Người cũng giản dị. Người sống giản dị nhưng khơng tầm thường,
trên thế giới khơng có vị lãnh tụ nào mà suốt cuộc đời với bộ đồ kaki đã ngả màu với
đơi dép cao su mịn gót, sống trong ngơi nhà sàn. Người sống thanh bạch không ham
địa vị, không màng danh lợi, luôn hi sinh vì dân vì nước. Người nhiều lần tâm sự: “
Tơi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước nhà hoàn toàn độc
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

13

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học
hành. Riêng phần tơi thì làm một cái nhà nho nhỏ, nơi có non xanh nước biếc để câu
cá, trồng hoa, sớm chiều làm bạn với các cụ già hái củi, em trẻ chăn trâu, khơng dính
líu gì với vịng danh lợi”[10]. Trong cuộc tổng di chuyển năm 1946 dù cịn một ngày
Bác vẫn cuốc đất, trồng rau. Có một nhà báo nước ngoài đã nhận xét: “ Người giống
một thầy giáo ở nông thôn hơn là vị chủ tịch nước”. Đức tính giản dị của Bác được
nhà thơ Tố Hữu ca ngợi trong nhiều bài thơ. Vì vậy GV cũng có thể vận dụng tư
liệu này khi dạy các bài thơ của Tố Hữu.Trong bài học, GV cho HS xem về hình
ảnh giản dị của Bác trong cuộc sống hàng ngày hay xem đoạn phím ngày tang lễ…
của Bác để khắc sâu hơn hình ảnh của Người.

Phong cách giản dị của Hồ Chủ Tịch

Các thiếu nhi khóc trong lễ tang Hồ Chí Minh năm 1969

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

14

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

2.3.4 . Giáo án minh họa
Tiết 4
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP - Hồ Chí Minh
(Phần 1: Tác giả)
1. Mục tiêu cần đạt: Sau bài học học sinh đạt được
1.1. Kiến thức: - Khái quát về cuộc đời, quan điểm sáng tác và phong cách nghệ
thuật của Hồ Chí Minh.
1.2. Kĩ năng: Vận dụng kiến thức về quan điểm sáng tác và phong cách nghệ
thuật của Hồ Chí Minh để phân tích thơ văn của Người.
Kỹ năng sống cơ bản: - Tự nhận thức, xác định giá trị về chủ nghĩa yêu nước và
sức mạnh của dân tộc trong cuộc chiến đấu và chiến thắng oanh liệt, qua đó rút ra
bài học cho bản thân về lòng yêu nước và ý thức trách nhiệm cơng dân.
1.3. Thái độ: Kính u vẻ đẹp tư tưởng và tâm hồn của Hồ Chí Minh. Trân trọng
di sản của Bác và tự hào về độc lập dân tộc
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
2.1. Giáo viên: Sách giáo khoa Ngữ văn 12, giáo án, đọc tài liệu tham khảo, phiếu
học tập…
2.2.Học sinh: chủ động tìm hiểu bài qua hệ thớng câu hỏi sách giáo khoa và sự
hướng dẫn chuẩn bị bài của giáo viên
3. Tổ chức các hoạt động học tập:
3.1 Ổn định lớp.
3.2 Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS
3.3 Tiến trình bài dạy:
Lời vào bài: Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đặt nền móng, người mở đường cho văn
học cách mạng. Sự nghiệp văn học của Người rất đặc sắc về nội dung tư tưởng,
phong phú đa dạng về thể loại và phong cách sáng tác. Để thấy rõ hơn những điều đó,
chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học hơm nay.
* Cách tiến hành hoạt động:

người am hiểu văn hóa, văn học phương
Đơng (Trung Quốc) và văn hoá, văn học - Mẹ là cụ Hồng Thị Loan.
phương Tây (Pháp). Hai dịng văn học
ấy luôn quyện chảy trong huyết mạch - Thời trẻ, Người học chữ Hán, sau đó học ở
Trường Quốc học Huế. Có thời gian ngắn
văn chương của Bác.
dạy học ở Trường Dục Thanh – Phan Thiết.
+ HS: Trình bày những nét chính về con
Q trình hoạt động CM:
đường hoạt động của Hồ Chí Minh?
+ HS: trả lời
- Năm 1911, HCM ra đi tìm đường cứu
nước.
GV nhận xét
GV: tích hợp lồng ghép trình chiếu
ảnh tư liệu về dấu mốc năm 1911,
đồng thời giáo dục cho các em tinh
thần yêu nước bằng câu chuyện “Hai
bàn tay”.

- Năm 1919, Người gửi tới hội nghị hồ
bình ở Vécxay (Pháp) bản u sách của
ndân An Nam – kí tên NAQ.
- Năm 1920, dự Đại hội Tua và là một trong
những thành viên sáng lập Đảng CS Pháp.
- Từ 1923 – 1941, Người hoạt động chủ yếu
ở Liên xô và Trung Quốc.
- HCM đã tham gia và thành lập nhiều tổ
chức CM như: VNTNCMĐCH (1925), Hội
liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông

(1925) và chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ
chức CS trong nước, ở Hương Cảng (HK)

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

16

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

thành lập Đảng CS VN(3/2/1930).
- 2/1941, Người về nước trực tiếp lãnh đạo
CM.
- 13/8/1942, sang TQ hoạt động và bị chính
GV tích hợp tích hợp tư tưởng, đao
quyền TGT bắt giam đến 10/9/1943.
đức Hồ Chí Minh, kỹ năng sống ở
phần tiểu kết
- Sau khi ra tù, Người trở về nước tiếp tục
lãnh đạo CM VN, tiến tới giành thắng lợi
qua các câu hỏi: Em hãy nêu cảm
trong cuộc tổng khởi nghĩa tháng 8/1945.
nhận chung về con người Bác, rút ra
bài học gì qua câu chuyện trên.
- Ngày 2/9/1945, người đọc bản Tuyên ngôn
Độc lập khai sinh cho nước VNDCCH.
+ HS: trả lời
- Từ 1946 – 1969, Người được bầu giữ chức

GV chốt: Bác – một con người với lí
Chủ tịch nước VNDCCH.
tưởng độc lập dân tộc, ý chí, niềm tin và
nghị lực vượt qua khó khăn và thử thách - 2/9/1969, Người qua đời tại Hà Nội.
đi khắp năm châu, bốn biển để đạt được
Tiểu kết: Chủ tịch HCM, không những là 1
khát vọng tìm đường cứu dân, cứu nước
nhà CM yêu nước vĩ đại mà còn là một nhà
khỏi ách đơ hộ của thực dân phong kiến,
văn hố lớn, một danh nhân văn hố thế
giải phóng cho dân tộc – đó là bài học về
giới, đã để lại cho dân tộc VN một sự
lối sống có hồi bão, có lý tưởng yêu
nghiệp VH to lớn.
nước
II. Sự nghiệp văn học:
* Hoạt động 2: GV hướng dẫn học
sinh tìm hiểu sự nghiệp văn học của
Hồ Chí Minh
1. Quan điểm sáng tác:
+ GV: Giải thích khái niệm quan điểm
sáng tác:
+ GV: Trong bài thơ Cảm tưởng đọc
“Thiên gia thi”, Hồ Chí Minh đã xác
định vai trò của văn học và văn nghệ sĩ
như thế nào? Em hiểu thế nào là chất
“thép” trong thơ?

a. Tính chiến đấu của văn học:

- Người coi văn học là 1 thứ vũ khí chiến
đấu lợi hại phục vụ cho sự nghiệp CM. Hoạt
động vh cũng chính là hoạt động chính trị
của người CM. nhà văn cũng phải có tinh
Giáo viên mở rộng : tích hợp dọc với thần xung phong như những người chiến sĩ
quan điêm của tác giả khác, lồng ghép ngoài mặt trận.
tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh qua - Quan điểm này được thể hiện rõ trong “
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

17

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

liên hệ đến một số bài thơ trong tập Cảm tưởng đọc thiên gia thi” và “ thư gửi
Nhật kí trong tù
các hoạ sĩ nhân dịp triển lãm hội hoạ 1951”
+ GV: So sánh với quan điểm của - Quan điểm này có sự kế thừa trong truyền
Nguyễn Đình Chiểu va nhận xét?
thống dân tộc VH dân tộc và phát huy trong
thời đại ngày nay.
“Chở bao nhiêu đạo thuyền không
khẳm,
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà”
+Học sinh lần lượt trả lời
+ GV chốt lại vấn đề:
Bác quan niệm: Trong thơ phải có
chất “thép”, văn nghệ sĩ phải là người

chiến sĩ. Chất “thép”: là tính chiến đấu
của thơ ca mang đến hạnh phúc cho con
người, gắn bó với sự nghiệp cách mạng
và vận mệnh dân tộc. Nhưng khơng phải
cứ “nói chuyện thép”, “lên giọng thép”
mới là có “tinh thần thép”. Nhiều bài
thơ của Bác ở Nhật kí trong tù mà các
em đã được học, chất thép lại tở ra từ
những rung động của người nghệ sĩ
trước thiên nhiên và cuộc sống con
người. Nói như nhà thơ Hồng Trung
Thơng:
“Vần thơ của Bác vần thơ thép
Mà vẫn mênh mơng bát ngát tình”

b. Tính chân thực và tính dân tộc của văn
học:
HCM quan niệm tác phẩm văn chương

+ GV: HCM quan niệm như thế nào về ln chân thậtvà hấp dẫn.
tính chân thực và tính dân tộc trong VH?
c. Tính mục đích của văn chương:
Bác đặc biệt chú ý đến đối tượng thưởng
thức và tiếp nhận văn chương
GV: chia lớp thành 4 nhóm thảo luận

2. Di sản văn học:

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

18

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

Nhóm 1: Tìm hiểu văn chính luận

a. Văn chính luận:

+ GV: Bác viết văn chính luận nhằm - Mục đích đấu tranh chính trị, nhằm tiến
mục đích gì? Nêu và phân tích một số cơng trực diện kẻ thù hoặc thể hiện nhiệm
tác phẩm tiêu biểu của Bác?
vụ cách mạng.
+ GV: Những văn bản này có ý nghĩa - Tác phẩm tiêu biểu: SGK
gì?
- Là những áng văn chính luận mẫu mực
Nhóm 2: Tìm hiểu truyện và ký
b. Truyện và kí:
+ GV: Những tác phẩm truyện và kí của
- Được viết khi Bác đang hoạt động CM ở
Bác được viết nhằm mục đích gì? Kể tên
Pháp, nhằm tố cáo, châm biếm, đả kích vạch
những tác phẩm tiêu biểu của Bác?
trần tội ác của TD và PK
Nhóm 3: Tìm hiểu thơ ca
- Tác phẩm tiêu biểu: SGK
+ GV giới thiệu: Đây là lĩnh vực nổi bật
c. Thơ ca:

trong di sản văn học của Bác. Tiêu biểu
nhất là Nhật kí trong tù.
Nhật kí trong tù.
+ GV: Tác phẩm được Bác viết trong + Tác phẩm ghi lại 1 cách chân thực chế độ
khoảng thời gian nào, nhằm mục đích nhà tù TQ thời TGT.
gì?
+ Phản ánh bức chân dung tinh thần tự hoạ
+ GV: Giá trị nghệ thuật của tác phẩm? của HCM.
Nêu ví dụ một số tác phẩm tiêu biểu của
+ NKTT là 1 tập thơ đặc sắc thể hiện sự đa
Bác mà em biết?
dạng và linh hoạt về bút pháp nghệ thuật,
GV: Tích hợp kỹ năng sống
kết tinh giá trị tư tưởng và nghệ thuật thơ ca
HCM.
Nhóm 4: Chân dung HCM qua tập “
NKTT” ?
- Ngồi NKTT, có một số chùm thơ Người
làm ở chiến khu Việt Bắc
+ HS: trình bày, bổ sung
3. Phong cách nghệ thuật:
+ GV: chốt
Phong cách nghệ thuật của HCM độc đáo
mà đa dạng.
+ GV: Giải thích khái niệm Phong
- Văn chính luận: Ngắn gọn, súc tích, lập
cách nghệ thuật
luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng
+ GV: Nhận định về phong cách nghệ thuyết phục, giàu tính luận chiến và đa dạng
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

19

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

thuật thơ văn của Bác?
+GV: Nêu đặc điểm của từng thể loại?

về bút pháp, giàu hình ảnh, giọng điệu đa
dạng.

- Truyện và kí: Thể hiện tính chiến đấu
mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc bén.
Ngay từ nhỏ, HCM đã được sống trong Tiếng cười trào phúng nhẹ nhàng mà thâm
khơng khí của văn chương cổ điển VN th sâu cay. Thể hiện chất trí tuệ sắc sảo và
và TQ. Trong thời gian hoạt động CM ở hiện đại.
nước ngoài, Bác tiếp xúc và chịu ảnh
- Thơ ca: Phong cách hết sức đa dạng, hàm
hưởng tư tưởng nghệ thuật của nhiều
súc, uyên thâm, đạt chuẩn mực về nghệ
nhà văn Âu. Mĩ và nền văn học phương
thuật, sử dụng thành công nhiều thể loại thơ.
Tây hiện đại. Hơn nữa, Người luôn xem
Có loại thơ tuyên truyền cổ động lời lẽ mộc
văn học là vũ khí phụng sự CM, xem
mạc giản dị, có loại thơ hàm súc un thâm
trọng tính chân thực và dân tộc, xuất

kết hợp giữa màu sắc cổ điển và bút pháp
phát từ mục đích, đối tượng để chọn nội
hiện đại.
dung và hình thức tác phẩm Tác phẩm
đa dạng, độc đáo
III. Kết luận :
+ HS: trả lời - GV: Giải thích thêm:

* Hoạt động 3: GV hướng dẫn học Văn thơ của HCM là di sản tinh thần vô giá,
sinh kết luận
gắn bó hữu cơ với sự nghiệp cách mạng vĩ
đại của Người. Có tác dụng to lớn đối với
- GV: Trình bày 1 phút: những đánh giá
quá trình phát triển của cách mạng Việt
tổng quát về thơ văn của Bác?
Nam, đồng thời có vị trí đặc biệt quan trọng
trong lịch sử văn học và đời sống tinh thần
của dân tộc. Tác phẩm của HCM đã thể hiện
chân thật và sâu sắc tư tưởng tâm hồn cao cả
của Người. Tìm hiểu văn thơ Bác, người đọc
nhiều thế hệ sẽ tìm thấy những bài học cao
quý.
4. TỔNG KẾT- CỦNG CỐ BÀI HỌC VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
Tổng kết - củng cố bài học
- GV tích hợp trong kiểm tra đánh giá: phát phiếu học tập, dùng máy chiếu, HS trả lời
vào phiếu
* Sử dụng câu hỏi tích hợp tư tưởng dạo đức Hồ Chí Minh
Qua bài học về cuộc đời và sự nghiệp Hồ Chí Minh em đã nhận thức và học tập
được điều gì ở vị lãnh tụ kính u của chúng ta?
Giáo viên chốt lại:

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

20

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

- Một tấm lịng u nước thiết tha. Một tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, ý chí vươn
lên trong mọi hoàn cảnh khắc nghiệt, với tư thế ung dung tự tại, một chất thép của nhà
thơ chiến sĩ Hồ Chí Minh. Người chiến sĩ kiên định ấy có lịng “ham muốn tột bậc” là
“nước nhà được độc lập, dân ta được tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai
cũng được học hành
- Những phẩm chất cao đẹp của Bác là kết tinh vẻ đẹp tâm hồn con người việt Nam.
Chúng ta học được ở Bác bài học về tình u tổ quốc, sống có ý chí, bản lĩnh, nghị lực
vượt qua những thử thách của cuộc đời để khẳng định mình. Sống để thấy được cuộc
sống có giá trị và ý nghĩa biết bao.
* Thực hành, vận dụng tích hợp tư tưởng HCM và kỹ năng sống trong làm văn:
(về nhà) Em sẽ vận dụng những bài học từ tấm gương đạo đức HCM như thế nào
trong cuộc sống để có hiệu quả thiết thực nhất trong bối cảnh hội nhập tồn cầu hóa,
mang đến cho giới trẻ rất nhiều cơ hội nhưng cũng đầy nhũng thách thức?Hãy trình
bày trong một đoạn văn khoảng 200 chữ
Gợi ý: (Tùy vào từng đối tượng HS)
- Một đất nước hoà bình, phát triển, có nhiều cơ hội để phát triển năng lực, lý tưởng của
bản thân. Đồng thời chúng ta cũng có khơng ít những cám dỗ, cạm bẫy dễ sa vào. Vì thế
chúng ta cần phải đề ra mục đích sống rõ ràng và cao đẹp, lý tưởng sống đúng đắn, ln
có tinh thần cầu tiến, ham học hỏi, khơng ngừng trau dồi tri thức, đạo đức, nâng cao
trình độ, thực hành kĩ năng sống để chuẩn bị hành trang bước vào đời “hãy ra sức phấn
đấu vì tương lai của bản thân, gia đình và xã hội, vì sự phát triển chung của đất nước.

Thất bại nhưng đừng nản chí, đừng vội đầu hàng, bỏ cuộc và sa ngã
- Khơng vì tham vọng mà bất chấp mọi thủ đoạn …Lựa chọn con đường đúng đắn. Bác
đã chọn con đường dấn thân với một niềm tin sắt đá và Người đã thành cơng. Dù trong
hồn cảnh lao tù khắc nghiệt, Bác vẫn ung dung, lạc quan, yêu đời tha thiết, bằng niềm
tin và lòng dũng cảm…
Hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài:
- Hoàn chỉnh các bài luyện tập, đọc thêm tài liệu tham khảo
- Soạn bài: Phần 2 tác phẩm “Tuyên ngôn Độc lập” - HCM

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

21

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

2.4. HIỆU QUẢ CỦA SKKN
Mặc dù thời gian hạn chế và để thực hiện được việc “Lồng ghép tư tưởng Hồ
Chí Minh trong các tiết dạy văn thơ lớp12” giáo viên phải đầu tư nhiều thời gian
nghiên cứu. Thông qua các tiết dạy tại lớp 12 bản thân tôi đã thấy được một số kết quả
khả quan và thiết thực, phù hợp với chương trình SGK với những tiết dạy theo hướng
dẫn đổi mới phương pháp dạy học của Bộ GD - ĐT.
Để nắm bắt được hiệu quả của các bước lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức
Hồ CHí Minh nêu trên, tôi đã tiến hành thử nghiệm ở 2 năm học. Năm học 2016 -2017
đối với lớp 12A. Hai lớp 12C và 12D trong năm học 2017 – 2018. Tôi sử dụng cùng
phiếu học tập và cho HS làm phiếu trắc nghiệm, bài thu hoạch để kiểm tra mức độ
hứng thú và vận dụng của HS. Kết quả thu được như sau:
Trước khi thực hiện giải pháp đối với lớp 12A (2016 -2017)

Khơng
quan tâm

Có hiểu Khơng
biết
hiểu biết

Có
vận
dụng
học Khơng
tập và làm vận dụng
theo

10/43

33/43

15/43

28/43

5/43

38/43

(23,3%)

(76,7%)

(34,9%)

(65,1%)

(11,6%)

(88,4%)

Nội dung
Quan tâm
khảo sát

Mức độ

Sau khi thực hiện giải pháp đối với 2 lớp 12C, 12D (2017 - 2018)
Khơng
quan tâm

Có hiểu Khơng
biết
hiểu biết

Có vận
dụng học Khơng
tập và làm vận dụng
theo

37/73

36/95

40/73

33/73

25/73

48/73

(50,7%)

(49,3%)

(54,8%)

(45,2%)

(34,2%)

(65,8%)

Nội dung
Quan tâm
khảo sát

Mức độ

III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận :
Trên cơ sở nghiên cứu lí thuyết và dựa trên kết quả thực nghiệm bài dạy, chúng

tôi nhận thấy việc lồng ghép tư tưởng Hồ Chí Minh vào các tiết dạy văn 12 đã đưa ra
bài học giáo dục cho các em trong cuộc sống về tình yêu quê hương đất nước, ý thức
độc lập dân tộc, tình yêu thương con người, lối sống giản dị, tinh thần lạc quan,
niềm tin vào bản thân, sống có lý tưởng hồi bão và có những hành động thiết thực để
thực hiện lí tưởng của mình. Như vậy có thể khẳng định việc đổi mới phương pháp
dạy học bằng biệp pháp tích hợp lồng ghép đã mang lại những kết quả khả quan, kích
skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

22

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

thích được hứng thú học tập của học sinh và nâng cao chất lượng giờ học văn rõ rệt,
đem lại hiệu quả cao. Tôi hy vọng việc áp dụng phương pháp lồng ghép này qua các
tác phẩm thơ văn - 12 sẽ được học sinh quan tâm nhiều hơn, từ đó thấm nhuần được
tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh và vận dụng được vào trong cuộc sống, hình thành
nên kĩ năng sống cho học sinh.
Dù giới hạn của đề tài và vốn kinh nghiệm cịn ít, nhưng với tâm huyết và lịng
u nghề, tơi muốn chia sẻ đơi điều mà bản thân cho là thiết thực trong việc giảng
dạy, nhằm đóng góp một phần cơng sức nhỏ bé của mình để nâng cao hiệu quả dạy
học. Đề tài chắc chắn sẽ còn nhiều hạn chế cần khắc phục qua thực tiễn. Rất mong
nhận được sự quan tâm, chỉ dẫn và đóng góp ý kiến của các thầy cơ và đồng nghiệp.
3.2. Kiến nghị
a/ Đối với sở giáo dục và đào tạo
+ Nên có nhiều hơn nữa những buổi tọa đàn, hội thảo các chuyên đề để giáo viên có
thể trao đổi kinh nghiệm, tìm ra biện pháp tối ưu trong công tác giảng dạy.
+ Đầu tư trang thiết bị cho nhà trường như: mỗi phịng học nên có 1 tivi để giáo viên

dễ dàng hơn trong giảng dạy nói chung và tích hợp tư tưởng HCM nói riêng.
b/ Đối với nhà trường
+ Đối với nhà trường và tổ Văn -GDCD: Cần phải tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu về
cuộc đời hoạt động, học tập và làm theo tấm giương đạo đức Hồ Chí Minh.
+ Thư viện nhà trường cần phải trang bị nhiều tư liệu, sách về cuộc đời hoạt động của
chủ tịch Hồ Chí Minh
+ Nhà trường phải có phịng truyền thống cách mạng, ảnh tư liệu về Bác và các chiến
sĩ cách mạng, những nhà yêu nước để giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh

XÁC NHẬN CỦA BGH

Tôi xin cam kết nội dung sáng kiến
kinh nghiệm trên là do tôi viết ra,
không sao chép của người khác.
Người viết

Nguyễn Thị Nga

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

23

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. 2005Mô đun THPT 35 “ Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT” của Bộ
GD&ĐT.

2. Hồ Chí Minh một nhân cách hồn hảo/ Phạm Việt Anh, Nguyễn Thị Dung,
Nguyễn Văn Khoan, Bùi Như Liên...- H: Công an nhân dân,
3. Bộ GD&ĐT (2016), SGK Ngữ văn 12, tập 1, 2, Nhà xuất bản Giáo dục.
4. Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ IX, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội 2001.
5. Tham khảo một số tài liệu trên mạng internet
- Nguồn
- Nguồn .
- Nguồn www.licsuvietnam.vn
- Ditichhochiminhphuchutich.gov.vn…
6. Trần Đình Sử (2013) “Đọc hiểu văn bản – một khâu đột phá trong nội dung và
phương pháp dạy văn hiện nay đã nhận định”, Báo Hà Nội.
7. Trần Dân Tiên: Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Nxb Văn
học, H. 1970.
8. Bộ GD&ĐT (2010) Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng Ngữ văn 12,
NXB Giáo dục.
9. Bộ GD&ĐT, SGK Lịch sử 12, Nhà xuất bản Giáo dục.
10. Hồ Chí Minh: Tồn tập. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, t4, tr.31, tr. 161-162
11. Phạm Văn Đồng: Hồ Chí Minh một con người, một dân tộc, một thời đại, một sự
nghiệp, Nxb Sự thật, H, 1990, Tr. 17.
12. Nguyễn Thanh Hùng (2006), “Tích hợp trong dạy học Ngữ văn”, Tạp chí Khoa
học Giáo dục.
13. Tài liệu tập huấn tích hợp nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh mơn Ngữ văn - TS Nguyễn Thuý Hồng, TS Phạm Văn Nam, TS Nguyễn
Thị Hồng Vân, ThS Trần Thị Kim Dung - Vụ Giáo dục Trung học Bộ GD&ĐT 2010.

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

download by :

24

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12skkn.moi.nhat.skkn.long.ghep.giao.duc.tu.tuong.dao.duc.ho.chi.minh.trong.day.hoc.mot.so.tac.pham.van.12

skkn mới nhất skkn lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức hồ chí minh trong dạy học một số tác phẩm văn 12

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về