Một số kinh nghiệm dạy học tích hợp giáo dục tư tưởng đạo đức hồ chính minh trong dạy học một số bài lịch sử việt nam lớp 9 trường THCS đông thọ

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Trong cơng cuộc Cơng nghiệp hóa hiện đại hóa và đổi mới đất nước hiện
nay, với xu thế hội nhập chúng ta vừa giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc vừa chủ
động, tiếp thu có chọn lọc nền văn hóa thế giới. Vì vậy việc học tập, rèn luyện tư
tưởng, đạo đức, lối sống và làm theo tấm giương đạo đức Hồ Chí Minh là việc
làm hết sức cần thiết. Bởi vì tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là nền tảng của xã
hội, là động lực vượt qua khó khăn, thử thách để phát triển kinh tế đất nước,
hoàn thiện nhân cách của mỗi người.
Nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng ấy, Bộ Chính trị khố X đã đề ra
Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” (năm
2007) để góp phần nâng cao nền tảng đạo đức xã hội. Đặc biệt trong cán bộ,
đảng viên, cơng chức, viên chức, đồn viên, thanh niên, học sinh.
Chủ tịch Hồ Chí Minh người con ưu tú của dân tộc- danh nhân văn hóa của
thế giới, cả cuộc đời Người đã dành chọn cho sự nghiệp cách mạng, sự nghiệp
giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, Người đã làm “rạng rỡ non sông ta, đất
nước ta” Người đã đi xa nhưng để lại cho chúng ta một hệ tư tưởng đạo đứcmột di sản văn hoá tinh thần của người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng được bắt nguồn từ truyền
thống đạo đức của dân tộc Việt Nam, nền đạo đức đã hình thành từ hàng nghìn
năm suốt chiều dài lịch sử dân tộc, kế thừa tư tưởng đạo đức phương Đông cũng
như tinh hoa đạo đức của nhân loại và dựa trên nền tảng tư tưởng đạo đức cách
mạng của chủ nghĩa Mác-Lê Nin, Người đã đi xa nhưng để lại cho dân tộc ta
một di sản tư tưởng to lớn, một nhân cách đạo đức cao cả.. Từ lâu Đảng và nhân
dân ta đã xác định tư tưởng Hồ Chí Minh là một phần giá trị quan trọng trong
nền văn hoá Việt Nam.
Tuy nhiên, trên thực tế, với sự tác động không nhỏ của các biểu hiện đạo
đức sai lệch hiện nay , nhận thức về đạo đức cũng như lý tưởng sống của thanh
thiếu niên – trong đó có HS- vẫn cịn nhiều lỗ hổng. Bạo lực học đường có
những diễn biến phức tạp với mức độ ngày càng trầm trọng. Quan hệ thầy trị có
dấu hiệu xuống cấp, tinh thần “tơn sư trọng đạo” khơng được thể hiện rõ nét.
Tình trạng gian lận trong thi cử… đó đây xuất hiện làm xấu đi hình ảnh nhà

trường – người thầy và bản thân học sinh . Lối sống buông thả của một bộ phận
thanh niên không chỉ gây ra mối lo về sự xuống cấp của đạo đức xã hội mà còn
là mối nguy về sức khoẻ và sự phát triển của giống nịi… Cơng luận, xã hội lên
án nhưng biện pháp ngăn chặn thực sự hữu hiệu vẫn cịn thiếu.
Khơng chỉ vậy, với mặt trái của cơ chế thị trường, nhận thức về chính trị,
văn hố, đạo đức, lối sống… của một bộ phận không nhỏ học sinh bị tác động
tiêu cực bởi những gì họ tiếp nhận được thiếu một “bộ lọc” cần thiết. Do đó, nếu
khơng có sự định hướng tích cực, kịp thời, đúng mực, thì những biểu hiện đó sẽ
tác động tiêu cực đến nhận thức, lý tưởng, tình cảm của các em
Tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là một phần rất quan trọng
trong mục tiêu giáo dục chung của nhà trường.Tại trường THCS Đông Thọ sau
nhiều năm triển khai, thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh” đến tồn thể cán bộ giáo viên và học sinh trong nhà
1


trường với nhiều hoạt động phong phú như: thi kể chuyện Bác Hồ, Viết tâm thư
gửi Bác… đã tạo ra ảnh hưởng nhất định đến nhận thức của các em học sinh, các
em đã có những chuyển biến về ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, về việc thực
hiện nề nếp đi học, đến truờng. Tuy nhiên để việc giáo dục đạo đức học sinh
được duy trì thường xuyên cũng như để cuộc vận động “ Học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ngày càng có chiều sâu, trong nhà trương cần
phải coi trọng việc giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, ngoài việc phối kết
hợp nhiều biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh thì lồng
ghép tích hợp vào các bài học là rất cần thiết
Trong các bộ môn khoa học ở trường phổ thông, môn lịch sử có ưu thế đặc
biệt trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Từ những sự kiện lịch sử về những chiến
thắng vẻ vang của dân tộc, những tấm gương về người thật việc thật qua sự dẫn
dắt của giáo viên nó sẽ tác động đến tâm trí các em hình thành ở các em ý thức
tự tơn, lịng tự hào dân tộc.

Ngoài những phương pháp dạy học truyền thống giáo viên dạy lịch sử cần
phải lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong từng tiết dạy để
học sinh thấm nhuần tư tưởng đạo đức của Bác. Học tập và làm theo tấm giương
đạo đức của Bác để sau này trở thành những cơng dân có đủ phẩm chất cách
mạng, có tinh thần yêu nước, yêu xã hội chủ nghĩa góp phần xây dựng đất nước.
Trong các khố trình lịch sử ở cấp THCS thì chương trình lịch sử lớp 9
(Học kì 2) có nhiều bài, nhiều sự kiện liên quan đến Chủ Tịch Hồ Chí Minh.Tơi
đã tiến hành dạy theo hướng tích hợp các câu chuyện về Người để tăng hứng thú
cho học sinh. Tôi nhận thấy có hiệu quả vì vậy tơi đã mạnh dạn chọn đề tài “
Giải pháp dạy học tích hợp giáo dục tư tuởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong
dạy học một số bài lịch sử Việt Nam lớp 9 - Trường THCS Đơng Thọ”
1.2. Mục đích của sáng kiến
+ Góp phần nâng cao hiểu biết, nhận thức của học sinh về tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh .
+ Giúp học sinh có cái nhìn đúng đắn hơn về hành vi, các chuẩn mực đạo
đức xã hội đang bị suy thoái hiện nay. Từ đó nâng cao ý thức và ý chí học
tập,rèn luyện bản thân, tu dưỡng về phẩm chất đạo đức, hành vi ứng xử, tuân
thủ nội quy nhà trương và pháp luật của nhà nước. Tích cực tham gia các cơng
tác xã hội, các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Xuất phát từ thực tế dạy và học môn Lịch sử của trường tôi nên đề tài này
tôi chỉ nghiên cứu giới hạn ở học sinh khối 9 trường THCS Đông Thọ.
1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Đề cập đến một số nội dung trong tư tưỏng đạo đức Hồ Chí Minh có liên
quan đến các sự kiện lịch sử trong bài, từ đó rút ra những bài học về tấm gương
của Bác.
1. 5. Phương pháp nghiên cứu
- Đọc và tìm hiểu tài liệu
- Phương Pháp đàm thoại
2

- Phương pháp điều tra khảo sát: Điều tra bằng phiếu, bài thu hoạch qua các
đợt vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
Khảo sát thực tế
- Phương pháp thực nghiệm

3


II. NỘI DUNG
2. 1. Cơ sở lý luận của đề tài.
Lịch sử bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam đã
kết tinh những truyền thống tốt đẹp; truyền thống chống ngoại xâm bảo vệ độc
lập dân tộc, truyền thống đoàn kết trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc, truyền
thống cần cù lao động… Một trong những thành quả tốt đẹp đó chính là ơng cha
ta đã hun đúc nên một chuẩn mực đạo đức mà các thế hệ con cháu chúng ta ngày
nay phải tiếp thu học hỏi và phát huy.
Đó là tình u quê hương đất nước, gắn bó với thiên nhiên, với cộng đồng,
đoàn kết, thuỷ chung, dũng cảm, kiên cường, hiếu học, cần cù, sáng tạo…Trong
cuộc đấu tranh dành độc lập dân tộc,bảo vệ tổ quốc ở thế kỷ XX Đảng ta và Bác
Hồ kính u ln chăm lo, giữ gìn và phát huy truyền thống đạo đức, và phát
triển thành đạo đức cách mạng. Đạo đức cách mạng đã trở thành một bộ phận
quan trọng của nền tảng tư tưởng xã hội, là động lực, sức mạnh to lớn để toàn
Đảng toàn dân ta vượt qua mọi thách thức, dành độc lập tự do, thống nhất Tổ
quốc và xây dựng xã hội .
Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, chuẩn mực đạo đức của dân tộc đã được
phát triển và bổ sung thêm những giá trị mới, tiến bộ, được xã hội thừa nhận
như: Có ý thức làm chủ,ý chí chủ động lập thân lập nghiệp, sự năng động sánh
tạo,dám nghĩ dám làm, giám chịu trách nhiệm, quyết tâm vượt khó, quyết chí

làm giàu chính đáng, đồn kết giúp nhau cùng phát triển, xây dựng đời sống văn
hoá, nâng cao ý thức về quyền và nghĩa vụ của công dân
Hiện nay đất nước ta đang đẩy mạnh sự nghiệp CNH-HĐH, đất nước đang
tiến nhanh, tiến mạnh trên con đường XHCN, từng bước hội nhập quốc tế để
đưa nước ta trở thành nước công nghiệp, sánh vai cùng với các cường quốc năm
châu, thực hiện mục tiêu của Đảng là “Xây dựng thành công CNXH và bảo vệ
vững chắc nước Việt Nam XHCN”. Vì vậy trong các nhà trường đều nhằm tới
mục tiêu đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện, có năng lực có trí
thức, được giáo dục theo quan điểm chủ nghĩa Mác-Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, trong đó giáo dục đạo đức ln được coi trọng.
Từ năm 2007 Đảng ta đã phát động cuộc vận động: “ Học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và thời gian gần đây đã nâng cao thành “ học
tập tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ chí Minh”trong tồn Đảng, tồn dân và
tồn qn.
Đây là cuộc vận động lớn, một đợt sinh hoạt văn hoá chính trị sâu rộng
trong nhân dân. Bởi Tư tưởng Hồ Chí Minh có cội nguồn từ những giá trị truyền
thống tốt đẹp của dân tộc,là di sản văn hoá của dân tộc ta.
Tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam; là kết quả của sự vận dụng và
phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam;
kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu văn
hóa nhân loại. Trong đó, nhiều vấn đề có giá trị sâu sắc cả về lý luận và thực
tiễn, có ý nghĩa cơ bản, lâu dài, thiết thực không những đối với lịch sử mà cả với
hiện tại và tương lai của sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước. Tư tưởng đó
của Người được hình thành, phát triển trên cơ sở khoa học, thông qua tiếp thu
4


tinh hoa văn hóa nhân loại, được thử thách, tơi luyện trong thực tiễn cách mạng.
Những quan điểm toàn diện, sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt

Nam trong tư tưởng Hồ Chí Minh đã được thực tiễn cách mạng Việt Nam kiểm
nghiệm là hoàn toàn đúng đắn. Cùng với chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng của
Hồ Chí Minh trở thành nền tảng tư tưởng của Đảng trong suốt tiến trình cách
mạng, đến nay vẫn cịn ngun giá trị.
Nhận thức về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đưa tư tưởng đạo
đức tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào giảng dạy trong nhà trường. Tất cả
các mơn học ngồi việc cung cấp kiến thức khoa học còn phải thực hiện mục
tiêu giáo dục đạo đức cho học sinh. Trong đó mơn lịch sử có ưu thế hơn cả bởi
lịch sử cung cấp những kiến thức về người thực, việc thực về cuộc đời hoạt động
của Chủ Tịch Hồ Chí Minh, thơng qua đó giáo dục các em học tập tấm gương
đạo đức của Người.
2.2. Thực trạng hiểu biết về tư tuởng đạo đức Hồ Chí Minh của học sinh
2.2.1.Thuận lợi:
- Trường THCS Đông Thọ trong những năm qua là một trường luôn đứng
trong tốp đầu của thành phố về chất lượng dạy và học.
- Các giáo viên luôn nhiệt huyết và say mê với sự nghiệp trồng người, có
nhiều giáo viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp thành phố và cấp tỉnh.
- Phụ huynh quan tâm sát sao đến việc học tập của con em mình.
- HS có nhiều cố gắng trong học tập, đã có HS đạt giải cấp tỉnh về môn
Lịch sử
- Hưởng ứng cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh” Từ nhiều năm học trước Trường trung học cơ sở Đông Thọ cũng
đã tổ chức nhiều hoạt động tìm hiểu về cuộc đời và tấm gương đạo đức của Bác
như: Cuộc thi kể chuyện Bác Hồ, thi tìm hiểu “ Bác Hồ với Thanh Hoá và
Thanh Hoá làm theo lời Bác dạy…” Thông qua các hoạt động này học sinh đã
hiểu và nhận được phần nào những kiến thức và bài học về tấm gương đạo đức,
phong cách lối sống của Bác. Tuy nhiên do điều kiện thời gian cho nên các hoạt
động không được tiến hành thường xuyên nên việc giáo dục chưa có chiều sâu.
2.2.2. Khó khăn:
- Mặt khác với sự phát triển của công nghệ thông tin như hiện nay việc các

em tiếp cận với các thông tin từ sách báo, tivi, internet là khơng khó. Nhưng rất
ít học sinh chủ động để tìm hiểu những thơng tin này cho nên việc hiểu biết của
các em về tấm gương đạo đức của Bác đang còn hạn chế.
- Sách giáo khoa mơn Lịch sử có nhiều sự kiện về Hồ Chí Minh đặc biệt là
chương trình lịch sử Việt Nam ở lớp 9. Những sự kiện về cuộc đời hoạt động
cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vai trị của Người trong việc thành lập
chính Đảng vơ sản ở Việt Nam, trong cách mạng tháng Tám và cuộc kháng
chiến chống Pháp, chống Mỹ… được trình bầy và lồng với kiến thức lịch sử
dân tộc. Tuy nhiên nhiều giáo viên chỉ dừng lại ở việc giới thiệu một cách
chung chung, qua loa. Bởi vậy hiểu biết của các em về Bác Hồ còn đơn giản,
chưa sâu sắc, nặng về cảm tính, thậm chí một bộ phận học sinh khơng chiụ tìm
hiểu về cuộc đời và sự nghiệp Hồ Chí Minh, sự tiếp thu, lĩnh hội kiến thức còn
5


mang tính đối phó, nên tác động về tư tưởng Hồ Chí Minh đến suy nghĩ hành
động của các em chưa mạnh mẽ, chưa có hiệu quả cao.
Từ thực tế tiến hành một khảo sát nhỏ trong đối tượng học sinh hai lớp 9 ở
trường THCS Đông Thọ. Tôi thấy kết quả như sau:
Học xong bài “ Cao trào cách mạng tiến tới tổng khởi nghĩa thánh Tám
năm 1945” Tôi đã cho câu hỏi: “ Từ sự kiện Bác Hồ về nước ngày
28/1/1941,em hãy nêu những hiểu biết của em về Bác trong thời điểm lịch sử
này? Em học tập được gì từ cuộc sống sinh hoạt của Bác?

Lán Khuổi Nặm, Pác Bó, xã Trường Hà (Hà Quảng) - nơi diễn ra Hội nghị Trung
ương Đảng lần thứ 8, từ ngày 10 - 19/5/1941, do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc chủ trì. Ảnh:
Đặng tuấnLán Khuổi Nặm, Pác Bó, xã Trường Hà (Hà Quảng) - nơi diễn ra Hội nghị
Trung ương Đảng lần thứ 8, từ ngày 10 - 19/5/1941, do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc chủ trì.
Ảnh: Đặng tuấn

GV: Cùng với sự ra đời và trưởng thành của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự
kiện ngày mùng 2 Tết Tân Tỵ (28/1/1941), Bác Hồ vượt qua biên giới Việt Trung về nước là một trong những dấu ấn quan trọng, mở ra thời kỳ phát triển
mới của cách mạng Việt Nam, từng bước đưa dân tộc Việt Nam đi tới những
mùa Xuân đất nước. Nhân dân các dân tộc Cao Bằng vinh dự, tự hào được thay
mặt nhân dân cả nước đón Người trở về sau 30 năm bơn ba tìm đường cứu nước,
cứu dân. Từ đây, Pác Bó, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng (Cao Bằng) trở thành
đại bản doanh của căn cứ Việt Bắc, trở thành chiếc nôi của cách mạng Việt Nam .
Bác Hồ chọn Pác Bó để về nước hoạt động và xây dựng căn cứ địa cách mạng
khơng phải sự lựa chọn tình cờ, ngẫu nhiên, mà là một sự tính tốn kỹ, vì điểm
đứng chân hết sức quan trọng, nó có ý nghĩa đối với sự phát triển về sau của
cách mạng. Lúc đầu, Người dự kiến về nước theo một hướng khác, nhưng qua
nghiên cứu kỹ truyền thống lịch sử, phong trào cách mạng và địa thế của Cao
Bằng, với tầm nhìn chiến lược của một vị lãnh tụ thiên tài, Người nhận thấy Cao
Bằng là nơi có nhiều yếu tố thuận lợi để xây dựng căn cứ địa cách mạng của cả
nước.
6


Cụ thể qua điều tra thực tế học sinh ở các lớp 9 các năm trước, tôi nhận thấy ý
thức học tập bộ mơn Lịch sử cịn chưa cao và kết quả cụ thể qua khảo sát chất
lượng về kĩ năng làm văn của học sinh được đánh giá như sau:
Sĩ
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu - kém
Lớp
SL
%
SL

%
SL
%
SL
%
số
9A
37
2
5%
9
24% 18
49% 8
22%
9B
40
4
10% 11
28% 19
47% 6
15%
9C
39
3
8%
11
28% 20
51% 5
13%
Là giáo viên dạy học lịch sử, qua nhiều năm kinh nghiệm, tơi nhận thấy

rằng việc tích hợp giáo dục đạo đức tư tưởng Hồ Chí Minh trong các bài giảng
là vô cùng cần thiết nhằm nâng cao được tư tưởng đạo đức cách mạng cho học
sinh. Bởi vì cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác đã gắn liền với chiều dài của
lịch sử dân tộc trong thế kỉ XX. Người đã dâng hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp
cách mạng. Người là kết tinh các phẩm chất cao đẹp của dân tộc ta suốt mấy
nghìn năm dựng nước và giữ nước. Người đã đi xa nhưng Người đã để lại cho
dân tộc một di sản tinh thần hết sức to lớn trên mọi lĩnh vực. Những tư tưởng
của Người là tấm gương sáng để mọi người Việt Nam học tập và noi theo, tư
tưởng của Người còn định hướng cho mọi hoạt động của Đảng và nhà nước ta
trong cơng cuộc đổi mới hiện nay.
Vì vậy để giáo dục thế hệ trẻ, có lối sống lành mạnh, tinh thần u nước,
u CNXH sâu sắc thì việc tích hợp giáo dục đạo đức tư tưởng của Bác trong
dạy lịch sử góp phần hình thành nhân cách, lối sống của học sinh là rất cần thiết.
2. 3. Một số phương pháp về việc tích hợp giáo dục tư tưởng đạo đức
Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử
2.3. 1. Một số nội dung cơ bản về tư tuởng, đạo đức Hồ Chí Minh
Nhìn chung về tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh có thể khái qt thành 4
nội dung cơ bản là:
- Trung với nước hiếu với dân.
- Tình yêu thương con người.
- Đức tính Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư.
- Tinh thần Quốc tế trong sáng.
2. 3. 2. Sự chuẩn bị của giáo viên
Đối với công việc dạy học nói chung, dạy học lịch sử nói riêng. Việc chuẩn
bị của giáo viên là vô cùng cần thiết. Ngồi việc xác định mục đích, u cầu, đồ
dùng dạy học liên quan đến bài dạy. Giáo viên còn dự kiến cho bài dạy, dạy mục
nào, chuẩn bị đồ dùng dạy học gì, kiến thức cho mục đó ra sao… Đối với những
bài dạy liên quan đến việc tích hợp giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh thì
giáo viên phải xác định nội dung cần tích hợp, thời điểm tích hợp, cách tích hợp
như thế nào cho phù hợp với bài dạy… dùng hình ảnh tư liệu, nội dung tài liệu

liên quan đến chủ tịch Hồ Chí Minh. Bởi vì tư tưởng đạo đức của Bác là vơ
cùng rộng trên nhiều lĩnh vực… Giáo viên phải biết chọn lọc, linh hoạt vận dụng
một tư tưởng nào đó để tích hợp vào bài dạy. Khi áp dụng phương pháp này giáo
viên phải chú ý đến thời gian phân bố trong tiết học. Tránh tình trạng biến giờ
dạy lịch sử thành tiết kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh.
7


2.3.3 Những bài học cần tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong
phần lịch sử Việt Nam lớp 9
Để có thể sử dụng tốt phương pháp tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh
trước hết giáo viên phải xác định được nội dung cần tích hợp trong mối bài học .
Đối với chương trình lịch sử Việt Nam lớp 9 bao gồm toàn bộ giai đoạn lịch sử
dân tộc từ năm 1918 đến năm 2000, giai đoạn lịch sử này là những trang sử hào
hùng nhất của dân tộc ta đặc biệt là cuộc đấu tranh giành độc lập và hai cuộc
kháng chiến thần thánh của dân tộc ta ở thế kỷ XX. Những nội dung ấy gắn với
cuộc đời hoạt động và những cống hiến to lớn của Chủ Tịch Hồ Chí Minh. Phần
lịch sử này được chia làm 5 giai đoạn với 7 chương.
- Giai đoạn từ 1918- 1930 gồm các bài 14,15,16,17 trong số các bài này giáo
viên chủ yếu tập trung tích hợp lồng ghép nội dung ở bài 19 “Hoạt động của
Nguyến Ái Quốc ở nước ngoài từ (1919-1925).
- Giai đoạn từ 1930-1945 gồm các bài 18,19,20 tuy nhiên chúng ta chỉ tập
trung chủ yếu vào bài 18: “ Đảng cộng sản Việt Nam ra đời” để lựa chọn nội
dung tích hợp.
- Giai đoạn từ 1930- 1945 gồm các bài 21,22,23. Trong số các bài này rất nhiều
nội dung giáo viên có thể lồng ghép tích hợp. Tuy nhiên tuỳ từng đối tượng học
sinh và cơ sở vật chất của nhà trường mà giáo viên chọn nội dung và phương
pháp tích hợp tốt nhất.
- Giai đoạn từ 1945- 1954 gồm các bài 24,25,26,27. Đây là giai đoạn khó khăn
nhất của cách mạng Việt Nam .Cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ chính quyền

cách mạng, Cuộc kháng chiến chống Pháp khó khăn gian khổ, mỗi một sự kiện
lịch sử đều in dấu chân Người, bởi vậy để học sinh ghi nhớ, biết ơn và học tập
được tấm gương đạo đức của Người giáo viên cố gắng tích hợp tư tưởng đạo
đức của Bác trong mỗi sự kiện lịch sử có liên quan.
- Giai đoạn từ 1954-1975 và các giai đoạn sau mặc dù Bác vẫn là linh hồn của
dân tộc là Người quyết định mọi đường lối của cách mạng Việt Nam . Vì vậy khi
giáo viên nhắc đến vai trị của các trong việc đề ra đường lối chiến lược không
quên nhắc đến công lao to lớn của Bác.
2.4. Một số phương pháp tích hợp trong bài dạy
Đối với việc tích hợp giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử có thể thơng qua nhiều hình thức. Trong một bài dạy có thể dùng
hình ảnh, tư liệu, phim tư liệu, kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh, trích dẫn những
câu nói của Bác hoặc tư liệu văn học về Bác để giáo dục tư tưởng của Bác đối
với học sinh. Sau đây là một số nội dung và phương pháp có thể thực hiện tích
hợp trong các bài chủ yếu trong một số bài lịch sử Việt Nam ở lớp 9.
2.4.1. Giáo dục về lòng yêu nước thương dân và tư tưởng độc lập tự do:
Tư tưởng này xuyên suốt trong cuộc đời hoạt động của Bác, thể hiện qua
nhiều bài dạy. Với nội dung này khi dạy bài : Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
ở nước ngồi trong những năm (1917-1925) chúng ta có thể chọn nội dung
tích hợp sau đây:
Sau bao nhiêu năm bơn ba khắp năm châu với đủ các công việc vất vả mà
người đã trải qua đến năm 1917 Người trở về Pháp. Ở đây Người đã nghiên cứu
học tập và tham gia phong trào công nhân Pháp. Năm 1919 thay mặt những
8


người Việt Nam yêu nước Người đã gửi yêu sách đến hội nghị Véc- xai từ đây
cái tên Nguyễn Ái Quốc xuất hiện. Tháng 7 năm 1920 Người tiếp cận Luận
cương về vấn đề dân tộc của Lê-nin. Sự liện này giáo viên có thể trích đoạn thơ
của chế Lan Viên để học sinh thấy được Người xúc động như thế nào khi tiếp

cận được chân lý cứu nước:
“ Luận cương đến bên Người và Người đã khóc
Lệ Bác Hồ rơi trên chữ Lê-nin”
Ngồi một mình trong phịng Người sung sướng muốn phát khóc lên Người
nói một mình như đang nói với tồn thể dân tộc “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau
khổ đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng cho chúng
ta. Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc khơng có con đường nào khác là con
đường cách mạng vô sản” Như vậy từ một người yêu nước chân chính Người
đến với chủ nghĩa Mác –Lê-nin, tìm ra con đường cứu nước đúng đắn đã giải
phóng cho dân tộc ta khỏi ách áp bức, bóc lột của thực dân, phong kiến.
- Khi dạy bài 22 lịch sử 9: “Cao trào cách mạng tiến tới tổng khởi
nghĩa tháng Tám năm 1945” giáo viên giảng đến sự kiện thời cơ tổng khởi
nghĩa xuất hiện có thể trình bày: “ Sau khi Nhật đảo chính Pháp, qn Pháp bị
đánh bại trên tồn Đơng Dương, qn Đồng Minh chuẩn bị kéo vào Đông
Dương. Thời cơ tổng khởi nghĩa đã chín muồi. Trong lúc Bác đang bị bệnh rất
nặng có nguy cơ khơng qua khỏi. Bác cầm tay các đồng chí cách mạng căn dặn
“ Thời cơ đã đến dù phải đốt cháy dãy Trường Sơn cũng cố giành cho được độc
lập” Dù hoàn cảnh nào Bác vẫn nghĩ tới độc lập cho dân tộc, tự do cho nhân
dân.
Khi dạy bài 23 - Lịch sử 9 “ Tổng khởi nghĩa thánh Tám và việc thành
lập nước Việt nam dân chủ cộng hoà” . Khi giảng đến sự kiện Bác được bầu
làm Chủ tich nước Việt Nam dân chủ cộng hồ…-Giáo viên có thể kể cho học
sinh nghe sự kiện Bác đã trả lời các nhà báo nước ngồi phỏng vấn “ Tơi chỉ có
một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập,
dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc,ai cũng
được học hành”. Ngoài ra giáo viên cần chú ý đến sự kiên : Ngay sau khi Hà
Nội khởi nghĩa thắng lợi từ chiến khu Bác về Hà Nội Người rất đau lịng khi
thấy nhân ta trải qua trận đói khủng khiếp hậu quả chính sách cai trị tàn bạo của
thực dân, phong kiến. Vì vậy ngay sau khi đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra
nước Việt Nam dân chủ cộng hịa Người đã ra sắc lệnh diệt “giặc đói” Bản thân

Bác cũng nhịn ăn hưởng ứng ‘ ngày đồng tâm” để dành gạo cứu đói…Bác đã
từng căn dặn các vị lãnh đạo “ Độc lập dân tộc phải gắn liền với chủ nghĩa xã
hội đem lại cơm no, áo ấm cho dân, nếu độc lập, dân cịn nghèo đói thì độc lập
khơng có nghĩa lí gì”.
Khi dạy bài 24 : “ Cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ chính quyền cách
mạng 1945-1946” có sự kiện thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta, chúng
cùng với quân Tưởng và bọn phản cách mạng đã giở đủ chiêu bài để có thể lật
đổ được chính quyền non trẻ của ta.Trong lần đi công tác ở Pháp Người đã dặn
cụ Huỳnh Thúc Kháng rằng: “ Dĩ bất biến, Ứng vạn biến” điều đó đủ cho ta thấy
độc lập dân tộc quan trọng với Người như thế nào? Người và Đảng chủ trương
nhân nhượng để cho dân tộc ta tránh một cuộc chiến tranh bất lợi, nhưng càng
9


nhân nhượng thực dân Pháp càn lấn tới quyết tâm cướp nước ta một lần nữa
Người kiên quyết kêu gọi nhân dân chiến đấu đến giọt máu cuối cùng để bảo vệ
nền độc lập tự do của Tổ quốc.
2.4.2.Tình yêu thương con người:
Một khía cạnh đạo đức cao quý ở Hồ Chí Minh chính là tình u thương
con người bao la. Ở góc độ này giáo viên có thể khai thác và sử dụng các nguồn
tài liệu sau đây để lồng ghép vào các bài dạy có sự kiện liên quan:
Khi dạy bài 26 lịch sử 9: “ Bước phát triển mới của cuộc kháng chiến
toàn quốc chống thực dân Pháp(1950-1953)”. Giáo viên có thể giới thiệu hình
ảnh Bác Hồ trong chiến dịch thông qua hệ thống máy chiếu. Giáo viên nhấn
mạnh ngoài suy nghĩ để đưa ra chiến lược, chiến thuật đúng đắn nhất thì Người
cũng dành thời gian để chăm lo, động viên bộ đội và dân công, GV có thể dẫn
bài thơ : “ Đêm nay Bác không ngủ” của nhà thơ Minh Huệ để học sinh thấy
được tình u thương vơ bờ bến Bác dành cho bộ đội và dân cơng.
“ Bác thương đồn dân cơng
Đêm nay ngủ ngoài rừng

Dải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn
Ngoài trời mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt...”
Trong kháng chiến dù bận trăm cơng nghìn việc Bác vẫn dành thời gian
viết thư đông viên các cháu thiếu niên, nhi đồng trong dịp tết trung thu hoặc đầu
năm học mới.
Khi dạy bài : Những năm đầu của cuộc kháng chiến tồn quốc chống
thực dân Pháp xâm lược.( 1946-1950) nói về chiến dịch Việt Bắc giáo viên có
thể kể một câu chuyện: Trong chiến dịch trong một lần người đã đến thăm
người tù binh Pháp, giữa mùa đông giá lạnh, thấy anh rét run người, Bác đã lấy
chiếc áo khoác đang mặc trên người khoác lên người anh ta khiến cho người tù
binh Pháp đã rơi lệ.
Tình yêu thương con người bao la của Bác còn được thể hiện qua rất nhiều
câu chuyện khác, qua những vần thơ, câu hát làm lay động lịng người. Tình u
đó khơng chỉ dành cho quê hương, cho tổ quốc mà còn dành cho tất cả mọi thế
hệ “ Bác thương các cụ già xuân về mua biếu lụa, Bác thương đàn em nhỏ
Trung thu gửi cho q. Bác thương đồn dân cơng đêm nay ngủ ngoài rừng,
Bác thương người chiến sỹ đêm gác ngồi biên cương, Bác viết thư thăm hỏi,
gửi mn vàn yêu thương”….
2.4.3.Giáo dục tư tưởng: Chăm lo, bồi dưỡng cho các thế hệ cách mạng
đời sau.
Suốt cuộc đời hoạt động của Người lúc nào Người cũng chăm lo bồi dưỡng
tinh thần cách mạng cho các thế hệ sau. Năm 1925 trong bài “Gửi thanh niên
An Nam” Người nhắc nhở “Hỡi Đông Dương đáng thương hại! Người sẽ chết
mất, nếu đám thanh niên già cỗi của người không sớm hồi sinh”
Khi dạy bài 16 lịch sử lớp 9: Mục III: Nguyễn Ái Quốc ở Trung
Quốc(1924-1925). Giáo viên nêu rõ: Để giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp
Người rất chăm lo bồi dưỡng tinh thần cách mạng cho thế hệ thanh niên. Người
10

tập hợp thanh niên yêu nước thành lập ra tổ chức:“Hội Việt Nam cách mạng
thanh niên” giáo dục, bồi dưỡng chủ nghĩa Mác-Lê Nin cho thanh niên. Người
mở lớp huấn luyện, đào tạo cho thanh niên yêu nước từ trong nước sang. Một số
thanh niên xuất sắc được chọn đi học trường Đại học Phương Đông ở Liên xô,
một số học trường quân sự ở Trung Quốc và Liên xô, còn lại về nước hoạt động.
những người này trở thành những cán bộ cốt cán của Đảng sau này như đồng chí
Trần Phú, Nguyễn Thị Minh Khai, Lê Hồng Phong….Cịn lại cử về nước hoạt
động đi vào phong trào công nhân tổ chức, giác ngộ quần chúng đấu tranh gây
dựng cơ sở cách mạng. Để chuẩn bị ra đời một chính đảng vơ sản Đảng ở Việt
nam
Bác khơng chỉ chăm lo bồi dưỡng tư tưởng cáh mạng cho thế hệ thanh niên
mà Người còn quan tâm đến các cháu thiếu niên nhi đồng:
Khi dạy bài 24- Lịch sử 9 “ Cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ chính
quyền cách mạng ( 1945-1946)” . Dạy đến mục diệt giặc dốt giáo viên nhấn
mạnh :
Trong dịp khai trường đầu tiên của học sinh, Hồ chủ tịch căn dặn thế hệ trẻ:
“Trong cơng cuộc kiến thiết đó, nước nhà trơng mong, chờ đợi các em rất
nhiều. Non sơng Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay khơng, dân tộc Việt Nam có
trở nên tươi đẹp hay khơng, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để
sánh vai với các cường quốc năm châu được hay khơng. Chính là nhờ phần lớn
ở công học tập của các em” và Bác căn dặn thanh thiếu niên, nhi đồng “Muốn
làm người chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh
thần và lực lượng của mình, phải ra sức làm việc dể chuẩn bị cho cái tương lai
đó. Ngày nay các cháu là nhi đồng ngày mai các cháu là chủ của nước nhà, của
thế giới. Các cháu đoàn kết thì thế giới hịa bình,và dân chủ, sẽ khơng có chiến
tranh.Các cháu phải thi đua, tùy theo sức của các cháu, làm việc gì có ích cho
kháng chiến thì thi đua vậy”.Giáo viên liên hệ thực tế để giáo dục học sinh.
Ngày nay đất nước hịa bình, cả nước tiến hành cơng nghiệp hóa-hiện đại hóa

đất nước thì mỗi học sinh phải ra sức học tập, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất
đạo đức, chiếm lĩnh đỉnh cao của tri thức. Để sau này góp phần xây dựng đất
nước…
2.4.4. Giáo dục đạo đức Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí cơng vơ tư
Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một tấm gương đạo đức của một vĩ
nhân, một lãnh tụ cách mạng vĩ đại, một người cộng sản vĩ đại nhưng đó đồng
thời cũng là tấm gương đạo đức của một người bình dị mà ai cũng có thể học tâp
để làm một người công dân tốt. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng tứng nói: “ Hồ
Chí Minh cao mà khơng xa, mới mà khơng lạ, chói mà khơng rợp, mới gặp lần
đầu đã thấy quen thuộc”
Đối với tấm gương “ Cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư” của Bác giáo
viên có thể tích hợp vào rất nhiều bài dạy. Năm 1947 Người viết bài:
Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ,Thu ,Đơng.
Đất có bốn phương: Đơng, Tây,Nam, Bắc.
Người có bốn đức: Cần, Kiêm Liêm, Chính.
Thiếu một mùa, thì khơng thành trời.
Thiếu một phương, thì khơng thành đất.
11


Thiếu một đức, thì khơng thành người. ”...
Cuộc sống giản dị của Người luôn là tấm gương sang nhất để chúng ta học
tập và giáo dục học sinh. Dù ở cương vị nào lối sống của Người cũng giản dị,
một đôi dép cao su, bộ đồ ka ki đã ngả màu theo thời gian. Người sống giản dị
nhưng không tầm thường, trên thế giới khơng có vị lãnh tụ nào mà suốt cuộc đời
với bộ đồ kaki đã ngả màu với đơi dép cao su đã mịn gót, sống trong ngôi nhà
sàn. Người sống thanh bạch không ham địa vị, không màng danh lợi Người
nhiều lần tâm sự: “ Tôi có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho
nước nhà hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn tồn tự do, đồng bào ta ai cũng có
cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành.”

2.4.5. Giáo dục tinh thần quốc tế vô sản:
Để giáo dục tư tưởng tinh thần đồn kết quốc tế, “Bốn phương vơ sản đều
là anh em” của Bác, giáo viên có thể sử dụng các tài liệu sau:
+ Sau khi dùng lược đồ giới thiệu hành trình cứu nước của Bác. Từ năm
1911-1917
Bác đi khắp thế giới Bác từng đi thăm khu phố Hac-lem nơi ở của người
da đen ở Mĩ Người hiểu rõ được bản chất tàn bạo của chủ nghĩa thực dân. Vì
vậy muốn đánh đổ đế quốc thực dân thì vơ sản quốc tế phải đoàn kết lại.
+ Sau khi sang Pháp Người nhận xét: “Người Pháp ở Pháp tốt hơn người
Pháp ở Đơng Dương”, ở đâu cũng có hai loại người người bóc lột và người bị
bóc lột,. người Pháp tiến bộ là bạn chúng ta. Phải tranh thủ sự giúp đỡ của họ...
Qua việc tích hợp giáo dục tư tưởng tình đồn kết quốc tế “ Bốn phương vơ
sản đều là anh em” từ đó hình thành cho học sinh cách nhìn nhận “bạn” “thù”
một cách rõ ràng, rành mạch. Chúng ta căm thù chủ nghĩa đế quốc, thực dân kẻ
đã xâm lược đất nước ta, gây bao nỗi đau khổ cho dân tộc ta chứ nhân dân tiến
bộ các nước là anh em, như nhân dân Pháp, Mĩ trong hai cuộc kháng chiến
chống Pháp, Mĩ họ đã tích cực ủng hộ cuộc kháng chiến của ta.Như anh Hăng –
ri –mác tanh không chịu sang Đông Dương giết hại nhân dân Đông Dương, chị
Ray-mông –điêng nằm trên đường ray để cản đồn tàu chở vũ khí sang Đơng
Dương của Pháp. Anh Mo-ri-xơn tự thiêu trước nhà quốc hội Mĩ để phản đối
cuộc chiến tranh của đế quốc Mĩ ở Việt Nam, và bao nhiêu thanh niên Mĩ đốt thể
quân dịch không chịu sang Việt Nam tàn sát đồng bào ta.....Ngày nay đất nước
đã thống nhất, Nhà nước ta thực hiện đường lối đối ngoại tích cực quan hệ giao
lưu với thế giới, nhưng vẫn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. chúng ta “Hịa nhập
chứ khơng hịa tan, Việt Nam muốn là bạn với tất cả các nước trên thế giới”. Cả
dân tộc ta khép lại quá khứ hướng tới tương lai để xây dựng đất nước. Đưa
nước ta trở thành nước công nghiệp hiện đại, chúng ta khép lại quá khứ chứ
không bao giờ quên quá khứ, “ Ai bắn vào quá khứ bằng phát súng lục, thì tương
lại sẽ trả lại bằng đại bác” Vì vậy trong dạy học lịch sử lồng ghép tư tưởng này
để học sinh nhìn nhận đúng đắn đường lối đối ngoại của Đảng ta.

Trên đây là một vài phương pháp tích hợp giáo dục đạo đức, tư tưởng Hồ
Chí Minh trong dạy học Lịch sử mà tôi đã đưa ra trong đề tài của mình. Có thể
nói rằng: Dạy học là việc làm sáng tạo, giáo viên được mệnh danh là “kĩ sư tâm
hồn, là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa” . Vì vậy để dạy tốt và gây hứng thú cho
học sinh, góp phần giáo dục đạo đức cho học sinh qua tiết học lịch sử thì mỗi
12


giáo viên cần phải sử dụng các phương pháp dạy học phù hợp tùy theo nội dung
bài học, tùy theo đối tượng học của từng khối, lớp. Đối với việc lồng ghép giáo
dục đạo đức cho học sinh thông qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức
Hồ Chí Minh trong tiết học lịch sử , thì giáo viên phải biết linh hoạt, phân bố
thời gian, kiến thức cho phù hợp với từng bài. Tránh tình trạng giáo viên quá sa
đà dẫn đến việc biến tiết học lịch sử thành tiết kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh,
khơng truyền thụ hết nội dung trong bài học
2.5 . Giáo án thực nghiệm
Tiết 28- Bài 24 : CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG

CHÍNH QUYỀN DÂN CHỦ NHÂN DÂN (1945 – 1946) ( tiết 1)
I. MỤC TIÊU.

1. Kiến thức: Giúp H/s nắm được những kiến thức cơ bản sau.
- Tình hính nước ta sau cách mạng tháng 8 (Thuận lợi, khó khăn)
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã phát
huy thắng lợi, khắc phục khó khăn, thực hiện chủ trương và biện pháp XD chính
quyền DCND.
- Những biện pháp vừa mềm dẻo, vừa kiên quyết của ta trong việc đối phó
với sự phá hoại của quân Tưởng và bọn phản cách mạng ở miền Bắc, và đối phó
với quân pháp xâm lược ở miền Nam.
2. Kĩ năng:

- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích, nhận định, đánh giá tình hình
đất nước sau cách mạng tháng 8 và nhiệm vụ cấp báchtrước mắt trong năm đầu
của nước VNDCCH.
3. Thái độ:
Giáo dục cho học sinh lòng yêu nước, tinh thần cách mạng, niềm tin vào sự
lãnh đạo của Đảng, niềm tự hào dân tộc. Giáo dục học sinh học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thơng qua những câu chuyện kể về Người.
4. Năng lực, phẩm chất
- Tự tin, tự chủ, tự lập, yêu quê hương đất nước
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo,
năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp.
II. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG
A. HOẠT ĐỘNG TẠO TÌNH HUỐNG

1. Mục tiêu:
Giúp H/s nắm được những kiến thức cơ bản sau.
- Tình hính nước ta sau cách mạng tháng 8 (Thuận lợi, khó khăn)
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã phát
huy thắng lợi, khắc phục khó khăn, thực hiện chủ trương và biện pháp XD chính
quyền DCND.
- Những biện pháp vừa mềm dẻo, vừa kiên quyết của ta trong việc đối phó
với sự phá hoại của quân Tưởng và bọn phản cách mạng ở miền Bắc, và đối phó
với quân pháp xâm lược ở miền Nam.
13


2. Phương thức:
- Gv chiếu một só hình ảnh về đất nước, đời sống của nhân dân ta sau
cách mạng tháng Tám.
? Suy nghĩ của em về đời sống của nhân dân ta sau cách mạng tháng

Tám?
3. Gợi ý sản phẩm:
Thành quả lớn nhất của cách mạng tháng 8/1945 là giành được độc lập và
chính quyền về tay nhân dân.Vậy nhân dân ta đã làm gì để bảo vệ nền độc lập và
chính quyền vừa giành được ?.....Bài học hơm nay giúp các em hiểu về điều đó.
4. Năng lực, phẩm chất
- Tự tin, tự chủ, tự lập, yêu quê hương đất nước
- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo,
năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

PHƯƠNG THỨC
*Mục tiêu:
- Tình hình nước ta sau cách mạng tháng
Tám. Chính quyền dân chủ nhân dân trong
tình thế ngàn cân treo sợi tóc, về thù trong
giặc ngồi, những khó khăn do thiên tai, hậu
quả của chế độ thuộc địa...
? Sau cách mạng tháng Tám, nước ta gặp
phải khó khăn gì?
- Về chính trị?
( Chiếu hình ảnh qn Tưởng vào miền
Bắc và quân Anh vào miền Nam)
-Về kinh tế?
( Chiếu hình ảnh ruộng đất bỏ hoang và
cảnh người bị đói)
- Về văn hố, giáo dục?
- Vậy cùng với giặc ngoại xâm, giặc đói,
giặc dốt cũng là đồng minh của nhau cho nên
vận mệnh dân tộc ta lúc bấy giờ như : “ Ngàn

cân treo sợi tóc”
- Gọi đại diện trình bày, nhận xét
GV phân tích thêm về Anh và Tưởng ở miền
bắc. Nền độc lập bị đe dọa.
Phân tích hậu quả của chiến tranh, hạn hán
đối với nền kinh tế nông nghiệp –Công nghiệp
Việt nam. Hậu quả nặng nề mà PK để lại.
( giải thích “ngàn cân treo sợi tóc”)
? Nhận xét chung về những khó khăn trên?
Gv giảng, bổ sung: Bên cạnh những

GỢI Ý SẢN PHẨM
I. Tình hình nước ta sau
cách mạng tháng Tám.
a/ Khó khăn :
1. Chính trị: + Từ vĩ
tuyến 16 trở ra Bắc 20 vạn
quân Tưởng
+ Từ vĩ tuyến 16 trở vào
Nam là quân Anh và quân
Pháp
+ Các lực lượng phản
cách mạng, chống phá cách
mạng.
2. Kinh tế: nông nghiệp
lạc hậu, ruộng đất bỏ hoang
nhiều, nạn đói có nguy cơ tiếp
diễn
Tài chính cạn kiệt, ngân
sách trống rỗng

3. Văn hoá, giáo dục:
- 90 % dân số bị mù chữ ,
các tệ nạ xã hội như : cờ bạc,
rượu chè, nghiện hút thi nhau
phát triển...

14


khó khăn ấy ta cịn có những thuận lợi :
Nhân dân phấn khởi vì được độc lập tự
do, tích cực xây dựng và bảo vệ chính
quyền cách mạng.

-> Khó khăn chồng chất, đẩy
nước ta vào tình thế nguy
hiểm- ngàn cân treo sợi tóc.
b/ Thuận lợi : * Trong nước :
- Nhân dân làm chủ phấn khởi,
gắn bó với chế độ mới
- Cách mạng Việt nam có Đảng
đứng đầu là Chủ Tịch Hồ Chí
Minh
-* Trên thế giới:
- Phong trào cách mạng giải
phóng dân tộc lên cao
- Hệ thống XHCN được hình
thành
- Phong trào đấu tranh hịa
bình dân chủ được phát triển ở

các nước
*Mục tiêu:
- Biện pháp giải quyết khó khăn trước mắt và II. Bước đầu xây dựng chế độ
phần nào chuẩn bị cho lâu dài: xây dựng nền mới
móng của chính quyền nhân dân.
* Phương thức: (cá nhân)
Ngày 8/9/1945, cơng bố
Để xây dựng chế độ mới Đảng và Chính
Lệnh Tổng tuyển cử
phủ đã làm gì?
- Ngày 6/1/1946, hơn
Cuộc tổng tuyển cử thu được kết quả
90% cử tri cả nước đi bầu
như thế nào?
GV cho học sinh xem hình ảnh người Quốc hội
dân hăng hái tham gia bỏ phiếu bầu cử quốc
hội. Đây thực sự là ngày hội của toàn dân.
Lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc người dân
được cầm lá phiếu trên tay và trực tiếp bầu ra
cơ quan quyền lực cao nhất của cả nước, đại
diện cho tiếng nói và quyền lợi của nhân dân.
Thắng lợi của Tổng tuyển cơ và bầu cử
Bộ máy chính quyền được
HĐND các cấp có ý nghĩa như thế nào?
kiện tồn từ TW đến địa
phương
? Cuộc tổng tuyển cử thu được kết quả gì ?
-> Chế độ mới được xây
dựng. Tạo được lịng tin trong
nhân

III. Diệt giặc đói, giặc dốt và
giải quyết khó khăn về tài
Để giải quyết nạn đói, Đảng và Chính chính
phủ đã có những biện pháp gì?
* Diệt giặc đói:
(Lập hũ gạo cứu đói, tổ chức ngày đồng
- Lập hũ gạo cứu đói, tổ
15


tâm, đẩy mạnh tăng gia sản xuất, thực hành
tiết kiệm.)
GV nhấn mạnh: Bác Hồ là tấm gương
sáng về thực hiện “ngày đồng tâm”và thực
hành tiết kiệm. Mặc dù với cương vị là một
chủ tịch nước nhương cũng như bao người
khác mỗi tuần Người nhịn ăn một bữa để
lấy gạo đó cứu đói cho đồng bào. Bữa cơm
của Người chỉ có vài món giản đơn và thức
ăn khơng bao giờ Người lãng phí. Từ nếp
sống, sinh hoạt và làm việc bao giờ Người
cũng có phương châm là “Tiết kiệm”
? Những biện pháp đó đã có tác dụng
gì?
Nêu những biện pháp của Đảng và
Chính phủ trong việc diệt giặc dốt?
Để diệt giặc dốt Chủ Tịch Hồ Chí Minh
đã gởi thư kêu gọi đồng bào tích cực đi học
để xố nạn mù chữ. Bản thân Người đã gửi
thư động viên học sinh nhân ngày khai

trường đầu tiên.

chức ngày đồng tâm
- Đẩy mạnh tăng gia sản
xuất, tiết kiệm.

→ Nạn đói cơ bản được
đầy lùi
* Diệt giặc dốt:
- Ngày 8/9/1945, lập Nha
bình dân học vụ
- Kêu gọi tồn dân tham
gia xố nạn mũ chữ
* Giải quyết khó khăn về
tài chính
- Phát động “Tuần lễ
vàng”, xây dựng “Quỹ độc
lập” → kêu gọi đóng góp của
ndân
- Ngày 31/1/1946, thông
qua sắc lệnh phát hành tiền
Việt Nam.
- Ngày 23/11/1946, lưu
hành tiền Việt Nam trong cả
nước.

Để giải quyết khó khăn về tài chính,
Chính phủ đã làm gì?
GV chiếu những hình ảnh về nhân dân
hăng hái tham gia quyên góp ủng hộ cách

mạng.nhiều người đã dâng cả vật kỉ niệm
thiêng liêng của cá nhân để ủng hộ chính
phủ. Đây là việc làm cao cả thể hiện tinh
thần đoàn kết của dân tộc ta
Vậy với những biện pháp đúng đắn kịp
thời của Đảng, chính phủ mà trong một thời
gian ngắn chúng ta đã giải quyết cơ bản
những khó khăn của đất nước tạo điều kiện
cho nhân dân ta chuẩn bị lực lường chống
lại quân xâm lược.
? Nhận xét chung về tình hình nước ta sau
cách mạng tháng Tám?
=> Từng bước khắc phục
- gv giảng giải, sơ kết tồn bài
được khó khăn, ổn định đời
sống nhân dân
Tạo điều kiện để bảo vệ và xây
dựng đất nước trong giai đoạn
sau.

16


* Sau cách mạng tháng Tám,
nước ta trong tình thế “ ngàn
cân treo sợi tóc”. Đảng và
CTHCM đã đưa ra những biện
pháp đúng đắn, kịp thời, từng
bước khắc phục khó khăn, ổn
định đời sống nhân dân.

C.HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

* Mục tiêu:Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hồn thiện kiến thức mới mà HS đã
được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về: những khó khăn của nước
Việt Nam dân chủ cộng hòa sau Cách mạng tháng 8 năm 1945.
* Phương thức:
GV giao nhiệm vụ cho HS (cụ thể hơn) và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời
các câu hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn
hoặc thầy, cơ giáo.
? Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám ntn?
? Trình bày những biện pháp giải quyết nạn đói, nạn dốt và khó khăn về tài
chính? chúng ta đã đạt được những kết quả gì ?
*. Dự kiến sản phẩm:
GV chuẩn bị đáp án đúng. Nếu HS trả lời sai thì HS khác và GV nhận xét chuẩn
hóa kiến thức.
D. HOẠT ĐỘNGVẬN DỤNG

*. Mục tiêu:
- Nhằm vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những
vấn đề mới trong học tập và thực tiễn.
- HS biết nhận xét, đánh giá tình hình kinh tế, chính trị của các nước châu Phi
hiện nay.
*. Phương thức:
Nêu câu hỏi sau khi đã hình thành kiến thức (củng cố mở rộng, liên hệ):
- Tại sao nước Việt Nam dân chủ cộng hịa lại sớm khắc phục được những khó
khăn đó?
GV giao nhiệm vụ cho HS (học sinh có thể làm bài tập ở nhà):
- GV đánh giá sản phẩm của HS: nhận xét, tuyên dương, khen gợi…
*. Dự kiến sản phẩm:
- Sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

- Tinh thần yêu nước, đoàn kết của nhân dân ta.
- Qua việc chuẩn bị bài mới, HS có được một số kiến thức nhất định về bài mới.
E.HOẠT ĐỘNG TÌM TỊI, MỞ RỘNG

- Sưu tầm tư liệu về việc khắc phục khó khăn sau ngày Độc lập của nhân
dân ta.
- Cảm nhận về tâm trạng của người dân VN lần đầu tiên được thực hiện
quyền làm chủ của mình trong ngày bầu cử Quốc hội khóa I.
- Học kĩ nội dung bài
17


2. 6. Kết quả khảo sát thực tế:
Từ thực tế áp dụng phương pháp lồng ghép, tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ
Chí Minh trong dạy học lịch sử tơi nhận thấy: Tiết học nhẹ nhàng, sôi nổi; học
sinh tỏ ra hứng thú với việc tìm hiểu về Bác, đặc biệt nó có sự tác động khơng
nhỏ đến hành vi, đạo đức và việc làm của các em. Từ những việc làm nhỏ như:
Tắt điện khi ra khỏi lớp, đóng cửa trước khi ra về và có ý thức bảo vệ của cơng
…ta thấy đạo đức của các em có sự chuyển biến rõ nét.
Qua việc chấm bài kiểm tra với câu hỏi: Vai trị của Chủ Tịch Hồ Chí Minh
trong việc thành công của cách mạng tháng Tám?
Kết quả như sau:
Giỏi
TT

Lớp

SL
1
9A(43) 11

2
9B (40) 10
Tổng 83
21

Khá
TL %
26
25
25

SL
20
18
38

TL %
47
45
46

Trung bình

Yếu

SL
10
10
20

SL
2
2
4

TL %
23
256
34

TL %
4
6
5

Đặc biệt là ở cuộc thi “ Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở
tất cả các khối lớp, học sinh của lớp tôi giảng dạy đã đạt được kết quả tốt.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận
Đạo đức là gốc, là nền tảng của sự phát triển nhân cách của con người. Ở
mọi thời đại, mọi quốc gia vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức là nhiệm vụ
quan trọng luôn đựơc quan tâm và tạo điều kiện. Ở nước ta, mục tiêu của các
nhà trường là đào tạo ra những con người phát triển tồn diện. Sinh thời Bác đã
căn dặn: “ Có tài mà khơng có đức là người vơ dụng”. Do đó cơng tác giáo dục
đạo đức học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong nhà trường phổ
thông hiện nay. Với kinh nghiệm đứng trên bục giảng, tôi nhận thấy rằng, việc
lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử là rất
quan trọng, qua việc thực hiện, tôi đã thu được kết quả đáng mừng, các tiết dạy
trở nên sinh động, học sinh hứng thú hơn đặc biệt là qua việc lồng ghép tích hợp
đã tạo cho các em một biểu tượng về Bác hiểu thêm về cuộc đời hoạt động gian

khổ và phẩm chất cao đẹp của Người. Từ đó khích lệ các em và ra sức học tập,
rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức làm theo lời Bác dạy. Đặc biệt là ở cuộc
thi “ Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở tất cả các khối lớp, học
sinh của lớp tôi giảng dạy đã đạt được kết quả tốt.
Trên đây là những kinh nghiệm cá nhân của tôi, tôi đã thực hiện trong thời
gian qua và sẽ thực hiện tiếp trong thời gian tới. Tơi chia sẻ để đồng nghiệp
tham khảo và đóng góp ý kiến. Do thời gian và năng lực bản thân có hạn, đề tài
khơng tránh khỏi những sai sót. Mong các đồng nghiệp và bạn bè góp ý để đề tài
mang tính khả thi hơn.
3.2. Những đề xuất và kiến nghị:
18


Để nâng cao chất lượng giáo dục, thực hiện mục tiêu của Đảng là giáo dục,
đào tạo thế hệ trẻ “Vừa hồng vừa chun”, thì mỗi giáo viên phải khơng ngừng
nâng cao tri thức, thực hiện linh hoạt các phương pháp dạy học.
Để giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh thơng qua việc tích hợp giáo
dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong dạy mơn lịch sử tơi có một số đề xuất như sau:
+ Đối với nhà trường và tổ xã hội: Cần phải tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu
về cuộc đời hoạt động, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
thơng qua việc sinh hoạt các câu lạc bộ học tập.
+ Vào những ngày lễ quan trọng tổ nên kết hợp với Đồn thanh niên tổ
chức các chương trình ngoại khóa, hoạt động ngồi giờ lên lớp về chủ đề Hồ Chí
Minh để tạo điều kiện cho học sinh được nâng cao sự hiểu biết của mình về tư
tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh.
+ Thư viện nhà trường cần phải trang bị nhiều tư liệu, sách về cuộc đời
hoạt động của chủ tịch Hồ Chí Minh
Cuối cùng tơi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu , các thầy cô Tổ xã hội
trường THCS Đơng Thọ đã giúp đỡ tơi hồn thành đề tài này.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

TP Thanh Hóa, ngày 15 tháng 05 năm2020
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người
khác.

Nguyễn Thị Phượng

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Cuộc đời hoạt động của chủ tịch Hồ Chí Minh của Trần Dân Tiên
2. Búp sen xanh ( Sơn Tùng)
3. Kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh
4. Tác phẩm văn của chủ tịch Hồ Chí Minh( Hà Minh Đức)
5. Các chuyên đề về tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh(Nxb chính trị quốc gia)
6. Các tài liệu liên quan đến cuộc đời hoạt động của Bác
7. Sách giáo khoa lịch sử 9

19


HỌC TẬP TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH

Giáo sư, Tiến sỹ Hồng Chí Bảo, ngun Ủy viên Hội đồng lý luận
Trung ương, chuyên gia cao cấp Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh,
truyền đạt chuyên đề tại hội nghị.

20


Đồng chí Đỗ Trọng Hưng - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng

Đoàn ĐBQH phát biểu tại điểm cầu Thanh Hóa: Thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ
Chính trị về: “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ
Chí Minh””

Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”- Trường
THCS Đông Thọ
21


ẢNH MINH HỌA CHO BÀI GIẢNG

Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tun
ngơn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. (Ảnh tư liệu
TTXVN)
Tuyên ngôn Độc lập là bản “Thiên cổ hùng văn” kết tinh truyền thống lịch
sử kiên cường, bất khuất của dân tộc ta, là bản anh hùng ca mở ra kỷ nguyên
mới của dân tộc Việt Nam - kỷ nguyên độc lập tự do và góp phần làm phong phú
về quyền tự quyết của các dân tộc trên thế giới - quyền độc lập tự do.
Tuyên ngôn Ðộc lập đã kết thúc với một quyết tâm sắt đá: “Nước Việt Nam
có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập.
Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và
của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”
Bản Tuyên ngôn chính thức chỉ ra một chính quyền cách mạng mới của nhân dân
Việt Nam được xây dựng và trưởng thành theo đúng ý nguyện của mọi tầng lớp
nhân dân và cả dân tộc Việt Nam. Tuyên ngôn độc lập khẳng định ý chí sắt đá
khơng gì lay chuyển nổi và đồng thời là triết lý nhân sinh vĩnh hằng của dân tộc
22


Việt Nam được Chủ tịch Hồ Chí Minh phát hiện “Khơng có gì q hơn độc lập tự

do”.
Bản Tun ngơn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đơng Nam Á, do Chủ tịch Hồ Chí Minh
trực tiếp soạn thảo và cơng bố trước tồn thể nhân dân Việt Nam và thế giới cho
thấy trí tuệ sắc sảo và lỗi lạc của Người. Đây là kết quả của một quá trình tư duy
khoa học độc đáo và thiên tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Điều đó càng khẳng
định rõ ràng và nhất quán một chân lý hết sức giản dị nhưng có tầm khái quát
cao là: Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cũng như trí tuệ sắc sảo
của Người mãi mãi soi sáng đường chúng ta đi.

Lớp bình dân học vụ

23


Hủ gạo tích kiệm
MỤC LỤC:
NỘI DUNG
1.Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu
1.5. Phương pháp nghiên cứu

2. Nội dung sáng kiến
2.1. Cơ sở lí luận
2.2. Thực trạng
2.3. Giải pháp
2.6. Kết quả

3. Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

Tài liệu tham khảo
Tranh ảnh minh họa

TRANG

1
1
2
2
2
2

4
4
5
7
18
18
18
19
19
20

24