skkn mới nhất skkn tìm hiểu 990 năm danh xưng thanh hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc trung ương

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT HOẰNG HÓA 3

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

VẬN DỤNG KIẾN THỨC BÀI THI “TÌM HIỂU 990 NĂM
DANH XƯNG THANH HĨA VỚI TƯ CÁC LÀ ĐƠN VỊ HÀNH
CHÍNH TRỰC THUỘC TRUNG ƯƠNG” VÀO SOẠN GIẢNG
TIẾT LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH
LỊCH SỬ 10 THPT VỚI CHỦ ĐỀ: THANH HĨA TRONG
TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ ĐẤT NƯỚC TỪ NGUỒN GỐC ĐẾN
GIỮA THẾ KỈ XIX

Người thực hiện: Lê Thị Hồng Hoa
Chức vụ: Tổ trưởng chuyên môn
SKKN thuộc lĩnh vực (mơn): Lịch sử

THANH HỐ NĂM 2019

download by :

1


Mục lục
1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu

1.5. Điểm mới của sáng kiến
2. Nội dung sáng kiến
2.1. Cơ sở lý luận
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm
2.3. Giải pháp
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

download by :

Trang
2
2
3
3
3
4
5
5
5
6
16
18
18
18

2


1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
Trong chương trình giáo dục phổ thông, môn Lịch sử giữ một vị trí rất
quan trọng trong việc giáo dục tư tưởng, tình cảm đạo đức và truyền thống cho
học sinh. Qua môn học giáo dục hình thành phẩm chất, có lòng yêu nước nồng
nàn, yêu CNXH, biết suy nghĩ đô ̣c lâ ̣p, hành đô ̣ng tâ ̣p thể, và có tổ chức, nhâ ̣n rõ
kết quả hoạt đô ̣ng của mình, phát triển tối đa tinh thần chủ đô ̣ng đáp ứng yêu
cầu xây dựng và bảo vê ̣ tổ quốc XHCN. Dạy học tốt bô ̣ môn Lịch sử nhằm góp
phần vào thực hiê ̣n mục tiêu chiến lược của Đảng về đào tạo thế hê ̣ trẻ, tiếp tục
sự nghiê ̣p cách mạng của cha anh, đưa đất nước phát triển và hội nhập. Trong
đó, những tri thức lịch sử địa phương có ý nghĩa rất quan trọng.
Thực tế, tình yêu nước bắt đầu từ tình yêu quê hương. Nhà văn hố Xơ
viết E- ren-bua từng nói: "Lịng u nước bắt đầu từ lòng yêu những vật tầm
thường nhất, yêu các cây trồng trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sơng…”. 
Và bản thân trong chương trình lịch sử 10 THPT, học sinh cũng đã được
học bài 28: “ Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến”,
trong bài này các em cũng đã được học về khái niệm truyền thống, truyền thống
yêu nước và đặc biệt là khái niệm về lòng yêu nước: “Lòng yêu nước bắt nguồn
từ những tình cảm đơn giản, trong một khơng gian nhỏ hẹp như: tình yêu gia
đình, yêu quê hương nơi chơn nhau cắt rốn, nơi mình sinh sống gắn bó (đó là
những tình cảm gắn với địa phương). Từ khi hình thành quốc gia dân tộc Việt:
Văn Lang - Âu Lạc những tình cảm gắn bó mang tính địa phương phát triển
thành tình cảm rộng lớn - lịng u nước ”…
Thật vậy! Một con người yêu Tổ quốc thiết tha thì càng yêu quê hương
mình sâu sắc, càng yêu quê hương thì càng yêu Tổ quốc và ngược lại. Quê
hương và Tổ quốc tác động lẫn nhau, bổ sung cho nhau làm phong phú tình cảm
của mỗi con người. Chính vì thế mà trong sự hình thành nhân cách của học sinh,

lịch sử địa phương có ý nghĩa rất quan trọng.
           Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, đất nước đang trên đường đổi mới,
những mặt trái của cơ chế thị trường tác động và ít nhiều làm xói mịn đạo đức
xã hội, làm méo mó nhân cách của học sinh và thế hệ trẻ. Thì việc hình thành
cho học sinh sự hiểu biết về lịch sử địa phương, về những giá trị và truyền thống
quê hương, giáo dục lòng tự hào và ý thức trách nhiệm xây dựng quê hương
càng trở nên bức thiết
Với vai trò và vị trí đã được khẳng đinh địi hỏi mỗi giáo viên lịch sử
khơng ngừng trau dồi tri thức, tích lũy kinh nghiệm để giờ dạy của mình thực sự
mang lại hiệu quả giáo dục cao nhất đối với học sinh. Xuất phát từ nhận thức đó
trong q trình giảng dạy tơi khơng ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, tích lũy
kinh nghiệm để nâng cao chất lượng công tác giảng dạy.
Đặc biệt trong năm 2019, tồn tỉnh Thanh Hóa tưng bừng náo nức chuẩn
bị kỉ niệm 990 năm danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực
thuộc Trung ương. Và một trong những hành động thiết thực nhất đề mỗi người
con tỉnh Thanh hiểu rõ về danh xưng vùng đất q mình, đó là việc Tỉnh ủy
Thanh Hóa đã phát động cuộc thi “Tìm hiểu 990 danh xưng Thanh Hóa với tư
cách là đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương” . Cuộc thi được triển khai

download by :

3


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân là người Thanh Hóa đang sinh sống, làm
việc ở trong và ngồi tỉnh, người tỉnh ngoài, người nước ngoài đang sinh sống
và cơng tác tại Thanh Hóa. Hình thức thi gồm: Thi viết và thi trắc nghiệm. Cuộc
thi nhằm làm cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh hiểu

biết, tự hào về con người và sự ra đời của 990 năm Danh xưng Thanh Hóa. Qua
đó, tạo động lực tinh thần để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thanh Hóa
vượt qua khó khăn, thử thách, nỗ lực phấn đấu vươn lên, quyết tâm xây dựng
quê hương xứ Thanh ngày càng giàu đẹp, văn minh, sớm trở thành “Tỉnh kiểu
mẫu” như Bác Hồ hằng mong muốn.
Hòa chung với khơng khí tỉnh nhà, cán bộ, giáo viên và học sinh trường
THPT Hoằng Hóa 3 cũng háo hức tìm hiểu các cứ liệu lịch sử để hiểu rõ thêm
về quê mẹ qua các thời kì lịch sử với tên gọi “Thanh Hóa”.
Qua cuộc thi tổ chức tại trường đã có 100 % giáo viên và học sinh có bài
tham gia trong đó có 5 bài xuất sắc được gửi dự thi cấp huyện. Tại cấp huyện đã
có 4 trong tổng số 5 bài thi của trường THPT Hoằng Hóa 3 đã đạt kết quả cao: 1
giải nhì, 1 giải ba và hai giải khuyến khích, cả 4 bài thi đều đã được lựa chọn
gửi tham dự kì thi cấp tỉnh( trong đó có 3 bài của học sinh – có 2 bài là của học
sinh lớp 10). Đây là kết quả khả quan và cũng là minh chứng chứng tỏ học sinh
của trường nói chung và của khối 10 nói riêng rất quan tâm và hào hứng với lịch
sử quê hương.
Từ thực tế đó, để nâng cao hiệu quả giáo dục lịch sử địa phương, trong
phạm vi đề tài này tôi xin mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm của mình trong
việc "Vận dụng kiến thức bài thi “Tìm hiều 990 năm danh xưng Thanh Hóa với
tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc trung ương” vào soạn giảng tiết lịch
sử địa phương trong chương trình lịch sử 10 THPT với chủ đề: Thanh Hóa
trong tiến trình lịch sử đất nước từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX, tại trường
THPT Hoằng Hóa 3 trong năm học 2018 – 2019, qua đó góp phần giáo dục
tình u quê hương, đất nước và tinh thần trách nhiệm của bản thân đối với quê
hương, đất nước của học sinh.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Góp phần nâng cao nhận thức, hiểu biết của học sinh về lịch sử Thanh Hóa
trong dòng chảy chung của lịch sử dân tộc
- Hun đúc cho học sinh lòng yêu quê hương, đất nước. Từ đó nâng cao ý thức
học tập và rèn luyện của học sinh nhằm xây dựng quê hương mạnh giàu, qua đó

góp phần xây dựng đất nước xứng đáng với truyền thống quê hương
- Giúp đồng nghiệp thấy rõ hơn hiệu quả của những bài thi tìm hiểu lịch sử mà
nghành giáo dục và các cấp tổ chức trong việc giúp học sinh yêu hơn, nhận thức
rõ hơn về lịch sử quê hương đất nước, góp phần giảm sự nhàm chán, khô khan
của bộ môn
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Nội dung hệ thống câu hỏi, gợi ý trả lời và kết quả trả lời của bài thi:
“ Tìm hiểu 9990 năm danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính
trực thuộc Trung ương”, áp dụng vào giảng dạy tiết lịch sử địa phương trong
chương trình lịch sử 10 THPT tại trường THPT Hoằng Hóa 3
1.4. Phương pháp nghiên cứu
skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

4


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

- Phương pháp thống kê
- Phương pháp đọc tài liệu
- Phương pháp dự giờ, rút kinh nghiệm
- Phương pháp điều tra thực tiễn
1.5. Điểm mới của sáng kiến
Vận dụng kiến thức bài thi: “ Tìm hiểu 9990 năm danh xưng Thanh Hóa
với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương” kết hợp với tiến trình
lịch sử của dân tộc trong chương trình lịch sử 10THPT để giúp học sinh hiểu
được về lịch sử địa phương trong tiến trình chung của lịch sử dân tộc qua đó
thấy rõ dân tộc ta luôn đi lên trong sự vững bước của từng địa phương từng vùng

miền của đất nước. Đồng thời qua đó cũng giúp học sinh thấy rõ trách nhiệm
của mình đối với quê hương, đất nước

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

5


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

2. Nội dung sáng kiến
2.1. Cơ sở lý luận
Lịch sử địa phương và lịch sử dân tộc có mối quan hệ biện chứng không
thể tách rời nằm trong phạm trù "cái chung và cái riêng ". Tri thức lịch sử địa
phương là biểu hiện cụ thể, sinh động và đa dạng của tri thức lịch sử dân tộc.
Lịch sử địa phương là một bộ phận cấu thành lịch sử dân tộc. Nói cách khác lịch
sử dân tộc được hình thành trên nền tảng khối lượng tri thức lịch sử địa phương
đã được khái quát và tổng hợp ở mức độ cao.
Lịch sử địa phương là một bộ phận của lịch sử dân tộc, có quan hệ mật
thiết với lịch sử dân tộc. Bất cứ một sự kiện lịch sử dân tộc cũng đều mang tính
địa phương vì nó diễn ra ở một địa phương cụ thể với không gian và thời gian
xác định.
Tùy quy mơ, tính chất của sự kiện mà có thể ảnh hưởng đến từng địa
phương, quốc gia và thậm chí cả thế giới. Cho nên, tri thức lịch sử địa phương là
một bộ phận hợp thành, là biểu hiện cụ thể và phong phú của lịch sử dân tộc. Nó
chứng minh sự phát triển hợp quy luật của mỗi địa phương trong sự phát triển
chung của cả dân tộc.
Vì vậy, giữa lịch sử dân tộc và lịch sử địa phương có mối quan hệ biện

chứng khơng thể tách rời. Dạy học lịch sử địa phương có khả năng rất to lớn
trong việc cung cấp cho học sinh những tri thức lịch sử về địa phương, trên cơ
sở đó giáo dục cho học sinh tình u q hương tha thiết, niềm tự hào chính
đáng về nơi “chơn nhau cắt rốn”.
Chúng ta đều biết rằng : bất cứ sự kiện, hiện tượng lịch sử nào xảy ra đều
mang tính chất địa phương vì nó gắn với một vị trí không gian cụ thể của một
địa phương nhất định dù rằng các sự kiện đó có tính chất, quy mơ và mức độ
ảnh hưởng khác nhau. Có những sự kiện, hiện tượng chỉ tác động ảnh hưởng
trong một phạm vi nhỏ hẹp, nhưng cũng có những sự kiện, hiện tượng mà tác
động của nó đã vượt ra khỏi khung giới địa phương , mang ý nghĩa quốc gia,
thậm chí là mang ý nghĩa quốc tế .Mặt khác tìm hiểu về lịch sử địa phương
không phải chỉ là việc riêng của các nhà nghiên cứu mà còn là nhu cầu của mỗi
con người .Từ thời cổ đại Xi xi rôn - một nhà chính trị gia nổi tiếng của La Mã
- đã nói:
"Lịch sử là cơ giáo của cuộc sống" .Chính vì lẽ đó sự hiểu biết về lịch sử dân tộc
còn bao hàm cả sự am tường cần thiết về lịch sử địa phương, hiểu biết về quê
hương, xứ sở, nơi chơn rau cắt rốn của mình, hiểu rõ về mối quan hệ giữa lịch sử
địa phương và lịch sử dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh - Vị cha già kính u của
dân tộc Việt Nam - đã nói:
"Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam"
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
- Trước đến nay đã có rất nhiều cuộc thi tìm hiểu lịch sử được tổ chức, tuy
nhiên sau khi tham gia các bài thi thì hầu như rất ít giáo viên lịch sử chú ý đến
việc vận dụng kiến thức bài thi vào thực tế giảng dạy bộ môn phù hợp với kiến
thức của bài thi để tăng thêm tính hiệu quả cho bài giảng lịch sử của mình
skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

6


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

- Tiết PPCT dành cho lịch sử địa phương ở chương trình THPT là” lớp 10 - tiết
51, đây là tiết gần cuối của chương trình, nên nảy sinh tư tưởng là tiết thư
giãn .Từ thực trạng trên dẫn đến hiện tượng :
+ Coi nhẹ tiết lịch sử địa phương
+ Dạy qua loa chiếu lệ
+ Lựa chọn kiến thức lịch sử địa phương không sát hợp với thực tế kiến
thức chương trình đang giảng dạy hoặc thậm chí có những tiết lịch sử địa
phương đã khơng được thực hiện
Thanh Hóa là một trong những vùng được đánh giá là: "Địa linh sinh
nhân kiệt”, với bề dày truyền thống văn hóa, truyền thống cách mạng anh hùng
qua mọi thời kỳ của lịch sử dân tộc. Có nhiều sự kiện lịch sử điển hình, nhiều
người con ưu tú của Đảng, của cách mạng, nhiều di tích lịch sử tiêu biểu cho
lịch sử đất nước mọi thời kỳ và nhiều danh nhân văn hóa, nhiều dịng họ khoa
bảng, là vùng đất khởi nghiệp của 4 triều đại quân chủ phong kiến có vị trí, tầm
ảnh hưởng lớn trong lịch sử xã hội phong kiến Việt Nam, Thanh Hóa cịn là đất
"thang mộc" của các dịng dõi chúa Nguyễn, chúa Trịnh…thì sự thiếu hụt đó lại
càng đáng buồn hơn. Đó thực sự là sự trăn trở, là trách nhiệm của những giáo
viên giảng dạy lịch sử.
Nhiệm vụ đặt ra cho giáo viên dạy lịch sử ở trường THPT, ngoài trang bị
cho học sinh hệ thống những kiến thức cơ bản lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới
để hình thành thế giới quan khoa học, phẩm chất đạo đức chính trị cho học sinh
còn cần thiết phải trang bị cho học sinh những hiểu biết sâu sắc về lịch sử và
truyền thống quê hương. Qua đó, giáo dục lịng tự hào về q hương dân tộc,
hình thành lịng u nước, truyền thống q hương cách mạng, bồi dưỡng các
năng lực tư duy hành động và thái độ ứng xử đúng đắn trong cuộc sống xã hội;

giúp học sinh hiểu được sự phát triển hợp quy luật của tự nhiên và xã hội, vận
dụng sáng tạo những hiểu biết vào hoạt động thực tiễn, xây dựng ý thức trách
nhiệm xây dựng quê hương giàu đẹp.
Là người con xứ Thanh, cư trú và giảng dạy ở tỉnh nhà, nắm bắt nội
dung, thể lệ cuộc thi: “Tìm hiểu 990 danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị
hành chính trực thuộc Trung ương”, đồng thời xuất phát từ thực tế học sinh
toàn trường và nhất là học sinh khối 10 sôi nổi tham dự cuộc thi tại nhà trường
nơi mình giảng dạy, tơi mạnh dạn vận dụng nội dung cuộc thi qua hệ thống
câu hỏi trắc nghiệm và kiến thức tự luận để soạn giảng tiết lịch sử địa phương
trong chương trình lớp 10THPT với chủ đề “Thanh Hóa trong tiến trình lịch sử
đất nước từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX” theo hướng phát huy tính tích cực
của học sinh trên cơ sở tư liệu tham khảo để làm bài dự thi “Tìm hiều 990 năm
danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc trung
ương” để học sinh có sự chủ động trong liên hệ kiến thức qua đó hiểu sâu hơn
về lịch sử dân tộc nói chung, trên cơ sở biện chứng với sự phát triển địa phương
nói riêng để tăng thêm tính thực tiễn trong việc nắm bắt kiến thức lịch sử
2.3. Giải pháp
* Giáo viên phải xác định nội dung chính sẽ đề cập trong tiết học trên cơ
sở đó chọn lựa những tư liệu và đơn vị kiến thức trong bài thi sắp xếp cho phù
hợp. Trong các tiết dạy của mình tơi đã sử dụng các nội dung câu hỏi và kiến
skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

7


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

thức bài thi trên cơ sở đã tìm hiểu, tham khảo tư liệu, tiến hành phân loại từng

đơn vị kiến thức cho phù hợptheo tiến trình các bài học phần “ Lịch sử Việt
Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX” trong chương trình lịch sử 10 THPT
* Sau khi xác định nội dung trọng tâm giáo viên cần hướng dẫn học sinh
chuẩn bị kiến thức cho tiết học: Đối với khối 10. Các em đã học lịch sử Việt
Nam thời kì nguyên thủy đến giữa thế kỉ XIX nên giáo viên yêu cầu các em tìm
hiểu kiến thức của bài thi: “ Tìm hiểu 990 năm danh xưngThanh Hóa với tư
cách là đơn vị hành chính trực thuộc trung ương” có liên quan đến giai đoạn
lịch sử này theo tiến trình thời gian của lịch sử dân tộc ( theo từng bài học của
chương trình )
Sau khi dạy xong tiết 50 trong phần dặn dò giáo viên đưa ra một số định
hướng cho học sinh về sưu tầm nghiên cứu chuẩn bị cho tiết học sau:
+ Dựa vào thiến thức: Phần hai - Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa
thế kỉ XIX trong chương trình lịch sử 10 THPT mà các em đã được học, kết hợp
với việc vận dụng kiến thức tìm hiểu bài dự thi: “Tìm hiều 990 năm danh xưng
Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc trung ương” phần trắc
nghiệm và phần tự luận em hãy sắp xếp nội dung các kiến thức trong đề cương
bài thi phù hợp với nội dung kiến thức từng triều đại theo tiến trình thời gian
+ Tìm hiểu những dẫn chứng lí giải hay cho nội dung các câu hỏi trắc nghiệm và
phần thi tự luận để hiểu sâu thêm về lịch sử địa phương Thanh Hóa ?
+ Trên cơ sở kiến thức về tỉnh Thanh, em hãy tìm hiểu cụ thể hơn về địa
phương Hoằng Hóa cũng đã có sự đi lên như thế nào trong dòng chảy chung của
tỉnh nhà và của cả dân tộc trong thời kì từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX
* Các biện pháp tổ chức thực hiện
- Tiến hành soạn giáo án trên cơ sở tiếp thu và vận dụng tài liệu tham khảo
+ Giáo viên dẫn dắt :
Các em đã được nhiệt tình tham gia tìm hiểu và gửi bài thi về: “Tìm hiều
990 năm danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc
trung ương”. Qua đó các em đã phần nào hiểu sâu hơn về vùng đất quê mình
qua các thời kì lịch sử. hơn nữa trong chương trình đã học của chúng ta về phần
lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX các em cũng đã được nắm

bắt kiến thức về sự hình thành, phát triển cùa quốc gia dân tộc Việt từ nguồn
gốc đến thế kỉ XIX. Vì vậy trong tiết học này cơ cùng các em sẽ cùng tìm hiểu
song hành xem trong tiến trình chung của dân tộc từ từ nguồn gốc đến giữa thế
kỉ XIX, Thanh Hóa quê hương đã có những đóng góp gì đề cùng dân tộc vươn
mình trong sức vươn Phù Đổng
+ Tổ chức hoạt động dạy và học trên lớp
GV kết hợp việc sử dụng câu hỏi gợi mở dẫn dắt học sinh trình bày các
vấn đề mà các em đã tự tìm hiểu ở nhà thông qua việc đã tham khảo kiến thức
để làm bài thi: “ Tìm hiểu 990 năm danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị
hành chính trực thuộc Trung ương” kết hợp với tái hiện lại kiến thức lịch sử đã
học trong chương trình. Ứng dụng cơng nghệ thông tin trong việc cung cấp tranh
ảnh, tư liệu tạo hứng thú cho các em trong giờ học
Hoạt động của giáo viên và học sinh

Kiến thức cơ bản học sinh cần nắm

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

8


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

Hoạt động1: Cá nhân & tập thể
GV dẫn dắt và đặt câu hỏi : Bằng
những hiểu biết của qua việc tham dự
bài thi về: “Tìm hiều 990 năm danh
xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị

hành chính trực thuộc trung ương”,
em hãy giới thiệu khái quát về tỉnh
Thanh Hóa
Sau khi học sinh trả lời gv tiếp tục
dẫn dắt kết luận và sử dụng máy
chiếu cung cấp hình ảnh để giúp các
em có cách nhìn tổng thể về tỉnh
nhà( Phụ lục 1)

1. Giới thiệu khái quát về tỉnh
Thanh Hóa

- Thanh Hố nằm ở cực Bắc Miền
Trung, cách Thủ đơ Hà Nội 150 km về
phía Nam, cách Thành phố Hồ Chí
Minh 1.560km. Phía Bắc giáp với ba
tỉnh Sơn La, Hồ Bình và Ninh Bình,
phía Nam giáp tỉnh Nghệ An, phía Tây
giáp tỉnh Hủa Phăn (nước Cộng hoà
dân chủ nhân dân Lào), phía Đơng là
Vịnh Bắc Bộ
- Thanh Hố nằm trong vùng ảnh
hưởng của những tác động từ vùng
kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, các tỉnh
Bắc Lào và vùng trọng điểm kinh tế
Trung bộ, ở vị trí cửa ngõ nối liền Bắc
Bộ với Trung Bộ, có hệ thống giao
thơng thuận lợi như: đường sắt xuyên
Việt, đường Hồ Chí Minh, các quốc lộ
1A, 10, 45, 47, 217; cảng biển nước

sâu Nghi Sơn và hệ thống sơng ngịi
thuận tiện cho lưu thơng Bắc Nam, với
các vùng trong tỉnh và đi quốc tế
- Hiện tại, Thanh Hóa có sân bay Sao
Vàng và đang dự kiến mở thêm sân
bay  quốc tế sát biển phục vụ cho Khu
kinh tế Nghi Sơn và khách du lịch.
- Thanh Hoá là mảnh đất “địa linh
nhân kiệt”, có truyền thống văn hố
lâu đời, phong phú và đa dạng. Qua
q trình vật lộn với thiên nhiên để
sinh tồn và phát triển, người xứ Thanh
đã tạo cho mình sắc thái văn hóa riêng
biệt, thể hiện qua một khối lượng di
sản hết sức phong phú và đa dạng. Đó
là hệ thống các làng nghề truyền thống
nổi tiếng của người Kinh, Mường,
Dao, Thái, Thổ, tiêu biểu như : nghề
chạm khắc đá ở làng An Hoạch (Đông
Sơn), nghề rèn Tất Tác (Hậu Lộc),
nghề đúc đồng Trà Đơng...  đến những
truyền thuyết, giai thoại văn hóa dân

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

9

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

gian, dân ca, dân vũ và hệ thống
những trò diễn ra đời từ rất sớm và
ngày càng hoàn thiện như các trò
Xuân Phả (Thọ Xuân), trò Chiềng, trò
Chụt (Yên Định) Pồn Poông, dân ca
Đông Anh, Xường, Rạng, Bọ Mẹng
của người Mường, Cá Sa, Kin Chiêng
Boọc Mạy của người Thái, múa
Chuông, múa Rùa của người Dao…
cùng hàng trăm lễ hội diễn ra quanh
năm trên khắp địa bàn Thanh Hóa
như: lễ hội Bà Triệu, lễ hội Lê Hoàn,
Lễ hội Lam Kinh, lễ hội Quang
Trung…
Khơng những vậy thiên nhiên cịn
hào phóng ban tặng cho xứ Thanh
nhiều hang động kỳ vĩ như động Bích
Đào, động Long Quang, động Kim
Sơn, Động Hồ Công… cùng với hệ
sinh thái môi trường nhiệt đới đã tạo
cho xứ Thanh những khu du lịch sinh
thái lý tưởng như: vườn quốc gia Bến
En, Pù Hu, Pù Luông, Tam Quy..,
Tất cả đã làm phong phú thêm
đời sống tinh thần của nhân dân Thanh
Hóa.
  Khơng chỉ là q cha đất tổ của
"Tam vương nhị chúa", Xứ Thanh còn

là vùng đất hiếu học. Trong dòng chảy
của lịch sử khoa bảng nước nhà, vùng
đất này đã có 1627 các nhà khoa bảng,
trong đó có 240 tiến sĩ, với nhiều tên
tuổi được lưu danh muôn thuở trên các
lĩnh vực văn hóa, sử học, quân sự,
ngoại giao nổi tiếng
2. Thanh Hóa từ thời nguyên thủy
Hoạt động2: Cá nhân & tập thể
đến thế kỉ X
- GV dẫn dắt: Trong bài 13, các em a. Liên hệ kiến thức bài 13: “Việt
đã được học về “Việt Nam thời Nam thời nguyên thủy”
nguyên thủy” trên đất Thanh Hóa cũng
đã có dấu tích của người tối cổ cư trú - Với dấu tích sơ kì đá cũ ở núi Đọ,
thơng qua những cơng cụ đã cũ được chứng tỏ Thanh Hóa cũng là một trong
phát hiện ở Núi Đọ.
những địa phương có người tối cổ sinh
GV dùng máy chiếu cung cấp hình sống
skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

10


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

ảnh kết hợp với thuyết trình về núi Đọ
và cơng cụ đá của núi Đọ( Phụ lục 2)
- GV dẫn dắt: Sang bài 14” Các quốc b. Liên hệ kiến thức bài 14: “Các

giai cổ trên đất nước Việt Nam” chúng quốc gia cổ đại trên đất nước Việt
ta cũng đã được biết: trải qua hàng Nam”
nghìn năm phát triển , cư dân trên đất
nước ta bước vào xã hội có giai cấp và
nhà nước đầu tiên với sự ra đời và
phát triển của quốc gia Văn Lang sau
đó là Âu Lạc.
- GV phát vấn: Quốc gia Văn Lang –
Âu lạc ra đời trên cơ sở nền văn hóa
nào?
Hs trả lời:
GV kết luận đồng thời dùng câu 1
phần thi trắc nghiệm trong bài thi tìm
hiểu 990 năm danh xưng Thanh Hóa
để gợi mở kiến thức cho học sinh:
Như vậy quốc gia Văn Lang – Âu lạc
ra đời trên cơ sở nền văn hóa Đơng
Sơn. Biểu tượng của văn hóa Đơng
Sơn là Trống đồng Đơng Sơn.
Thanh Hóa là nơi đầu tiên phát hiện
ra di vật (trống đồng) của nền văn hóa
Đơng Sơn vào thời gian nào?
- HS dựa trên nghiên cứu, sưu tầm trả
lời
- GV bổ sung chốt ý kết hợp dùng máy
chiếu cung cấp hình ảnh minh họa
( Phụ lục 3)
GV dẫn dắt: Quốc gia Văn Lang ra
đời đã không ngừng phải đương đầu
với các thế lực ngoại xâm. Ở Thanh

Hóa có di tích nào gắn với việc vua
Hùng chống giặc ngoại xâm
Học sinh dựa vào tài liệu bài dự thi
trả lời
Đền Đồng Cổ (thờ thần Trống Đồng)
thuộc làng Đan Nê, xã Yên Thọ,
huyện Yên Định
GV bổ sung, chốt ý kết hợp trình chiếu
hình ảnh minh họa
(Phụ lục 4)

- Thanh Hóa là nơi đầu tiên phát hiện
ra di vật trống đồng Đơng Sơn, biểu
tượng cho nền văn hóa Đơng Sơn, cơ
sở cho sự ra đời quốc gia Văn LangÂu Lạc vào năm 1924

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

11


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

- Hiện nay, Thanh Hóa vẫn cịn ngơi
đền Đồng Cổ ( thờ thần trống Đồng ),
gắn với truyền thuyết thần trống Đồng
giúp vua Hùng đánh giặc, thuộc làng
Đan Nê, xã Yên Thọ, huyện Yên Định

Gv dẫn dắt và đặt câu hỏi: Ở bài 15
và 16 “ Thời Bắc thuộc và các cuộc
đấu tranh giành độc lập dân tộc” các
em đã biết: Năm 179 TCN, Âu Lạc bị
nhà Triệu xâm chiếm, từ đó cho đến
đầu thế kỉ X, các triều đại phong kiến
phương Bắc thay nhau đô hộ nước ta.
Không cam tâm bị đô hộ, nhân dân ta
đã không ngừng vùng lên đấu tranh
nhằm giành lại độc lập tự chủ.
Trong cuộc đấu tranh chống đơ hộ đó
ở Thanh Hóa có cuộc đấu tranh nào?
Hiểu biết của em về người lãnh đạo
cuộc đấu tranh đó?
HS dựa vào kiến thức bài thi tìm hiểu
trả lời về cuộc khởi nghĩa Bà Triệu
năm 248
GV bổ sung, chốt ý kết hợp với dùng
máy chiếu cung cấp hình ảnh minh
họa về Bà Triệu
( Phu lục 5)

c. Liên hệ kiến thức bài 15 và 16:
“Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu
tranh giành độc lập dân tộc”

GV dẫn dắt: Chiến thắng Bạch Đằng
của Ngô Quyền Năm 938 đã mở ra
một thời đại mới – thời đại độc lập tự
chủ lâu dài của dân tộc ta và trong bài

17 các em đã học: Từ sau chiến thắng
Bạch Đằng nhà nước quân chủ được
thành lập và ừng bước phát triển . Sau
khi dẹp loạn 12 sứ quân Đinh bộ Lĩnh
lên ngôi Hoàng đế lập ra nhà Đinh.
Sau nhà Đinh là nhà Tiền Lê.
GV phát vấn: Ai là người sáng lập nhà
Tiền Lê. Dựa vào kiến thức bài dự thi.
Em hãy trình bày hiểu biết của em về
triều Tiền Lê

d. Liên hệ với kiến thức bài 17: Quá
trình hình thành và phát triển của nhà
nước phong kiến ( từ thế kỉ X đến thế
kỉ XV)

- Trong cuộc đấu tranh chống ách đô
hộ của các triều đại phong kiến
phương Bắc, ở Thanh Hóa cũng có
một cuộc khởi nghĩa tiêu biểu đó là
khởi nghĩa Bà Triệu năm 248

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

12


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

HS trả lời
GV bổ sung , chốt ý kết hợp với dùng
máy chiếu cung cấp hình ảnh minh
họa về người sáng lập ra triều Tiền Lê
là Lê Hoàn và vương triều nhà Tiền
Lê ( Phụ lục 6)

GV dẫn dắt: Năm 1009, nhà Lý được
thành lập. Năm 1010, vua Lý Thái Tổ
dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long ( Hà
Nội), mở ra một giai đoạn phát triển
mới của đất nước.
GV phát vấn: Dựa vào kiến thức bàu
thi em hãy cho biết dưới thời Nhà Lý,
có những sự kiện lịch sử và nhân vật
lịch sử tiêu biểu nào gắn với Thanh
Hóa quê hương?
HS nghiên cứu nội dung bài thi tìm
hiểu trả lời
GV chốt ý kết hợp dùng máy chiếu
cung cấp hình ảnh minh họa
( Phụ lục 7)

GV dẫn dắt: Năm 1225, vị vua cuối
cùng của nhà Lý là Lý Chiêu Hoàng
đã nhường ngôi cho chồng là Trần
Cảnh. Nhà Trần được thành lập. Dưới
triều Trần, lực lượng quân đội đặc biệt
được chú trọng phát triển đủ sức đánh

dẹp các cuộc nội loạn và đương đầu
với quân đội các nước xung quanh.
Chính sách chia thực ấp cho các thân
tộc trong họ, mỗi thế lực trong dịng
tộc đều có qn đội tinh nhuệ là nền
tản lớn khiến quân đội nhà Trần tiêu

- Người sáng lập ra triều Tiền Lê là Lê
Hoàn, quê ở Xuân Lập, huyện Thọ
Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Vương triều
nhà Tiền Lê tồn tại được 30 năm từ
năm 980 đến năm 1010  thì sụp đổ,
trong thời gian 30 năm đó, nhà Tiền
Lê truyền nối được 3 đời vua

- Năm 1029, vua Lý Thánh Tông đã
đặt “Danh xưng Thanh Hóa với tư
cách là đơn vị hành chính trực thuộc
Trung ương”
- Trong triều đại nhà Lý, Lý Thường
Kiệt được cử vào Thanh Hóa làm tổng
trấn trong 19 năm (từ 1082 đến 1101).
Ơng đã có cơng đưa vùng đất xứ
Thanh thành một địa phương ổn định,
thanh bình, văn minh, văn hiến với các
thành tựu nổi bật trên các lĩnh vực
kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội và
quốc phòng, an ninh.

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

13


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

diệt được cuộc xâm phạm của quân
đội nhà Nguyên, Đế quốc Mông
Cổ qua
3
lần
vào
năm 1258, 1285 và 1287. Thời gian
này xuất hiện một danh tướng kiệt
xuất là Hưng Đạo đại vương Trần
Quốc Tuấn; người có vai trị quan
trọng trong chiến thắng vào
năm 1285 và 1287
Cuối thời nhà Trần, cuộc đấu tranh
giữa khuynh hướng bảo thủ quân chủ
quý tộc của tầng lớp quý tộc tôn thất
nhà Trần và khuynh hướng quân chủ
tập trung quan liêu của lực lượng quan
liêu, tầng lớp nho sỹ, mà người đại
diện tiêu biểu nhất là Hồ Quý Ly, đã
diễn ra rất quyết liệt. Cuối cùng Hồ
Quý Ly đã thắng thế, năm Canh Thìn
1400, Hồ Quý Ly quyết định phế truất

vua Trần Thiếu Đế, tự lên làm vua, lập
ra một vương triều mới, đặt quốc hiệu
là Đại Ngu, vương triều nhà Hồ chính
thức được thành lập.
- GV yêu cầu học sinh dựa trên kiến
thức bài dự thi trình bày đôi nét về Hồ
Quý Ly và triều Hồ
- HS dựa vào kiến thức bài thi tìm hiểu
990 năm danh xưng Thanh Hóa với tư
cách là đơn vị hành chính trực thuộc
Trung ương trả lời.
GV bổ sung chốt ý kết hợp dùng máy
chiếu cung cấp hình ảnh minh họa
( Phụ lục 8)

- Hồ Quý Ly sinh năm Bính Tý 1336,
mất năm Đinh Hợi 1407
Tháng 2 năm Canh Thìn 1400, Hồ
Quý Ly phế truất vua Trần Thiếu Đế,
chính thức lên ngơi Hồng đế.
Sau khi lên làm vua, Hồ Quý Ly lấy
niên hiệu là Thánh Nguyên, cho tuyển
chọn đề bạt và tổ chức thi cử nhanh
chóng để đào tạo đội ngũ quan liêu
mới cho nhà nước, chế độ quân chủ
quan liêu mới đã hình thành
Năm 1406, nhà Minh sang xâm lược
nước ta. Vua tôi nhà Hồ đã chiến đấu
quyết liệt, quân nhà Hồ trăm vạn,
nhưng khơng một lịng, cuối cùng đã

bị thất bại.

GV dẫn dắt: Sau khi cuộc kháng
chiến chống Minh của nhà Hồ thất bại,
nước ta rơi vào ách thống trị của nhà
skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

14


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

Minh. Dưới ách thống trị tàn bạo của
nhà Minh, hàng loạt các cuộc khởi
nghĩa bùng lên khắp nơi nhưng đều bị
đàn áp
Mùa xuân năm 1418, một cuộc khởi
nghĩa đã nổ ra ở Lam Sơn – Thanh
Hóa do Lê Lợi lãnh đạo. Được sự ủng
hộ nhiệt liệt của nhân dân và nhiều vị
tướng tài giỏi, cuộc khởi nghĩa đã
không ngừng phát triển, tấn công ra
Bắc chiến đấu quyết liệt với kẻ thù
đẩy chúng vào thế cùng quẫn phải rút
chạy về nước.
Ngày 15 tháng tư năm Mậu Thân 1428, Lê Lợi chính thức lên ngơi Vua
tại điện Kính Thiên xưng là "Thuận
Thiên thừa vận, Duệ Văn Anh Vũ Đại

Vương" đặt tên nước là Đại Việt, đóng
đơ ở Đơng Đơ (Hà Nội), mở đầu cho
triều Hậu Lê.
Yêu cầu học sinh dựa vào kiến thức
bài dự thi trình bày đơi nét hiểu biết
về triều Hậu Lê ?
HS dựa vào kiến thức bài thi trả lời
GV chốt ý kết hợp dùng máy chiếu
cung cấp hình ảnh minh họa
( Phụ lục 9)

- Nhà Hậu Lê (1427-1789) , do Lê
Thái Tổ lập ra. Nhà Hậu Lê gồm có 2
giai đoạn:
+ Nhà Lê sơ: Tồn tại từ năm 1428 đến
năm 1527, kéo dài gần 100 năm, triều
đại này bị gián đoạn bởi nhà
Mạc do Mạc Đăng Dung cướp ngôi và
tự lập mình làm Hồng đế, sau 6 năm
được tái lập với tên gọi nhà Lê Trung
hưng
+ Nhà Lê Trung hưng (1533–1789) là
Và những hình ảnh về khu di tích và lễ giai đoạn tiếp theo của triều đại quân
hội tại khu di tích Lam Kinh- Thọ chủ nhà Hậu Lê
Xuân – Thanh Hóa

d. Liên hệ với kiến thức bài 21:
GV dẫn dắt: Đầu thế kỉ XVI triều Những biến đổi của nhà nước phong
Lê sơ suy sụp. Nhận thấy được sự suy kiến trong các thế kỉ XVI - XVIII
yếu và bất lực của dòng họ Lê, sau khi

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

15


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

dẹp yên các thế lực phong kiến khác,
năm 1527, Mạc Đăng Dung bắt vua Lê
nhường ngôi và thành lập triều Mạc
Khơng chấp nhận chính quyền họ
Mạc, một số cựu thần nhà Lê Đứng
đầu là Nguyễn Kim đã họp quân nêu
danh nghĩa “phù Lê diệt Mạc” lập
chính quyền ở Thanh Hóa.
Sau khi Nguyễn Kim chết, con rể
Trịnh Kiểm thao túng quyền hành tìm
cách loại bỏ phe cánh họ Nguyễn
Nguyễn Hồng xin vào trấn giữ đất
Thuận Hóa, từ đó cơ nghiệp họ
Nguyễn dần được xây dựng và trở
thành thế lực cát cứ Đàng Trong
Yêu cầu học sinh dựa vào kiến thức
bài thi trình bày đơi nét về Chúa Trịnh
và Chúa Nguyễn
HS dựa vào kiến thức bài thi trình
bày , GV dùng máy chiếu gợi mở
thêm và cung cấp hình ảnh minh họa

( Phụ lục 10)

GV dẫn dắt: Năm 1802, sau khi đánh
bại vương triều Tây Sơn , nhà Nguyễn
được thành lập sau đó GV yêu cầu học
sinh dựa vào kiến thức bài dự thi trình
bày đơi nét hiểu biết về triều Nguyễn

- Chúa Trịnh ( 1545 – 1787) là một
vọng tộc phong kiến kiểm soát quyền
lực Đàng Ngồi suốt thời Lê Trung
hưng, khi nhà vua tuy khơng có thực
quyền vẫn được duy trì ngơi vị. Bộ
máy triều đình lúc này hoạt động
theo thể chế lưỡng đầu. Tổng cộng có
11 đời chúa Trịnh chính thức (nếu tính
ln cả Trịnh Kiểm là 12 đời chúa) cai
quản xứ Đàng Ngoài trong hơn 2 thế
kỷ..
- Chúa Nguyễn : Là cách gọi chung
trong sử sách và dân gian về một dòng
họ đã cai trị dải đất từ Thuận
Hóa (phía nam đèo Ngang hiện nay)
vào miền nam của Việt Nam, bắt đầu
từ
đầu
giai
đoạn Lê
Trung
hưng của nhà Hậu Lê, hay giữa thế kỷ

XVI, cho đến khi bị nhà Tây Sơn tiêu
diệt năm 1777. Các chúa Nguyễn là tổ
tiên của các vua nhà Nguyễn, triều đại
phong kiến cuối cùng của Việt Nam.
e. Liên hệ kiến thức bài 25: Tình
hình chính trị, kinh tế, văn hóa dưới
triều Nguyễn ( nửa đầu thế kỉ XIX)
Nhà Nguyễn là triều đại quân
chủ cuối cùng trong lịch sử Việt Nam.
Nhà Nguyễn được thành lập sau
khi Nguyễn Ánh (Hoàng đế Gia Long)

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

16


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

HS dựa vào kiến thức bài thi trình
bày , GV dùng máy chiếu gợi mở
thêm và cung cấp hình ảnh minh họa
(Phụ lục 11)

lên ngơi năm 1802 và chấm dứt hồn
tồn khi Hồng đế Bảo Đại thối vị
vào năm 1945, tổng cộng là 143 năm.
Triều Nguyễn là một triều đại đánh

dấu nhiều thăng trầm của lịch sử, đặc
biệt là cuộc xâm lược của người
Pháp giữa thế kỷ 19

* Sơ kết : Giáo viên hướng dẫn học sinh nhìn nhận cụ thể về tiến trình lịch sử
của tỉnh Thanh Hóa trong tiến trình chung của lịch sử dân tộc đến giữa thế kỉ
XIX. Và đồng thời giúp các em thấy được đóng góp của Thanh Hóa đối với sự
phát triển của lịch sử đân tộc trong giai đoạn đó. Đồng thời giáo viên hướng dẫn
học sinh liên hệ thêm kiến thức huyện Hoằng Hóa như :
- Nơi phát hiện dấu vết cư trú của con người đầu tiên trên đất Hoằng Hóa thuộc
giai đoạn Qùy Chữ cách ngày nay khoảng 3000 đến 3500 năm
- Huyện lỵ Hoằng Hóa thời Lê Thánh Tông được đặt ở Quan Nội (hiện nay
thuộc xã Hoằng Anh, thành phố Thanh Hóa)
- Vị tướng là người Hoằng Hóa có cơng giúp Lê Lợi trong cuộc kháng chiến
chống Minh, tấn công thành Nghệ An và công phá Xương Giang, được Lê Lợi
phong tước Hầu là Nguyễn Công Duân
- Lê Phụng Hiểu là đô vật nổi tiến với tên gọi Đô Bưng, là đại tướng của nhà Lý
Ơng cịn là người có cơng dẹp loạn "Tam vương", phị Lý Thái Tơng lên ngơi
vua năm 1028. Ơng phụng sự 3 triều vua Lý: Lý Thái Tổ, Lý Thái Tông, Lý
Thánh Tông. Là vị tướng gắn liền với sự tích "Ruộng ném đao" hay cịn gọi là
"Thác Đao Điền".
- Năm 1469, danh xưng Hoằng Hóa với tư cách là một đơn vị hành chính cấp
huyện trực thuộc tỉnh Thanh Hóa được đặt tên dưới triều vua Lê Thánh Tơng
của nhà Lê sơ
- Tính từ người thi đỗ đầu tiên năm 1232 đến khoa thi cuối cùng của triều Lê
năm 1787, huyện Hoằng Hóa có 37 người đỗ đại khoa
- Trong thời kì phong kiến, những người thầy giáo Lương Dắc Bằng, Nguyễn
Khắc Tráng, Nguyễn Sư Lộ, Nhữ Bá Sĩ, Nguyễn Hiệu là người Hoằng Hóa
- Trên địa bàn huyện Hoằng Hóa con sơng ghi dấu nhiều chiến cơng chống
qn xâm lược Chăm-pa thời Trần là sông Lạch Trường

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Trong năm học 2018 – 2019, tôi đã vận dụng tài liệu bài thi: “ Tìm hiểu
990 năm danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc
Trung ương” vào soạn giảng và tiến hành giảng dạy lịch sử địa phương (tiết 51)
ở lớp 10A5, đồng thời sử dụng tích cực ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong tiết
dạy để cung cấp tư liệu và đã thu được kết quả khả quan: Đa số các em nắm bắt
kiến thức bài dự thi và liên hệ với phần kiến thức chung trong chương trình
skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

17


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

một các rất sơi nổi, hào hứng khơng cịn tâm lý uể oải hay thư giãn của tiết học
cuối năm. Các em cịn thể hiện thái độ tự hào mình là con người của mảnh đất
“ địa linh nhân kiệt”. Hơn nữa các em cịn cảm thấy có tránh nhiệm hơn trong
việc phát huy tinh thần học tập “vì ngày mai lập nghiệp” xứng đáng với truyền
thống tỉnh nhà
Cũng với bài soan này tôi tiến hành giảng dạy tại lớp 10A7 và cũng thu
được kết quả tương tự
Kết quả cụ thể về thái độ học sinh đối với tiết học
Lớp

Sĩ số

10A5

10A7

45
43

Hào hứng
HS
%
40
88,8
38
88,3

Tập trung
HS
%
5
11,2
5
11,7

Thờ ơ
HS
0
0

%
0
0

Trong buổi sinh hoạt chuyên môn tuần 35, các thanh viên nhóm Lịch sử
nhận xét đóng góp ý kiến về các tiết dạy và đều thống nhất: Tiết dạy đã thực sự
là điểm mới trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của bộ môn trong nhà
trường

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

18


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
Mục đích của soạn giảng lịch sử địa phương là nhằm gắn kiến thức địa
phương trong tổng thể kiến thức lịch sử dân tộc, thể hiện cụ thể lịch sử dân tộc
trong đóng góp của lịch sử địa phương, qua đó góp phần đưa kiến thức lịch sử
dân tộc dễ tiếp cận, khắc sâu hơn trong cá nhân và các thế hệ học sinh Việt
Nam. Muốn soạn giảng một tiết lịch sử địa phương có hiệu quả địi hỏi người
giáo viên phải khơng ngừng học hỏi tìm tịi và đặc biệt là phải vận dụng tốt
nguồn tài liệu địa phương phong phú, đáng tin cậy và phù hợp, nhất là nguồn tài
liệu các bài thi tìm hiểu về lịch sử địa phương của quê hương mình. Trong năm
2019, Tỉnh ủy Thanh Hóa đã phát động cuộc thi: “Tìm hiểu 990 danh xưng
Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương” đã lôi
cuốn đông đảo nhân dân trong tỉnh tham gia với những bài thi có chất lượng cao
và nguồn sử liệu phong phú, dẫn chứng tin cậy đã tiếp tục cung cấp cho giáo
viên dạy lịch sử như chúng tôi thêm nguồn tài liệu lịch sử địa phương giúp cho
việc nâng cao chất lượng các giờ dạy lịch sử địa phương trong nhà trường. Cá

nhân tôi trên cơ sở tham gia soạn thảo đề cương bài thi và trực tiếp tham gia thu
và chấm bài tại nhà trường, thấy được sự hứng khởi nhiệt liệt và tích cực của
học sinh và giáo viên với cuộc thi nên đã mạnh dạn soạn bài và tiến hành ứng
dụng kiến thức bài thi vào soạn giảng dạy và thu được những kết quả khả quan.
Trên đây là một vài ý kiến và kinh nghiệm của tôi trong việc vận dụng
kiến thức bài thi: “Tìm hiểu 990 danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị
hành chính trực thuộc Trung ương” vào thực tế giảng dạynhằm nâng cao chất
lượng giờ học lịch sử địa phương lớp 10 THPT. Rất mong được sự đóng góp ý
kiến của đồng nghiệp
3.2. Kiến nghị
Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa tổ chức chuyên đề về vận dụng kiến
thức các bài thi tìm hiểu lịch sử vào thực tế giảng dạy lịch sử ở nhà trường
THPT nói chung và các tiết lịch sử địa phương nói riêng tạo điều kiện cho giáo
viên có điều kiện trao đổi kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả vận dụng kiến
thức trong giảng dạy
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa , ngày 15 tháng 5 năm 2019
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết , khơng sao chép nội dung của
người khác
Lê Thị Hồng Hoa

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

19

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đại Việt sử ký toàn thư, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 1998.
2. Quốc sử quán triều Nguyễn: Khâm định Việt sử thông giám cương mục,
tập 1, 2, Nxb Giáo dục, Hà Nội, 1998.
3. Quốc sử quán triều Nguyễn: Đại Nam thực lục, tập 1 - 10, Nxb Giáo dục,
2007.
4. Quốc sử quán triều Nguyễn: Đại Nam nhất thống chí, tập 1 - 2, Nxb Lao
động, thành phố Hồ Chí Minh, 2012.
5. Phan Huy Chú: Lịch triều hiến chương loại chí, tập 1 - 5, Nxb Trẻ, thành
phố Hồ Chí Minh, 2014.
6. Đào Duy Anh: Đất nước Việt Nam qua các đời, Nxb Văn hóa - Thông
tin, Hà Nội, 2005.
7. Trần Trọng Kim: Việt Nam sử lược, Nxb Văn học, Hà Nội, 2017.
8. Quỳnh Cư, Đỗ Đức Hùng: Các triều đại Việt Nam, Nxb Văn hóa Thơng tin, Hà Nội, 2009.
9. Nguyễn Quang Ngọc (chủ biên): Vương triều Lý (1009 - 1226), Nxb Hà
Nội, 2010.
10. Công ty Cổ phần Thôn tin kinh tế đối ngoại: Thanh Hóa thế và lực mới
trong thế kỷ XXI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004.
11. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa: Lịch sử Đảng bộ tỉnh Thanh
Hóa 1930 - 1954, Nxb Thanh Hóa, Thanh Hóa, 2010.
12. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa: Lịch sử Đảng bộ tỉnh Thanh
Hóa 1954 - 1975, Nxb Thanh Hóa, Thanh Hóa, 2010.
13. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa: Lịch sử Đảng bộ tỉnh Thanh
Hóa 1975 - 2005, Nxb Thanh Hóa, Thanh Hóa, 2009.
14. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa: Biên niên những sự kiện lịch
sử Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa 2005 - 2015, Nxb Thanh Hóa, Thanh Hóa, 2015.
15. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Danh xưng Thanh Hóa, Nxb Thanh Hóa,
Thanh Hóa 2018.

16. Tỉnh ủy Thanh Hóa: Bác Hồ với Thanh Hóa - Thanh Hóa làm theo lời
Bác, Nxb Thanh Hóa, 2017.
17. Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa: Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần
thứ XVIII, Thanh Hóa, 2015.
skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

20


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

18. Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân: Địa chí Thanh Hóa,
từ tập I đến tập IV.
19. Ban Nghiên cứu lịch sử Thanh Hóa: Lịch sử tỉnh Thanh Hóa, từ tập I
đến tập V.
20. Ban Nghiên cứu lịch sử Thanh Hóa: Đất và người xứ Thanh, xuất bản
năm 2002.
21. Trần Thị Liên: Xứ Thanh những sắc màu văn hóa, Nxb Thanh Hóa,
2010.
22. Ban Nghiên cứu lịch sử Thanh Hóa: Văn hóa phi vật thể Thanh Hóa,
Nxb Thanh Hóa, 2005.
23. Phạm Văn Ánh, Trần Trọng Dương, Nguyễn Tơ Lan…: Tuyển tập văn
bia Thanh Hóa, tập 1, Văn bia thời Lý - Trần, Nxb Thanh Hóa, 2012.
23. Nguồn Internet

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

21


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

PHỤ LỤC
Phụ lục 1
- Thanh Hoá nằm ở cực Bắc Miền Trung, cách Thủ đô Hà Nội 150 km về phía
Nam, cách Thành phố Hồ Chí Minh 1.560km. Phía Bắc giáp với ba tỉnh Sơn La,
Hồ Bình và Ninh Bình, phía Nam giáp tỉnh Nghệ An, phía Tây giáp tỉnh Hủa
Phăn (nước Cộng hồ dân chủ nhân dân Lào), phía Đơng là Vịnh Bắc Bộ
- Thanh Hố nằm trong vùng ảnh hưởng của những tác động từ vùng kinh tế
trọng điểm Bắc Bộ, các tỉnh Bắc Lào và vùng trọng điểm kinh tế Trung bộ, ở vị
trí cửa ngõ nối liền Bắc Bộ với Trung Bộ, có hệ thống giao thơng thuận lợi như:
đường sắt xun Việt, đường Hồ Chí Minh, các quốc lộ 1A, 10, 45, 47, 217;
cảng biển nước sâu Nghi Sơn và hệ thống sơng ngịi thuận tiện cho lưu thông
Bắc Nam, với các vùng trong tỉnh và đi quốc tế
- Hiện tại, Thanh Hóa có sân bay Sao Vàng và đang dự kiến mở thêm sân bay 
quốc tế sát biển phục vụ cho Khu kinh tế Nghi Sơn và khách du lịch.
- Thanh Hoá là mảnh đất địa linh nhân kiệt, có truyền thống văn hố lâu đời,
phong phú và đa dạng. Qua quá trình vật lộn với thiên nhiên để sinh tồn và phát
triển, người xứ Thanh đã tạo cho mình sắc thái văn hóa riêng biệt, thể hiện qua
một khối lượng di sản hết sức phong phú và đa dạng. Đó là hệ thống các làng
nghề truyền thống nổi tiếng của người Kinh, Mường, Dao, Thái, Thổ, tiêu biểu
như : nghề chạm khắc đá ở làng An Hoạch (Đông Sơn), nghề rèn Tất Tác (Hậu
Lộc), nghề đúc đồng Trà Đông...  đến những truyền thuyết, giai thoại văn hóa
dân gian, dân ca, dân vũ và hệ thống những trò diễn ra đời từ rất sớm và ngày
càng hồn thiện như các trị Xn Phả (Thọ Xn), trị Chiềng, trị Chụt (n
Định) Pồn Png, dân ca Đơng Anh, Xường, Rạng, Bọ Mẹng của người Mường,

Cá Sa, Kin Chiêng Boọc Mạy của người Thái, múa Chuông, múa Rùa của người
Dao… cùng hàng trăm lễ hội diễn ra quanh năm trên khắp địa bàn Thanh Hóa
như: lễ hội Bà Triệu, lễ hội Lê Hoàn, Lễ hội Lam Kinh, lễ hội Quang Trung…
Khơng những vậy thiên nhiên cịn hào phóng ban tặng cho xứ Thanh nhiều hang động
kỳ vĩ như động Bích Đào, động Long Quang, động Kim Sơn, Động Hồ Công… cùng với hệ
sinh thái môi trường nhiệt đới đã tạo cho xứ Thanh những khu du lịch sinh thái lý tưởng như:
vườn quốc gia Bến En, Pù Hu, Pù Luông, Tam Quy..,
Tất cả đã làm phong phú thêm đời sống tinh thần của nhân dân Thanh Hóa.

  Khơng chỉ là quê cha đất tổ của "Tam vương nhị chúa", Xứ Thanh còn là vùng
đất hiếu học. Trong dòng chảy của lịch sử khoa bảng nước nhà, vùng đất này đã
có 1627 các nhà khoa bảng, trong đó có 240 tiến sĩ, với nhiều tên tuổi được lưu
danh muôn thuở trên các lĩnh vực văn hóa, sử học, quân sự, ngoại giao nổi tiếng

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

22


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

Đường sắt Bắc –Nam đoạn qua cầu
Hàm Rồng

Cảng Nghi Sơn

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

23


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

Cảng hàng không Thọ Xuân

Lễ Hội Lam Kinh - ảnh nguồn Intrenet

Động Từ Thức (xã Nga Thiện, huyện Nga Sơn
skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

24


skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

Động Tiên Sơn, phường Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa,
Phụ lục 2

Núi Ðọ nằm bên hữu ngạn sơng Chu, thuộc huyện Thiệu Hố, Thanh Hóa. Núi
Đọ nằm ngay ngã ba của ba xã: Thiệu Tân, Thiệu Vân, Thiệu Khánh, ngã ba
củasông Chu, sông Mã, hai con sông lớn nhất của tỉnh Thanh Hoá. Cùng
với núi Bàn A (Núi Vồm - Thiệu Khánh) - Cồn Chân Tiên (Thiệu Khánh) tạo ra
thế chân kiềng vững chãi.

skkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uongskkn.moi.nhat.skkn.tim.hieu.990.nam.danh.xung.thanh.hoa.voi.tu.cach.la.don.vi.hanh.chinh.truc.thuoc.trung.uong

download by :

25