chiến lựơc cải thiện từ vựng toeic

WORD FORMATION (tiӅn tӕ, hұu tӕ, và các dҥng kӃt hӧp tӯ vӵng tiӃng Anh)

ChiӃn Lưӧc Cҧi ThiӋn Tӯ Vӵng TOEIC
Mӝt trong nhӳng cách tӕt nhҩt đӇ nâng cao vӕn tӯ vӵng cӫa bҥn là
đӑc, và đӑc thưӡng xuyên. Khi bҥn đӑc, bҥn cҫn chú ý nghĩa cӫa tӯ
trong ngӳ cҧnh.
Bҥn càng đӑc thì bҥn càng thҩy nhiӇu tӯ. Bҥn càng thҩy nhiӅu tӯ
thì bҥncàng hӑc đưӧc nhiӅu. ViӋc đӑc là mӝt trҧi nghiӋm rҩt thú
vӏ, vì vұy hãy chҳc chҳn rҵng bҥn đӑc nhӳng điӅu thú vӏ cho
bҥn. Sau đó, bҥn sӁ có niӅm vui, nâng cao vӕn tӯ vӵng cӫa bҥn, và
xây dӵng kӻ năng bҥn cҫn cho kǤ thiTOEIC. Khi bҥn đӑc, có mӝt
sӕ chiӃn lưӧc bҥn có thӇ sӱ dөng đӇ nâng cao vӕn tӯ vӵng cӫa bҥn.

1. Phân Tích Thành Phҫn Cӫa Tӯ
Tӯ đưӧc hình thành bӣi các tӯ gӕc (roots), các tiӅn tӕ (prefixes) đӭng trưӟc tӯ gӕc,
và các hұu tӕ(suffixes) đӭng sau tӯ gӕc.
Ví dө
re (tiӅn tӕ) + circula (tӯ gӕc) + tion (hұu tӕ) = recirculation

Trong tiӃng Anh, có rҩt nhiӅu tӯ gӕc, các tiӅn tӕ, và hұu tӕ xuҩt xӭ tӯ tiӃng Hy Lҥp và
tiӃng Latinh.Tìm hiӇu vӅ ý nghĩa cӫa các tӯ gӕc, các tiӅn tӕ, và hұu tӕ sӁ giúp bҥn tăng
vӕn tӯ vӵng cӫa bҥn.
Ví dө
re (lҥi) có nghĩa là again (mӝt lҫn nӳa)
reunite (đoàn tө) nghĩa là bring together (mang lҥi vӟi nhau mӝt lҫn nӳa)
reconsider (xem xét lҥi) nghĩa là think about again (suy nghĩ mӝt lҫn nӳa)
retrain (đào tҥo lҥi) train again (đào tҥo mӝt lҫn nӳa)


2. Nhұn diӋn đưӧc nhӳng hình thӭc ngӳ pháp (Grammatical Forms)
Mӝt sӕ hұu tӕ (suffixes) cho bҥn biӃt mӝt tӯ là mӝt danh tӯ, mӝt đӝng tӯ, mӝt tính tӯ,

hoһc mӝt trҥng tӯ. Bҥn có thӇ hӑc cách nhұn diӋn nhӳng hұu tӕ khác nhau. Nhӳng hұu
tӕ sӁ giúp bҥn hiӇu đưӧc ý nghĩa cӫa tӯ mӟi.

Ví dө

Nouns(Danh

Adjectives
Verbs

-tion
competition
-y
easy
-ize
memorize
-ance
deliverance
-ous
mountainous
-ate
refrigerate
-ence
independence
-able
capable
-en
lengthen
-ment
government

-al
musical


-ism
Buddhism
-ic
athletic


-ship
friendship
-ful
beautiful


-ity
community
-less
careless


-er
teacher




-or
inspector

Adverbs



-ee
attendee
-ly
quickly



3. Nhұn diӋn đưӧc Word Families
Cũng giӕng như anh chӏ em trong cùng mӝt gia đình, nhӳng tӯ đӅu có liên quan vӟi
nhau. Mӝt tӯ có thӇ trӣ thành mӝt danh tӯ, mӝt đӝng tӯ, mӝt tính tӯ, hoһc mӝt trҥng tӯ
bҵng cách thay đәi hұu tӕ (suffixes) cӫa nó.
Ví dө
depend (verb)
dependence (noun)depen
dable (adjective)dependa
bly (adverb)
Bӕn tӯ trên cùng vӟi nhau tҥo thành mӝt gia đình tӯ. Ý nghĩa cӫa mӛi tӯ là tương tӵ vӟi
nhӳng tӯ khác, nhưng mӛi tӯ có mӝt hình thӭc khác nhau vӅ ngӳ pháp. ViӋc biӃt gia đình
tӯ (word families) sӁ giúp bҥn điӅu gì ?
 Bҥn sӁ hӑc đưӧc nhiӅu tӯ hơn. Khi bҥn tìm thҩy mӝt tӯ mӟi, hãy tìm trong tӯ điӇn đӇ
tìm các thành viên khác trong cùng gia đình tӯ.
 Bҥn sӁ hiӇu đưӧc nhӳng tӯ mӟi. Xem xét cҭn thұn mӝt tӯ mӟi. Nó có thӇ là liên quan
đӃn mӝt tӯ mà bҥn đã biӃt.

4. Hãy làm mӝt danh sách tӯ vӵng cӫa riêng bҥn
Khi bҥn đӑc, bҥn sӁ gһp nhiӅu tӯ mӟi, và bҥn sӁ cҫn phҧi có cách tә chӭc hiӋu quҧ đӇ ghi

lҥi chúng.
 Sӱ dөng mӝt cuӕn tұp đӇ ghi lҥi nhӳng tӯ mӟi cӫa bҥn.
 Đӕi vӟi mӛi tӯ mӟi, viӃt tӯ, tӯ đӗng nghĩa, đӏnh nghĩa, các câu gӕc mà bҥn tìm thҩy các
tӯ, và sau đó tҥo thành câu cӫa riêng bҥn bҵng cách sӱ dөng các tӯ này.
 Mӛi ngày, hãy xem lҥi các tӯ cӫa nhӳng ngày trưӟc đó.
 Photo bҧng biӇu dưӟi đây đӇ làm danh sách tӯ vӵng cho riêng bҥn.
Ví dө
New
Word
Synonym
Definition
Original
Sentence
My Sentence
consider
think
about
To think
carefully
about
something
After
considering
all the
difficulties,
they
decided to
go ahead
with the
project.

I considered
different
schoolsbefore
I chose this
one.


5. Hãy Đӑc Tin Tӭc Hàng Ngày
ĐiӅu quan trӑng là đӑc mӝt cái gì đó bҵng tiӃng Anh mӛi ngày, ngoài bài tұp trên lӟp.
ĐiӅu quan trӑng là đӑc nhӳng điӅu thú vӏ cho bҧn thân bҥn. Bҥn sӁ nhұn đưӧc nhiӅu
hơn tӯ trҧi nghiӋm theo cách này. Mӝt yӃu tӕquan trӑng khác là bҥn đӑc nhiӅu thӇ loҥi
khác nhau điӅu này sӁ giúp bҥn không buӗn chán và quan trӑng hơn là giúp bҥn hӑc có
mӝt vӕn tӯ vӵng đa dҥng hơn.
 Đӑc 20-30 phút mӛi ngày.
 Đӑc nhӳng gì mang lҥi điӅu thú vӏ cho bҥn.
 Đӑc nhiӅu chӫ đӅ khác nhau.
 Đӑc sách, tҥp chí, báo chí, và các trang web.


Các bưӟc sau đây sӁ giúp bҥn đӑc đӇ cҧi thiӋn vӕn tӯ vӵng
cӫa bҥn:
1. Đӑc mà không dӯng lҥi. Đӯng dӯng lҥi đӇ tra nghĩa cӫa nhӳng
tӯ chưa biӃt. Bҥn có thӇ hiӇu đưӧc ý chính cӫa mӝt đoҥn văn mà
không cҫn hiӇu biӃt tӯng tӯ mӝt
2. Gҥch chân hay đánh dҩu các tӯ chưa biӃt, hoһc viӃt chúng vào
mӝt tӡ giҩy riêng.
3. Đoán ý nghĩa cӫa các tӯ chưa biӃt. Sӱ dөng bӕi cҧnh và kiӃn
thӭc vӅ các tiӅn tӕ và hұu tӕ và gia đình tӯ đӇ đoán.
4. Chӑn năm tӯ khoá và viӃt chúng vào trong sә tay tӯ vӵng cӫa
bҥn.Nhӳng tӯ không biӃt này rҩt quan trӑng trong viӋc hiӇu ý

nghĩa cӫa đoҥn văn.
5. Tra năm tӯ khóa trong tӯ điӇn cӫa bҥn.
6. ViӃt mӝt đoҥn tóm tҳt cho bài văn. Hãy thӱ sӱ dөng năm tӯ khóa trong bҧn tóm tҳt cӫa
bҥn.
Đây là mӝt món quà đӇ các bҥn hӑc tӯ vӵng nhanh và hiӋu quҧ hơn nӳa, Flashcard vӟi thiӃt kӃ
đҽp mҳt và cung cҩp nhiӅu tӯ vӵng cho bҥn trong cuӕn "600 Essential Words For The TOEIC":











Prefix
Meaning
Example



Prefixes that means
³no´ or ³not´
in-, il-, im-, ir-
not
Insecure, illegal, immoral,
irresponsible
non-

not
nonviolent, non-poisonous
un-
not
unhappy, unkind
dis-
not, opposite of,
undo
displease, disservice, disconnect
mis-
wrong, bad
mistreat, mistake
anti-
against
antivirus, antithesis, anti-war
contra-
against
contradict, contrary

Prefixes that relate to
time
ex-
former
ex-boss, ex-spouse
post-
after
posttest, posterior
pre-
before
predict, precede

re-
again
repeat, recycle




Prefixes that show
placement
ab-
away, away from
absent, abnormal
co-, col-, com-
together with
cooperate, colleague, community
de-
down form, away
descend, depart
dis-
away
displace, disappear
ex-
out
exit, export, ecterior
in-
in
inside, interior, inhale
pro-
forward, ahead
progress, promote

re-
back
return, revert, report
tele-
far, distant
television, telepathy
trans-
across
transport, transfer

Prefixes that indicate
how many or how
much
extra-
beyond, outside
extraordinary, extracurricular,
micro-
small
microscope, micro-organisms
semi-
half
semiconscious, semi-formal
super-
over, above
supervisor, superlative

Prefixes that show
number of quantity
uni-,
one

united, uniform,
dec-, deci-
ten
decimal, decade, decimate
cent-
hundred
century, cent
mill-, kilo-
thousand
millennium, kilowatts


Remember that just because a word begins with the same letters as a prefix, it does not
necessarily contain a prefix. The prefix pre means ³before´, as in predict and prehistoric.
However, the word ³pressure´ also begins with the letters ³pre´, but it has no connection with
the prefix pre.












Lists of common prefixes in English

Prefix
Meaning
Example



Prefixes that means ³no´ or
³not´
in-, il-, im-,
ir-
not
Insecure, illegal, immoral,
irresponsible
non-
not
nonviolent, non-poisonous
un-
not
unhappy, unkind
dis-
not, opposite of,
undo
displease, disservice,
disconnect
mis-
wrong, bad
mistreat, mistake
anti-
against

antivirus, antithesis, anti-war
contra-
against
contradict, contrary

Prefixes that relate to time
ex-
former
ex-boss, ex-spouse
post-
after
posttest, posterior
pre-
before
predict, precede
re-
again
repeat, recycle




Prefixes that show placement
ab-
away, away
from
absent, abnormal
co-, col-,
com-
together with

cooperate, colleague,
community

Prefix
Meaning
Example
de-
down form,
away
descend, depart
dis-
away
displace, disappear
ex-
out
exit, export, ecterior
in-
in
inside, interior, inhale
pro-
forward, ahead
progress, promote
re-
back
return, revert, report
tele-
far, distant
television, telepathy
trans-
across

transport, transfer

Prefixes that indicate how
many or how much
extra-
beyond, outside
extraordinary, extracurricular,
micro-
small
microscope, micro-organisms
semi-
half
semiconscious, semi-formal
super-
over, above
supervisor, superlative

Prefixes that show number of
quantity
uni-,
one
united, uniform,
dec-, deci-
ten
decimal, decade, decimate
cent-
hundred
century, cent
mill-, kilo-
thousand

millennium, kilowatts
Remember that just because a word begins with the same letters as a prefix, it does not
necessarily contain a prefix. The prefix pre means ³before´, as in predict and prehistoric.
However, the word ³pressure´ also begins with the letters ³pre´, but it has no connection with
the prefix pre.

Đӕi vӟi bài tұp vӅ ngӳ vӵng như WORD FORMATION (tҥo ra 1 tӯ phái sinh thì 1 tӯ cho sҹn)
nӃu vӕn tӯ chúng ta hҥn chӃ thì chúng ta có thӇ "đoán và điӅn". Đoán bҵng cách nào? Bҵng
cách hӑc sơ qua các tiӅn tӕ (tiӃp đҫu ngӳ), hұu tӕ (tiӃp vӏ ngӳ) hoһc các dҥng kӃt hӧp trong tiӃng
Anh. Không chӍ dӯng lҥi ӣ đoán, chúng ta sӁ có thӇ tҥo ra nhӳng tӯ mӟi mӝt cách tӵ tin hơn.


a-
Cách dùng: phӫ đӏnh tӯ đi sau hoһc gӕc tӯ đi sau.
Ví dө: atypical, apolitical, asocial, aseptic, asexual = không điӇn hình, phi chính trӏ, không mang
tính chҩt xã hӝi, vô trùng, vô tính.

-able
Cách dùng 1: KӃt hӧp vӟi đӝng tӯ đӇ tҥo tính tӯ. TiӃng ViӋt thưӡng dӏch là dӉ , đáng , có thӇ
đưӧc, khҧ
Cách viӃt:
1. Tӯ tұn cùng là e thì bӓ e trưӟc khi thêm able (có 1 sӕ ngoҥi lӋ). ee thì không bӓ
2. Tӯ tұn cùng là ate thì bӓ ate đi trưӟc khi thêm able.
Ví dө: lovable, enjoyable, readable, breakable, differentiable, desirable, notable = đáng yêu (dӉ
thương), thú vӏ, dӉ đӑc (đӑc đưӧc), dӉ vӥ, (Toán) khҧ vi, đáng ao ưӟc, đáng chú ý.
Chú ý: mӝt sӕ tӯ có thay đәi cách phát âm so vӟi tӯ gӕc (và do đó dҩu nhҩn cũng chҥy đi chӛ
khác). Các bác chӏu khó tra tӯ điӇn.

prefer - preferrable
compare - comparable

Cách dùng 2: kӃt hӧp vӟi danh tӯ đӇ tҥo tính tӯ.
Cách viӃt: tӯ tұn cùng là y thì bӓ y.
Ví dө: comfortable, miserable, honorable = thoҧi mái, đau khә, đáng kính

-ability
Cách dùng: kӃt hӧp vӟi tính tӯ -able đӇ trӣ thành danh tӯ.
Ví dө: lovability, ability, differentiability, readability
Chú ý:
1. unable > inability, unstable > instability.
2. dҩu nhҩn luôn ӣ ability

-ant
Cách dùng 1: vӟi đӝng tӯ > danh tӯ chӍ ngưӡi thӵc hiӋn hành đӝng
Cách viӃt: như -able
Ví dө: accountant, servant, combatant, assistant, assailant = kӃ tóan, kҿ hҫu, ngưӡi tham chiӃn
(bên tham chiӃn), trӧ tá, kҿ tҩn công
Chú ý: confidant là ngưӡi đưӧc ngưӡi ta tâm sӵ chӭ ko phҧi là ngưӡi tâm sӵ.

Cách dùng 2: vӟi đӝng tӯ > danh tӯ chӍ vұt có chӭc năng mà đӝng tӯ mô tҧ
Ví dө: deodorant (nghĩ đưӧc có 1 cái à ) = chҩt khӱ mùi

Cách dùng 3: vӟi danh tӯ > tính tӯ liên quan
Ví dө: combatant, tolerant = thuӝc vӅ đánh nhau, kiên nhүn (biӃt chӏu đӵng)

-ance
Cách dùng: vӟi đӝng tӯ (thưӡng là tұn cùng -ant) > danh tӯ liên quan
Ví dө: performance, tolerance, entrance, assistance = cuӝc trình diӉn, sӵ chӏu đӵng, lӕi vào, sӵ
giúp đӥ

anti-
Cách dùng: kӃt hӧp vӟi hҫu hӃt danh tӯ đӇ tҥo tính tӯ có ý nghĩa là "chӕng, chһn, ngăn" hay
"ngưӧc lҥi"
Ví dө: anti-Bush, anti-terrorist, anti-goverment, anti-war, anti-clockwise = chӕng Bush, chӕng
khӫng bӕ, chӕng chiӃn tranh, ngưӧc chiӅu kim đӗng hӗ.

ante-
Cách dùng: trong tính tӯ, nghĩa là "trưӟc", tiӅn tӕ trái nghĩa là post- (sau)
Ví dө: ante-war (tiӅn chiӃn), post-war (hұu chiӃn)

Sino-
Cách dùng: nghĩa là "thuӝc vӅ Trung Quӕc, liên quan tӟi Trung Quӕc, vӅ phía Trung Quӕc"
Ví dө: Sino-Vietnamese relations (quan hӋ ViӋt - Trung), Sino-Japanese War (chiӃn tranh Trung
- Nhұt), Sino-Soviet (Xô - Trung)
Chú ý: các tiӅn tӕ sau có ý nghĩa tương tӵ: Filipino- (Philíppin), Anglo- (Anh), Hispano- (Tây
Ban Nha), Indo- (Ҩn Đӝ), v.v.

========================================


aero-
Cách dùng: xuҩt hiӋn trong nhӳng tӯ có nghĩa là "không trung, bҵng đưӡng không"
Ví dө: aerodrome (sân bay), aerodynamic (khí đӝng lӵc), aeronaut (phi hành gia), aeroengines
(đӝng cơ máy bay), aerograph (biӇu đӗ đưӡng hàng không)

-age
- Cách dùng 1: KӃt hӧp vӟi đӝng tӯ đӇ tҥo thành danh tӯ liên quan
- VD: assemblage (sӵ tұp hӧp), blockage (sӵ tҳc nghӁn), shortage (sӵ thiӃu hөt), seepage (sӵ rӍ
qua), shrinkage (sӵ co lҥi), wreckage (sӵ đә nát, đӕng đә nát), storage (sӵ tӗn trӳ)

- Cách dùng 2: vӟi danh tӯ chӍ đơn vӏ đo lưӡng đӇ tҥo thành danh tӯ mӟi. Danh tӯ này nói đӃn
khoҧng lưӧng
- VD: mileage (tәng sӕ dһm đã đi), poundage (lưӧng cân), tonnage (trӑng tҧi tính bҵng tҩn. Cars
with high mileage should not be driven. = Xe chҥy nhiӅu mile rӗi không nên chҥy nӳa (= nên
mua xe mӟi )

agro-
- Trong các tӯ có nghĩa là "đҩt" hay "nông nghiӋp"
- VD: agrochemical (hóa chҩt trong nông nghiӋp), agronomy (nông hӑc), agrology (thә nhưӥng
hӑc)

-aholic, -oholic
- KӃt hӧp vӟi danh tӯ đӇ tҥo danh tӯ mӟi nghĩa là "ngưӡi nghiӋn"
- VD: chocoholic (ngưӡi nghiӋn sôcôla), workaholic (ngưӡi ham làm viӋc), shopaholic (ngưӡi
hay mua sҳm), cashaholic (kҿ hám tiӅn), bookaholic (kҿ mӑt sách)
- Chú ý: nhӳng tӯ này xuҩt hiӋn nhiӅu trên báo chí, tra tӯ điӇn chưa chҳc có.

anthrop-
- Trong các tӯ có nghĩa là "ngưӡi, con ngưӡi"
- VD: anthropology (nhân chӫng hӑc), philanthropic (nhân đӭc, phi- có nghĩa là "tӕt, hay, tӱ tӃ")

aqua-
- Trong các tӯ có nghĩa là "nưӟc"
- VD: aqualung (bình hơi thӧ lһn), aquarium (hӗ cá cҧnh)

arch-
- Cách dùng 1: KӃt hӧp vӟi các danh tӯ chӍ tưӟc vӏ trong giӟi quý tӝc hoһc giáo hӝi đӇ tҥo danh
tӯ mӟi chӍ ngưӡi có đӏa vӏ cao nhҩt, có nghĩa là "tәng, đҥi"
- VD: archbishop (tәng giám mөc), archduke (đҥi công tưӟc), archangel (tәng lãnh thiên thҫn)

- Cách dùng 2: kӃt hӧp vӟi danh tӯ đӇ tuyӋt đӕi hóa danh tӯ đó
- VD: arch-enemy (kҿ thù không đӝi trӡi chung), arch-rival (đӕi thӫ sӕ mӝt), arch-traitor (kҿ
phҧn phúc), arch-villain (tên côn đӗ khӕn nҥn), arch-exploiter (kҿ bóc lӝt quá sӭc)

-archy
- Trong các tӯ có nghĩa là "sӵ cai trӏ" hoһc "chính phӫ"
- VD: anarchy (tình trҥng vô chính phӫ), matriarchy (chӃ đӝ mүu hӋ, matr- có nghĩa là "mҽ,
mүu"), patriarchy (chӃ đӝ phө hӋ, patr- có nghĩa là "cha, phө")

astr-
- Trong các tӯ có nghĩa là "sao, ngôi sao" hoһc "không gian"
- VD: astrology (chiêm tinh), astronaut (nhà du hành), astrophysics (vұt lý không gian),
astronomy (thiên văn hӑc)


-based
- Cách dùng 1: KӃt hӧp vӟi danh tӯ đӇ thành tính tӯ. Tính tӯ này diӉn tҧ mӝt sӵ vұt mà thành
phҫn quan trӑng và nәi bұt là danh tӯ gӕc.
- VD: acid-based powder (bӝt có thành phҫn chính là axít), coal-based industrial economy (kinh
tӃ công nghiӋp dӵa vào khai thác than là chính), market-based (theo thӏ trưӡng), computer-based
TOEFL (TOEFL thi trên máy tính, trái vӟi paper-based là thi trên giҩy)

-Cách dùng 2: vӟi danh tӯ chӍ nơi chӕn đӇ tҥo tính tӯ. Tính tӯ này diӉn tҧ sӵ viӋc đưӧc tә chӭc
hoһc xuҩt xӭ tӯ nơi đó. TiӃng ViӋt dӏch nôm na là "ӣ "
- VD: British-based engineering group (nhóm cơ khí ӣ Anh), home-based industry (nӅn công
nghiӋp sҧn xuҩt tư gia), Reuters is the London-based news agency (Reuters là 1 hãng thông tҩn
đһt tҥi London), ground-based telescopes (kính thiên văn đһt trên mһt đҩt)

bi-
- Cách dùng 1: Trong các tӯ có nghĩa là "hai, đôi, song"

- VD: bifocals (kính 2 tròng), bilateral (song phương), bigamy (chӃ đӝ song phu hoһc song thê),
bilingual (song ngӳ)

- Cách dùng 2: kӃt hӧp vӟi 1 tҫn sӕ thӡi gian đӇ chӍ ý "bao lâu hai lҫn"
- VD: , bi-monthly (mӝt tháng 2 lҫn), bi-weekly (1 tuҫn 2 lҫn).
- Ghi chú: biӃt đưӧc nghĩa cӫa bi- giúp ta phân biӋt đưӧc biannual (1 năm 2 lҫn) và biennial (2
năm 1 lҫn)

bio-
- Trong các tӯ có nghĩa là "sinh vұt, đӡi sӕng, sӵ sӕng" hay "thuӝc vӅ sinh hӑc"
- VD: biology (sinh hӑc), antibiotics (thuӕc kháng sinh), biochemical (hóa sinh), biochip (con
chip sinh hӑc), biography (tiӇu sӱ), symbiotic (cӝng sinh, sym- có nghĩa "đӗng, cùng")

cardio-

- VD: cardioid (hình tim), cardiac (thuӝc vӅ tim), cardiograph (máy điӋn tâm đӗ)

chron-
- ChӍ "thӡi gian"
- VD: chronicle (sӱ biên niên), chronic (kinh niên), anachronistic (lӛi thӡi)

-cide
- Trong các danh tӯ có nghĩa là "giӃt"
- VD: homicide (tӝi giӃt ngưӡi), infanticide (tӝi giӃt trҿ con), insecticide (thuӕc diӋt côn trùng),
pesticide (thuӕc trӯ sâu), herbicide (thuӕc diӋt cӓ), genocide (tӝi diӋt chӫng)

circum-
- Có nghĩa "vòng quanh"
- VD: circumspect (thұn trӑng, gӕc spect nghĩa là "nhìn"), circumference (chu vi),
circumlocution (sӵ quanh co)

co-
- Có nghĩa "đӗng, cùng"
- VD: co-author (đӗng tác giҧ), co-founder (đӗng sáng lұp viên), co-exist (cùng tӗn tҥi, tӗn tҥi
song song)

counter-
- Vӟi đӝng tӯ và danh tӯ. Có nghĩa "phҧn lҥi, chӕng lҥi, ngưӧc lҥi"
- VD: counter-attack (phҧn công), counterstrike (phҧn công), counter-terrorism (chӕng khӫng
bӕ), counterblow (cú đҩm trҧ), counterfire (bҳn trҧ), counter-productive (phҧn tác dөng), counter-
clockwise (ngưӧc chiӅu kim đӗng hӗ)
- Ghi chú: anti- cũng có nghĩa tương tӵ nhưng nhҽ hơn. Có ngưӡi phân biӋt anti-terrorism có
nghĩa là "chӕng vӅ quan điӇm mà ko làm gì", còn counter-terrorism có nghĩa là "chӕng đi kèm
vӟi hành đӝng (vũ lӵc chҷng hҥn)"


-craft
- Cách dùng 1: vӟi danh tӯ hoһc hiӋn tҥi phân tӯ đӇ tҥo danh tӯ mӟi. Danh tӯ mӟi này nói vӅ
"phương tiӋn di chuyӇn"
- VD: aircraft (máy bay), hovercraft (thӫy phi cơ), landing-craft (tàu đә bӝ), spacecraft (tàu
không gian)

- Cách dùng 2: vӟi danh tӯ, nghĩa là "khҧ năng, kӻ năng, kӻ thuұt"
- VD: filmcraft (kӻ thuұt phim ҧnh), bushcraft (kӻ thuұt chăm bón cây cҧnh), needlecraft (kӻ
năng may vá), witchcraft (ma thuұt, yêu thuұt), woodcraft (tài đi rӯng; nghӅ mӝc), statecraft (sӵ
quҧn lý nhà nưӟc)

cross-
- Cách dùng 1: nghĩa là "xuyên, xuyên suӕt, xuyên qua"
- VD: a large cross-national survey (cuӝc thăm dò trên cҧ nưӟc), cross-border (xuyên biên giӟi),

cross-town (xuyên tӍnh thành), cross-country (xuyên miӅn đӗng quê)

- Cách dùng 2: nghĩa là "chéo"
- VD: cross-reference (tra cӭu chéo), cross-cultural study (cuӝc nghiên cӭu vӅ sӵ tương tác, hòa
nhұp văn hóa), cross-breed (giӕng lai chéo)

crypto-
- Nghĩa là "ngҫm, bí mұt, chưa đuӧc biӃt"
- VD: crypto-coalition (liên quân bí mұt), crypto-fascist (tên phát xít bí mұt), crypto-democrat
(đҧng viên đҧng Dân chӫ ngҫm)

-cy
- Cách dùng 1: vӟi tính tӯ (thưӡng tұn cùng là T) > danh tӯ liên quan chӍ "tình trҥng, trҥng thái".
- Cách viӃt: bӓ T hay TE ӣ cuӕi tӯ gӕc trưӟc
- VD: accuracy (sӵ chính xác), privacy (sӵ riêng tư), dependency (sӵ phө thuӝc), infancy (lӭa
tuәi sơ sanh), proficiency (sӵ tinh thông), hesitancy (sӵ do dӵ)

- Cách dùng 2: vӟi danh tӯ chӍ ngưӡi > danh tӯ mӟi chӍ "tưӟc hiӋu, chӭc vө" hay "nghӅ"
- VD: presidency (chӭc tәng thӕng), accountancy (nghӅ kӃ toán), piracy (nghӅ ăn cưӟp),
bureaucracy (sӵ quan liêu), captaincy (bұc đҥi úy), candidacy (sӵ ӭng cӱ)

de-
- CD1: Vӟi đӝng tӯ > đӝng tӯ chӍ hành đӝng đӕi nghӏch lҥi đӝng tӯ gӕc
- VD: deactivate (vô hiӋu hóa), deallocate (tӯ này trong ngành Tin, ko biӃt ), decentralize (phân
quyӅn vӅ đӏa phương), decompress (bung nén), decontaminate (khӱ nhiӉm), decouple (tách ra),
de-emphasize (không nhҩn mҥnh), decolonize (trҧ lҥi đӝc lұp), decongest (làm cho lưu thông, hӃt
tҳc nghӁn), dehydrate (loҥi nưӟc)

- CD2: vӟi danh tӯ > "xóa bӓ, tҭy trӯ"
- VD: debug (tìm và sӱa lӛi), defrost (làm tan băng), descale (đánh vҭy), de-skill (coi thưӡng)

deca-
- Nghĩa là "mưӡi, thұp"
- VD: decagon (hình thұp giác), decahedron (khӕi thұp diӋn), decametre ( = 10 metres)

Mҩy cái này gһp trong đơn vӏ đo lưӡng hoài, chҳc ai cũng biӃt > khӓi nói nӳa

demi-
- Nghĩa là "bán, 1 nӱa"
- VD: demi-god (nӱa ngưӡi nӱa thҫn), demi-world (nӱa thӃ giӟi)

derm-
- nghĩa là "da, bì"
- VD: dermal (thuӝc da), dermatitis (viêm da), dermatology (khoa da liӉu), epidermis (lӟp biӇu
bì, epi có nghĩa là "ӣ trên, ӣ bӅ mһt")

dis-
- Vӟi danh tӯ (có khi tính tӯ) hay đӝng tӯ > chӍ "sӵ đӕi nghӏch, trái ngưӧc"
- VD: disconnect, disagree (bҩt đӗng), disallow (ko cho fép), disarm (giҧi giáp), disband (giҧi
tán), discredit (làm mҩt uy tín), disprove (phҧn chӭng, bác bӓ), disobey (ko nghe theo), dislike
(ko thích), disadvantage (sӵ bҩt lӧi), disorder (sӵ lӝn xӝn), disrespect (sӵ bҩt kính), dissimilar
(khác nhau)

-dom
- "Tình trҥng, trҥng thái" (trӯu tưӧng hóa danh tӯ hoһc tính tӯ)
- VD: freedom, stardom (giӟi ngôi sao), princedom (tưӟc hoàng thân), wisdom (sӵ thông thái),
martyrdom (sӵ tӱ vì đҥo)

dys-
- "khác thưӡng, bӋnh hoҥn, khó chӏu"

- VD: dysfunction (rӕi loҥn), dysentery (bӋnh lӷ), dystrophy (sӵ yӃu cơ bҳp)

eco-
- Liên quan tӟi "môi sinh, sinh thái"
- VD: ecology (sinh thái hӑc), ecosystem (hӋ sinh thái), ecosphere (sinh quyӇn), eco-disaster
(thҧm hӑa sinh thái)

-ectomy
- Vӟi danh tӯ chӍ bӝ phұn cơ thӇ, thưӡng trong các tӯ y hӑc, nghĩa là "phүu thuұt cҳt bӓ" bӝ phұn
mà danh tӯ gӕc đӅ cұp
- VD: appendectomy (PTCB ruӝt thӯa), splenectomy (PTCB lá lách), tonsillectomy (PTCB
amiđan)

-ee
- Vӟi đӝng tӯ > danh tӯ chӍ ngưӡi nhұn hành đӝng đó.
- VD: interviewee (ngưӡi đưӧc phӓng vҩn), trainee (thӵc tұp viên), employee (nhân viên),
addressee (ngưӡi nhұn thư), appointee (nguӡi đưӧc bә nhiӋm), examinee (thí sinh)
- Ghi chú:
1. dҩu nhҩn luôn luôn ӣ vҫn EE
2. trái nghĩa vӟi gӕc này là ER (ngưӡi thӵc hiӋn hành đӝng), VD: trainer, examiner, interviewer,
employer.
3. Vӟi 1 sӕ đӝng tӯ thì lҥi có nghĩa là "ngưӡi thӵc hiӋn hành đӝng" (có thҩy tӃu chưa? ): devotee
(ngưӡi nhiӋt tình), returnee (ngưӡi trӣ vӅ), retiree (ngưӡi vӅ hưu), escapee (kҿ đào tҭu), divorcee
(ngưӡi li dӏ)

em-, en-
- Vӟi danh tӯ hoһc tính tӯ > "làm cho" có đһc tính mà danh hoһc tính tӯ đó mô tҧ
- VD: enrich (làm giàu thêm), enfeeble (làm cho yӃu ӟt), enjoy (thưӣng thӭc), ensure (bҧo đҧm),
entitle (đһt tӵa)

-en
- Vӟi tính tӯ > đӝng tӯ, nghĩa là "làm cho"
- VD: darken, blacken, sharpen, sadden, strengthen, moisten
- Ghi chú: 1 sӕ tӯ có cҧ 2 gӕc en- và -en > lҥi tӃu nӳa
VD: enlighten (làm sáng tӓ), enliven (làm sôi nәi)


equi-
- "bҵng, bҵng nhau"
- VD: equidistant (có khoҧng cách bҵng nhau), equilateral (đӅu, trong Hình hӑc)

-ery
- ChӍ "nơi chӕn"
- VD: bakery (lò bánh mì), nursery (nhà trҿ), nunnery (nhà dòng nӳ), winery (nhà máy rưӧu)

-ese
- Trong tính tӯ nói vӅ cái chҩt điӇn hình, hay "phong cách" cӫa danh tӯ mà nó kӃt hӧp
- VD: Americanese (phong cách ngưӡi Mӻ), journalese (văn viӃt báo, văn phong nhà báo),
officialese (giӑng điӋu quan liêu)
- Dҩu nhҩn luôn ӣ ESE.

-esque
- Vӟi danh tӯ > tính tӯ chӍ ý "mang phong cách", hay "giӕng như phong cách" cӫa danh tӯ gӕc
- VD: Beethovenesque (giӕng nhҥc cӫa Beethoven), Tarzanesque, picturesque (đҽp như tranh)
- Dҩu nhҩn luôn ӣ ESQUE

-ess
- Vӟi danh tӯ > danh tӯ giӕng cái
- VD: lioness (sư tӱ cái), tigress (cӑp cái), hostess (nӳ gia chӫ), actress, waitress (nӳ hҫu bàn)

ex-
- Vӟi danh tӯ > chӍ ý "cӵu, cũ"
- VD: ex-wife (vӧ cũ), ex-chairman (cӵu chӫ tӏch), ex-pupil (cӵu hӑc sinh)

extra-
- CD1: vӟi tính tӯ > "rҩt"
- VD: extra-fine (rҩt mӏn), extra-bright (rҩt sáng), extra-large (rҩt rӝng), extra-long

- CD2: "ngoài, ngoҥi"
- VD: extra-curricular (ngoҥi khóa), extra-European (ngoài Châu Âu), extra-terrestrial (ngoài trái
đҩt), extra-marital (ngoài hôn nhân), extra-territorial (ngoài lãnh thә)

-first
- KӃt hӧp vӟi danh tӯ chӍ bӝ phұn cơ thӇ đӇ tҥo trҥng tӯ (adverb) chӍ ý "theo hưӟng cӫa bӝ phұn
đó"
- VD: fall head-first (ngã chúi đҫu). When gorillas descend, they do so feet-first, lowering
themselves with their arms. (Khi khӍ tuӝt xuӕng, chúng tuӝt chân xuӕng trưӟc rӗi hҥ thҩp ngưӡi
bҵng cánh tay.)

-fold
1. Vӟi sӕ đӃm -> tính tӯ chӍ gҩp bao nhiêu lҫn
- VD: twofold (gҩp đôi), fourfold (gҩp tư)
2. Vӟi sӕ đӃm -> tính tӯ chӍ ý có bao nhiêu thành phҫn quan trӑng.
- VD: The aims of the new organization are eight-fold. (Mөc tiêu cӫa tә chӭc mӟi có 8 phҫn.)

fore-
- Nghĩa là "trưӟc", "phía trưӟc cӫa"
- VD: forearm (cánh tay), foredeck (boong tàu phía trưӟc), forefoot (chân trưӟc), forepart (phҫn
trưӟc), forefathers (tә tiên), foresee (thҩy trưӟc), forewarn (cҧnh báo trưӟc), foreword (lӡi nói
đҫu)

Franco-
- "Thuӝc vӅ Pháp"

-free
- Vӟi danh tӯ -> tính tӯ chӍ ý "không có trong thành phҫn"
- VD: cholesterol-free cooking oil (dҫu ăn không chӭa cholesterol), meat-free diet (chӃ đӝ ăn
kiêng không thӏt), risk-free investment (sӵ đҫu tư không rӫi ro), carefree (vô tư lӵ), debt-free
(không mҳc nӧ)
- Ghi chú: -less cũng có nghĩa là "không có", nhưng khác vӟi -free ӣ chӛ -less chӍ ý "đáng ra phҧi
có mà không có". VD: careless (bҩt cҭn, đáng lӁ phҧi "care" nhưng không "care"), carefree
(không "care" gì hӃt, vô tư lӵ), a childless couple = 1 cһp vӧ chӗng không có con (muӕn có con
mà không có), a childfree couple = 1 cһp vӧ chӗng không (muӕn) có con (không muӕn bӏ con cái
ràng buӝc)

-ful
- Vӟi danh tӯ chӍ vұt chӭa > danh tӯ mӟi chӍ sӵ đo lưӡng
- VD: a teaspoonful of salt (mӝt muӛng muӕi), a boxful of chocolates (mӝt hӝp đҫy sôcôla),
mouthful (đҫy 1 miӋng), handful (đҫy 1 nҳm tay)

full-
- "toàn, trӑn, hӃt mӭc"
- VD: full-color (toàn là màu, đҫy màu), full-size (cӥ lӟn), full-year (trӑn năm)

geo-
- "đҩt"
- VD: geography (đӏa lý hӑc), geology (đӏa chҩt hӑc), geophysics (vұt lý hӑc đӏa cҫu)
-gon
- "góc"
- VD: decagon (hình thұp giác), polygon (hình đa giác, poly- = nhiӅu, đa), hexagon (hình lөc

giác)

-graph
- chӍ ý "vӁ", "thu", "viӃt
- VD: autograph (chӳ ký), photograph (hình chөp)

great-
- Vӟi danh tӯ chӍ thành viên trong gia đình -> danh tӯ mӟi chӍ thành viên cách hai hay nhiӅu thӃ
hӋ vӟi bҥn (chӭ không phҧi danh tӯ gӕc).
- VD: great-grandmother (bà cӕ), great-aunt (bà thím), great-grandson (cháu cӕ), great-great-
great-great-grandfather (????????)

haem-
- "máu"
- VD: haematology (huyӃt hӑc), haemoglobin (huyӃt cҫu tӕ)


half-
- Vӟi danh tӯ chӍ thành viên trong gia đình > mӕi quan hӋ không phҧi cùng cha và mҽ
- VD: half-brother (anh/em trai cùng cha khác mҽ (hay cùng mҽ khác cha)

-hand
1. "tay cҫm"
- VD: cup-hand (tay cҫm tách), gun-hand (tay cҫm súng). The blond man held his bloody knife-
hand over him. (Gã tóc vàng chĩa tay cҫm dao vҩy đҫy máu vào chàng)
2. "ngưӡi làm"
- VD: cowhand (ngưӡi quҧn lý bò sӳa), factory-hand (ngưӡi làm trong nhà máy), fieldhand
(ngưӡi làm viӋc trên đӗng)

-headed

- vӟi tính tӯ -> "có đҫu óc"
- VD: big-headed (kiêu ngҥo), empty-headed (dӕt), hard-headed (cӭng đҫu), soft-headed (khӡ
khҥo), level-headed (điӅm đҥm)

hetero-
- "khác", trái vӟi "homo"
- VD: heterodox (không chính thӕng), heterosexual (tình dөc khác giӟi), heterogeneous (hӛn tҥp)

hom-, homo-
- "đӗng, cùng"
- VD: homosexual (đӗng tính), homogeneous (đӗng nhҩt), homonym (tӯ đӗng âm khác nghĩa)

-hood
1. Vӟi danh tӯ chӍ ngưӡi > danh tӯ mӟi chӍ tình trҥng, thӡi điӇm mӝt viӋc đã kinh qua. Đôi khi
nôm na chӍ ý "thӡi "
- VD: adulthood (tuәi trưӓng thành), bachelorhood (tình trҥng đӝc thân), girlhood (thӡi con gái),
childhood (thӡi thơ ҩu), studenthood (thӡi sinh viên), wifehood (cương vӏ làm vӧ, sӵ làm vӧ),
parenthood (cương vӏ làm cha mҽ)
2. "tình"
- VD: brotherhood (tình anh em), sisterhood (tình chӏ em), neighborhood (tình hàng xóm)

hydr-
- "nưӟc"
- VD: hydrant (vòi nưӟc chӳa cháy), hydro-electric (thӫy điӋn), hydro-power (thӫy lӵc),
hydrology (thӫy hӑc), hydrophobia (chӭng sӧ nưӟc, phobia- = chӭng sӧ)

hyper-
- "quá mӭc cҫn thiӃt", đôi khi dùng như super-
- VD: hyper-active child (đӭa bé quá hoҥt bát), hypersensitive (quá nhҥy cҧm), hyperdevoted
(quá tұn tâm)

hypo-
- "ӣ dưói"
- VD: hypodermic (dưӟi da, derm- = da)

-ian
1. ChӍ ngưӡi làm công viӋc
- VD: beautician (chuyên viên sҳc đҽp), comedian (nghӋ sĩ hài), historian (sӱ gia), magician (nhà
ҧo thuұt, phù thӫy), mathematician (nhà toán hӑc)
- Dҩu nhҩn luôn ӣ vҫn ngay trưӟc -ian: mathemaTICian
2. Vӟi danh tӯ riêng > danh tӯ hoһc tính tӯ chӍ ý "theo phong cách cӫa ngưӡi đó, chӏu ҧnh
hưӣng cӫa ngưӡi đó"
- CV: tұn cùng là E thuӡng kӃt hӧp vӟi -AN hơn là -IAN
- VD: Darwinian (theo hӑc thuyӃt Đác-uyn, Shakespearean (thuӝc Shakespeare), Victorian clock
(đӗng hӗ thuӝc thӡi Victoria), Jeffersonian democracy (nӅn dân chӫ theo hӑc thuyӃt Jefferson)

-iana, -ana
- Vӟi danh tӯ chӍ ngưӡi hoһc nơi chӕn > danh tӯ mӟi chӍ ý "tұp hӧp vұt thӇ hay tin tӭc liên
quan tӟi danh tӯ gӕc"
- VD: the middle-class disdain for Americana (thái đӝ coi thưӡng cӫa giai cҩp trung lưu đӕi vӟi
hàng Hoa KǤ), the display of Wellingtoniana (sӵ trưng bày nhӳng tác phҭm cӫa Wellington)

-ibility
- Tҥo danh tӯ tӯ tính tӯ tұn cùng -ible
- VD: possible -> possibility, eligible -> eligibility (dӉ đӑc)

-ible
- Như -able
- CV: trưӟc khi thêm -ible: tұn cùng là E -> bӓ E, tұn cùng D hay DE -> chuyӇn thành S, tұn
cùng là IT thì chuyӇn thành ISS

- VD: collapse -> collapsible (có thӇ gұp lҥi), divide -> divisible (có thӇ chia đưӧc, chia hӃt cho),
permit -> permissible (chҩp nhұn đưӧc)

-ic
- Tҥo tính tӯ liên quan danh tӯ gӕc, thưӡng đi vӟi danh tӯ tұn cùng bҵng -IST
- VD: demon -> demonic (thuӝc ma quӹ), atomic (thuӝc nguyên tӱ), diplomatic (ngoҥi giao),
symbolic (tưӧng trưng), optimist (ngưӡi lҥc quan) -> optimistic, moralist (ngưӡi đӭc hҥnh) ->
moralistic, capitalistic (theo chӫ nghĩa tư bҧn)

-ics
- Trong tӯ có nghĩa liên quan tӟi mӝt bӝ môn hay ngành khoa hӑc
- VD: physics, athletics, politics, acoustics (âm hӑc), electronics (điӋn tӱ hӑc)

-ide
- Có trong nhӳng tӯ chӍ hӧp chҩt hóa hӑc
- VD: bromide (chҩt brôm), cloride (chҩt clorua), hydroxide (hiđrôxit), oxide (ôxít)

-ify
- Tҥo đӝng tӯ liên quan danh tӯ hoһc tính tӯ gӕc.
- VD: classify (phân loҥi), falsify (giҧ mҥo), horrify (làm khiӃp sӧ), intensify (tăng cưӡng),
purify (làm tinh khiӃt), simplify (đơn giҧn hóa), solidify (làm cho rҳn lҥi; đoàn kӃt)

il-, im-, in-, ir-
- Dùng rҩt thông dөng đӇ phӫ đӏnh tính tӯ gӕc
- CV: IL- chӍ đi vӟi tính tӯ bҳt đҫu bҵng L, IR- chӍ đi vӟi tính tӯ bҳt đҫu bҵng R, IM- thưӡng đi
vӟi tính tӯ bҳt đҫu bҵng M hay P, còn đӕi vӟi IN- thì là A hoһc C, D hoһc S.
- VD: illegal (phҥm pháp), illegible (khó đӑc), illiterate (mù chӳ, không biӃt chӳ), illogical (phi
lý), immature (non nӟt), impatient (không kiên nhүn), impossible (bҩt khҧ thi), imperfect (không
hoàn hҧo), impratical (không thӵc tӃ), inaccurate (không chính xác), incorrect (không đúng),
insecure (không an toàn), irresponsible (vô trách nhiӋm), irregular (không theo quy luұt),

irrational (phi lý)

Indo-
- "thuӝc vӅ Ҩn Đӝ"

infra-
- "dưӟi, ӣ dưӟi"
- VD: infra-red (tia hӗng ngoҥi), infrasonic (siêu âm), infrastructure (cơ sӣ hҥ tҫng)

inter-
1. Vӟi danh tӯ > tính tӯ chӍ ý liên quan giӳa cái này vӟi cái khác
- VD: inter-city (liên thành phӕ, giӳa các thành phӕ vӟi nhau), intercontinental (liên lөc đӏa),
international (quӕc tӃ, giӳa các nưӟc), interstate (giӳa các bang, liên bang)
2. Vӟi đӝng tӯ, danh tӯ, tính tӯ > đӝng/danh/tính tӯ mӟi chӍ sӵ liên kӃt
- VD: interlock (móc vào nhau, ***g vào nhau), interact (tương tác), interlink (nӕi liӅn nhau),
intertwine (xoҳn vӟi nhau), interchange (trao đәi), interplay (sӵ phӕi hӧp), interdependence (phө
thuӝc lүn nhau)
_________________