Các nhân tố ảnh hướng đến huy động vốn của ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển việt nam – chi nhánh thành phố hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN
HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN KHÁNH LINH

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HUY ĐỘNG VỐN CỦA
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
- CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chun ngành: Tài chính ngân hàng
Mã ngành: 8 34 02 01

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2023


2


3

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN KHÁNH LINH

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HUY ĐỘNG VỐN CỦA
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chun ngành: Tài chính ngân hàng
Mã ngành: 8 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ KIÊN CƯỜNG

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2023


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng đề tài luận văn thạc sĩ “ Các nhân tố ảnh hướng đến
huy động vốn của ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam –
Chi nhánh Thành Phố Hồ Chí Minh” là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, được thực
hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, nghiên cứu tình hình thực tế, dưới sự hướng dẫn
khoa học của Tiến Sĩ Lê Kiên Cường.
Các số liệu đưa ra và thông tin được sử dụng trong luận văn là hồn tồn chính
xác, trung thực và khách quan.

Tác giả luận văn

Nguyễn Khánh Linh


ii


ii

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được đề tài luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm hướng
dẫn, giúp đỡ của nhiều cá nhân, tập thể trong và ngoài trường.
Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn Thầy Lê Kiên Cường đã tận tình hướng
dẫn, khích lệ và giúp đỡ tơi trong suốt q trình làm luận văn.
Tơi cũng xin bày tỏ lịng biết ơn tới các Thầy, Cơ giáo Trường Đại học Ngân
Hàng Thành phố Hồ Chí MInh, Khoa Sau đại học đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi
trong thời gian học tập và nghiên cứu để hồn thành chương trình đào tạo thạc sĩ
chun ngành Tài chính Ngân hàng.
Tơi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, bạn bè đã tạo điều kiện giúp đỡ,
động viên, khuyến khích tơi hồn thành nhiệm vụ học tập.
Do những hạn chế về chủ quan và khách quan, đề tài nghiên cứu khơng tránh
khỏi những thiếu sót, tơi rất mong nhận được những nhận xét góp ý của quý Thầy, Cơ
và các bạn để đề tài được hồn thiện hơn, sâu sắc hơn và có tính khả thi hơn nữa.
Cuối cùng tôi xin gửi lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, kính chúc q Thầy, Cơ
thành cơng trong sự nghiệp cao quý.
TP. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2023
Tác giả luận văn

Nguyễn Khánh Linh

iii


iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................... vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU .........................................................................................viii
DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................................ ix
TÓM TẮT .................................................................................................................... viii
CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI ............................................................................. 1
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................................... 1
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .............................................................................2
1.2.1.

Mục tiêu tổng quát ....................................................................................2

1.2.2.

Mục tiêu cụ thể ......................................................................................... 3

1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ............................................................................... 3
1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................... 3
1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................4
1.6. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI .............................................................................. 4
1.6.1.

Về mặt lý thuyết ....................................................................................... 4

1.6.2.

Về mặt thực tiễn ....................................................................................... 4

1.7. BỐ CỤC LUẬN VĂN .......................................................................................5
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU .....................7
2.1. NGUỒN VỐN HUY ĐỘNG VÀ HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TRONG
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .................................................................................7
2.1.1.

Khái niệm vốn huy động trong ngân hàng thương mại ........................... 7


iv

2.1.2.

Tầm quan trọng của vốn huy động đối với hoạt động kinh doanh của

ngân hàng thương mại .............................................................................................. 7
2.1.3.

Các nguồn vốn huy động ..........................................................................8

2.1.3.1. Nguồn tiền gửi ...................................................................................... 9
2.1.3.2. Nguồn đi vay ....................................................................................... 10
2.1.3.3. Nguồn khác ......................................................................................... 11
2.1.4.

Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động huy động vốn của ngân

hàng thương mại .....................................................................................................12
2.1.4.1. nhân tố khách quan ảnh hưởng đến hiệu quả huy động vốn ............... 12
2.1.4.2. nhân tố chủ quan ảnh hưởng đến hiệu quả huy động vốn ................... 14
2.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU .........................................................................18
2.2.1.

Các nghiên cứu nước ngoài ....................................................................18

2.2.2.

Các nghiên cứu trong nước .................................................................... 20

2.2.3.

Khoảng trống nghiên cứu .......................................................................22

TĨM TẮT CHƯƠNG 2 ...............................................................................................23
CHƯƠNG 3 MƠ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................. 24
3.1. MƠ HÌNH VÀ GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU ...........................................24
3.1.1.

Mơ hình nghiên cứu ............................................................................... 24

3.1.2.

Giả thuyết nghiên cứu ................................................................................
25

3.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................. 28
3.2.1.

Nghiên cứu định tính ..............................................................................29

3.2.2.

Nghiên cứu định lượng ...........................................................................29

3.3. XÂY DỰNG THANG ĐO CHO CÁC nhân tố TRONG MƠ HÌNH ........30
3.4. PHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪU VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU ...............................32


v

3.4.1.

Phương pháp chọn mẫu ..........................................................................32

3.4.2.

Phương pháp xử lý số liệu ......................................................................32

TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ...............................................................................................36
CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................... 37
4.1. GIỚI THIỆU VỀ BIDV CHI NHÁNH TP. HỒ CHÍ MINH .....................37
4.2. THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI
BIDV CHI NHÁNH TP. HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2018-2020 ....................40
4.2.1.

Các chỉ tiêu phản ánh quy mô phát triển huy động vốn khách hàng cá

nhân……. ............................................................................................................... 40
4.2.2.

Chỉ tiêu phản ánh cơ cấu huy động vốn khách hàng cá nhân ................42

4.2.3.

Chi phí và lợi nhuận huy động vốn tại BIDV Chi nhánh TP. Hồ Chí

Minh……. .............................................................................................................. 45
4.2.4.

Chất lượng dịch vụ tại BIDV Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh ..................48

4.3. THỐNG KÊ MƠ TẢ NGHIÊN CỨU .......................................................... 49
4.4. KẾT QUẢ PHÂN TÍCH DỮ LIỆU .............................................................. 51
4.4.1.

Hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha ............................................................ 51

4.4.2.

Phân tích nhân tố khám phá EFA ...........................................................54

4.4.2.1. Phân tích EFA cho các biến độc lập ..................................................54
4.4.2.2. Phân tích EFA cho biến phụ thuộc .....................................................56
4.4.3.

Phân tích tương quan ..............................................................................57

4.4.4.

Phân tích hồi quy ....................................................................................58

4.4.5.

Kiểm định các khuyết tật mơ hình ......................................................... 61

4.4.5.1. Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến ..................................................61
4.4.5.2. Kiểm định hiện tượng tự tương quan ................................................. 61
4.4.6.

Thảo luận kết quả nghiên cứu ................................................................ 62


vi

4.4.7.

Kết luận giả thuyết nghiên cứu .............................................................. 64

TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ...............................................................................................66
CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH ............................................67
5.1. KẾT LUẬN ......................................................................................................67
5.2. HÀM Ý CHÍNH SÁCH ..................................................................................67
5.2.1.

Đối với nhân tố thương hiệu ngân hàng .................................................67

5.2.2.

Đối với nhân tố sự tiện lợi ......................................................................68

5.2.3.

Đối với nhân tố chất lượng dịch vụ ........................................................68

5.2.4.

Đối với nhân tố lãi suất huy động .......................................................... 68

5.2.5.

Đối với nhân tố sự phục vụ của nhân viên và đồng cảm với khách hàng
69

5.2.6.

Đa dạng hố các hình thức huy động vốn ..............................................69

5.3. HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU ...................................................................70
5.4. HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO ........................................................ 70
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. i
PHỤ LỤC ...................................................................................................................... iv


vii

vii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
NHTM

: Ngân hàng thương mại

NHTMCP

: Ngân hàng thương mại cổ phần

BIDV

: Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam

NHTW

: Ngân hàng trung ương

NHNN

: Ngân hàng nhà nước

NH

: Ngân hàng

Vietcombank

: Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam

KH

: Khách hàng

GTCG

: Giấy tờ có giá

KHCN

: Khách hàng cá nhân


viii


viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1: Tóm tắt các nghiên cứu liên quan ....................................................... 21
Bảng 2: Mô tả các nhân tố trong mơ hình nghiên cứu .................................... 27
Bảng 3: Thang đo cho các nhân tố trong mơ hình ...........................................30
Bảng 4: Số dư huy động tiền gửi KHCN cuối kỳ và bình quân ..................... 40
Bảng 5: Số lượng khách hàng có quan hệ tiền gửi ...........................................41
Bảng 6: Cơ cấu nguồn vốn phân theo đối tượng khách hàng ........................ 42
Bảng 7: Cơ cấu nguồn vốn phân theo loại tiền tệ ............................................ 44
Bảng 8: Tình hình lãi suất huy động Việt Nam đồng của BIDV giai đoạn
2018 – 2020 ........................................................................................................... 46

Bảng 9: Chi phí và kết quả lợi nhuận từ hoạt động huy động vốn ................ 47
Bảng 10: Kết quả thống lê mô tả mẫu nghiên cứu phân loại ......................... 50
Bảng 11: Tóm tắt kết quả kiểm định Cronbach’s Alpha ................................. 51
Bảng 12: Kết quả phân tích EFA cho các khái niệm đo lường ...................... 54
Bảng 13: Kiểm định KMO và Bartlett .............................................................. 56
Bảng 14: Kiểm định mức độ giải thích của các biến quan sát đối với các
nhân tố đại diện ....................................................................................................57
Bảng 15: Ma trận hệ số tương quan .................................................................. 57
Bảng 16: Hệ số hồi quy ........................................................................................59
Bảng 17: Tóm tắt mơ hình .................................................................................. 60
Bảng 18: Phân tích phương sai .......................................................................... 60
Bảng 19: Kết quả kiểm định đa cộng tuyến ......................................................61


ix

DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1: Mơ hình nghiên cứu đề xuất .................................................................24
Hình 2: Quy trình nghiên cứu ............................................................................29
Hình 3: Sơ đồ tổ chức của BIDV Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh .....................37


viii

TÓM TẮT
Tên đề tài: “Các nhân tố ảnh hưởng đến huy động vốn của Ngân hàng TMCP Đầu
tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh” được lựa chọn và thực hiện
nhằm đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến huy động vốn và có thể mang đến những đề
xuất giúp nâng cao dịch vụ huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh.

Phương pháp nghiên cứu được sử dụng để hoàn thành mục tiêu nghiên cứu đề ra đó là
nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng với kích thước 359 mẫu bằng việc
khảo sát trực tiếp các câu hỏi được lấy tại chi nhánh thì các câu hỏi cũng được gửi qua
email đối với khách hàng đã và đang sử dụng dịch vụ của ngân hàng. Nghiên cứu xác
định sáu nhân tố để đánh giá dịch vụ huy động vốn.
Qua các nghiên cứu này, tác giả đã đánh giá những mặt đạt được cũng như hạn chế
còn tồn tại trong dịch vụ huy động vốn tại chi nhánh. Trên cơ sở đó, đề xuất một số
giải pháp chính sách nhằm giảm thiểu những hạn chế cịn tồn đọng, xây dựng chính
sách đối với khách hàng phù hợp hơn, tạo sự thoải mái đối với khách hàng,… mục
đích nhằm nâng cao dịch vụ tiền gửi tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt
Nam Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh.
Từ khóa: Khách hàng cá nhân, ngân hàng, chất lượng huy động vốn, tiền gửi


ix

ABSTRACT
The topic "Factors affecting capital mobilization of the Joint Stock Commercial Bank
for Investment and Development of Vietnam City Branch Ho Chi Minh City" was
selected and implemented by the author to evaluate the factors affecting the quality of
capital mobilization, thereby making recommendations to improve the quality of
capital mobilization services at Investment Commercial Joint Stock Bank. Investment
and Development of Vietnam City Branch. Ho Chi Minh.
The research method used to complete the research objective is qualitative research
and quantitative research with a sample size of 359 by directly surveying with a
questionnaire broadcast directly at the branch. Questionnaires sent via email are also
used for customers who have been using the service. The study identifies six factors to
evaluate the quality of capital mobilization services.
Through this study, the author has evaluated the achievements as well as the remaining
limitations in the quality of capital mobilization services at the branch. On that basis,

propose a number of policy solutions to minimize outstanding limitations, develop
more appropriate customer policies, create customer satisfaction, etc., in order to
improve quality. Deposit service at Joint Stock Commercial Bank for Investment and
Development of Vietnam City Branch Ho Chi Minh.
Keywords: individual, banks, quality of capital raising, deposits


x


1

CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
1.1.

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU

Vốn là một điều kiện tiên quyết của quá trình hoạt động kinh doanh của mỗi doanh
nghiệp nhất là đối với Ngân hàng thương mại, vốn vừa là phương tiện kinh doanh vừa
là đối tượng kinh doanh chủ yếu. Một NHTM muốn hoạt động kinh doanh của mình
phát triển ổn định, bền vững, hiệu quả trước hết phải coi trọng công tác huy động vốn.
Hệ thống NHTM với chức năng là trung gian tài chính giữa tiết kiệm và đầu tư, giữa
những tác nhân dư vốn với những tác nhân thiếu vốn vẫn luôn là một kênh huy động
vốn chủ lực cho nền kinh tế. Tuy nhiên nguồn vốn huy động của hệ thống NHTM còn
chiếm tỷ trọng nhỏ so với tổng nguồn vốn nhàn rỗi của toàn xã hội. Hiện nay có nhiều
ngân hàng nằm trong tình trạng thiếu vốn, gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm các
nguồn vốn ổn định với chi phí hợp lý và phù hợp với nhu cầu sử dụng vốn. Do vậy,
yêu cầu về việc nâng cao huy động vốn với quy mô và chất lượng cao là hết sức cần
thiết cho các NHTM. Chính vì vậy, việc nghiên cứu một cách hệ thống toàn diện và cụ

thể cả về mặt lý luận và thực tiễn để qua đó tìm giải pháp đẩy huy động vốn phù hợp
với đặc thù công tác huy động vốn của từng NHTM là một đòi hỏi bức xúc của hệ
thống NHTM nói chung và trực tiếp là NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
(BIDV) nói riêng.
Với hệ thống các ngân hàng dày đặc như hiện nay thì muốn cạnh tranh các ngân hàng
thương mại phải ngày càng mở rộng quy mô chiếm nhiều thị phần, phát triển trên cơ
sở an toàn, bền vững và hiệu quả bởi vì an tồn là nền tảng để ngân hàng lớn, mạnh và
phát triển. Để làm được điều này các ngân hàng cần phải có một lượng vốn đáng kể và
lượng vốn này chủ yếu được huy động từ dân cư và các tổ chức kinh tế. Việc cạnh
tranh giành thị phần, thu hút nguồn vốn của các NHTM tương đối gay gắt mà công cụ
chủ yếu không chỉ là lãi suất mà cịn là các chương trình khuyến mãi, các sản phẩm
tiền gửi, các chính sách chăm sóc khách hàng.
Mục tiêu tăng cường huy động vốn đồng loạt được tất cả các ngân hàng triển khai
quyết liệt, huy động vốn trở thành mặt trận chiến lược giữa các ngân hàng. Để tăng