103 luyện tập phép phân tích và tổng hợp

LUYỆN TẬP PHÉP
PHÂN TÍCH VÀ TỔNG
HỢP


Câu 1. Phân tích là gì?

A. Là chẻ nhỏ vấn đề, làm đối tượng đó
được so sánh, đối chiếu với các đối tượng
khác.

B. Là phép lập luận trình bày từng bộ phận,
phương diện của vấn đề nhằm chỉ ra nội
dung của sự vật, hiện tượng.

C. Phân tích có thể kết hợp với nhiều thao
tác khác.

D. Cả 3 ý trên.


Câu 2. Tổng hợp là phép lập luận như thế nào?

A. Tổng hợp là phép lập luận rút ra cái
chung từ những điều đã phân tích, khơng có
phân tích thì khơng có tổng hợp.

B. Tổng hợp là tập hợp phần thơng tin mình
sưu tầm, thu thập.

C. Cả A và B đều đúng.

D. Cả A và B đều sai.


Đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi?
Người ta vẫn quen nhìn thời gian như một định luật đưa tới già
nua, tàn tạ, hủy diệt, nhưng không mấy ai nghĩ rằng chính nhờ
có thời gian nên mới có tác động, hiện hữu, nảy sinh. Nếu
khơng có thời gian thì sẽ khơng bao giờ có sự sống. Khơng có
sự hình thành của trái đất, khơng có sự kết hợp của các phân tử
thành các cơ thể đơn bào, rồi đa bào, khơng có sự xuất hiện của
các lồi cỏ cây, cầm thú, khơng có sự tiến hóa liên tục cho tới
lồi người, với bộ óc tinh vi sáng tạo. Đó là những thành quả
của sự tiến hóa khơng ngừng của vạn vật, tức là thành quả thời
gian.


Câu 3. Đoạn văn trên thuộc loại văn bản nào?

A. Tự sự

B. Miêu tả

C. Biểu cảm

D. Nghị luận


Câu 4. Câu hỏi nào phù hợp để hỏi về nội dung của đoạn
trích trên?

A. Thời gian là gì?

B. Thời gian có đặc điểm gì?

C. Thời gian có vai trị, ý
nghĩa gì?

D. Thời gian được biểu hiện
như thế nào?


Câu 5. Câu văn đầu tiên trong đoạn văn trên có vị trí gì?

A. Triển khai ý của câu

B. Triển khai ý chủ đề

C. Kết lại ý chủ đề của đoạn
văn

D. S


Câu 6. Câu cuối trong đoạn văn sử dụng phép lập luận
nào?

A. Chứng minh

B. Phân tích

C. Giải thích

D. Tổng hợp


Câu 7. Đoạn văn trên triển khai ý theo trình tự nào?

A. Từ cụ thể tới khái quát

B. Từ nguyên nhân tới kết quả

C. Từ chung đến riêng rồi từ khái
quát, tổng hợp đến cụ thể

D. Từ quá khứ tới hiện tại, tương lai


HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC


I. Lý thuyết

11


* Nhóm 2: Sự khác nhau của
phép lập luận phân tích và tổng
hợp?

Nhóm 1: Đặc điểm của phép
lập luận phân tích và tổng
hợp ?
Nhóm 3: Cơng dụng của
hai phép lập luận phân
tích và tổng hợp trong
các văn bản nghị luận ?

12


I. Lý thuyết

Sự khác nhau giữa hai
phép lập luận phân
tích và tổng hợp.

Đặc điểm của
phép lập luận
phân tích và
tổng hợp.
Cơng dụng của hai phép
lập luận phân tích và tổng
hợp trong các văn bản
nghị luận.

13


LUYỆN TẬP

Bài tập 1
a. Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác,hay cả bài [….] khơng thể tóm tắt thơ được, mà phải
đọc lại. Cái thú vị của bài “Thu điếu “ ở các điệu xanh: xanh ao,xanh bờ, xanh sông,
xanh tre, xanh trời, xanh bèo, có một màu vàng đâm ngang của chiếc lá thu rơi; ở những
cử động: chiếc thuyền con lâu mới nhích, sóng gợn tí, lá đưa vèo, tầng mây lơ lửng, ngõ
trúc quanh co, chiếc cần buông, con cá động; ở các vần thơ không phải chỉ giỏi về tử
vận hiểm hóc mà chính hay vì kết hợp với từ, với nghĩa chữ đến một cách thoải mái
đúng chỗ, do một nhà nghệ sĩ cao tay. Cả bài thơ không non ép một chữ nào, nhất là hai
câu 3,4:
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Đối với :

Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.

Thật tài tình ; nhà thơ đã tìm được cái tốc độ bay của lá: vèo, để tương xứng với mức đơ
gợn của sóng : tí.
( Tồn tập Xn Diệu)
15


Bài tập 1

Thu điếu
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió khẽ d8ưa vèo.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,

Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
Tựa gối ơm cần lâu chẳng được,
Cá đâu đóp động dưới chân bèo.
Nguyễn Khuyến
16


Cho biết tác giả đã vận
dụng phép lập luận nào?
Em hãy chỉ ra trình tự
phân tích của các đoạn
văn?

17


a. Luận điểm: Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài.
* Trình tự phân tích
Cái hay ở các điệu xanh: xanh ao, xanh sóng, xanh tre,
xanh trời, xanh bèo...
Cái hay thể hiện ở những cử động: thuyền nhỏ, sóng
gợn tí, lá đưa vèo...

Cái hay thể hiện ở các vần thơ: Cả bài không non ép 1
chữ nào...

18


Bài tập 1

Mấu chốt của sự thành đạt là ở đâu? Có người nói thành đạt là do gặp thời , có người lại
cho là do hồn cảnh bức bách ,có người cho là do có điều kiện học tập, có người cho là
có tài năng trời cho. Các ý kiến đó mỗi ý chỉ nói tới một nguyên nhân, mà lại lài nguyên
nhân khách quan , họ quên mất nguyên nhân chủ quan của con người .
Thật vậy. Gặp thời tức là gặp may, có cơ hội, nhưng nếu chủ quan khơng chuẩn bị thì cơ
hội cũng sẽ qua đi.Hồn cảnh ấy có người bi quan thất vọng, chán nản, thối chí; có
người gồng mình vượt qua. Điều kiện học tập cũng vậy, có người được cha mẹ tạo cho
một điều kiện thuận lợi, nhưng mải chơi, ăn diện, kết quả học tập rất bình thường. Nói
tới tài năng thì ai cũng có chút tài nhưng đó là một khả năng tiềm tàng , nếu khơng tìm
cách phát huy thì nó cũng bị thui chột. Rút cuộc mấu chốt của sự thành đạt là ở bản thân
chủ quan mỗi người,ở tinh thần kiên trì phấn đấu ,học tập khơng mệt mỏi ,lại phải trau
dồi đạo dức cho tốt đẹp.Không nên quên rằng ,thành đạt tức là làm được một cái gì có
ích cho mọi người, cho xã hội, được xã hội thừa nhận.
( Nguyên Hương- trò chuyện với bạn trẻ)
19


Tác giả sử dụng phép lập
luận nào?
Phân tích các bước lập
luận của tác giả?

20