Hướng dẫn Kaizen 5s

Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Sự phát triển của mỗi quốc gia luôn
gắn liền với việc cải tiến năng suất
Siêu

Toàn thế giới

5S

dành cho tất cả mọi ngời

Cuốn sách này gồm năm phần chính và các phụ lục:
Phần 1: Kaizen và Đổi mới
Phần 2: Thông hiểu về triết lý và sức mạnh của 5S
Phần 3: Các bớc thực hiện 5S
Phần 4: Phơng pháp đánh giá và hớng dẫn các hoạt động 5S
Phụ lục: Các biểu đồ và bảng biểu.
Khi sử dụng cuốn sách này để đào tạo nội bộ, công ty không nên thực hiện đồng
thời tất cả các nội dung. Tốt nhất nên phân loại học viên theo trình độ nh cán bộ lÃnh đạo
cấp cao, trởng phó phòng, các đánh giá viên, trởng nhóm và nhân viên trớc khi thiết kế
và thực hiện chơng trình đào tạo cho từng đối tợng học viên cụ thể. Thông thờng một
chơng trình đào tạo đợc thiết kế nh sau:
Trình độ của học viên

Nội dung đào tạo

LÃnh đạo cấp cao

Phần 1, 2

Trởng phó phòng, Phó chánh văn Tất cả các phần
phòng, quản đốc và các đánh giá viên
Giám sát viên và trởng nhóm

Phần 2, 3, 4

Nhân viên

Một số phÇn 2, 3

1
This is trial
version
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Phần 1

Kaizen
và
Đổi mới

Cấu trúc của phần 1:
ã
ã
ã
ã
ã
ã
ã
ã
ã
ã

Cải tiến năng suất là dành cho tất cả mọi ngời
Các đặc điểm của Kaizen và Đổi mới.
Kaizen
Đổi mới
Kết hợp Kaizen và Đổi mới.
Kết hợp áp dụng các chơng trình Kaizen vào nơi làm việc.
Xen gối giữa các chơng trình Kaizen
Liên tục thực hiện các chơng trình Kaizen
5S là gì?
Khả năng chuyển giao 5S tới các công ty bên ngoài Nhật Bản.

2
This is trial
version
www.adultpdf.com


Shared

Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Cải tiến năng suấ t là dành cho tấ t cả mọi ngời
Có hai cách tiếp cận để nâng cao năng suất trong các công ty:
1. Cách tiếp cận từng bớc - Kaizen.
2. Cách tiếp cận mang tính đột phá - Đổi mới
Kaizen có nghĩa là cải tiến. Hơn nữa, nó còn đợc hiểu là cải tiến liên tục cuộc
sống của một cá nhân, gia đình và công việc. Khi áp dụng ở nơi làm việc, Kaizen
nghĩa là cải tiến liên tục và nó đòi hỏi sự tham gia của mọi ngời, các cán bộ
quản lý cũng nh công nhân. Nhìn chung, các công ty Nhật Bản thờng thực
hiện theo cách 1 (từng bớc một) còn các công ty phơng Tây thì theo cách 2
(đột phá).
Đổi mới là bớc đột phá gây ấn tợng mạnh còn Kaizen là những cải tiến nhỏ
thờng đợc thực hiện từng bớc.
Thực tế, các công ty Nhật thờng chú trọng thực hiện Kaizen và các chơng
trình có sự tham gia của nhân viên vì các chơng trình này nằm trong tầm kiểm
soát của các cán bộ quản lý. Kaizen ít tốn kém hơn là đầu t vốn (đổi mới). Nó
nâng cao chất lợng công việc, ghi nhận sự tham gia của nhà quản lý, nâng cao
chất lợng sản phẩm, dịch vụ và giảm chi phí hoạt động.

Các nhà quản lý phơng Tây tôn sùng đổi mới. Đổi mới là sự đột phá về công nghệ hoặc
giới thiệu các khái niệm, kỹ thuật sản xuất mới nhất. Đổi mới mang tính đột phá còn
Kaizen thì đem lại hiệu quả dần dần và tinh tế, kết quả không nhìn thấy ngay. Trong khi
Kaizen là một quá trình liên tục thì đổi mới thờng là hiện tợng tức thêi.

3
This is trial
version

www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Đặc điểm của Kaizen và Đổi mới
Nội dung
Tính hiệu quả
Nhịp độ
Khung thời gian
Thay đổi
Cách tiếp cận
Liên quan
Cách thức
Bí quyết
Yêu cầu
Định hớng
Đánh giá

Kaizen

Đổi mới

Dài hạn nhng không gây ấn Ngắn hạn nhng gây
tợng
ấn tợng
Các bớc nhỏ

Các bớc lớn
Liên tục và gia tăng
Cách quÃng
Đột ngột và dễ thay
Dần dần và nhất quán
đổi
Nỗ lực tập thể
ý tởng và nỗ lực cá
nhân
Một vài ngời đợc lựa
Tất cả mọi ngời
chọn
Duy trì và cải tiến
Đột phá và xây dựng
Bí quyết truyền thống
Đột phá kỹ thuật
Đầu t chút ít
Đầu t lớn
Con ngời
Công nghệ
Kết quả đối với lợi
Quá trình và nỗ lực
nhuận

Bảng trên so sánh các đặc điểm chính giữa Kaizen và Đổi mới. Một trong những điểm hấp
dẫn của Kaizen là nó không đòi hỏi các kỹ thuật phức tạp hay công nghệ mới. Để thực hiện
Kaizen, bạn chỉ cần các kỹ thuật thông thờng, đơn giản nh 7 công cụ kiểm soát chất
lợng (biểu đồ pareto, nhân quả, tổ chức, kiểm soát, phân tán, các đồ thị và phiếu kiểm
tra). Thông thờng cần phải biết kết hợp sử dụng 7 công cụ nói trên. Trong khi đó, đổi mới
thờng đòi hỏi công nghệ phức tạp cũng nh đầu t lớn.

Kaizen giống nh một vờn ơm nuôi dỡng những chồi non là những thay đổi nhỏ, còn
Đổi mới thì nh nham thạch xuất hiện mỗi khi núi lửa phun.
Điểm khác biệt quan trọng giữa Kaizen và Đổi mới là Kaizen không đòi hỏi đầu t lớn để
thực hiện nó mà rất cần sự cam kết và nỗ lùc liªn tơc.

4
This is trial
version
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

KAIZEN
Kaizen dần dần từng bớc nhng liên tục

Khác biệt giữa hai khái niệm Kaizen và Đổi mới có thể liên hệ đến hình tợng cầu thang
và sờn dốc. Chiến lợc đổi mới đợc hỗ trợ để đạt đợc tiến bộ trong việc cải thiện cầu
thang. Mặt khác, chiến lợc Kaizen đem lại tiến bộ dần dần.

Truyện ngụ ngôn E-zốp
Thỏ và Rùa
Thỏ luôn khoác loác về tốc độ của mình và chế nhạo Rùa về sự chậm chạp. Một
hôm, Rùa thách Thỏ chạy đua. Rùa nói Cậu có thể cời tớ, nhng tớ biết rằng
tớ có thể đánh bại cậu nếu chúng ta chạy thi. Thỏ rất ngạc nhiên về ý tởng
chạy đua với Rùa và đà chấp nhận lời thách đố này. Đờng đua đợc xác định và
mặc dù cả hai đều cùng xuất phát, Thỏ đà nhanh chóng bỏ xa Rùa. Thực tế khi

đà cách một quÃng khá xa, Thỏ ta quyết định tạm dừng chân và chợp mắt nghỉ
một chút. Nhng Thỏ đà ngủ quên và khi Thỏ chạy tới đích thì Rùa đà ở đó. Rùa
đà miệt mài suốt cả chặng đua và đà giành chiến thắng.

Chậm rÃi và chắc chắn sẽ chiến thắng trong cuộc ®ua ®−êng tr−êng.

5
This is trial
version
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Đổi mới

ấn tợng nhng
không tiến bộ liên tục

Lý tởng

Đạt đợc chuẩn mực cao hơn
thông qua đổi mới sẽ bị xuống cấp
nếu không có sự nỗ lực liên tục để
duy trì và cải tiến nó.

Tiến bộ thực tế đạt đợc thông qua đổi mới nói chung sẽ giống nh hình ảnh thĨ hiƯn trong

bøc tranh trªn nÕu nh− nã thiÕu chiÕn lợc Kaizen đi cùng. Điều này xảy ra do hệ thống
đợc tạo dựng từ kết quả của sự đổi mới sẽ bị phá vỡ nếu không có sự cố gắng liên tục để
duy trì và sau đó cải tiến nó.
Trong thực tế không có cái gì tồn tại vĩnh cửu. Tất cả các hệ thống đều đi đến sự xuống cấp
sau khi chúng đợc thiết lập. Một trong các định lt nỉi tiÕng nhÊt cđa Parkinson lµ “mét
tỉ chøc khi đà hình thành đợc một cấu trúc thì cũng là lúc tổ chức đó bắt đầu xuống cấp.
Nói cách khác, để cải thiện hoặc thậm chí để duy trì hiện trạng thì tất yếu phải có những
nỗ lực liên tục.
Khi không có sự nỗ lực liên tục thì sự xuống cấp là không tránh khỏi. Do đó, thậm chí khi
đổi mới tạo ra một chuẩn mực hoạt động mới thì mức hoạt động này cũng sẽ suy giảm nếu
nh chuẩn mực này không đợc bổ sung và cải tiến liên tục. Do vậy, bất cứ khi nào đổi
mới đạt đợc thì nó phải đợc tiếp nối với các hoạt động của Kaizen để duy trì và cải tiến
nó.

6
This is trial
version
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Kaizen
Cộng Đổi mới

Duy trì
Đổi mới

Kaizen
Duy trì
Đổi mới

Trong khi đổi mới là sự đột phá mà hiệu quả mang tính giảm dần thông qua sự cạnh tranh
mạnh mẽ và sự xuống cấp của các chuẩn mực, còn Kaizen là sự nỗ lực với các ảnh hởng
tích luỹ đánh dấu một tiến bộ vững chắc theo thời gian. Nếu các chuẩn mực chỉ tồn tại để
duy trì hiện trạng, chúng sẽ không bị ảnh hởng chừng nào mức hoạt động đó có thể chấp
nhận đợc. Kaizen, mặt khác, có nghĩa là một nỗ lực thờng xuyên không chỉ để duy trì
mà còn nâng cấp các chuẩn mực. Các nhà chiến lợc Kaizen tin rằng các chuẩn mực về
bản chất là cơ sở giống nh các bậc đá với một chuẩn mực này dẫn tới chuẩn mực khác khi
các nỗ lực cải tiến liên tục đợc thực hiện.

7
This is trial
version
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Các chơng trì nh Kaizen khác nhau
đà đợc đa vào nơi làm việ c
Sàng lọc, Sạch sẽ, Sắp xế p, Săn sóc và Sẵn sàng
Hệ thống khuyế n nghị Kaizen
Nhóm chất lợng
Kiểm soát chất lợng toàn diệ n

Duy trì năng suất tổng hợp
Phơng pháp đúng hạn
5S: là viết tắt của 5 từ Nhật Bản là Seiri, Seiton, Seiso, Seiketsu và Shitsuke. Chơng trình
Kaizen này là trọng tâm của cuốn tài liệu này.
KSS: Hệ thống khuyến nghị Kaizen nhấn mạnh lợi ích xây dựng tinh thần và sự tham gia
tích cực của ngời lao động thông qua các kích thích về tài chính và kinh tế thờng thấy
trong các hệ thống kiểu Mỹ. Qui mô của hệ thống khuyến nghị Kaizen Nhật Bản đợc mô
tả bởi số lợng khuyến nghị đợc gửi hàng năm. Trong năm 1990, tỷ lệ số lợng khuyến
nghị đà đợc sử dụng là 32% ở Nhật Bản và 0.11% tại Mỹ.
QCC: Nhóm chất lợng là một nhóm nhỏ tình nguyện thực hiện các hoạt động kiểm soát
chất lợng tại nơi làm việc, thực hiện công việc liên tục nh một phần trong chơng trình
kiểm soát chất lợng toàn công ty, tự phát triển, giáo dục lẫn nhau và Kaizen trong nơi làm
việc.
TQC: Kiểm soát chất lợng toàn diện là tập hợp các hoạt động Kaizen đợc tổ chức liên
quan đến tất cả mọi ngời trong công ty- ngời quản lý và công nhân - trong nỗ lực chung
nhằm cải tiến hoạt động ở mọi mức độ. Các hoạt động này sẽ dần đến thoả mÃn khách
hàng.
TPM: Duy trì năng suất tổng hợp nhằm tối đa hoá hiệu quả sử dụng trang thiết bị thông
qua tuổi thọ của nó. TPM liên quan đến mọi ngời trong các phòng ban và mọi mức độ. Nó
huy động con ngời duy trì nhà máy thông qua các hoạt động tự nguyện và nhóm nhỏ, và
liên đới tới các nhân tố cơ bản nh xây dựng hệ thống bảo trì, giáo dục về vệ sinh, sạch sẽ,
kỹ năng giải quyết vấn đề và các hoạt động để đạt đợc không sai hỏng.
JIT: Đúng thời hạn là một kỹ thuật kiểm soát hàng tồn kho và sản xuất. Đó chính là một
phần trong hệ thống sản xuất của TOYOTA. Hệ thống đợc Taiichi Ohno thiết kế và hoàn
thiện tại công ty TOYOTA chủ u nh»m gi¶m thiĨu l·ng phÝ khi s¶n xt.

8
This is trial
version
www.adultpdf.com

Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Những vùng giao
nhau giữa các chơng
trì nh kaizen

Hớng tới sự hoàn thiện

Quản lý với sự tham gia của mọi ngời

Cải tiến nhỏ nhng
liên tục

Các
khía
cạnh
chung
của

Định hớng vào
con ngời

Đầu t ít nhng

Định hớng

quá trình

Nỗ lực tập thể
Hiệu quả lớn

Bí quyết
truyền thống

Các
chơng
trình
kaizen

Giáo dục và nâng
cao tinh thần

9
This is trial
version
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Trì nh tự thực hiệ n các chơng trì nh KAIZEN

Bắt đầu từ đây

Tại sao lại thực hiện 5S trớc tiên:
Lý do là:
- Việc thực hiện khá dễ đối với những ngời bắt đầu các chơng trình Kaizen
- Ai cũng thích một nơi làm việc sạch sẽ và ngăn nắp
- Kết quả dễ thấy ngay đối với mọi ngời
- Sẽ tạo ra thêm không gian trống
- Thời gian tìm kiếm sẽ giảm đi
- Khoảng cách tìm kiếm sẽ ngắn lại
- Tuổi thọ của máy móc và thiết bị sẽ dài hơn
- Nơi làm việc sẽ là một nơi an toàn để mọi ngời làm việc
- ít xảy ra sai sót
- Mọi ngời sẽ tự vào khuôn phép
- Đầu t cho chơng trình không lớn
- Khách hàng đánh giá tốt
- Bằng cách làm việc tốt hơn khiến mọi ngời thêm sáng tạo
- Cải tiến hình ảnh tổ chức
- Mọi ngời tự hào về nơi làm việc của mình
- Toàn bộ hoạt động của tổ chức đợc nâng lên
- Môi trờng cho chơng trình siêu 5S sẽ đợc tạo dựng.

10
This is trial
version
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM

HSEVIET.COM

5S là gì?
ã

5S là sự khởi đầu của một cuộc sống năng suất, thoải mái và lành mạnh cho
mọi ngời khi làm việc. Đây là yếu tố cơ bản đối với việc cải tiến năng
suất.
ã Khi thực hiện thành công trong một công ty, 5S sẽ mang lại những thay đổi
đáng ngạc nhiên. Ví dụ, mọi thứ không cần thiết sẽ đợc đa ra khỏi nơi
làm việc, chỉ những gì cần thiết sẽ đợc sắp xếp lại một cách thuận tiện gần
ngời sử dụng và các máy móc, trang thiết bị trở nên sạch sẽ và sáng sủa.
ã 5 S là viết tắt của 5 từ tiếng Nhật : Seri, Seiton, Seiso, Seiketsu và Shitsuke.
ã Động lực đối với chơng trình 5S đến từ con ngời. Về phơng diện này
Shitsuke (Sẵn sàng) là cực kỳ quan trọng cho sự thành công của nó.
ã Shitsuke là đào tạo mọi ngời tơng ứng sao cho họ sẽ có đợc những thói
quen tốt.
ã Sau khi đà áp dụng tốt 5S để làm nền tảng, công ty có thể xây dựng và tiến
hành chơng trình siêu 5S (5S nâng cao) với yêu cầu mức sáng tạo cao hơn
và cách tiếp cận Kaizen.
ã Siêu 5S dành cho mọi ngời thể hiện bí quyết của các kỹ thuật 5S cộng với
Kaizen. Do đó, cuốn giáo trình này sẽ là cuốn sổ tay tốt cho các nhà quản
lý và các chuyên gia Kaizen.

Bạn sẽ hiểu rõ
nó ngay thôi.

5S là gì,
tha ngài?

11 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Khả năng chuyển giao 5S tới các công ty ngoài Nhật bản

ã

ã

Vào năm 1986, 5S bắt đầu đợc áp dụng tại các công ty ở Singapore và
ngày càng nhiều công ty ở đây áp dụng 5S thành công. Những năm gần
đây, 5S đợc phổ biến rộng rÃi tại Malaysia, Thái Lan, Hàn Quốc, Trung
Quốc, ấn Độ, Srilanka, Nga, Hungary, Ba Lan, Bungari, Colombia,
Uruguay, Brazil, Costarica, Mê hi cô và Việt Nam.
5S là chơng trình cải tiến năng suất rất phổ biến tại Nhật Bản và đang trở
nên phổ biến tại nhiều nớc khác vì các lý do sau:
+ Nơi làm việc trở nên sạch sẽ và gọn gàng hơn.
+ Kết quả thấy ngay đối với mọi ngời cả ngời bên trong lẫn bên ngoài.
+ Các kết quả nhìn thấy sẽ gióp ph¸t triĨn c¸c ý t−ëng míi
+ Con ng−êi chÊp hành kỷ luật một cách tự nhiên
+ Các thao tác tại phân xởng và văn phòng trở nên dễ dàng và an toàn hơn
+ Con ngời trở nên tự hào về nơi làm việc sạch sẽ, gọn gàng của mình
+ Vì công ty có hình ảnh tốt do vậy công việc làm ăn tốt hơn.

Trong các công ty thành đạt của Nhật Bản, các nhà lÃnh đạo cố gắng xây dựng, giới
thiệu và thực hiện mọi biện pháp để phát triển nguồn nhân lực liên quan đến ngời
lao động. Hiển nhiên, kết quả của những nỗ lực trên sẽ đóng góp rất nhiều đến việc
tăng tính cạnh tranh quốc tế.
Để áp dụng hiệu quả chơng trình 5S và đạt đợc kết quả thực sự thì không chỉ phải
hiểu mà phải áp dụng đợc trong thực tiễn. Do vậy chính những cán bộ điều hành và
hớng dẫn 5S phải thực hiện 5S và làm gơng cho mọi ngời tham gia. Chỉ nói miệng
và chỉ tay năm ngón thì không bao giờ thành công.
Hơn nữa việc hiểu và hỗ trợ liên tục từ lÃnh đạo các cấp là chìa khoá cho sự thành
công khi áp dụng 5S. Xét về khía cạnh này, triết lý phát triển nguồn nhân lực và sự
tham gia của ngời lao động có thể xem nh giai đoạn chuẩn bị cho việc chuyển giao
công nghệ 5S ra ngoài Nhật Bản. Sau đó, các nhà quản lý và các công ty đều nhất trí
rằng triết lý này cần phải ®−ỵc khÝch lƯ.

12 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Phần 2

Hiểu triết lý
và công năng của
siêu

5S

Cấu trúc của phần 2:
- Siêu 5S là chơng trình tham gia toàn công ty đối với Kaizen
- Siêu 5S đóng góp cho từng nội dung của Năng suất - Chất lợng - Chi phí - Giao
hàng - An toàn - Tinh thần.
- Bốn mục tiêu chính của siêu 5S
- Siêu 5S đang trở nên phổ biến vì 7 lý do
- Siêu 5S có thĨ cã nhiỊu ng−êi tham gia v× 4 lý do
- Nguồn gốc của từ 5S
- Định nghĩa Seiri
- Định nghĩa Seiton
- Định nghĩa Seiso
- Định nghĩa Seiketsu
- Định nghĩa Shitsuke
- Ba loại hình nơi làm việc khác nhau
- Lặp lại chu trình 5S (hình vẽ)
- Bốn yếu tố cơ bản để áp dụng thành công siêu 5S
- Nơi làm việc gọn gàng, sạch sẽ làm tăng năng suất (hình vẽ)

13 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Siêu 5S là một chơng trình có sự tham gia
toàn công ty để cải tiến liên tục (Kaizen)

- Siêu 5S là chơng trình
của toàn công ty với sự
tham gia của tất cả mọi
ngời.
- Nó là một phơng pháp
rất hiệu quả để huy động
con ngời, cải tiến năng
suất và môi trờng làm
việc.

5S ?

ở Nhật Bản, mặc dù chơng trình 5S đợc áp dụng rộng rÃi, chúng đợc xem xét và
thực hiện vì các hoạt động Kaizen đối với các bộ phận sản xuất. Trong nhiều trờng
hợp, ngời ta không gọi đó là các chơng trình Kaizen toàn công ty mà có liên quan
đến phòng hành chính. Có thể nói rằng, các hoạt động cải tiến năng suất nếu chỉ dựa
vào các bộ phận sản xuất sẽ dẫn tới việc giảm năng suất một cách đáng kể tại các bộ
phận văn phòng.
Với nhận thức ngày càng tăng về vấn đề này trong những năm gần đây, năng suất ở
bộ phận văn phòng đợc chú trọng cùng với nhu cầu thay đổi cách suy nghĩ truyền
thống (theo các phơng pháp dựa vào bộ phận trực tiếp sản xuất).
Do đó, nên bắt đầu xây dựng và áp dụng chơng trình siêu 5S tại các bộ phận hành
chính. Nói tóm lại, điều quan trọng là bộ phận lao động gián tiếp không thể đứng
ngoài cuộc.

14 version

This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Siêu 5S đóng góp vào từng nội dung của PQCDSM

Một công ty đang áp dụng thành công siêu 5S sẽ:
- Có năng suất cao (P)
- Chất lợng ổn định (Q)
5S ?
- Chí phí hợp lý (C)
- Giao hàng đúng hạn và
chính xác (D)
- An toàn cho ngời lao
động (S)
- Tinh thần lao động cao
(M)
Một chuyên gia năng suất có kinh nghiệm ngay lập tức có thể đánh giá trình độ quản
lý hàng ngày của một công ty sau khi tham quan các bộ phận sản xuất gián tiếp và
các phân x−ëng cđa c«ng ty. Nãi chung, mét c«ng ty cã trình độ quản lý thấp sẽ có
các đặc điểm sau:
- Có nhiều vật dụng không cần thiết và không đợc sắp đặt gọn gàng.
- Di chuyển các đồ vật đòi hỏi đi lại nhiều và quÃng đờng xa, khu vực làm việc
không rõ ràng với lối đi.
- Phần lớn công việc là lÃng phí

- Nhiều sai sót gặp phải trong công việc và mức sai lỗi cao.
- Nhiều công việc phải làm lại, giao hàng luôn chậm trễ và có nhiều công việc làm
ngoài.
- Kho nguyên liệu, bán thành phẩm và thành phẩm là quá nhiều và mất rất nhiều
thời gian bốc xếp.
- Thiết bị văn phòng, trang thiết bị sản xuất bẩn thỉu, diện tích bỏ không, tỷ lệ máy
hỏng cao
- Sàn nhà, tờng, cửa sổ, thiết bị chiếu sáng bẩn thỉu, các phòng không đủ sáng
- Nơi làm việc thiếu an toàn và nhiều tai nạn, sự cố xẩy ra
- Các phơng tiện công cộng (phòng ăn, tủ đồ đạc, nhà vệ sinh...) thiếu vệ sinh
- Tinh thần của công nhân thấp
- Ngời lao động không tự hào đối với công việc của mình
Chơng trình siêu 5S sẽ cải thiện các điều kiện nêu trên và tạo dựng nên những điều
kiện tốt hơn.

15 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Bốn mục tiêu cơ bản của chơng trình siêu 5S
- Xây dựng ý thức Kaizen của mọi
ngời tại nơi làm việc
- Xây dựng cách làm việc theo
nhóm thông qua sự tham gia của

mọi ngời

5S ?

- Xây dựng khả năng lÃnh đạo thực
tế cho các trởng phó phòng ban
- Nâng cấp cơ sở hạ tầng để áp
dụng các công nghệ Kaizen tiên
tiến.

Trong quá trình thực hiện chơng trình, mọi ngời tham gia 5S cã thĨ häc hái vµ thùc
hiƯn triÕt lý, nguyên tắc và phơng pháp 5S và thấy các kết quả và sự hài lòng tham
gia. Không nghi ngờ gì khi khẳng định rằng việc lặp lại quá trình này sẽ nâng cao ý
thức Kaizen của ngời lao động. Khi thực hiện chơng trình 5S, công ty đợc chia
thành nhiều khu nhỏ, mỗi khu do một nhóm ngời lao động phụ trách. Hoạt động của
các nhóm này sẽ nuôi dỡng và quảng bá tinh thần làm việc theo nhóm của ngời lao
động.
Cấp quản lý phải là những ngời tiên phong dới con mắt của nhân viên của họ. Để
làm đợc điều này, họ cần đi đầu trong việc hiểu đúng triÕt lý cđa 5S, tham gia tù
ngun vµo 5S vµ là tấm gơng tốt cho cấp dới. Nhiệm vụ của họ là giáo dục cho
cấp dới về 5S, xây dựng mục tiêu, hớng dẫn cách thực hiện 5S, quản lý chơng
trình và đánh giá kết quả.
Những ai đà có kinh nghiệm đều thấy rằng, việc phát triển và quảng bá tốt một
chơng trình từ 5S đến siêu 5S sẽ nâng cao nhiệt huyết, thái độ và năng lực đối với
các hoạt động Kaizen của ngời lao động và cải thiện không khí làm việc tới mức
đáng ngạc nhiên. Cần nhớ rằng các nhóm ngời, các vật dụng tồn kho, nhà xởng và
máy móc, nếu bị bỏ rơi, quên lÃng thì đều sẽ bị già hoá và suy giảm chất lợng. Theo
cách hiểu này thì các hoạt động siêu 5S phải thờng xuyên đợc lặp lại nh một
chơng trình hữu hiệu nhằm nuôi dỡng ý thức Kaizen của mọi ngời. Hơn thế nữa,
cần nhớ rằng ngay cả khi một chơng trình siêu 5S đà đợc áp dụng tại công ty và

một chơng trình cải tiến năng suất cũng đà đợc áp dụng, thì công ty cũng nên tiếp
tục chơng trình 5S và cố gắng nâng cấp các nội dung của nó.

16 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Siêu 5S đang trở nên phổ biến vì 7 lý do
- Nơi làm việc đợc sạch sẽ và gọn gàng hơn
- Các hoạt động trong phân xởng và tại văn phòng sẽ dễ dàng và
an toàn hơn
- Kết quả đợc mọi ngời nhận thấy
kể cả nội bộ và bên ngoài
- Các kết quả nhìn thấy sẽ giúp tạo
5S ?
ra nhiều ý tởng mới
- Mọi ngời tuân thủ kỷ luật một
cách tự nhiên
- Mọi ngời tự hào trong nơi làm
việc gọn gàng và sạch sẽ của mình
- Kết quả là hình ảnh tốt đẹp của
công ty sẽ tạo thêm công ăn việc
làm.

Trong số các hoạt động Kaizen, chơng trình siêu 5S có thể tạo ra các kết quả rõ
ràng: Đó là do quá trình hoạt động hàng ngày lặp đi lặp lại đợc liên quan tới 3S
(Sàng lọc, Sạch sẽ, Săn sóc). Mọi ngời cần tới triết lý cải tiến, khả năng phát hiện
vấn đề và các nguyên tắc, phơng pháp cải tiến, thực hiện chính sẽ đa tới sự sáng tạo
(siêu 5S). Hiệu quả tích cực sẽ thấy đợc nh trình bày ở trên. Đó là 7 lý do cơ bản
khiến siêu 5S trở lên phổ biến.

17 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Siêu 5S có thể có nhiều ngời
tham gia hơn vì 4 lý do
- Nó nằm trong tầm tay của mọi
công ty bÊt kĨ tÇm cì lín nhá.
- Nã cã thĨ thực hiện tại mọi loại
hình công ty từ sản xuất, kinh
doanh và dịch vụ
- Triết lý của nó thật dễ hiểu đối với
tất cả mọi ngời, nó không đòi hỏi
phải hiểu các thuật ngữ phức tạp.
- Ai cũng thích nơi làm việc của
mình gọn gàng, sạch sẽ và thoải
mái.

5S ?

Chơng trình siêu 5S nằm trong tầm với của mọi công ty bất kể qui mô của nó.
Những tổ chức đà ¸p dơng 5S cã qui m« kh¸c nhau tõ mét cơ sở sản xuất đậu phụ chỉ
với vài công nhân cho đến một công ty dầu lửa có tới 6.000 công nhân.
Hơn nữa, siêu 5S có thể áp dụng cho bất kể ngành công nghiệp nào: công nghiệp sản
xuất nh thép, đóng tàu, xây dựng, chế tạo máy, điện tử và trang bị điện, hoá dầu, xi
măng, thuỷ tinh, dệt, giấy, thực phẩm; ngành bán lẻ nh các cửa hàng bách hoá, cửa
hàng đặc sản và ngành công nghiệp dịch vụ nh ngân hàng, giao thông. Ngoài ra có
một số ví dụ lồng ghép 5S vào các cơ quan chính phủ và các tổ chức xà hội khác.
Chơng trình siêu 5S không đòi hỏi sử dụng thuật ngữ khó vì nó dễ hiểu và dễ thực
hiện đối với mọi ngời, hiệu quả của nó ai cũng thấy đợc. Đó là lý do tại sao siêu 5S
thu hút sự quan tâm của nhiều ngời và trở lên phổ biến nh một chơng trình Kaizen
toàn công ty dễ dàng áp dụng.
Chơng trình siêu 5S nhằm tạo ra một môi trờng làm việc năng suất, an toàn, thoải
mái và sạch sẽ phù hợp với cuộc sống cộng đồng trong công ty. Có thể nói rằng, đây
là lý do chính tại sao nhiều ngời ủng hộ và tham gia vào chơng trình siêu 5S.

18 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Nguồn gốc của thuật ngữ 5S

- 5S là chữ viết tắt
của 5 từ tiếng Nhật.
Mỗi từ bắt đầu bằng
một nguyên âm S.
- Đó là Seiri, Seiton,
Seiso, Seiketsu và
Shitsuke

5S ?

Nguồn gốc từ 5S
5S là viết tắt của 5 từ tiếng Nhật là Seiri, Seiton, Seiso, Seiketsu và Shitsuke.
Thông thờng, 5 từ này đợc dùng nguyên gốc tiếng Nhật. Tuy nhiên, trong tiếng
Việt chúng ta có thể sử dụng các từ tơng đơng nh: Sàng lọc, Sắp xếp, Sạch sẽ, Săn
sóc và Sẵn sàng.

19 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Định nghĩa của Seiri
Seiri

Seiton
Shitsuke

Seiketsu

Seiso

Seiri là phân loại và
bỏ đi các vật dụng
không cần thiết tại
nơi làm việc
Định nghĩa chung của Seiri
Seiri: (1) Tổ chức các đồ vật đang ở trạng thái thiếu trật tự và đặt chúng về trạng thái
trật tự. (2) Loại bỏ những gì không cần thiết. (3) Giống nh giai đoạn cuối cùng của
xử lý vải dệt, nong, chuốt, xém và cán láng vải sau khi hồ, tẩy trắng hoặc nhuộm để
nâng cao độ mịn và vẻ ®Đp; kÕt thóc.
C¸c vÝ dơ:
(1) Hä më mét tđ chøa đồ lớn tại góc phòng. Có biết bao là ngăn đựng sách, quần áo
và các đồ dùng khác ở bên trọng. Từng thứ một có một dải giấy đề ngày phát hiện
ra chúng. ồ, chúng ta phải sắp xếp lại tủ. Nó gần nh chật cứng. Họ bắt tay vào
việc và lấy ra những đồ vô dụng. Dờng nh đó là những đồ vật không bán đợc,
thậm chí có bán cũng rất rẻ mạt.
(2) Trong khi anh ta đang gọi điện thoại, trông anh ta khá căng thẳng và nói lóng
bóng. Sau khi treo m¸y, anh ta nom nh− thĨ đang tự mỉm cời với mình về quá
khứ và thỉnh thoảng liếc đồng hồ, dành thời gian xếp đặt các đồ vật lên bàn cho
gọn gàng, những công việc dờng nh không cần thiết.
(3) Sau khi cô ta xếp đặt lại căn nhà của mình và đóng gói các thứ cần thiết Keiko
gọi điện thoại cho bác của mình tại Yokohama.
Seiri và Seiton thờng bị lẫn lộn. Việc dùng Seiri trong ví dụ thứ nhất hầu nh
nhất quán với định nghÜa ë trªn. Nh−ng trong 2 vÝ dơ sau thùc chất là đề cập

đến Seiton.

20 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Định nghĩa Seiton
Định
nghĩa
Seiton
Seiton là bố trí/ sắp
xếp
các của
đồ vật
cần thiết theo trật tự
thích hợp sao cho có thể dễ dàng chọn lựa chúng khi cần
dù
Seiri
Seiton
Shitsuke
Seiketsu

Seiso

Seiton là bố trí / sắp xếp các đồ
vật cần thiết theo trật tự thí ch
hợp sao cho có thể dễ dàng
chọn lựa chúng khi cần dùng.
Định nghĩa chung về Seiton
Seiton: Sắp xếp mọi thứ gọn gàng có trật tự.
Ví dụ:
1) Căn phòng gọn gàng và thoạt nhìn giống nh căn phòng của một cô gái trẻ sống
độc thân, nhng trong nhà bếp, rác thải chất thành đống trong chậu rửa tạo nên
mùi hôi hám. Anh mở cửa nhà vệ sinh và thấy đống quần áo cha giặt bên trong.
2) Kitajima nhìn quanh phòng và nói: Căn phòng khá gọn gàng, nhng có hàng
chồng hộp các-tông nằm cạnh ti vi, tủ lạnh và giá sách. Có lẽ, chúng chứa đựng
các hàng hoá bị lấy trộm của những ngời chủ cha rõ.
3) Keiko không muốn để Yano thấy căn phòng của anh trai cô bởi vì cô đà không
làm vệ sinh nó mà chỉ đơn thuần thay khăn trải giờng sau khi Asami lu lại. Tuy
nhiên cuối cùng thì cô cũng mở cửa ồ, nó quá là gọn ghẽ đối với một căn phòng
của đàn ông. Yano rất bị ấn tợng, quyết định bớc vào phòng và bắt đầu xem
xét một cách thích thú.
Các ví dụ trên đều dùng từ Seiton theo cách mà cuốn sách đề cËp.

21 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Định nghĩa của Seiso
Seiri

Seiton
Shitsuke

Seiketsu

Seiso là làm vệ sinh nơi làm
việc của mình hoàn chỉnh sao
cho không còn bụi trên sàn
nhà, máy móc hay thiết bị .
Định nghĩa chung về Seiso
Seiso: Làm vệ sinh: sắp đặt mọi thứ gọn gàng

22 version
This is trial
www.adultpdf.com

Seiso


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Định nghĩa của Seiketsu
Seiri

Seiton
Shitsuke

Seiketsu

Seiso

Seiketsu là duy trì nơi làm việc
của mình sao cho năng suất và
thuận lợi bằng cách lặp đi lặp lại
các hoạt động Seiri- Seiton- Seiso

Định nghĩa Seiketsu
Seiketsu: Không vết bẩn và sạch sẽ, trung thực và thẳng thắn về tính cách và hành vi.

23 version
This is trial
www.adultpdf.com


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Định nghĩa của Shitsuke
Seiri

Seiton
Shitsuke

Seiketsu

Shitsuke là đào tạo mọi ngời tuân
thủ thói quen làm việc tốt và giám
sát nghiêm ngặt các nội qui tại nơi
làm việc
Định nghĩa về Shitsuke
Shitsuke: Rèn luyện nỊ nÕp t¸c phong

24 version
This is trial
www.adultpdf.com

Seiso


Shared
Sharedby
byHSEVIET.COM
HSEVIET.COM

Ba loại hình nơi làm việc khác nhau

- Nơi làm việc hạng 3: là nơi mọi
ngời bày bừa và không ai dọn dẹp
cả
- Nơi làm việc hạng 2: Là nơi mọi
ngời bày bừa nhng ngời khác
phải dọn dẹp

- Nơi làm việc hạng 1: Là nơi không
ai bày bừa nhng ai cũng làm vệ
sinh
Nơi làm việc của bạn thuộc hạng nào?
Có thể có sự khác biệt lớn giữa sự đánh giá và cách nghĩ của bạn
Chơng trình siêu 5S liên quan tới tất cả mọi ngời vì mục tiêu đạt đợc nơi làm
việc hạng 1.

25 version
This is trial
www.adultpdf.com