Zoetis - Bệnh Giả Dại Trên Heo.pdf

KIỂM SOÁT VÀ XỬ LÝ BỆNH GIẢ

DẠI (AUJESZKY’S DISEASE)
TRÊN HEO

Nov 2023
Thach Van Manh, DVM, MSc
Technical Manager, North, Zoetis Vietnam
Phone: 0983.912.823

Email:


PERSONAL INFORMATION

Pest-Vac® LitterGuard® LT-C PR-Vac Plus ®

Dectomax*

Thach Van Manh
Swine Technical Manager
ANIMAL HEALTH – ZOETIS VIETNAM LIMITED LIABILITY COMPANY

Linco-Spectin*

Head Office: Room 25.04, 25th Floor, Tower A, Viettel Building, 285 CMT8 Street, Ward 12, District 10, Ho Chi Minh City
Tel : (+84) 983 912 823
Email:

3

Thach Van Manh - Swine Technical Manager

Skype: thachvanmanh


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐỐN

KIỂM SỐT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ

• Bệnh do Herpesvirus type 1 gây ra
• Virus chứa DNA, có vỏ bọc, có sức đề kháng cao, tồn tại lâu ở mơi
trường bên ngồi.
• Virus có thể gây nhiễm cho heo, trâu, bị, cừu, dê, chó, mèo. Heo là

lồi mang trùng suốt đời duy nhất.
• Virus có thể tồn tại lâu dài trong hệ thần kinh của động vật nhiễm
bệnh.
• Bệnh truyền lây qua đường hơ hấp, tiêu hóa, tinh dịch và kim tiêm.
• Virus nhạy cảm với hợp chất chứa -NH4, phenolics, Na0H 2%,

Ethanol, Iodine…
• Virus có thể bị bất hoạt bởi ánh nắng mặt trời, khô, nhiệt độ cao,
tuy nhiên tồn tại bao lâu tùy thuộc vào điều kiện cụ thể, sự hiện
diện của chất hữu cơ.
4

Thach Van Manh - Swine Technical Manager

o/cursos/inmun2ing/ca092.htm


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐOÁN

➢ Glycoprotein gE: protein quan trọng trong sự xâm lấn TK, ở
cả sinh ba và các con đường khứu giác. Xóa gen mã hóa
gE giảm độc lực đáng kể và dẫn đến hạn chế nhiễm trùng
tế bào TK (Enquist et al. 1998).
➢ Glycoprotein gC: protein màng virut chính cần thiết để hấp
phụ hiệu quả virut trong ni cấy TB, khơng có vai trị trong
việc xác định mơ hình lây nhiễm TB TK, nhưng dường như

hoạt động cùng với gE để ảnh hưởng đến sự rối loạn TK

Theo vai trò của chúng trong sự nhân lên
của virus trong TB

5

Thach Van Manh - Swine Technical Manager

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐOÁN

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ

gE(+)
Lan truyền nhanh

Nhiều tế bào liên
quan
Làm tổn thương mơ

gE(-)
Lan truyền chậm

Ít tế bào liên quan
Ít tổn thương mơ

6

Thach Van Manh - Swine Technical Manager


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐỐN

KIỂM SỐT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ

Đề kháng mơi trường
➢ pH (6-8), ẩm độ và nhiệt độ:
➢

25°C - 6 tuần

➢

15°C - 9 tuần

➢

4°C - 20 tuần

➢

-18 - -25°C - nhiều tuần

➢

dự trử tốt nhất:-80°C (nhiều năm)

➢ Tia cực tím và điều kiện khô hoặc acid làm bất động virus
➢ Trong mô cơ : 11-36 ngày
➢ Trong chất thải : 1-2 tháng tuỳ theo mùa
➢ Trong đất : 5-6 tuần
( Marie-Frédérique Le Potier, 2014)

7

Thach Van Manh - Swine Technical Manager

➢

Sàn xi măng sạch

➢

Trên da người

4 hrs

➢

Plastic/Thép

3 days

➢

Trong phân

➢

Nước thải

➢

Trong đất

* Phụ thuộc nhiệt độ và pH
(Han Soo Joo, 2010)

1-2 hrs

2 days
2 days
6 days


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐOÁN

Nhạy cảm thuốc sát trùng
Rất nhạy cảm với :
➢ Dung môi chất béo : ethyl ether, acetone, chloroform và alcohool
➢ Môi trường acid (pH<4) hoặc kiềm (pH>12)

➢ Nhạy cảm với thuốc sát trùng:
✓ 0,5% sodium hypochlorite (vài giây)
✓ 3% phenol derivatives (10 phút)

✓ 0,6% formaldehyde (1 giờ)
✓ 2% sodium hydroxyde
( Marie-Frédérique Le Potier, 2014)

8

Thach Van Manh - Swine Technical Manager

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

KIỂM SỐT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ

CHẨN ĐỐN

Miền Bắc

• Bệnh xảy ra ở khắp nơi trên thế giới: châu

Âu, châu Á, châu Mỹ

⚫

⚫
⚫

• Năm 2012 bệnh gây thiệt hại nặng nề cho

⚫
⚫
⚫

chăn nuôi heo Trung Quốc (CDC, Trung

Hưng Yên
Hà Nam
Hà Nội
Thái Ngun
Ninh Bình
Bắc Giang

Quốc)
Miền Trung

• Việt Nam năm 2016 bệnh ghi nhận ở 12 tỉnh
(số liệu từ Lab - AHTSO Việt Nam)
• Việt Nam năm 2020 bệnh ghi nhận ở 16 tỉnh
• Việt Nam từ tháng 1-11/2023 bệnh ghi nhận

ở 8 tỉnh (Team ST Zoetis)

9

Thach Van Manh - Swine Technical Manager

⚫
⚫

Thanh Hóa
Hà Tĩnh


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐOÁN

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ

➢Thời gian ủ bệnh : 2 – 6 ngày
➢Triệu chứng lâm sàng:

• Heo con theo mẹ: chảy nhiều nước bọt, co giật, heo có biểu hiện thần kinh
tỷ lệ chết có thể lên tới 100% với heo <2w
• Heo cai sữa: Sốt cao >40 độ, có biểu hiện thần kinh, đi lịng vịng, ngồi lắc
lư khơng định hướng, tỷ lệ chết có thể lên tới 50%

Heo cai sữa bị co giật, bại liệt

• Heo choai và heo thịt: Sốt cao >40 độ, giảm ăn 50-70%, triệu chứng thần
kinh ít, kế phát viêm phổi vi khuẩn như Pasteurella multocida, APP,…
• Heo nái: rối loạn sinh sản, hô hấp và sốt
o 1/3 thai kỳ đầu: Chết phôi, tái hấp thụ hoặc thai khô
o 2/3 thai kỳ cuối : Sảy thai, thai chết
• Heo đực: thường không rõ ràng
10 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

Heo thịt mắt sưng


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

Heo nái: sảy thai, thai khô, chết lưu

11 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

CHẨN ĐOÁN

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ


THÔNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

12 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐỐN

KIỂM SỐT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

Heo sốt cao > 40 độ, chết đột tử, mắt sưng to, viêm giác mạc

13 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

CHẨN ĐOÁN

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

14 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

Heo sưng mắt, liệt và thở khó

CHẨN ĐỐN

KIỂM SỐT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐOÁN

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

Heo sưng mắt, liệt và thở khó, chết nhanh và nhiều
15 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

Heo liệt, chết có biểu hiện triệu chứng thần kinh

16 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

CHẨN ĐOÁN

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ

VẤN ĐỀ


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐOÁN

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

Mắt viêm giác mạc

17 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

Tim xuất huyết, phổi viêm

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ

VẤN ĐỀ


THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐOÁN

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

Hoại tử điểm trắng trên gan, hạch amidan hoại tử, phổi niêm xuất
huyết, não viêm
18 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ

THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

Heo sốt cao > 40 độ, chết đột tử, mắt sưng to, viêm giác mạc

19 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

Heo chết tình trạng xác to, béo, khỏe, mắt lồi

CHẨN ĐỐN

KIỂM SỐT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ

THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

CHẨN ĐOÁN

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

Cơ tim xuất huyết, lách sưng

20 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

Phổi viêm phù phổi, xuất huyết phổi, bên trong phế nang có nhiều bọt

KIỂM SỐT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ

THƠNG TIN CƠ BẢN
VỀ ADv

DỊCH TỄ HỌC ADv

TRIỆU CHỨNG,
BỆNH TÍCH

CƠ CHẾ SINH BỆNH

HEO NÁI

HEO CON
THEO MẸ
HEO CAI
SỮA
HEO THỊT

Khí quản sung huyết huyết, gan hoại tử điểm trắng

21 Thach Van Manh - Swine Technical Manager

Túi mật sưng to, gan có hoại tử các điểm trắng

CHẨN ĐOÁN

KIỂM SOÁT, XỬ LÝ
VẤN ĐỀ